장음표시 사용
211쪽
184 ' i Liber Tertius. De Rebus.
haberI non post, ut si fierit extra nostrum dirium,f. I .Inst.de inuti l .stipui. vel de re sacra. religiose, sancta, publica, aut de facto alieno, S Item iuris est, S. versa vice, Inst.eod. Secu-d ratione personae; nam inutilis esset, si duo non interuernirent ad minus ad stipulatione .i. interrogans, & respondens stipulor, I.& promistar, & sint personae a iure non prohibiti, S.si de alia, S.s quis, Inst.cod. S. mutus, & sc de singulis ibi expressis. Tertio, redditur inuissi h ees modo. t .si stipitiator dixerit, Prominu decem, & promissor dixerit, Promi ιο quinq; vel e contra, stipulatio dicitur inutilis, inst.eod S. praeterea; & quando conditio fuerit impossibilis, sed non, si praeposterentur verba, & similia, ut in d. tit.sic inutilis dicitur, quod nul l ius est effectus, S.cunque, Inst. in prooem. & paria sunt non esse, vel esse inutiliter, Bar. I.omnes populi, ff.ὸe iust.& iure. vlterius alia reperitur stipulatio,quae Aquiliana nuncii patur, ita dicta a Gallo Aquilio,ctuus virtus cst fibuare omnes obligationes, S. est autem, Inst. quibus mod. toll. oblig. ibi
continetur ea his verbis; miequid renuhi ex eis a Gre facere oportet, vel 'ormbit, praesens. θα in Memue, auis.b conditione qmerumcunq; rerum mιhi tecum amo est. quaeq; Herses iis telisio, vel aduersin reperseextio en, vel eris; quodq; - in meum habes, tenes, ' fides: douuia malo fecim, quomin- ρ ideas, quantas earu rerum res erit, tantum pecuma a
me stipulaim est i & interrogatur alter; mcquid tibi hodierno die Aer Mailianam alarionem spopondi, id ne omni habes acceptum ι & respondeat, habeo acceptum. Ista erit Aquiliana stipulatio, ubi veniunt Omnes obligationes, S. est autem, Inst. qui b. moae toll.oblig. Ad instar stipulationis fiunt accepti lationes. Est autem accepti latio interrogatio per mutuam interrogationem, quae viriq; contingit ab eode nexu absol titio, l. I .fieod. appel.
Iatur imaginaria solutio, quia debitor creditori dicit, tabodu promia tibi, habesne acceptum ρ & respondeat, Habeo. Sic solis verbis fiunt accepti lationes, S. item per accepti lationem , Inst. qui b. mod. toll. oblig. dicitur imaginaria, quia non durat, nisi imaginati ne, dum concipitur illis verbis tantum, Habes acceptum, Habeo. glo. &Sylvest. ad Litem per accepti lationes, & fit tantum in solutione, & liberatione, absq; interuentu rei ;& dicitur acceptilatio, quasi accepti liberatio, glo. in I. ob causam, is de praescript. vob. Imaginaria dicitur quasi ficta, l. imaginaria, isde reg. iur. vel dicitur imaginaria, quasi per momentum doratura. Inutilis est accepti latio, quando peccat in serma, tunc nullo modo valet,ut si fiat infer absentes, aut in diem, aut sub conditione. Natura accepti lationis p ttitur ab Ang. in d.S.item, per nu. . quando fit liberatio in ea dicitur; ideo dictam liber tionem fecit, quia consessus sitit, sibi plenarie satisfactum, sed si dictum Betit, ipsem libe- rauit per accepti lationem, videtur confiteri; si solutum id, quod sibi solutum non est.Sie magis apponitur ad solemni randum actum, & acceptilationem, quam quod hoc sic veru, quod plenarie iuerit satisfactum. Ideo dat cautelam,quod per accepti lationem nunquam facias liberationem, sed quum esset simplex consesso de recepto, tunc esset utilisaccepti latio, quia non potest opponi exceptio de non recepto per crcditorem, siue domino numeratur pecunia; tamen alia est conlesci, alia aereptilatio, quia non confitetur se habuisse ;sed quia acceptio fiet; necnon si esset falsa consi sito, accepti latio remaneret; ex Ang.plu.. ., ii . I a ibi ἱ & latius in rit. Ede accepti I. 'tiat quidcm stipulatio, & accepti latio fieri, ut pluri- ei ovibus mum solent coniunctionibus, promisisionibus pollicitationibus,&pactis. Ideo de his hic 8 dicenduin . Convcntio autem generalius est nomen citeris,& se extendis ad omnem cor tractum, & distractum, siue re, siue verbis, siue literis, siue per nuncii im, vel epistolam,' expresse, vel tacith factum, Iasin Rubr.ε. de verb.obsig. peri. I .in vers. Coniunctionis; dela onuentionum, cum glo.& l Labeo, Ede pactis. Ideo notatur aduertendum csse,quando. diceretur in contractibiis, promiserunt, re uni ur tantum ad stipulationem ; sed si conue- nerunt, potest referri ad alias obligationes, & non prisiimi uir stipulatio; maia verbii con. uenit, importat pactum nudum, ex Ias ibi. Et est generalior pacto, cum ad plura se exte-7s' dat, elo. in d.l. I 6.conuentionis, fi de patiis, in verbo transigenoi se Idcireo recipit aliam diuisionem: Nam qua datis conuentiones dicuntur innominatae, quaedam nominatae, sicuti
diximur de contractibus Ihsuper quaedam sunt taci aliae expressae, i. Mem qiua i & d. l. - Labeo,
212쪽
Labeo, isde pactis. Expresse; quae fiunt per nunciiun,vel istolam i laestri dum vel dimittitur eratio debiti, de de alijs exemplis, Hiin Aliae suisit, sind. liconuenit, 'num, quaedam publicae, ut trem in longum tempus, ves Achaeisad breue templis: aliae priuatae,ut quae ex ipse iure ciuili in ducuntur ad priuatam utilitatem; lest tima illa est, quae lege aliqua confirmatur, LIegitim , , Ede pactis; suae conuenire possint cum paciis.
Leritima dicitur.Lde iureeiuili, ut contractus emplayt neoticus, literarum obsigatio,& si emula,quia a legibin confirmantur, do ibi plura exempla ostendit. Iuris gentium conue-iones, quaedam actiones parium, quaedam exceptiones. auar pariunt actiones mutantur a
nomine suo, N: transeunt in contractus, ut emptioine veditio, locatio, & similia; sed quati do non transimi, erit obligatio tantum, ut si dedi aliquid; vinceres, ex Liuris gentium, Ede pM.Quapropter fimplax conuentis in minata ii non ve nix implemento iusti cauis, dicitur nuda, & non parit actionem, in d. l.iuris gentium, s.sed cum nullL 'to Promissio est maior, quam conuentio, sed maior pacto, quia adaptates gd pacta,& pollicitationem, ac etiam aci stipulationem, Iasin Rubr. de ver&oblig. nus. per i sciendum,
S.dictum, Ede aedilit. i. des prostratur a teste, ves in priuata scriptura, intelsigitur pacto nudo; seeus si in Instrumento imblico, per glo. in I. r.C.de user. Ideo verbum promitto, prolatum a perito, intelligitur per stipulationem; si a rustico, erit nuda promissio. Alii dixerunt verbum promitto, ambiguum esse, εο potes ita eria referri ad nudam promissio- nem, pollicitationem,& stipulationem, per d. l. sciendu, f.dictum, Ede inlisit. dit.& l .sciendum, εde verb. oblin ibi Bart.& Din. Attamen dicitur promittere, qui alias non teneretur, ex additiad glo. in s. avus, Ede pact. '8i Pollicitatio est solius promittentis sponsio, I pacta, in princ. st de polliciti sic non adest cons us duorum, vel Hurium, sed unius, ut in d.I. r.Ede pare in prine.& propterea non conuentio, nee parumn F, sed pollicitatio sic magis dicitur dictum, quam pasm, ex d.l.sciendum, S.dictum, Ude aedilit. aedit. . 8a Ad cognoscendam rellicitationem,ista notatur a Iasone In Rubr.F de verb.oblisenu.Leommuniter tenent Legislae,& Canonistae, quod pollicitatio,qvie est solius viserentis promisso, ut in Li.pactum tunc sertitur eius effectum, si fiat absenti citra nuncium, vel epist. secus si fieret praesenti, & taeenti; quia praeseris, & tacens, videtur ad situm esimodum consentire, per t. qui patitur, & l. si vero, S. pactus, fi mani. Tunc non appellaretur pollicita tio, sed pactum propter consensum duorum, unius expressium, alterius tacitum, per Bart. l. I .C. de pactis, & refert de mente Alber. in l. iuris gentium, D'uinimo, fide pact. ubi is maliter sic inquit, quod pollicitatio est, quando unus spondet interrogatione, nec aliter consentit tacite, vel expresse quia tunc esset pactum,& quod pollici ratio sit tunc, uD. do promittitur absentin parit tantum naturalem oblieationem, Bar. d. l. si unus, S.paAs,
isde pact.& probat Ias ibi,quod potest fieri etiam praesenti, si dixerit, quod non accepta nec recusat, ita ut sit solius Osirentis sponso, licet videatur per solum titulum de Pollicitationibus, illum locum potius habere, quod fiat reipub. vel similibus, & non priuato; t men veritas est, quod fieri potest, etiam priuato, ut l. i .g.penul Ede collat. Dot.& in I qui mutuam, S. p .Ema . nisi caperetur improprie pro pacto nudo, sed hoc Ias non placet; si in Instrumento fiat mentio de pollicitatione, praesumitur pactum nudum, sed non prisi mitur stipulatio, Bald l. r. C. de dot. promissi quia est unius tantum sensu & se differt a pacto, ut dicemus, & a stipulatione; & ex pollic statione non obligatur quis, nisi in casib. j1sde pollicitationibus, ynon semper autem de his vide Bari in sti .si unus, g. pactus, E de Pi'lieri pact. & Specul. de Sala.S. 2.& S. .& propterea pollicitatio a nemine rorante ne, sed spo ie pollicemur; promittimus autem aliquando rogati, aliquando eoatae. 8s Pactum est consensus duorum, pluritimes in diem in dando, rei fialando, Axo. in sum. de pact. per t. I .sse . dicitur a pactione, & quasi pacis nomen appellatur, ex d. l. I .licet
ibi glo. a pactione pactum,& ex pacto pax, secundum Isid. a pace pactum,& a genitivo pacis, additoso, fit pactio. Alij a pacis actiones, ut ex dd.glos notatur ibi cimsensus duorsvςl plurium, ad utarentiam pollicitationis, quae est solum offerentis, ut iLI pactis,&fert
213쪽
sin a prothissione, quae referri potest.ad pollicitationeni, ad nudum, & vestitum pactum . te lenta conscnsus, phis itys, spo 3 insevel nulla simi laucus, si suo in Miridibriis eo
86 Iac in Ruhr Ca. verb.obligat./nu.h. Pactum, ait , in quo , j inserinis duorum , si riumue expressus, aut tacitus consensus, absq; ali iuci bo u solutus litate , per plo. & I octi in s. tWj centium, S. igitur nuda, isdς paet psupterea dicitur in I ii muri S pacilus. in paga ctis versari meritin se in , idest nudi cons ,ν ministς'riunxio proptet ea stipulatio dira furi a pacto se Fraliter, lic pactum sit , ut Gnu , -b se stipui duo in continens, secun durnias. ψ R ir. da verta oblig. & ibi nu mait diiset uiui sit iter pactum, & pollicit tionem. In Eacto a st naturalis, ligapio plopter, cs i sena i uni, ex nudo pacto de iure Canonic oritur actibae magis communi, an hoc convcnb pollicitationi, quia pol licitus aliqua opotest cogi per Ecclesiam, ad similitudinem quiis Abb. in c. qualiter de pacto; in kqhnis pax io, qu*nium cui Inmplcη, pol si appellati bdus vini nν; siς. veniens coni sapa iuua, videtur tacere contra fidem per eum praesi xam,ilii .ff. de const. pGU.
8S 4sdam pgua dicuntur Oud , quaedam vestita. Dicitur nudum, quod stat in puris finibus conuentioni, alius si xransit in purum nomen contractus, νςl formam, seu sol pinnitatς, vel causam, per quam robur, dc firmitatem accipit, erit vestituin, Ang. in actis.ad glo. inst. S. quibus mod. re conirali. oblig. & vide I si tibi, T. lotati. vestitur autem duobus nyodis iraeci uc p sitate legi ,& facti, seu rei coli rentiau egis auxilio quoties nudum pactu actioncm parit, 'im domui nc, vide alijssii uilibus; rei e lignemia vcluti, ει, vertas, co- sensit, literis ν re, ut in lir. quibus inod. rc contrahi obligaωγὴ verbis, ν t. de verb. stiq. literis, ut de liter,rmn Obligationibus, sic de singulis; cishqrentiacontrμ' iis, ut l. repertori, C. de pactis ; necnon interuentu rei, ut in contractitas innominatis, i ex placito, C. de rerum permut. di fert ab alio, quia actio non nascitur, nisi facta tradi; Onc, l. putem, C depact. Vcstitur etiam principio rei, ut in pollisitatione facta rei p. l. i.& glo. ff. de pollici ta. Item vestitur iureiurando, iurisiurandi, 4. de Oper.liber. Sc glo. in d.S. t . Inst.& ripo. in
Ias in l. legitima, fide pael. nu.ου. ponit sex exempla, quibus pactum nuduni selemniZatura lege, ut actioriem pariat, ut in pacto nudo donationis, Ll.ad exactionem ex Senatusconsulto, ut de pacto; inter haerede in , & fideicommissarium uniuersalem , ut post restitutam haereditatem, teneatur creditoribus legatyrijs; quoniam hoc Senatu sinsulto cauetur Troas belliano,& sic de alijs ut ibi; S. vide gio. in hiuristentium, S. quia im si de pact. ubi sex eisdem modis vcstiti incriti, & renitur ibi dissici eluia inter yestimentum rei interuentu illud re; vestimentum re facit sompetere actioncin pro eadem specie, sed instrumentu rei per diuersi; vide ibi Bart. α Iac qui non consciitiunt ad inuicem in hoc. Haec de vestim
so Alia diuiso pactorum, qu dam sunt in rem, quaedam in persenam, ex d. l iurisgentium,
S. pactorum, E de pact. In rem sunt laoties paciscar ne petain, In personam quoties, ne a persona petatis, & hoc colligitur tam ex vci bis, quam ex mente conuenientium. Persona aliquando pacto inseruitur, non vi P rsonale pactu fiat, sed ut demonstretur cum quo pactum factum est de quot modis dicatur personale, Ias in l. personat a. de paci.&yart.l.si tibi,si eod.
Insuper quaedam pacta versant in dando, vel faciendo; alia in agendo, vel defendendo, au; in a-iguo, vel neruin modo fiat, ut lase Ato. in sim.C.eod. tit.de pactis, & deius Bariaec Iasin bpactum, Ede pM.'
214쪽
Dilucidatio XUII. De oblig. ex contra el . I 87
sI Ad Me, ut pacta valeant, tria sunt necessaria, secundum Ias in cl.iuris eiunii S.Prt
tor ait, . I. Primo, quod non sit initium dolo. Secundo, ne fiat contra legem, vel in alia qua iuris parte . Turtio, nec sit fictum in fraudem legis. - ly a Adde quae dicit Iasin Rubr.de pactis, nina &.3. pactum continere tria vocabula, pactionem, pactum, & pacem ι licet pactum teneat primum locum; tamen secundum ethym logiam,& allusionem vocabuli contra agitur, secundum glo.ibi . Pactio, ait, est actus, Tutest in fieri, quando duo, vel plures conssentiunt, & sic significat actum; pactum vero significat effectu ipsius pactionis iam in esse deductae: nam postquam partes consensurunt in rinum, & sic fecerunt actum. i.pactionem, remanet cffcctus .i. pactum, quia actus praecedit effictum. Ideo hic praemittitur. Pax est, quando fit concordia super immicitiis, est species
pacti. Ideo prius ponitur genus, deinde s cies ; sic de pace venit pactum,& a genitivo pa icis, pactio. De his plura in tit. E& C.dc pactis. de ρ2 ij. yy plures actus paua interueniunt; Ideo plures Rubricae de pactis, veluti
in C de pactis inter emptorem,& venditorem, ubi de augumento, vel diminutione precii, pitii 'iri vel circa modii Eluendi, & tempus agitur, & de psnaammissionis Arrarum corra recede- wrempl. tes a pacto venditionis, i. I.Qeod. ac de pacto de respondendo, l. a. C. cod. aut ii residuu hprecii non soluatiar, res reuertatur ad venditorem, l. qui a lege, C. cod. C. ρε Insuper & de pactis conuentis super dote, in tit.C.& in tit.st.de pact.dotalibus,ut in pacto de dote retinenda, praetextu liberorum, l. quamuis C.eod. vel de futura succcssione in να des. to coniuges,l.haereditas,C.cod. vel quod alter possit dotem repetere, l. pactum dotale,C. eod. & aequalitas in dote sit seruanda in pactis suis dotalibus, ex more, C. eod.& de similibus plura in l. I.sede pact. dori ut de reddenda dote, quibus,& quando, l. 1.ffeod. & qua do illos monitus lucretur, tui conuenerit, fleod. & quando periculum dotis imo pertineat
y s Fit etiam pactum in pignoribus, ut in tit. C.de pact. pignorum, dum in obligatione no
luta pecunia, aut res vendita non euincatur, vel pact. legis commissione,ex l. I .l.si runda,l. fin. C. eod.
Vestitur pactum transactione. Ideo sumitur pro pacto, ut species progenere, Icum hi, S causa, C. de transact. Et an si differentia inter pactum, & transactionem, collige ex his, quae sequentur; & refert Bart. in I. si deuicta, tr. de transac. Est autem trantactio de re dubia,& lite incerta, neq; finita gratuita pactio, l. I .s de transac. ibi Bar.&i Ias in Rubr. d. AZo. in sum .eod. Ex qua primo notatur, ubi nil datur, vel recipitur ab utraq; parte, sed gratis aliquid paciscitur, non fit transactio, ex d. l. I .ffeod. gratuitum est,ubi nil datur,vel recipitur, l. 2. E. eod. propterea continet onus ab utraq; parte, & ex his vide disserentiam inter parim gratuitum, & non gratuitum.Secundo dicitur super re dubia, licet quandoci; fiat etiam super re non dubia, ut super alimentis prie tensis, secundum glo.in d. l. a. ff.ma
in verbo squi transgit vel super fideicommissum futurum, licet improprie dicatur transactio, secundum glo. Dubia res dicitur per nerationem, vel incerta oblitis euentum, sic requiritur litis contestatio, sed non finita per sententiam, ex.d. glo. in L 1.& l. 2. g eod. Ideoncitat Iasin R ubrie .nu. t . hoc fieri pro remedio finiendarum litium, per Lsratris,Qeod.& subdit, sudicit dubium futurae litis; necnon controuersiam esse dς fari, licet non de i re;& lis sit super parte, licet non super toto de eo, quod transa est; propterea non transis itur super re liquida confessata,vel iudicata;& an de consensu partium possit fieri super re liquida; vide Iasibinu. 3.qui hanc qinestionem examinat,&soluit. Tertio, fiat super lite incertauic incertitudo nasci potest propter litem, sub cuius dQminio res esse debet, ει potest intelligi tam de lite praesenti, quam iutura; quomam trans cito fieri potest etiam ante litem contestatam, Leleganter, S.si post ff. de cond. indeb. hoc idem dicendum tam de lite iusta,quam iniusta, quamuis reus per cidunaniam ruinat, tenet tamen transactio quo ad eum, l.sub praetextu, C.e .sic ini omnibus casibus transigi yotest, praeterquam in homicidio,& adulterio, dc ubi venit poena sanguinis, pei Bani. tr niligere,
CAEMG uirto, quod causa non sit finita, dc. ab ea appellari possit,
215쪽
i88 Liber Tertius. De Rebus. : ,
esset elara Ie terminata, non esset locus trifactioni .postea, l. eleganter, at quis post rem,
Dicitur transactio, quasi recessus ab actione, ut per plures refert Ias. la d. Rubr. numa. . e quoniarn is, qui agit sic ab actione transit, si ab a ne non transit prbprie, non erit tranis
mbνη. Fit autem transactio, secundum Iasin l.transactum, God. duobus modis, pacto simpli ei, & Aquiliana stipulatione, seu acceptilatione. Trantactio differt a compositione amicabili, quia,ut dictum est, transactio est pactio nogratuita, cum aliquid detur, vel remittatur, ut a lite recedatur; Compositio est gratuita pactio, Abb. in c. a.de transact. Et autem transactio decisio causae, & terminus litis aequia paratur res iudicatae; unde exceptio transactionis est litis finitae; propterea transigere in iilite disicedere, I.eius rei, si rei vend. Bal. in Rubr. Ie transac. lr oo Dissert a pacto, secundum Bald. in c. I .de pactis ,,quia omnis amicabilis compositio est pactum, sed non omnis transactio. Pactorum autem duplicia sint; quaedam simplicia ex una parte tantum, per t.sed si interpellatu Sui ab altera, is de arb. quaedam fiunt ab utruque parte, ut in i naturalis, sfde praescripti verbis. Item quaedam colliguntur per legem,ia quibus non requiritur praesentia alterius, & sic de singulis. Transactio vero diuersim E se habet,& est magis distractus, quam contractus, & est innominatus, si fiat per acceptitati
nem, Bald. ext. in Rubr. de transac. i ror Haec sint, quibus re contrahitur obligatio. Modo, quot modis Ilieris contrahatur vi depdum est. Est autε obligatio, quae venit ex literis, quando de essentia contractus requi- oblit. ritur scriptura, alias nulla nasceretur obligatio, ut in S. I. Institi de liter. oblig. Qbhoenomine literarum veniunt plures scripturae, instrumenta. c publica,& priuata, di in quibus contractibus requiritur scriptura de essentia, vide glo. in c. I. ext. de cens lib. s. I oi Instrumentoriam nomine plura veniunt. Secundum Aeto. in sum.C. de fide instrumen.&generaliter instrumentu semitur pro testimoni js,& persenis, quibus instruimur, l. i.ff. d. Stricte autem pro cartis ,& scripturis ,& veniunt etiam testes, Bart. Lnotionem, S. instrumenta, Ede verb.signi f. necnon veniunt acta, Bart. I.in fraudem, S. neque, ff. de iure fisti:
Vnde omne id, quo instruimur, legitime potest dici instrnmentu, sed hic simitur pro scriptura ficta in aliqua obligatione, ut in Rubr. Auth. de instrum. caui. Stricte accipitur pro cartis; largae, ut in l. i. EeodH alias pro instrumento fundi, ut in fide fimd. instruc. l.quaesitum. Alio nomine dicitur etiam documentum, quia docet; Interdum monumentum, gaisunit partem; sic omne id, quod Iudicem instruit, Specul. de instr.edit g. r. Item veniunt scripturae priuatae, sic apodixo. Curi. in trin de iura. calumn. nu. I a.& largo modo sumi, tur etiam omne, quod ad aliquod exercitium pertinet, veluti instrumeta tabernae, balne
c. rij, villae, piscatoris, pistoris,& sic de similibus, secus in alijs, ubi de his, quae ad iudicium,
Fid i nil di probationem pertinent, ut in tit.C.& Auth.de fide instrum. ista diuid tur, quaeda sent Irix eis. Putdica, quaedam priuata, alia simulata, alia vera. Publica instrumenta sint illa, quae facta sunt a per na publica, ut in Tabeli. I. r.Qde tabul. sci ib. &quae requiruntur, Specilib. a. cod.titi de instr.edit.in S.I. m. r. nouem refert, quae faciunt in umentum publicum. Inuo eatio Diuini nominis Indictio Dies contractus, nomina Papae,aut Imperatori vcI Regis. Item Locus, Testes, nomen Tabellionis,& eius Signiam,& infra in S. 7.instrument. speciei. roa Privatum autem duplex, authenticum,& non authenticum,& dicitur priuatum, quia factum sit a persena priuata, non habente aucturitate publicam, nec Sigillo publico signatum, nec sit striptum apud acta publica, vel non habet sist, scriptionem duorum, vel linam testium, etiam si sim priuatam manum scripta nec de Archiuio publico supra scriptu tamΗ cui in iure vel smiali eosuetudine credeta sit; ex Spee. de insti .edit.in Linstrumis ro4 torum species.Ibi tres species priuatorum ponit. Aliquando facis scripturam tibi tantum, aliquando alii tantum, aliquando alij, di tibi. Authenticum dicitur illud, cui appositu est fgillum authenticum i ext.de M.instrum.c. scriptura. Authenticum est, quod Sigillo seperioris Collegij, aut similium firmatum est, ex Goffr.insam. de fide instrum. nus,Mstum
216쪽
Dil ucidatio XVII. De oblig. ex contract. l89
scriptura subscripta sit manu trium testium, viventium tempore produe ionis, i. scriptura, C.qui potest pig. hab. Auth.hoc eod.tit.S. sed,&his.&S. sed,&si quis. Si dubitatur de manu testium, fici comparatio literarum in instruinentis priuatis, habentibus subscriptionem eorundem testium, I.comparationis, C.eod. tit.Sed si testes scripti eo tempore decesserint, non videtur habere aliquam firmitatem, ex d.S. scriptura. Ideo authenticum significat probatum a iure, ut supra in principio dictum est de aut h. 1 o 3 Non authentica subscriptionem, nec Sigillum habet, & regulariter fidem non facit, i. instrumenta, C.de probat.& l. rationis, I.exemplo eod. nec habet ea, quae de stylo, vel co-sbetudine requiruntur, nisi in priuata contra scribentem, ex Spec. in S. a.eod.tit. Simulatum instrumentum est,de quo supra diximus; cum aetiis est diuersus ab instrumε-to, l. a.Qsi plus valet, Bart.I.emptio, isde aqua pluu. arcen. ios Sub isto genere literarum veniunt etiam apochae,& antipochae. Apoca est scriptura crς ditoris, profitentis sibi solutum a debitore, L Lucius, S. tutor, is de adminis . tui. & haec est dantis,& fit a creditore. Apoca semper dicitur de recepto, glo.in verbo apoca, l. si. S. . . . ff. de cond. indeb. Istius note tria significantur. Primo, professiones pecuniae debitae solan propriae. Secundo, professiones pecuniae datae in dotem, vel depositum. Tertio, acceptii tiones ad Alber. in dicto in verbo apochae, Io. Franc. Dec.per Culat.de pretscript.cap. s. Antipoca est chirographum lactum a debitore creditori, in quo debitor confitetur creditam rem promisisse, de flavisse, Azo.in sum. C. de fid. instrum.& dicitur ab ante,quod est prius, quam apoca fieret, quae inducta est ad seruitutem creditoris, vel secundum alios ab anti, quod est contra, quia iacta est a debitore contra se, i. plures, C.eod. tit. Ex ista liter rum forma oritur ciuilis obligatio, ut Inst. de liter. lig. ior vltima pars obligationis,quae cotrahitur ex re,est ex co sensu,ex quo veni sit omnes isti obligationes, venditio, seu emptio, locatio, mandatum, & societas, ut in tit. Inst.de Obli- d obliseis. gat. que ex consensu, Sc similia. Dicuntur nasci ex consensu, quia est de substantia obliga- cois
rionis, nam quaelibet obligatio perficitur sua substantiali forma; Ideo quinam re ipsa, qui ''dam verbis, quaedam literis. Ista autem contrahitur solo consense absq; literis, & stipulatione. Debet.n.consensius aperiri verbib, aut literis,aut nuncio, Inaecod.S. r .& S.fin.dc in S. i. legitur his verbis. Ideo autem istis modis obligatio nascitur consensu contrahi,quia neque scriptura , neq; praesentia omnimodo opus est, ac nec dari quicqua necesse est,ut substantia capiat obligatione, sed sufficit eos,qui negocia gerunt,consentire. Vnde inter abientes quoque talia negocia contrahuntur, veluti per epistolam, vel per nuncium.Item in his contractibus alter alteri obligatur in id, quod alterum alteri ex bono,& aequo praestare portet, cum alioquin in verborum obligationibus aliud stipuletur, alter promittat. Iis itaq; consensus alter expressus, alter tacitus,&consentire dicitur, qui pristat auxilium, vel fauorem, c. per, de sent. excOm.Tacitus, qui non resistit, i. t .C.unde vi. Expressus est, inius voluntas parata est obedire, c. si inimicus, dist.& quando tacitus, videatur consentire, Bart. I.in adoptionibus, aede adoptioni,& Doct. in l.quod te, Esi cert. peti& in I.si quid, de verb. oblig. & in c. a.de probat. ι M i Inter caeteros contractus, quibus obligatio ex consensu nascitur, est permutatio, a qua originem sumpserunt emptio, di venditio: Nam cum pecunia nudum veniret in usum h minis pro rerum comercio res,& bona vicissim permutabant, i. i. Ede contrat empl. Fit permutatio in contra innominat eo quod certu nomen non habet ; venditio propri Enon est, quia precium deest, sed magis de emptione videtur participare, ut ex d. l. I .ffeod. ' Vnde largo modo semi potest pro omni contractu emptionibus,&locationis. Est itaque permutatio omnis rei per alterum prςstatio, ut colligitur ex d.l. r. ff. eod. Sic permutatio. nis,& commutationis instrumentum idem est'; ut in Anth.de instr. caut. S. I. & aliquando est loco emptionis, I. sciendum, Lemptores, E de aedilit. aedit, quia est initium cius, immo est illius sipecies, Spec.de locat.& con .s. 6.& in quid differat ab emptione; vide Bar. l. i.& . de rerum permul. cuius conditiones ex descriptione istae aguntur. Primo, quod fiat de
una re ciun alia, loco mercedis . Secundo, quod fiat pristatio mutua inter dicte partes,qua
217쪽
de re omnis cotractus contiias mutuas dationes, vel receptiones est innominatus,& potest sub permutatione contineri, parit ciuilem obligationem, l.ex placito. Qeod. Talis itaque permutatio fit aliquado dum datur species pro ecie,vel genus pro specie vel species progenere; quando datur species pro specie, verior est optulo, quod sit permutatio, secundugio.& Bart.in l. r .C.eod. v t si pro libro daretur equus, secus si daretur genus pro specie, i.
. C. naturalis, S. I.ffide praescript.Verb.3c res sit certa, Bart.l. quoniam, C. de rerum permut. dc
de his in tit.ε3c Q de rerum permul. glossin I. I .ff. eod.dc Angel. in S. item, Inaede emptio. P de vendit. num .8.to; Differentiam ab emptione ponit glo. in l. r. ffeod. conueniunt in hoc, ambo sunt contractus boni fidei, ex utroq; acquiritur ius usucapiendi, dc praestatur euictio, de fit rati habitio, differunt, quia veditio sit consensu; permutatio ex rei traditione. In venditione sut distinctae personae; nam alius est emptor, alter venditor; secus in permutatione. In emptione emptor facit pretiu accipientis, in permutatione uterq; accipit. In venditione non tracfertur dominium sine pretio, secus in permutatione, ut ibi glo.& ad esse permutationis requiritur interuentus rei, ut in d. l. I .EeOd. dc l. fin. Ex ista permutatione duq nascuntur actiones, conditio ob causam,de praescriptis verbis, ut infra de actionibus dicemus,& glO. in d.l. I Teod. numerat. Iro Postquam pecunia venit in usum, c perunt veditiones, de emptiones duplici nomine Mnicus actus appellatur diuersis rationibus nam respectu illius, qui alienat dicitur vcduio, respectu accipientis emptio; Ideo dicimus venditione es le rem pro certo prptio dare . em. νζα ,ε ptionem pro certo pretio accipere, ut colligitur ex S. I. Inst.de empl. & vendit. & T& C.
di . cotrah.empl. Venditionis verbo, quaevis alienatio continetur, 3c videtur ea ratione intro.
1: is .is ducta, quod Olim nullus contractus absq; venditione, vel vera, aut imaginaria fieret. Vel ον iri ubi de precio fit mentio, propriae, & stricte accipi debet, ut in Rubr. Inaede empl.8c vendit.notat ex descriptione in cnaptione,& vendit. requiritur partisi consensius, i r l. in vendit. Teod. l.conuentus, F de act.& obligat. & est de substantia contractus . . Secundo requiritur precium in pecunia numerata, non autem in specie, vel in re, i. a. Teod.f. t. dc S.pre cium, nec satisfacit aliquid loco precij, glO de S. I. inst.eod. quia tunc cllet permutatio, crequiritur arra, ut ibi. Potest autem precij quantitas committi in arbitrio alterius, i si Parbitratu, Ede verb.oblig.dc ex AS. precium; sed persona,cui committitur, sit certa; si siddatum fiterit pro precio, erit venditio perlecta, sed datum pro arra erit in augumentu venditionis, nisi hoc fuerit hoc daum, ut detur pro precio, ex d. S. I. Tertio, requiritur traditio rei, ut in l. c emptio, Teod.& S. precium,ic vendi potest q- Iibet res, etiam aliena, dummodo sit in nostro dominio, I. rem alienam, Aeod. limitatur in pluribus casibus, i.Celsum,geod. Ideo soluto precio, res traditur, ex d.S. prccium,& licet textus non dicat detur, quia venditor non tenetur facere accipientis, sed se obligat de euictione, ut refert glo. ibi,dc est de communi. Tenetur ergo tradere rem praeci se, si extat; MIias tenetur ad interesse, si caret culpa, vel dolo, ex glo. in d. S. preciu,1c glo. in d. i. r .dicit, contractus non omnino perfectus est, ante traditionem, sed ab ea ultimam perfectione accipit, per t. r .ade peric.dc como. rei vend.6c ibi glo. V Cynus. Et ideo potest alteri vendi, non facta traditione, do tradendo transfertur dominiu, l.quoties, C.de re vend. Arrae, quae
datur, sunt veluti pignus, sic confunduntur aliquando,quod pignora pro arris sumuntur, l. I .C. si Rector Prouinc., i, Tribus modis notatur ibi in plo. perfici venditionem; uno ex quo contrahentes discedere non possunt, ut in l. sicut, C.de ac de obli se ubi est constituta obligatio, licet non sit orta, secundum Sylvest. ad glo.in d.S. l .lin.de empl.& venae sed impleta conditione, stabqua contracta est venditio perinde est, ac si ab initio contractus fuisset purus, ut per I D.6. I. Ang.de Alex.Ede vulg. siti etiam in venditione conditionalis obligantur contrahentes, ut discedere non possit adimpleta conditione. Secundo modo, quando venditio esset pura, dc tunc periculum pertinet ab initio ad emptorem, per t.necessario, Ede peric. dc como.
rei vend. Tertio,quando res traditur, & tunc dicitur plus perfici, siue impleri, L s. quis resilienam, ff. de a a. empl. Las Tri-
218쪽
Dilucidati. X PII. De oblig. ex contra Ch. I9i
t 13 D ex auteri dicitur venditio ex glo.in d.3. i. Initi t. d. in scriptis, & sime scriptis. Inscriptis est illa venditio, quae fit partiumcopsisnsu, ut noli valeat sine serjt ira &hfficit. citur de substantia contractus, & tunc non potest probari per tAla s.contractiis, C. de fict.inarum.&Inst.e .g. i.alia scriptura non vi de essentia, sed videtur pacta ad memoriam, Anga. contrahis , ff.de pignor.& ita solvitur quaestio a si in d. S. I.& SyIuem ibi testa turde communi sententia. Alia venditio dicitur line scriptis, & est illa, quae fit ordinarie,
nulla interueniente scriptura, sed mutuo conis se tantum, ut ind.S. I. inst.eOd. .
ii 4 Emptionis verbum, aliquando omnem alienationem continet, i. statu liberi, circa λε, side statu Iib. Alioum omnis contiactust per quem dominium transfertur: l. ficur,s venditor, ff. qui b.moapig. Vel hypo stam. Disseri daeum ab empto, ut in I. fila sis de conss.caiisse data; & datio insolutum est venditio, Dec. incons. 86.3c cons. . datum dieitur, qtia ado disserunt speeie,ut si ex parte dantis erit pecunia, ex alia parte alia species, vendidi seruum, qui mortuus est ante traditione, tunc potero pecuniam condicere,& ita non erit venditio; visi res aliena esset vendita, quae tradi non potest, cogitur venditor non facere accipientis. Tettio, ut caueat de euictione, alias repetere possum, ex gloss. in d. l. fin. quae suile dationes, & non emptiones, seu venditiones. I iis At cum venditio sit, aliquando alienario; Ideo non omnibus permis'm est, ut inti . In qbis, ali stit. Fib.alienare non liceat 3. Est autem alienatio omnis actus, p.r quem alteri acquiriturius in re, seu dominium, ut in d. l. fin. C. de rebus ah ten. & numerantur ibi, quae veniant sub, appellatione alienationis, sitae lex, siue pactio, siue testator prohibuerit,& plures casus nuiseratur;& in quibus venditio continetur,& quibus liceat vendere, in d. tit. Inst.quib. alie- ' inare non liceat;& si minor vendiderit sine auctoritate Iudicis, poterit, cum venerit ad aeta C. tem legitimam, venditioncm factiun ratam habere, & cofirmat, ut in tit.C.si minor fact.
iis Confideratur in venditione res, quae alienari non potest, ut in tit. C. quae res vendi noni possit, veluti bona,& res Ecclesiae,quae vendi non pollunt, ut in S. sacrς,Inst. de rerum diuis. que re, ψε& in tit. Auth. Eccles rerum immob. aliena. & hoc tam pro debito Ecclesiae, quam pro re t fiscali, nisi in casibus a Papa concessis, quae nec permutari possunt, ut in tit. Auth.de non a- Auth lienan. vel permuta. rebus Ecclesi , nisi in calibus a iure permissis in euidentem utilitatem ε i. Ecclesiae ; quod etiam cautum filii a Summo Pontifice Paulo II. in Extrauaga. Ambitiost,
eod. tit. qua omnes alienationes; permutationes, commutati nos, venditiones,& locatio Auibnes vItra trianium pro ibentur, quod de alijs sacris Canonibus ordinatu est. ἡ '
Prohibetur et vedi vinii, frumentu,de oleu, ut trassera rur ad barbaras gutes, nec arma, mutateta defensiva quam offensiua, ad illas exportari, ut in ii aquae res exportari non debeant. Insuper di aliae res licet vendantur, tamen tradi non possint, veluti res alienae vendi non quae es, possunt,l.alienatum, Ede verb. signis ut re alienam, it. eod. oc latius plura declarantur in se ortam tit. C. de rebus alienam vel non aliena. Alienum dicitur non sium, l. cum quaerebatur, C.
unde vi ;&sic, quod est in dominio alterius, Dec. in cons. 83.num. 3. Tettio, dicitur etiam Ealienum, quod male possidetur, civis autem, de verb. signis Necnon quod est absonum,uel absurdum,l.si res, isderei vend.& quod commune est dicitur alienu, In st de vi bonor.rapi. in princ. inde qlueritur de pluribus in d.tit. de re vendita inzer maritum, & uxorem, inter
patrem,& filium; sic E contra, l.si fundum, Q eod. Et nota, quod bona filij possunt alienati, etiam pro debitis filijs; l.mancipia, tae . Hoc idem dicendum de bonis, quae communia sunt inter plures indiuisia non possunt ab alia ro de consoc' aIienari altero conmoth in
uito, C communia rerum alienam commune, quod pro indiuiso; proprium,quod sint lo- tum, glo. in L his prudentibus, in fine, C. de hos .Qde confiri Intelligatur de commune vir r niuersitatis, tunc non potest dici singulorum, ut in l. tantuna, S. Vniuei sitas, isde rerum di- uia. uis. Si esset comune singulorum, tunc potest dici proprium cuiuscunque ratione partis eum
contingentis, per t. illud,ssde ritu nupr. sed non potest ex hoc dici meum, nisi extensiue ν-hibentur etiam vendi bona publica,& loca sacra, Inst. de rerum diuis. f. loca sacra is simili- . tet bona, quae sunt sub tutela sine decreto vendi non possunt, vo in tu.TM ri. eorum, quis 'su,
219쪽
ibi Liber Tertius De Rebus. . , .
sub tui. Nam in similibus tria sent necessaria i decretum Iudiuis, grande debitum, praesen- . tiatin'ri':yel curatoris, lain. C. sit propter pubin hoc cautum-- Senatus consulto tae
Considerandu est etiam ad quem commoda, siue in mota rei venditae spe , ut in L cum autem, Inst. d. & antς traditionem pexi tum spei, ad diriptorem , nisi appareat de dolo ex parte venditoris, ita & commodum, ut in tit. Qde peric.& comm . rci vend.& ista requiruntur, Urod venditio sit facta pure, non sib conditione: nam ex pondere perisculsi erit venditoris, secus si sit fam deterior, L quod impendente, is cod., Secundo, fiat in scriptis. i. ausa non compIeta, quia tunc venditionon tiqetplenum sectum, cum scriptura mo sit perfecta, i contrassis, ade fide instrum.Tertio, sit in specie, non in genere, quia tunc esset sub periculo emptoris, ut si clixisset, vendo tibi equit m ; non expressio chrali, quia species interuenire non potest, l. ledios, i.etenim, l. quod siue, Ee c. Quarto, quod sit certum ad tollendam incertitudinem; nam tunc non semper spectat periculum ad emptorem ι ut vendo Sticum, vel Pamphilium, si ambo moriantur, periculum est emptoris, si alter tantum non, l. si in emptione, E. n.st de contrahenaempta Quinxo,cs degustationem non exigat; nam tunc seruatur distinctio, gio. in *.cum aurem, Ipsi. eod. vein venditione vini, olei,& similibus; ut quando venditur res in specie post degustatio periculuest emptoris ; si in genere, tunc duo sitnt necessaria, degustatio, & pondus, siue mensura ι olim venditio rei immobilis non poterat fieri omnibus persenis, sed illis tantum,quino erant coniuncti propinquitate venditori, quae hodie in usu non sunt, nisi in laudis,& boxi 8 nis emphyleoticis; aut in his, quae de iure municipali sunt ordinata. Periculum cst nomen generale, ςontinet in se etiam casum fortuitum, uti speciem, Dec.in cons. a. nu. a.di Bar. I.qui mercedem, si locatL Hici intelligitur de periculo rei, non personae, ut in t t. si eod.&quomodo dicatur hoc esse periculo alicuius. vide l. damni iniecti stipulatio in princ, isdedam n. insect. ibi glo. in verbo periculo. Item periculo aliquando pro culpa, l. si ut certo,si commodat. Hic autem pro damno, & commodum pro utile.i .pertinet utile, & damnum
Consideratur etiam persona, quae emit; an emat sibi, vel alteri, an sua, vel aliena pecunia, ut in tit.C.si quis alteri, vel sibi emerit. Ibi etenim declaratur, exprimendum esse, qui emat,& de qua pecunia, l. mancipia, ffeode. At si uxor tibi emerit de pecunia mariti, haeredes mariti possunt vendicare pecuniam, non rem emptam, l. 4. C. eiae. Si frater de pecunia comuni emerit sibi fundum, alter frater habet actionem ad pecuniam tantum, L qui aliena, fseod. Adsibentur inter emptores,di venditores nonnula pacta, respicientia meliorem condi- C. tionem, aliquando venditoris, aIiquando emptoris, vel moram in soluendo, ut diximus supra, & habetur in rit. tapa,2.inter empl.& vcnd. .erid 'I 9 Vlterius aliquando venditio rescinditur, ut in tit.is.& C. de rescind. M. & is quando liceat ab empt.reced. Est autem rescindere. tollere id, quod tenuit, i. nam di si sub condiatione, , rumpe do, sede iniust.testam.& quatenus de facto processit, i. si dolo, Ederescind. venditia hoc contingit multis modis ; Priino, quando venditio facta est cum seruo, vel filio familias. Secundo. si coacte venditio facta fiterit. Tertio, si dolus interuenit ex parte emptoris. Quarto, propter actiones aedilitias, & rati habitionem, & quati minoris, vel silerit fraus vltra dimidiam iusti preti ire lanm,ratione erroris. Sexto; ratione Blemnit iis omis sae. Se mimo, mutuo consensit, ut in d. tit. latius. Rescinditur etiam si hac coditione facta fuerit, ut quis non soluat annuas exactiones tributorum, quae si solemniter iam non fuerit; rescindatur I .et .ss si propter pub. pensitar. Pemsitatio idem est, quod census, seu tributum, in rub. de Cens& in rudiu eod. Ideo pensum dicitur qualitas, c. denique d. q. Tenetur venditor rem venditam euincere . i. probare esse suam, alias de restituendo, VI ao eo nomine acceperit, ut in tit. E. de euictionibus,& in C. Est autem euictio rei emptae, vel ex alia iusta causa accepta pro Iudicis sententiam abductio , ut ex d. tu. colluitur sic tria
220쪽
Oncurrere debent, quod praecesserit contractus habilis, interueniat stipulatio de euictimi ne, licet & ad precium sine ea teneatur, l.emptorem, , pen.& iin.i Od. Tertio, quod non fit euiisti: nam tunc si expresse cauerit non teneret, i. dubitatur, C. eod. Potest euinci res tota, vel in parte, ut in d. l. I. E. eod. non datur euictio ei, qui scienter emit rem alienam, vel alteri onligatam, l. fin. C.eod. I a I Regulariter euictio datur ex quacunq; alienatione onerosa, L sciendum, ff. de euict. ex 'tit.lucrativo, ut ex legato, donatione, & similibus, non datur euictio, l. ad res ff.de aedilitia ic. t si demus, S.si de euictione, sede legat. I. Haec ex glo. in I. a. Qeod. Qui de euietione promisit, tenetur assumere in se litem motam, & causam defendere, Alex. l. venditores .ff. ide verb.oblig.l. exequutione, in princ.feeod.& Bart. in l. pater, fide dot.praeleg. ponit dit . iterentiam inter eromissionem de euictione,& indemnitat cm. Indemnitatis promissio coiatinet idem, quoa soluat, & Bartil.quaero, in princ. s. eod.& Bald.in c.quae Ecclesiarum, const.nu. s. & colligitur esse idem, v t ibi. I x a Contrahitur etiam obligatio ex consensu in locatione,& est locatio personat, vel rei adusim, facta concessio,mercede in pecunia numeranda, conuenta ; alioquin si de alia re da-da, ficiendaue conueniat, non erit locatio, scd contractus innominatus,& agetur priscrip. tis verbis, ex Gogr. in sum.eod.tit. per t.si conuenit, Ccommuni diuidun. l. r. S.si quis ser- , uum, Edepoliti. Idem dixit Hostiens ibid qua de re dicitur concessio facta ad usum; sic transfertur usii capio, seu ususfructus communi commoditate,& persenae in opere vili,& mechanicamam proprie locatio est horum operum; non autem in exercitio excellenti,quia eoru praemium dicitur honorarium, Gomes de locat. in princ. Secundo, ista concessio fit tantum in re corporali immobili, quae usum habeat, ita &
Tertio, requiritur merces, quae consistat in pecunia, pro usu rei, vel petibnae, quae certa sit in quantitate. & conuenta, α res sit illius, qui locat, Inst. eod. S. I. qui reddit operas pro operibus, dicitur contractus iturominatus, ut inst. d. S. l. arto, requiritur consensus de sabstantia contractus, ut Inaeeod. g. r. Pluribus autem modis describitur ab alijs, ut a Cui ac. locatio est conuentio nuda seeiε- di, fruendiq; aliquid certa mei de; sic de caeteris; quos etiam restri Caroc. de locat. in principio. ta a Disserunt ad inuicem locator, di eo u or, quia locator est, qui situm alteri ad usum committit, recepta mercede pro usu; conductor vero, qui recepit rem ad Q. , & pecu. nia, seu mercedem, siauit, ex Gom.& Hosi.in sum. Sed sit sic locatio, vel fit operum, per me senarum, vel bonoru, inste . S item quaeritur,di g. conducitur; & propterea eonductor
tenetur custodire rem conductam, ne perdatur, vel deterioretur, Instem S.ta. de his om--α enibus late in tit. Inst.ff&C. de locati et cond. ι i. i I L M.ti
In multis conueniunt ad invicem locatio,& venditio,& multis dissentiunt; disserunt primo, quia in venditionibus periculum in multis est emptoris, ut sepra diximus de emptio
ne ι quod non est in locatione . secundo, venditor tenetur ad traditionem rei, aut ad inte- : rresse, sed conductor as quando excusatur. Tertio, in locatione non traditur titulus uiuea piendi, vel dominii transferendi, ut ita venditione,& omnia sunt, Am. in sum.e .lit adde quod multa permissa sunt locari, quae vendi non pos Iunt, ut ex lo. in S. I. Inste .Contraiahitur locatio illis modis, quibus venditio, secundum Gosinin sum.e .litanu.
114 Sunt autem quidam bona priuilegiata, quae locari non possunt, nisi seruata certa sermaturis, veluti bona Principis, dc Fiscalis, quae locari non possunt, nisi persenis certis, ut di iuubus,& fideiussionibus interuenientibus, ut res cautior reddatur, ut in tit. C. lib. I i. de s Ρlocati praediorum ciuilium t in ciis.1, 3 Diuiduntur locationes in plures species; quaedam dicitur largissima, sub qua continen
tur libellaria,& emphyteosis,& censualis,quaedam impropriae, cum merces non consistit in
pecunia, sed in specie; quaedam proprie, cum in persona consistat. Alia diuisio est, quaed ut ad longu tempus; qua.dam vero ad modicae R Libet