장음표시 사용
471쪽
gari nostror si dictu est, Valete algumς tua toto ad p1πε, tia parte gii tot u l. lue de tota 76. D. de rei vindic. l. si ex toto, in princ. deles spars hered pet. legitur sicu prioris v editionis ra: io nulla habetur ne quidem in utilitatem dom: ni directi, ii prior transfusa sit in posteriorem qua uis :mminuto pretio, Cur maior habebitur si ab emptio uein totum recedere contrahentes voluerint. Nam si bona &vera esset ratio illa perpetua interpretum, quod non sit permittendum contrahentibus poenitere post cootractum ex quod on imis laudi mihi , & e molamentum consecuturus erat per approbationem , Cur erso eis permittimns, ut post conitentionem iaciam de maiorς pretio conueniant demi-n0re cum perinde hoc casu fiat, ut minus emolumenti consequatur dominus, quam percepturus fuerat si de pretio co-ilento nihil sui set imminutum λ Aut cur non potius duplex
lacidim tum quali ex di lici. venditivne deberi dicimus Anforte veremur ne iniuriam faciamus emptori cui pore stim' rurari cur de pretio conuenerit,ac non potius, aut in priore.c0miention e persti terit,aut a posteriore inceperit 3 Aut denique cui non distinguimus an couentione posteriore prius pro tum actum sit, an imminutum , Ut si auctum sit unicum dumtaxat laudamium det, eatur ex posteriore emptione arristimandum, lilia sine dissendio , di incommodo directi donii ni si oc dici positi, si ver 3 imminutum fuerit, vel duplex lauit imaum debeatur, vel sabem prioris preti j ratio habenda sit, non posterioris, Ne fuςrit in Potestate contrahenti deteriorem facere condicionem domini, & quantitate minuere laudiani j qtis dea si .mplici, vendit sone perfecta deberi cs illet minuen lo pretium. Si enim perfectae venditio' rus intelle Lini retinemus quod ad dominum directum ne in laudimo piae iudicium ei fiat, Vt scilicet quamuis ea veri-ditio pro facta habeatur quantum ad contrahentes ex quo
instanti mutuo eortim consensu resoluta est remaneat tamerro facta ratione laudim ij. Cur non aeque facile retinemus estigium primae conuentionis maioris pretii, cum subinde ac iebus omnibus in AEgris de minore pretio conuenit, ud
472쪽
qua ais ex contabeti a voluntate transfusa sit prima con uentio in secunda na, nec nisi secundae ratio habenda sit, qd ad contrahentes ipsos pertinet, prima tamEremaneat,quod in dominum directrina, ut tantὁ maius ei laudimium de baa.
tur. Facilius squidem est, ut effectus aliquis supersit eius
venditionis quae non prorsus sublata, sed in aliam transfusa sit, uam eius,quae omnino sublata sit & extincta. Non enim penitus absumptum d extinctum videri potest , quod aliquo salsem modo licet diuerso retinetur, l. idem sernandum ret. de legat. a. bligationum sere ψ . . vlt. de oblig.& actiisti I. I. depcn.ugat. Atqui fatentur intεrpretes nullum domino deberi laudimium ex simplici vendi ione, quae iKalia ita iiDiusa sit, etiamsi per posteriorem pretium imminutam pro . ponatur.Ergo fateamur nece est nullum d Eberi ex venditione, quae mutuo partium consensu non in ali an transfusa, sed omnino extincta sit. E hoc fatentur utique fi resolutio venditionis facta sit incontinenti, idest antequam partes diuerterint ad extraneos actus, Sed non si postea, &ex inter
uallo. Quae tamen disti nctio, quia cum iuria ratiope pugna: tiara uobis confutanda est. .
in vendi lanis resolutionefacta rebas integris ex4n eruast ut in continenti cum de laurimis disputatis.
ISTINGUERE quidem prudentes nostri solent,A' paetum quod post initam,& perfectam
venditionem a contrahentibus: ibitum est etiam rebus omnibus integris, adiectum sit in continenti an vero postei,&eonteruallo. Sed ea dii etione utuntur maxime, cum tractam, Vtrum insit Pactum illud contractui,& formet actionem necne,& an ex Parte rei tantum,an vero etiam ex parte actoria i est an a,
473쪽
ruonem. Rae quaestio eleganter tractatur ab Ulpiano in l.iuris gentium I. I. quinimo D. depact. Sed generalius de omnibus bonae fidei iudiciis.Ait enim primum, nudam pactionem interdum formare ipsam actionem ut in iudiciis bonae fidei. Solemus enim dicere,inquit, pacta conuent in esse bona: fidei iudicijs: Sed hoe deinde monet sic accipiendum esse, ut si quidem ex continenti pacta subsecuta sint.
etiam ex parte actoris inlint, Ex interuallo antem no insinti nec valeant ad aῖendum, ne ex pacto actio nascatur. Exemplum adfert circa actionem dedois quae fuit semper bonae fidei ,.suerat Inst de action. si non costitutae dotis tempore, sed post diuortiuin atquς ita ex interuallo coauenerit, net tempore dilationis si tuto id est annua bina trina die dos reddatur sed vel longiore vel breuiore, Itemque eirca actionem tutelae, si post finitam tutela conuenerit ut maioros qu quae statutae sunt usura: praestentur.Non valebunt, inquit,hic pacta scilicet ad agendum , Ne ex pacto naseatur actio. Iaquo est obseruandum, quod nos in nostris ad eum locum nationalibus non setis aperte exposuimus,Consensisse qui dem omnes prudentes in eo ut pacta ex interuallo apposita numquam prosint ad agendum sed tantum ad excipiendum
sue bonae fidei contractus fuerit siue stricti iuris, sed quia ad pacta pertinet quae incontinenti facta sint dissensisse Pa
tum ab V lpiano fortassis etiam a Papiniano.Nam in Uectat Q. D de reb.crra. ubi tractat de pasto incolinenti appositα post stipulationem.Scribit ille disertis verbis, Tale pactum inesse stipulationi, nec tantum ad excipiendum ut putabat Vipi nus quς ille proculdubio intelligit, & perstringit illis φrbia quidam putabant ut apertius significant qtim sequuntur si ut ille putabat ad exceptionem tantii prodesset pactu. Constat enim fuisse Vlpianum, & Paulum, cipuos Papi
niani Adsellores in ipsius auditorio,&plerianque faciles ad dissentiendum inter se. Ulpianus veris cum ait pacta incontinenti facta inesse bonae fidei iudicijs etiam ex parte actori R ad agendum, quid filiud sibi vi l . ouam in stricti iuriscon.
474쪽
u rit quasi horum contractuum natura qua strictior est,hu- qu smodi extensionem minime patiatur. Q a potissimum ratione credibile est Vlpianu in specie duaeeta aduersus Paulum constitiise,ς uius tamen sententiam in celeberrimo illo Emitin Papiniani auditorio tande obtinuisse testatur ipse, cum xit quamuis diuersa sententia obtinuerit,A Papiniano autem videtur idem Paulus disseniisse non in illa quidem quaestione, sed in alia qua Papinianus tractat in i pacta conuenta JI.D. de conis. einpt. Circa pactum, per quod post perie t in vendi thonem,& ex interuallo auctum sit,uel diminutum precium emptionis.Est ςnim tota lex illa de pactis poste factis,id est,ex interuallo,s ait Papinianus no immerito quaesitu insuist dubitatum a prudentibus , An eiusmodi Pactum non valeat ad agendum, quomodo iam dixerat non valere pacta caetera quae ex postricto ad ijciunt aliquid vel detrahunt circa adminicinia venditionis.Nec tamen aperit Papinianus quid in tali quaestione sentiat,sed tantum rationem quasi dubitandi aduri illa quod substantiae emptionis consistat ex preci Q. Vnde captata occalione notandi Papiniani,quasi eam rationem Papinianus pro dubitandi potius qui decidendi ratione habuisset, statim subitigit si omnibus integris manentibus de augendo vel diminuedo pretio rursu in conuenit, cessum a priore contractu, &noua emptio intercessisse videt tir. Cuius tamen sententiae cum non alia
melior ratio adferri possit qua quae a Papiniano ipso allata,ci probata est Φ emptionis substantiacosistat ex precio, Vt
proinde mutata lubstantia contractu quoque ipsum immu-xatu esse necisse iit, non debuerat certὰ Paulus notare Papi nianu quas aut contra sensistet aut ipsum quide sed non satis aperte nisi studium nimium contradicendi' praecipite eum egisset. Debuerat potiuet sic Papinianu interpretari veid ipsum sensistet quod senti edum erat, & quido satis aperte
cum etiam rationem propter quam ita sentiendum sit attulisset. Quomodo eadem Papiniani sententia,& magis ex ho- nasi de interpretatus videtur Vlpianus ind. , quin imo in
veti s Idem responsum Seio a Papiniano, si post emptione ex
475쪽
interuallo aliquid extra naturam contractus conueniat, ol,
hanccaagi ex empto non posse. Cur. n. addiditat extran turam contractus, nisi ut significaret inpactis quae ad natu ram, substantii contractus pertinet, aliud existimasse Pa- Pinianu i scilicet valeant ea pacta etiam ad agendii, noni quidem ex priore contractu ed ex posteriore quasi alia, Mnoua emptione facta. Quod a nobis in Rationali bus satis diffuse nec infeliciter explicatum est. Nunc , quod ad institutum nostrum pertinet,admonendum superest supradictam distinctione De pactis post bonae fidei coatractum interpo- .stis an incontinἡnti an ex interuallo, numquam a prudentibus probatam fuisse,quoties tractarunt d e pacti s adhibitis circa substantialia cotractuu bonae sidet, quale illud eli per augetur vel diminuitur preeiu emptionis; sed illἱ tantu, Vtrum rebus omnibus integris ea precij immutatio, &siue auctio siue imminutio facta sit, an verb postqua res lutegra esse desiit ex alterutra parte. Papinianus.n. ut i a diximus ind. l.pacta conuenta non tractat nisi de tactis postea,id est ex interuallo post emptione appositis sua ad emptionis adminicula pertineant,siue ad ipsius substantia. Quae.n. fiunt incontinenti cum insit contractui licet ordina temporis,& naturae post contractu fiant in ipso in coirtractu, & simul non postea fieri intelliguntur: Cu in coniunctis ordo nul lus sit,i.
nihil prius, nihil posterius, licἐt priore loco vnsi dicatur aut
scribatur posteriore alterii l. quida et . D.de pecul.legat. Sic vero Papinian.ioqnitur initio d. l.pacta conventa,pacta cO-uenta quae postea facta, & doinde, An ide dici possit auctorostea vel deminuto preeio. Et ad Papinian Paulus notat si omnibus integris manentibus de augendo vel deminuedo Precto rursum conuenit. An non satis indicat eum se ea laui tractare quo auctu sit vel diminutum precium ex in te tu alloΘHabent .n.verb illa euidentum tracta temporis. Quid . n.dubitandum esset an integra mansissent omnia si incontinenti
Post facta emptione pactu interpositu' suisset Et dictio illa
rursum ea interpretatione recipere sandito pol ut de pacto
incontinenti facto Paulus senserit.Noa n.rursum sto inci
476쪽
linenti fit cum simul,& semel fieri videatur. Sicq; Papinia-
num interpretatus est Vlpianus in ii. f. quinimo cum ipsius
sententia sic refert quasi scripsisset ille, si post emptione ex
interuallo aliquid extra naturam cGntracti conueniat, agi ob hanc causam ex empto non posse. Et tia non dixerat Papinianus Pacta comenta quae ex intueruallo facta,sed ut rotulimus,quae postea secta quomodo ite Vlpianus in sequentibus cum sentit pacta omnia quae etia. ex interuallo fiunt, inesse ex parte rei,dή prodesse ad excipiendii ita scribit quia
solent,& ea pacta quae postea interponunt parere exceptiones. Et in s .adeo seq. Adeo aute bonae fidei iudicij s& pactiones silc .n legendu esse docuimus non ut vulgo ineptissim3 exceptiones aut vi Cui acius depectionea Jpostea factae quae ex eodo sunt contractu insunt.Na,5 hoc loco dixit Vlpianus postea pro eo qd Paullo ante ea in eruallo. Et ne secum pugnare videatur cu paullo ante scripsi flet pacta ex interuallo apposita non ineste,ne quide bons fidei iudicijs, addi:
ille quae ex eode sunt contractu,id es quae ad natura,& sub tantia contractus pertinent, sicut e contrario scripserat in praecedentibus aliquid extra natura contractus. Vt intelligamus has duas propositiones,quatu voa assirmativa,altera negat ilia est sic esse conciliandas,ut pacta quae ex interuallo facta sunt si extra contractus natura sint, & ad eius substan- . tia Non pertineant numqua insut, nequidem diciis bonue silui.si vero ex eo te contractu sint, hoc est contractus sub satia recipiat,instat quamuis exinteruallo apposita sint, ili modo rebus omnibus integris, ita uti, eiusmodi pacta possit abiri et a tota emptione, aut in alia emptione noua prioς cotractus reformari. Nec valde dissimiliter Pomponiti cuius sententiam refert & probat Vlpianus in d. g.aded, licet desumpta ex alio Pomponii libro ad edictu, in l. 2.D. de re scind. vcndit squam rem inquit De em eandem rursus a te pluris minorisve eniero.discessimus a priore emptione. Poeenim dii res integra est couetione nostra infecta fieri emptio
atq; ita consistit posterior emptio quasi nulla prscesserit. Ee Paulus noster in tu. Od.Emptio,inquit. di vc ditio sicut co-
477쪽
. scrim colobit, ita cotrario cosensu resoluit antequa fueri res sucula.Non igit illud iniPiciendu est, an venditionis re, solvito sat inc5tinenti an ex intelli ilio, sed an iebus cibus integris an vere, se ia secuta. R id aut vetat manere re intes ram perlongu tempus,& toto illo medio tempore contra -
hcces ad alia qua plurima negotia drisertere Hoc vero si ita eli ut est, iton podum serre quod i ope pretes soliri volunt, ut cum de laudiui: js quaeritur diluinguendii si an vendit rosini-plea quae nudo consensu perfecta tu erat resoluta sit incon tinenti an ex interuallo. Vt si :ncontinenti nullum la. limiudebeatur sin exuri eruallo debeatur. Q ait venditio quae utroq; casu pro insecta eii quantum ad contrahentes ipsi,s,fact a nihilominus maneat, quod ad dominum directum ne piaejudiciu ei fiat , sed polieriore tantum casu nota etia in
priore. Sic enim Amed a Pome ex aliorum non minus quam ex tua sententia d.q laudian. 38 . Na ii maiorem authoritate apud nos habeat ratio iuris, quam utilitas diti,dicendu utiq; eli, nullo casu laudimium deberi,quoniam viroque cas i vῆ-dit io perinde ipso iure, &solius conuentionis potestate fe-
soluitur: si autem propter utilitatem domini directi ratio. Dem iuris insuper babere volumus, quid opus elidistincti ,-De, ac Iwn potius admittimus generaliterm indilii Ucte laudiuisum deberi Cum viroq. casu intersit domini, ne quo l. ad ipsumat et venditio sit infecta, ut laudimium perere possit. Eil namq; hoc generale, perpetuum, ut quoties q-a imus an ex aliquo actolos alicui quaestum sit, quod ei auferri non oporteat, satis si vel uno instanti qua situ ius suilia se, ne unquam sine consensu is lius tolli et , ct adimi queat.
Ideo nimirum dici inus, Haereditatem quandocunq, aditam post mortem testatoris retrosingi aditam ex instanti mori is. j. haeres quandoq; 9. D de acqui haered ut continuari pontius haeredis cum iure desuncti, i omnishqreditasHR.de reg. tur quae continuatio fieri non possessi, vel uno minimo innanti res haereditari se aut nullius fuisse , aut ad quem aliuna pertinuisse intelligerentur. Item legatum transire recta via a testatore in legatariu quoties per vindicationem datu est,
478쪽
' hum quam factu haeredis, ut ait L legatiun 8o. de legat. 2. leg. ' a Titio ι .D.de iuri .quia si vel minimo instanti seret listedis non posset imitto Lerede ab eo disc edere, sed consensus
illius omnino exquirendus esset, ac traditio per eum facienda, ri dominium,quod eius semel fuisset peruenire post et adlegatarium l, si ego s. s. si res ride iur. dot. Sic denique ne alis quam plurima conquiramus quae in omnibus ferὴ iuris nostri partibu momento unico expediuntur lex Cornelia de captiuis apud hostes defunctis coniungit instans mortis cum instanti captiuitatis, di uctio postlimini j instans capti.
uitatis cum inlianti reditur, quoniam si inter haec duo inliί-tia tertium aliquod retineretur, tota retro lictio impediretur
poropter medium inhabile t ullo errore M., .vit. D.de v. cap. s. si ab hostibus Inst. qui b. inod. ius patri potest, soluit. Proinde in . quaestione proposita si admittas ex quo instanti persecta nudo consensu venditio est ius quani tum esse domitio directo petendi laudi mii. Illud quoque te.admittere necesse est,quod nec interpretes ipsi audent dicere, Nihil ergo
profuturum contrahentibus quominus laudimiu debeat, φstatim,di incontinenti venditionem resoluant cotraria voluntate: Cum nequeat ea resolutio fieri tam flatim,& incontinenti, ut non necesse sit aliquo instanti mansissa perfectamveoditionem, quae nec alioquin resolui posset. Aut si huius absurdi evitandi gratia suendu est nullum eo instanti per sectae venditionis adhuc fuisse acquisi tum ius petendi laudim ij domino directo, aut saltem non fuisse ius illud tantae potestatis,ut non potuerint contra bentes ei derogare. Admittamus igitur, quod ijdem interpretes negant, Etiamsi ex interuallo resoluta sit prior venditio non eo magis fore ut d mino di recto millum debeatur Iaudi mii: m,non magis quams in continenti facta resolutio fui ctet. Vnuni illud pro sententia communi adferre quis sortasse ponit, quod scriptum est in l. εb emptione 38. D. depact. Nihil interesse virum integris omnibus in quq obligati erant contrahentes inter eos conuenerit ut ab eo negotio discedatur, an vero inimes si, stitutis ij a quae alter alteri praestitit , consentiant De sic e . altro
479쪽
alter alteri eo nomine piaestare teneatur. Nec enim negati
potest quin ea Nerat ij sententia sic accipi debeat, ut nihil ,
intersiit quantum ad contrahentes de quibus solis eo loco tractatur, non etiam quod ad domi uum directum, cni scili cet laudimia deberi nemo dubitat eo cas, quo contrahentes a venditione rec esierint re ia secuta, A ficta per venditore traditione, cum & nos fateamur ab eo saltem diequb . emptor possessione nactus sit,aut eius apprehendendo facultatena adnodirecto petierit,ius petendi laudim ij quaeli tuniesse irrevocabiliter domino,cui postea praeiudiciu a contrahentib. fieri non potuerit. N. hil ergo vetat,inquies quominus venditio habeatur pro insecta quantum ad ipsos c citrahentes, nec tamen pro facta haberi desinat rone domini directi Pp laudimium Nos vero id quoq; fatemur: Sed tamen
largiter interesse dicimus: Au a persecta venditione discedatur rebus orbus integris contrario eoq; nudo partiu c on. sensu, an verδ retrotraditis,&in integrum restittitis omni b. quae iam vicissim tradita, &pi eisita futilem, scilicet v, ad dominum directum pertinet. Priore namq; casu nihil inte uenit, propter u lavdimium ullum de buri possit,cum posses.so nulla translata sit inemptorem. Posteriore autem cum traditio ex parte venditoris secuta est. iam causa subestquet
laudimi j prestadi obligationem, di necessitatem possit inducere, quod ius statim atque domino directo qussitum est vel uno instanti, certum est ei, vel inuito. vel ignoranti ad inii numquam posse. Et hoc demum casu procedit optime quod
interpretes adferunt er d. quod nostrum tr. Dis regul: tur. l.vit. Ddepaei l in insulam a I vlt D. solui. matrim. Itaque cum dicimus, ex perfacta simplici venditione, quae mira 'ibus integris resoluta sit, nullum i udimium deberi, Non tam ex eo movemur, tu id venditio ex partium consensu tesoluta sit, fesIet enim manca,namusque sussicies ratio si quis in ea conquiesceret quam quod eo est lucio facta fit prius quam domini csperit in eret od num in ' ia quaestione ista, ut tu caeteris sere omnibus inspiciendum est.
480쪽
auando integra ricantur omnia in emptione, O venditiona camtractatar de laxesmio .
T quia diximus eo demum casu nullum debeti
ex simpliei venditione resoluta laudimium, quo facta resolutio fit rebus omnibus integris, alia nunc inspectio occurrit qaando dicatur omnia esse integra. Q inspectio non tantum necessaria est ut scia tur quibusnam casibus secundum nostiam sentetitiam ex resoluta venditione laudimium debeatui sed etiam pra: stip-Posito errore interpretum, ut sciamus quado post resolutiovem venditionis, vel unicesia, vel duplex laudimium deberi putent . Nam cum tu ea sint haeresi , ut ex simplici qualibet venditione dummodo valida laudimium deberi velivi, consequens est , ut duplex soluendum eae miminent quo ties prioris venditionis resolutio facta est re non integra, t multiplicatio contractuum inducat multiplicationem laudimiorum , ut concludit. A med. a Ponte dict. quaest. laudim. 33. post Aiber. Bald.&Calin. adi ab emptione s8. D. de pact. Necesiaria igitur quaestio est etiam apud interpre tes, nuando res dicatur , vel non . Et si video in hac eadem quaestione aliam adhiberi ab ijsdem interpretibus distinctionem post Ban ol .ad d.l.ab emptione, An verba posterioris Conuentionis concepta sint petr modum nouae Obligationis , ut tunc dicatur nouus contractus, de uoua solui debeat gabella . An vero per modum resolutiuum , aut ut abj loquuntur resolutorium, ut hoc casu nondicatur nouus contractus nec debeat solui nova gabella, nec nouum laudimium siue contractus sit adimpletus pro parte latum, siue ex utroque latere,quia Doctores in hoc vim non faciunt,ii
quit Amed. post Bald Iacbo. Ias.& alios in . . . ab emptione, qui perstant in hac distinctione. Nec male,si admittas quoa