장음표시 사용
271쪽
UR DE his quae clara sunt copiosius dicere plerunque necesse sit, Augustinus de ea re in lib. a. de ciuitate Dei rationem reddens, sic ait. Si rationi per sipicuae ueritatis infirmus humanae consuetudini sensus non auderet obsistere, sed doctrinae falubri languorem suum tanquam medicini subderet, donec diuino adiutorio fide pietatis impetrante , sanaretur, non multo sermone opus esset,ad conuincendum quemIibet vanae opinionis errorem , his qui recte sentiunt, Nsensia uerbis sufficientibus explicant. 1ANunc vero quoniam lim rie est maior, & tereior insipientium morbus animarum, quo irrationabiles motus suos, etiam post rationem plene reddi . tam, quanta homini ab homine: debetur siue nimia cecitate. qua nec aperta cernuntur . qua di ea quae eernutur, non serun- riar; tanquam ipsam rationem ueritatemque defendunt , se necessitas copiosius plerunque dicendi, res claras, ueluti ea non spectantibusi, intuendas . sed quodammodo tangendas palpantibus & conniventibus offeramus . i Haec illae . . di Materia itaq: queda nobis tractanda est , in qua plurimi, nostris praecipue temporibus dissident, quae talis est. An episcopi in suis ecclea Miure diuino, residere teneantur. Qua de re, licet, multi longiores sermones,atq; etiam libros ediderint, ipse tamequam breuissime potero, argumentum hoc absoluam. Veritas nanq; ipsa paucis uerbis contenta est. Neq; enim fieri potest, it, super aliqua materia multum loqui aut scribere possimus, quin multa
272쪽
toritateέα dupositionediuiti, eh
273쪽
scituli. mod Metropolitisinoni per suffraganeos clivitia ossi cia N letanias & alia, quq ad suum ministerium pertine i sed Per
Clemens e trum in epistoIa ad Iacobum, Petrum sibi dixisse aL. firmat, dum eum sibi successiorem substitueret ιNeq; enim iudi cem cinquit Petrus ad illum in aut cognitorem te costitui,uoluit
hodie christus ue prouocatus praestimum hominum curis , non pollis uerbo Dei uacare. Et multa alia ad propositum ibi vide.
Quana uis aliqui de epistolis illis ah sint Clemetis dubitent, cum
dicant Iacobum octauo anno ante Petrum mortuum fuisse.' Concilium Antiochenum cano. IIa excomunicat non residentes. Concilium Laodice nse: ano a 8. ao. &. I Sacri nanq; ca'nones,& senim otum: Pontificum necreta autq; sacro Sancta. Generalia cone ilia hoc decemunda a quod ratio,honestas,& ovium atque ecclesiarim edificatri, perseadebat, di quae euangelio ,&neris canonicis scripturis, potissimum apoliolico praecepto, decernebant. Sardi cense concilium cano. i . Quis non uideat longe melius esse episcopos modo idonei sint,ad erudiendas atque edificandas ecclesias suasan e essis suis residere, quam a Kntes elle..HOEmquam multis de usis uera esse conuincitur. tri Primum, maiori certei miraritate i& reuerentia per seipsum
suo fungetur ossicio episcopus quam per alium. Des mihi etiam episcopum ex antiquioribuς patribus, & sanctis uiris,qui spiritu Dei agebantur,qui modo possent residere, unu pretermiserint. Percurras deinceps singulos,ab ecclesiae nascentis exordio , usq; ad plurima secula quae postea consecuta sunt. Neminem proseacto inuenies tam ex graecis quam ex latinis,immo maxima imminente tribuldtione firmis manebant,ut de Beato Thoma Archiepiscopo legitur. Videbat enim quid episcopu facere oporteret,& quae essent sui muneris partes,atque apostolos imitabatur. In hoc enim incumbebant apostoli,in quorum locum successerunt episcopi, ut uidelicet ecclesiam sibi creditam curarent. Paulus
instatia inquit in mea quotidiana sollicitudo omniu ecclesiarum. Et alibi Qui praeest in sollicitudine. Quam etiam sollicitudinem
a Christo liabere didicerat,qui semper quae mundo forent salutaria quaesiuit,& in ea intendebat,aut praedicando,aut sanando,autorado,& similia iaciado occupabatur. Tertio magis quoq; oves proprium ueretur pastoremdluam extraneum, maioremq; supra se sentiunt auporitatem episcopi, quam alterius, eumque magis' biment.
274쪽
timent. Is etiam liberius arguere potest, di poenam commInari. Vicarius enim ob indigentiam,ne temporalia perdat, non castigat,nec repraehendit,quod proprio pastori non ita accidet, ad quem ecclesiet redditus pertinent,& abundantius ad sibi necessaria suppetunt facultates. ut l
Ansit de hue diuino episcopos residere. i itila ibo
Suur quidam e recentioribus,adhuc superstites, qui male etiam hanc,nostro temporem potissimum inconcilio tractatam videntes,in hanc sententiam ipsi suo studio descenderunt,ut epistopos residere non e sie de iure diuino defenderint, sed solum, positiuo,decretum esse sentierites,ius diuinum id tantum esse asserentes quod immediate Deus ipse iussisset, ues per seipsum uel. per sttipturas,Quo posito propositu suum sic probare nituntur. Primo. Quid aliud a pastoribus Deus seu ch astus princeps rastorum requirit,quam ut oves pascant uerbo, & exemplo, & ut ovibus bene tonsultum site sed hoc cinquit iste Doctor per se uel per alium commode fieri potest, agitur dcc. Patet enim quod reperiri potest aliquis uicarius , qui sit uir probus diuinarum literarum peritia doctus, is certὸ idoneus erit, qui gregem pascere possit. Sicut etiam videmusin multis eccie*s,in quibus sunt episcopi residentes, qui tam cum minus cocti sint, quam par esset,lempore quadragesimae cocionatores ad suas ecclesias destinant seu uocant,nec in hoc ueniunt reprehendendi,sed mea lius esset ut hoc ipsi facerent,& se dignos redderent, di idoneo ut hoc ipsum facere possent, tamen episcopus tunc suum munii exercere etiam dicitur,& uigilare pro ovibus .& pascem eas. Si cui christus non minus uigilare pro nobis nunc dicitur, praesen tia corporali a nobis absens, uultui Dei astans, interpellans pro nobis, de per episcopos pascens gregem suum, ut in praefatione de apostolis dicitur.quam si praesens esset licet uirtute sua, de beneficiis ecclesiae suae semper assistat. . . t Regula etiam eommunis est, qua dicitur, qui per alium facit per seipsum facere uidetur , , qua reglua nec episcopi exci
Nec ualet quod a quibusdam dicitur,qubd Vicarius est merce narius,cuius non sent oves propriae. quia iuxta christi sente iam, omnis qui nonquaerit quod ad utilitatem ovium spectat,merc
275쪽
narius dicendus est. Augu .de uerb. Domini. se s- Quismee cenarius , ut de uerba August.etiam homelia de Pastorib. dii fuse Aduersus quos malos rectores Apostolus clamans dicit, omne..quaerunt quae sua sunt non quae Iesu Christi. Sic tam episcopus ciVicarius mercenarij nuncupandi sunt. Sic contra,qui Zelum Dei
habent,& ovium Christi dignam, & frequentem sollicitudinem adhibent , uere patiores dici possunt, siue ille episcopus sit, siue Vicarius, & quo ad rem ipsam, licet non quo ad dignitatis prae, rogatiuam vicarius Episcopus dici potest,quod etiam ex nominis interpretatione uidere licet. Episcopus naq; superintende interpretatur, teste Ambro . de dignitate sacerd. & illud dictum Pauli in Actis, Attendite uobis N uniuerso gregi. in quo uos spispiritus sanctus posuit Episcopos, regere ecclesiam suam, illud insinuare videtur . Ad hunc prefatum etiam sensum facile trahi potest illud Petri in sua Cano. a. cap. s.cu dicit, Pascite qui in uobis est gregem, &c. Et consimiles scripturae autoritates simplici, ter intelligi possunt. Sed his non obstantibus oppositum mihi tenendum uidetur, idq; sacris scripturis magis consentaneum esse credo, licet illud uti probabile sustineri posse putarim, oppositum tamen uerius
esse existimauerim. t Tamen multi hanc conclusionem ex tonditionibus qua pedmetaphoram Episcopis conueniunt probare nituntur. Episco pus naq; caput ecclesiae dicitur , tantum autem conuenit episcolpum esse sine sua ecclesia quantum caput esse sine corpore. Insu per episcopus ecclesiae oculus dicitur,oculus autem sine corpo re nequit. Similiter episcopus lux dicitur, & lumen ecclesiae episcopus sponsus ecclesiae appellatur. Et videtur sententia Apostoli ad sphe. cap. s. sacramentum hoc magnum est, dico in Chri sto, di in ecclesia. Quos-autem Deus coniunxit homo non sepλret. Nequit igitur Episcopus a sua ecclesia abesse. Uide Ambrosium de Digni. Sacer. cap.s. Multa alia dicuntur de episcopo,&ecclesia per metaphoram.
. Sed certe tales probationes ad id quod propositulo est probandum non mihi fatis esse videntur. Quemadmodum iraq; Dyonisius de Diuinis nominibus habet, Thaeologia in istica no .
est disputat tua . nec argumentativa. Transferentes namq; secun . dum aliqnam similitudinem transferunt, & pleriique maior in
his dissimilitudo quam similitudo reperitur. Non enim se babed
276쪽
conuenientia sequerentur. Nam sicut papa transferet episcopude una ecclesia ad aliam , sic uirum uxorem suam dimittere. &aliam ducere liceret, & multa alia inco nuenientia sequerentur, si ex similitudinibus liceret semper arguere. Verum est, quod Apostolus aliquando ex allegoria argumentum traxit, & argumentatus est, ut patet in epistola a Galath. capitu. q. Vbi di illa. rentiam ueteris, & noui testamenti ex allegorico sensu deduxit
ex duobus Abraae filijs, uno de libera, & altero de ancilla genitis.
Alij uero ex dictis apostoli Pauli in diuersis locis praecipue in
prima ad Thimo. 3.&ad i itum primo, propositam conclusito nem probare conantur. In supradictis nanque locis apostolus
conditiones episcopi tangit. Oportet cinquio episcopum irreprehensibilem esse, unius uxoris uirum, & quae sequuntur. Quae conditiones seruari neque ut omnes,nisi episcopus resideat,alioquin non omnes ut necessariae positae essent. Oportet etiam ii quit Paulus in spiscopum scire bene praeesse domui suae, alioquin ecclesiς Dei diligentiam non habebit, Docet etiam Jhim citheu quomodo oporteat eum bene conuersiari in ecclesia Dei. Quae quidem conditiones uanae essent, nisi ad earum obseruantiam episcopus teneretur. Multa alia locatam Paulis; aliorum canonicorum sanctorum adduci possent , sed haec in praesentia sufficere uolo , quibus quidam probant, episcopum de iure diuino residere debere in sua ecclesia. Sed ad talia argumenta ex dictis apostoli desumpta quidam respondent, dicentes, Verba illa supra allegata Pauli non esse praeceptiua, aut si sunt praeceptiua ut Augustinus tenet ius diuinum non faciunt, quia si ius diuininum facerent,nullus tu praeceptis apostolicis dispensare posset, cuius contrarium videmus, nam multa ordinauerunt apostoli, ut patet in concilio Hieroso limitano de legalibus celebrato , qui tamen modo non seruantur. Similiter Paulus praecipit mulierem non loqui in ecclesia, nisi uelato capite, uirum orare rasis capite debere,tamen modo inter gentes non seruatur. similiter de matrimonio infidelium. quando unus ad fidem uenit altero no ueniente,& consentiente habitare cum eo, nunc ecclesia separat,be liberum est homini. Nec est ut quisquam existimet non licere ecclesiae, ut aprorudecreta mutare possit. Ouicsid. n.apostoli,&illoru successores
277쪽
statuerunt ad hoe statuerunt ut inde magna utilitas ad ecclesiami perueniret. Non enim apostolorum animus aut consilium tale fuit,ut ipsorum decreta perpetua forent siue profutura siue ob sutura illa essent,multa enim temporis,multa personarum causaia ab illis decemebantur. Haec qui molit admittere abstineae ciuxta concilium Hieroso limitanum 2 a anguine& suffocatis, di Idolothitis,aperto & raso capite oret, in ecclesia faciat ut seaatus muliebris nunquam abhciat velum,post cilebrationem synaxeos ferat cibos in templum, ad sustentationem pauperum , faciat bona sua cunctis fidelibus communia, haec enim partiua ab apostolis sunt praecepta, partim uero a christianis in primitiua ecclesia obseruata.
Sed ad pleniorem intelligentiam distinguendum est, de duplici apostolico praecepto. Nam apostolos aliquid praecepi sic duobus modis potest intelligi, Vel quod apostoli hoc a se ipsis praeciperent obseruandum,uidentes id tunc ecclesiae eκpedire, Paulus enim aliquando suum prsceptum a Domini praecepto distinguebat,ut primi ad cor.et. Dico ego non Dominus. Talia aut pret cepta proprie traditiones apostolicae appellantur, Vel quod apostoli illud praeciperent, non a se ipsis sed quod Dominus reuelaret,aut ipsis iussisset,ut hoc ecclesiae praeciperent. Tale autem pretceptum non proprie apostolicum diceretur,.sed domini. Plura credo fuisse talia praecept sicut illud de extrema unctione Iaco bi in sua cano .cap. s. praecepit & promulgavit,quod a christo didicerat ut sanct ,& communiter expositores tenent. Et hoc incido intelligi potest etiam illud christi Matth. ult. Ite docete. &e. docentes eos seruare omnia quae mandaui uobis Super prima prae cepta non est dubium,quin ex iusta& congruente aliqua causa ecclesia uel summus Pontifex possit dispensare, Maior est enim summi Pontificis authoritas iurisdictio is quam cuiuslibet fuerit apostoli. Super secunda praecepta minime dispensare potest. Consilio tamen summo Pontifici quod apostolus illud ut praeciperet a Domino habuisset Solemnis Doctor Henricus quolita 3 .q. 34. diffuse. Iudicare autem an hoc apostoli prsceptum primi uel secundi generis sit difficile est uidere . Tamen Augustini uerba hoc praetendere uidentur. Videndum est an ex uerbis ipsius christi id haberi possit, uidelicet quod sit de iure diuino. Aliqui deducunt, imino expres uiri
uolunt esse mandatum Ioan. ai. cum ter interrogasset Petrum, M M a num,
278쪽
num se diligeret,& eum ter illum se diligere respondisset,pasce,inquit,Oves inca'. Sed quidam dicunt rem ponderando , dictum hoc omnino diuersum concludere. Na inqui ut) christi uerba de solo petro intellige da esse,nam ex eo loco primatum petri Thaeologi concludere uolunt,quod non concluderentat de alius etiam cpiscopis intelligeretur. Si igitur inquiuno de solo Petro inteligitur, des quomodo Papa pascat per seipsum uniuersas oves, quae sunt in ecclesia, nonne pascit illas per episcopos Non igitur ex illis uerbis personalis residentia probari facile potest. Sed certe Aug. & Ambrosius ea christi uerba de omnibus etiam episcopis intelligenda esse affirmant. Ambrosius nanq; de Digni. Sacerd. cap. a. Vt patrio inquitὰ iure plabium multitudinem episcopus tueatur, praeceptis imperatum est euangelicis. Sic certe a Domino ad beatum Petrum dicitur,Petre amas me Augustinus quoque de Agone christiano cap. o. Ecclesiet inquit Uaue S regni celorum datae sunt,cum Petro datς sunt, & cum ei dicitur amas me,pasce oves meas ad omnes dicitur. ecce secudum
istos Doctores non solum de Petro intelligenda sunt, uerba christi, sed de aliis congruenter intelligi possunt,uerumtamen praecia
Pue de petro intelligi posse non inficior, sed ex consequenti de
alijs etiam intelligitur. ιCum etiam dicitur quod Petrus non residet in tota ecclesia uniuersali,facile est respondere, quia non est proprius omnium ecclesiarum pastor, per immediatam administrationem , sed solum communem ecclesiae.Omni uin autem curam habet, sed mediate. Etiam dicitur quod pontifex Romae residcndo, quae est caput aliarum ecclesiarum,in uniuersali ecclesia residere dicitur,. Sicut etia episcopus, no residet nisi in uno loco,& principali suae Dioecesis cum tamen plures priuatas ecclesias habeat, tamen in sua ecclesia residere dicitur,sic de summo Pontifice cesendum est. Extra ecclesiam esse,& in ecclesia no residere Pontifex diceretur, si apud infideles degeret,& idcirco admodum reprehensibilis esset,si tuto etiam ibi esse posse t,sic episcopus non residere dicitur quando cum ovibus suis non commoratur. Idcirco es e de iure
diuino crediderim episcopum residere, nisi urgete causa quae per alium non facile suppleri posset. Ius uero diuinum multis modis sumi potest. Primo modo estius diuinum praeceptiuum,& hoc continet omnia praecepta affirmativa. Secundo modo est ius diuinum quod uerat,& hoc om- r
279쪽
nia praeeepta negativa continet. I ertio modo est permisi tuum, di sub hoc continentur omnia bona indiflerentia. Notandum etiam quod ius diuinum alio modo distingui potest. Ius diuinum reuelatum ante legem, scriptum,& traditum JrImo modo sanctis patribus cum nondu esset lex,erat ius diuinum reuelatum,postea lariptum fuit,& tertio traditum caeteris iccelsoribus sine scripto ae ex aliquo usu robur accepit, ut baptismus paruulorum,orationes pro defunctis di nullia alia. Sicuti I'aulus etiam multa mandauit seruari quet non sunt scripta. Neu: enim est dubium apostolos in suis ecclesus multa ordinasse,quae scriptis no sunt mandata,sed quasi per manus posteris tradita. Hinc toties inueterum monumentis legimus illa uel illa ab apostolis tradita. Sic quae instituit Petrus clemens tradidit. QuPIoannes instituit Ignatius & Policarpus uiderunt, Quae Ι'auhas instituit,commendauit Dionysius ille Areopagita,sicut hactenus creditum est. Eo pertinet quod Origenes lib. s. in epistola ad Romanos testaturAEcclesiam baptismum paruulorum ab apostolis accepisse. Similiter dicit Chrisostomus de memoria in cl- Iebratione venerandorum misteriorum pro his qui decesserunt
sacte da.Basilius etiam magnus in lib. de spiritu sancto de his quet traditionibus non scriptis in ecclesia seruantur, multis uerbis tadocte disseruit. Item Epiphanius aduersus haereses . Quae omnia nemo nisi haereticus calumniari potest. Hoc potest etiam intelligi esse expressum praeceptum,ut primae ad Thim .caP. Valui. Certum esse crediderim non esse de iure diuino expreste scripto aut tradito,sed sic deductu ex iure diuino tradito uel scripto. Patet hoc,quia si esset de iure diuino expresse scripto ua ulla accideret inter Thaeologos expressa discordia, sed quia hoc non est e,pressum, itur difficultas Pud si ex ς ' nin. . . Quod uero deduci possitfacile est uidere . Certum est Chrissiumn euangelio Matth. diuersis hominibus diuersa talanta contulisse,alijs unum aliquibus duo quae quidem non nisi diuessa spiritus ancti dona, aut gratias diuersas si guificant secundum aliam & aliam mensuram Secundo manifestum illud,est,christum
praecepisse,ut no absconderent homnes gratia hanc, siue tale tum, sed negociarentur, atque exercerent, dicit enim se austerum esse , di com foenore talentum exacturum. Vult igitur
nos non ociosos esse debere, Quod & Petrus dicit. Gratiam quam habemus in alterutrum admuustrantes. Inter
280쪽
quas gratias spiritualis potestas commemoranda est , siclitis piscopalis dignitas, De qua apostolus ad Thimotheum scribens ait. Noli negligere gratiam quae data est tibi per impositionem manuum praesbiterii,sed suscita in te illam. Et idem de apostolatus gratia loquens ait. Gratia Dei sum id quod suna &gratia eius in me uacua non fuit , sed plus omnibus laboraui. Oportet igitur episcopum operari ea opera quae illi dignitati
conueniunt, quae non sunt nisi spiritualia opera , nomen, enim
episcopi est nomen operis cui refert Aug. non dignitatis & honoris, iuxta illud Apostoli p. ad I himotheu cap. 3. Qui episcopatum desiderat bonum opus desiderat, Quod patet ex sequentibus uerbis. Oportet, inquit, episcopum irrepraehensibilem esse dic. Sed si episcopus non resideat deductis causis necessarijsquale nanque opus, quod ad episcopum pertineat,operari potest Zcuius praecipuum est,docere arguere, Sc ex hortari in doctrina sana: sicut apostolus a. ad 4 himotheum cap. q. Predica,m quit uerbum, insta oportune,importune,argue,obsecra, increpa in omni patientia Ndoctrina. Et p. ad eundem cap. At tende lectioni, exhortationi, & doctrinae, nemo adolescentiam tuam contemnat, sed exemplum esto fidelium in uerbo&cor- uersatione & ad Heb. 13. Obedite praepositis uestris& subiace. re eis,ipsi enim peruigilant pro uobis. Glosa in uerbo peruigulant praedicando,bonum exemplum dando , temporalia prouidendo . Omnia namq; opera praeter haec quae agit non residens episcopus,non sunt episcopi quatenus episicopus est,'per consenuens episcopus ut sic, nullam habebit rationem epascopi, conbsequens est ut ociosus dicatur, inquantum episcopus est. Quo
fiet ut talentum episcopalis dignitatis absconditum sub terra iaceat & Dominus in nouissima hora exigat , querens quid negociando lucratus fuerit. Isti sunt fideles serui quos dominus constituit super familiam suam, ut det illis cibum in tempore. Beatus, inquit, ille seruus quem cum uenerit Dominus inuenearit sic facientem . Maledicus inquit etiam scriptura Hieremiae. 4I. qui facit opus domini negligenter . sed maiori maledictione dignus erit, qui non solum negligenter agit, sed omnino praeterit.
Praeterea,episcopi apostolis sutecesserunt, Aug. ps super illud propterea nati sunt tibi filuaed Apost. quod per seipsos facere poterant, alteri non commitebant. Quamdiu linquit Paulus a