Diui Aurelij Augustini episcopi Hippon. Confessionum libri 13

161쪽

14 Co NpEssI ONvMmei,ut recuperarem salutem corporis mei, adhuc insanus corde sacrilego. Neque enim

desiderabam in illo tanto periculo Baptismum tuum;& melior ςram puer, quando illum de materna pietatessagitaui,sicut iam

recordatus atque confessus sum. Σ. Sed in dedecus meum creueram, & consilia medicinae tuae demens Irridebam,

qui me non suisti talem bis mori. Quo

vulnere si feriretur cor matris, numquarnsanaretur. Non enim satis eloquor, quid erga me habebat animi, & quantum maiore solicitudine me parturiebat spiritu, quam carne pepererat. Non itaque video quomodo sanaretur, si mea talis illa mors transverberasset viscera dilectionis eius .Et ubi essent tantae preces, & tam crebrae sine

intermissione 3 Nusquam, nisi ad te. An

mi so, vero tu Deus misericordiarum sperneres

'' cor contritum & humiliatum viduae castae ac sobriae, frequentantis eleepinosynas, O, sequentis atque seruientis sanctis tuis,nullum diem praetermittentis oblationem ad altare tuum Z bis in die,mane & vespere,ad Ecclesiam tuam sine ulla intermissione v nientis, non etia vanas fabulas de aniles t quacia

162쪽

quacitates, sed ut te audiret in tuis sermonibus, & tu illam in sitis orationibus 3. Huiusne tu lacrymas, quibus non a te aurum & argentum petebat,nec aliquod mutabile aut volubilo bonum,sed salutem animae filij sui; tu, cuius munere talis erat, contemneres & repelleres ab auxilio tuo Nequaquam Domine. Imo vero aderas,& exaudiebas,& faciebas ordine quo prae destinaueras esse faciendum. Abut ut tu falleres eam in illis visionibus & responsis tuis, &quae iam commemoraui, & qu*non commemorata L quae illa fideli pectore tenebat; & semper orans,tamquam chi-iographa tua ingerebat tibi. Dignaris enim, quoniam in saeculum misericordi tua, eis quibus omnia debita dimittis, etiam promissionibus tuis debitor fieri.

Errores autes eptam Euangelii

do, Irinam. I. ECREASTI ergo me ab illa aegru

is tudine, & saluum fecisti filium

.an Plae tuae, tunc inxerim corpore, ut esset

163쪽

i 6 CONFEssIONVM cui salutem meliorem atque certiorem dures. Et iungebar etiam tunc Romae falsis illis atque fallentibus sanistis: non enim itantum auditoribus eorum quorum e nu- lmero erat etiam is, in cuius domo aegrotaueram & conualueram sed eis etiam,quos iclectos vocant. Adhuc enim mihi videba- tur non esse nos qui peccamus, sed nescio l uam aliam in nobis peccare naturam ; & electabat superbiam meam, extra culpam felleb Et cum aliquid mali fecissem, non

confiteri me fecisse, ut sanares animam meam, quoniam peccabam tibi; sed excusare eam amabam,& accusare nescio quid aliud, quod mecum esset & ego non es.sem. Verum autem totum ego eram , Maduersum me impietas mea me diuiserat: i& id erat peccatum insanabilius, quo me ipeccatorem non esse arbitrabar: & execra- lbilis iniquitas, te Deus omnipotens, te a lme ad perniciem meam, quam me a te ad lsalutem malle superari.

'M. 33, 2. Nondum ergo posueras ctistodiam 'al. ei ori meo. & ostium ' continentiae circum ς V VJ' -mea,vi non declinaret cor meum in verba maligna, ad excusandas excusatio-

164쪽

nes in peccatis cum hominibus operantibus iniquitatem; & ideo adhuc combinabar cum electis eorum. Sed tamen iam desperans in ea falsa doctrina me posse

roficere; eaque ipsa quibus si nihil me

ius reperirem contentus esse decreueram,

iam remissius negligentiusque retinebam. Etenim suborta est etiam mihi cogitatio, prudentiores ceteris fuisse illos Philose phos quos Academicos Vpellant,quod de omnibus dubitandum esse censuerant, nec aliquid veri ab homine deprehendi posse decreuerant. Ita enim & mihi liquido sensisse videbantur, ut vulgo habentur, etiam illorum intentionem nondum intelligenti. 3. . Nec dissimulaui eumdem hospitem meum reprimere a nimia fiducia, quam sensi eum habere de rebus fabulosis, quibus Manichari libri pleni sunt. Amicitia tamen eorum familiarilis utebar, quam ceterorum hominum qui in illa hqresi non fuissent. Nec eam defendebam pristina animositate: sed tamen familiaritas eorum plures enim eos Roma occultat) pigrius 'me faciebat aliud quaerere ; praesertim μ' -- in desperantem,in Ecclesia tua Domine caeli

165쪽

& terrae, Creator omnium visibilium &inuisibilium, posse inueniri verum, unde me illi averterant. Multumque mihi turpe videbatur, credere te figuram habere humanae carnis, & membrorum nostrorum lineamentis corporalibus terminari. Et quoniam , cum de Deo meo cogitare vellem,cogitare nisi moles corporum non noueram: neque enim videbatur mihi esse

quidquam quod tale non esset: in ea maxuma & prope sola causa erat ineuitabilis

erroris mei.

. Hinc enim & mali substantiasti quamdam credebam esse talem, & habere suam molem tetram & deformem, siue crassana, quam terram dicebant; sitre t nuem atque subtilem, sicuti est aeris corpus , quam malignam mentem per illam terram repentem imaginantur. Et quia Deum bonum nullam malam naturam creasse , qualiscumque pietas me credere cogebat,constituebam ex aduelso sibi duas moles; utrantque infinitam , sed malam angustius, bonam grandius: & ex hoc initio pestilentioso me cetera sacrilagia sequebantur. Cum enim conaretur animUS meus

166쪽

ineus recurrere in Catholicam fidem , re percutiebar: quia non erat Catholica fides, quam esse arbitrabar. Et magis pius mihi videbar, si te Deus meus, cui confi

tentur ex me miserationes tuae, vel ex ce

teris, partibus infinitum crederem squamuis ex una, qua tibi moles mali opponebatur, cogerer finitum fateri quam si ex omnibus partibus in corporis humani formate opinarer finiri. 1. Et melius mihi videbar credere nullum malum te crcasse, quod mihi nescietati non solum aliqua substantia , sed etiam corporea videbatur, quia x mentem motare non nouer/m,nisi eam subtile corpus

est , quod tamςn per loci spatia diffund

retur; quam crederς abs te. esse, qualem putabam naturam mali. Ipsum qyoque Salua rem nostrum Vnigenuum tuηm,

tamquam de massa lucidis ima moli) tuae pone um ad nostram salusein ita pudia-Dam, ut aliud de jllo nota crς rem , nisi quod possem vastitate imaginari. Talem

itaque naturam eius nasci Inon posx de Maria virgine arbitrabar , nisi carni con- cerneretur. Concerni autem x non inqui-

167쪽

iso CONFES S ION v Mnari non videbam, quod mihi tale figurabam. Metuebam itaque credere in carne natum, ne credere cogerer ex carne inquinatum. Iunc spirituales tui blande & amanter ridebunt me, si has confessiones meas legerint: sed tamen talis eram.

aualiter AuguHimo contuleriti cum Catholicis.

i. EINDE, quae illi in Scripturis tuis reprehenderant,defendi posse non existimabam: sed aliquando sane cupi bam cum aliquo illorum librorum doctissimo conferre singula, & experiri quid inde sentiret. Iam enim Helpidij cuius

dam, aduersus eosdem Manichaeos coram loquentis disserentis sermones, etiam apud Carthaginem mouere me coeperant,

cum talia de Scripturis proferret, quibus fresisti non facile posset, & imbecilla mihi responsio videbatur istorum. D ' L. Quam quidem non facile palam promebant, sed nobis secretius, cum dic rent Scripturas Novi Testamenti falsatas

suisse

168쪽

D. AUGUSTINI LIB. V. III

fuisse a nescio quibus, qui Ihidaeorum legem inserere Christianae fidei voluerunt, atque ipsi incorrupta exemplaria nulla proferrent. Sed me maxime captum &oLsocatum,quodam modo deprimebant comporalia cogitantem moles illae,sub quibus anhelans in auram tuae veritatis liquidam & simplicem respirare non poteram.

CAPUT XII.

Fram discipulorum Romae in praeceptores. I. C EDULO ergo agere coeperam, propter quod veneram,ut docerem Romae artem rhetoric/m;& prius domi congregare aljquos, quibus & per quos innotescere coeperam: & ecce cognosc' alia Romae fieri,quq non patiebar in Africa.Nam reuera illas euersiones a perditis adolescentibus ibi non fieri,manifestatum est mihi. sed susitd , ne mercedem magistro reddant, conspirant multi adolescentes, &transferunt se ad alium desertores fidei, de quibus prae pecuniae charitate iustitia vilis est. Oderat etiam istos cor meum, quam

169쪽

passurus eram magis oderam fortasse, quam eo quod cuilliat illicita faciebant. 2. Certe tamen turpes sunt tale & QN nicantur abs te, amando volati a ludibria temporum & lucrum luteum, quod cum apprehenditur manum inquinat , & amplectendo mundum iugientelia , contem nendo te manentem & reuocanterli, &ignoscentem redeunti ad te meretrici animae humanae. Et ni lac tales odi prauos &distortos, quam uili eos corridendos diligam; ut pecuniae doctrinam ipsam quam discunt praeferant: ei vero te Deum veritatem & ubertatem Ofrti boni & pacem eastissimam. Sed tunc eos magii pati nolebam malos propter me, quam heii bonos propter te volebam . l

Docturus Rhetoricam it Mediolanum , atque

ab Ambrosio suscipit r- ,

I. TT A. Ε, posteaquam missum est a Mediolano Romam ad praesectum' urbis , ut illi ciuitati' Rhetoricae magister prouideretur, impenita ctiam euectione

170쪽

publica ; ego ipse ambiui per eosdem i

tis Manicnaeis vanitatibus ebrios , quibus ut Carerem ibam. Sed utrique nesciebat mos, ut dictione proposita me probatumi praese situnc Symmachus matteret. Et veni Mediolanum adAmbrosiit in Episcopum, in optimis notum orbi tersae, pium cultorem tuum;euius tunc loquia streini Emin istrabant adipem frumenti tui, de laetitiam olei, & sobriam vini ebrietatem populo tuo. Ad eum autem duccbar abs te nesciens, ut per eum ad te sciens ducerer. Suscepit mς paterne ille homo Dei,&peregrinationem 'eam satis episcopaliter dilexit. Σ. Et eum amare coepi, primo quidemii 'Umquam doctorem veri i quod in Beelelia tua prorsus desperabain; sed tarn suam hominem benignum in me. Et stimciosis audiebaui disputantem in populo,niar inpentione qua debuit, sed qliasi crit pluerans eius iacundiam, utrum conueniat ni iam e seae, an maior ininorve proflue-

iri quam praeditabatur: & verbis eius su-ipendebar intentiis: rerum atatem inc riosus de contemptor astabam, i de deleet