장음표시 사용
231쪽
as Idem dicendum de eo, qui est sub aliena potestate, ex quo a principio se obligare non poterat, ut habetur in tit. Inst. quod cum eo, qui aliena potestate gestum cst, veluti de sem. ' uo, qui non potest se obligare. hi si dominus iusserit, nam tunc tenetur ex contractu serui in solidum, S. I .& S. si igitur, Inst. eod. At si dominus ignorauerit, si d ea obligatione sit in cius locupletior, tunc ad id tenetur ad rem versam, , praeterea, Inst. eod.& propterea tales obligationes, quae a principio non valuerint tolluntur. 27 . Liberatur etiam mulieres ab obligationibus factis contra formam Senatustons Velli ni, nam cum foeminae sint debilis consilii, facile seducuntur. Ideo ad eorum fauorem secui est, quod nec fideiubere pro alio possint, nec pro alio intercedere. Marco Syllano,& veLIeiano c6sulibus. Qua de re si se obligauerint mulieres, nullius erit eseius obligatio,& stitutione tollitur, cum ea succurratur, ex glosin l. i.Ead Vellianum, licet in multis excrupiantur, veluti pro libertat' pro dote, sic de singulis, ut in Litti in Ghera de similibus causis tollendi obligationes latius in alia parte materiarium Haee breuiter lassiciant in tertio lib. de Rebus.
232쪽
Dilucid XX. De verborum signis c.
233쪽
Dilucid. XX. De lorum obligat. 2I '
Mt eommuni usu Ioquendi, quia non est intelIectus proprius, sed Muratium,& interpretatium, & sic communis usus non potest alterare proprium rei significatum. Agitur hie de propria significatione, qice sumitur ex ethi mologia voca Ii, recundum Bartu. r. ff. ad munici p. num. Is .& quando vocabulu plures haberet significationes proprias ab illis, non est recedendum,& propria est significatio, quae magis legislatoris menti, seu itareriae con- uenit, Bart. l. in ambiguo, is de robus dub. num.3.& in I. omnes populi, isde iust.&iurinu. 18.de mente intelligitur si illa significatio nullam continet iniquitatem,vel absurditatem, vel repugnantiam iuris communis, vel Issionem iuris tertii, aut qualitas per nae, seu facti allicr innueret, necnon propria significatio simitur ab authoritate, ut si in aliqua lege id declaretur; prout nos hic agimus declarando verba per ipsas Ieges , vel a d initione, vel ab allusone ipsius vocabuli, citeris deficientibus, dummodo talis allusio non re a tdisinitioni de quis infra in dilucidationibus leg- dicemus: Ex hoc itaq; tit.de verb.DF. De vel vi haec quae sequuntur pro terminorum dilucidatione collegimus. sinis r . Ager eius appellatione venit locus, siue villa, ut species fimdi,qui ad usum hominis e5-Iparatur, secundum I. ager, ff. eod. sic fiandus est genus, ager est species, I.quaestio, Eeoaesie
omnis Gdus continet agrum, non ex contrario, l.iundi, geod.
a Rodiis generale est verbum, siue verbis, siue re, quid agatur, ut in stipulatione, vel numeratione, I. labeo, geod. a Actionis verbo etiam persecutio continetur, l.actione, T. eod.sed non continetur exce.
ptio, I.verbum oportebit ι sic nomor actionis dicitur generale, & speciale, & semitur lar- ge, dum dicitur actio in rem, si respicit personam, stricte semitur, l.pecuniae verbu, F eod. 4 Armorum appellatione veniunt non tantiam scuta, gladi , & galeae, sed etiam fustes, &Iapides, quibus vis infertur, l.armorum, fi eod.s . Arbitrium significat, quod secundum ius fieri potest, sic arbitrium boni viri, quod boni
tutis, i. sua verba, Meod. io Anniculus non dicitur ille, qui statim natus est, sed qui trecentesimo sexagesimo quinto die natus, suis est, quod dies sit inceptus, licet non sit exactus, nam numeratio anni fit ad dies, non ad momenta temporum, l. anniculus hoc eodem modo dicitur, quod anniculus mortuus est, qui ex summo anni die moritur, secundum consuetudinem loquendi, dic s imcepta habetur pro coepta, L anniculus amittitur, E eod. & ibi habetur, quod non fiat numeratio diei. . Aedificia dietatur esse Romae,etsi in limitibus Romae existunt,&pers vi dicitur aedia ficium, quando ita confirmatum est, ut iam in usu esse possit, i. aedificia Romae ,& contino tur sub eo tugurium, quod inscruit rebus rusticis, i. tuguris, necnon venit taberna ad habutandum debita, l. tabernae, & venit fundus, i .sundi. 8 Aes alienum dicitur, quod nos aliis debemus, aes situm, quod viij nobis debent, Lcede- re diem, v aes alienum, & dum vicimus aes, venit etiam aurum, vel aliquid pro eo, quod est simile auro, l. etiam, s. eod.; Aduena dicitur ille, qui nouas sedes quaerit, & priores deserit, L pupillus, L aduena, Teod. quod etiam nomine graeco venit, ut ibi. io Miter non dicitur, qui animo tantum cum nupta copuIari vellet, sed requiritur Ipstactus, i. flagitiuus, non committitur adulterium cum nupta, l. ituer stuprum, ae eod. ii Aestas est medium tempus inter Autumnum, & ver, & tres menses continet, i. vesca, Laelias, Ene quid in flum. pub. 11 Amisus cum sit idem velle, & nolle cum altero amico in honestis, secundum Gil. lib. de amicit. Ideo sic in Liatae culpae, , amicus describitur. Amicos appellare dcbemus non leui notitia coniunctos, sed quibus fuerant iura a praefatae honestatis, iamiliaritatis quaeia ita rationibus. Sic duo requiruntur ad amicitiam, quod similiaritas sit ab antiquo,& lo ea conmersatione,&de Rebus honestis, alias inter iniquos non est amicitia. ii s Amphorae vinariae dicuntur vasa via vinum custoditur, sic & vasa torcularia, ae dolia,
234쪽
ῆOR . a Liber Tertius. De Rebus
alium vim adaptari possinu, tunc nonaen vinarij amittitur, i ivinatia vasa, fg eod. II Area clieitur locus, sinu aedificio in urbe, ubi aed ficium aedificam fioilit, i. fundi, ifeod. I s Artemon est additamentu quoddam nauibuS, & non est pars nauis, i. malus, S. arte
is. Bicstus ita dei ij bitur in i cum bifestus, cum glo. T. eod. Annus diuisitis est in t a. menses, secundiunt Zodiasi, dc quilibet menus habet 3 p. abcs , incc pris Martio , M iQ, Iulio, Ius sto, pesta e mbre, & Ianuario, i liabent dies 3 i. dc FPbruario, tu habet a siςς9m tantur dies 361. pro intrero circulo Zodiaci. qiudicitis r annus de, rae sex. Istae horae lex quarto anno constituum diem, qui est horarum 2 i litae dies additur mensi Febru risi , Suo mo habet dies as. & quia mutas; secivium antiquos est diutius in Nonas, IdM, & Calendas, dies iste ponitur in numero Calendarum, quia ponitur vlt itio die Calendarum. Sic describitur si festus ι Est eMessus diis , qui numero sἰκ horarum quolibet quarto anno constituitur, de dicitur hoc nomine, vel quia bis sumitur numerus sextus .i. pluries, aut quia in qius cxpressione dicitur bis sexto Caland. Marti,, ct colligia
at Bonae fidei dicitur ille, qui ignorat rem esse alienam, in pu tuus esse illius, qui vendidit, ut in procuratore, vel tutore, l. bonae fideLaa Bona de hoc nomine supradicti in est in lib. a. e. bona in princ.
as Creditor dicitur cui de cur e t quacunq; actione, vel persecutione, vel stipulatione, sine illa remotione perpetuae exceptionis, & hoc siue agatur iture ordinario, scilicet iure iactionis, vel extraordinario, scilitat discio iudicis, tam si debeatur pure, quam sub conditione, vel in diem, & ne tantun&m debeat creditor, quia non esset creditor&fit: Cre. duor quolibet contractu, l.creditorum, E. eod Sic loco creditorii accipitur ille, cui α tur tam ex empto, quam locato, vel alio contractu, quasi ex delicto dcbeatur caecepta pupillari Gusa, ameluis conrussatisnon, Lsi,cui exemptor,taereditor, E d. Creditor eris,go est is, qui exceptione perpetua sic moireri non potest, sic qui timet exceptioncm temporalem ei ir creditor conditionalis, de dicuntur illi, quibus nondum competit actio, est competitura, l. conditionalis, E eod. 24 Cautum dicitur, quod certum est, siue rebus, siue persena, rebus ut pignore, persona, ut fidei uisone, i. habere, S. cautum. Ia 1 . Continentia dicuntur, quae iuncta sunt, sicuti cotinentes Prouincias Italiae appellamus Galliam , Siciliam, licet modico steto sit ab Italia seiuncta, L notionem, ructantinentes, affeod.&continent a vi bis dicuntur esse in urbe, i.qui inco tinendbus, Ecdd. - il,
a 6 Custodia Upellatur locus publicus, ubi vincula tenentur, vel ipse vincula, Luincia
a 7 Crimen commissum nim dicitur, quod animo tantum est commissum, quia sila v. is ras non facit delictum in sero contentioso, l. iugitivus, is eod. a 8 Calumniatores appellantur, qui fraude alios vexant licibus,t.si calvinniator. a s Cavillatio est ab euidenter veris per breuissimas mutationc dispositis ad ea, quae sinit 'eridenter falsa, L natura cavillationis, E eod. Et hoc accidit ex mutatione significationis terminorum, ut dum dicitur res diuinae sunt in boni&nulli δε quod nullius est, occupantis fit, M bona sacra possunt occupari, quod salsam reputatur, quia verbum nullius, quod ibis sumitur, dissimiliter sumitur in secundo loco a primo, ex glo. in d. l. natura. 3o Capitalis causa, secundum vulgarem modum loquendi intelligitur de causa existini riosis. sed proprie pro poma mortis, vel amissionis ciuitatis, Uicet capitalis, sLeod. 32 Carbonum ancilauom non contia I mater qua fiunt cartari scilicet ligna, nee
235쪽
Dilucid. XX. De verborum obligat. 2 Op
ili toties, de alia ligna cocta, ne sumam ficiant, quae suum proprium nomen habent,sciliceetit iones, sid liciae sunt in ateriae ad carbones, sed ipsi carbones nomen habent separatum, Earbonum, ficod. ID. is . I ca a - Getera signi Eam omnia, quae dantur ad tuendum, veIcurandum corpus nostrum, quo eo υtimur, l. tora, ff. eod. di si in legato ponatur,venit omne, quod-in legato, & optio rei legetur, l. cςterorum, is cod. 33 Ciuitas intelligitur de Roma, quia publica est omnibus ciuibus, ctterae vero dicit ture; uitares largo modo, scilicet priuatorum, laeum qui, S. fin.is eod. 3 i Collegium sumitiir pro congregatione ad minus trium personarum, I. Neratius, fi eod. 1
3 sit collega dici tur ille, qui est eiusdem porestitis, sicut duo coales, sic duo tutores, I. cou
36. Contubernales dicuntur, qui tabernas colunt, Linde tabernacula, si eod. 37 Causa sub nomine Rei continetur, l.Rei appellatione, si eod. 38 Cives Romani dicuntur, qui invi morantur, I. in urbe, ff. de stat. homi. ις ' Culpa magna est nimia negligentia non intelligere, quod omnes intelligunt, i. cedere , diem, l. magna negligentia, st. Od. c ,- Camera significat habitatione, tua ponitur esitinens pro colento, Bal.in M . C.edicio. , i Dies est spatium a . horarum, l. more Romano, ff. de ser. & glo. in I .cum bifestus, Edeverb. signis. Sed differentia est, quando incipiat dicς, secundum Romanos incipit a media nocte, usq; ad aliam mediam noctem, ex d. l. more Romano. Athenienses ab occasu ad alia occasiim. Babilonij ab ortu ad alium ortum. Arabes a meridie , ut ibi glo Et haecest diuisio dici naturalis aq. horarum. Constituitur etiam, & alter dies, qui dici Iur artificialis. incipit ab ortu Solis, usq; ad occasum, sic sumitiar pro eo spatio, seu tempore, quo Sole si super terram. -riclesia Romana accipit dἰem a vespere, ut in Genesi Iegitur,&factum cst spere, ε 'manedies v maior pars diei Artificialis est spatium 7. horarum ascende te Sole, usq; ad occasium, l. vi bis, S.cuiusque, Teod.& maior pars colideratur,quoad vium,& com moditatem, & utilitatem, quod tempus dicitur magis accommodatum ad labores hominum, non quoad seatium, secundum sto.in d. l. urbis,ffeodo i i diffin s munere, sicut genus a specie, de dicitur a donando, munus est species, Linterdum , di muniis habet causam, vi in die natali, vel nuptiarum, sic munus est, quod tessario subinius. i. lego, more, mperio eius, qui iubendi habet potestatem, I. munus. Dona sunt, quae nulla necessitate iuris, de ossicij, sed sponte praestatur, sis omne donum duclliae munus, nee e contra d. l. munus. 3 Donationis nomen, simpliciter loquedo, comprehendit omnem donationem, siue moristiscatast, siue hon, l. aliena uina, S. donationis, Leod. ..t...
-l Dolus malas intelligitur de omni dolo, I .hax verba,sse. d.& culpa est,quae magna n gli craria committitur, sic magna culpa dolus est, l. magna, sse . t 43 Diuortium est inter virum, & uxorem, Linter miprum,S.diuortium, Linter diuinium, fBeoam diebria repudio, ut ibi 'i i a C. t . s . .. V 464 Dinitor intelligitur, a quo invito pecunia exigi potest, i. debitor, T. eod. 7 Dimissoriae litterae dicuntur alio nomine Apostoli . i. missis, hac de causa dimissoriae dicti nur; cum ad eum, qui appellatus est dimittamur. Forma talis erit. Natist is i. qaia .
dex a qtioiqiri sei licet sententiam dixit, mittit ad Iudi ad quemlfit appellario, glinia
48i l Delata hyreditasdieitur, qua spoliet adeundoxons in posHicinem, dicitur dela, ra cum decreta est, i. deIuta, ibi glo. E. eod. U I, Domns itur ubi quis': sedes,& tabulas habet, di sitarum rerum constitutionem M.
236쪽
st Erro dieituri itium, & requiritur ad hoc 'aliquo actu constet , non sola volvata.
1 1 Exceptio differt ab actione,quia ista prosequimur, illa. c exceptione repellimur, sedis' onere probandi sunt patrasci ex mi omni lenitMaver oportebit, LYerbum Oporte- ire, ibi glo. ffei,d. Est ergo exceptio contradicti . *fae modo exemit remn a damnatione, modo minoit damnationem, i .exceptio, Ede empl. de dicta est, quasi quaedam exclusio, sine oppbni actioni cuiuscuoque rei selet ad excitidendum id, quod in condemnationem,
de intentionem deductum est, l. a. st diaeXcepti l . i ιυ ι. ὲ
332 Exercitu, non tantum voam cohortem, vel xoamal m cominet, sed illum dicimus,ubi adest multus numerus militu; sic exercitui praeeila dicimus, eum qui legione, vel legi e cusui sanxitus ab Imperatore comisitis gemini sivi, sed hic eum,qui ab aliquo numero mi ilitum millus est, quasi ab exercitu mi isam, sic accipimus, i. quod ait praetur, , ςxercitum, Ede his, qui uobis insta : exercitus in men ab exercitatione traxit, i. I. in princ. si miles,.
s. Enixa mulier tres filios in uno partu, dicitur ter eniκa, I. ter enixa, Te . . ., ς Fabri tignarii dicuntur non tam illi, tigna Munt, sed omnes, qui aedificant, i. ω . i
sA Fanuli tomen demonstrat liberos homines iram nec duo serui faciunt familiam,l. de- , testatio, is eod. lic diuersimode capitur, vel in res, aut in personas, secundum l. pronunciatio g.famili , Eeod. in res, ut ex l. l a. tata dicitur agnatus proximus familiam habeto. i. rumi reditariam. In personas, ut ex l. colligitur, ut dum lex Ioquitur de patrono, & liriberto, dicebatut de funilia ; sic resertur ad corpus, quod iure proprio ipsoruin, aut cQM- , mune univcrsi cognationis coIatinetur, ut paterfam. materiam. Iicet filios non babeantisqtila a domino fit denominatio,& ite communi nomine similiet veniunt omnes agnati, subiculus potestate suerunt, d. g. familiet,& eias appellatione veniunt si ij, serui filio in do-i minorum, quilis eiusdemi ultimi genitoris sanguine proficiscundit, sicuti dicimus familia
. . Item continctur & ipse princeps, sed tam inarum,liberorum in familia non sunt eiusdetriariis, sed patris, i. familia, C eod. cum glo. ibi. . L l. i' item familiarum quaedam dicuntur urbanet, quaedam rusticae,&in hoc non Attenditur Iocus, sed gemis ; unde potest dici urbana familia, licet in rure sit, dummodo operas m alicas iam ilia non laciat, sic urbanum a rustico discernitur nona loco, sed a qualitatς in aum,& exercitis, it urbaua familia, ff. eod. i . i. . l. o Fundus est integrum aliquod, & plerunq; sumitur sine villa,& dicitur omnis-parumlo. .cus habeamus: nbn. n. magnitudo loci a fundo separat, sed nostra affectio, sic quaelibet pars sundi potest dici fundus; si ita fuerit animo nostro constitutus,&fiindus habet suos fines, 2 loeu ifieod. de fiandi appellatione venit omnis aedificium, omnis aggr, fundi appel- - , Iatione ; distat ab agro,& praedio, quia fundus est Omne quod solo tenetur. Ager est spe aetatis di ad usum hominis,l. quaestjo estissim d. pridium pst generale nomen,*t instain verbo praedium. Fruges pro rcdditu sumuntur non solum, quod ex figmentis,& leguminibus, sed quod ex vino, siluis ceduis, aurifodinis, lapidicinis, sed non veniunt carnes, aues, fer , aut poma, l. fiuges, Te d. i. . s Fructus sunt, qui supersunt deductis expensi factis gratia eorum colligendprii, vel ac Ruirundorum, aut consertiandarum, I.si a domino, rutipo , T dς petit, haere & sub eius uppellatione venit etiam collatio bemfici:, glp. in O M olim,eyct. dς Mato. &ob id sudduae species fiuctuum; una dicitur industrialis, alia naturalis. Industrialis 't frume Numω vinum, fileum, lac lana, di fisailia, musne indusiliai mini mRsqnt. Naturalis, sicuti poma, pira ficus, i. stuctus, Ede usuri& glo. in I. sequitur, s.fiuctus, fide usi ap. Inde fiuctuarius, qui rei dominus non est, i. vii irin, S fini Uide usi istucti peti licet in inultis,& pro domino habeatur, sicuti in percipiendis fiuctibus, i. Titio, S. I. Edevsu. ::
237쪽
Dilucid. XX. De verborum obligat. et Ii
spicani in arista liabent, unde quae siliquos habent, & non spinas, non veniunt sub nomine inimenti; ut lupinuin, Lba, quae potius fruges iunt, secundum siliquos. i. pelles retinent, i. frugem, S. frumentum, Eeod. & ibi glo. Hodie autem, secundum comunem usum loqtie, di, sub nomine mammti venit tantum granu, eo quod cetera sua bonitate antecellat, glo. in d .l. frugem, L frumentum; si legatur a testatore uxori suae frumetum, intelligitur de eo, quod est tempore mortis testatoris, Bald. in rubr. Od.6o Filii appellatione quid veniati vide supra in lib.a. de pers is, dilucid. 8. de liberis. 6 i Fraus sine poena esse non potest,& est ipsa noxa, l.aliud. ffeod. 6 a Foeminae puerperi sunt recentes ex partu, L illa verba, is eod. 63 Falsus tutor dicitur, qui tutor non est, I. Paulus respondit, Teod. Falsum testamentu non est, quod testamentu non es vel verum non est,i. Paulus,ffeod. 6 Finitu dicitur non solum illud,de quo controuersia fuit,sed etiam,quae sine controuersi sunt possetIa, l. transacta, Te . & illa, quae sent iudicio terminata,I. ut sunt, E eod. 6 1 Fur non dicitur, qui animo tantum furatur, sed eisinu, l.fugitivus, si eod. fit rem non esse, significat propositum hominis velle iurari a sic solutum esse serto, significat ne ni esse obligatum de iuris,l.aliud est,iseod. i. s. . 66 Fossa est receptaculum aquae manu factum, quae possunt esse, & publica, dc priuata, i, nica, S. sana, Evt in flumi. pudinauig. ii i67 'Rliorum appellatione quando veniant nepotes, Bart. Hiberorum, ff. eod. nu. 4. ita diis stinguit, si profertur a lege, vel stricte, distinere, discretiue,vel indefinite. Si distincte, cI discretiue, ut quia voluit illos discernere ab aliis inserioribus,& tunc sequetes non intelliguntur, ut in l. pater, aede adulta Si indefinite prostratur, tunc vlteriores continemur, d. l. liberorum, & l .iusta, l. filii, geod. Si dubitatur quo modo lex locuta Herit, si statuit ad a. Iios non extendi, quia discreth loquitur, ut I. iubemus, C.ad Trebell, si indulget filias, laec extenditur, l. sed & militum, S.I . fide excusat. tui. eo magis si ratio filiorum non militatin nepotes; si ab homine, ut a testatore cos honorando, & sit ad eorum beneficium, ut indatione tutelae,& resertur . in alijs autem non, ex Bar. in d. l.liberoru. Ita veniunt posthu mi appellatione fili, in fauorabilibus, i. non i' filiorum, T. eod. i At in rescriptis principum, ubi continetur fauor,ut dum conceditur aliquid filijs honestum, intelligitur & nepotibus, perl.fin.C. de const. pecu. Sed si contineat priuilegiu conistra ius commune, tunc non extenditur, ut ibi , quia rescripta tunc siunt stricte interpret da,l si quando, C. dedi Iat. Si inter contrahentes, tunc interpretatio fit contra prodis. Lentem, alijs non concinentibus, i. vetetibus. Ede pact. 68 Glans caduca est illa, quae ex arbore cecidit, i. silui, S. glans, is eod. & eius appellatio. ne venit omnis fractus, quia eo nomine dicuntur Graeco idiomate omnes arbores, i. quive num, in fin. E eod. ερ. Ge m quid significet, vide in vesto genere i ta 7o Generi appellatione, & neptis, & proneptis ex filio, & filia, ἡdirarum caeterorumque mari eoram contineti manifestum est, i. generi, is d. - 7r - Haereditas est uniuersum ius, quod desumaus habuit, linihil est, C eod. sed res haereditaria non est haereditas, sed successio, sic nomen est iuris . continens damnosam, & utilem haereditatem, glo. in d.l.nihil,& l .haereditatis, is e . Vnde haereditatis appellatione, &bonorum possessio continetur,d.l. haereditatis; & cum sit nomen iuris accessionem,& decessionem in se recipit, atq; augentur etiam fructibus, i. pecuniae, S. hoeditas, Ecod. Haereditas non dicitur illius, qui est apud hostes,l.3.S.fin. ifeod. de iure stricto. sed sic de aequitate. Nam apἡima hora suae captiuitatis dicitur, quod ille de sierit, ex l.Cornelia, videt gio. non potest d.l.3. Obuenit haereditas ex l.quando,& ex testamento venit, quia ex l. s a. tal . l laereditates testamentariae confirmantur, l. obuenit, Teod. & dicitur delata haeredi t. as, quam quis potest adeundo consequi, l. delata, ifeod. 7 a M I aeredis appellatio resertur ad omnes haeredes, tam proximiores, quam ulteriores ;
238쪽
2Ir . V Liber Tertius. De Rebus
stitutione pupillari lacta his verbis i mihi haro reu, mis Hobaresem; tune hqrhs haeredis non venit; sed regula est, quia ventui omnes successores, exceptis casibus ex. pressis, i. sciendum, st eod. re an da.haeredis; & nometa haeredis expressum in sublimitione in stratin uintiun proximus haeres, & scriptus. Et ideo non Uin haeres luered l. ex
3 Hominis appellatione venit tam masculus, quam foemina , l. homines, ff. eod. Hostes p i duelles dicuntur, l. quos nos, E cod. & sunt hollas, qui nobis, vel quibus nos publice bellum deccrnimus; csteri latrones, aut praedonessunt, ic hostes, is eodem. ι 1 Hermastoditus dicitur ille, qui duplicetia' sexu habet,&illius dicitur, cuius naturaena
6 Integra terri dicitur illa, inquam nondum Donuinis, pascendi gratia, pecus humilit,
incertus polletior dicitur ille, quem ignoramus, i. subsignatum, Eeod. 8 . lnitratu in significat omne vestimentum, quod sternitur ad cubandum, & super eo, quis iacet, sicuti culcitra, tappetum, & similia, i stratum, me . & dicitur a sternendo, & sumi potest, tam de lana, quam de serico, lino, & similibus, de venit sub eo stragulum a ut ibi.
ρ - Impensa verbu diuiditur, nam quaeda dicitur necetiaria, cpraeda utilis, alia voluntaria, l. impensa, ficod. necessaria cst illa, quae si facta non sit, res peritur a,aut deterior futura est, ut ibi ι utilis, quae meliore re facit, ac deteriores n6 esse sint, ut plantationes arbore, ut ibi. voluntaria, quae speciem dumtaxi ornat,& fiuctus non auget, ut ornameta singula; ut ibi. 8o Iumenta significat equos, non autem boues, T. Od. Si Instrumentorsi appellatione vcniunt carthae, in quibus uliquid redactum est, ut in Auth. de fid.instr. Item quaedam alia dicuntur ex interprutatione, vitcstes; Item dicitur instrumentum apparatus fundi, deluia. instit. lega. l. nodionem, S. instrumenti, glossi in verbo
: Item instrumenta bonae fidei, quae apta sunt,& rebus, & hominibus, & ad negociatiota sunt parata, l. instrumenta, st. eHd. 8a Incola dicitur ille, qui in aliqua regione domicilium contulit, & intelligitur tam de iulis, qui in oppido morantur, quam qui in aliquibus oppidi finibus agrum habent, in quem se recipiunt adsitas sedes, i. pupillus, S. incola, Teodem l . . a i8s - Instructa taberna est, quae & rebus, & homimbus ad vi Sociatione paratis constar, l. in
structain autem , T. cod. 'I . . . '
84 Intercalaris mensis est Februarius, qui habet dies 18. &in bis utilis ast. l. cum bifestus,
86 Iura praediorum sunt ipsa praedia,&eorum qualitas.t.bonitis, silubritas,& amplitudo,. 't. quid aliud, ff. ebdem. l l . 37 Infra diem mortis,intelligitur etiam ipse dies, quo quis moritur, l .s quis, geodem.' In itinculis este non dicitur, qui in carcere est clausus, sedula, cui vincula sunt adhibita, l. verum est, ae eodem. 188 Legum appellatione veniunt tam verba,quam sententiae legum, l. nominis, S.verbum g codem. I i8s Liberatio idem significat, quod soluere, quia tollitur obligρtio; licet alio modo fieti possit, liberatio. quam solutionis, l. liberationis, ibi glo. Teodem. so Liberorum appellatione continentur non tantum qui sunt in potestate, sed omnes, quisii nisi iuris, siue virilis, siue foeminini sexus, 3 o formininos descendentes, i .cognoscere, S. liberorum, geodem. Et veniunt etiam naturales fili j,glo. ibi. Item veniunt desse dentes, de nepotes ex filia, ibi glo. sed non veniunt , qui mortui nastuntur, qui neq; nati, neq; procreati videntin , l.qui mortui M. eodem. Et falsum est, eam peperisse; cui mortuus filius exuctus est, Launicillus, L fin. Teodem. Item veniunt asotcSδε pronepotes cete- . t i F c rid Diuitig L ii H RI
239쪽
Dilucid. XX. De verborum obligat. 2I3
.ΗdT nil esA. liberorum, fseod. nisi Miter fiterit expressui qui nepotem Vnum rei se querit, non videtur, quod decesserit sine liberis, ut ibi Bari. in d.l.liberorum, mi. 19. T net, qJ extendantur usque ad tri potes, c teri descendentes vocantur posteriores , ut ibi. rsi latis nomen omnem monem lignificat, siue in rena, siue in actionem lit intentata, vel interpretanda, i litis nomen, is eodem. Isari Locus non estiundus, si, portio aliqua stadi, unde dicitur siue parum, siue maginis sit, s& eius appellarione non solii ad rustica, ita ad urbana quoq; praedia pertinere,& potes suo latere terminare, l. locus Est kffeodi si locus consideratur in urbe, dicitur Area,dum est sine aedificio in iure dicitur, l. mndi appellatione, fLeod.ss Lictus est quousq; maximiis fluctus hibernus a mare excurrit, i. licius est, E. eod. & daia plex est, vel plauicu,de quo dicta est,uel priuatit,vi lacus,&similia, latinis publicii, ff. cod.; Liberti appellatione, dc liberta conti fietur, l. liberti ff. eodem i a ' Iss Lata culpa estniaxima gligentia, non intelligere, quod omneuintelligunt, l. cedere diem, in lin. l.latveculpae,&magna culpa dicitur dolus, i.magna,is end. ' o cuplex est, qui satis idonee se habet, 'magilitudine rei,l.quos ,g. locuplex,ffeod. Lignorum appellatione veniunt ea, quae parata stini ad Carbones, de titiones esse ι nec non quae ad faces sent parata, sed ista non dicuntur ligna, quia habet proprium nomen, ex Carbonuni, ffieini nec continemur pali de perticae, quia redigendi ne in nummersi ma
ς8 Mulieris appellatione continetur virgo vitipotens, sic sumitur leto omni persbna siminini sexus etiam infantili, l .ar to,g. mulla redeam.& arg. legat ossimitur pro viri potente. s. II. annorunti Inst quibus modis tui. sing. in pii, α. 'di lo-do limitur pro laua rliere corrupta, vel: virgine milieris ifeolvet cormpia rarus; niolo lum, Equod si ino,
sρ Munus tribus modis dicit; ι Primo scilicet domes, quia munera dItur, vel mittuntur,. I pro onere tutelae, vel alterius, ut vacatio militiae; Inde immuhitaRLoberatio monere praestationis: Tertio, pro ali quo difficio publieo, inde unus Respo& rhmistra' i. munus, Iffeod. dum sumitur pro dono intelligitur cum causa, ut in nuptijs,&aliis similibus te
Oo Munus publicum est ollicium priuati hominis, ex quo coisuo miliaisingulos, villae ses j, ciues, rem ii eorum Imperio magistra vexissessinario prouebit, L pillis sanu ia
etorem, vide glo. 6c Card. in Clement. I. de mag.&HOst.in S.I.demaseo' .ii.3ἰδLq ulli mro 3 Mercis appellatione veniunt tantum res mes,des,l mercis TeoA . IIo - MArminii dicitur, qua unia nesso milia , tutinis assicinnuptasereri in nuingenua, vel libertina, nam neq; nuptiae, neq; natales, sed boni mores matrem btrusias ita chim, quia mores disconunt matrem fam a cinteris minit an det lar tintinum sic eod. . a Secundo, pro foemina notae auctoritatis, l. nMIE BKtomoerilibraetiasne, Toetsi largissimε pro omni foemina, quae sit sui iuris, i. pronunciatio, I. I.: bhi ν soli In ιr t
240쪽
Io Morbum e tempora leni eorporis imbecillitatem, Linter stuprum,S. morbum eod. inde dicitur morbus senticus, qui cuilibet rei nocet, i. morbos, ife . to 3 Masculinum quando concipiat foemininum, ut dum dicitur quisquis mihi alius filius, fili suς'aeres sit, secundum figuram verborum, & foemina continetur, sed veritas est in con trarium, nisi apparcat de mente disponentis, i. quisquis, Teod in fauorabilibus continem tur, vi in dat nul IKOris,h Herennius, unde dum ponitur singularis, vel pluralis tantumnum. comprchondit omnes, sed ubi utrunq; simul, ponitur masculinum tantum, & non foemininum di in instratur. l. l.Herennius, di quandoq; porrigitur ad viruinq; d. l. pronum ciatio, Bart. iii l. vcrbum hoc S. si quis, 1 l.cod. Ita declarat distinguendo hanc materiam; si masculus proteitur sub nomine proprio. tunc non concipit Amininum, I. si quis ita cu glo 4. s. de test. t ut nisi a lege proistratur, si sub notiunc appellativo,& constat de intentione profercntis, & concipit, i. Lucius, S. quaesitum, fi de legat. p. si non constat, tunc videndum,aut i, cognoscit masculinum, tum di non concipit, i. sim ff. de tutisi in materia com tenti masc.& foemina, v t in fauorabilibus concipit, i. si quis, s .de iurisd. oim, Iudic. si de odio irratio irabili, & tunc non concipit, i. quisquis, C. adi. Iul. Maiestati. Notandum, quod quaedam nomina sunt communia, ut humo,& continet masculinum,& stemininum, L nominis, Ede ver b. signisquaedam sunt mas . tantum, & ista continent stamininu ex interpretatione, non . eκ propria significatione quaedam sunt adicistiua ut quisquis, di tunc videndum, cui signo applicetur .s an communi, & proprio, si communi concipit ex propria significatione, si pioprio cx ςMensone; si non habet signum resertur ad commune, & concipit. Ita colligi- tur νη rnente.& verbis, Bart. ibi, quae omnia plenius in prima parte. χορ Mulcia pecuniaria pina est, Scitur arbitrio iudicantis a Iudice ordinario, magistratu, bde Ilraesidibus Pliniinciarum, & absa licet appellare,& datur, secundum modum legis, &no infamat. l. aliud ibi glo. Teod.& adsquatur nomine pgna,& mulctaa.si quia petnae,ff. d. tini: Maior pus uni sicuntur duo Resimachi ergallu,qui nihiI possederit,aut pauciorib. tri- ,
ri xetu Matrimonitum solutatii dicitur tantum meste alterius coniugis , quam diuortio, l. com
i ir Malum est pars nauis; nam sine eo nauis est inutilis ad nauigandum,& est arbor existens
II pςrdertia tonina magistris vetitur, quia ad ipsos perti t sollicitudo Rei p. magis, quam alijs, i. quibus, ff. d. II in Magna negligentia culpaeust magna culpa dolus est, i. magna negligentia, T cod. τι dii: Ma gones non appellantur inunc pix Od vclaesitian .i. seruoluin comparatores,l. mercis, fi .cod ris Materiae appellatione non ventilat materiati, ut duna dicitur liber non continctur cha aae l. .ubonum; ibi plorec .sidventum pali S perticae, l .pali, st. eod. II 3ib Meum licitur, quod alterius non est. nec ulla pars, i. recte dicimus, E eod.6c seb nominodii eorum contui tur etiam actiones, i. mearum. Sic aliquo iam dicitur praediu non consei inini terhabentium: sed vel aliud alio habente, l. litus, Te . o ixi Scintlyepissus ab urbe, non a muro urbis, scd a Guttinentibus aedifici js numerandi sunt, i. mille passius, geod. i. Ity M imis soluere non dicitur is,in quem amplioris sena mae actio non competit, l. n0n p res: iu honin mimis sesitum uidetur, & si nihil est exactum, l. verbum, C eodem, & l. mi- nus, si Eodem I si lia 1 cibi Modica pars dicuntur' duo nummi, vel quarta pars eorum, quae debentur. Inde muni sciatim , t hic adiectio, Eeost& hoc est arbitrarium iudicis, ut plurimum,secundu glinibi. Monumentum, vide sepulcrum. tr x r. l. Nomais appcllatione venit contractus, & obligatio, L nominis, Teod. radi Nostrum dicitur omne illud, quod possidem iis, licet usufructus alterius sit, quia usus fru