장음표시 사용
281쪽
ius, sim gentium apastolus ministerium meum honorificabo Et Xps illis dixit: Ego mitto vos ut eatis, bc tructum af-
Sed die uat aliqui quos Apostolis episeopi successerunt,m eo quod episcopi erant, non in eo quod apostoli. In eo enim quod apolioli habebant per seipsos populo; palcere, non in eo quod
epilcopi,& maxime quia tunc erat alia temporum conuitio, . tauero nunc. Tunc enim erat fides praedicanda platanda defendenda contra paganos, Iudeos, haereticos, schismaticos, modo non est tanta necessitas.
Sed certe duo uidentur uoluntarie dictain sine aliqua euidenti ratione, cum magis residentiam, & apostolorum praesentiam ea tempora requirerent,quia apostoli erant, quam quia episco Pi, nescio qua ratione id muniant. Secundum quod etiam dicunt uidetur leuissimum, quia & modo sunt infideles, Asia, Africa,& bona pars Europae, ad quas gentes si opus esset predicare,
episcoporum munus esset. Sunt etiam omni tempore haeres S, M schismata nostro maxime tempore,quas extirpari maxime necesse esset. Sed demus non esse infideles, schismaticos, haereticos, & superstitiosos annoniunt corruptissimi&perditissimi hominum mores,in Praelatis, in principibus,in plaebe & in omni statu,ac hominum genere e Coniequens igitur est,ut non minus his praesertim temporibus spiritalis gladius sit necessarius,quod uerbum Dei quam olim fuit. immo forsitan longe magis illo est opus,quo uitia altius radices egerunt, nec sine labore in gno ex rirpari possunt.
Nec ualet si dicatur, satis hoc fieri nunc per Vicarium, quia multi sunt nunc uiri idonei,& ad id opus subeundum apti,quod
non erat ab exordio nascentis ecclesiae . Dicas quod si & hoc ovibus sufficeret, quia etiam quod nullum in terris haberent pastorem,Deus .inquit Aug. de Pastoribus, non desereret oves, hoc tamen conscientsis episcoporum non sufficit, nec illos cora Deo excusataed mali pallores penas luent, & tamen Oves pro missa accipient. cap. .etiam diffuse. Pallores enim pauem ocios comedunt, & qui non laborat manducare non deberet, eum
presertim panem qui pro spirituali,non carnali, & seculari opere ecclesiae minittris a piis hominibus relictus est. Hec tamen negamus quin episcopus vicarium habere debeat cum Diocesis latitudinem habeat, nec omnia quae ad curam
282쪽
oulum pertinent perseipsum facere ualeat; sed quod ipse per se
facere potest illud facere tenetur. Praeterea non pascere oves cum possint pilo i euidentia si mum signum est quod tardium non diligant quod dominus in uerbis ad Petrum sibi respondente dictis, facile demonstrauit . Cu enim ter Quaesiuisset ab eo nu ipsum amaret,responderetq; a tu scis domine quia amo te, dixit Christus, pasce Oves meas. Super quibus uerbis dicit Augus de uerbis domini serm. 6 a. Amas me, in hoc scilicet ostende pasce oves meas. Sermo .etiade tempore. I s. Quid inquit Christus retribuis quia diligis iraee dilectione ostende in ovibus. Quid mihi praestas quia di, ligis me, quando ego tibi praestiti, ut me diligerese habes ubi talem dilectionem exerceas,pasce agnos meos,etiam usq; ad mortem subeundam pro illis. Quam mortem pro ovibus, qu modo sustinebit Episcopus qui longe ab ovibus commem ratur ρ ι Domini etiam temporales circa populos sibi creditos, quod sibi ex officio facere conuenit,agere tenentur.Vide sorma a Dauid propheta,ps. roo. Reges etiam pastores dicuntur. Aug. TOmo x. FD. 2 32. In Petro uno omnium pastoru unitas
figurabatur, sed bonorum qui sciant oues Christi pascere, Christo non sibi. Hic ille. Non est enim pr lati terrenis distractionibus occupari,neque semper in herere contemplationi. Christus non perpetuo inter populares turbas esse uoluit sed freque ter in deserta,Orationis gratia, secessit,semper tamen ad erudiendos apostolos,ac caeteras turbas opportuno tepore redij t. Ide apostolos fecisse legimus,& eorum legitimos successores. Si ita fieret ecclesiae optime consultum esset.
Nec obstatu, sanctissimus Paulinus Episcopus Nolanus, ut
narrat beatus Greg. Papa in libro Dialogorum. 30 pro una ex ovibus suis, qui captiua in Pirratharum manibus erat detenta , redimenda, se captiuum fecerit. Quod quantum ex se erat, ab
ovibus eum perpetuo separabat. Quod dices) si de iure diui
no erat, talis ac tantus episcopus,cum tanto reliquarum ovium
periculo, se seruum non fecisset. Ad hoc post facile responderi, sicut ad multa alia quae absurda uideri solent,di contra Dei mandatum facta , quod ex speciali quadam reuelatione id se. ctum sit quod facile fuisse ex eo conijci potest, quod post hac accidit. Consideremus quod non modo ossicula illa redempta est
283쪽
est, sed multi alis captiui qui apud illos erant. 8d ipsemet liberati fuerunt. Quemadmodum enim inquit August. de ciuita. Dei lib. j. cap. 21. Non est mirandum si fanson & multae aliae uirgines sibi ipsis mortem consciverant quorum tame solemnia celebrat ecclesia,cum ramen Dominus homicidium interdicat. Speciali quadam reuelatione idcirco factum elle dicit Augu. Ipse enim legis Dominus est,& cum iubet contrarium eius quod alias mandauit statim obtemperandum est.
Adeo Christus Apostolos solicitos esse uoluit pro ovibus ut ne in uia remorarentur , quo opus Dei impediatur neminem in uia salutandum esse praeceperit: Quod S: trina illa de ovibus Petro cura commissa significat nempe ea significatum est quam studiose oues suas Petro pascendas commiserit.
Insuper quid si pastor ad officium episcopi exercendum no sit idoneus P Nonne deponendus uenit iuxta id Christi Matth. s. Vos estis sal terrae, quod si sal inquio evanuerit, in quo salietues
audi quae sequuntur , ad nihilum ualet ultra, nisi ut mittatur foras, & conculcetur ab hominibus oseat etiam c. . dicitur; Quia tu scientiam repulisti, repellam te, ne sacerdotio fungaris mihi.& Christus nisi abundauerit iustitia uestra plusquam scribarum, di phariseorum, &c. Sed N pastoribus ueteris testamenti comminatur Dominus, non pascebant gregem,in montibus & collibus errare permittebant,Vide August. De Palloribus multa dicentem . Quid igitur pastores noui testamenti facere debent in quibus iustitia prae illis abundare debet Marcellinus Papatui renunciauit,cum se tanto muneri parem non esse cognosceret.
Et iam status Ipiscoporum est status perfectorum secundum Theologos praecipue Henricum, quolib. xij. λ. sio. & secundum aliquos, illorum est longe profectior status, quam Monachorum, hinc monachus ad episcopatum assumitur, econtra uero non ita. Non est autem status persectorum nisi ratione officii de boni operis, quod ad maximam ovium,& ecclesiae utilitatem pertinet, qd est spirituale munus, qui inquit Paulus militat Deo, non implicat se secularibus negoch s. Quod etiam .de Gent livsacerdotibus uerum fuit, quibus ut seruirent Deo, ex aere publico prouisum fuit Gene. cap. 47. Ordinauit etiam dominus his . qui Euangelio seruirent, de cvangelio ut uiuerent, quia dignus est operarius mercede sua. Augustiuus Home . . & de uerbis DoN N mini.
284쪽
mini. t 6. Terret me apostolicum praeceptum, &c. Nullam alia curam apostolorum cst e uoluit Dominus, nisi praedicandi, de alia spiritualia ministrandi: Nolite inquit portare neque Laculum neque peram.
Neq; his quae dicimus aduersatur Ulegimus Timotheum qui erat ephesiorum Episcopus ab apostolo ad Corinthios missutia, atque eodem apollo tum saepe usum mille : quia licet ex urgenti aliqua causa episcopum aliquando non residere, sicuti quando maiori bono iucumbit, sicut Episcopi tempore concilii Generalis ab ecclesia sua recedunt, sicut in cocilio Tridentino sere omnes episcopi ex hispania, septennio a suis ecclesiis absentes fue
runt, tunc enim maius bonum procuratur ecclesiae, sic etiam ecclesiae sita prosunt. Timotheus igitur ad tempus abesse potuit, ut caeteras ecclesias confirmaret, & noua etiam dogmata, quae
Paulus iniungebat praedicabat sicut habetur primae ad Corinth. cap. . Idcirco inquit mili ad uos Timotheum fratrem.&c. qui
UOS commonefaceret uias meas, &c. Paulus nanque tunc praesens esse non poterat, qui infidelibus pridicabat, quod erat magis neccssarium, quam iam conuersis praedicare . CHRIST V setiam ascendens in coelum , ut ecclesiae res melius procurandae ellent Vicarios reliquit ut habetur in praefatione Apostolorum. Nam dicebat, nisi abiero paraelitus non ueniet ad uos, si autem abiero mittam eum ad uos: Vado etiam inquit'pa. rare uobis locum. & Paulus dicit quod nunc astat vultui Dei interpellans, pro nobis. Haec sunt quae mihi episcopum ad residentiam iure diuino teneri sufficienter probare uidentur, licet multa alia afferri etiam possent ad praesens tamen haec sufficere volo.
SE D hoc posito quaerendum est an officium Cardinatatus& episcopi sine compatibilia. Cui quidem quaestioni, ex prae/dictis facile est respondere. Si episcopus iure diuino residere tenetur,& Cardinales abesse tenentur, cum ex officio, eis sumamo Pontifici semper assistere conueniat, & de rebus ad uniuersam ecclesiam pertinetibus, Papam consulere, iam apertum est, haec incompatibilia esse.
285쪽
Quodsi dicas pro bono uniuersiali licet episcopo abesse, ut propter concilium igitur & Cardinales pro alio bono publico.
Dicunt quidam non congruere similitudinem,quia determina .re quae ad fidem spectant, in concilijs ex officio , episcopis conuenit.qui in concilio suam ecclesiam representant, sicut totum concilium uniuersam ecclesiam. Ideo pro eo tempore eos non residere conuenit,immo necessarium est. Quod quidem est ad tempus & non semper non rc silere. Non autem Cardinalibus
conuenit ad tempus si consideretur quare sint iustituti, S propter quid ,ideo nunquam residere possunt,cum sint Domini Paps consiliari; Ideo exeo-Cardinales perpetuo summo Pontificiassistere debent,& hoc ipsum officium como de per alios sapientes uiros quam per episcopos fieri potest hinc est ιν iis c duo officia incoin patibilia esse uidentur & sunt. Sed infra ostendetur hoc motae difficultati non satisfacere .
An Papa cum Cardinalibus Episcopis distensare possit.
ΡΟΥEsΥivit. quaeri, Num Papa cum Cardinalibus episcopis dispensare possit, Ad quod dupliciter responderi potest, Primum quod de facto Papa dispensat,cum aliquando Cardinalem
ad episcopatu promouet uel eco tra, ut patet ex promotione ad Cardinatatum.
Si uero quiritur de potentia iuris, an pro aliqua necessitate uel totius ecelesiae utilitate dispensare post it,dicendum est secundum aliquos quod nulla subesse potest causa, cur dispensare debeat,quia omnis utilitas, & omnis necessitas, quae accidere potest per aliam personam procurari potest,ut supra dustum est, satis constat ,& conclusionis huius ueritas hoc ipso innititur, quia episcopum residere est de iure diuino,non potest autem Papa supra ius diuinum dispensare. Videtur sententia Aug. in epistola ad Ianuarium. 18. cap. 6. Dicit namq; ibi Aug. Quod si Christus eucharistiam post coenam sumi debere monuisset, credo inquit quod eum modum nemo mutasset . quod si dicas summum Pontificem in uoto solemni cum monacho dispensare, & dispensasse inuenitur,tamen uotum reddere est de iure diu: ps Vovete,& redite domino Deo uestro. Qii re a Theologis solutionem maxime ab Henrico Gandauen. Doctore solenni,qui diligentissime hanc materiam pertractat. quolib. .q. a 8. N N a Lo .
286쪽
Eo Papa dispensare dicitur quod in tali & tali casu uotum id
non tenere declarat,quia in uoto excipiuntur casus neces litatis di communis ecclesiae utilitas. Sed dices haec communis utili
r S quae per Cardinales habetur dum de rebus ecclesiae Papae co-sulunt, per alios haberi potest, Episcopi igitur non essent assume di ad Cardinatatum, uel Cardinalibus non essent episcopatus conferendi, sed permittendi essent suum munus exercere . Di κca quod non semper ad melius agedum tenemur, alioquin consilia etiam euangelica seruari oporteret quae sunt de melioribus quam Praecepta sed satis est quod fiat compensatio alicuiusioris uel eque boni. Quaedam namque sunt secundum se mala ut consecrare non uirginCS, ut virgines, conferre ordines seu beneficia indignis, quia actus cadit super materia repugnante, Negligere curam δnimarum, quia perniciosae infidelitatis est manifeste , ecclesia stico S prouentus clis sipare, & caetera huiusmodi. edam non sunt mala propter aliud, hoc est propter mala quae inde nata sunt sequi, ut non residere non visitare & huiusmodi, Haec enim Omnia mala pro tanto sunt, pro quanto ovium utilitas tollitur, aut minuitur, aut impeditur. Si igitur ovibus per idoneum uirum optime consultum fuerit, quod fieri posse non dubitamus, excusandias est Episcopus, potissimum si in rem aliquam publicae utilitatis incumbat. Caeteros autem episcopos excusari pose non video, etiam quod ovibus optime consultum sit per alios, ipsis tamen non est bene consultum,qui tunc nisi priuato commodo incumbunt.
Nonne regulae omnes suas exceptiones habent etiam quod aliqua sint de iure diuino. Nam sumimus Pontifex praelatus est ecclesiae de iure diuino, ut communiter tenetur, tamen si essent omnino inuariabilia talia nullo casu pontifex deponi posset,
quandiu viueret , cuius contrarium patet, ex ecclesiae sta--
Neq; enim tot& tantos pontifices culpare audeo qu5d aras dispensationes tam temere secerint, non enim haec disipensatio conditionibus quibus licita est dispensatio repugnare, mo eas habere uidetur. Si non potest summus Pontifex dispensare cum eardinalibus episcopis,est aut propter ovium suarum detrimentum, aut propter episcopi damnum, non primum quia commode per es, quem
287쪽
quem Vicarium idoneum prouideri potest ut inulti faciunt, Non
propter damnum Quin, quia tit hic, ut supra dictum est, compeii satio uel maioris uel saltim equalis boni. Crederem itaq; scrupulum deponendum esse, modo cardina- latus munere sincere ac legitime fungantur, neq; in rebus age dis quae ad uniuertam ecclesiam pertinent, ad dexteram uel ad sim- stram declinent sed ad id latum quod utile & honestum eit agendum fratres suos adhortentur ac si opus fuerit etiam rogent. Omnis dispensatio a potestate apostolica manans in ecclesiae aedificationem cultus diuini incrementum, ac salutem animarum tolleranda eli, quae autem praeter haec conceditur,cassa est & inanis. Neq; personae utilitas in dispensatione attendenda est principaliter sed ecclesie, Dice te apoliolo primae cor. Io. Omnia in gloriam Dei facite,sine offensione elio te iudaeis de gentibus.&ecclesiae Dei sicut & ego omnibus per omnia placeo,no quaeres quod mihi utile est,sed quod multis ut salvi fiant. Vnde& beatus Bernardus in lib. de consideratione ad sugenium Papam,Non sum inquit,tam rudis ut ignorem uos positos dispensatores in aedificationem, non in destructionem. Deniq; quaeritur inter dispensatores, ut fidelis quis inueniatur. Vbi ne cessitas urget excusabilis est Dispensatio, ubi utilitas prouocat dispensatio laudabilis est,utilitas dico communis non propria,
nam cum nihil horum est,non dispensatio sed crudelis dissipatio est concordat idem in epistola ad I hae obaldum comitem, Honores,inquit,& dignitates ecclesiasticas non ignoro deberi his, qui digne secundu Deum ministrare uelint & postsint. Neq; cuiquam plures in pluribus ecclesijs licet nisi dispensatio quidem, ob magnam,uel ecclesiae necessitatem uel utilitatem non propriam sed
Dispensatori igitur opus est fidelitate & prudentia, Luc Ia. Fidelis seruus & prudens quem constituit dominus super fami
liam suam. Fidelitate opus est ut bonum in communem utilitatem ordinet. prudentia ut rationem dispensandi agnoscat. Ber- nardus ad Eugeni uin .Quomodo,inquit non indecens est tibi uoluntate pro lege uti λ Tu ne es maior domino tuo, qui ait, non ueni facere uoluntatem meam s' quod quam non minus deiecti tuam elati animi est, ueluti rationis expertis, non pro ratione,
ed pro libito agere,nec iudicio agi sed appetitu. Quid tam bestiale Haec ille. Quae Bernardi dicta sententiae nostrae fauere ui
288쪽
DE RES ID. dentur, propterea quod quando dispensatio fieri licitὰ possit,
Sic etiam Rotae auditores & clerici camere excusati ueniunt, licet non resideant,cum causis publicis sunt occupati,modo de Vicario uiro idoneo suis ecclesijs prouideant,& quid circa oues sibi creditas agatur scire curent nonnunquam etiam exploratorem aliquem mittere debent qui audiat, di intelligat, si quae sint de Vicari)s suis quaerelae & murmurationes,tunc de alio prouidere studeant. Si aliqua est in proposito disticultas de urbis Gubernatore&claericis camerae erit, qui ea tantummodo tractant, quae non uniuersam respiciunt ecclesiam sicut Reuerendissimi Cardinales,& Rotae auditores qui omnium causas audire possunt,& te
Haec sunt quq de residentia episcoporum,ea ueritate, qua sentio icharitate autem qua dubco scribere uisum fuit,Quod si stri. bendo ueritatem inueni, Deo optimo Maximo, a quo omne donum optimum, gratias ago qui aperuit mihi sensum, ut hancipiam perciperem ueritalcm,quam si nondum percepi, Deo tamen Duce ad eam me aliquando peruenturum spero. Haec omnia & me ipsum centurae sinctae catholicae Romanae ecclesiae, quae est columna & firmamentum ueritatis tanquam humilis filius subhcio.
289쪽
DARUM, AC BENEFICIOR vM SENTENTIAE.
. Vtrum babere plures praebendas sine cura animarum sit peccatum mortale. D HOC, sic proceditur. Videtur,.habere plures praebendas sine cura animarum absq; dispensatione sit peccatum mortale. Quicunque enim facit contra statutum concilij peccat mortaliter. Sed qui habet plures praebendas facit con-- tra statutu conciliis gencratis. ergo peccat mora taliter. Probatio medici dist. vii. dicitur in quodam decreto Vrbani Papae, quod incipit. Sanctorum canonum. Omnino alique in duabus ecclesiis titulari non liceat. Sed unusquisque in qua titulatus est in ea tantum canonicus habeatur. licet enim episcopi dispositione unus diuersis praeesse possit ecclesiis canonicus tamen praebendarius nisi unius ecclesiae, in qua conscriptus e st, esse non debet P. is . q.j. dicit quoddam decretum septime sin odi. Clericus ab instanti tempore in duabus non con numere. tur ecclesiis, negociationis enim est hoc, & turpis lucri como dum,& ab ecclesiastica consuetudine penitus alienum, & sic idequod prius. P. Chriso. dicit. Quod tenebra erubuit lumen erubescat, quod figurae non fuit concessiam, rei reorcsse illicitum,figurae autem non fuit concessiimu, inter leuitas qui capiebat in Belle em caperet in Hierusalem, quo cis persectiores esse de Leamus,qui capit in tyro, non capiti a Damalco. P. Perii. dicit Qui
non unus sed plures est in beneficijs, no vnus,led plures erit ita suppli-
290쪽
suppliciis.sed qui habet plures,pbedas,plures est in benenci s ergo Plures erit in suppliciis. & sic grauissime peccat. P. quicunque
comittit se discrimini, & periculo peccati mortalis peccat mortaliter. Iste est huiusmodi, quia recipiendo plures praebendas iurat statuta utriusque ecclesiae, in quibus prabendatur, quae ali quando non possunt simul seruari, utpote si eodem tempore Vocetur ad electionem in utraque ecclesia, uel ad aliqua ecclesiaen gQcia peragenda,& praecipue si sit causa inter duas ecclcsas cu
Vtriq; teneatur . ergo videtur 9, peccet mortaliter.
Sζd contra est, quia illud vergit in commune periculum, non est ab ecclesia sustinendum. Sed ecclesia sustinet ut aliqui com muniter habeant duas prsbend as, ergo in hoc non est periculupeccati mortalis. P. licitum est alicui patrimonium habenti pr*bςndam accipere. Sed maior est conuenientia inter ecclesiasti-ς beneficia, quam inter patrimonium ,& prsbendam.ergo etialicet habenti unam prabendam accipere aliam. Re SPONDEO dicendu , quod omnis quaestio in qua de peccato mortali quaeritur, nisi expresse ueritas habeatur, periculo'iς determinatur, quia error quo non creditur esse peccatu morx ἰς, quod est pecca tum mortale,conscientiam non excusat a toto, licet forte a tanto . rror vero quo creditur esse mortale P non est mortale ex conscientia,ligat ad peccatum mortale. Prae
pust autem periculosum est ubi veritas ambigua est, quod in hac quaestione accidit. Cum enim haec quaestio ad theologos perti nςat, inquantum dependet ex iure diuino,uel ex iure naturali. & d iuristas inquantum dependet ex iure positivo, inueniuntur in τῆ theologi theologis, & iuristae iuristis contraria sentire. In iure nanque diuino non inuenitur determinata expresse , cum ins cra scriptura ex preta mentio de ea non fiat, quamuis ad eam Rrgumenta ex aliquibus auctoritatibus scripturae sorte adduci Possint, quae tamen non lucide veritatem ostendunt. De tarminando vero eam secundum ius naturale, sic uidetur ad praesens de ea dicendu , quod actionu humanarum multiplex est differcn'xia. Quidam enim sunt qui habent deformitatem inseparabili ter annexam , ut fornicatio adulterium, & alia huiusmodi, qua nullo modo bene feri potant, de numero talium non est bobe re plures prabendas. alias in nullo casu dispensationem recipere Posset, quod nullus dicit. Quaedam uero hunt actiones, quae de
se indifferenter sunt ad bonum uel malum, ut leuare festuca de