장음표시 사용
31쪽
omnia esse corpora undo alitiqui Momisti timcippus, Democritias, Epicurus, aucretius, eo tandein dementiae deueneriint, ut dicerent non darientia spiritualia, sed omnia etiam Deo ipsos; criti essent, componi ex atomis, mundin non esse
se conditum a Deo, nec dispositum per aliquam supremam intelligentiam,nec regi ab aliqua pro videntia , nec aliquid in eo agere propter finem, ita omnia fieri ex fortuito concursu atomorum perinane patium volitantium. Et ideo haec Ato, mistatum secta omnium sapientum censita pro 'scripta fuit tanquam non modo rudis, cinepta; sed etiam de Religionibus male merita . Neq; putauerim Recentiores purgatis tamen his impi ratibus, ei adhaerere quod veram illam serio pi tent, sed potita animi gratia ut ingenii acumen in mala causae defensione ostententificut Philos
Hiavorinus legitur suscepisse patro cinium febria quartanae, & Glauco iniustitiae, immo qui
ETsi, ut ais Aristoteles, mitra omnem pros
rentem sermones non horteat esse solle, tum,&diutin viri principia satis impugnata , simpmgrapho praecedenti , cum secundum rei veritatem non differant a principiis Atomissarum ponentimi parariculas quantitatis quam vocant m teriam, substantiam rerum ter motum , figuram. G sirum emistituere varietatem eritium naturalium, quos illam perpetuo ii culcat pratia in Ruthor, quia tamen eius opiniones, non qui
32쪽
onationi blandientidiis explicationibus lectara. in s mun-pprobat onmm repererunt , praeci, pia apud eos, qui imaginatione magi quis r tione philosophantes , interiora. intelligibilia rerumprincipia penetrare non amant, Mitis queunc; ideo paulo accuratilis illas simulatim in qnantum ad praecipua capitari sigillatim enim breuitas non e resemita . ac relatandas hic suscipimus Igitur Author ille, ali ii in solem, ingeni sus,4 in mathematicis egregie versitus , in praesitisne in libri de principus Philosophiae V
tereromnes tanquam in vestigantasVilices, ac prope caecos superbiuscule inculpans,&Oidquid hactenus ab illis, rebus naturalisus traditum est, ut insigneme rem, in quo quanto inagis proieceris ;tanto longius a veritatis trami. te melinaueris reiiciem , genuina Philosophiae principia se reper me , ipsamque veritatem caeteris se ostenturum,ac demonstraturum tanta securitate astruit, ut vide mi illam de puteo Democristi recenter extractam in publicum primus produxisse. Securis draciliam cumiuisi Manis ilibus principiis haereditasse videtur ab Epicureis, tui veritatem quasi digitos indicare confidentinuis gloriabantur, i plumq; sectae piit Epicuruin
Hac praefatus postquam omnia omnino in dubium plusquam Pyrrhonium statim in limine primae partis reuocauiti eorum examen mimero 'ab hoc principio auspicaturius Misito acestio, iit ire pMes . Ex quo mox inieri, - , quae cogi tat, idest,mentem nostram,non esse corpus:Quod
quidem licet sit verissimum , raetili tamen argu mmio conuincita πι PM , inquit mini. s. uo ε
33쪽
gitat, ae eerta est. si ne in mundo ali quod ενρus, i dest aliquid extensii Leet mens eri trans non es extensa, O,νυον- . Seta reto ueri facilesposset hoc argumentum; nam etiam mens dum cogitat,
Seem est se eine, nondum tamen certa est,ω gitat, an sitens ab alio productum, vel improductum an fit ipsa actualis cogitatio, vel aliquid a sua cogitatione distinctum tamen alterutrum soru est Quidni ergo posset esse corporea,quamuis supra cogitationem rellech o nondum
corporeitatem aduerteret praecipue cunn ex praefato argumento mens quidem conuincatiir de sua existentia, nonditis tamen suam quidditatem plene ac distincte cognoscat unde quia existere est quid commune rebus tamcorporeis , tam spinu libus, posset absolute esse corpore , quamuis de corporeitate nondum plenam , distinctam notionem haberet sicuti est creatura , .ut communiter tenetur,a sua cogitatione realiter distincta, quamuis dum ita arguit,nondum de his grutet Eneruat adhuc magis argumentum suum ipse venatus , dum nomine cogitationis dicit se comprehendereomnem omnino cogitationem tum se litiuam, tum intellectivam, ut patet num.' Vnde hoc argumentim proind8 obaret etiam cognitionem sensitivam esse quid incorporeum , ta men viri sapientissimi sensationem ab intellectio, ne distinguimi, quod ista sit quidem operatio spiritualis, incorporea, bis cum Angelis comm nis,illaver,st eorporea, pecudibus comminis;
ut autem fert commune axioma:entuimis probar,mhii 'obas . Vnde alia via. ratione probanda est aninis rationalis spiritualitas , ε -n infirmis his citi in is , quae sua fragilitate soliditati veri
tatis Ornane magis, uini siuςne
34쪽
Constituta eiusmodi animae nientisque notitia Iprogreditur ad inuestiganda ex ipsis latas, quae chirri staturalites animae insint,illi supra se, stectenti statimo irrunt , quarum prima praeci, sinaque estidea entis ommiuoad persecti, seu Dei; quem ideo dari probat Primo quia existentiane.
cessario includitur in eius idea si uidem non re praesentaret eum ouinimode perfectum si ipsum fine exiitentia, qua est perlaetionum pr*ecipua, re praesentaret: sicut ergo habere tres angulos, cessario competit triangulo, quia in eius idea re lacet; ita existentia necessario competit Deo, quia in eliis idea repraesentatur , proindeque necessario
existit. Secundo , quia tam perfecta dea de eeffluxisse ab aliquo prototypo e nobiliora, nulli autem nobilior prototypus assignari potet nisi solus Deus, a quo impressa fuerit menti nostra ista
diuinitatis not:o, ridea . Ex quo ulterius infert, ipsam animam esse causatam a Deo; alias enim Delisomniinode pertinus non esset , si animam cum caeteris aliis rebiis non produxisset. Cum autem Deus nec falli possit nec fauere velit, sed si ipse veritas, inscit, eum ne stereorum nostro. rum Aurthor , talem fecisse mentem nostram , veniri quati falli possit in his , qua elare , a tulit
et e concipit ex quo concludit numer . D. Omne,
quod clate ac distincte a nobis concipi ur , esse etiam verum, idest , ita se balinere, sicuti conci
Plane quamquari non sit huius loci haec omnia. discutere, Metaphysicalis haec doctrina infinitis ambiguitatibus , impugnationibli obnoxia est,
ramini abest ut simulens, demonstrativa, qualem ipse putat . Nam, ut caetera mittana qua quae ratione clare, ει euidenter clienioniliat, ideas rertim naturaliter esse a Deo immediate iam
35쪽
bis inditis , noli aio finis acre a, scuti do
cent Aristoteles, D. Thomas, irimates Theolo gi, ac Philosophi tamen hac iupositio videtur esse totius huius ratiocinii columen Nam si rerum notiones, ideys Deus per sententi nostrae non unpressis, :ci beneficio sensium a rebus a L. tria collegit nihil, pi ohibet mentem nostram , utpote defeetibus obnoxiam, in confinio subsim . tiarum intellectitatium positam , proindeque a fonte veritatis elongatissimam , in venandis eius modi notitiis saepissitne peccare sicuti prohat sem-
morum virorum in varios errores lapsus neu uepropterea refundetur hic tior in Deum , sicuti nee alia causarimi secundariis in suis operations. bus saepe delicieritium peccata Deinde , quaelibet secta sua principia pinat esse clara , ac disti cta: certe tam clare, ac distincte probant Peripatetici dari ni ateriam, ex qua omnia filant,& formani per quam cumii in suo es idi constituantur ac ipse laudatus Author probet an :mam esse incoris portam; ensi mem esse ipsum essentiale constis tu tuuim siιbstantiae corpbreae particulas materiae quantum est de .si: moueri solo motu reeto, c. Viri ergo adhaerebit animus com quilibet sta principia ut clara, ac distincta diuendat pPlane vel dicendum non omnia, quae nobis clara , illincta que videntur, esse propterea vera, vel, ut quidam Antiquis docuere, omnia, quae apparent , esse vera . Sed missis his omnibus, Malijs quae ipse i ta prima parte prosequitur, ut ad ea, quae sunt: ius loci accedamus Aggreditui in secitnda parte principia rerum mater altu in explicanda: Et post multa de motu, de arefactione, de spatio, loco,de illunitatione mundi omninis falsa, ut num. 8. quod etiam diui
nitus dari non licissit vaci um m. r. quod
36쪽
Qua sta Arta III. De Prine ἰ iis in eam. 2 nurndus sit uiuitiatiis, spatia illi, quae supra cinios imaginamur vacua, simianin veris corpo-,ribus in immensum diffusis plena δε numer 12. quod impossitula sit dari plures multinos itaridem ingenue profitens se nihil agnoste te in substantia materiali praeter extensionem diuisibilem , figura. bilem, loci mobilam,concludit particulas quantitatis, seu extensionis per suas diuisiones, figuras, aediuerses motus esse principia rerum natur lium: seque nihil ut verum recipere, nisi quod ex iis principiis cla id deducatur, scilicet , ut quisque omnia studiis suis gestit accommodare, uices hominem Mathematica deditum , non alium or. magnoscere a nisi quem particula: -sigurae quamitatis constituerent, sicuti, ut notat Tulliusiluidam Musicus,ne ab arte sua recederet, animam risit esse quamdam barmoniam: Morte si ali quis miles no iam excogitet Phriosophiam mundum bellicum ex piignis constituet , rurissa existig ijs legibus ac iudiciis Mercatore canundis
nis, ac reciproco commercio Nauta ex aquis cum antiquo Thalete, dic. Necdeerinit ration sapphrentes, quibus quisque sua inuenta stabiliat naturae effectus explicet Motum vero localem particularem dicit hiaauthor initio mundi esse a Deo imprestum, Muni fartimui conseruari in materia cum tribus legi bus4 qua uni prima est Quidquid LeaIHὸν mou
37쪽
dem destis motu daperdeno, quamuis isti aDεν eonis ιeriis vero cortua qui scena sis fortius in sua stabilisam acquiete , q/---puaninium in suo mutu si,d illi alliden d kω pila paνieii xihil pridicia mon; sed seiam Mutar viam Me deter minationem fui motus jamsin versus paνt- ὰ QM IDii 'ium m. inui apud istum authcrem motus si quadaipsarcina rediis a natura imposita . qua se minimum quidem possint exonerare, nisi aliis imponendo. Has vero mirificas leges quae simi eius doctrime pracipua columina, vesanctiores, Menerabiliores est ciat, ex matheni fidis ad theolosica repent , conmilans , demonstat ex ipsa Dei immutabilitate a M. I 6. ad 42. quia cilicet inconstantia Deo attribueretur, si dicerent, eum noucs motus inducere in mundo mob suam immutabilitatem debet res in eodem sta tua hii seruarea de si . id quod est in motu semper in motu , id quod est inquiete semper in quiete, quam eandem ratione duabus alijs regulis a coma cadat./Sed. plane, praeterquam quod harae gulae teptignant manufestis experientiis, quibus videmus adepto termino grauia leuiaque motum Dum sponte inire , plumque mobili cessire a motu, licet illiim in alia non transferant, sidera ara tu mater girare, ac ferri motu circulari. co pus motum allidens quiescenti non semper resilere, cum ecdem immiti inῖn o saepe cum nullo,ut patet in nassa picis allisa parieti, quae nec resilie, nec mouet parietem, sed ipsi adhaerescit.&aogluistinatur . Rario Theologica uam ad has regi issabiliendas adhibet Renatus prorsus inepta est: Quasi velo Deus absque suae immutabilitatis prae , iudicio, quos semel rebus andidit motus Paustere,
variare, minuere nequiret aut praefinire cuilibet
38쪽
deat, alit ex corpori biu, alijs quidem rectrum, aliiscircularem motum trit me es, ut ista motinim varietate venustior sit orbis . Reiectis igiis fieti. ths his motuum l gibus, ut prino a quoq; istius Authoris confutentur , quod praecipui ad hane
inco particulam miratis secundum divisio
nem , figuram, &localem motum variatae non possunt est rerum naturalium principia . Comehisio probari posset feta k iiseem argumentis, quaeir cedenti paragrapho prosecuti sumus, sed
praeterea. Probatur primo:Nam ista principia solum, celenus disset ita doctrina Epicureorum de principiis naturae caeterib reipsa conuennini Seldoctrina Epicureorum de principiis natura fuit
unanimiter a Doctoribus Catholicis relaeta eris pari iure, ipsa Renati principia sum reijcienda. Minor patet, amiserim ex Paxribus , O ctoribus Melesiae, quidam Plautoni , qui laniari,
stoteli adhaereant, unanimiter tamen Epicuri doctrinam, etiam de corpusculis, uerum natura, Iium principiis inculpa it ut rudem, falsam immo Augustinus Epicurum vocat delirum mi Iosephum, vel potius amatorem vanitatis, nonia , pientiae; similia illius, corpuscolorum doctrinae elogia crebro apud Sanctu Doctores occurrunt. Mavor vero probatur: Nam capitalia Epicureat, et ae de principijs dogmata erant somnia componi ex corpusculis motu,situ, figura diuersis, corpu- scula illa motu recto serri, occursu aliorum obliuruari, hinc fieri turbines, ac Vortices,&e.Sed haecini ipsissima Renati principia , qui etiam vi se
nilis epicurizet,mim. 18. iubet a sua Philosophia ςxulare caiisarum finalium inquisitionem Leril
otincipi 'euati sum eadem , ac Epicure in .
39쪽
,Et hoc cosiderandum est, ne quiri orte putet hinae Author in ista principia excogitasse. - tius ex Epicureorum ruinis suam doctrinam redi. ficasse, quam Mnen mithematicis rationibus illistrasses, ac ingeniose expendisse non est dissidendum.
Respiindet ad hoc argumentim Renatus mini' lva quartae partis Democritum quod idem di--ndum de Epicuro posuisse pro principijsr unum, magnitudinem indivisibiles, palamos voca hat 4 ponderosas, cum tamen ipse illas astruat,
in infinitum diuisibilas, sine ullo proisspondere, ac grauitatione. Sed haec responsio vel nullam , vel leue discrimen assienat; iam quia haec tuo leuioris momentisimes; nec obstant quominus in praecipuis capitubus de constiturione rerum inserialium cum Epi. cureis concordet ilie Author iem quia Democristus, apicurus nota videntii hanc indivisibilit
quomodo eam sumit enatus , dum corpuscula, seu materiae pallicula negat esse indiuisibiles,sed physi ,Se lato modo mast corpustula di-εntur is, iIlis indiuifibilia , quia iant vltima constitu- onis maiorum corporum elementa, ex coacerba tione aliorum corpuscillorum non compositi. Pon.
dus vero dabant c'rpusculis sol tim , ut saluarent beatem morum i unde apud illos pondus nihil aliud erat, quam vis se recte mouendi, quam Vim
cincorpus lis admittit Renattis a. R. n. s. Probatur a. conclusio Principia rei tint naturalium debent esse aliquid iubstantia leolias enim ii ii possent constituere substantias naturales, ut patet: Atqui quantitas cum sua figura , suoq; motu, non est aliquid substanti te ergo non potest
principiuniorum naturalium Maior patet,
40쪽
ita sta. ArtaILB. -'Dinoinus tr obatur' in Ἀρο in Remuis nega dicens a. ' num. s. quantitatem, seu extensionem esse constia tutinum substantiae materialis tum ex Mysterio Eucharistiae, quod enim separatur a substantia materialli,non est eius substantiale institutivii mr sed in Eucharistia quantitas panis separatur mali. in ab enis subminita; siquidem post consecrati nem non est amplius substantia panis, sed transiean corpus Christi, tamen, ut docet Ecclasiiuremanet adhuc quantitas panis cum caeteris accidentibus; ergo quantitas non est constituti uti in substantia , d latum accidetiis ab ea separabile: tum etiam ratione naturali id suadetur: Nam prin- qipia substantialia in diuersis rebus debent esse diuersa, sunt enim radicalia principia operationum, proprietatum , quae cum sint diuersae in diuer-ss,exigunt quoque principi diuersa, sed quanstas in omnibus est eiusdem rationis,ut de se patet, ergo quantitas non est principium substantialta
sed praeter illain admittenda sim alta principui
Respondere solent tenati sectatores ad pri
mum, quo mire torquentur, res philosophicas non debere probari ex multeriis fidei sua quia ratio nostra non capis, ideo ex illis discurrere non ain . test Ad secundum vero dicunt quantitateὲT , liscet sit ubiq; eiusdem rarionis, artamen constit Mein re diuisitatem in rebusas operationiblis inquan .
tum ipsa diuersa est secundum suas particulas,
Darum aliae rotundae,aliae adrata aliae oblatis Iae sunt, c. aliae mouentur , aliae quiescunt: κqua diuersitate nascitur rerum varietas ut particulae quiescentes constituunt soli iaci particula se mouentes constituunt res accidas, dis oluentes, sic de caeteris .