장음표시 사용
371쪽
η'turalia sed agentia naturalia abhorrent a va. quo tanquam a pernicio schismate mutuam
unionem , illigationem AE coa mi nicationen
si: ergo agentia naturalia ipsum causare nonio sunt,sed potius totis viritima impediunt . Accedit
experientia : Videmus enim omnia corpora pro priae inclinationi renuntiare, ut impediam va ietuum : sic aqua sursibi ascetulit in fistulis, quasene altera parro attrahiturae r siccaro tume scit de contria propr)am naturam turget in citcur bivili Sic ala franguntur , ut aerem ad init tam , ne detur vacutim ergo fionum est omneliraturam abominari vacuum, proinde natura
Quidam Recentiores hos effectus a tributim non quidem vaeui figae ih grauitationi aeris dicentes, quod in stitutis aqua ascendit violentes proptur aeristrauitatem qui aqua incumbens eamque suo pondere urgens cogit ascendere , hoccurrerit alia ua via aperta, vacua. Sed contra est euidenter lato enim gratis quod tota aeris massa grauitaret , attaaxen part aeris non urgerent , aut ponderarent silpra mites aquae s quia nutuose se uitentant; Mutilaetquod aqua otianuimur, orauis , non stravitat timen supra urinatores in fundo maris natantes licet enim aliquando infinitam aqua molem tibeant supra hun eros nihil tamen ponderis statvint,nec ex hoc granantur. Adde prae erea gratii tabem aeris non posse saltem causi re tange aliam carnis in e urintulisri tumescentis, unde isolum adsci ibi potest horror, v cui lobi jcies pruno ex experientia : Si enim fistumercurio plena ecvna parte impe ruta, ex alia v
372쪽
Quaest.IU. Art. III. Da me s. 3 γri, labitur incrcurius , nec videtur notium corpus
posse subintrare, ut lociis mercurii occupetur;
tergo remanet vacuus. Idem sit in aliis experiem ttis . Remondeo negando spatia illa , a videntur
in hismodi experientii esse vacua r lint nim lena. Quomodo autem repleri nomini, facile patebit, si observemus naturam habere plures vias ad impediendum vacuum et Primo enim utitur vi motr ce , qua vicina corpora confluunt, ut loci,in derelictum occupem:haec faciliori fori
munia via est. Sed si corpora subtilia praesto
non sint, ut subintrare quatam , ut tur. Secundo natura violenta fractione, ut patet, si qixi ven menter attrahat aerem ex vasculo vitreo fra ibili; tunc enim fragiliores vasi partes sumpsimit , ut alius aer loco eius , qui Et trahitur, possit subintrare. Tertio demam si vas frangi facile non pos-
tur natura alteratro aera refaciendo corpora crassiora, 8 subtiliores eortim pari culas in vaporem diffundendo qui possit derelietum locum implere . Ex tribtis viis solliuntur orianes prorsus experientiae, quae lent adduci, praecipue
'terom hic obitὀHmKamluna est,quod qua mais qui minuthmes referunt praelatam ex ri S tiarm de tubistio mei curio pleno , attamen prorsibi inanis est ad probandum Acuum non enim . Heraeca hi narratu, labitur subito praeceps mesecarius in illa experientia , italu nullum sens, bile corpus suismire, sed dum ex una parte prae-tipitatur in aquam particula mercurii, ex alia parte loco eius subintrat ascendens aqua , tam nunquam locum deserat iue, nisi statim ista illum Wcupet, siem propri33 oculis explorauimus. aio lasei, qua in raram fidentana si aliis eripe
373쪽
Ubi cies a Nisi detur vaetnim, motus fieri nequit Leroo datur . Proba uir antecedens si enia omnia sunt pleni, di conferta ibit corpus diim mouetu e Be pondeo negando antaeedens Ad probationem respondeo cum Aristotele hic qiraedam eo po a esse fluida , ut aer, maec corpora blidior,hus cedunt locum, quando inouentur,inquantunra ea anteriores succedunt, relinquunt spatium corpori solido, ut illud , quod relinquit oecupent, Di, L. Non datur vacitum intra poro . P:ebatur conclusio et Quia etiam minimae particillo amin unionem mutuam,&ωcietatem erficut videmus majora corpora toto impeti
nihlere, ut vacuis impediant , ita quoque corpiis cula illa sese comprimetent , ut vacuitates pororum im pedi ent. Et si dicas: Cu Fus ergo rei pleni fuiniori corporum ΦRespondeo repleri substant hi subtilior : Nar praecipue in mixtis, dantur partes crassores, si hilliores crassiores sacrunt poros, subtiliore vero illos implento cuius signum est , quod
partes subtiliores exhalent, eorpus Ontrahitur Mntinus spatiima , ut patet in Ioribus, qui exhalisti subtili humido marcescentes ad minimum colligunt. Dico Anmiis non potest eausire vacuim irerum x turis enc tamen Deus. Ita eommuniudocent Philosophi. . Probatur prima pars r Nam lanior est intinatio natu ae ad impediendam vacuum
374쪽
Esπς vacuum Consequentia patet. Probatur amrdens: Nam inclinatio ad impediendum Horem datur in bono communi totius uniuersi , cuius
Confirmatur mam virtus Angelica non datueael subuertendum uniuersi ordinem , sed movemestim corpora nixta eiusmodi ordinem, ut enim D. I illus, Deus non subiecit orbem terrae ingelis: Atqui vacuum destruit ordinem v:aiuersi,qui co fertiatur per consociationem c-phum ergo non potest causari ab Angelo. Secunda vero pars quamuis negetur a Renatove artes In .parte princi p. mim. Istae se patet:
Deus enim potest quidquid non im9licat, ireque tenetur legibus a se immisitis sat iiii dari vacuum non implicat, sed silum prohibetur per legem a
Diuina prouidentia statiliam opter bonuuatotius universi, ergo diuinitus dari potest, accum . Probavi' n inor: iri emininplicat De in an . nahiliare totur: aerem, Se impedire ne alia corpo . ea loco e:us subintrent e si autem dicarita a Tenat, in hoc eas latera corporum ambien: rum necessirio coituras ut ab sc an illud vacuum , eo auod impossibile sie illa d,stare onter qua non mediat corpus aliquos. Contia est Nam saltem posset Deus destrii etesto. tum uniuersum 4 unicum hominen conseritare . Quis hoc Dei potentis audeat denegare hoc veis rodato casu , manifes dabitur distantia inter ambo pedes,aut ambas manus,quamuis mina in
te immediet corpus tergo potest dari distantiat niter extrema nullo medi' corpore repleta Dico quarto: In vacuo fieri potes motus, non tamen in instanti Probatur prima pars Licε enis in vacuo non
pol ie J n ea trini us , attamen corpus etiam
375쪽
Fνἰmae Pariti vh iea. Disp. III. etiam in vacuo existens habet locum intrinseor idest, interitalium illud, quod est intra latera sumisiciei propriae , quod variatur in mone in nixta maiorem, vel inimγrem appropinquationeri ad alia corpora, sicut dictum est in fine articulprimi: Sed in vacuo corpus nosi et fieri magis veminus propinquum alteri corpori veroo posset vafriare locum etiam in vacuo, coue locali e moueri;vnde corpus C isti moueri potest supra connexunt Empyrei, licet ibidit punim vacuum, immo patium mastinarium. secunda vero pars probatur Nam variatio illius distantiae fieret sol sim successives ergo et ianmotus in vacuo esset succellinus. non 'stantaneus.
snt de genere continuorum, deuin hac quaestione agendume de quantitate continua quomodo autem quantitas continua disserata quantitate disci et , quot sint eius pocles , late propriae, ue impropria dictum est in logica astendo de praedicamento quantitatis. Vnde solum superest disputandum de eius compositione; circa quam duo quaeriintur: Primo virum conii et istis inditiisibilibiis,vel par tibus semper diuisibilibus. Secundo trana iaquantitate continua di ur Hra indauisib lia.
376쪽
in qua ratio plus probat , quam possit in- te uigere,' lus obiicit,quam possit soluere. Vesta. men aliqualiter explicetur, duplax in ea fuit opinio . Prima Zenonis,quem sequuntur quidem recentiores, relicto Aristotele dicentes quantita-liem continuam conitare solis diuisibilibus coa. iteruatis Secunda vero est Aristotelis , omnium
Peripateticorum,& communiter Mathematico risi
qui dicunt quodlibet continuum constare partibus semper diuisibilibus,ita ut nunquam deueniri ponfit ad partem ita in unam, in qua non possint di sti noui aliae partes ipsam componen es. Unde Aristoteles desin uit contimium quod in diuisibiis fompa diu bitia i Pro hac ssententia fico Continiuim non conita lolis indivisibili-biis, sed parti bas semper diuisibilibus. Prima pars infert secundam fienim continuum non constet
1ndini sibilibus, necesse est nullam partem ita mons aram dari post , quae non se usterilis diuisibilis in alias. Vnde Probauirit imo conclusio et Nam indivisibile additum indivisibili nonicit maturi extensius;
ergo non potest caulare, di componere continuit
Consequentia de se patet jam continuum fit
maius . exiensius per additionem eorum quibus constat eius ma nitudo.Αntecedens ve- identer probatura Nam quod caret omni prorsus et gnitndine .extensione, non potest facere
maius δε extensius si superaddatur sed inii tuis: bile earet omnipr0Mis magnitudine, &χMensio ne,
377쪽
; ero supei addirum alteri non potest facere malas;& extensius. M nor est certa Nam naturalis notio indivisibilis est, quod caret extensione
unde indiuisbile, extensim pro eodem aeci 33 untur. Maior autem in obatur Nam pari staffert toti, quod ipsa non habet Leros indiuisi., te careatexterisone , non potest eam acti re redeui criniunguur,sicque facere maius, sicut infinio carrur, quia carent vime,non possunt ficere, ni videntem Minfiniti Angeli, ilia carent corpo restate , non possunt constituere unumtotum pri
Respondebi unitatem,quamuisoreat mimero, Mimen additam facere maiorem numerum et
Quidni ergo etiam indiuisbile carem extensione, poterit reddere maiorem extensionem, dum alteri additur Sed contra est mam maximum est da scrimen rsquidem magninido , seu, ut potius loquar, in I tittido minieri e surgit ex distincinone unitatG Vnde quia quaeliberunitas asserr suam distinctiomem id edauiget numerum 2 at vero extenso cor ei a consurgit, Maiiaetur ex extensione suarum partium Vnde quod non assere iniritalem extemfionem , non reddit maiorem quantita, em continuam . Si ere unum indiuisb lecaret extenso, ne additum alteri non ipsum extendet in rursus si alid addatur, nis late extenso, inc addita Minfinitum indivisibilia , nullam molem contin* extensam efficient, Probatur secundb: Quod non potest continua xi cum alio in potest componere quantitatεῶ timiam cum ili. sto induit sibilia non postant i uieem continua, i ergo non possunt constituere
quantitate in coni aiori orae est exieram,
378쪽
, ma sunt finivit , seu, quae uniuntur seeundum extremitates 3 sed in mincto miliae sunt extremitates 3 ergo continuari non possim . Minor patet a Nam extremum supponit medium ab ipse distinis e tum, ac proinde diuisibilitatem. distincti nem ergo indiuisibile caret medio,& extremis. Ivlaior autem probatur:Tum quia est definitio e tinuorum Tam quia si aliqua duo vitiuntur non secundum extrema oed secunduin se tota , ira nihil unius sit extra aliud, non erunt continua . sed penetrata sicque non facient aliquid extensius3 quia unum non emendetur extra aliud raum d lariam experientia, ficenim videmus quantitatem te ultimiari, augeri , inquamst i accedis aliqua
pars, quae fecundum exti emitatem suam unitur praecedentibus. seeundum suam extensionem diffunditur vltracillas,sicque facit maius,& extensiusa αβ continuatio, de eκtensio quantitatis in eo consistit, ut partes eiu uniantur secundati usas extremitates.
Ex hoc patet radix nostra sentenetae Nam isse possibile est concipere quantitatem continuam xtendi. augeri, nisi inquantam accedit ei alis qua pars, quae secundum suam extremitatem uniat in aliis,& secundum sitam magnitudinem dimi ditur extra alijs et unde necesse est in eo omni, quod auget,& extendit quam statem , esse extre initates. medium ab illis distinctum qii eum
non sit in indivisibili, impossibile est indivisibile
augere quantitatem,&cum alijs continitari.
Confirmatur: Nam indivisibile peneti ut aliud indulisibile , saltem eo modo, quo indivisibilia possunt se penetrares ergo ipsum non extendit.
Consequentia patet. Probatur anteeedens Nam ea .quae se tangunt secundum e tota,se penetrant,
indivisibila non potest tangere aliudindivisi-
379쪽
bile nisi secundulii se tot ui ergo ipsum penetrat Naior est definitio eorum, quae se penetrant. Mi nox vero constat: Nam indivisibili non sunt par tes, per quarum unam tangere possit, per aliani non tangere ergo debet tangere aliud indiuisibile secundari se totum rursis si addatur aliud istis duobus,tanget illa secundum se totum,sicqu Mifinitus aceruus indivisibilium se tollim tanget secundum totum , nec proinde faciet aliquid ex tensi m. Diςere autem , quod Mindiuisibili sunt parte virtuales, p.r quarum unam tangat, per alian
non tangat, non soluit argumentum Nam ista partes virtuales ita interse idemificantur, ut a non sit realiter extra aliam Dergo hoc ipse, quot
indivisibila seriindum vitam partem virtu lam es
penetratum cum alio , nullam habet partem rea
lem extra ipsum, ac proinde non extendit illud Extensio enim realis, inuantitatiua fit per positionem partium realium extra at Ias partes. Vnde si adderentve infinita indivisibilia , secundu irtotam suam realitatem essent simit, scuti quandi ineat circuli confluunt, utuntur in centro omn au indivisibilia istarum linearum sunt fimu in illo indivisibili centro, tamen nou redunt apium diuisibile, extensiim. Probatur tertio Nam fi corpus componeretu ex indiui ibilibus, aempus ex instantibus , vivis lusi Aduersu ii,sequeretur velocias mobilel osse per ansire unam leucam citius,quam mobi e tardissi im; sed hoc est falsum: emo P Un
tureia denter sequela supponendo equum, ae studinem moueri sim spatium constanscentus' mill :onibus indivisibilium. Quolibet instanti εporis equus non potest transire nis unicum pus
Mum atqui etiam quolibet instanti testud per
380쪽
transi punctum,non enim potest mitius se transire, ergo equus, testudo quolibet instanti percurrunt unum punctum seque a*raliter iis .itentur. Si dicas equum in instanti pertransire tria puncta , testudinem insumere duo instantia in pertransit ione unius puncti . Contra est;nam inqi an, est indiuifibile;ergo in illo non potest aequiri nisi aliquid indivisibile. Et si respondeas,quod testudo in uno initanti acquirit, num puctum postea quiescit per tria instantia, sicqidat copiam equo,Vt praecurrat. Contra est,tum quia sequero tur omnem motum esse interreptum quiete 3 nam non potest dari motus adeo veloc, quo vesocior dari non possit: T m quia videmus in rota parte centro propinquiores semper moueri , quando res motiores mouentur; sicque siquam quiescere,
tamen moriis partium remotiorum a centro velo,
eior est nistia partisi propinquiorum ergo non est necesse ut mobile tardum'ariescat per aliqaas mo- rulis,ad hoc ut possit praecedi amobili veloci Confirmari demum potest ex rosa essentia quastitatis, quae est diuisibilis in partes eiusdem rati njs 3 idest , quarum qiiaelibet sit etiam quantitas rergo necesse est omnem partem quantitatis esse
uuantam , proindeque implicat quantitatem rein
solui in partes non quantas,&indiuisibiles ergo non componitur ex indivisibilibus, sed ex semper diuisibilibus. Dieri. Intelligibile videtur,& sensui eo nu- ni rept Onans, gramim, Q. farinae esse diuisbile 'sque ad diem iudicii, ii io perratam aeternitain in partes nores,&minores bique eo quod possit tandem deueniri ad inimas indiuisiuiles , in quibus sistat dulisio. Resi, ideo primor Etsi minim nobis videatur,