장음표시 사용
491쪽
conuenerit,ut retroacto eo quod actum fuerat, desinat esse obligatus is, qui non impleuit, & qui peractionem bona sidei poterat cogi,ut ex sua quoq; parte impleret. Non enim sic Neratius loquitur si nos ea, que ex empto,di vendito prestare utrimq; oporteret,praestitissemus,e cum rubii amplius inuicem deberemus conuenisset inter nos,ut retropcielitiis di in integrum restitutis omnibus,quq mutuo praestitistemus a priore emptionein totu recederemus, qu casus est de quo disputamus, sed longe alij s verbis, ta in bunc modum si ea, quae me ex empto praestare tibi oporteret praestitissem, & catu mihi pretium deberes conuenisset mihi tecum, ut rursus praestitis ira: blate in re vendita omnibus, quae ego tibi praestui stem pretium mihi non deberes. Et insequentibus non ait Neratius nihil interesse virum integris omnibus tu quae obligati efferatis conueniret ut ab eo negotio discederetur, an vero post secutum ex utraque parte implementum con hieniret, ut restitutis in integrum omnibus prior venditio
pro infecta haberetur: quae propositio planὸ falsa esset, re Neratio nostro indigna.Sed ait nihil interesse an omnia sino
fini egra ex utraq; parte eo tempore quo de resoluetida venditione conuenit.An vero ex una tantum parto si conuenerit de liberando eo , qui ex priore contractu maneat adhuc obligatus Differentiae autem ratio inter hos casus,quam interpretes nou perceperunt,ea eo pendet,qued cum ex alter.
ra tantum parte implementum ieeutum est, superest actio ei qui impleuit aduersus alium,qui non impleuit: quta actio casit bonae fidei quandoquidem ex bonae fidei contractu proficiscitur, haud dubie interpretationem recipere debet ex sile bona. Id enim est, quod ait Neratius omnia haec ad bonam fidem redigenda esse. Bona fides autem facile h ne
conuentionem admittit, ut emptor qui rem venditam accepit ubi eam venditori reddiderit desinat pretium debe re Non solum quod in eo nihil fiat contra bonam ridem , sed: etiam quod bona fides non patiatur, ut ventitor cili res vendita quam tradiderat fuerit redditapretium adliue pe
492쪽
tium, Q od neque in vociditoris, neque in emptoris perasona vi qua' ferendum est, di et t. ex empto 1 I. I. ui autem l. bona fide; 3o D de actio. empl. Proinde si permitteremus venditori ut hoc casu ageret, nihilominus contra emptorem ad pretium eo praetextu quod & venditio iam persecta ab initio,& implementum ex una saltem parte iam secutum Lisset, nemo ut quo tam iniquus esset contra emptorem, ut non ei exceptionem , vel pacti, vel doli accommodaret. Nam di dolo malo '& contra paruim faceret venditor, qui precium pete . etiam post tem suam receptam pergeret. ino ad ruitio illud quoque tiatim consequens sit, ut nec ei actio dari ulla debeat, quasi nulla elampli's competente, propterea quod iudiciis bonae fidei quale est ex vendito, exceptiones otiines idi sint non tantum doli, sed etiam pacti l. 3.D. de resciva. end. l.sed etsi 2 I. D. solui. mair.1 huiusmo- di S . f. qui seruum delegat a. Prodest igitur hoc casu nuda conuentio ad resoluendum contractum bonae fidei, qui
prodesse potest ad inducendam exceptionem talem lus bonae fidei iudicio ines e posis , Q d susticit, ut cou tractus haberi possit pro resolato, cum sussciat, ut actio venditori competens ei sit deneganda. Qidd enim aliud est resolui
contractum, quam in eum statum reduet in quo res erat: triusquam contractum. esset, ac si contractus ille prior num , quam praeces lint, ita ut nihil iuris ex eo, vel emptori suis periit,vel venditori. Sic fit ut per traditionem illam quam emptor venditori sponte secerit, ut conuentionis commodo posset ipse frui, & pretium debere de sinere, satendum. sit transferri dominium,&recurrere ad venditorem. Alioqui non esset contractus resolutus ex quo venditor dominium rei suae amisisset, dc emptor retineret, Illaque iniquitas emergeret in persona emptoris , quat De in venditoris persona emergat , conuentionem hanc ex bona fide admitti mus,ut & rei & preti j domitatu emptor haberet: Q nam autem rarione hoc: si si dissicilius videtur dicere cum haec retrotraditio non sol im non fixi ex causa viliti a retrouenditionis praecedenti: ,l sed ne quidem ex causa ali-hs 3 cura
493쪽
cuius conuentionis. Iu quo videtur hic casus differre ab omnibus praecedentibus, de quibus superiorς capite diximus. Non enim ponit Neratius sic iiii tam conu utionem vuemptor cogatur venditori rem reddere, ut precium quod
adhuc' debet sibi retinere possit. t Hoc enim pes pactutuqus d ad resolutionem corractus pertineat fieri nullcimodo po sie monet Neratius, sed necessariam esse nouam obligationem. 3 At ut praestit alta retrotrauitare vendita nili:ὶν re- cij nomine ab emptore debeatur: In quibus cerbis nihil est quod eniptorem ibi iget,ne quidem naturaliter ad rem redis dendam si nolit,ta consequenter 1i reddat spontanei retro- traditio est. Sispoia rati ea inquies Ergo, & auda, cum alia tricausam nullam habeat praeter nudam emptoris voluntatet Sed neganda consecutio est. Licet enim non fiat ex ae iai a te pacti fit tamen in consequentiam,& execut onem pascit, adeo ut etiam quCdammodo ex necessi ate fieri videa tur tam ex parte venditori qua ex parte emptoris.Ex parte quidem venditoris , quia non potest recusare quominus re ἀtrotraditionem ab emptore o latam accipiat, Ne alitersit in eius etiam potestate,ut prauit emptorem commodo,dcemolumento pacti ex quo scilicet preti: liberationem consequi non prius possit, quam rem vitro re tradiderit, Ex parte vero emptoris, quia iic ὀt ei liberum sit rem non reddere, si pretium debere malit,si tamen liberationem sibi ex pacto velit quaerere,cogitur citate omnia rem retrotradere, & qui' d*m Oa pacto, quia sic Ierunt verba pacti. Et totis equenter, non est nuda illa retrotraditio quae pro caiisa habet pactam quod licet non iasi leontra tui eae parte aegentis de ad agendum laquam interpositualec interuallo,ihest tamen, ut ita dixerim, actio non ad earn ormandam , sed quod magis mirum est,ad ilIa extingue.ndam, sicuti aliquando acc: dit ut actio ex empto a etur etiam ad distrahendam emptione: uvi Iulianus dicebat in specte da.ex empto I. is chii vinai duactiou. empl. tuon atri parit exceptionem quae inest iudi Cio bona fidei,& quae . dcirco adit; ut contra emptCrem noni Sis supersie xendito. actio ex vendito ad Preuium,quami
494쪽
i ii ab initio,& incontinenti,aut expoli facto quidem,sed rerbus omnibus integris contractus fuisset resolutus. Ut quemadmodum si contractus ab initio aut saltem rebus omni ous integris resolutus fuisset, nulla penitus ex eo competeret actio, cum poli resolutionem contractus ipso iure factam, perinde iit atque si nulla emptio praecellisset d.l. a. de rescind. vxndit .lta,& cum resoluitur p st rem ex alterutra parte secutam, ipso iure liberetur is,qui in eum usque diem fue-
rat debitor, tum modo prior ille pactum ex parte sua imple
uerit. Vtriq; enim casui comune illud est ut post resolutionem nulla supersit actio, nec ulla proinde necessaria sit exceptio.suffcit.n. ad resoluendum contractum bonae sidei vu sd eum statu reductu. sit restitutis iis, quae iam piaestitas ue-- rant,ut si qua actio ex eo co ractu superesse: poliet illa elidi per exceptione pacti, vel quae ei subsidiaria est per exceptio nem doli. At eum ex vir que parte res secuta es , & mutuae praestationes factae,nulla iam superest actio ei: conti actu qu picii cet neutri cout rabentium potest competere nis ad hoc , . ut fiat quod ex natura contractus hinc inde seri debet, Aequamuis post impletum in omnibu a cCntractum non eo minus contractus maneat,tamen neque obligatio neque actio
ulla superest, non solum quod iam deserit interesse utriusque , sed etiam quod obligationis vinculum ipso iure disso lut uni sit solutione ac pi aestatione eiu quod debebatur Cli solutio sit modus naturalis tollendarum obligationum omnium I. penio. de solui. Vel ex ipsa dissi uitione obligati , nis,quae nihil aliud eue dicitur a Iustiniano,quant iuris vinculum quo necessitate adstringimur alicuius hei soluendae causa. Cum itaq; per solutionem, & mutuas pr. aestationes utrimque factas tota obligatio empxi, & venditi sublata sit nihil iam superest quod de obligationis illius resolutione
tractari possit, est rue necessario descendendum ad nouas obligationes nouumque contractum si id agere contrasentes velint ut a toto negotio quod non modo persectum sed etia utrinque impletum fuit, recedatur. Mec aliter se iis se
495쪽
cum ponit emptorem sponte tradidisse rem venditori, tigconuerso venditorem sponte restituisse pretium emptori . Tunc enim, inquit, conuentio resolutis a bene operaretur in his que rellaba ut agenda, quia tollit hinc inde obligatio. ne mi, & actionem ipso iure, alias pro non iacta haberetur. Ita significans nullam posse vim esse conuentionis resoluti-u risii ad ea pertinet, quaerellabant agenda couentionis
tempore , Ut proin4e fatendum sit ex ipsius sententia si iam tum nihil restabat age udsi, nullam quoq; futuram potestatu
eiusnodi conuentionis. Sed in eo tamen labitur magnus ille vir, cum caeteris interpretibus, quod ponit contractu venditionis impletum fuisse ex utraque parte. Nam cum id accidit, quid obsecro agedum superesse potest 'Nihil plane. N ec enim actio ex empto aliam pristationem ullam habet nisi vivenditor rem tradat, nec rursum actio ex vendito, nisi ut em l. p tor pretium solvat. Ergo si & res tradita sit a venditore , A pretium solutum ab emptore 'cum nihil age dum res et, consequens omnino est, ut nulla supersit obligatior, quae resolui possit,utque ad retroagenda omnia per actum contra- . yrium retrosimilem, necesse si interuenire retrouenditionem cuius potestate sequatur retrotraditio ex parte empto pretii restitutio ex parte venditoris. Et in hoc quoque errauit Castrensis, quod credidit, si post impletam ex utra- que parte venditionem emptor sponte rem reddiderit venditori,& venditor pretium emptori, ante interpost ana conuentionem resolutivam, posse dominium rei venditae recurrere ad venditorem, de dominium preti j soluti ad emptorem : quod nos negamus, quia in hoc casu traditio , roto pecuniae nuda est, & inhabilis ad transferetidum domi Cium, quod tamen trans serti ,& reddi necesse est, ut domi - . Dium rei venditae, quod a venditore abscesserat, ad eum re- deat . itemque ad emptorem dominium pecuniae propraetio'. isolutae. Quis enim credat solam illam utriusque contrahen tium voluntatem spontaneam posse liustam esse causana domi mi transferendi λ Non magis utrique i, amsi ab initio vellem egoiras serre in te donat viri Iundi mei Cornei fani, la tu
496쪽
citu in me dominium centum aureorum nulla praecedente venditione d. l. numquam nuda 3 D. de acquir. rer. domin.
Sed fefellit Castrensem ut & csteros interpretes rc sponsum
illud Nerati j in dicta. ab emptione, v bi tractatur 'l' idem de
retro tenditione, quae sponte facta sit, sed ab altera tantum
parte non ab utraque ut ostendimus. Adferunt etiam interpretes post Bartolam quod scriptume ilia d. l. iuris geotium
adeo autem eodem titul ubi tamen nihi alereperias. Admittit enim Vlpianus posse etiam ex interuallo sic paetum fieri ut ab emptione perfecta dist edattir siue in totum siue ita pars eius resormetur, de quodammodo quasi renouatus contra ius videatur. Sed utrumque ita demum si res nondum secuta sit , tantum abest , ut velit Vlpiarius sententiam suam obtinere eo casu quo res iam secuta fuerit. contractus impletus ex , traque parte. Primus Aristo fuisse videtur, qui opinionem illam induxit quae a Neratio refertur,& probatur indicta. ab emptione, Vt non tantum rebus omnibus integris , de quo non erat qui dubitaret, sed etiam post implementum ex alterutra parte secutum, possit nihilominus conuentione fieri, ut restituta prius venditori ea re qua lara fuerat ab eo tradita possit resolui obligatio empti, & venditi ut liberetur emptor, & pretium debere desinat: quod ante Aristonem dixerat nemo . Amplius putabat Aristo vi solent viri magna aut horitate pri diti ab ea sententia quam ipsi induxerin; ac soliciter recepta viderint in aliam facile progredi audaciorem, Posse per pactum etiae xi uteruallo appositum seri, ut in emptione, & venditione qui contractus est viti d citroque obligatorias, unus duatacat contrahentium maneat obligatus , quemadmodum refert Pomponius in l. i.D de rescind. vendit quo tamento codocet non esse veram banc Aristonis sententiam , quia pro una tantum parte contrahentium abiri pacto ab emptione non possit. Et ideo si ab una duntaxat parte contractus renouatus sit . dicendum esse non valere huiusmodi Pactionem; quoniam cum hic contractus utrimq; obligatorius sit, tuasque praestationes habeat , nec elle est, vi vcl ex utraq -
497쪽
Parte conitet, vel ex utraque resoluatur, Nisi cum ea ratici iurisper aliam rationem potentiorem non per solam contrahentium voluntatem impeditur, ut cum pupillus sine tu toris aut horitate paciscitur. Nam ipse quidem liberatur , non etiam is, qui cum eo pactus estis. l. i. Nempe quoniam ius is ciuilis regula,&constitutio est, Pupillum sine tutoris aut horitai e obligari non poste i contra. 28. D.de pact. ideoque si pupillus ab initio eminet aut, vendidis et absque gu- thoritate tutoris,clat: dicaret contractos, nec essu pepillus obligatus.&nihilominus haberet alium obligatum l. Iuli nus i3 ., . si quis a pupillo D. de action. empl. Nec Pompo- Dio contradicit aut falsam, Aristonis sententiam adiuuat quod Iulianus respondit in i si conuenerit 16. De pact. si couenerit ne dominus a colono quid peteret ac iusta caulaceruentionis fuerit,nihilo mi uus colonum a domino petere polle. Nam praeter id quod non de pacto re solii tori o tractae Iulianus de quo, & Aristo, & Pomponius , sed de pacto de non petendo, cuius ea tantum potestas est ut exceptionem praebere queat non etiam contractum resoluere, Requirit Iulianus ut iusta fuerit causa talis conuentionis, sicut, & Popinianus in l. Stichum aut Pamphilum t. I. naturalix D. de solui. Vt iustum si pactu, id est ut sequentia explicant aequitatis vinculo susientatum, quod cum accidit mirum non est pactum suas vires et ercere, ut exceptionem parere possit, Et scilicet qui pacti sest, non etiam alia contra quem pactuinterpositum suit. Nolui enim vetat etiam in contractu quisit utrimque obligatorius uni ex contrahentibus acquiri exceptionem aliquam siue pacti siue aliam, non etiam alterivi susus a nobis explicatum eli in Rationalibus ad illam leo sem. Aristonis exeinplum secuti sunt interpretes nostri sed ad inducendum errorem nouum, A quem Aristo numquam probasset Nam cum Aristo, di post eum Neratius hoc tanta scripsisset in d. l. ab emptione, Poste abiri ab emptione etiare secuta ex alterutra parte,ut qui ex contrahentibus adhuc. manet obligatus ex altera parte ipso iure liberetur dummodo concepta pactio sit ad eum modum qui expressus eii in dis I. ab
498쪽
i ab eriptione; Nostri sie ees tendere voluerunt ut ide ad ruit tendum iit etiam eo casu quo utrimque contrectus impletussam suerit, s lasi eadem sit ratio utriusque ea sus,quia diuersitatis rationem qua attulimus , non perceperunt. Ergo vepactum resolutorium re iam secuta interpositum , vires aliquas habere Dossit,illud primum exigit usi vires non si sectita ex utraque parte sed tet uita ex alterutra, ut supersit aliqui obligatio quae resolui possit ex illius parte qui adhuc mansit obligatus . Deinde pactum interponi oportet ante quam retro traditio sequatur, Postia traditionem ultro fieri uecesse est ab eo filii patio iuuari velit, & consequi liberationem: Tum vero facta retro traditione sequitur liberatio, vi depotestate solius pacti resolutorij, S desinitem 'tor pretium debere, quod debuerat, non in diem usque pacti, sed in ultimu,sque instans factu retro traditionis: ino demum testanti Ebntingit liberatio ipso iure,& pactum vi te: suas exerit, noalitem eo in tanti quo interponitur. In quo uno differta patio resolutorio quod interpositu ni sit rebus omnibus integris, quoniam eo casu idem est initans pacti resolutorij; dis actae res lutionis, cum nihil obstet quo uindit eo ipso in taxti te solutio sal: quae tam eii ne perinde fieri possit in ipso in stanti pactionis adhibitae ea inferuallo re iam secuta e et altera parte hoe ipsum in pediment G Est quod iam res secutit suit, nec antplius est integra. Q emadmodum ergo sectit imi ex una parte implementum facit ne statiui resolui contra ctus possit, &impedit resolutione ira quo usque securuq sit actus contrarius imp emento, Et eo quoque tempore i qualiter potest inducere resolutionem, quam si pactio ptaece serit actu utillum contrarium, & aliqua obligatio si persit adhuc ex parte altera, Ita fatendum neces rio est, si implementum ex utraque parte secutum sit ante pactionem interpositam, non posse fieri locum resolutioni, bion solum quodi ulla supersist obligatio , quae resolui queat, sed etiam quia fieri non possit, ut hoc casu pactio procedat, quam scilicet conferri necesse esset in id tempus, quo secura esset utrici te trotraditio, ac proinde quo effectu ipso ia essent omnia ite . integi uni
499쪽
integrum restituta, citra ullam contractus resolutionem.
Hoc etiam ad milio quod volunt interpretes ut ea illaic o traditione dominium transferri utrinique posset: quod tamen Ros negamus. Itaque quod ex Aristone scribit Neratius in dicit. l. ab emptione, Nihil interesse vinam integris omnibus in quati: bligati ambo essemus coniuniret ut ab eo negotio discedere ir, an in integrum restitutis his non qu nos inuicem praestitissemus, sed quae ego tibi praestiti sem, consentire in us ne quid tu mihi ςo nomine pro stares, non adeo generaliter, re absolute accipiendum est, quasi nihil penitus intersit, Sed ita ut nihil intersit qui tum ad effectu sed intersit tamen quantum ad tempus. & instans iactae resolutionis.
Vid intersit an res secuta sit ex parte venditoris tantum, parte . emptorisὶ m de laudimis di putatur. I vera sunt,ut esse credimus, ea quae suseriore capite disputauimus , facile est intelligere quid ex
ijs inferamus. Nam cum interpretes Omnes velint ex contractu resoluto nulla deberi laudimia non solum si rebus omnibus integris conti in ius fuerit resolutus siue incoli tincti liue ex interuallo, sed etiamsi resolutus sit ex postfacio,& re iam secuta quamuis ex utraq; parte, dummodos acta sit pactio per verba apta,&idonea ac mere ire solutori aut coci i lito me deus a Pon e dict. quest. laudi m. 3 S.Nos contra defendimus laudimui deberi quoties implementum vvditionis secutum eli ex utraq; parte, propter tras lationem domini j quae hoc casu sc facta inire nitur, ut uotast amplius liberum contrahentibus nisi nouis obligationibus constitutis adeoq; per retrouendi ionem a cotractu re- τesilire .ld n consequens est ei quod ta sepe diximus,& rursum toties incula andum erit Deberi laudi iura omni co- tractu
500쪽
tractu ex quo domini u translatu sit per apprehensione possessionis secutant. In eoque noliri faciunt certe iniurii domino directo cum in arbitrio contra aeneiu ponunt ut quaesitum ei ius petendi laudiuiij auiferant per pactionem cuius Potesta e resolui contractum velint, etiani ex postfacto, etiare secuta, si cut e contrario fauent ei supra modum, cum defendunt , Ex conir ctu limplici qui non sit resolutus deberi Iaudimium, etiam traditione non secuta. R id ergo si neque resolutus sit contractus, neque res adhuc secuta sit ex utraque parte, sed ex altera tantum siue emptoris siue venditoris. Medius hic casses, est qui proinde nouam recipit dubitationem, Ex qua tamen facile nostri se expediunt. Nam qua ratione aut potius qua fronteputant, Ex simplici quoque venditione dum ne resoluta laudimium deberi, quod in contrahentium potestate esse non debeat ut a c5 tractu perfecto resiliant in praejudicium domini directi periquem non sted quominus apprehentio pol sessionis sequatur, quae laudiis viij praestandi necessitatem induceret: Eade quoque vi mouentur ut idem sentiant etiamsi ex alterutra tantum parte secutum sit implementum. Nec abs re. MRlto enim maior ratio facit pro domino cum ex alterutra parte contractus impletus est,quam cum ex nulla Neque vero solent prudeat es nostri distinguere an ex parte emptoris an ex parte venditoris res secuta sit, cum utroque casu admittant non esse amplius rem integram, nec magis si emptor preciu soluerit,l. 2.D. de rescind. vendit . quam si venditor venditam rem tradiderit t. r.C. quand lic. ab empl. disced l. ab emptione 32. D. depact. Nos vero in caeteris qui de iuris partibus idipsum de hoc se utimus quod prudentes senserunt: Sed intractam de laudi mijs qui fuit illis incognitus, nouam distiactionem
inducere cogimur,quae iudicio nostro non esitat noua si quς-ctio ipsa fui uita prudentibus tiactata. Dicimus itaque mul- tui referre,cum de laudi mijs quaeritur, an ςmptor coni ra etiam impleue it,an venditor; id est an pretium solutumst: Per emptorem,an res tradita per venditore. Implet si tu id econtractum venditor ex parte sua cum re tradit, emptor eo.