장음표시 사용
241쪽
Dilucid XX. De verborum sinisac. ris
i ,3 Nurus appellatione venit pro rus,&vltra, l.nuru sfmes t ' ii Noualis terra dicitur praecisa, quae anno cessat, & dicitur n6talis .i. noscitur apta ad c lendum, , t pratum, quod colitur ad seminandum frumentum ι sic novalis fit pluribus m dis, vel qui a terra, tastquamiuit arata, & ex La fructus collecti, manet praecise , t impitis truetur, vel quia mamentum non cecidit, dc cessauit iam diu, sicuti pratum, & retra siluat
a1 s Notionem accipimus pro cognitione, &Iurisdictione, I.notionem. Vnde Iudex habesis holionem, dieitur habere iurisdictionem ordituriam, si habet cognitionem, tune iurisductionem delegatam, glo.ibi. . I. 16 Natorum appellatione veniund nepotes, I. natorum, Feod. i u l i, Natus ille non dicitur, qui niori s nascitur, quia nec procreati vi tur, Imimo - . feod.sic non rumpit testam milli secundum glinibi. - i. Φ - Ita 8 Noxae appellatione continetur omne delictium, L AG uno is eoae qi, se Nupta dicit ut quae primas nuptias ntraxis, Hamici, S. Murerista, FGS tes 3o Negationes duae permittunt magis, quam negant, Lduo h Teod ii ' si MDas a' oppidum dicitur ab ope, quod eius rei causi mensa sint consututri l pupilliis, dum, sfeod.ornatus dicuntur, quae ornameti causa sunt, non quae p.rficiunt aedes, l.statu iff. eod. & Min legato ornamentorum facto mulieri veniunt anuli, excepto anillo l. trio, I.signatorius, Eeod. 1. C. ix sa operae nomine venit, & Iocatum, & conductum, vel corpus perse m ex aliquo ome, I p x
is; Ostentum est omne, quod est cotra naturam cuius inqι rei genitum, sectumq; sc lacum habet, & in brutis, i. ostehsum, Eeossi Duo strat genera os .ntorum, unum quod nastitue eontra naturam, ut habere tres manus, adierum, quod prodigiosem videtur, ut pha
I34 Optimus max.3c optime max. significat libertate, &dum quis tradit aedes optime mari intelligitur sine aliqua seruitiare, sed liberE; tavri,d.sicum iundum, l. illa verba, si eossi et t& dum dicitur, Iego uendum meum optim' maAmu licet unus fundus tantum reperiatur in illo tamen habet locum legatum, ibi. I . t . . Lias Obligationes veniunt in concessione bonorum, I.Princeps, fi eod.' Opprobrium est, quod natura turpe est, ut furtum, & adulterium, I.probrum,s eod. Ope dicitur, quod consilio maligno, &f- ad aliquid perpetrandum commissum est, a
II 6 Pecuniae appellatione venit res, i. pecuniae, E. eod. Iic refertur ad ea, quae in nostro paei trimonio sui at, I.rei appellatione, Eeod.& non tantum complectitur numerata pecuniam, i e L sed omnia corpora pecuniae, i pecuniae verbum. Vnde cum stipulamur, quanta pecunia ex ihaereditate Titij ad te peruenerit, tunc res ipsas, quae proueniunt, no pretia earum spectare videtur, l. cum stipulamur, E eoae ut ii i L ' . et tis Publica illa bona dicuntur,quae sunt alicuius Ciuitatis, praesertim Pop. Rom. Ibona cussitatis, ε.eod.& inter publica non numeranturres sic , neq; religiola, sed quae sunt ciuia tiatis ; strictim autem dicuntur theatra, & similia ; quaeda alia dicinatur publica strictissime. lut illa, quae sunt in patrimonio Ciuitatis, sicuti molendina communis, sed publica proprie sunt, quae alienari non possunt, nec usurpari. Ideo die tutInstilicii, quasi ad publi-, : musiam iastinata, l.inter pub. ibi glO. E. cra. e. - , 48 Publicanus dicitur, qui vectigal Pop. Rom. conduxit, & venit quasi a Red quae erane' tunc Pop. Romani, l .cum qui vedigal, ff. L . η'.: r ti Partis appellatione venit etia id,quod pro indiuisio est cum alio; nam quod diuisum est, iacitur nostrum totum,& non partem, sic partis nomine venit utrunq; cum ex utraq; par- er te unum tantum voluerit constituere astrum, retinendo quilibet domissium sui temporis:
I.recte dicimus. S.fin.ffeod.& ibi gl sub nomine partis non venit res furtiua, sparissi Sub r milae rei venit etiam par Lappellati erebricossi r o Part
242쪽
pareotia, l. iusta interpretatione in fine, in eod. inde ubicunq; fit mentio de patre. intelligitur cliam dς auo. ses
3 F ι semitur oviliiplicitur, ut pro singulari, ut dum dictitur, si deeςsserit λ.nt liberius uiat unqua hamum idia i siliquisse,2cuni pateri S. rogo, st de
rs x Paties est fine muris, seu menijs, iquantum, ffeod. stamuri intelligun- cum ceme ...
ris itaq/9M non ςsi,disti' - radiutaqriatum est viscer- est,ffeoldi iret cum imputas si, delinit esse in patris potestate, aut morte, ain vin cipatione, i. pupillus,
243쪽
Dilucidi XX. De verborum signis C. et I
ira Persecutionis verbum extraordinarias persecutiones contineri fideicommissorum.&similia, & venit omnis actio,siue ciuilia, siue extraordinaria, l. persecutio, S. D. Teodem iso Prouinciales accipere debemus, qui in prouincia domicilium habent, non eos, qui ex prouincia oriundi stant, I prouinciales, meodem. 16i Pluris non infinita pecunia continetur, sed media dumtaxat, I nec adiecta, ffeod. ioa Praedia urbana sunt non tantum aedificia exii ta in Oppidis, tam stabula, quam alia. quae merentur mercedem, vi in villis, δέ in vicis, Vel si facta sunt voluptatis causa, nam ut ibanum praediumron locus, sed maioria mitἡ veniunt etiam horti in aedifici js constitutis nisi sint in frui ut vinearij, de oleatorij, l. urbana praedia, ita m. ' ' 1 63 Praevaricatores dicimus, qui causas aduersariis suis donat, de ex parte actoris in partem rei coincklunti de a varicandu dicti sunt, i. praeuaricatores, Te .is Potestatis verbo plura significantur, in Magistiatu imperium, id liberis, patria potestas, in seruis dominium, in delinquete ficultas, i. potestatis, ricodem , i 6s Perduelliones sunt hostes, cum quibus bellum geritur, I.quos nos, is cod. 166 Plebs si cat caeteros ciues sine Senatoribus, i. plebs, is eod. ii 57 Pignus dicitur a pugno, quia xes, quae pignori datur manu traditur, sic propriὸ pignus est rei mobilis, l.plebs, pignus, is cossi ir 68 Plumbum erat, quod pro tegulis ponebatur in aedificijs, sicuti modo mantur Ecclesiae
Venetorum. dc ut ardes, ut plurimum nobilium utuntur, l.malum, plumbum, Eeod.
i 69 Paterfamilias dicitur, qui domi dominium habet, quamuis filium non habeat, sie de pupillus diditur paterfamilias, de cum moritur pateriamilias, pluritas filijs relictis singula capita incipiunt habere dominium,dc tot erunt pateriam. l. pronunciatio, S. partem, Te . I o Posteriores dicuntur, qui sunt ultra nepotes, i. Iuriscosultus, S. pares, Ede graicognat ari inanti ea res erit, significat veram aestimationem fieri, l. inter haec verba, Te . .
ira Rapina tria significat, rapientem, rapinam ipsam, dc rem rapta , nec dicitur rapina, nisi
tria ista concurrant,l.Marcellus,cum glO. Teodem.
173 Redditus genus est ad omnes fruges, cum omnis fructus sit redditus, sed non e contra; nam partus est redditus, non fructus, glo. in I. frugem, E eod. im Repudium est inter sponsos, sed improprie, dc mdit inter virum,& uxorem, Lintersi prum,S.diuortium,sse . Linter diuortium feod. Vir, Regula est, quae rem sicuti est breuiter enarrat, non ut ex regula ius seriratur, sed exit,
re regula fiat, i. I .Ede reg. iuris. . 'irs Reliquiarum appellaxione, vide supra in verbo careerum. 1νν Rei appellatione, vide supra in lib.I. c.res. 1 8 Rustica, quae dicantur, ville supra inverta praedium, ερ aedificium. a V Roma, vide in verbo Urbs, in fine. 18o Sponsio non tantum continet. quod fit interrogatione interueniente, sed omnia si ista tio, Spromissio, i. sponsio, Teod.
18i Stipendium est modicum ara soluendum nuncio Principis, Ze diutura stipe, quod est tri
butum, Lager, Teod. 18, Silua cedua dicitiar, quae habilis est ad cedendum, ut illa , quae succinia, rursus restirpi- btis de radicibus renaicitur, l. silua cedua, seod. 18s Stipulae illectae sent spicae in messe deiecta, nondule , quas Sci cum vacaverant, .colligunt, Laeua, S. stipulae,ff. eod, 18 Serui appellatione, venit de ancilla, I.detestatio, S.serui, Teod. dicuntur serui seruando, secuncum l. pillus, S. seruorum, E eod. de quibus supra, lib. a.c.de seruis. I 8s Supremus est, quem nemo sequitur, I.proximus,ff. eod. dc potest in uno velificari, Lin
i 86 Speciosae personae sunt clarissimae utriusq; sexus,et ornamentis Senatoriis utuntur, upeciosos, Eeod. filiae sequunmr virum, I. liberos, E de Senatori .
244쪽
188 Sequester dicitur apud quem plures,eanderii rem,de qua controuersia est, d nsuerat dicitur ab eo, quod occurrenti, vel quasi sequenti eos, qui contendunt,commitatiu,L
189 Spadonis nomen continet plura, ut illos, qui sunt castrati a natiuitate ι vel pom, ni los, quod amputata est virga cum virilibus, qui dicuntur Thilst,re,lιSpadones, Teodem: xso Soceri appellatione venit avus, & aura uxoris, vel mariti, l. ceri, geod. ryt Spatia numeranda sunt a continentibus urbis, i. mille passus , ff. md drya Singularis numeriis sieph ponitur pro plurali, ut militem Romanum Annibal a*idnas concidit .i.milites R omanos, vel dum quis stipulatur pro se, & haerede sito; intelli tur etiam ii phares fuerint hqredes, ut in .in usu, feod. l , Ist et Suum, ambiguum est, an cla toto, vel de parte significet i intelliitur, Wd min
is Structurae sunt alicuius loci H aestate sectar ex tabulis, & in hyeme in formam adium non interest, an sint perpetuae; vel ad tempus, i. malum, S. striinirae, εἰ d. : Iss Statuae, quae sitne aifixae basibus struetilibus, aut tabulae religatae catenis, aut erga pari ramarixae, aut similitem,quae coherent lignis, non sunt aedium, L statui, Od. i. t 96 Scena eὲ, quae ludore faciendorum causa, quolibet loco, ubi quis consistat, moueatum; spectacula siti 5biturus posita sit in publico,priuatouh loco vel in vico,quo tam co pa sim homines spectaculi causia admittantur, l. a. S. ait praetor, fsde his,qui not. insem. i Sonticus morbus dicitur is, quicuit: tres nocet, i. morbus sLeod. - -:t hry Sepulcae est ubi corpus, ossaue hominis concita sunt l. 2 8.sepulcrum, issese resi. cium-pt. sun. Alio nomine dicitur monumentum, quod memoriae seruandae gratia exutri,& moneat mentem , ut ibi. .
t 8 Sodales sent,qui eiusdem Collegij sent, l.Sodales:Ede Colleg.&corpor. illiciti Superstes dicitur, qu nasci speratur, Si qui uiuit,l.quod dicimus,ff. eod. rus Significatio est proprius, & verus sensus dictionis ab intellectu, vcl statuto legislatoris attributus . Auctoritas inuentoris, vel legislitoris dedit propria, & vera significata voc bulis, l. liberorum, ff. eod. ' α aoo Tri tum dicitur a contributione,ves ex eo.quod militibus tribuatur, me aem. so I T igni appellatione ex l. I a.tabularuis, omne genus materiae, ex qua aedesicla conitant,sgnificantor, I.tigni, Eeod. Inde tignaris labri sunt, non tantum qui tigna dolant, ica qui aedificant, i serri. ffeod. in fin. aoa Tuguri j appellatione omnea disictu, quod resticae rei inseruit magis, quam urbanis aevibus, ica tecto, tanquam tuguriolum, s.tugurii, Eeod. aos Tabernae appellatiline vetiit omne vile aedificium ad habitandum, non ex eo, quoabulis cini datur, . tabernae, TeQ L . . . . - αso T effictilla dictistema tribo tabema; Inde contubernales, i. inde tabernacul n. a. aDI Teli appellaticule, venit non tantum, quod arcu mittitur, sed & lapis, & lignu, α terrisi&Aestur,b ,ωmloer moum mittitur,l. si calumnietur. Stelum, ff.eod. goo Territorium est uniuersitas agrorum, iuxta fines cuiuscunque civitatis, & sic dictum et
m. quori stratinita loci intra eos ςonfines terrendi, submouendi vis habent, I pupillus. s. territorium,as eodem. ,sor 'Tereisi adictandis tergeminos peperi , l. ter enimi, Eeod. ao8 Totum fimdum nos dicimus nostrum esse, licet usua uctus si alienus, eo quod eu terratus, & non pars tam h recte, Eeod. os . ora appellatione: conti mur etiam actiones,l. meorum, meodem. a i o Tempus praestos quandis praeterito sumatur, ut insita in verbo, est . quia praeteritum durat, vshue ad praesem tempus, dum dicitur Troia capta est, licκ est, durat, vemiclyur, quia vemimi aestiuissem participio preteriti temporis, sic dicitur, quod praesens continet orietetitum duratione, I .in vetbum oportebit, Teod. quale conti insit tum temp- -ν ira Faddam tempus dicitur prae-
245쪽
Dilucido . De verborum signi fac. a Io
M mi perlectum,& suumni,& tune ad futurum non extenditur, Lleges, C. delen quos , dam est praeteritum non finitum, sed extentan in futurum, & extenditur in futurum illudi verbum erit, fide veta signis . QDddam est praeteritum parte finitum, & parte non fi- - enitum, & extenditur ad illud, quod non est finitum, l.pen.C.de usu. Praeteritum vero non continet futurum, nisi extensione, vel ratione rei, cui adijcitur, Italis scriptura.Ede lega. r. per Bart. ind.l.verbum oportebit. . sit Vrbis appellatione, Roma intelligitur, quae a muris,& continentibus describitur,l.Vr- : :MLE. eod. dicitur ab Vrbo, cur rura aratri, quod in condendo ciuitatem,solent adhiberi . l.pupillus. S.Vrbs. Teod. sub continentibus Vrbis, intelliguntur suburbia, glo. ibiae in l. Alpheus. E. d. Vrbana praedia, vide in verbo praedia, urbana ilia, in verbo familia. xi a Vectigal dicis pedagium, quod exoluitur de eo, quod extrahitur,&-ua eius res, . ex qua prautatur, Lex praestatione.C.de vectig. glo.in Leum qui vectigal. 1seod. & quoddam dicitur publicum, quod Fiscus capit, vel venalium rerum, quoddam priuatum, l. i
aI3 usurae pecunia' quam precisumus in mimando, quasi non ex ipse corpore, sed ex alia
si Villae sunt rustica aedificia,Lsendi appellatione. s. d. ari Vi sappellatione continentur, quae usui potui, cultuiqιeorporisac quae ad viuendum , necessaria sunt, sic Se vestuus venit, i.verbo vii M.ff. eod. & non venit stragulum, LiUr
ar Vitium est proprium eorporis impedimentum, ut in lusi , & illo, qui cum lumine adhibito nihil videt, lantestatus. S. - ff. eodem. at Vestis appellatione contineriirtam virilis, quis muliebrisaragedica,&Cathedradiac'L vestis. si eod. ia 18 Virilis appellatione venit thialaereditas, sed proprie est aeqi a pars, I.virilis, & est, ut cum duo iniutinantur haeredes in viriles partes, qus munus de istante aditam ruere his .
talem: tunc totam habet superstes,l. 2.C.de haered. inst. . . . . t i. .
ars, Via continmiter. &semitam,t.quantam.ωλ.ffe . ia a o Vsu suo dicitur illud etia, quod si s sui causa paratum est, I in lege Censorinaeiseod. ait Vinaria vasa sunt dolia, & c tera ,quae vina continent,&tamdiu dicunt vinaria, quD, diu retinem vinum, quia possunt ad alia adaptari, Luinaria. ff. eod. . . , - 1xa - Vinculariam appetit e veniunt tam vincula priuata, quis publica, L vinculorum, ff. eodem. ,as . Venenum est medicameritum,quod labonum, siue malum potest verificari, Iclui vene
a a Vidua dichuc Gni solum, quae aliquando nupta filii, sed ea quoq; mulier, quae vim non , . halinit, & dicitiit quasi vecoriai sine corde. vel sinuate, aut dualitate, quasi ista, Lmalum.
246쪽
α3o Altetare, significat vis par qui non utendo amisit seruitutes, sed qui canone--, quirendi non utitur,intest igitur alienare,& qui haereditatem omittit, in nationis.ifeod. a 31 Accipere iucitur,lim non eo animo, ut habebat,i.aliud est capere. Eeodem. . t D α3a Abrogari dicitur in prorsus tollitur,ut abrogue legem, cum tollam lea L derogam E. eodem. ' o . 'a 3 Aecidere aliquid, potest verificari, dum mors superuenit, i. in mimi. R eodem. ias . Assignare luxertu,hoc est regifidari,cuins ex liberis labe uesi e voluitis: gnare.Π.e m. . & in ripaeuia assignandis libertis; quae assienatio fieri potest testamento, nutu, vel codici blis, vel jnter vivo eκgu . i. . i si ars Beare est prodesse, inde bona, t.bonorum.ffeod. . ' VIIa 36 ac tinerere vlito.citroq; obligare, ut inemptione;divenditione, locatione,α ductione ; societate, & similibus, i.Labeo.ff. eod. & non se extendit ad ius testandi, l. ο --bum. ff. eod. l . adi Cognoscπe instrument est relegere, Ut recognoscant, L recognosecre. E d. id et rca 48 - Capere dissert ab accipereI nam capere edi in effectu adeoq; nou.vadetur quis caperex: quod est restituturus, i. aliud est capere.Teod. Et non dicitur capere quod accipio,ve alii irestituam, I. pere, ibi glo. . d. Capes dicitur, icet aths acquirat, dei capesse. a 3ς Censere est constituere, & percipere redum dicitur ν Censero Me eadum , Inde L. lsoris nomen, qui censum colligit, i. censeo. ssc l . . ., ' l .. l '3-: i . t xa as 4o Commendare ponitur pro laudare, Zζ deda onere, i. commendare. ibi glo. st. - l a 3a i in odere diem significus,quκ pecunia debetur, vel delictu incepit, i.cedere diem.ime'μ α α a Cauet e dicitur, quod sh caii personisLfideiussiohibus, siue rebus.i.pignoribus, i- 'i
a 4 et Desinere dicitur cum res abest, sed in potestatem redit, vires hirtiua, qtra: redit, neque ι amittere eius possessioneiu boscimus, ob lun, quia fiatio prius res subti acta cst, I .mullexis. t6.iti diere: Feodem. - i. 244 19etestari est absenti denuntiare l. si ibsignatum.*.detessari .Fcod.& ponitur promtes .ri,& protestari, unde detestatio, & den cimo iacta cum detestatione coram testibus, i. es a detestatio. E eod. a s Disipung est conserre accepta. & data, & cancellare, quod redditum, vel impentum finuenitur l.cognoscere. E. eod. vide insta hoc Cod Vς b' , . . A. E. a - 246 Dedita intelligitur etiam is, ut perininauit, vel compensani l .dedi c. st. Uci tedi Dilpimgre ii strumenta, est e serre ut cestra data, Mognoscere eod.& post cou
tionem cancellare,quod redditum,V lim pCnsum inuenitur, ibi glo. . I si Midi 8 Debere ille, dicitur a quo inuito pecunia existi sere .debitor.ifeod. :α ρ Exhibere minus significat, quam restituerernam exhiberi in praesent Noris praelia k
247쪽
Dilucid XX. De verborum signi fac. ari
a 1 1- Dccte idem significat, quod reddere, l .laciendi. fcteod. facere oportere, significat ab ola omnem desum, viabstinuit quis ab eo facto, quod contra conuentionem fieret.& e raret ne fieret, i. facere oportere. feode. facere contra Voluntatem dicitur, di im quis plus rependit, quam quod est relictum, l. cum testamen . facere,complectit, intelligitur omne causam faciendi,dandi, soluendi, numerandi,& similia, l .verbum facere. E. eodem. diues Ferri dicitur, quod quis suo corpore baiulat, I. ferri. ffeod. . 11 Gerere est rem sine verbis factam, ut scribere, fodere, & similia, licet inter gesta,& Ω-cta sit quaedam differentia; tamen subtilis est. Gestum largius sumitur,l. Labeo. cum illo. sfeod. gerere non pertinet ad ius testandi, l. verba, l. licet inter. st.eod. Habere filium dicitur, licet sit exertus ex utero materno, vel qui mortis tempore non habuit, ut quia ab hostibus remeauit, I.etiam mulierisi eod.
a s Habere apud se est, de quo habet quis actidnem, & quod phti potest, l. id apud se.Te
dem. & significat habere, peruenire cum effectu, l.nomen. ff. habere. fheodem. a so Habere, duobus modis dicitur, altero iure domini j, altero obtinere sine interpellatione, id quod quis emerit, vel ex alia causa possideat, l.habere.ffeod. t. ,si - Indicasse est detulisse,arguisse, accusasse,&conuicisse, i. indicasse.ffeod. , --., sa Legare significat tribuere potestatem latissimam,ut ille, cui res sua legata est, ius ita e lillam accipiendi, l .verbis. E cod. ,s; oportebit senificat tam praeseris tempus, quam stiturum, l. verbum. Teod. sed hoc intelligitur, quando apud veriam ponitur aliud verbum , quod ex me te idem signifidar,ut omnis dolus tollatur, ut si fuerit dictum in stipulatione, tunc non habet locutit, nisi in expressis, vel regulam in si ituro, & non in praesenti, vel prae terito, glo.in d. l. verbum. Teod.& hoc ve rbo non pertinet ad facultatem Iudicis, qui potest pluris, vel minoris condem.
nare, sed ad veritatem refertur, l. verbum oportet. E eode. . i i l
di s obuenire haereditatem dicitur ex lege, quae testamento deiertur, ut ex l. Ir. tab. testamentariae haereditates confirmantur, l.Obuenire. E eod. 1 6 s Posse, intelligitur, quod commode,&conuenienter possumus, & cum nostra dignitate, l. nepos. cum glo.ffeod. i,ss i Pepetisse nota dicitur il Ia, qua matre mortua, filius excessus est ex utero matris, Ianniaculus. s.fin. is cod.
16 Perfecisse, aedeficium is dicitur, qui rem ita consumauit, ut illata in in usu esse non possit, I .aedificium. 6.processio. Feod 1 68 . Pernoctare extra urbem, intelligitur, qui nulla parte noctis in urbe est, quoniam, eis, totam noctem significat, I .urbanae. g. pominare. Eeode. 16; Peruenisse ad te, dicitur, quod perte ad alium peruenit, oper filium patrii l. peruenis se.1s cod. Dum stipui nur quantapecunia ex Leressitate T ιιν ad te pervemi, rcs ipsas, non p-cia rerum spectare videmur, l .cum stipulamur. E cod. 'a o - Pertinere spectat ad ea, quae sub dominio nostro sunt, & quae tute aliquo possidemus, quamuis nostri domini, non sint; necnon ad eos dicimus pertinere, quae in nulla eoru causa filii, s d esse possint,l verbum. F. eod. ia et Portare dicitur ea, quae.quis iumento conducit, i. ferri. Eeod. 1 1 Rapuisse tria continet, scindere Permedium,fiactum, conquassatu,&in ruptum, l. Maria
a 3 Restituere est verbum generalius, quam exhibere, nam significat tam praesentiam corporis, quam possessorem licem, fructum; reddere, i. plus est. E cod. 5e l. fin.1feod.& ille imie Iligitur restituere, qui simul & rem, & causam actori reddit, quam his habiturus esset, si statim inditione accepto te ore ei reddita sitisset,ut de rei venditime,& similibus,t.re stiti iere. Teod. & is dicitur restit re, qui id restituit, quod hiniturus esset actor, si cotrouersia ei facta non esset, l.restituere;& continetur omnis utilitas actoris; ut dum iucitur o
pus est facto restituat,&damnum datur,t cum pater.ffcod. U- 1
248쪽
222 . Liber Tertius. De Rebus.
& accipitur aliquando pro retaniare,& dare, ut quando vir reddit dotem, tamen laetetipit ei reddi qua diagm; a Dotniae dotis, oc tunc accipitur pro dare, muri iam erat restituta,
a 1 Soluere minus quam debet, dicitur ille, qui tardius Glitit; nam tempore Mn soluit, i. si cui ea es rapto. 9 ian. istis de ibi l. idluin , iacino soluit, qui Midum nor luit, L seu
Itetii, Ibidire Mirificat etiam omnem sati,ia ionem, & dicimus eum qui id facit, qnod
facere pro iiii sit, i. soluti ni S. st eod. m. . Di
Sittigitale idem est,qused sobscribere,& tribus semitur nodis, pro subscriptione, pro . sigillare, ci: pro obligati eis. subsignatum. ibi glo. E eod. a r Vemue ud hqrς in nihil intelligitur, nisi deducis aere alieno, l.venisse. geod. 'enire diem ; quando dies venit, quo pecunia debetur, I. cedere diem. E eodem. a18 Viuere continet &vichim, ribuni, ωestitum,& stratum, quia sine his mo vi προ- te' l. quos nos. S. verbum vitare.e eod.
,1, Λ Lienarumnon dicunt, .uod ad bucindoniinio venditoris manet, sed rem dicitur vend tum, quia periculum est emptoris,l.alienatum. Ceod. . a 86 bi Enixa dicitur mulier, licet quid i Ni tentosum, vel monstruosum, vel debile ediderit, & si quid fuerit legatum, dum enixa liberit, tunc debetur, quia fatalis fuit causa, I.quetis rei aliquis. H eod. & ter enixa vicitur. quae tergeminOS peperit, i. ter enixa. Binierin dicitur aliquid, quod pronitum est, ubi requiescat, ut tigna domus, i.malum. f. pro re cui. se eod. et 8 i Subsignatim dicitur, quod ab aliquo sebis iptum est nam veteres subsignationis ver. bo pro ascriptione uti solebant, i. subsignatum. Teod. a 8a Solisu non intelligimus eum,qui licet vinculis leuat si manibus in tenetur,ac ne cum quide,qui in publico detinetur, licet sine vinculis,l. qui nanq;.il.eOL
a 83 Memim,dituorum appellatione, continentur acitione l. meorum.cum glosffeodem. Si quis, continet tam masculos, quam theminas,l. I. Eeode. Beliquorum appellatioue, uniuersos significare, l.potest. Te e.
284 Vix, intelligitur fieri, quod non commode fit, Liuior. in princ. E. ad Veli. & I. aliena
di 8s Palam, est coram pluribus fieri,i. palam. Eeod. Intellige in contractibusn hoc est proprie ; sed i m proprie sumitur, etiain quod fit coram uno. ibi glo. di 86 Recte, significat arbitrio boni viri, l.hare verba.geossia 87 Amplius comparativum est,aliquando ponitur pro minus, quam positiuum,dc ad illum quoq; pertinet, cui nihil debetur, L verbum amplius. s. d. 288 Minus, sumitur pro nihil. Lminus.Lamplius S.minus.ii.eod. & minus recipit, qui nihil recipit, i. si ita stipulatus. Eeod. a 89 Coram, intelligitur, quod non tantum sit praesenti sit et, V intelligat l. coram. ss. eod.
aso Pene te, amplius est quam apud te, nam continet etiam, quod quodamodo possidetur. Apud te ς st, quod era te tenetia,Lpeaea ina. .
249쪽
Dilucid XX. De verborum significi 2 232 9 3 - De Coniunct ione
oniunctiones sunt isti,videlicet; &,quet,atq;,gl. in t .alienationis.g.orinst. deverb.su. . Connitiistiones sunt istae, videlicet, vel, aut, & similia; ne,dc ue, sunt adverbia n gandi copulatim, Bartil. saepe.ffide vulg. per i .si ita quis stipulat .st eod. asa Coniunctio fieri potest triplici modo .cretantum, Verbis tantum, re,&verbis,&hocta accidit inter haeredes legatarios, quis proprietatis,& vsufructus, qua in omnibus obligationibus, i triplici.ffeodem. an Re tantum ita dicuntar constincti, quando una, & eadem res legatur, vel datur duobus
res esto L--, ut ibL2ρ Verbis tantum,ut quando duo instituuntur in eadem oratione, in eadem vel diuersare, ut dum dicitur, In M Tumm, O Semm aq- ρουν μου, & similibus, d. l. re coniuncti.&so.ind. l. triplici zys Re,& verbis, ut quando plures simul coniuncti in eadem oratione instituuntur,& in ea dem re, tam coniunctive per coniunctionem ,& , qt, siue cum; exemplum de primo, Tι.
96 Fit etiam aliquando coniuncti sine istis articulis,ut dum dicitur; Go- Tuiis,'stitiis Meuim harerissent ex pinu Hia. vel ua, haradrasum'de de ius latius iud. l. re coniuncti. Ede Ieg. 3. 29 7 Disiunctiva simi cum dicimus, aut dis, aαν ημ, nam altero posito necesse est altetu tolli, I. hic verba. Teod. ass Subdisiunctivarum genera fiant duo, unum cum ex propositis finibus non potest virunq: esse; ut aut sedet, aut ambulat; nam tunc tremo potest eodem tempore utrunq; tacere, sed potest aliquis neutrum ficere, ut is, qui accumbit; Atremm genus est, cum ex propositis finibus, ita non potest neutrum esse, ut possit esse utrunque, ut cum dicimus omne animal aut facit, aut patitur; aullum.manimal est, quia non iaciat, vel patiatur,& potest simul &pati,& facere, l. linc verba. E. eod. la ρ ρ Sumitur aliquando coniunctio pro disiunctione, ut ex Bart.l.*pe ita comparatu. ffeod. regula est, quod cum idem significat, tunc ponitur pro disiunctiva, ut dum dicitur: Dio, des dare mitis, haradu meo, tunc idem est, quia sussicit dare uni tantum, nisi factum sit sepa ratu pro quolibet, quod aliter ex mente disponentium appareat, vel si factum principali ter est unius, & sic unus faciendo, alter liberatur, glo. in l. coniunctionen . Teodem. 3oo Copula posita inter duo adiectiva, ut agnatorum, gentiliumq;; cum tunc adiectiva si
matur pro duabus orationibus, tunc non re tritur concursus amborum, I .ita tamen.εdeleg. i. Sed quando ponuntur respecti res ictu substitutionis, ut Petrus niger, & albus, tunc requiritur consensus amborum, l.fili textorcs.ff de legat. r. 3or Disiunctiva tunc ponitur pro coniuncta oration quando cadit inter genus, &speciem,& tune accipitur pro contui sua, l. si quis ita. fi de auro, di arse legati sic inter totum uni uersale, & partem subicctam, seu praedicamentalem, secus si ponatur inter totum, & pariates integrales, l. locus.ffeod. & ne fiat repugnatio sensus orationis, ex Ban.d.l.s pe nume ro. si dicitur super pecunia, tutelaue sua, tunc, ve, sumitur pro &,quia tutela sine pecunia esse non potest, quia datur persqnae, oc rebus, i.ispo M. Sic dum dicitur, Devi. auari naus, rivis, σ danaair, d. l. aem Ee e. Ioa Soluta oratio quandoq: sumitur proconiuncta, aliquando pro disiuncta, ut in LI.triplici. pro coniuncta; sed sic distinguit Barta in d.l. Φpe nu. 6. aut loquimur in iudiciis, aut co tractibus, aut ultimis voluntatibus, aut legibus. In iudicis tunc interpretamur secundum mentem proferentis, i. si quis intentione. Ede iud. glo. in I.alienationis. si eode. In ultimis
voluntatibus si cadit inter personas, accipitur pro coniuncta, l .cum quida.fide verb.sian. aut cadit inter rim ra coniurio I, qirae s iniungitur per modum legati .& fidei inm i ii .
250쪽
114 Liber Τertius. De Rebus l .
tunc pro legatarijs interpretandum habet viis ςppulae, i. cum de lamiis. s. n. g. de EnLinlicite . si iniungitur per modum conditionita; tunc faciendum haeredi, & ponitur pro dia
Si in contractibus & tunc prosertur contra eum, pro quo,&ad cuius utilitatem induitur ; lic in dubio in fauorem debilioris, in d.l. in eo.*.ubi T. eod. si inlegibus Sc. tunc si apparet de mente legislatori si illi tandem in dubio accipitur pro coniuncta,ud in principio,
so Soluta dicitur illa oratio, quae neq; distinctionem, neq; comunctionem habet; & tunc ccipitur coniuncta, vel disiuncta ex ineote pronunciantis, I.alienationis. M ratio. ff. eod. ad Solutae ergo orationes sunt, in quibus coniunctio est copulativa, vel disiunctiva, vel alia, di quaecunq; pro separatis, glo. in l. separata. E. eod. Interdum soluta oratio ponitur pro se tparata, sicuti dum dicitur in sententia a Iudice, Condema σ Titium ἰ et rare oportet, cum certa sit quantitas, vel iactum, & in aliqua parte gestirum compre hensa, gip. in d. l. ispe. Teod. Et tunc susticit aliquid corum dari. s vel fieri, ut si dicatur, ρrom squicquid aώι ιν1,aur fieri; Ita soluta pro disiuncta ponitur, glo in d.l saepe. Sed si ita dιctu . . et fuerat , Sι demum min- operαν reaimeris a si omnia imposita sunt ; certum omnia redimum , da esse,& dicitur oratio coniuncta, secundum glo. in d.l. saepe. Sed si unum tantum sit im- .positum, caetera non desiderantur, habentur pro disiunctis, ut ibi. Inde dum dicitur, considio Ἀμώm, aut ista duo videntur coniuncta, vel distincta, secundum significationem , verborum sunt disiuncta, & dicitur disiuncta oratio; sed secundum essectum agendi contra at i quem in poenam, dicitur oratio coniuncta, quia utrunq; cst opus, ex glo in d .l. saepe. & , Bart. ibi in l.tript ici, quae ex corum mente breuiret sumniaui, ut de his notitia habeatur, et de cius materia,& alibi dissutius dicetur.
sos Isi, dictio, si ponatur apud orationem negativam confirmat, quod post seponitur,l & destruit, quod praecedit,& remouet oem iuris ivilis successione, Doct. inl.actione. .de trafac. &l. qui se patris. & qn in ultimis voluntatib. facit conditione ct in contractibus, vide supra hoc eod. lib. & de hoc vide Bardi in i Sticum. S.qui iniuriarum.it. si quis cautum. num. . & 8. I3o6 Ne, dictio, quando importet modum, vel conditionem i dictione exponitur pro non, facit conditionem, laeum pater. 8aitio. isde leg. a. & ficit etiam conditionem,quando iulud, quod ad ijcitur venit implendum ante emolymentum quaesitum, siue consequutu, Bar. I.qui birs. S. rmilius. Ede cond.& demon. num. 8.3or Neque, dictio est copulativa, l. quidam testamenti. inam a.ξs de iust.& iur.3o8 Ab, dictio, denotat scparationem, Bart.ini. si duobus num. a.ffide duobus reiS. 3os Ad, an faciat modum, vel conditionem, Bari in d.9 Termilius.num. 9.& s per hanc diactionem adijcitur aliquid explicandum,per honoratum facit modum, si per alium, vel pu- ideat ex viribus sortunae, facit conditionem. 31 o Alioquin, facit non solum orationem conditionalem, sed dispositionem continet, imducit conditionem contrariam, I. I. nu. II .Ede cond.& demonst. 3 1r Alterius, duo comprehendit, masculinum, & scemininum, Bart. in l. licet. S. separatim isde precar. ρ i a Amplius, quando faciat comparationem actus ad actum, non inducit repetitionem; se- .cus si rei ad rem, Bart.l. si seruus.*. si ita sumptum .sedeaeg. r.num. I.
313 Aut, dictio est disiunctiva,&disiungit verba,&sensum, Bart. in l. si is, qui. S.virum. E.
3 I4 Rutem, aduersatur his,quae sunt eiusdem generis, Batal. mariti.*.cum autem.fede adulta& quado poditur inc pilue, quando restrictive, vel correctiue,vide Bart. in l.hoc amplius. g. his.fs de danan. infect.s i 1 Clam, dicitur fieri id, quod fieri debet in praesentia Iudicis, vel alterius, & non fit, Vel a quod Diqiliaco ny COOR e