장음표시 사용
331쪽
Responderi potest secundo , mundum potuisses esse ab aeterno , omen ex hoc non sequi multi tudinem actu infinitam , quia non potuisset crea I 'imus Angelus quolibet anno colleetiue , sed so lum diuiseie. Unde informa distingues Potuit Ih ut creare vivam Angelum quolibet anno diu, sue concedo collectius, nego et id est nul his, esset designabilis annus , in quo non potuisset Deus creare Angelum s attameo in omnibus col, lactive creari non potuissent, taut nullus esset
annus in quo desacto non suisset prodiuinus ali
obiicies 3 Deus potest producere quidquadcognoscit cognitione practica r Sed Deus cogni- tione praetica cognoret infinitamm ultitudinena; ergo potest illam producere. Maior videtur cer. t. Nam cognitio Dei praetica est rerum effecti-
ua . Milior etiam probatur Nam Deus cognoscit
totam collectionem creaturarum possibilium Sed illa collectio est infinitas ergo Rei pondeo primo distinguendaminorem:Deus cognoscit finitam multu udinem , infinitate categorematica ,- exhaustibili4 eoo infinitate
0nca egoren latica , Qt haustibilia concedo. Vii de non sequitur quod possit producere infinitum et i , quia talis infinitas syncategorematica nunquam potest reduci ad iomnem tuum actum Respondeo secundo distinguendo antecedens ;Deus potest producere quidquid cognoscit practica cognitione, eo modo quo producibile esteoncedo alio modo, nego .multitudo autem illa infinita creaturarum possibilium non et producibilis tota simul ed solum successue, inquam
tam non eis dabilis aliqua multitudo qua maior dari non possit in infinitum
332쪽
Instabisci Cogitatior es Beatorum suturae per totam aeternitatem omnes a citi existunt praesentes in aeternitate Sed illa cognitiones sint infinitae; ergo datur multitudo actu existens infinita salteui in aeternitate Respondeo primo eum Complutensibus, quod sicut cogitationesBeatorum esse pratis res ae ern, tali , non impedit, quin sint in se ipsis futtirae, ita quoque quamuis omnes actu existant in aeternita. te , non impedit, qtDniunt soldm infinita in potentia; quia eiusniodi actualis praesentia totum id, quod habet de actu, emendicat ab aeternitate; Se ideo noti impeditur propria potentialitas , si cessio. Respondeo secundo eum Ioanne a sancto Tho. ma , distinguendo consequens Ergo datur alii qua multitudo infinita,ut contenta in aliquo infi, nito increato concedo ut posi , extra aliquid im creatum infinitum, nego Quamuis enim in aeterin nitate , potentia Dei lateat infinita mi: titudo, nunqui tamen potest extra existere infinita , quia,& potentia Dei, laeternitas exhauriri nunquam possunt; Mideo extra illas infinita multiti do actu nequit existere , obiici solet , partes continui esse infinita Se illud argumentiam insta discutietur'.s artia,
mi aliam vitis de sermini magnitudinis rarnm.
est laetententuin proprium qualitatis sunt enim sinatu si dum crescit, dicitur au- aeria
333쪽
Ee i ita quisitas , dum perficitur , dicus intemdi . Quaeritur utrum aliqua qualitas ita possit per fici, intend3,ut tandem fiat infinita D correpugnat dari luatem infinite intemsam , Probatur ratione Diui Thomae i. part quaest.
. artici is non est possibilis essentia infinita; ergo nec qualitas infimia . Probatur consequemtia 1 Nam qualitas in finita exigeret subiectum infini: um. Confirmatur jam sere omnes uua Iitates habent terminos sui augmenti, ite crescere non fossunt in infinitum: Si au em aliqua qualitas potest crestere in infinitum, ut tenetur de gratia,il la infinitas est solum syncategorematica, inquan- tum non potest stiri ita persecta, Mi perfecti
semper dari no, possit:Vnde minquaui potest pamtum re infinitam actu quali atem
Dices : Gratia , A merita Ciuisti sunt infinita;er id datur qualitas infinite in ensa R horam m infinita in effemoris, non vero in elle entis ci est qitantum ad valorem, non tamen quantiis dentitatem Gratia enim Christi est quidem entitatis finitae,attamen propter coram iunctioneis cum supposito Diuino dignificam im finites, si cura δε omnes Christi actiones . Sed de his ad Theolo os . Quantum ad secundam tituli partem quaeritur vir div res naturales habeam terminos sitae magni tudinis, paruitaris infra quos minui, Multra 'Ros augeri nori poss=nt . 'uimodi ter vivos:meam Philosophi maH---q-ήμ, πιλῆ-um, Resp5deo inprimis res naturales habere termurrumpa ui a sis: Dari en: m potest ade parua quantitas,qua inimxς- v viii Maia norauimur Cuius
334쪽
Cnius ratio est, tum quia qualibet orira exigit dispostione, deterinimitas in materia, ani occi pat, ut sit pia ad exercendas operationes sibi con- naturales . Sed dari posset tam parua quantitas, qtia minor suffcere non posse ad exercendas oneis rationes alicuius fomae ergo minorem pati non posset oua quia videmus multa perire per nimiam diuisionem, sicut dicit D.Thomas in . dist.
Quantum vero ad viuentia,dicendum est ea non solum habere terminos suae patuitatis, sed etiam magnitudinis , quos ubi attigere, ultra crestere non possunt. Id patet;tum experientia,qua videmus communiter uiuentia , ut homines, boues, plantas.Et crescere usque ad certam quantitatem, quam ubi attigere, cessat inclementum 'uni etiam ratione: Nam viuentia cretiunt per vim nu- trilinam,quae paulatim languescit,donec totaliter deficiat iuxta tempus a natura statutum. Dices: Ciocodrilus temper crescit, ut dici.
Aristoteles;ergo non babet terminum suae magnit
Fespondeo negando consequentiam et habet:
enitate imi magnitudinis, ficut Malia viis ilentia r Sed in illo idem est terminus magnitudinis, qui, Multaea quod non continoit in aliis animantibus,ni si hirte in quibusdam serpentibus, &monsseis marinis, quae etiam toto vita sua decursu augera videmur. anisi ad non viventi ut sunt lenis, acua, in primis certum est ab extrinseco saltem habere mites sitim menti:T- mii producimtiit a causis,ouarum virtus est determmata ad certam pho in 'm qiua habent deterre irata lacessitat conteristiationis, a qui biis si exeant, diu conseruatim ri
335쪽
sio Prἰina Pari: Fb eae Dispctis. ueni ad certam sphaeram intra concauum lunae: connexum aeris , vltra quam si procedat, dis non conseruatur , sed in bruui consumitur atrui ldemum uia liabent selum certat naateriam, quam possint oecuparens. g. ὀmnia elementa ,- bent materiam sublunarem , vltra quam diffunalynon possunt Attamen ab extrinseco nullos ter bini nos magnitudinis habere videntur a quia cum et carit per iuxta positionem sui similis, ut aquai peroppositionem alterius aquae incut in infinitum posset appo x qui ituri quae , ita quoque in in finitum aqua crescere absolute potest.vnde qua Gm.Thomas dicit omnem formam habetera terminatam quantitatem, loquitur de illa, quana
actu habet, non ver. de illa, quam habere potest per appositionem hi simus ..
ν ω lim , nescio et licet ima tempus nobis notissimum, eum oninia , uuae agimus , tempore inmunem tu , attamen propter minimam suam entitatem vix mente deprehendi potest, Mexplicari Vt tamen aliqualem eius notitiam tradamus, in primo articulo agemus de duratione in communi:
In secundo de natura, diuisione,, modo exi stendi
336쪽
lenili temporis qui biis aditingemus 3 ertium cleuarum tam permanentium G Irea durationem tria occurrunt explicanda , Primo qu id sit:Secundo quotuplex fit: Te jο quomodo distinguatur a re durante. Dico primo: Duratio recta definitur , Perma- hntia rei in esse . Definitio est communis,& peri notari Nam res censetur durare, quamdiu ermanet in suo ess, ere duratio nihil aliti dxii , quam persistesti , seu permanetitia rei in Dico secundo iuratio est triplex, scilicet bernitas, aruum, aempus Explicatur coliciu- id ex D Thoma a pati quaest v. actos . Cumbim duratio si permanentia rerum mise , tot in durationes , quot modis aliquid permanere,intestine ci sed tressam modi permanendi ans ergo,&4rs fricies durationis. Probaturnino : Rerum enim quarelam ita perii alientan lis , ut sint omnino immutabiles in illoci eiusmo rest Deus, i de se dicit, mos, mu-ον a talis permanentia in esse omnino invariabili ocatur aeternitas.Quaedam vero habent esse per tuo variabile, ut motus,3 substantiae corrupta- les,quae perpetuae mutationi subiacent: talis da. alio dicitur tempus . Quaedam vero medium terent; nec enim omnino inuariat iles sunt , necmnino variabiles; sed quantum ad suum esse ullam patiuntur nimi tioncm, quantum vero ad
337쪽
bperationes variantur . citiusmodi sint Amessi animae ratio ales,& coeli durat talium rerut
hi colliges defitietionem 1slarum dura num 4 tern is est duratio rei omnino inuariabilis codd dicitur a Theoloois cum Boetio, uterminaburs vitae tota fimul, persecta possessi; Tempus est duratio rei tam secundom esse , duci secundum operari a Viabilis cuiusmodi est mitus, Millud cuius esse subiicitur motui . Euui est duratio rei secundam operari , vel secundus alia accidentia variabilis sed inuariabilis secui dam substantiam ; cuiusmodi suiu Angeli, cali,qui secundum substantiam sunt incorruptibile secundum aecidentia vero variantur Dico tertio: Duratio in eatis distinguitur a durante, saltem modalirer . Ita D. Thomas Part.quaest. In art. 2 rinio, inquit, His om. Priaratur concluso: Quod aduenit rei creata distinguitur ab illaci sed duratio advenit erratiraea re distinguitur ab illa . Prohatur minor Nam duratio est permanentia in esse sed adueititium est creaturae ut permaneat in esse , pote enim destrui:ergo duratio advenit creaturae. Confirmatur conclusio, praeeipvε circa temptipsumdistinguia motu cuius est diiratio radimithoritate; nam Aristoteles . phys texi i
esse ' ηεο--μων auidens p. subiectum, Tii etiam ratione D Thomae, Aristotelis nam mitus . temptis differunt secundum proprietates ergo, Meimdam e iam Consequentia telo im propr etates notificant essentiam Pribatur antecedens: squidem propriinas troiuses quod
338쪽
luod sit velox , vel tardus at vero tempus nec ardum est, nec vela . Adde praeterea,quod in us possunt esse aequales secundili se, inaequalestuantula ad tempus vi v. g. si testudo . equus onficiant unum stadium olus virviscue secum liam se erunt aequales, efflecundum tempus mTitiales, quia equus conficit suum motum breuissi-- tempore,testudo vero longissimo.
aeuidsit, quot upleas tempus, γ' qu Odo Upua Physieorum cura est circa tempus,
'quia est duratio, ,ensura motus, rerum. si mobilium omnia enim mouentur in tempo. e. quaecunque nascuntur aut intereunt, ab iisl menslirant i , ut patet de vita nostra, quam minus, Mannis menturantiis. Vndesve explice. tu natura , diuitis,4 existe ilia , iue praesentia
Dico a . Tempus recte definitur: mimerus eui mensura ino iis secundam prius, posterius Explicat in in aec definitio , quae est Aristotelis: In in imis tempus dicitur, ημνα , seu --ua motus , quia dulturnitas , vel breuitas existentiae motus mensuratur a tempore Di stur enim m tus breuis , qui breui tem pyre decurrit , longus vero . qui longo tempore perseuerat: Aristoteles rivitem,sis est nominen meri, quia mensuramus motum numerando tempus, ut dicendo ipsum du- osse perares iit quatuor lioras . Additur Ibennis dum prius, opinerins, qua cum motus essentialiter consistat in siccessione, seu fluxu conti quo partium , quia prior praecedit, posterior silcce'
339쪽
dic, duratio numerabilis illius successionis est p. sum tempus meri odicit Augustinus ri. ii. cap. i q. quod sint hi praeterire , non esse praerari sumompusa si nihil aduonise , non essetfui νum tempus a praesen antem , si semper esset pratfani , idest is successiue flueret, iam non esses sempus fed aeternitas. Exqtio patet tempus esse dii rationem successionis prioris, posterioris . Et ideo quando, vel nullo modo, vel vix aduertimus successionem itum numerabilem . propter vehe mentem animi adhaesi,nem ad aliouid gratum , vel magni momenti,non sentitur tempus,sicut co- tingit hominibus profundealiqua coutem plantibus , vel occupatis circa grauia negotia , vel orum animiis voluptate allicitur:Immo etiam'somientes non aduertunt tempus; sed,ut inquit M. Boteles , coniungentes finem vigiliae cum initio euigilationis, praetermittunt medram successio. nem, quam propter somnum non aduerterunt: Exemplum huius rei famosum reser Historia Ecclesias ita de septem Fratribus dormientibus, qui tempore persecutionis in cauerna incius uim iisdam somno correpti, eum post aliquot saecula euigiliastent,ut liuegram notiem se domuisse putabant Dico secundo Plura sunt tempora particularia in inti inseca, sed unicum est tempus uniuersale, extrinsecum a quo motus omnis mensura. tur, scilicet tempus circulationis primi mobilis, uitae perficitur spatio vigintiquatuor horariun. Probare prima pars Tempus enim est men. stra, seu duratio numerabilis motu, ut enim asuertit D. Thomas, non est numerus numerans, sed numerus numeratus, vel numerabilis: Sed qu: libet motus habet propriam durationem numerabilem;ergo dantur plura tempora p rticul
340쪽
rra , sicut & plures motus. Unde Dahomas in α disti incti et quaest. I. arta s.ad 3.ait numerum coiuslibet successionis dici large tempus L& Ari- noteles, libas Phys.text. 33t. ηυμ ,inquit, μ----us euit con q; μα Probatu etiam lectinua pars rationem.Thom. FGP.q.r .art. , Nam omnia tempora particulariarii 'pendent a tempore primi mcbilis tanquam a Hopria mensura, sicut omnes motus depelicienda illius moturi ergo datur unicum tempus universale, scilicet tempus primi mobilis , a quo caetera particularia mensurantur Confirmatur ex eodem D. Thomari Tam quia primum in mari que genere est mensura caeteis
rorum : Sed tempus primi mobilis estir muni a quo dependent, causamur durationes rerum inferior uim: ergo ab illo etiam mensurari debent: utiminiit , quod est,msormius, debet esse men sura aliorum: sed motus, tempus primi m
l bilisfint maxime filii ormiat primum enim,
ille mouetur ab oriente ad occasum regulatissime per spatiuo viginti quatuor horarum; Dergo debet esse mensura motuum , temporum alia-θrum rerum . unde talis duratio motus primi m bilis dicitur proprie tempus , quo distinctum in dies, melases, annos ea iurat natium vitae nostrae, aliarum rerum corruptibilium Ideoque
in Apocalypsi dicitur , quod post iudicium non erit amplii, tempus, quia motus primi mobilis
Muaeres: utrum templis locum habeat etiam in substant ijs spiritualibus,ut in Angelis Respondeo ex D. iram t. p. quaest. s. art. . Tempus quidem etiam aliquomodo reperiri in Angelis, sed aliud a tempore nostro. Cum enim tempus sequatur motumidi motus rerum spiritim