Raghuvansa, Kálidásæ carmen sanskrite et Latine

발행: 1832년

분량: 384페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

311쪽

SITAE REPUDIUM.

9. Viris piis rursus profectis, R MAs Rάk3hasorum et Simiorum principes etiam dimisit, quibus ipsa SIT A manibus suis eXimia mUnera Obtulerat, et qui prae gaudio haud animadverterant, mensem dimidium elapSUm eSSe. 20. Atque RAMAs Pus ahum currum, cogitatione sua facile impetrandum, Coeli ornamentum, deorum hosti una cum vita ereptum, ut Milά3oedominus rursus eo veheretur, dimisit. 21. Ita secundum patris jussum habitatione in sylva finita, RAMAs, imperium adeptus, ut Honestum, Utile atque Dulce, sic etiam fratres suos minores justa ratione tractabat. 22. Atque pietate actus omnibus Suis matribus parem exhibebat reverentiam, veluti copiarum coelestium dux Mittiki3 nymphis, sex oribus suis eX uniuscujusque mammis lac hauriens. 23. Ilundus per eum, a cupiditate remotum, diveS erat; per eum, periculorum timores repellentem, negotia sua peracta Videbat; per eum moderatorem patre praeditus erat; atque filio praeditus, per eum, doloreS remo

ventem.

24. Ille civium negotia respiciens, tempore opportuno cum Videhoe regis filia se oblectavit, Congressus quasi cum I AKSII MI, quae, VoluptatiS Cupida, SIT E corpus pulchrum induisset. 25. Ιis, qui eX optato sensuum voluptatibus fruebantur, in sedibus picturis ornatis, dolores etiam, quos in Danda a Sylva perpessi erant, in memoriam revocati, voluptatem praebebant. 26. I iam vero Si ΤΑ tenerrimo suo adSpectu, oreque Sarce graminis instar pallido, sine verbis graviditatem illius indicante, marito suo laetitiam attulit. 27. In gremio positam illam, tenero corpore praeditam, CHUS mammarum Papillae colorem mutaverant, pudibundam, pulchram, maritus laetus quid cuperet interrogaVit. 28. Illa iterum adire desideravit sylvas sacras ad BhODathis ripaS, Sacro gramine abundantes, orygae culmis, per testias decerptis, quasi oblationibus plenas, ubi eremitarum filiae amicitia conjunctae Vivebant. 29. RAGHUIDARUM sortissimus, hoc desiderium ei pollicitus, cum

312쪽

CAPUT XIV. comitibus ascendit in aedium tectum, nubes tangens, ut laetam Mod tim

30. Conspiciens viam regiam, opulentis emporitS plenam, atque Sara-yuem fluVium, quem naves secabant, SylvaSque prope Urbem, a civibus se delectantibus occupatas, gaudio persundebatur.3 l. Ille, loquentium primus, puris moribus, brachiis Serpentum regis instar magnis, qui hostium felicitatem propulsaverat, B HADRAM, emiSSarium suum, quid de actionibus suis dicerent homines, interrogavit. 32. Qui cum pertinaciter interrogatus esset, Omnes,'' inquit, actiones tuas celebrant cives, hominum reX, praeter receptionem reginae, POStquam

in Rhkshasi aedibus illa habitavit.

33. SITAE mariti cor hoc rumore iniquo, et propter uXOriS reprehensionem gravi, ita percussum, lacerabatur Veluti serrum, ferrea Clava ictum. 34. Negligamne rumorem iStum, me reprehendentem, an uxorem vitii expertem repudiem l V Ita utram partem amplecteretur incertus, oscilli instar animo huc illuc movebatur. 35. Ρostquam rem perpendit, Vituperationem, nulla alia ratione removendam, uXoris repudio abStergere maluit: nam viris nobilibus gloria ipsa vita gravior eSt, nedum re SenSus oblectante. 36. Ille, cui splendor ademptuS erat, convocatis fratribus, qui mutationem ejus videntes laetitiam abjiciebant, rumorem, qui de Se Vagaretur, narraVit, poSteaque Sic eos allocutus est: 37. Videte, qualis macula regum sapientium stirpi, a Sole oriundae, bonis moribus purae, illata eSt a me, veluti speculo a nubium Vento.

38. Hujusmodi reprehensionem, quae inter cives multifariam divisa est, P velut olei gutta in aquae undis, ego ferre haud possum, ut elephantus palum, ad quem alligatus est. 39. Quam ut repellam, Vel fructum, cujuS Ortus PropinquUS eSt, non' respiciens, regis filiam repudiabo, ut olim, patre jubente, terram,

oceano Cinctam.

40. Haud ignoro quidem, innocuam illam esse ; attamen hominum vitu- peratio dura mihi videtur: utique homines terrae umbram lunae purae im- putant tanquam macUlam.

313쪽

SITAE REPUDIUM.

4I. Neque labor meus, qui Γάkyhasi mortem finem habebat, inutilis' fuerit, immo ad inimicitiam exuendam inservierit: num seroX serpens hominem, qui pede eum tetigit, sanguinis desiderio mordet 8

42. Quare hoc meum consilium a vobis, quorum animus misericordia' mollis est, haud est dissuadendum, siquidem diu a me servari vultis ' vitam, opprobrii spina liberatam. 43. Ita locuto regi, qui durissimum in JΑΝΑKae filiam Consilium ceperat, nemo ex fratribus ejus neque resistere audebat, neque aSSentiri. 44. Ille, LAKs AMAN E frater major, cujus gloria in tribus mundis celebrabatur, LAKsHMANAM adspiciens, jussis obedientem, Amate, V inquit, apte loquens, atque seorsim haec ei dedit mandata: 45. P Haec fratris tui uxor, quae desiderium suum mihi indicavit, in Sylvas Sacras redire cupit. Quare tu, Curru vectuS, Sub hoc praeteXtu eam ad VALMigis habitationem ducere ibique relinquere velis. 46. Ille, qui audiverat, BARI GUIDEN patre jubente Contra ipsam matrem pugnaSSe, Veluti Contra hostem, fratris majoris mandatum accepit: nam in majorum mandatis eXsequendis non est haesitandum. 47. Quare Cum Si ΤΑΜ, grato nuntio delectatam, ascendere secisset incurrum, equis intrepidis junctum, SUMANTRA habenas tenente, prosectuS

48. Illa cum per regiones pulcherrimas duceretur, Gratum mihi facit' maritus amatust V ita cogitans gaudebat, neScia, eum eX arbore coeleSti erga ipsam in aSipatram arborem mutatum OSSE.49. GraViS dolor, quem LARsΗΜΑΝΑs in via eam celabat, imminens illi indicabatur oculo dextro tremente, amati adspectu in aeternum pri Vato. 50. Vultus toto ob terrorem, ex omine infelice ortum, marceSCente, Ρrosperitas sit regi ejusque fratribus t V ita animo interno precabatur.51. SUΜΙΤRIE filius, cum fratris majoris jussu probam ejus uxorem in eXtrema Sγlva relicturus esset, prohibebatur quasi a JAΗNU1s filia, in con- Spectu praeterfluente, elatis undarum manibus. 52. Cum fratris uxorem in ripa descendere secisset de Curru, auriga 2 F

314쪽

CAPUT XIV. habenas arripiente, nave a Ni3hddo aliquo accepta, Gangam trajecit, ac Si ille, fidei datae servator, promiSSum PerSOlVeret. 53. Τum SUMITRIDΕs, lacrymis in fauce haerentibus, voce aliquantulum CompoSita, regiS jussum enuntiavit, nubis prodigiosae instar, lapidum pluviam demittentiS.54. Subito Si ΤΑ. plantae similis, terrore quaSi Vento CODCUSSa, ornamen iis quasi floribus delapsis, concidit in terram, a qua COTPUS SUUm ac

ceperat.

55. Quomodo maritus tuus, IKsΗvAKUIDA RUΜ Stirpe natUS, probe Rgens, Sine Caussa te destituet 8'' Ita dubitans quasi terra illi introitum nondum praebuit. 56. Illa mente alienata dolorem haud percipiebat, Sed cum animUS rediisset, intus torquebatur; atque animi illius sanitas, ad quam SUMITRAE filii laboribus reversa erat, stupore erat a Orbior. 57. Non vero proba illa vituperationem enuntiabat contra maritum, qui vel sine ipsius culpa eam abegerat; sed semet ipsam potius, continuo dolori indulgentem, quasi nOXiam iterum iterumque reprehendebat. 58. Regis frater minor, cum bonam ConsolatuS esset, eique viam ad VALΜ1KIs eremum indicasset: ignoscas mihi,' rogavit supplex, qui alii Obedio, hanc crudelitatem, a marito tuo injunctam lV59. S1ΥΑ illum erigens: diligo te,' inquit, o pulcher, diu vive l quod

ita fratri tuo majori obediens es, ut VISIINUS IN DR E. 60. omnibus meis socris meo nomine salutem nuntia, easque filii sui prolis, quam ego geSto, memoreS eSSe jube. 6 l. Atque ad regem hunc meum perser sermonem : Quod me, Coram te igne lustratam, propter populi rumores repudiasti, num id clara tua Stirpe se dignum eSty62. An Suspicari licet, te, praeclara mente praeditum, non tua Voluntate ita in me consuluisset atque hic potius haud repellendus peccatorum ' meorum, in priore vita commissorum, eventuS eSt, tonitru inStar me Per- cellens l63. olim L ΑΚ su Mi Μ tibi adstantem repudians, mecum in SylVam Pro-

315쪽

SITAE REPUDIUM.

sectus es : ab irata illa ego, locum illius adepta, in pedibus tuis habitans,

se haud tolerata Sum. 64. ' Quae antea tuo favore seminis piis, quorum mariti a Rάk3ha3iδ VeXabantur, refugio eram, quomodo nunc, dum tu Splendes, aliam semi- nam tutelae caussa adire potero l65. Putasne me istius vitae miserae, quae post aeternam Separationem a te inanis est, rationem esse habituram, nisi impediret me Servanda pro- les tua, quam gesto l66. At ego, scelum enixa, oculis in solem defixis castigationes subire Contendam, ita ut in alia certe vita tu meus sis maritus, nullaque sit Sepa-

ratio. t

67. Classium atque ordinum protectio regis est officium, a ΜANU Ε praeScriptum : quare ego, quamquam ita a te eXpulsa, tamen mulieris' solitariae instar respicienda ero. 68. Cum RAMAE frater illius nuntium perserre pollicitus e conspeetu ejus abiisset, Si ΤΑ, calamitatis onere preSSa, afflictae agnae instar gutture aperto Hulabat. 69. Pavones omittebant saltationes, arbores abjiciebant flores, Capreaeque gramina decerpta, atque in tota sylva, quae in eundem ae illa dolorem dejecta erat, vehemenS audiebatur HulatuS. 70. Ad illam pervenit clamorem secutus ValeS, ad gramen Sacrum RCligna colligenda egreSSus, CujUS moeror, Cum nVem a Venatore PerCUSSam ConspeXisset, sub distichi forma erupit. 71. Siae A, lacrymis abstersis, desistens a lamentatione, eum SalutaVit, atque vates, illius graviditatis signa conspiciens, filium ei precatus, Sic locutus eSt 72. Μeditatione mea scio, a marito, salsas vituperationes eXtimeSCente, A te esse repudiatam. Quare ne Sollicita sis; pervenies, o VIDEHAE proleS, ad patris pedes, in regione vicina Sitas. 73. Quamquam trium mundorum hostes eradicavit, promiSsiS Stat, atque a jactatione alienus est, tamen, quia Sine cauSSa crudeliter te tractavit, majori B HARAΤAE fratri Succenseo.

316쪽

CAPUT XIV. 74. Socer tuus, lunae instar celeber, mihi est amicus ; pater tuus bonos liberat a calamitate mundana; tu primum locum tenes, inter mulieres' maritis fidas: quid igitur est, cur non tui misereari 75. Τimore abjecto habita in hac sylva sacra, cujus serae consuetudine cum viris piis domitae sunt. Heio postquam feliciter pepereris, infans se tuus Caerimoniarum solemnium particeps fiet. 76. Corpus abluens in Tamasa peccata destruente, Cujus ripae haud vacuae sunt a vatum habitationibus, sacrificiis in ejus insularum' gremio peractis, continget tibi animi tranquillitas. 77. Floribus fructibusque, anni tempore productis, atque graniS ad ritus SacrOS peragendos, e terra inarata provenientibus, allatis, eXhila- rabunt te, recenti dolore oppressam, vatum filiae, dulce loquentes. 78. Vasibus aquariis, robori tuo congruis, novellas eremi arbores irri- gans, sine dubio tu jam ante filii partum eandem atque ex infante' mammas sugente percipies Voluptatem. V79. Illa grate accepit favorem V kLΜ1Κ1s, qui animo misericordi vesperi illam secum duxit in eremum suum, ubi dorcades ad arae latus sedebant, domitis belluis plenUm. 80. Τradiditque eam, moerore oppreSSam, seminiS SanctiS, adventu ejus delectatis, veluti novilunii dies ultimam lunae partem, a patribus eXhau stam, herbis tradit. 81. Hae post honores oblatos sub diei finem ad habitandum dederunt illi tugurium, lucerna ingui3 oleo repleta instructum, in quo pellis Sacra prolecto strata erat.

82. Ibi habitans illa, inauguratione lustrata, ab hospitibus rite honorata,

cortice induta Corpus suum victu sylvatico sustentabat, ut mariti stirpem propagaret. 83. Num hodie rex poenitentia amigitur 'V Ita quaerens ΙNDRAJΙΤ IsocciSor, cura agitatus, fratri majori mandatum peractum atque SiΤAE lamentationem nuntiavit. 84. RAMΑs subito lacrymas effudit, lunae instar Pau3ha mense nivem

317쪽

SIT E REPUDIUΜ

mittentis: etenim reprehensionem extimescens JANAKae filiam e domo quidem eXpulerat, non Vero eX animo.

85. Prudens ille, in tribuum ordinumque cura vigilans, dolore repreSSO, regnum amplum libidine vacuus gubernabat, haud majorem fructum ex eo percipiens quam ejus fratreS. 86. LAK8ΗΜis, nulla voluptate percepta habitans in pectore regis, qui reprehenSionem timens unicam suam uxorem, quamquam integram, deStituerat, splendebat quasi aemulis privata. 87. SITA certior facta, RAVANAE inimicum ipsa relicta nullam aliam uxorem ducere, sed ipsius effigie delectatum sacrificia sacere, durum sep rationis a marito dolorem quodammodo perserebat.

318쪽

CAPUT XV.

ASCENSIO IN CCLLUM.

I. PosΤQUAM Si ΥΑΜ dimiserat, terrae dominus Sola terra, Oceano cincta, fruebatur.

2. Protectorem illum adierunt, auxilium ejus implorantes, vates Inmu- nam accolentes, quorum sacrificia a LAVANA Rάk3haso disturbabantur.3. Contra quem hi, RAMAE memores, haud suo ipsorum robore pugnabant : nam qui tutela deficiente imprecationum armis utuntur, CastigationeS suas irritas faciunt. 4. Promisit iis RAMAs impedimenti remotionem: etenim Vis Η ΝUIS ad ventus in terram virtutis protectionem finem habebat. 5. Indicabant illi RAM E deorum inimicum occidendi rationem, dicentes: A LAVANAS, quando haSta armatus, aegre vincendus est; quare haSta pri-' vatus impugnetur. 6. RAGHUIDΕs eorum salutem essiciendam mandavit SAT RUGΗNae, quasi nomen ejus hostium Coercitione verum lacturuS. 7. Nam unusquisque RAGHUIDA RUΜ Solus etiam, hoStium veXator, adverSarium destruere valet, veluti decretum speciale tollit decretum generale. 8. Precationibus saustis a fratre majore acceptis, DAS ARAT HIDES, Curru vectus, metu liber, ProceSSit, adspiciens sylvarum regiones, floribus tectas, OdoreS SpargenteS.

9. EXercitus, qui ΒΑΜAE jussu eum sequebatur, ad negotium ejus peragendum eaSdem partes agebat, quas in verbo legere odisvana) praepositio adhi, ad radicis sensum efficiendum.

319쪽

r I 0. Ille, splendentium. decus, via a vatibus indicata progrediens, fulgebat per eos currus duces, veluti sol per ΓάDkhilyas.ll. Proficiscenti ei propter itineris longitudinem una mansio nocturna erat in VALΜIKis sylva sacra, cujus hinnulei ad currus sonum capita tollebant.

I 2. Vates honoravit juvenem, cujus equi defatigati erant, eximiis honoribUS, CAStigationum suarum potestate comparatiS. 13. Eadem nocte fratris uxor gravida duo filios peperit perfectos, veluti terra duo eXercitUS. 14. SUΜ1I RIDEs, nuntio de fratris sobole laetatus, mane Vatem valere jubenS, Curru equis juncto ProfectuS eSt. 15. Cum Maseupaghnam urbem pervenisset, aggrediebatur ΚUΜBHi-NAsis filius, qui ferarum copiam tanquam tributum a Sylva acceperat.16. Fumi instar niger, adipem 'lens, capillis flammarum instar rutilis, Rhk3hasorum caterva cinctus, apparebat ille veluti rogi flamma incedens. 7. LAKsΗΜΑΝ : frater LAVANAM hasta pri Vatiam adortus, Viam ei praeclusit : nam iis, qui contra debilem pugnant, Victoria propinqua eSt. I 8. Hodie ventris mei pastum haud valde abundantem videns creator, timens quasi te mihi misit exoptatumi 19. Ita SATRUGΗNAE minatus, Γάk3haδu3 illum occidere Cupiens, altam arborem, ac Si graminis culmus esSet, eVul Sit. 20. Non vero arbor, a Rάk3haso vibrata, SUΜITRIDAE Sagittis acutis in medio discissa, corpus ejus attigit, sed florum pollen. 21. Arbore fracta Rάhshasus magnum lapidem jecit in illum, quasi sejunctum mortis dei pugnUm.

22. Quem SAT RUGHNAs telo IN DRAE Sacro seriens, redegit in pulverem, ipsa arena minutiorem. 23. Τum adortus eum est noctivagus, brachio dextro elato, Similis monti, una arbore praedito, quem ventuS prodigiosus affert. 24. HOStis, cor sagitta KR1811NAE sacra per ratu S, terrae tremorem adduxit, eremitarum tremorem remOVit.

320쪽

CAPUT XU. 25. Avium catervae decidebant super Rik3hasum occisum, coelestes florum imbres super ejus adversarii caput. 26. Fortissimus ille, cum L AvANAM occidisset, tunc demum fratris sui, magno robore praediti, qui ΙNDRA IITIs caede Splendebat, fratrem germanum Se putabat.

27. Caput illius, quem eremitae, voto potiti, laudibus esserebant fulgebat

robore erectum, pudore demiSSum.

28. Ille virtute ornatus, divitiarum cupiditate liber, pulchro corpore praeditus, in rimunae ripa Mathurum urbem condidit. 29. Quae splendebat civium prosperitate, justo imperio conspicienda, ac si coeli opibus acceptis condita eSSet. 30. Ibi sedium tectum ascendens, Tamunam chastravdhis plenam adspiciens, Veluti terrae comam, ornatu aureo decoratam, laetabatur. 31. At DAsARATHAE amicus et I AN AK AE consiliarius, Utriusque amore motus, Sirae filios rite consecravit. 32. His quia humor uterinus sacro gramine et crinibus e vaccae cauda

abstersus erat, ideo eX horum appellatione vates pueris Κ Usae et LAva nomina indidit. 33. Vix ex insantia egressos, Cedas cum Ingis legere edoctOS, Suum Carmen recitare docuit, primam poetarum Viam. 34. Filii, RIMAE res gestas dulce canentes coram matre, liriuS Separationis dolorem aliquantulum leniebant. 35. Reliqui etiam tres viri, e RAGHUIs stirpe orti, trium ignium sacrorum instar splendentes, ex uXOribus suis, quae conjunctione cum illis revera maritis praeditae erant, binos filios acceperunt. 36. SAT RUGΗNAs, fratris majoris amantissimus, filiis suis celebratis SAT RUGII ATINI atque SUBA HUI, Cedarum peritissimo, Mathuram atquendisam urbes tradidit. 37. Ne iterum castigationes tuae turbenturi V Ita VALMi K I precatus, abiit ex illius eremo, ubi hinnulei immoti Sirae filiorum cantum auscultabant.

SEARCH

MENU NAVIGATION