장음표시 사용
321쪽
producere sed illa creatura erit innuit Igo da, Respondeo negat si maiorem samprimet enim ille actus, lina nussu effectus,datur ita perfectus, Deus perfectiorem producere non possit, alias exhauriretur eius potentia . unde sicut Deus non potest imperare , videtur vltima dies possibilia quia omni data die, alia posterior dari potest, ita
nec imperare, videtur perfectissima creatura vltra quam Dei potentia non extendatur,quia om
ni data creatura Deus periectiorem producere potest Dices e Si Deus ageret necessario, produceret effectum infinitum eris, libere potest illum
producere. recedens videtur certum:tunc enim Deus ageret ex toto suae virtutis conatu : Cons cluentia vero ex eo constat; quia libertas ni iudicat Dei potentiae .
. Respondeo 1 . dato uno impossibili sequi aliust,
ut commvn ἡ dicitur. Respondeo .negando antecedens: Deus enim agens toto virtutis suae conatu non faceret aliquid
amplicatorium:Cum ergo implicetens participatum esse infinitum meus non faceret aliquid inofinitum,sed semper enectus periectiores in infinitum profunderet. Obiicies i. Si darentur omnes creaturae possibilo,aliqua earum esset infinita ergo si sint creaturae tutinitae polii biles, inter illas datur aliqua inmnita possibilis. Respondeo primo negando consequentiam,&paritatem , Si enim omnes creaturae possibiles darentur, data tu quoque inter illas quaedam omnium periectiis ima, ac proinde insinue perlecta. At ver in creaturis possibilibus nulla est
periectissi- , sed uacusquedaia , periecti
322쪽
dari potest, Mideo nulla et inlinite pe em Respondeo seeundo distinguendoc insequelmeroo si fini creaturae infimiae posi biles, quaedamir finita erit possibilis, si fine possitates categor matice, possit, litate, ut ita dicam, exhaustibili concedo: si sint folium possibiles syncathegoreina. tice possibilitate in ex austibili est, nego: Quia contra rationem potentiae me haustibilis est , ut perueniatur ad ultimum effectum , proinde visituria UDei missimiam actu
F Picurus , quidam alijs putauerunt dari de
factom gnitudinem iniimram, dicentes in .
termundia , id est spatia illa extra hune mundum diffusa plena esse infinitis aliis mu dis modo pereuntibus, modo renascentibus ex varia disposi- sone atomorum in i sinito inani volitantium. Epicureorum sententiam ex parte renouauit RGnatus Destartes a part lib. Princ num.a a.dicens
mundum esse in immensum diffusum , leuissimo isto ductus fundamenti; quia inquit,etiam ultra qiioscumque designa:os limites possemus imaginari adhuc patium, ac proinde corpus: Ex quo concludit , quod quia omne, quod concisumus est velum, ideo necesse ei ultra quoscunque designatos limites dari spatium. corpus sis enim corpus non est , nec spatiun reperiri potest. Sed plane inanis est haec ratioci quasi vero Deus Unia
aer si limites, fines statuere non potuerit,& te.
nratur corpora in immemsino diffunder nos
323쪽
.D aginamur sparia in in mentum d sius, Pisideadem atro probaret dari hymeras . quia hoc Poetae imaginati sunt. Vnde reiecto vir ite hoe commemo solum qimritur, an mu nimis posa bilis aliqua moles infinitas nam nollam de facto dari certum est apud omnes communite , 3 insinuat Scriptura dicens Deun enm omnia fecisse in numero, pondere, istensurii Scotistae,ae quidam Nominale . quos sequuntur liqui lece eiores, tenent esse possim lem; attamen sententia restans est lon re communior,&essicacissimis innixa rationibus: Unde Dico impossibilis est magnitudo actu infinista Ita expresse D.Thomas i. p i. .ar .a. aliis
Probata primoconelus ratione D. Thomae Quantitas infinita existeret substant am corpoω ream infinitam : Sc te pugnat dari substantiam eorpoream quae si infinita, eroo ovantitatem finitam.Minor eonfiat:omni enam substantia compore suos tabere debet termino, substantiales , sium scilicet genus, suamque disterentiam Pro batur imi or mam quaelibet substantia corporea necessario habere debet quantitatem fibi propor- ἡ--m ergo ut quintitas esset infinita , sub santia quoque deberet esse infinita . Probatur antecedens : Naim proprietas debet proportionari essentiae , qua oritur , accidens subiecto in quo recipitur Sed quantitas est proprietas , Maecidens scistantiae corporea ergo debere proportionario Probatur secundbatia ratione in Thoin. omn squamitas debet esse figurata; ergo&finiata . Primitur ameredem Nam figura est semau, de proprietas quantitatis cerst dari non potes silaucitas sine reara. Probatur etiam consequella
324쪽
Ha Nam hilura est terimnus quantitati si& , in ipsius extremitatem irpo omnis quantitas figurata est finita , in aliquo extremo terminata. Vnde ponere quantitatem infinitam , tamen habentem figuram , .g manguli rem, vel qua diniam , cuticiunt Aduersari est ponere infinitum terminis, extremis sinitum quod plata repupnat. Probatur tertio rationibus mathematicis . Implicat dat is paritim infinitum terminis clausum e Sed si daretur cos 'us4nfinitum, daretur spatium infinitum terminis clauium s ergo repugnat co pus insiuitum. Maior patet Probatur minor: sient enim ab aliquo puncto illius corporis angulariter protrahi duae lineae in infinitum : Sed spadium intra illas lineas contentum esset vafinitin , tamen terminis clausum ergo, c. Maior patet:In quolibri enim corpore possunt describi ii, ne ipsis ro postio natae : Minor vero probati r,&in primis quod tale spatium esset infinitum Nam
quanto sineae angulariter protrae har magis rece-ἡunt a puncto anguli , tanto lorouis distant interses Sed tua lineae recederem in infinitimi a pundo anguli ergo distarent in infinitum inter se , ac pror de spatium inter illas medium tamdem esset infinitum. Quod vero tale spatium adhuc claudereturterminis,probatur Nim s per ejus
, modi distantia clauderetur illis duabus lineis tanquam limitibus quos nunquam excederet Dicere autem cum Aduersariis, quod potest dari infinitum clauium terminis infinitis,omnino implicatorium est. Quod enim est infinitum,caret ine, ac proinde termitio . Finis enim, & terminus idem sum in quantitate. Unde dicere finitum terminis clausum idem est ac dicere inlinis
325쪽
Confirmatur primo alia caemonstratione maathematica , spatium illud inter duas illa, lineas interceptum fore inlinitiari simul, initum . Et in primis, quod est et infinitum, si si ponitur tum
ex communi confessione I duersariorum id lex ratione supra facta , oua omnino demonstrativa est. Quis enim neget duas l. neas angulariter pro tram tanto magis inulaea distare , qu 3nto
Iongi d recedunt a puncto anguli Proindeqnes recederent in infimium a puneto illo in n- finitum quoque dista erit inter se illo vero spatium alii foret etiam finitum, demonstratur: Nam nulla clara posset linea transuersalis inter
duas illa , quae non est et siniti ergo mre spa. iii, inter illas medium foret finitum. Patet consequentiaci Nam spatium quod mensuratur linea finita . est etiam finitum too si nuua .r po est linea transuersalis inter illas infinita proiectio nec utim spatium infinitiim Ant cedens vero probatur jam omnis linea excedens aliam finitam finita magnitudine est etiam finita, ut naturaliter patet: Sed omnis linea transuersalis , quae dari pote u intra pra fatas lineas angulariter protractas , excedit praecedentem finitam finita magnitudines ergo nulla linea transuersalis inter illas duas angulares P..iest e se infinita Hac ratioci fessicax est , ut quidam recentior oppositam sententiam tenens ingenue fateatur nec a se , nec ab aliis satis expeditam solutionem inuentam adhuc esse. Confirmatur secundo alia demonstratione rNam implicat dari virgam infinita tergo, quodlibet ali iiii corpus. Consequentia patet ex parita te rationis, admittitur ab Aduersariis Antecede. s cabatur ulla enu virga esset finita
326쪽
are. Demum, quod constat partibus finitae mi. gnitudinis , non potest esse infinitii r Sed tale corpus constaret partibiis finitae magnitudinis vepatet, ergo non esset infinitum . Probatur maiore barri finitum additum finito non potest facereri finitum cereis quod constat partibus finitis,
pus constaret partibus initis quidem , sed in in nitum nillil plicatis, superadditis. Contra est: Nam additi partis ad partem non potest heri nisi in infinuum lyncategorem acce inquant una qualibet aprosita potes alia , Malia in infinitum ainponi Linfinitas auic syi eateo ematica,cum te inexhausis bilis, nunquam potes parturire infinitum actui categorematicum Aduersarii in ullum habent argumentum: Tota eorum probatio est in solvendis ineonu
naenobiis a pi. his auatis, quae talven vix euitare
possunt. Vnde solem coniugere ad incomprehe sibi, iliarci Diiij par potentiat, qua potest phissa- cete, quam possit botio conciper cui facilia sunt plura,quae nobis videntis impossibi a . Hoc autem licet verissimum it Ph: lalophus tamen intibus naturalibus hi allere te debet possibili, nisi possit euacuare argumenta,quae probant illita
implicare nis sorte id constet ex reuelationes , cui debemus subijcere bimendostrum , anqui prima velitatis regulae caeterum in iis,quetr Melatione non constant , stare debemus luminina. turali. Ubijciunt tamen praeterea anthoritatem Aritotelis dicentis , lineam infinitam posse poni sub praedicamento quantitatis, ergo possibilis Respondeo AristoteIem I qu in suppositione in possidilici sicut cum dicimus t baculus 1
327쪽
,Deus etiamsi careret duobus extremis, poneretur dari non posse baculum sine extremis instabis: Potui dari tenipus infinitum ergo, Scorpus infinitum Consequentia patet ex paris. tale rationis . Probatur antecedens mam mun- dus potiti essi ab aeterno etiam quani am ad mo. tuna, ad tempus ergo tempus potuit esse inii 'nitum . .
Respondeo in sententia quae tenet morum , tempus posuisse esse ab aeterno, d stinguendo antecedens Potuit dari teni pus infinitum , synca test orematice concedo; categor ematice , nego.
Cum enim impossibile si partes temporis essessi. mul , infinitas temporis non potest eiste infinitaxacti , sed solum syncateporematica in in potentia , inquantum post quodlibet tempus potest es se a iud tempus, Mame quodlibet tempus bisset
aliud tempus, si ab aeterno mundus, motus extitissent. Vtium vero extare potuerint , disruti tu infra. Vrpebin Quantita infinita non reptignat esego dari potest. Probatur antecedens : Non enim repugnat e parte Dei, qui onmia potest; nec ex
parte quantitatis , quae de se augeri potest in infi
, pes pondeo repugnare ex parte quantitatis,quae non potest esse si nemo ura , nec proinde sine ter mino Et si possit in infinitum crescere, potentia illa est solum syncategorematici, qua nunquam reduci potest adactum inlinitum a quia ut acutὰ dicit D. Thomas in I. distinc . r. quast. I .arto. potentia illa esset exhausta, finita , si adultismum actum perueniret Deirile id repuenat cumlinitive propter inconuenientia insilubilia iam supra relata
328쪽
. Dices, Diuum Thomam quod . rart.3-dicerer infinitum non implicare contradictionem cergo fieri potest ad eo. Respondeo in alijs locis expressissime D. Thoc dicere infinitum repugnare, ut patet quod '. Philosophos antiquos, dum ponebant infinitum propriδm vocem igno auisse, quia ponebant aliquid repugnans unde adubcsi citatum dico in Tho. non ditere simpliciter, ex omni parte non repugnare snfinitum; sed solum quod contradiactio illa non se tenet praecise ex parte ipsi uir rei ssed ea modo quo fieri debet illa res a quia, ut inquit , Deus non potest facere quantitatem sine figura seu orma inec proinde sine terminis.
SCotistae, Nominales, ex antiquis Avicenna
di i laete tenent dari posse multitudinem actu infinitam,qtios sequuntur quidam Recentiores sententia tamen negans Ionge communim xst: unde. Dico repugnat dari mul studinem infinitam actu. Ita D.Thomasci. P.q. 7. art.4. Probatur primo conclusio:Nam dari non potest Miltitudo infinita rerum quantitatiuarum; ergis nec aliarum rerum more, luentia patet: an Hrobique videtur par ratio et Antecedens vero probatur mam multitudo infinita quantitattimoniiceret molem, ni ignitudipem insitivam ut patet e sed rρugnat dari magnitudinem , .molam insinuam, ut supra probatum esto ergo etiam
329쪽
etiam repugnat infinita aut uitu rerum qumiti
Probatur secund5 Nam numerus infinitus o
heret comprehendere omnes numeros Sed repugnat numerus comprehendens omnes numeros rergia repugnat numeriis infinitiis. Masorsu ora
declarata est:Nam omne infinitum debet comprehendere omnem sui generis plenitudinem; unde dicit D. Thomas quodI. q. Hic. r. infinito non posse eri aliquid maius ii eo ordine quo est infinitum Minor vero probatur : Nullus enim potest dari numerus , quo maior dari noli possitis Sed numerus , quo maior dari potest , non comprehendat omni s numeros, ergo dari non potest numerus comprehendens omnes numeros Minor de se nota est' maior vero probatur, si enim ta. lis numerus esset hominum, maior esset numerus: capillor & si esset capillarum , maior fierer, si quidam ex illis diuiderentui in duas partes. Et demum cuiuscunque rei multitudocrestere potest per additionem alicii ius noresae rei , quam Deus potest errare de inexhausto potentiae suae snuia
Probatur demd ultimori Tum qui: Omnis amittiuido oreabili, debet esse sub determinata specie ergo, Minita aliqua ultima unitate, quωssit speciem numero rapim quia millimido infinita non potest cadere sub intentione meantis, ni facit omniari numero pondere , t mensuraraeum quia in qualibet multinidine plures iunt bi, naria quam quaremarii; ergo neutri possunt esse infiniti nam infinito nihil est maius, Tum quia possibilitas rerum non est infinitarisi synearee
rematice inquansiim Dei: noua , noua infinis tum creare potest; ergo re δη' et V perueniat ut
ad ultimam multitudis era, oriam eiu possi
330쪽
Creare, alias enim omnipotentia Dei non esset ininfinita , exhausti, quando creauisset quidquid
obiicies prinis, Diuus Thomas dicit opuso non esse adhuc demonstratum . quod Deus non possit facere infinita esse actu ergo id non lain pilaat. Respondeo ex hae D. Thomae authoritate ad summum sequi tantam D. Thomam mm existimasse rationes , quibus probatur repugnantia in finiti actu, esse demonstraturas prorsus inse- lubries, attameninitia ellicacissima sunt ideo huic sententia cum D Thoma adhaeremus. Ohijcies secundo Deila posset creare nua Angelum in omni instanti unius horae et Sed in
hora sunt instantia infinita , ergo tu Angela es.
sent infiniti Resp.dist. maikDeus potest creare umim Ang cium in omni inflanti unius horae designabili. determinato.cocedo indestinabili indeterminat .nego creatis enim rei determinatae debet fierii nuntianti determinato: In hora autem non sunt infinita instantia designabilia,etiam a Deo. Instabisci Aristoteles posuit mundum ab aeter nos Se saltem probabiliter tenetur posuisse creare ab alterno i Sed hoc posito dari possent infiniti Angeli ergo . Probatur minor Potuisset enim eos quolibet anno creare unum Angelum, ergo Angelorum multitudo esset infinita Respondeo primo, Sententia quae tenet mundum potuisse creari ab aeterno etiam quantum adientia successiua , miras pati angustias; undet test deseri , ex illa sequatur multitudo infinita acti quam supra repugnare ostendimus efficac . ter . Caeterum haec eati accuratius infra ex