장음표시 사용
201쪽
Atque ut exordiar ab eo Coemeteriali vitro, quod in schemate ad sine in numismatis Crispi adjectum conspicitur, illud ad Christianam Familiam spectasse manifestum est, ob additum monogramma Christi Servatoris n. . quod jam a tempore Constantini Nax. pxaeter Crucem oblongam , suae Etatim a visione habita ab eodem Constantino publice in Urbe , atque in nummis consecrata fuit, deinceps in vexillis, signisque militaribus appotii coepisse, ibidem iam notatum fuit. Nee immerito, ut arbitror, conjicere fas est, quod ea Familia esset illustris, ac nobilis ob Pompeiani nomen. Sic enim se habet inscriptio: POMPEI ANE TEODORA UIBATIS . Mutua etiam concordia coniragum, et Binor in Protein clare sese manifestat. atque ob intermedium mo- a gramma non obscure quoque innuitur eandem prolem aptis genitoribus in Christiana fide educari, et instiui nota omissum fuisse. Modo vero de iis sermonem instituam, quae Tab. XLI. et XLlI continentur . Peculiare est orbiculatum vitrum sub num. r. Tab. XLI, quod in hinas partes divisum, in supiriori , quae formam exhibet Atrii, sive Porticus templi trihus columnis suffultae cum ornamentis, quatuor SS. Martyrum Figuras intermedias stantes offert cum volumine Index. , additisque ipsorum nominibus, quae sic inscripta le
guntur: LAURENTUS, SUSTUS. PAVLVS . in postrema
vero Figura nomen modo desideratur. In inferiori autem cernitur protome divini Redemptoria cum volumine semiaperto, et nomine CRISTUS ita scripto. sine id, media inter eam ΤlMOTEI ad dedi. cui in area supra caput additum volumen. et IPPOLITI ad sinistram ipsius Redemptoris .
De divo PauIo ApostoIo, et de eximio Martyre Laurentio necesse non est hic verba sacere, quoniam sole illu- atri ra sunt eorum Acta, et martyrium. Qui secundo loc
SUSTUS inscribitur , non alius est, quam bixtus II Papas
202쪽
qui anno Aerae Vulg. CCLVIII ante Martis templum pro
verae fidei consessione martyrium subiens, in Coemeterio, quod Callisti appellatum, honorabilem habuit seliti Uram. De eo mentionem habet S. Cyprianus Epist. IX ' Successum, tibi notat in eum a. d. VIII Id. Augusti anima Mersiam isse. Et revera eodem die recolitur ipsius memoria, ut in Ecclesiae Fastis. et Kalendariis Iogitur. Manet adhuc Ecclesia in ejus honorem crecta circa Constantini M. tempora , ubi sacrum huius S. Pontificis, et Nartyris corpus repositum fuit, via Appia ex adverso ingentium adhuc ruderum splendidissimarum olim Thermarum Antonini Uaraealtae. Timotheus, qui ad dex. divini Redemptoris in inferiori vitri parte depictus conspicitur, Presbytermit Antiochenus, et sub Constantino M., antequam ille ex adorandae Urucis visione ad Christianam Religionem animum adjiceret . illustre martyrium subiit, cujus corpus intra Basilicam Divi Pauli Apost. via Ostiensi requieseit. Vid. Patavinius in Coe- meteriorum Descript. Ab eo nomon accepit Coemeterium , quod S. Timothei appellatur, atque in ipsius Actis ex codd. Vatican. , et Ualliceli. habemus: Theona. aliis Theoctoram CBristianissisnam riminam non Iove a sepultura Beati Pauli ostoli ejus corpus in horto suo suscepisse. Additurque Praeclare factum: rat Mitis nominis mortvrem exciperet, qui Paulo Apostolo, ut quondam Tymotheus, cichaereret.
De S. Hippolyto denique, qui in sin. positus ipsius Redemptoris haec adnotare sum ciant. Fuit ille Episcopus t 'oe. tu ensis, neque solum Ecclesiasticis suis scriptis, atque Cyclo Paschali inter caeteros Ecclesiae Scriptores summo elogio celebrandus; sed praecipue Portus olim Romani splendorem toto orbe celebrem suo martyrio illustriorem reddiscit. Nam ibidem sub Alexandro Severo, sub quo Cyclum suum ediderat, qui adhuc cum ejus emgie ad basim inscriptus suPereu, in altam foveam aquae Plenam demersus
203쪽
constantis fidei victoriam, palinamque obtinuit. Ibi vero Postmodum in eius honorem Aedes saera aedificata fuit, quae hodie quoque iacinen dat secundo ex primariis Episcopis Cardinalibus staburbicariis. De ejus Coemeterio, eoque recolendo, vide Prudentium Perist. Hymn. l. Sub num. a. ejusdem Tabulae statit binae Mulieres sto. Iatae expansis mauibiis ora uti iam in morem. Earum nomisna sic se habent ANNE APAME. In similibus vitris apud Bonarrotium , et Aringit. B. Agnes frequenter, aliaeque Mulieres in eodem orandi gestu exhibemur. Nomen etiam B. Agnetis mendose in iis scribitur ANE. ANNE, ANGNE etc. Novum arbitror alterum APAME, sed in vet. his loria erat illustre. Nam APAME vocabatur uxor SeIeuci I Syriae Regis , quae mater extitit Antiochi Soteris , altera quoque ejusdem nominis uxor Prusiae Bithyniae Regis etc.
Suh num. 3. sedent SS. Apostoli PETRUS, et PAVLVS,
hic quidem ad dex. cum volumine , quod utraque manu re tinet , Petrias vero ad sin. intermediam m area Coronnm cum Palmae ramo in medio, Iacva manu se sustinere ostendit. Num. 4. Christianae Familiae imagines exhibentur . uxo Tis nempe ad dex. , eiusque mariti ad sin. puerili imagine inteI media, propriis unaquaque vestibus, et ornamentis diastincta. Intermedium in area est monogramma Christi, Su-Pereminente eidem corona cum radio sacrum ipsum monogramma contingens. Nomina quoque . Et iusque circa ambitiam imaginum sic inscripta lego SEBERE COSMAS L. . IEM ZESES . Quae modo vitiatae apparent uxoris nomen
continere debuerant. Singulare est vitrum . quod primum locum Occu Pat h. XLll. n. I, cujus symhola apud praeclari Auctores, quos supra laudavi de saeris coemeterialibus monumentis agentes invenire non potui. Ad lutem de Eoelo apparentem genuflectens Vir barbatus, ac veluti attonitus, gestu utriuSurie manus ad eam conversus coelesti voci ex illa mananti aures
204쪽
se praebere ostendit. Retro stat Mulier stolata sinistra elata fulgorem indicat , virumque de iis, quae ex illo Praenua ciantur admonere videtur. Supra ipsius Mulieris caput in
area cernitur volumen , et media in area assurgit arbor.
In huiusmodi coemeterialibus vitris orbiculatis nihil sane freque lius symbolo, quo sacram historiam exprimere solebant Christiani de sacrificio , et oblatione, quam Abraham aetate longaevus de unico filio suo Isaaco, ita Deo iubente , nihil haesitans in fide promissionum, quas multo ante ab ipsius ore Dei acceperat , in monte, nulla in te iecta mora, peracturus suisset, nisi de coelo delapsa vox . Deique iussus, codem instanti, quo filium immolaturus erat, obstitisset. Ili hoc autem mysterio SS. Patres praeeunte APostolo in Epist. ad Hebraeos Cap. II. sacramenta passionis Christi figurari, atque Agnum in ea immolatum designari merito docent , eodemque insuper nos de sutura corporum resurrectione erudiri. Idem enim Paulus cit. Epist. inquit: Fide in res m non haesitavit, ctim tiniciam offerret, in quotacceperat rePromissionem , cogitans , quia et a mortuis eum Suscitare Potens est Deus. Quae verba explicans Oi igenes
Hom. 8. in Genes. haec habet: Prodidit oreo nobis Viri δε- Helis Apostolus, quod fides resurrectionis haberi coeperit in
Ist ac . Abraham ergo resurrecturum merabat Isaac, et cre
indit futuriam . quod a ranc non erat factum . Hinc merito Div. Chrisostom. Homi l. in eandem Epist. concludit: Si Abraham ante tot anno3 credidit . quod Deus .it potens UScitare eae moritiis, multo magis id nos Hebemus credere. Ac in eodem sensu loquuntiar caeteri DP. Quantum igitur laudandi sunt veteres Christi Fideles , quo i illius facit Rcii figuram, ac mysterium in suis lancibus , cyati que Vitreis , qtyae quo tidiano, ac domestico eorum D sui inserviebant, depicta ha here curarent ad fidem, spemque suam erigendam. ac iugiter conservandam futurae resurrectionis, quae etiam jugis
205쪽
reeordatio ipsis solatio foret, auarum afflictionum, quas Persequentibus Gentilibus, continuo gustinere cogehantuae. Haec porro Praemittenda erant ad saciliorem hujus or. hieulati vitri . de quo quaerimus, intelligentiam. Nam historiae illius, et mysterii veritas, ac fides de sacrificio Isaac
pendet. nititurque rePromissione, quae olim Abrahamo a Deo iacta fuerat . quando eidem Praeceperat, ut erreser tur cle terra sua , de cognatione sua, cle Homo patris stii et c., ' et abiret in terram, quam ipsi monstrasset, in praemium obedientiae promittens: Faciamque te in gentem magnam, et Benedicam tibi. et moenifcrabo nomen e Imn etc. Nexum itaque, vel maximum inter utramque historiam intercedere nemo non videt . Nisi enim praecessisset repromissio, qu modo constaret de merito fidei Abraham . quod credidisset in spem contra spem pro futura filii resurrectione, pos
quam illum immolasset, nisi sibi constitisset in ea filii oblatione exequenda promissiones multo ante si hi a Deo lactas nee falli, nec fallere posse' Itaque in huius vitri coeme
terialis symbolo, de quo sermo est, nBn immerito statuen dum a rhitror scite Artificem exprimere voluisse primum iIIud praeceptum. simulque promissionem Abrahamo a Deo actam, cum ei iusserat, ut de domo sua egrederetur, etc. quo subsequens alterum mysterium, ut diximus, nititur, eonfirmaturque. Abraham igitUr ex apparente coeIesti splendore perculsum in genua Procumbentem. ac venerahundum expressit , eumque divinis iussionibus ohsequentem, ne eas veluti mox executurum Indicavit. Volumen additum ab eo existimo, ut Librum S. Genesis designaret, quo mandata illa, et repromissiones continentur, hec praetermittendam censuit Saram uxorem, quoniam Particeps omnium Cum viro suo, ac Per eam repromissio explenda fuerat, simulque
ut ex divino eloquio audiret quae sibi maximo gaudio. nec non etiam solatio futura erant in relinquenda terra, ac domo Eua. atque in ea Peregrinatione cum viro Prompto, ue
206쪽
voIenti animo suscipienda. Inscriptio eadem . quae in a- Iiis ex hujusmodi coemeterialibus vitris non infrequenter
legitur, nempe HILAl 1S CVM TVIS PIE ZEZES IN DEO.
De Figuris , quas offert vitrum orbiculatum sub n. 6.Τab. XLil incertum manet, utrum illae profanis, an Potiu. Christianis coniugibus sint adscribendae , cum nullum adj ctum fuerit signum ad rem declarandam idoneum . Angelusne , vel Genius sit, qui nudus, et alis expansis capiti utriu que corijugis sUPereminens mutuam ipsorum concordiam, et Rin rem innuere videtur, quis certo definiat Praesertim cum in coemeterialibus vitris Christianorum, imagines, quae similiter in area positae conspiciuntur, sive Redem Ptoris . sive Angeli, vestibus decore indutae appareant. Imscriptio de uxoris nomine modo vitiata sic enim habet VEUT reliquae sunt voces SUCINUS BlBITE Imagines sub n. 7, et p. divinum Redemptorem exprimunt cum epigraphe CRISTUS . inscite, ut plerumque ita
aliis lit. H omissa . In prima, quae mediam aream occupat Christum circunstant sex Figurae stolatae totidem inter co- Iumnas dispositae. quarum tamen una tantum integra superest eum volumine in dex. , caeteris fracto Uitro, magna ex parte deletis. In sequenti eadem imago nubibus ad utrumque humerum ornata quatuor tantum dimidia a figuras pariter stolatas hahet ad duplicis quadrati latera. et angulos. Primae sex forte pro Apostolis accipiendae, istae quatuor pro Evangelistis . Utraque imago Christi faelem praesert j. venilem . Sub D. 8. iterum emgies et nomina sese offerunt SmSD. M TlMOTEI. de quibus paulo ante satis dictum est. Postremo demum n. ro. eiusdem Tab. XLII. in praestanti fragmento conspiciendum sese os re Candelabrum Hebraeorum, de quo in Exodo legitur: Ficies lucernas se Ptem , et Pone3 eas super condelabrum. De luceant ex ad verao . Ad Candelabri latus ain. respicienti ex capite arietino
207쪽
in σπιλήτουν redacto assurgunt duo rami eidem infixi, pro xime vero in area vas quoddam cernitur in angulum acutum desinens, et cordis figuram reserens. Ex altera Parte , cornu olei conspicitur in superiori parte parumper incurvum , et non longe vas ansatum . Simile caput arietis de- . pictum quoque habetur in alio vitro cum instrumentis. Va, sisque Pro Hebraeorum ministeriis apud Bonarrotium Tab. II. fig. s. , sed sine duobus ramis, ut in nostro. Istud forte
accipiendum pro aspeigillo ob ea , quae habentur in Lib. Gen. et in Epist. D. Pauli ad Hebraeos. ubi legitur: quod
Moyses accipiens sangHinem vitulorum, et HirC rum ....etim Hyssopo libriam, Omnem POρMitim, ecternacuIum etiam . et omnia vasa ministerii aspersit. Reliqua modo est
inseriptio R. PlE ZEZE. In eo doctiss. Bonarrotii legitur ANASTASI PIE ZESES . Hinc de utroque hoc vitro huius. modi judicium ferendum existimo. Symbola quidem Pro
pria esse Hebraeorum . inscriptionem vero Christianorum. Neque enim nomen Anastasii homini Hebraeo con Uenire potest, neque Praeterea acclamationem illam P E VIVAS pem Petuo Christianorum usu consecratam ab Hebraeis adhiberi potuisse arbitror. Praeter haec seIecta coemeterialia vitra cum Figuris,
aliud ex iisdem . quae Florentiae inveneram, sed profanum hic describere Iubet, quoniam amne est alteri, quod exhibet laud. Bonarroti s , Τab. XXXII. fg. st, et utraque inter se
Comparata mutuo supplent e , et emendantur . In noStro ,
quod integerrimum, circa ambitum legitur ORFlTUS. ET COSTANTIA . lN NOMINE HERCULIS. . Hercules ad dex.
Iaum. leonis exuvias gestans , ejusque iaciem adversam ostenistans, et in sin. clavam austinens, caeteris in Partibus co poris nudus stat supra tripodem medius inter ine inoratos coniuges , quorum Figurae ex dimidia corporis parte aream vitri Occupant. Ad utramque capitis partem Herculis, et
ad Oeciput utatusque conjugis multiplici ordine insculptae Disiti su by
208쪽
gunt Iiterae, ex quibus eruitur inscriΡtio, Trae sequiturACERENTINO F lGES IBATIS . Literam . quae uniis
ea a caeteris latinae linguae forma Parumper recedit, Pro F accipienda mihi videtur, quaeque potestatem habeat ex. primendae lit. V, aeque ac B, ita ut legere oporteat FELICES UIUATIS. Dim cultas omnis constitit in voce ΛCERENTINO, de qua dicam , postquam alterum Cl. Bonarmintii vitrum hic descriptum retulero. Hercules in eo depictus
ain. clavam retinet. dex. vero brachium Palladis galeatae apprehes sum ad se trahere quodammodo ostendit, quasi eandem alliciens, ut si hi comes . et adiutrix esse velit in in. gentibus secum laboribus perserendis . ac victoriis cons quendis . Ad pedes Herculis arcus Uestigia conspiciuntur, Palla vero hastam cum spiculo. et clypeum erectum extrema vestis lacinia retinet. Superne in area inter utriusque capita nitens corona addita cernitur. Inscriptio autem
eirca ambitum est huiusmodi TICI ABEAS HERCULEATENENT1NO PROPI. In area vero nexus ex T, Et E.
In utroque eadem vox totidem constans literis, decem nempe, duabus tantum literis diversis. In nostro enim legitur ACERENTINO in isto ATENENTINO. Suam praeclariss. Bonarrotius epigraphen ita interpretatur r Abbia Iafortuna crseole propinate a Tenentino, O ad mentino. Subdit autem hanc secundam explicationem addere ob punctum post lit. T. Sed de punctis in huiusmodi vitreis inscriptionibus nulla cura, vel sollieitudo habenda, quemadmodum nec de orthographia in scribendo. neque de conjunctione literarum, vel earum sejunctione praeter ordinem, ac sensum, quibus vitiis scatent pleraque ex his vitreis monuis mentis ob imperitiam Artificum, a quibus scribebantur. quod unicuique percurrenti Auctores, a quibus huiusmodi inscriptiones referuntur, facile constare poterit. Hisce ita. qiae praetermissis de utraque voee inquiramus. Atque illud
209쪽
Mum, et Costantiam non esse reserendam. nam in hoc altero Bonarrotii Herculis nomini immediate conjungitur. Patet secundo eam vocem ad HercuIem referri oportere, sive sit illius cognomen, sive Potius Iocum indicet. ubi Hercu.
ea coleretur. ac si diceret A FERENTINO, Vrbe notissima, Ab AVENΤlNO colle, et similia. Neque enim de Athleta,
vel alio quolibet homine, vetante nostro Vitro, interpretari potest . Concluditur itaque aliam exposcere explicationem, quam quae a Iaud. Bonarrotio de suo vitro Proponitur. Quod quidem eum exploratum iam habeamus, ut arbitror, aliquid hic addendum de ratione, qua utraque ea UOR . vel supplemda, vel emendanda videatur, certi m enim est in alterutra, vel ab Artifice, vel ab Amanuensibus in iis scribendis errorem admissum fuisse. In nostro vitro primam Iit. A , si s iungas a caeteris, ut sensus requirit praecedentium IN NO.
MINE HERCULIS, erit epigraphe A CERENT1NO, si autem
A coniunctam velis cum sequentibus, cognomen aliquod psius Herculis, quod contineret. scribendum fuisset genitivoea,ti ACERENTINI, non ACERENTINO, quemadmodum
etiam in o desinit vitrum Bonarrotii. Seiuncta igitur prima liti Α, quoniam in eo Bonarrotii sequitur T. in nostro C, non iniuria suspicari Potest utramque vitio laborare, ac substituendam esse lit. F. Quo posito emergit integrum nomen FERENTINO, quae Urbs adhuc manet, nihilque u risimilius, quod illa quoque Civitas suum Peculiarem Hesculem haberet, quemadmodum aliae sere omnes eundem in honore habuisse nemo in dubium revocare potest. Ego equidem Iegere mallem r Ah Aventino colle, quoniam mons ille Iim nemorosus antrum Praebuerat insigni Latroni nomine Caco , de quo Ovidius Fast. I. Cactis Aventinae timor, atque infamia Sumae Notissima autem est historia, de eodem, quod Herculis apud Evandrum hospitantis hoves in antrum suum enuda aversa traxisset, quo agnito suris, Herculem Cacum occidisse.
210쪽
Sed tina minor est litem in hoc nomine, primaeque trema primis illis discordant. Quid porro interest plura conjicere de voce lucerta, cum sufficiat perspicuum esse, quod facta etiam quacunque hypothesi eadem Herculi tribuenda sit. Ideoque concludere oporteat Cl. Bonarrotii interpretationem de integra vitri sui epigraphe non esse admittemdam . Ipse quidem sic eam supplendam censerem r
Τ1Cl c vocativo casu a HABEAS HERCULEM A FE. BENTINO c Oppido PROPITium, mutata litera prima T in
F, tertia vero N in R, nam altera de Aventino ab utrius. que vitri inscriptione nimium aberrat . ut Paulo ante dis
Sed missa faciamus profana, atque agmen claudat Postmeensita Paulo ante sacra Coemeteriorum vitra, pia, et Christiana acclamatio, quae inseripta inventa fuit anno IEr. n. Vulg. 3793 in extremo argentes operculi Iabro, quo claudebatur argentea pariter area ambre extructa, et anagly- Phia undique ornata, nuptiarum causa, pro continendis sis, aliisque instrumentis mundi muliebris Gynecaei ieeti
simae, nobilissimaeque feminae PROIECTAE nomipe, guae conjugio copulata suerat SECUNDO, eujus Familia intexprimarias Romanas utique recensenda . Nam ut silentio Praeteream reliquas suppellectiles fortuito tune detectas, quae omnes erant argenti purissimi. ac majori ex parte inaur tae pondo unciarum supra mille; quibus Praeterea addendae essent aliae Plures furto sublatae cum gemmis aliquot Pretiosis , quatuor simul invetita signa. sive parvae statuae mgolido argento ita fabrefactae. ut aptari , atque inservire possent munimini, simulque ornatui pro totidem hastis, quibus sella, alve Praetoria , sive Consularis gestari solebat. et quatuor praecipuas orbis Metropolea reserebant. Haee profecto argumento sunt eam Familiam ex earum numero extitisse, qUibus primae dignitat . et magistratris conseni
consueverant. Nihil autem de his, deque reliquis praediet Cea