Diui Aurelij Augustini episcopi Hippon. Confessionum libri 13

81쪽

C APUT III.

Infra i stur inter causidicos. I. T circumuolabat super me fidelisa longe nisericordia tua. In qua ras iniquitates distabui, & siarilegam curiositatem secutus sum, ut deserpntem te deduceret me ad ima insida, dc circumuentoria obsequia daemoniorum; quibias immolabam facta mea mala, & in omnibus flagellabas me. Ausus sum etiam in cel britate solemnitatum tuarum intra pari res Ecclesiae tuae concupiscere,& agere ne gotium procurandi fructus mortis. Unde me verberasti grauibus poenis:sed nihil ad culpam meam,ὁ tu praegrandis miserico dia.mea, Deus meus Mugium meum a terribilibus nocemibus, in quibus vagatus sum pr.esidenti collo ad longe recedendum a de, amans vias meas & non tu amans fugititiam libertatem.

1. Habebant & illa studia quae honesta

vocabantur, ductum suum intuentem fora litigiosa, ut excellerem in eis, eb laudabilior,quo fraudulentior. Tanta est caecitas

82쪽

D. A V G v s T I N I L I B. III. Qcitas hominum, de caecitate etiam gloriantium.Et maior iam eram in schola rho.

toris, & gau labam superbe, & tumebam rvplio; quamquam longe sedatior, Domine tu scis, & remotus omnino ab euersionibus quas faciebant euersores hoc enim nomen saeuum & diabolicum velut insigne urbanitatis est j inter quos vivebam pudore impudenti, quia talis non eram:& cum eis eram, & amicitijs eorum delectabar aliquando, a quorum' semper factis abhorrebam, hoc est, ab euersionibus; quibus proterve insectabantur ignotorum verecundiam, quam perturbarent gratis illudendo, atque inde pascendo malevolas

laetitias suas. Nihil est illo actu similius actibus daemoniorum. id itaque verius quam euer res vocarentur Euersi

plane prius ipsi atque peruersi, deridenti- bus eos & seducentibus fallacibus occulte spiritibus, in eo ipse quod alios irridere

83쪽

CONFESSION UM

CAPUT IV.

Hm tensim ciceronis excitauit illum ad ardorem Philosophiae. . I. N T E R hos ego imbecilla tunc aetate

L discebam libros eloquentiae, in qua

eminere cupiebam fine damnabili & ventoso per gaudia vanitatis humanae: & vstato iam discendi ordine perueneram in librum quemdam cuiusdam Ciceronis; cuius linguam fere omnes mirantur, peetus non ita: sed liber ille ipsus exhortationem continet ad Philosophiam, dc vocatur Hortensius . Ille vero liber mutauitastectum meum, & ad teipsum Domine mutauit preces meas, & vota ac desideria mea fecit alia. Viluit mihi repente omnis vana spes, & immortalitatem sapientiae concupiscebam aestu cordis incredibili, &sdrgere iam coeperam ut ad te redirem. Non enim ad acuendam linguam, quod

videbar emere maternis mercedibus, cum agerem annum aetatis undevigesimum,

iam defuncto patre ante biennium. Non ergo ad acuendam linquamIeserebam illum

84쪽

lum librum; neque mihi locutionem, sed quod loquebatur persuaserat. l Quomodo. ardebam Deus meus,

quomodo ardebam reuolare a terrenis ad tel & nesciebam quid ageres mecum. Apud te est enim sapientia. Amor autem sapientiet nomen Graecum habet Φιλομφιαν, quo me accendebant illae litterae. Sunt qui

seducant per Philosephiam, magno Mblando & honesto nomine colorantes &fucantes errores suos: & prope omnes qui ex illis & supra temporibus tales erant,nO- tantur in eo libro & demonstrantur; &manifestatur ibi salutifera illa admonitio spiritus tui per seruum tuum bonum &pium:Videte nequis.vos decipiat per Phi- losephiam & inanem seductionem,secundum traditionem hominum, secundum elementa huius mundi, & non secundum Christum: quia in ipso inhabitat omnis, plenitudo diuinitatis corporaliter. 3. Et ego illo tempore, scis tu lumen cordis mei, quoniam nondum mihi haec Apostolica nota erant; hoc tamen solo des lectabar in illa exhortatione, quod non illam aut illam sinam,sed ipsam quaecum-E a, quς

85쪽

68 Co NpEssIONVM que esset sapientiam ut diligerem, & quo rerem,& assequerer, & tenerem atque am- plexarer. Fortiter excitabar sermone illo,& accendebar & ardebam : & hoc selum hine in tanta stagrantia refrangebat, quod 3 nomen Christi non erat ibi. Quoniam hoc nomen , secundum misericordiam tuam iDomine, hoc nomen Saluatoris mei Filij tui,in ip adhuc lacte matris tenerum cor lmeum pie biberat, & alte retinebat; & iquid i id sine hoc nomine fuisset, quam

uis litteratum & expolitum & veridicum, non me totum rapiebat.

r.TTA E institui animum intendere in li Scripturas sanctas, ut viderem quales t

essent. Et ecce video rem non compertam

superbis, neque nudatam pueris; sed inces. su humilem, successu excelsam,& velatam lmysterijs: & non eram ego talii ut intrare 'in ea possem, aut inclinare ceruicem ad ieius ingressus. Non enim sicut modo lo-

86쪽

quor, ita sensi cis attendi ad illam Scrupturam ; sed visa mihi est indigna quam

Tullianae dignitati compararem. Tumor enim meus refugiebat modum nys, & aries mea non penetrabat interiora eius. Verumtamen illa erat quae cresceret cum

paruulis. Sed ego dedignabar esse paruulus,ia turgidus fastu mihi grandis videbar.

A Manichaes quomodo captus. i. TT A QI E incidi in homines superbe..t delirantes, & carnales nimis, & loquaces; in quorum ore laquei diaboli, &viscum conscistum commixtione syllabarum nominis tui,sed &Domini Iesu Christi,&Paracleti consolatoris Spiritus sancti. . Haec nomina omnia non recedebant de ore eorum, sed sono tenus & strepitu linguae, ceterum cor inane veri. Et dicebant: Veritas & veritas;& multi eam dicebant 'mihi, & nusquam erat in eis; sed falsa loquebantur, non de te tantum quivere Veritas es, sed etiam de istis elementis huius mundi,ereaturis tuis; de quibus etiam vera

87쪽

dicentes Philosophos transgredi debui prae

amore tuo,ini Pater summe bone,pulchrutudo pulchrorum omnium.O Veritas, Veritas, quam intime etiam tunc medullae

animi mei suspirabant tibi, cum te illi Q-narent mihi frequenter ω multipliciter voce sola,& libris multis & ingentibus. Et illa erant fercula, in quibus mihi esurientite,inserebantur pro te sel & luna, pulchra opera tua, sed tamen opera tua, non tu, nec ipsa prima. Priora enim spiritualia opera tua quam ista corporea, quamuis lucida & caelestia. 2. At ego nec priora illa, sed teipsam,te Veritas, in qua non est commutatio, nec momenti obumbratio, &esuriebam & si tiebam : & apponebantur adhuc mihi in illis' ferculis phantasmata splendida, quibus iam melius erat amare istum selem, saltem istis oculis verum, quam illi falsa

animo decepto per oculos. Et tamen quia te putabam, manducabam s non avide quidem, qui nec sapiebas in ore meo sicuti es meque enim tu eras illa figmenta inania, nec nutriebar ex eis, sed exhauriebar

magis. Ci3us in somnis simillimus est etia. ' bis

88쪽

bis vigilantium; quo tamen dormientes non aluntur, dormiunt enim. At illa nec similia erant ullo modo tibi, sicut nunc mihi locuta es: quia illa erant corporalia phantasmata, falla corpora, quibus certiora sunt vera corpora ista quae videmus visu carneo, siue caelestia, siue teruestria: cum pecudibus & volatilibus videmus haec, α certiora sunt quam, cum imaginamurea. Et rursus certius imaginamur ea,quam ex eis suspicamur alia grandiora & infinita, quae omnino nulla sunt 3, qualibus ego tunc pascebar inanibus, & non pascebar. 3. At tu amor meus, in quem deficio ut fortis sim, nec ista corpora es quae videmus, quamquam de caelo, nec ea eS quae non videmus ibi: quia tu ista condidisti, nec in summis tuis conditionibus habes. Quanto ergo longe es a phantasmatibus illis meis, psantasmatibu* corporum quae omnino non sunt: quibus certiores sunt phantasiae corporum eorum quae sunt; &cis certiora corpora, quae tamen non es: sed nec anima es, quae vita est corporum. Ideo melior vita corporum certiorque, quam corpora. Sed tu vita es animarum,

89쪽

ris vit1 animae meae. Vbi ergo mihi tunceias, & quam longet Et longe peregrinabar abs te exclusus & a siliquis porcorum, quos de siliquis pascebam. Quanto enim meliores Grammaticorum & Poetarum fabellae, quam illa decipula i Nam versus& carmen & Medea volans utiliores sunt

certe, quam quinque elementa varie fucata, propter quinque antra tenebrarum, quae omnino nulla sunt, & occidunt cre- cientem. Nam versum & carmen etiam ad vera pulmenta transsero. Volantem autem Medeam etsi cantabam, non asserebam; & si cantari audiebam, non credebam: illa autem credidi. q. Vae vae, quibus gradibus deductussiam in profunda infernil quippe laborans& aestuans inopia veri, cum te Deus meus stibi enim confiteor, qui me miseratus es& nondum confitentem) cum te non secundum intellectum mentis,quo me prae

stare voluisti belluis, sed secundum sen

sum carnis quaererem. Tu autem eras interior intimo meo , & su perior summo meo. Offendi in illam mulierem aud

90쪽

cem , inopem prudentiae, aenigma Salomonis,sedentem super sellam in foribus,&dicentem: Panes occultos libenter edite,& aquam dulcem furtiuam bibite. Quae me seduxit,quia inuenit soris habitantem in oculo caruis meae; & talia ruminantem apud me, qualia per illum vorassein.

Doctrina manichaeorum absurda.

i. I EsCiEBAM enim aliud vere quod1 est, &quasi acutule mouebar, Ut

suffragarer stultis deceptoribus, cum a me quaererent, Unde malum; & virum forma corporea Deus finiretur, & haberet capillos & ungues; & utrum iusti existimandi essent qui haberent multas uxores simul,& occiderent homines, & sacrificarent de animalibus. Quibus rebus ignarus perturbabar: & recedens a veritate, ire in eam mihi videbar; quia non noueram malum non esse nisi priuationem boni, usque ad quod omnino non est. QDd unde vid rem , cuius Videre usque ad corpus erat

oculis, de animo usque ad phantalmaλ, E 3 z. Et .