Raghuvansa, Kálidásæ carmen sanskrite et Latine

301쪽

REDITUS IN DAND ΑΚΑΜ SYLVAM.

quam primus deus ex inserno eduxit, per breve tempus faciei ornamentum evaSit.

9. Idem, undarum labia porrigendi gnaruS, quem nemo aequat Con-Suetudine Cum uxoribus, bibit amnes, natura sua in ore praebendo nudaces, iisdemque bibere dat. 10. Istae balaenae, aquam e fluviorum OribuS, beStiis repletam, CapienteS, atque ora hiantia claudentes, per capita, foraminibus praedita, aquae flumina emittunt in altum.11. En monstris marinis, elephantis similibus, subito emergentibuS, bifariam divisas maris spumas, quae genis illorum adhaerenteS per breve tempus apparent veluti muscaria, aureS eorum Ornantia. 12. Serpentes, qui emergunt ad ventum a litore flantem hauriendum, ab undis volutis haud dignoscendi, distinguuntur gemmis, Solis radiorum contactu eXimie splendentibus in capitum orbe. 13. Hae conchae, subito undarum rapiditate conjectae in corallia, labiorum tuorum aemula, OribuS Suis in ramis prominentibus haerentes, aegre esuspendio discedunt.14. Nube illa, quae vix accessit ad aquam bibendam, sed turbinis rapiditate circumagitur, prorSUS apparet Oceanus iste, ac Si iterum monte agitaretur. 15. Oceani salsi, aeneae rotae similis, litus tenue, tamalarum et talium Sylvarum seriebus nigrum, e longinquo apparet, veluti aeruginis linea in rotae RCie. 16. Ventus, e litore spirans, helaharum polline os tuum adornat, o longis oculis praeditat Scire eum diceres, me, qui labia tua vinibis similia sitio, ornatu parando tempUS perdere non POSSe. 17. Nos Currus Coelestis rapiditate temporis momento pervenimuS ad oceani litus, pugarum, fructus Onere inflexarum, serie ConSitum, in cujus syrtibus jacet margaritarum Copia, a Conchis diSPerSurum.18. Iam vero, teneris femoribus cervarumque obtutu praedita, oculOSConjice in Viam, quam emensi sumus: terra ista, SylviS tecta, emergit

quasi eX Oceano remoto.

302쪽

CAPUT XIII. 19. Ecce, perinde ac animi mei desiderium, sic currus coelestis procedit modo in deorum, modo in nubium, modo in avium Via. 20. Iste aetheris ventus, odorem landens liquoris, e magni IN DRAE elephanti temporibus stillantis, et fluvii triplicis undarum Contactu frigidus, delambit sudoris guttas, in facie tua recentis diei Calore ortaS. 21. Haec nubes, coruscante fulmine quasi armilla ornata, a te, ira- cunda, per jocum laeta manu senestrae inniXa, alterum quaSi ornamen-

tum tibi praebet. 22. Hi eremitae, cortice induti, Dandastam sylvam periculis liberam

23. Ista est illa regio, ubi, cum te quaererem, in terram laPSum Con- Spiciebam pedis annulum, prae dolore quasi ob sejunctionem a pedis tui

toto, silentium tenentem. 24. Qua via tu, timida, a Rhkshaso abducta eras, eam iStae Plantae repenteS, misericordi animo, cum loqui non valerent, indicabant mihi P ramis suis, quorum surculi infracti erant. 25. Cervae etiam, graminis culmos haud respicientes, certiorem facie- bant me, itineris tui inscium, oculos ad meridiem Convertentes, elata se ciliorum Serie. 26. Istud ante nos apparet M lyavantis montis ea umen, aethera tan- gens, ubi novam aquam effundebant nubeS, ego Vero eodem tempore' lacrymas ob separationem a te :27. Ubi sine te ferre non poteram lacuum, pluviae guttiS rigatorum, P Odorem, neque hadambiae flores, semiapertis soliis praeditos, nec dulces pavonum ClamoreS 28. V Atque ubi ego, occultationum memor, quibus tu, timida, ut me VeXareS, antea gavisa erat, viX tolerabam nubium Strepitum, e CRVerniS

resonantem :29. U Ubi torquebat me oculorum tuorum, ignis matrimonialis sumo nigrorum, pulchritudo, quam, dum terra, imbre rigata, vapore tegebatur, ' calicibus apertis imitabantur fungi.

303쪽

30. obtutus, longe descendens, cum labore quasi haurit istas PampinlaCUS aquas, inter propinquas calami sylvas latentes, in quibus grues

ludentes conspiciuntur.3 l. Ibi ego, procul a te amata commorans, cum Voluptate ConspiCiebam ruthungarum paria, nunquam Sejuncta, sibi invicem lotorum solia porrigentia. 32. Atque cum amplecti cuperem tenuem istum asokoe, in litore stantis, ramum, duobus florum fasciculis, mammarum instar pulchris, inclinatum, ad te me perveniSSe putans, LAK8ΗMANAS, lacrymas fundenS, me retinebat. 33. Isti gruum in Goianam fluvio ordines, tintinnabulorum aureorum, in Curru pendentium, sono audito sursum evolantes, tibi obviam quasi

veniunt.

34. Ista Panchavati3, ubi tu, quamquam tenero Corpore Praedita, novellas Μangiseras gutturnio rigare solebas, cum Cervis SutS SUrSUmspectantibus, POSt longum tempus denuo conspecta, animum meum delectat.

35. Ibi prope Go varim fluvium, me, a venatu redeuntem, laSSitudine Undarum Vento levata, capite in occulto in gremio tuo reposito, in calamisylvis dormire memini. 36. Qui sola oculi nictatione ΝΛ GHus Η ΑΜ ex IN DRAE: loco decidere fecit, ejuSdem Vatis, aquam turbidam limpidam reddentis, ista habitatio erat

37. Voluptatem percipit animus meus, cupiditatis eXpers, dum Odoratur trium ignium, quos vates ille, irreprehensa gloria praeditus, Colebat, fumum, qui, in currus Viam adveniens, butyri sacri odorem spargit. 38. Iste SATA KARNIs vatis laeus voluptarius, appellatUS, cum Sylvis vicinis e longinquo resplendet, o superba, Veluti lunae orbis, paullulum inter nubes ConSpicienduS. 39. U Olim ille vates, una cum cervis non nisi graminum Culmis ViVen S, ab INDRA, meditationem illius metuente, inductus esse sertur in quinque Ap3ara3ium juventutis laqueum.

304쪽

CAPUT XIII 40. Concentus et tympanorum sonus, ab illo in aedibus sub aqua habi- tante redditus, in aera ascendenS, Currus coneloia superiora per temporis' momentum strepitu resonare facit. 4 l. Iste alius vir pius, nomine SUT1KsΗNAs, moribus mitis, Castiga- tiones perfert inter quattuor ignes, ligna ConsumenteS, Sole frontem ejus

se torrente.

42. Illum, qui IN DRAE metum injiciebat, commovere haud valebant gestus amatorii seminarum divinarum, Cum risu oculoS in eum QOΠVerten- tium, atque callide cingulorum partem OStendentium. 43. Ille, bra hia erecta tenens, salutationem meam beneVOle aCCipiens, huc convertit brachium dextrum, rosario quasi brachiali cinctum, quo Capreas fricare et acuta gramina saera decerpere Solebat. 44. Propter silentii votum inclinationem meam venerabundam leni Capitis nutatione accipiens, obtutum, curru intercedente liberatum, rursus defigit in solem, mille radiis splendentem. 45. Ista est pura tutelamque praestans castigationum SylVa SARA- BHANGAE, aeternum ignem colentis, qui, postquam diu lignis oble- CtaVerat ignem, etiam corpus suum, Carminibus SacriS luStratum, Sacri- ficavit. 46. Honores, quos ipse advenis adhibere Solebat, nunc, quasi bonis ejus filiis, demandati sunt arboribus istis, ob magnam fructuum copiam honorandis, umbra sua itineris defatigationem abducentibus. 47. Iste mitrahutas mons, o undulatis membris praedita, animum P meum capit, Superbo tauro similis, qui cavernam, ScaturiginiS murmure reSOnantem, pro Ore habet, et in cujus summo coruu nubes quasi aggeri se lutum haeret. 48. Iste Manda hinis fluvius, limpida aqua, Sine motu deCurren S, propter longum intervallum tenuis, apparet in montis radice, Veluti mar- garitarum linea, in terrae Collo pendenS. 49. Ibi prope montem eSt procera tamala arbor, Crius ramum odori- serum ego faciebam aurium tuarum ornamentum, splendens in genis

tuis, hordei culmi instar subpallidis.

305쪽

50. Haec est sylva in qua AΤRis castigationes persert, beStiis repleta, nullam injuriam timentibus, eximiam excellentiam ostendens; cujus arbores sine florum indicio fructus producunt. 51. Huc, ad ablutiones vatum, castigationibus divitum, ANU si1YAduxit Gangam, tergemino flumine decurrentem, dei trioculi verticis coronam, cujus loti aureae septem vatum manibus evelluntur.52. Hae etiam vatum, in sellis sacris meditantium, arbores, simili modo arae medium Occupantes, ventis quiescentibus immotae, meditationi

vacare Videntur.53. Haec est ficus, antea a te expetita, Θάma appellata; quae fructibus tecta apparet veluti smaragdorum acervus, rubiniS interSperSUS. 54. Heio veluti margaritarum torques, smaragdis, splendorem sundentibus, distincta; ibi velut albarum lotorum corona, Nymphaeis CaeruleiSperteXta: 55. Heic velut avium, mnaδam lacum amantium, Series, anatibUS mixta ; ibi veluti terrae ornatus santali ligno factus, atque agailochi lineis distinctuS :56. Heic veluti lunae splendor, tenebris umbrosis variatus; ibi splendens veluti nubium autumnalium ordo, per cujus spatia relicta caeli pars conspicitur: 57. Alicubi etiam veluti Siv E corpus, nigro Serpente Cinctum, Cinere Unctum: ita, adspice, pulcherrimis membris praedita, apparet Ganga, ubi ejus flumen Tamuntie undis dividitur. 58. Qui, animis per ablutionem in hoc oceani uXOrum Confluente lu- Stratis, Corpus relinquunt, iis, etiam sine summi numinis cognitione, nulla amplius est Cum Corpore ConjUnctio. 69. Haec est Nishάdorum regis urbs, ubi, postquam ego diademate abjecto capillos religaveram, Su ΜΑΝΤRΑs lamentabatur: Eheul KA18 KEYIs, desideria tua eXpleta sunt.' 60. Hic est Sarvus fluvius, cujus sontem apte loquenteS BRAΗ-MANIS lacum esse dicunt, cujus lotorum aurearum polline I ak3ho-2 D

306쪽

CAPUT XIII. rum mulierum mammae gaudent: perinde ut natura indistincta sons est intellectUS. 6Ι. Hic fluvius, in cujus ripis postes sacrificales desOSSae Sunt, VerSUSU Ayod am, urbem regiam, devehit aquas suas, purioreS redditas ab P ΙΚsHVAKUIDIs, post sacrificia equina abluendi caussa in illas immer- gentibu S. 62. Quem animus meus colit, tanquam communem matrem MSaloe Septentrionalis regum, voluptati in insulis, quasi in gremio HUS, adSUe- torum, atque larga ejus aqua nutritorUm. 63. Haec Sarvus, matris meae instar, a rege illo honorando Separata, me procul commorantem amplectitur quasi undarum brachiis, frigidos se ventos ferentibus. 64. Quia pulvis terrenus, tincti diluculi instar fuscus, in Conspectu

noStro surgit, Suspicor ego, Obviam nobis venire B HARATAM Cum eXer- citu, per ΗΑΝΠ ΜΑΝΤΕΜ de adventu nostro certiorem factum.

65. Certe probus ille osteret mihi redeunti, qui promissum eXSolvi, dignitatem integram, ut L ΑΚ su MANAs adduxit mihi te, ΚΗ ARA aliisque Rάkshasis in proelio occisiS Servatam. 66. BΗARATA s pedibus incedens, magistrum praeire jubenS, eXerCitUm-

que instructum post se ducens, cortice indutus, una cum consiliaritSU Senibus, munera manibus tenens, mihi obviam venit.

67. Qui mei respectu habito, quamquam juvenis, dignitate a patre data, quam in sinu tenebat, haud fruitus, per tot annos cum illa durum

abstinentiae votum eXsolvit. 68. DAS ARATHIDA haec locuto, currus coelestis, divinitate sua Optatum illius cognoscens, descendit e Semita fulgente, cum Stupore ConSpectUS a civibus, Bis ARATAM SequentibUS.

69. Atque RAMAs, manum porrigens Simiorum principi, officii gnaro, descendit de Curru per Scalam, a VIBIsisHANA praeeunte indicatam, haud longinquam a terra, atque in intervallis crystallo distinctam. 70. Pius ille, postquam inclinato corpore Salutasset ΙΚSHVAΚUIDARUM familiae magistrum, B HARATAM fratrem, muneribuS acceptiS, lacrymaS

307쪽

fundens amplectebatur, atque osculabatur caput ejus, a quo per pietatem erga ipsum remota erat inauguratio in regnum PaternUm. 7 I. Recepitque consiliarios senes, quorum ora, ficuum instar rami S tectarum, longis barbis deformia erant, atque qui blandis oculis eum Salutabant, dulcique voce de salute ejus percontabantur. 72. Hicce est calamitatis meae socius, simiorum in Rik3ha monte dominus, et hie ΡULAsΤYADES, in prima acie pugnans. V Ita a B Α- GHUID A venerabundo indicatos ambos praetermittens ΒΗ ΛΗΑΤΑS LAK8ΗMANAM Salvere jussit. 73. Deinde cum SUMITRIDA propius Congressus, illum inclinato capite adStantem ereXit, vehementerque amplexus est, dolorem faciens quasi pectori illius Suo pectore, quod vulneribus, in pugna Cum ΙΝDRAJITE acceptiS, OCCallUerat. 74. Tum simiorum eXercitus duces, a RAMA jussi, Corpora humana induentes, elephantos ascendebant, in quibus, larga liquoris flumina effundentibus, eandem voluptatem capiebant, ac si montem aScendiS

sent.

75. V1BΗ1s ΗΑΝΑs etiam, Rάkδhaδorum dominus, Cum Comitibus SutS, DAS ARATHIDA jubente, currus ascendit, qui in artificioso partium splendore ne ab ipsius quidem curribus, quamquam magica arte saetis, aequa

76. RAGII UIDARUM princeps una cum fratribus minoribus iterum ascendit currum Coelestem, volitante VeXillo instructum, ad ejus nutum procedentem; veluti luna, Stellarum domina, per Conjunctionem Cum B UDII A et URI HASP ΑΤΕ conspicua, ascendit Vespertinam nubium copiam, micante fulmine distinctam. 77. Ibi B HARATA s venerabatur laetam filiam Mithilensem, quam RAMA se RάvANAE periculo servaverat, veluti mundorum dominus terram servabat ediluvio, seu veluti temporis pluvii abitus lunae splendorem liberat a nubium copia. 78. JANARA: filiae pedum par celebrandum, quod repudiatis Lanhiae domini blandimentis fidem suam servaverat, Probique BI A RATAE Caput,

308쪽

CAPUT XIII. in quo ille propter observantiam erga fratrem majorem capillos colligatos gestabat; utrumque mutuo Contactu Se inVicem purgabant. 79. RAMAs venerandus, civibus per k Soe dimidium comitantibus, curru coeleSti lente procedente, migrabat in sylvam, Ahothyiae Vicinam, a SA-ΤRUGIINA tentoriis instructam.

309쪽

1. ΙΒΙ vero DAs ARATRIDAE videbant ambas suas matres, post mariti obitum in aliam conditionem lugendam simul redactas, veluti duas plantaS repenteS, arbore, quam ampleCtebantur, CaeSa. 2. Uterque, hostium occisores, robore splendentes, Cum illas ordine SalutaSSent, a matribus, quarum Oculi lacrymis suffusi erant, haud distincte videbantur, sed non nisi per voluptatem, e filii contactu perceptam, cognoScebantur.3. Frigidae gaudii lacrymae dividebant serventes earum moeroris fletus, veluti flumina, e monte nivoso decurrentia, aestu calefactam Gangoe et SarvulS aquam. 4. Illae amanter tangentes humida quasi REkshasorum telorum vestigia in filiorum corpore, haud concupiscebant heroum matris nomen, etSi eXpetitum a nobilibus Kεhatriyorum mulieribus. 5. Equidem S1ΤΑ sum, marito meo miseriam asserens, infaustat V Ita nomen Suum indicans nurus, reverentia haud violata, salutavit soceri, in

6. Surge, filial Nonne puris tuis moribus iste maritus tuus cum fratre ' minore e magna miseria servatus est 'V Ita illae haud salso alloquebantur eam, marito dignam, atque ipsum ejus maritum. 7. Tum vero RAGHUIDARUM principis inaugurationem, matrum lacrymis inceptam, consiliarii senes absolvebant aqua, in VaSibus aureis e SacratiS lutionum locis allata. 8. Aquae, a Rίk3hasorum simiorumque principibus, fluvios, OceanOS, et 2 Ε

310쪽

CAPUT XIV. lacus aggresSis, allatae, decidebant in victoris caput, sicut aquae, e nubibus ortae, in V duae Cacumen. 9. Qui jam eremitae veste indutus eximie ConspicuuS fuerat, in eo, Cum Ornatum regium induisset, splendor oriebatur, quasi iterationis vitio as

IO. Ille cum militibus, qui consiliariis, Rάk3hasiδ, simiisque mixti erant, et cum Civibus, instrumentorum sono delectatis, ingressus est regiam stirpis Suae urbem, altis portis instructam, e cujus aedibuS grana humectata ei obviam jaciebantUr. 1 l. In curru stans, dum flabella leviter movebantur a SUMITRIDA ejusque fratre minore, dumque umbella a B HARAT A tenebatur, erat veluti subsidiorum collectio, corpore induta. 12. Fumi, eX agailocho in sedibus incenSO procedentis series, venti violentia divisa, apparebat velut urbis illius capillorum plexus, ab ipso

13. RAGHUIDARUM herois uXorem, a Soeris vestibus pulcherrimis indu tam , in lectica sedentem, Ahod re urbis mulieres Salutabant manibus, quae junctae in aedium fenestris conspiciebantur. 14. Illa, perfusa unguento perenni, micantem Splendoris orbem fundente, ab AN Us UYΑ dato, a marito urbi Suae tanquam pura monStrata, denuo Splendebat, ac si ignem ingressa fuisset. I 5. RAMAs, amicitiae plenus, postquam amicis suis domicilia omnibus commodis instructa dedisset, lacrymas fundens ingressus est patriS, Solaestigie superstitis, pedes honoribuS adornataS. 16. B HARAΤae matris dolorem removit, junctis manibus sic eam alloquens Quod, o mater, patrem nostrum haud deflectere passa es a P veritate, cujus fructus coelum est, hoc considerate a te factum est. V17. Atque tum SUGRiv E, VIBI 18 HANA: et reliquis tantOS honores aptos obtulit, ut, quamquam illi sola cogitatione omnia esticere valebant, tamen

animus eorum Stupore impleretur. 18. Deinde eremitas divinos, reverentiae Caussa aggreSSOS, VeneratUS, ab

his recitatum audiebat hostis occisi originem et vitam, qui ipsius robori majorem etiam tribuebant gravitatem.