장음표시 사용
51쪽
tillentium conformabam: Quod si tantum valet apud prosanos, caelestisque doctrinae expertes, quanto magis valere apud nos debet , qui non praesentiabus sumus. nati, sed faturis 2 Atque utinam haeetimo nostra tempestate revocari ita usum posset non solum apud religiosos, et sicerdotes, sed etiam, reliquos status; pra sertim matronas, juVeneSω puellas. Quam sanctior horum vita, quam so eundior illorum doctrina foreti Cum autem p sterius sperare vix liceat, tanto magis curandum hominibus sacris , ut haec imprimant sibi : sicque possint et aliis, quorum curam gegunt, impe
Quamquam, ut Verum dicam, in Padagogo CLΚΜΕNTis , in opusculis CYPRIANI , in Moralibum BASILIi, in Uciis , aliisque ΑΜBROSII, in Π aratibus CARYMSTOΜI , in HIERONYMI , AUGm 'ST iNI, PAULINI E solis mitto, quae tot in Se monibus habentur doctrina morum praeclare tradit r et sunt innumera apud Graecos, ac Latianos; in quibus ratio singulorum statuum hab tuu et ac tam pis Praesulibus et Ecelasiasticis, quam' regibus, principibus, conjugibus , Vidui&,. Virginibus , coenobilis documenta aurea leguntur. Quare apum instae ad hos hortos convolemus. Nam cum poni interdum possint alia studia, certe intemmitti , a studio Ethlees nusquam erit nobis V
No. debent hic praereriel Apopbtegmata Rutrum a Ioann. Baptista Lotelerio in Melsae Saeaeeae Monumentis Tomo R. a petistii 338. exhibita. Hahent enim multa insignia , solum pro coenobilis , sed etiam reliquis quibuscunque.
52쪽
Cognitio cautionum, quas Ars critica ete. 4seandum; quia non est aliquod Vitae tempus, quo deceat Christianum ab ornandis moribus, cominponendisque affectibus suis avocari. Iuvat a tem quod supra dixi, Sanctorum monitis etiam exempla jungere. Quem in finem tum Vitae merum ex ROS RIDI recensione, tum Ana Μartyrum sincera, quae RUINA RTUS dedit, pro omnibus in hoc genere conducent. Vide ad haec monita GEORGH PAscHII Iucubrationem da variis modis Moralia tradendi. Doctrinae morum astines sunt Germani Cano Sed marimanes , qui quidem legi haud pollunt, quin speciem Dis psiuae objiciant pastorum illorum, qui greges Christi is ti 2. tum pascebant: suamque dignitatem sine ullo prae- 'sidio alio per se ipsi tuebantur. Absque opibus,
ac cetera Pompa , planeque imparati ab his, qui- ihus circumfluunt nunc successores, cum praeter virtutes suas haberent neminem in comitatu, per
ipsam existimationem probitatis legatos Christi reserebant, qui malis terrori, bonis solatio essent principes ipsos monerent ossieti Ihi: a juribus
sacris nec latum unguem abirent: objectu pectoris tegerent aras, et commissum sibi populum, quo libebat, nutu solo impellerent. Nempe eum religio non egeat adminiculis humanis, quod deerat natalibus, ae splendori externo, pensabat auctoritas: Deusque ipse fidelibus ministris gratiam , Venerationem, fiduciam, obsequium eonciliabat. Amabantur juxta ac timebantur. Quod Contra nunc ' accidit; cum sacra potestas deridiculo i
53쪽
eulo est presectis civilibus, vilescitque in dies magis, ex quo minores antistites jus suum proferre putant jure primatus imminuto. Eego sinum
vetustatis etiam hae ex Parte rimemur: ac regimen saerum, quale nobis illi Canones exhibent, animo centies repraesentemus. Nil praesentius ad pestem morum comprimendam , abususque toti endos; imo omnia, saltem in coetibus, restituenda, quae per ignaviam in divinis institutis, ritDhus , ossiciis, ratione docendi, et castigandi, s Crorumque universo ministerio I ata sunt. Sin-' gula apud privatos novam faciem induente disciplina domestica, quae carpit Prorsus remittere, eantisper se colliget, pelleturque lethalis torpor, Respicient se ipsi magistratus et viri non docti tam tum , sed etiam experti, probique praeficientur
Ecclesiis; qui nunquam sinant, ut metu rigoris pristini detrectetur emendatio. . Ad quod obtinendum sacerdos quisque potest symbolam conferres
praesertim si aequalibus , si discipulis , si patribus-
Iamilias partes ossieti amanter inculcet. Sempererant, quos pigeat a priscis moribus abiisse tanto. pere; Deoque juvante Veteruum excutient, Vestis gia majorum relegent; ut absoluta Triaevtiηa SP modo, Episcopi multi , et inter alios S. CAROLUs B ROMRUs successu ingenti per egregios mini fros effecit. . Porro cum Canones leguntur, danda opera est, ut in illis, qui ritus spectant, non haereas externae speciei; quae sepe Praeter scenam, Vel ce
54쪽
Cognitio cautionum, quas Ara critica etc. 7
rimoniam praeserre nihil videtur. Interna spe- Panda, et cortice detracto nucleus eruendus est. Nam ut BERNARDUS ES PENIUs Tractatu Hi rie Canonico in P vela suum universum Parte X. cap. I. a. prudenter admonuit, saepe sub illa superficie exterioris disciplinae quaedam regulae morum latent, sane quam sanctissimae; cujus rei exempla quinque subjungit de absinentia Derorum minis is
rum a nuptiis: de eorum immunitate ab oneribus civia Iibus r de assignatis deeimis, ae proventibus : de To1r-
sura Geruali: de intervallis suscipiendorum ordinum; quae habent singula eausas graVissimas, mentemque ipsius Evangelii, et Apostolorum sic declarant, ut pateat luculenter, conditionem sacrorum hominum sine his longissime abfuturam a praestituto.sbi fine. Unde concludit eo ipso loco. Ex his quisqua facise judicare potes, quam nitis, imo neces*rium si pro assequenda genuina disciplina Eccle sua Motitia non horrere in ipso exteriori cortire, sed rationem , et spiritum Ecclesiae in ea flabilienda praesae esse
VIIL Studiosus antiquitatis non ideo solum legit ut lecta sciat, atque cognoscat more aliorum legen- . tium, sed ut pronuntiet de illis, ae sententiam δε-rat; possitque sngulorum, rationem reddere,' si quando usus tulerit.
Hic Vertitur cardo rei apud homineq. quos simi μμ
eupiam hoc libro erudire. , Ratio jam habetur ex ιοι, ac d supra dictis sed quaedam addenda sunt , quibuS re haud e
55쪽
firmetur magis, ae illustretur. Illi qui legat ani
mi causa , ut fallat tempus, ut se avocet a seriis, ut colligat materiem sermonum, satis fuerit scientia nuda rerum, quae olim in Ecclesia per omnes aetates sive bona, sive mala acciderunt. . Habet
enim plurimum varietatis notitia tot eVentuum: atque ex ipsa Varietate voluptas existit non miniama contuentis principes viros, u quibus haec omnia sunt adrinnistrata: tum seriem rerum conseque
rium sese; bella , pugnas , motus, coitiones, tu has , lites, obtentus, novitates; praesertim cum invidiae quid habent, vel admirationis. Quod maxime sit in subitis mutationibus, in discidiis Ecclesiarum, m sparsis erroribus, indeque motae sedibus suis orbe universo ; cum sacri antisti- es evocati a gregibus suis coirent in Synodos, et istatuerent, quod publica e re nominis christiani decens, commodum, necessarium Videretur. A getur hie sensus oblectamenti, et remissionis an mi, cum cognitio lacorum, ac temporum accesse-xit, quae per ipsum usum singula ut praesentia sistis eruditis lectoribus. Verum qui longius non progreditur, sed gradum hic figit.: cum parum sob lieitus faeta a causis interioribus arcessere, nexum consiliorum, et commissuras operis non experM idit, quasi in recordatione esset sita omnis utilitas r i' nec in eo caput esset ac summa illius, ut solertia sin judicando, et animadversione liberali, quid- lquid occurrit gravius, magnique momenti, in rem propriam verteretur, incassum laborat, et
56쪽
Cognitio emtionum, quas Ara eritim ete. 49 tam vetustati, quam discipliive nobilissimae, quam
CicCRO testem temporum, lucem veritatis, vιlansn-noriae , magistram vitae, nuntiam vetvsatis amellat,
injuriam palmarem facit. Historiam enim per neglectum melioris usus nescit aptare, perditque horas, non hunc in finem datas. Certe apud coris datos non potest magis prodere, quam parum habeat subassie rationis, qui sic versatur in scriptis antiquorum. Quanto magis Theologus, cujus sunt praecipuae partes in quaestionibus dogmkticis,
quae absque judicio, ac principiorum intima cognitione turbantur potius , quam componuntur 2 Pec-
cet minus, quam alii nil agendo, peccat tamen: et, ut audacius videatur dici, nihilominus dicendum est, me malle hos, qui in studio Theologiae Scholasticos terunt, et in magistri sententia sola acquiescunt, quam qui jacto nullo fundamento,
cum indolem sacrorum negotiorum ignorent, ex
memoria de dogmatis, disciplina, Historia passim
decernunt, Voluntque videri, omnes lectionis imis patientes in ignoratione maxima versari.
Qui nondum maturuerunt, et assuetudine Risuris . discemendi carent, sibi passim persuadent, saltem satur animι in parte, quae est mere historica, relatione gxem- ι--νωοῦ forum, et testimoniorum rem totam absolvi. Non id agitur o mei l non id agitur. Qui enim
57쪽
contentus est narrationibus, equidem habet, quo suam, et aliorum appetentiam pascat: habet quod miretur: habet quod laudet, vituperet, vel in medio relinquat; sed quia, quae factum circumstant, neque expendit, neque connectit cum praeviis , et consequentibus: quia operis difficultatem, arcanos sines, adminicula non ' perspicit; verbo dicam, quia haeret in foliis, non fructus petit: nunquam studia populorum, agitationes assectuum, principum consilia, machinas veteratorum discet Hoc POLYBIUS , quem ego inter duces hujus scientia Praecipuos numero , Vel de profana Historia admonuit ; ait enim sapienter, qui se tegat, potiris spectaculum, quam verum documentum habere; quod . scilicet in consuetudine communis commercii, ad quod natus est, verisimilia ab his, quae specie veri carent, non distinguat: teneatue , quid easu, quid ingenio, cupiditate profectum : aut praesidiis, quae recta ratio, studurm ossicii, amor religionis suasit, debeatur. Ne quidem experientiam sejunget a commentis ': qnaeque conjectando dicuntur ab his , quae habenda sunt pro exploratis , imo testes dant non corruptos, triobolares, inimicOS, remotos a probitate, temporum nec Vicinos, nec aequales. In summa, insistet relatis: quod pro
ditum est, testatum habebit: elogia pro judiciis
recipiet: historiam arcanam cum publica, anna-IeS cum commentariis, audita cum visis, haustae som
58쪽
Cognitio cautionum, quas Ars eritica etc. I
e fontibus cum derivatis, denique scripta cum his, quae solo sermone feruntur, perpetuo miscebit. Denique ne locum a libro, Vel ut membrum maestiis a corpore aVellas, cum agitur de capite morum' vel dogmatum ; sed quoties quid occurrit, quod videtur pugnare cum Theologis, tum feras sententiam, cum nexum omnem , neque tantum, quae .
praecedunt, sed etiam quae' sequuntur, perlegeris. Cautio summe necessaria ad idoneum judicium ferendum i Nam sepe ex persona adversarii quaedam loquuntur; interdum de industria suspendunt lectorem : ae quod praecipuum est, reservant ultimo loeo. Quare apud hunc, qui totum absolvit, nullum errandi periculum. Lineae eX
tremum superiora omnia declarat, et mens stri. ptoris percepta litem diremit S. Patianus in Paraenes ad Poenitentiam graviorum scelerum reos se perterret, ut putes eum omnem spem Veniae illis auferre. Verum hoc more Oratorum tam
dextre facit, ut pateat ad extremum , propositum aliud non habuisse, quam ut metu impelleret certius , imo adigeret ad evincendum pudorem, pin nasque subeundas. Sed vide aliud specimen, haud paulo jucundius; quod mutuabor a Poanne DALLEO, Libro L de usu Patrum cap. s. ad suem: Inter opera Athanasii, inquit, extat Tractatus quia idam ', in quo . neque nitorem, neque Nervos, nequa acumen jure desederes. Ceterum ejus Scriptor duarum
59쪽
in Iripo naturarum disinctionem tanto nisu eonsituit, ut ad Nestorii placita deflectere videatur , s ea tantum Iegas, qua initio disputationis habentur. At postremum caput ostendit, auctorem in recta fuisse sententia.
tempore, vel quapiam alia injuria ultimum hoe e pus intercidisset, non poterat Scriptor ille propter peria εν Iosas Ioeutiones, quas Uu digputationis adversus Eu- chianos susceperat, abreptus adhibet, Nesorianus Mn
hab/Vi Idipsum dicam , si quem lectorum defe
cisset patientia an opusculi finem. Certe enim praevertisset auctoris mentem , atque contra, quam erat m ritus, de ejus exposita doctrina statuisset. Iu o ηnibus Sed vides , me fieri longiorem, quam initio . .
ais od constitui. Qui judicio valent, per se ipsi haec
ρ- ρου ' distent nullo docente; ut adeo nec opus sit pluribus regulis ; contra qui non pollent hac facultate, quantumcunque cumuleS legum, ac regularum, his nihil praestiteris. Fit enim per hebetudinem menti , ut vel nesciant in loco adhibere, vel earum nullam habeant rationem '. Quos nolim in- stituere ego, nec unquam admiserim ad Criticen, sue antiquitatem. Non per Deum i non sunt inlatiandi his sacris, quae homines reducant ad sapientiam, a qua olim recesserunt Tam parum possunt ejusmodi rebus operam dare, quam qui curis, o ac laboribus vacui non sunt; vel carent secessu, . quo recipiant sese; Vel aguntur perturbationibus, ac impuritate transversum rapti, sancti, verique
60쪽
nil habent; sed sunt hostes omnium sacrorum; qui cum metum divinitatis abjecerinta nequeunt alia mente accedere ad litteras , quam ut abutantur his ad perniciem plurimorum. Ubi maxime habet locum 1llud FLAccI: Sincerum es nis vas, quodcunque infundis,' acescit'. Sit sane, ut velint interdum utilitatem perci- . Pere , ac stare pro vero; parum agent ob inolitam consuetudinem. Rectissime enim dixit: S. JOANΝES Cassi Adius in Collatione Patrum, nescio qua; Ut oculas aliqua re turbatus videre nequit; ita animus prinfervidis afectibus commotus veritatem imiseri non valet. Quare puto , neminem esse his studiis aptiorem, quam coenobitam, Vel rerum
humanarum vinculis solutum. Iste solus sibi vacat : et quando didicit de se abjectius sentire, quam alii, caritati multa tribuet, jaciantiae nihil. Quo minus sibi sapere videtur, hoc magis hau-j riet ex sapientiae fontibus; qui quia proficiscuntur a Deo, ardenti prece et orabit illum quotidie, et exorabit. Sic in uno homine pravidia divina, et humana jungentur, evadetque idoneum instru' mentum juvandi quocumque mortales. Nam ho- .stes veritatis et religionis pudore assciet: probos solabitur, Ecclesiae lacrymas terget. Servator, cui soli studet placere, semper quidem, sed madiime in arduis, implexisque habebit rationem ejus :