장음표시 사용
41쪽
sunt, debent supponi verissima unde quia ex aero nunquam, seqititur alsum cliudquid ex Diarii, fidei leaitiinε inca res naturam infertur, necesse est esse verum , nec sine errore potest ne- ris Ridiculim igitur est dicere nos ea ijs, quae sunt fidei, non posse philosophicas veritates eruere: imivo ad nullam certiorem regulimi possumus Titurales cognitiones probare quam eas ad fidei
veritates, tanquam ad lydium lapidem examina nodo Velutientu nautae is certos, Cancipites in mari curius dirigunt inspiciendo certissimas fideis nim vias, suosqueeriores ira collationes resor main ira quo me naturales nostros discursus regere, ac corrigere possumus eo , quam tun ferii
test , ad cάlestes fidei traditiones comparando: Vnde Pythagoras merito dicebat, Diuina oracula multum ad Philosophiam copierre. RespoΛDetiam ad secundu inpugnatur: uni quia, vi supra dictum est, figura, motus, quies, cum situ aliquid pure accidentale, non possunt esse principia substantialis ditiexsitatis;tum etiam, quia responsio sapponit res. quas di ferre videmus, non e sta unicam massam continuam , sed potiti
texturan ,aceruum, concretionem particularum
iuxta se positarumci Atqui hac iuppositio stetitia de falsa est , ergo nulla responsio. Probatur naunor, Misa primis quod fictilia , sit haec suppositio, mni ulla eviden iratione illam probat emtiiss
μαμωμι, id ne verbulo tenus probat, sed solum dari posse in reruni natura corpuscula ita mi-rnita, ut sensum omnem fugiant, quod plane cer tum est . Caeteribit, utrum maiora corpora sint solum textura coacervatio istorum insensibilium iuxta se positi riui , probant dum
42쪽
dum susceperat, vel unica massa tota contin ta , nullo modo discutit duo haec supposivi sit falsa suadettir Nam corvinuitas est proprietas omnis quantitatis perinde magnis , ac paruis quantitatibus competit:Vnde quantitas ma nariam re riim v. olei, aquae serri adamantis tam est continua, quam quantitas corpusculorum insensi. bilium . Unde scuti corpusculiquari itas non cos stat ex aliis minoribus corpusculis iuxta se posi-xis, sed habet omnes suas particulas unitas, sub unica totali figura contentas; ita quoque quantitas nius adamantis , aut unius aquae, est tota continua, nec constat ex quantitatulis inter se diuisis; quarum quaelibet habeat propriam figulam 1 sed habet omnes suas partes continuatas, labinui, cem indivisas, ac sub unica totali figura compre
Probatur tertio conclusio Principia rerum naturalium talia ess e debent; ut ex iis omnia natura lia fieri possint Atqui ex particulis quantitatis, per figuras,& localem motum variatis, omnia na--turalia fieri non possunt ergo non post uni principia rerum naturalium . Maior patet Probatur mi nor in rebus naturalibus plures sunt vita , cogni tione, appetitu sensitivo praeditae; videmus enim Pecudes vivere, sentire, imaginatione memoria, estimatiua, sensu communi, visu, auditu aliis sensibus obiecta cognoscere disternere, aestima rea percipere voluptates, Molores; rapi a flectio nibus amoris,od ij, vindictae, audaciae. Atqui vi ea , cognitio , voluptatis, dolorisque perceptio, Passiones amoris, Modii non possunt fieri ex solis Particulis quantitatis varie figuratis, ac localiter otic ergo particulae illae nos passi in esse prin cipia rerum naturalium Maior videtur certamnor etiam constat, quis enim putet cognitio
43쪽
ne mi hoc tot consisteres, quod una partieu Iamantitatis, quae πη seipsa cognoscitiua non est, inter collulatur aut ex hoc fieri persi:pti'nem
voluptatis, aflectum amoris,&c.
Respotadere solent Renati dist illi ait hoc argumentum , quod urgentissimum est , animalia non coit noscere nec percipere obiecta, nec pro te assici vestimate, ait dolore,nec tanί: amore, vel odio; sed esse in len Iibilia quaedam naturae aris teiacta, ae licet lotan lectis referant ea signa, quae homines edere selent riusmodi cognitioni. Dis; assectionibus praediti attamen proprie non mastis ei gnoscunt, aut doloribus, ac voluptati ruin
assiciuntur, quam simulacra, quae ridentis . flentis, limentis, amantis peciem relarunt quamuis in
triniectis haec non lentia 4 aut horos i , quae signant horas, quamuis earum successionem non
Sed haec responsio pro sus intolerabilis est:Tilm quia repuMatiens communi, receptis imis ab inrtio Mindi natiostibus Tam quia Scriptiua S era passim copii Rionem aliquam tribuit anima tibiis,m perceptiones voluptatis, ac doloris: Tumma detrahitsne ullo prorsus undamento per se. ctionem operibus Dei , quasi vero non potuisset 1 em vitam sensitivam cognitione is perceptio, ne volit piatis, ac doloris animalibus tribuere. Uni demiis quia non explicae led penitus d liruit naturae phinnomena omnibus enim indiciis conuincimur animalia esse vita . sensitivaque cognitione praediis , itane sc liceat tam avertarepudiare ind3cia, eadem ii entia poterit quisque fingere alios homines non esse ratione praeditos, is esse hominum sminacia, vita, sensit . aerati m necarentia, quamuis extaM-ns. borum speciem,
44쪽
Et si dicas, bruta etiam plura indicia rationismir; quidni ergo pinerunt cognitione sensitiva carere,licet plura eius iudicia extrinsecus exhibeantpBespondeo haec signa rationis esse leuissima, in pluribus deficientia quanauis enim in quibusdam operibus videantur rationataliter procedere, in infinitis alijs perea ni contra rationem : Et praeterea euidentissimis arguinentis infra referendis, disput. 1.quaest. is arta . conuincimur bruta esse ir rationabilia At vero cogn uionem sens tuam illis
inesse omita Bulicia probant L milia conuin
cens ratio contrarium suadet .
Probatus demunt quarto ratione, quam supra contra Atomistas urgebamus Nam principiare Privinaturalium debent esse principia verae gene 'rationis ;ides debent esse eiusmodi stilistimis ex his produci nouas in mundo tib stantias sed principia Renati non sunt eiusmodi err non Ilint vera principia rerum naturalium . Maior in lsra probabitur accurratius: ostendemus enim n uom undo produci substantias , de non lam
praeexistentes variari accidentali tersa uam rodu- έctionem vocant Physici aener uiano sub inti 'tim minor vero de se euidensem nimi irticu lae illae quantitatis sua comixtiope, agitatione, Pldiuersisque figuris nihil possunt emere nisi nou
aceruos, novasque concretiones, non vero no.
num ens substantiale Vnde Epicurus conformiter ad hino principia vocatin esisti, natiuilia οπιν ii obiectiones non refero, mi Vix uis rationi ibus sua principia stabilis Authoriqium impug - a nivi et solum duo die possem ex eius doctrina de ii prompta Primo, incipia Philolaphiae Heber liese ctio leuidentiaci Non occurri: a iit in
45쪽
Frima artis D in Duput. i. principia clariora , mi dentiora , quata cretisso, figura, motus localis, nam materia &fo mi Peripateticorum sunt res obscura&; ergo haec sunt genuina verae Philosophiae principia Secundo, ex his principiis. conclusionibus ab illis deductis saluari,in explicari possint omnia naturae Phaenomena 3 ergo non sunt alia quaerenda , nec meliora optanda . . Respondeo ad primimi argui tentui procedere, quivocatione di Alia enim sunt principia discuria nostri,&alia principia enim consti utioni.
Principia discursus sunt quaedam pro sitiones, seu veritates per se notae , quibus ad veritates occultas inuestigandas procedimus , clixe principia sane debent esse clara , certa, eum declarent, certificem conclusi nes, sintq; purissimi, ac primi hi minis naturalis radiici de illi; intes endum est, est quod dici solet, principia debe, re esse per senota,&certa Principia vera constitution:s rerum sunt, ex quibus, Ma quibus cai sintii res ipsaer, haec plane non sunt nobis clora, sed occulta, obscura, nec nisi magno labore innotescunt, a paucis inueniri, ac perspicacis intelligentiae acumine histrari fiunt, adeo ut
Vnde modus philosophandi , quem tenet Renactus hoc ipso suspectus est, quod proferat ouidem pro principiis constitutivis rerum quaeaam ab omnibus cognita, Minuenti a lima,sed pro his explicandis assumat quaedam doctrinae principia non modo dubia , sed etiam falsa , nulla satis
46쪽
αἰιενι imponendo 'e valeat ergo hic philos phandi modiis in his, quae clara ac certa esse deo bent obscurus, ac dubiiis, in his vero, quae latere, ae obscura esse consentiunt omnes sapientes, sumspecta facilitate nimis apertus
secundum respondeo ex principijs Renati
non posse reddi rationen rerum naturalium, ut
supra ostensum ei praecipue de cognitione,ae vita brutorum . Deinde rationes, qua de quibusdam ex suis principij reddit Renatus,ve violenotae sunt, vel gratuitae, ac fictitiae, quaeque satisfaciant quidem imaginationi, non tamen intellectui, simile, sabulos illis narrationibus,quae delectana quidem ut ingeniosae , sed non persuadent, nisi uiorte simplices Demum est ex doctrina huius Authoris, explicari,aut potius imaginationis comis prehensibilia fieri possent naturae phaenomena, non tamen propterea sequeretur eam esse veram
scuti eam adeo confidenter iactatriam etiam alijs modis res a Deo fieri, in hominibus explicari possunt, Ptholomeus. pernicus,& Ticho Brahe contrarias incer se pugnantes hypotheses, quae proinde simul vera esse nequeunt, in Astrologia constituunt tamen ex iis quilibet astrorum phaenomesa explicare potem: Quidni ergo a pari naturae phaenomen poterunt a viro ingeniosis ex falsis suppositionibus declarari; prscipue cum nonnisientium naturalium corticem , sensibus perci. piamus. Hoc argumentum sibi in fines . partis proponit quidem, sed soluit solam ex quadam de fectuosa paritate, quam ideo referendam, Hai pugnandam omittimus,quia argumenta ex parita,
te sunt Ieuissima, & ad explicandum, quam ad persuadcadum accommodatoria
47쪽
Consulatis aliorum opinionibu , nune tuerelin est quaenasi sint princima renim secunddm Peripateticorum sententiam . Ens autem naturale dupliciter considerari potest, scilicet in fieri, cinti esse, seu in statu generati , in statu constitutionis : Vnde explicatui sunt eius prinoma t- generationis , .constitutionis. Pro resolutione.
Dico prim. Principi generationis rerumna turalium sunt materia, seu ma, tritiatio.-d cet Aristoteles hie , in cuius seinentiam unanimi sonsensa, extinctis alioum Philophori . o innionibus omnes deinceps conspirarunt. Conclusio autem suppomientia nauiralia substantialiter generari, corrumpi, quod infra magis declar-tur;& idetur constare,tum ex commuoi omnium sensi loquendi modui tum e perientia, qua cernimus in mundo nouas rerum species generari, di postea corrumpi: Sieanimal nascitur,&--μm Lionis gignitur, extinguitur; caro servi tur L postea destruitur ita ut substantiae illae ante luam producerentur,non es lamide polluuis Periere, amplius non existant, sed ex illis nouum rerum genus inmialiter diuersum forme iret Probatur euidenter conclusior Nam tot sunt Principia oneratronis rerum , mi requiruntur ad generationem nouae substantiae s sed tria requi. Tuntur ad genertionem nouae lubstanuae ing. tria sint generationis principia. Probatur mi-
48쪽
flantiali ad este substant alei tunc eniti censet noua sitbstantia generari, quando antea non erat,&postea est ergo ad generationem nouae suo instantiae tria, ruiruntur stilitat/ nesse, tan*iam terminus,'iu relinquitur Losse an itiam terminiis qui acquiritur, Tubiectum transiens de non esse adesse Ron esse dicitur priuatio, id, quod daeesse dicitur forma demum subiectum , quod transit de non esse ad esse, dicitur materia Confirmatur conchisio Nam quidquid natura iliter fit , ex aliquo tis v enina dicit Physicorum axioma : In -- - ratibus ea nihiloinibi sit et Sed substantiae natura las fiunt , ut patet de igne, Umaoni malinc .ergo datur aliquod subiectum commune ex quo fiant res naturales , quodque in omnia substantiaruna genera sit transmutabile, tale autem subaeetum dicitin materi . Sed quia materia ista de se indifferens est ad omnia rerum genera , sicut cera ad omnes figuras , dari debenpiater matellam aliquod ritu rincipiunt dere
minans ipsam ad certam si ecie in entis naturalis. v. i adessendum hominem,uel ignee,vel ardi rem Istud autem principium dicitur Iorma,cuius varietas rerum natiiratum di criminafacit Nam quando materi recipit s arnaquae , est aqtia, si 'it Iasorma expulsi introducatur or .na lapidia,eriti lamsi forma ligni,em ligatim,&c. Patet utem, Dod illa materia antequam recipuit semiam ali quam, non debet actu illam praehaberi, sed esse sub carentia illius cum aptitudiiἱ ad illam reci . piendam, quotiescimque occuri et agens capax illius introducendae: Haec carentia focila et cum aptitudine habendi illam dicitur priuatim emis tri concurrunt ad generationeni substantiae naturalis,
49쪽
Prima Partis Physica Disput T. generationis; ergo non sunt tria principia . Pribatur antecedens: Non ens non potest esse priicipium generationis entis sed priuatio est cens ergo non potest esse principium generatii
Respondeo negando antecedens Ad probeioncm distinguo maiorem monens non pote esse principium generationis, per modum paris influentis , concedo; per modum terminiquo ego si quidem generatio est mutatio deicesse ad esse unde non esse, seu non ens est terna Musa quo generationis Adde praeterea quc priuatio non est purum non ens, sed non e cum aptitudine ad essendum .ideo ratiotaptitudinis illius potest concurrere ad generati
Instabis Privatio non est in instanti, quo gneratur aliquid ergo non principiat generati Respondeo data antecedente, distinguo consiquens, ergo non principiat generationem modum termini a quo derelicti, nego ; per dum partis constituentis ipsum genitum, concedQuod enim principiat mutationem per modii termini a quo, non debet, esse , dum fit mutati sed potius excludi debet,in relinqui. obi jcies secundo Agens est etiam principit generationis; ergo dantur quatuor principia. Pihatur antecedens Nam sicut omne latio fit aliqua materia fit ita omne quod fit , ab aliqagente fit Respondeo agens esse solum prinsipium extrsecum, de quo modo non agimus. Dices: Etiam priuatio est tantum principit
extrinsecum; siquidem principiat per modum o
50쪽
Responde, priuationem esse qii idem extrina secam genito , non tamen subiecto generationise oportet enim, ut subieetum generationis prius intrinsece suerit priuatum Orma, a ioc, ut pos
siciliam recipere unde priuatio est is trinseca
generationi ex parte subiecti Obijcies tertia Formico rupta est etiainterminus a quo generationis ergo sunt plusquam tria principia . 'Respondeo : Formam corruptam requiri soldiri per accidens ad generationem, inquanitin mate. ria nequit esse sine forma, adeoque antequam nominiit ac uitat, debet praeextitisse iii veteri Ait men si materia posset esse sine ulla formes, nihilo niinas fieret generatio . vi ε Arma eorruptari tum se habet per accidens ad generat Ionem
Dices: Saltem disposuiones praeuiae concurrunt aὸ generatio m nam Mnequam fiat ignis ex ligno, debet praecedere calor disponens 4 ergo debent Unumerari inin principia Respondeo dispositiones rediici ad materiam veluti aliquid eraeparativum eiu I rideo non Umimerantur inter principia, quamuis omnes fateantur eas aliquomodo concurrere ad ge 'er'
Dico secundo Principiis entis geniti constitu i
tiua , principia in faeto esse fissi solem duo in m teria scilicet, ε larma.
Probatur facile conclusio Siquidem tot sunt principia emis geniti, seu in facto esse constituti quo remanent transilii a generatione sed sesam duo remanent transacta generatione cereo une solam duo principia entis geniti , seu in acto sese constituti Maior patet ex terminis Probatus minor Nam adueniente forma excluditur priua