장음표시 사용
41쪽
eles Eucharsiam sub utraque specie Iumere solebant r
ei qui aliter facerevi , infami haereseos fgno palam n tabantur. ΔΤ alia jam snt Ecclesiae Romana placita,
moras alii, viderint, quorum interest. Ubi, doctor Anglus sophismate certissimo utitur ; tum quod nil dicit de sacro, ad eu)us finem nullo discrimine corispus Domini Jub utraque specie e manu sacerdotis omnes sumebant; tum quod haeresin cum haeresis indicio aperte confundit Non enim habebatur haereticum , si cui privato vel aegro praeberetur species unica; sed cum quis speciem vini declinaret, se prodebat haeresi alia implicitum; videlicet in hac christum non esse: quique sunt alii Manichaeorum errores, non tot quin plures. Ecclesia, quae pro comperto habet, nec sine carne Iub specie vini, nec sine sanguine sub oecte panis, Christum esse, quoties e re sua videbitur, jam fis utraque, jam sub una speeis dominicam coenam praebere potest: atque haec ejus placita moresque semperfuerunt, et erunt. Viderint hoc pariter, quorum interest, ut CΑvLI verba redhibeantur. Nam inisterest prosecto quamplurimum. Idipsum toties dicas de Veteri jure Ecclesiastico.
Nam et reeentius sine notitia illorum codicum nee explicari satis, nee intelligi potest: et in complexu amborum quae est optima ratio tradendi ejus utramque paginam Historia facit. Nempe apud majores, quo sunt magis a nobis remoti, fere nulla scriptura jus illud constabat: nec etiam
aliunde, quam ab avita observatione arcessebatur.
42쪽
Cognitio eautionum, quar in t critica ete. 3 ς
Ita diserte S. AUGUSTINUS Libro IL cap. 9. do
Baptismo contra Donatisas: Consuetudinis robore t nebatuν orbis terrarum, et hora siora opponebatur inducere volentibus novitatem. Quid est autem consue-
tu do Ecclesiarum , quam ejus temporis rationes
propriae 2 Unde Vero has petent homines sacri Eae Jure hodierno Minime gentium. Raro enim, ac cursim has tradunt interpretes ejus, etiam fusissiami Ex tractatibus, et quaestionibus Theologia eis 2 Multo etiam minus. Aut quos tu mihi Theologos nominas earundem rerum diribitores 2 M Uales, Dogmaticos, Polemisos, Exegeticos, Scholasiacos p Horum quosdam ista ne tangunt quidem; alii, ut maxime vellent ac possent, per molem et Varietatem materiae, quam Versant, dimittere coguntur. Nonnulli ex principibus, qui se latius extendunt, capita plura suis placitis immiscent; sed sunt iidem , quos scimus in Historia maxime ve satos, hujusque prie ceteris amantes. Itaque ipsi ad fontes nos remittunt, suoque exemplo impense eommendant illud studium, illam notitiam sacrae antiquitatis , de qua nunc sermonem habemus. Haee sola docet originem institutorum , conditioin
nem aetatis, et negotiorum' in omni saera dis ei-plina, vel administratione: ac verissime dieam
verba dare, nil aliud, qui sive privatim, sive publice haec omnia suppleturos se pollicentur Nemo ducere alios potest, quod ipse non didicit. Illi vero minime didicerunt, qui ita de se praedi- eant; quia, si didicissent, tautopere non praedi
43쪽
earent. Methodus protrita hactenus praecipuum est argumentum, quod possit essicere, quam sit
, neeessaria lectio veterum monumentorum.
V. Vehementer attendit ad initia me bonorum, mei malorum , qua fuemunt apud Chrisianos ubia
cunque gentium, atque terrarum.
μ fum Qui haec observant, dum legunt Ecclesiasticos
Him ιυβ- eOdices , negotio nullo comperient, hinc omnia ruiset . M. in partem utramque fluxisse, quod profani, et saeei dotes vel desciverint a Vetere instituto , velisur pr- edocti damno suo hoc iterum remearent.
Eadem opera proVidentiae mirabilem oecono miam discunt, inter bona permittentis mala quaedam: et ex malis bona alia eruentis. Quando id maxime ostendit supremum administratorem, qui modo eodem, quo hominum iniquitas recte factis suis abuti, se solet divina aequitas male factis ipsorum ad fines alios sibi opportunos uti. Sola es divina vis, cui mala quoque bona sunt; cum eo elemtre eis utendo alicujus boni elicit essectum. ordo enim
quidam cuncta complessitur; ut quod ab asignata ord . nis ratione discesserit, Me idem is alium , tamen in ordinem resabatur ; ne quid in providentia regno liceat
temeritati; quemadmodum tam acute, quam eleganter vir summus SEUERINUS BOETHIus animadvertit. Putant Protestantes, δε causae suae pa
44쪽
Cognitio emtio m , quar Ara critica αα 37 .
, trocinari, quando dicunt, disciplinam et doctri nam Ecclesiae ab excessu Apostolorum, certe se eundo iaculo fecisse vitium ; sed potissimum taculo quarto , et quinto degenerasse. Quo ipso R formationis , quam vocant, nerVos incidunt; misnime reputantes se detrahere Christo, in cujus promissis tam parum fidei et constantiae agnoscunt. 'Quanto satius persuaderent sibi providentiam. in Ecclasia magis , quam in natura eminere atque illam a conditore nusquam desertam in necessariis, et praecipuis, tam sensitatem , quam veritatem hunc tu diem retinuisse
VI. In percurrendo monumenta veteram NI pr fanae resoriae rationem habeti Sa Uime reum cum sacra connentur. Mutuo et aeripiunt Iucem, et reddum
Ut de nexibus ceteris, quas quidam Critiei in se naem 'etraque Historia varios ostendunt, nunc nihil di- -- inmus, Principes per sas,. et nefas se nustebant ' '
eatas religionis et ac ' studiis horum pax et tabium Ecclesia pendebat. Quid quod ipsi Ecclesia. mei ut hodie videmus , et sine iustissima indig
natione vix possumus retine) aularum assecta fierent r ibique gratiam consecuti, res omnes s
45쪽
aIilcm numero ingenti fecerunt. Hunc ergo nexum expendere oportet; quod hic geritur negotium anceps, et res in conflictularium ,. atque causarum momenti quamplurimum habet. Quamquam hoc onere nos multum leV
runt hodierni scriptores Ecclesiasticorum Annalium praesertim G ODovius, DUΜΕΜILIUS , et qui nuperrime aspexit lucem, B RR ALTUS. Nil enim mittunt eorum , in quibus consociatio est quaedam Historis nostrae eum externa. FLORIUM de ir dustria non appellavi, etsi hae in re praestiterit Plurimum: Sed ille, cum lis est orta inter im-Perium , et sacerdotium , praesertim in Gall1is, et inter socios , sibi nimis indulget, raroque interutramque partem medius. manet. AEquiorem Via. deo LUDOv1 Μ MA1ΜBuRGUM, et ipsum popu- Iarem ejus, in Hissoria de lamu Romani Imperii pos
et Carolum magnum, et de Cresartim contentionibus cum - summo Ponti e propιεν sonfrmationes ' et jura suprμma. Cum enim eorum taculorum monumenta
hue spectantia versarit singulari patientia, quod . Omnes fatentur , nec quid horum dissimulat , sic etiam tuetur libertatem de controversia judicandi; ut qui legunt eum attentius, jam Gallum in eo, jam Ecclesiasticum requirant lapissime. Sed de studio partium, quae pestis est H1storiae tam atrox quam publica , in loco dicetur.
46쪽
VII. Ars Critim fluidio veritatis indisserentem se
rraebet ad quosvis eventus: bona et mala perinde habet, ut moveatur in neutram partem; sed ut Impra respectu nationum a favore ae odio pura, ita his a servitute libera . in Jfrando iudicio tam res, . quam personas non sibi, sed potius se illis accommodet, et fatua τι verentia, quam nunquam ponit, scapham scapham appellet. ' .
Non solum Hebraei, sed etiam Graeei ae R mani suos mag1stros malebant patres, quam doctin geri res VOeare. Nos scriptores Ecelesiae sic satiatamus, tam aetatis causa quam auctoritatis. Et aetatis quidem, quia Prn quarto saeculo S. BASILIus Plaudentibus omnibus ' seripsit: Voneranda D MEetusta dogmata; quod ob antiquitatem, ceu canitiem quamdam, siabeant quiddam reverendum. Et certe in hoc disserunt res religionis ab aliis, quae usu per
seiuntur; ubi necesse est, nova veteribus semper antecellere. Sed etiam propter auctoritatem debetur haee appellatio. Cum enim Christo filios s stulerint quamplurimos, hosque finxerint, M. educarint, posteris quoque sunt propositi, ut eos Venerentur patrum loco; quia omnibus dati magis stri, quemadmodum annis, sic vitae, ratione, Apostolis propiores fuerunt. Praecipuos illorum Spia ritus sanctus posuit regere Ecclesam Dei: in quo munere sunt tam probe versati, tamque diligen-e 4 ter,
Libra de Spiritu sancto cap. u.
47쪽
ter, ut euncta exigentes ad praescriptum Evange- gelii, hoe etiam sanguine confirmarent Qui quod libros suos hac mente scripserunt, ut prodessent posteris, ae utilitas latius manaret 7 Sulo . hon Vulgarem dignitatem, sed etiam pondus adjicit, qui, omnibus. dictis exemplum jungens, ni
habre sing. aequo iacit, qui volens vetustatia promptuarium adire, concipit reverentiam non silum erga res, sed etiam auctores, quorum opera administratae hae sunt , aut litteris mandatae. Sed falluntur umhementer, quando horum discrimen non faciunt, sed pares plarosque habent. Quamprimum enim audiunt nominari Patrem, quasi coelo demissum spectant, ac legunt ; putantes versus singuis r dolere sani itatem, ac Christum spirare. Quae aere stamen nimia est reverentia. Nee enim, ut fatear ing
--. nue, ViXexunt omnes, quemadmodum scripserunt;
imo, ut majus quid dicam, illi ipsi, qui erant admirabili pietate, indulgentia, mansuetudine, sibi
semper non eonstabant. Ut summi fuerint, tamen homines fuerunt. Ergo humanitus quid pluribus aecidit tam in Vita , quam in scriptis in torum virorum et quidem quod scripta spectat, cave putes, conspirasse aliquando in errorem; v rum ita habe , incautos ac nestientes aliquem si gulos admisisse. ε Nam
vide. quae hane in rem isse. euratequa disserul L bro L. do Eoquensia Areum Dissertatione 3. cap a. a num. 22. M. vere Lectorem hoc loco iuvat, quod opus de Ela entia δεινum in eadem , in qi- praesena, ossicina libraria μ. α μου euale prostet.
48쪽
Cognitio eautionum, quas Ars eritica ete. At Nam quidam ex sanctissimis rapiari seeuti
regnum Chrsi millenarium statuerunt. Quidam v lebant, haereticos de integro purganos sacro sonte. Alii innuerunt, ductum naturae, et rationem humanam per se dueere ad salutem. Alii in negoti Trinitatis re nondum expensa aliqua securius, quam decuit , protulerunt. Pluribus, eum fuerint in recta sententia; tamen, eum dicerent gomparate aut impetu sermonis ad hyperbolem TaperentuT, exciderunt Verba ,, quae nemo possivad legem exactae veritatis revocare ' . Quid igitur 3 elamores tollamus ' damnemus eos ad animandum haereticos: et dum errorem evellimus,
alium seramus ' Minime ; sed si eos eum delecta et judicio ut homines; eum modestia item atque
honore ut Patres volvamus. Haec est media illa via, qua itur tutissime. Reverenter , nec sine
praefatione veniar hi lapsus notari debent: quaedam, cum usiim non habent, praestat oblitterare, et relinquere in tenebris , quam protrahere in i cem , ne oculos debiliores offendant. Certe seria Ptor citra ignominiam dimittendus est; ut quisque videat, te scriptum qnoque benigne acciperra, i 'lanire, trahere in bonam partem; imo verbo e cusare potius, quam accusare. Satis est enim, mrius iaes ratum non habeas et et cum isti ecelastibus donis. velut licentiam sint conseeuti , ut tractentur mi-
49쪽
tissime, non permittas aliis, ut sibi idem sumant, , auferantque impune ; quando ipsi, si viverent, e stigarent sua dicta non rogati, ac sententiam in se primi ferrent. Quod cum saepe si monitum, hic iterum moneri debet; quia degimus tempora, quibus multi volunt inimicitiis Patrum clarescere ;putantque se tanto majores futuros , quanto illi mi
,. nores eVaserint. Ergo , quoties licet, deprimuntieOS: quamque consensu iaculorum adepti sunt Venerationem, prorsus evertunt. . Istud beatus, , AUGUSTINUs, cum abesset ab omni invidia, et
sbi minus, quam aliis indulgeret, in Iuliano,
Pelagii sectatore, culpaVit Vehementer; ut adeamberabilem insaniam vocaret; cui sit fortiter occurrendum ; quod fidem tantorum hominum eodem
modo deceret tueri adversus dicacitatem , et pe- , tulantiam , quo contra professos hostes Evange
lium ipsum defenderetur. Sed de hoc in aIiis operibus fuse perscripsi. . Eodem resertur, ne facie illa simplici pri
λ rum temporum, induci nos sinamus ad conter Ptum : sintque despectui, quae debebant venerationem habere: Ageremus enim contra clarissimam Iegem aequitatis, quando res adolescentis Eccle- sae, in clade tanta litterarum , et imperio ad rui-- nam Vergente , exigeremus ad lucem nostram,
quae post scholas erectas, totque libros emitas
artibus singulis est plurima illata. Ut enim de Philosophia, et Historia nil dicam, in ipsa doctrina Morum expIicavimus Varia, quae in expedito
50쪽
Cognitio mution- , quar Ars critica etc. 43
dito tum non eranti Offendit me saepenumero, cum audio dicentes, Etsistam a Scriptoritas Eccle- 'lam m
fa obiter tractatam : et qua huc perlinerent, inter υ- doctrina,
enim hanc disciplinam ratione et via non tradide- - ii. rint, ut nos solem nam id neque in Evanges est factum tamen ex sola narratione praeclare. dictorum, et gestorum, studioquo pietatis tum magis ardente, vivendi normam saluberrimam eruemus. Puriora illa saecula virtutis cujusque. exempla magna tulerunt 2 et plures scio, qui, cum parum assicerentur scriptis ascetarum, eaque. abjicerent, delati ad praecepta, seclave primorum temporum dederunt se penitus pietati ,. ac rem suxas susque deque habuerunt. Nempe receptum est opinione communi perspicacium hominum, veterλ, quo minorem Praeferunt speciem, tanto, majorem religionem spirare: et, quod est totiegdictum, neque dici uoquam satis potest, verba movere, exempla trahere : multoque plenius opem re, quam praeceptis doceri; quia cognatum est omnibus nobis imitandi studium, facimusque
omnia libentius, si quem ducem sumus nactL.
Quam in rem praeclare MARCUS TULLI Us Or tiona pro Archia poeta num. 6. admonuit: quam mustas uobis imagines non sol- ad intuendum , verum etiam ad imitandum fortissmorum virorum ex
pressas ,sscriptores et Graeci, et Latini reliquerunt I Quas ego mihi semper in adminis uda ν ublica proponens, animum et mentem meam i a cogitatione hominum emeiae