장음표시 사용
311쪽
rea motus contrar etatem duo quaeruntur: prim5,unde sumaturci sectind. virum duo Otus contraria possint simul assicere idem mo, Dico et Contrarietas motus sumitur ex opposione terminorum, ad quos tendit, Ita communi
Prodiitur conclusori Nam motiis ab eo des it contrarietatem . 'u' sumit speciem Sed init speeium a termino ad quem Lergo, At con arietatem Minor constat e dictis: Maior veris obatur: contrarietas motus est veluti pro. rietas consequens speciem Dergo ab eo sum i vir, qtio specla laxis illud; qui o esse, das con sequentia ad esse. Dico δ' em mobile secundum diuersas partes potest remotibus contrariis . Conclusio patet: Tum quia diuersae partes sunt etiam diuersa sum heta:Tum etiam experientia; a ad idem homosti- potest in manu,& calare in pede . . 'ico 3. Idem mobile etiam secumlit eandem partem potest per accidens moueri motibiis localibus contrariis. Dico localibus, quia id Matin videtur contingere circa motum to
Probatur conclusio tum ratione,tum inductione Ratione quidem: nam corpus contentum per accidens mouetur ad motum corporis continentis, ut mota theda minuetur homo inclusus in meda; tamen etiameodem tempore corpus contentum: potest
312쪽
potest per se moueri versus quamcunque parem su). fieri potest , 'idum cs piis continens mouetur ad inani patienia: piis contentum per se moueatur ad opposit ui : sicque ha bit duos mo uoppositos , num per si alius , per acciden, Inductione etiam Sie enim videmus Fautam irmurinesii proprio ambulare adoriclitem, si mul ad motum navis abripi ςrsus occident ei S etiam Solquo M ad motum primi mobili, op tur ab ortu ad occasum,ae motu proprio fidi gulii annismi in; ab occtur in lib. de coeso. s
Dico. Idem nivbile non potest per se effi
Probatur concusA:hani in missibile est γε stimul tendere ad unum terminum,&tamen persio illo recedere.Sed ex motibus cotrariis unus accedit ad termina,iquo alter recedit;ergo impossit,ile est moveri per se mariviis contrariis: Minoi est certa: In hoc enim consistit motuum contrarie ras, ut unus recedata termino,in quem alter accodit. Minor etiam patet: Nam accederesti recedere respectu eiusdem termini sunt incomp-bilia . Si autem dicas qualitates contrarias saltem in gradis
remisso se compati, ut rigus, calor ad medio critatem redin se compatientur,ergo etiam Irus caledictionis, arigefactionis se pomi ni peti in gradu remisso.Respondeo cum Ioanne a S. Thom , quod sicut qualitates illae in gradibus re
inimia non sitim sol maliter eontii lati ideoque iii, vicem conciliari possunt;ita quoq; motus ad qualitates illas non videntur contrarii Quantuis is ta differtili fit conciliare motus issos etiam ingradibus remissis,quam qitalitatessquianporteret,ut eaden pars eodem tempore subiaceretuentibus
contrarii'si quid ur repugnare.
313쪽
Nfinitas triplicitἐr pertinet ad in..tum: Primo secundum durationem; nim, se potest in aeternum durare et Secundo ex parte divisionia; quia motus est de genere continuorum:Continuunt alitem est in in fisitum divisibile, ut probabitur quaestions quinta. ertio secunduin rationem principiis; quia vete- aliqui ponebant principium motus esse ali- id infinitum o Epicurus infinitas atomos,it,axagoras in sinitas particulas,quas vocabat panuerinias, idest 'mnium rerum seminales Iuamo cundum veram sententiam primum prine pium
iovens debet esse aliquid infinitum,scilicet Deus. Me positi iam egimus de motu, cum Aristotele
ire ad uin est de infinito:circa quod quinque quaerantur.Primo, virum, quomodo infinitum natu ire dari possit L cundo,utrum diuinitiis inii. a creat a secundunt essentiam dari possit:Te lo,utrum secundiam magnitudinem molis: Quar-ο, virum secundum multitudinem:Quinto,utruat
ςcundiim, perfectionem alicuius qualitatis
314쪽
Elebris est ditiisio infiniti in infinitiam in y -- tentia, Halyncategorematici ia 4 infin etum actu,seu categorematicum Infinitum acta
categorem illud , quod secundibia a *-- nu Ilis finitur terminis: Sic Deu Din eos tu categorematice infinitum qui illa essentia totam essenta plenitiidinem nullis imitibus coarctatam continete Infinitum in potestia, si syncates orematicum est illud, quoiquamuis secundum id , quod habet, claudatuterminis , attamen secundilm id, quod habe potest , nullos limites agnoscit Sic numerullominum etsi finitus sta strualitar, attamen ii potentia est infinitus , quia absque fine cresceri semper potest semper enim praeexistentibus mafinibus noui addi possunt. Has linction
Dico primo Naturaliter datur infinitum acti inessentia, stilicet Deus optimusMaximus Asa est fons omnium perfectionum, capit inarem essendi plenitudinem. Conclusio est de fide, etiam naturalites no a Cum enim Deus sit causa omnium en ium; necesse est, ut in se pra habeat omnem essendi rationem mento enim causat essective in prin cipaliter nisi praecontineat persectioni n is esse. s ergo eausi omnis entis obet contin re
315쪽
constat aliud omnes,&Probatur facile tum authoritate Scripturae diremis, Deum omnia te sie in numero, pondere,
mensura, ac proinde finita; nam infinitum e re numero,pondere,& menstra alim quia nuti a creatura in se habet totam essendi plenitudisinem , sed solum partem ivnde dicitu ens parti- ipatiri , idest ad particularem essendi modum feterminatum ergo illa creatura est infinita , imitatio enim ad particularem modum essendi ρpponitur infinitati:Tum quia,ut dicit D.Thom. e magis inita expende ii , abus fini ur pers .entiam: Sed omnis creatura hahet actum permix. Ium potentialitate illa enim est aetiis purus; erit omnis creatura est finita . Tum demum quia Iauae ens creatum , vel est accidens, vel substan- L. Sed nec accidens mec substantia creata posimim esse irimiti ergo. Probatur minor: Nam renus , disseientia sunt limites essentia r Sed wmnis substantia creata habet genus, differem iam, extra quae non se diffundit ergo est finita limitata . Accidens autem cum recipiatur inrubstantia, debet ipsi proportionari ac proinde mon, is est innititum,quam pia subitantia r Dico Datur tamen in rerum natura infinitum in potentia secumium magnitudinem , turdum multitudinem: mmo aliqου aliter secum eum .essentiam Conchiso, quae est communiter
Declaratur Nam uantitas potest erescere in infinitum, nulla enii adeo mapna esse potes, cui
Deus nouam extersionen addere non possi e .podatur infinitimi in potentia secundilin maem, tui irem Similiter ni illus riimerus adςo magnu
316쪽
dari potest, cui nouas partes Deus in inflairim adiicere non possit 3 ergo datur infinitum in pol tentia secundum numerum Sin aliter nulla creatura secundum essentiam adeo persem esse potest qua perfectiorem creare Deus non possit, erio aliqualiter datur infinitum in potentia secunda essentiam non quidem,itaui eadem essentia crea ta sit in infinitum persectibilis essentiae enim rei rum consistunt in indivisibili,sed quia perfectio rem, persectiorem semper Deus creare potest . Dices t Potentia reducta in actum nullum se quitur abserdum cergo si naturaliterdetur inmnitum An potentia , etiam naturaliter poterit illa potenti reduci ad actum, disic dabitur iit i. tum actu. Respondeo eum D. oma r. pari. quaest artar ad i. dii tinguendo maiorem Potentia reductati,actum nullum sequitur absmdum, reductam modo quo reducibilis est, concedo; alio modo, nego , infinitum autem in potentia in eo solum consistit , quod quolibet dato , semper alia darii ossint in infinitum: Vnde talis potentia esis reducibilis in actu liccessive, inquantum quolibet dato potest aliud poni in infinitum, absque eo quod unquam perite itur ad ultimumiermi mim,ac Proinde ad et liquid infinitum actu.
Vppono cum D.Thoma r. p. quaest is arta: quod cum dicitii aliquid diuitutus impossib
317쪽
hile,hoc non est desectu virtutis ex parte Dei, sed desectu possibilitatis ex parte obiecti,in quantum in tali obiecto ii uoluitur aliqua contradictio vel expresse vel consecutive. Sic Deus non potest creare alium Deum , qui implicat id, uod est creatum,esse Deum;nec facere hominem sine an is gna; quia id , quod non habet animam s non est homo, nec producere creaturam conseruatione dI- ulna non egente , quia sequeretur eam non esse causatam a Deos Nam conseruatio est continua roductio . Unde ut notat D. Thomas, dum ali--uid dicitur impossibile Deo conuenientius esset dicere, quod id fieri non potest,quam quod Deus
id facere non possit . Hoc pirat notato, quaerimus
utrum possibilis sit creatura actu infinita . Infinitum autem est id, quod caret fine sinde quia aliquid potest carere fine, termino vel in essendo,
vel in extensione , vel in multitudine , vel in mistensione,ideo quadruplex est infinitum, secundum essentiam Jecundiam extensionem,secundum mulis titudinem,secundum intensionem. In hoc igitur articulo incipientes a primo. DicorEtiam diuinitus non est possibilis creatura seeuncum essentiam infinita , idem, quae inlinea entis careat lcrmino, limitibus. Ita tenent
omnes fere Philosophi, Theologi cum D.Tho.
Probatur a. concluso rationem. Thomae Quod Constat actu permixto cum potenta non potestesie infinitum: Sed omnis creatura necessario constare debet et pei mixto cum potentia; ergo ne , cc stari omnis creatura debet esse finita nec dari
potest aliqlia infinita Minor certa est ista proprium solius Dei est esse actus purus et omnis vero reatura necessario habet aliquid de potentialitate admixtum. Maior vero probatur: Quia,N a vi
318쪽
, dicit D.Thomas,actus finitur per potentiain yn
mia accipitur,& cui admiscetur:ergo omnis actos 1 potentialitate permixtiis est finitus. Conse en tia patet . Antecedens vel Odelaratur actus enim
line ipso quod recipitur in aliqua potentia, part lcipatur ab illa, sicque partini capitur , partim rein linquitur. Se intra limites illius ita clauditur, vi ad alias potentias non se extendat; sicque si finitus limitatus . Adde praeterea uilod actus est perfectio, potentia vero est imperfectio Vnde arula auctus essendi admiscetur potentia , perficitur:& minuitur,ac proindὰ limitatus: seuevitando lux admiscet in opacitati fit imperfemaem et gis diminita Tertiam, irosurdiorem -- plicationem huius principii reservamusexplicati,
dam in Metaphvso quaest.aart.3. . Probatur secundo alia ratione, quam insnuat D.Thomas opust x.cap. 3 Mentia determinata ad certum genus. differentiam entis,non est i finita: dcmnis creatura, quae dari potest, necessario est determiniata ad certum venus,& disser&tiam entis;ereo nulla dari potest infinita Minor certa est riviacteaturae inter se partiri debenerationem entis , inquantum quaelibet determinatur ad ceti v esserdi modum ab aliis distinessem qui eslandi modus inquantum conuenit cum aliis, fundat rationem ueneris 3 imitantum di fiere fundat rationem dide rentiae: Naior vero inuam neo an Aduersarii proatur alluden in non ea inhnitum,quod cla iditur terminis ,1ed genus,&disserentia ire termina Mnt ales eruo quod habet tenus ρ differentiam. non si infinitum inissentia . Maior cena est Minor vero pro turr uia penus , fierentia ita determinantes sentiam rei ad certum essendi modum , ut non se cxtendat ad cn.Vt milennudim mentis , nec ad
319쪽
alias entitates extra illam differentia positas pro . indeque ipsam restringunt.& limitam, siciaeq-do Reges partiuntur orbem, limites cuiuslibet re
gni 4munt potentiam cuiuslibet Regis via ercistri illos terminos non se extendit . - 'Probatur tertio conclusori Nam infinitum est in linea entis, quod capit omnem plenitudinem essendi:sed nulla creatura potest in te comprehe- aere totam plenitudinem essendi, ergo milia dari
I vites infinita Maior patet: iam crura est velint notio entis infiniti:tsi quia ideo concipimus Deum infinitum in essenda , quia capit omnem essendi plenitudinem: Et econtra, do sunt finiti in essendo , quia ita restringuntur ad certum essendi modum,ut ad alios se non extendant. Τὰ quia exclusio. distincti, initas entis es, alio est signum limitationis, unde ens infinitum nih:l debet excludere . domnia continere, si tem seclusis imperfectionibus. inor vero proba tu quia ens participatum non continet totam es.sendi plenitudinem sed omnis creatura est ensparticipatum , ergo nulla continere potest totam, plenitudinem essendi Minor certa est . Quia omnes creaxurae sunt quaedam primi entis pari,cipationes,unde ens creatuis,& ens participatiin sinit idem,ut patet ex D.Tnoma I.part.quaest.η art. I. Maior velo declaratur Nam participato, ut inquit D.Thomas, est partim capere , partim re linquere; ergo nullum ens participatum capit to.
tam plenitudinem entis , sed solum aliquam par ticulam, sicuti fluuii istam particulam eapiunt iu ius immensae aquae,quae est in Ceeano. . . Obiicies primo Quanto maior est virtvs m. ductili , tanto maiorem effectum moducit; sed Diuma virtus est infinita, ergo potest producer*
320쪽
Bespondeo distinguendo maiorem murato maior est virtus , tanto maiorem effectum prodit. ei intra lineam possibilium,concedo; extra talem Iineam, nego. Effectit auten infinitus est impossi. bilis, quia de ratione entis creati est,quod sit par. ticipatum, ac proinde finitunt. Unde sicut Deus, licet infinite potens, non notest facere aliouid rocreatum, hoc enim esset poner limia contradi. Et ria ita non potest facere,quod alioua creatu.
ra sit infinita . Solutio est Diui Thomae I parte,
Instab s: Esseditis debet proportionari cauis sed potentia Dei est infinita; ergo debet ei corte.
spondere effectus infinitus. -
Pespondeo primo e iam Diuinae potentiae reis spondere essectum infinitum , non quidem actu sed syncategorematice, inpotentia, inquanis tum nulla creatura ita perfecta eri potest .vipem fectiorem in infinitum producere non possit. ideo. que Dei potentia dicitur infinita , quia nunc uam exhauriri potest , sed semper effectus persectio. res,& perfectiores in infinitum producere . Respondeo secundo distinguendo maiorem rEffectus debet proportionari causae; in causis uni. vocis, concedo;in causis ae 3 uiuocis . nego. Sic enim
videmus, quod sol non producit alium solem sibi persecte si in item; cuia est causa aequi uocari Unde nec Deus potest creare alium Deum, nec proindὰ effectum infinitum. ibi perfecte proportionatum.Solutio est ex D Thoma I. R.q. 21 .are. a. Adindi potest,qΗod omnis effectus a Deo creatus, licet
in re sit finitus attamen in modo fiendi est infiniis
tus: Nam e fam mini nam muscam creare ex nihNlo arguit virtutem infinitam. Urgebis:P.,test Deus formare hunc actum: U