장음표시 사용
481쪽
illi volunt,aion deberi lauatinium, nisi ex contractu. Nasti scuti defendunt ex quocunq; contractu deberi dummodo 'iusto,& habili ad transferendum dominium, ita nec patiun -
. t ut deberi, nisi ex contractu aliquo praecedente. Nemo autedixerit resolutionem contractus ei e cotractum cum sit distractus l. 1 . . . is quoque Iride oblig.& actio.& d.l ab emptio. in sit. Vbi opponitu tur illa quasi ex diametro pugnantia. Id
agi inter contrahentes, ut a pristi no negotio discedatur. Et id agi ut nouae quaedam obligationes inter eos cotrahantur. Nos ver ὀ qui priorem propoli tionem falsam este iam ostendimus, etsi posteriorem veram esie non negamus, quia nuda traditio nunquam transfert dominium, sed iustam eam esse oportet, ni est habere titulum aliquem praecedentem eumq; alidum,S a iure approbatum l.uunquam nuda 3 I.de ac q.
tere, 'luc d aiunt interpretes, resolutionem contractus fieri posse citra nouum contractum quoties prior contractus effectum habuit resecuta. Repugnat enim iuris ratio, Repu gnanit omnes iuris loci qui bac de re tractant. Ipsa primum ratio iuris , quia cum nihil tam naturale sit , quam unumquidque dissolui eo modo quo colligatum est, ut habet regula. Non potest fieri ullius couuen Donis potestate, ut resoluatur venditio, quae per traditionem rei venditae, aut persolutionem preti j suurn effectum babuit, quin actum contrarium,& retro similem sequi nec esse iit, ut scriptum eliin l. i. C. quand Iic .abempl. Ergo, de aliquam retrouenditionem. Nam si retrotraditio tantum fiat rei venditat, & restitutio pretii nulla intercedent e retro uenditione, erit illa retrotradit o utrimq; nuda, di consequenter non erit habilis, nec sufficiens ad trans serendu do in inium quod neq; prima traditio transtul: let si venditio nulla intercessisset. Ac proinde non erit actus retrosimilis priori,uualem esse oportet ut a priore contractu poli rem secutam discedatur. Re pugnat ea Neratiosi nil Labemptione infit'. ubi ait, Illud plane con-uearaone, quae ad resoluendum id quod actum est pertineat
persci non posse, ut tu quod iam ego tibi praestiti cotra prς
482쪽
stare abicos iris, quia eo modo ni in tam hoc agitur, vi a pristi non ego u discedamus, quam ut nouae quaedam obliga :iones i ii ter nos cohili tua acuc . aetio uenditio igitur hoc casu nec ellari a eii, nec susiicit prioris contractus resolutio.
Ae uiuilitet viri anus 'Pomponio in Liurit gentium . g. adeo eod. iit cum ait tu empoyone caeteris'; bonae fi dxi iudi ei jspo se abiri ab emptione i uco tuai. Ite utq; partem etiam
contractus p ctione in 'tari posse, ut pereuli modi resorinationu quasi e invia tusco tractos videatur, puta si conuenerit ut res up s it a dece aureis sit xedi in quin sues qui iid ςc: Q ,cuebis addidit ea Verba re non duiu secura, nisi ut doceat, Re trimque secuta tirhil eue, pii e contractus resolutione tractari iam possit, ic: l occe ruri a m ei se nociam obligationem nouumq; contractum; ut a pilore discedatur. Sed apertius Pomponius in L 2. l .ue rescind. vendit. postquam disit, Si rem quam a te em: eau ac rursu si te pluris minorisve emero discetiisse nos a priore emptione Pone enim dum res in te
gra est conuentione nostra in sectam fieri empti em,at quo ita cεsistere psileriores a coaptiunem quali nulla oce ferit. Sulini igit , i. a non poterimus eadem ratioue uti pis i pretium soluturn em ytjone repetita, cum poli pretium solutum iniectam emptionem facere no possumus. uod enim aliud est non posse infectam fieri venditionem , quam quod dici
contendimus, Non posse resolui 3 Quoties alitem co- tractus solato ruentionis Poteitate resolui non poteli, necessaria est noua coituentio nouusqua contractus per quem cogantur contrahentes omnia in lutegrum restituere. Nee
aliud est quod is ict. l. 1. Gordianus rescribit, Post traditionem interposi tam, nudam voluntatem non resoluere einptionem si non actus quoque priori similis retroagens venditioriem interceiserit . ubi mal astrensis nudam voluntatem interpretatur eam in qua iii putatio non interuenerit. Fi nge enim quantum voles interuenisse stipulationem in posteriore conuentio ue perquam id actum sit ut ab emptione pei sectasiost traditionem secutam solutumque pretium recedatur . Numquam altequeris, ut ob eam causam resolu
483쪽
ta emptio dici possit, non magis, quam si stipulatio nulla in teruenisset. Cum alia stipulationis potestas esse non possit , nisi ut pariat actionem , quam nuda pactio parere non posset. Aliud enim est parere actionem, aliud vero emptionem contractam resoluere. Et stipulatio potest quidem esicere, ut cogendus sit promissor contractum resoluere per contrariam conuentionem, id est per retrouenditionem, sed non ut citra retrouenditionem prios venditio resoluatur. Neque vero in id comparate sunt stipulationes, ut contractum, qui nudo consensu perlicitur possint,aut perficere aut resoluere, sed ut verborum obligationem . vel nouam inducant, vel inductam dis luant, i. prout Io. D. de solui. vulg. l. nihil tam naturale 3 7.de regu l. iur. At nec illud verum est ut intera rosita stipulatione possit absolute, ac praecise cogi alteruter contrahentium, ut venditioncm resolui patiatur. Nam ex
ea stipulatione qua id ipsum alter alteri promiserit, certum est non posse condemnationem fieri, litem ve aestimari,nisi iuid quod interest, i. cum stipulatus Ir 3 vltim. de verbor. oblig. Nempe quia resolutio contrae is sicut, &contractus ipse facti magis , quam iuris est post rem secutam cum opus
sit retrotraditione, ut omnes fatentur , qui psa facti est, i. consilio T. I. vltim. D. de curat. surios Nemo autem siue ex
bona fidei, siue ex stricti iuris contractu ad factum privcise condemnari unquam potest, sed ob non factum id quod fieri debuit ad id quod interest, ut toties inculcauimus exi. si quis ab alio i 3 in s. D.de re iudi c. l. stipulationes non diuiduntur a . l. quoties quis alium 8 i. te verbor. obligat. Nudam ergo c onuentionem Gordianus intelligit, eam quae nuda sit a traditiore e siue aliqua stipulatio interuenerit, sue nulla. Q omodo Imperatores Dioclet & Maximian .ini traditionibus 2 o C de pact cum dicunt traditionibus , & usucapionibus non nudis pactis dominia rerum transferri. Nuclaracta intelligunt ea non quae steterint in puris finibus conventionis, sed quae destituta sint traditiove, ut interpretes
inanes consentiunt. Cum non magis per contractum em-rrionis aut stipulationis, quam per simplex pactum sine traditiona
484쪽
ditione transferri dominium podit quia inter modos trans.f rendi do uinij traditio quidem est,& usucapio, at non etiae stipulatio,aut alius contractus vllus, qui consensu solo perficiatur siue bo me fidei sit si uestri icti iuris. Et Verd si per sola
stipulationem ad resoluendum contractum interpositam rς solui contractus posset, sequeretur, nullum fose locum actio.
ni ex stipulatu in id quod actoris interesset, quandoquidem
non pollet actor dicere sua interesse,quod resolutus contra-- ctus non fuisset , qui e contrario sola stipulationis potestate resolutus inueniretur Exemplo eius, quod scriptum est in l. vlt. C. s. mancip.ita sue r. alien. Non posse pecunia peti quam promiserat emptor si seruum ea lege venditum non manu mitteret, quamvis manumittere noluerit, atq; ita datam sid5rupisse videatur, c tim potestate couentionis posse manumit tentis factum repramentari optima ratione placuerit, quem admodum in d. l. vltim legendum esse alibi docuimus. Quid enim potest venditoris interesse , quod ruus manum illius non sit, cum citra manumissionem ad libertatem peruenerit λ V, id similiter interesse emptoris, aut venditoris, quod alteruter contra leutium resolnere contra timi nolit, si contractus sit ipso iure resolutus λ Vt ergo resoluatur venditio per polieriore conuentionem et, quae munita sit stipulatione, cum iam secuta fuit traditio ex parte venditoris,& solutio pretii ex parte emptoris non tantum necessaria est retrotraditio, &pretij accepti restitutio, sed ante omimare-trouenditio, quam postmodum caetera sequantur, ut actus contrarius sit in omnibus, & per omnia retros milis priori.Nec enim fieri potest, ut contractus,qui non modo persectus sit, sed etiam impletus per mutuas praestationes hinc inde factas aut solo consensu contrario, aut per solas praestationes contrarias resoluatur , sed retro agi omnia necesse est. Dominium enim rei venditae, quod per traditionem suit acquisitum emptori non nisi certis, & legitimis modis pq testabeo discedere,& recurrere ad venditorem, ut neq; ad emptorem dominium pretij , quod solutum fuit vendi-xori Iazςr quot modo a neque nuda voluntas est, neque
485쪽
olida traditio. Itaque si poli eiusmodi retrotraditionem quintilia retro tenditio piaecessisset, aut post retrouenditionem,
qua m nulla retro; raditio su bsecuta esset, eruptor vellet remi se emptum quasi sciam vindicare, possiet via quesianimo iure id facere , tanquam qui nihilominus mantiiset dominus ,& necessari; esset venditori priore casu doli exceptio, quo
niam in dolo esset emptor, qui post aeceptam pretii restitu
tionem pergeret adhuc rem vindicare. Posteriore autem exceptio rei venditae,&traditae, Nisi nouam,' iusta in causan vindicandi possessor habeat, ut in L i . 3.vltim. de excepi. rei vendit. Quarum tamen exceptionum usi et neque necessariua neque utilis esse posset si resoluta prior venditio fuisset, ac rdominium ab emptore reces isse . Om uis namque exceptio praesupponit actionem competentem. Actio autem in reru& vindicatio competere nulla posset emptori, qui dominu eis: desisset, praesertim contra venditorem, qui dominui mansisset. Idque ita esse ex eo apparet euidensius, quod ais Alexandro rescriptum est in l. r. C depact.int. empl. 3 vela .dit. Si quis certa lege praedium vendiderit puta ut nisi retia i r in pretium intra cerit o tempus sollitum esset, praesium a i se reuerteretur, non habere illii in rei vindicationem, sed actionem ex vendito , si non precariam possessio tum tradideri , id est nisi sic tradiderit possessionem , ut ea praecario tan: um esset penes Omptore in . Nim si pa hin hoc ,etiam in ipso contra tu , b in eius ingressi appositum, quam i s per verba, ut apparet, resolutiva conceptum non potest ei vi b bece, v ipso iure resoluat venditionem, α reddat venas loci dominium, quod ab eo per tradi ionem ab cesserat. Q anto minus poterit ea res sieri per conuentionem tanda po eriorem tametsi ualla am stipula ione si reti citraditiones la sequatur Nec enim minor est vis pacti in ipso contractu adhibiti, maximJ Verbin contractu bolxx lxl ei, qu in si stipulatio interuenisset d. uos genitum 7. I qui nimb. D dep ct Addi etiam po eliquod imperatores Carias, Carinus,& Numerianus rescripserunt inl.cum te eo tit. si qui sisen um suum certa: rei contem litione habita exiguo prςtin
486쪽
in alium trastulerit, qui postea promissi fidem implere reeus et non debere eam rem scaudi e sio venditori, sed conuenire
H donisi iij ius quod habuit in se causam revectatur. Oaodita accipiendum est non ut e dominii reuersio fiat ipso iure quasi resoluta traditione per solam pacti potestatem, sed Viad reuersionem illam dominij, & ad resistutioilem traditio. nis, cotvr riam traditionem sequi necesse sit. ideoque non siit lex, donunium rei venditae lioccasu reuerti ad vendito rem ipso iura, sed conueniens esse ut reuertatur, ne emptor, impuve fidem fregerit. Nempe per retrotradition ςm, condemnato ηmptore ut sine ulla ludificatione rem eum fructibus suis restituat, reddito vicissim pretio venditori si non malit emptor p r suam procaciam, & contum ciam praestare quanti intereti veridi toris , quemadmodum contingeret si venditor nollet rem tradere, quam vendidisset . si traditio 4.C.de a. empl. Atqui nullam,inquies,re rouenditio. nem hoς casu Impςratores exigunt, sed tantum rei vendi ix restitutionem. Fateo nimirum quia competebat in illa specie actio ex vendito propter pactum in venditione adhibit si, ex qua actione poterat sequi condemnatio no minus, quan φx ea quae competere posset ex retrouenditione si qua intercessiiset. Et quamuis neque peream actionem, neque pereo demn tionem ςxinde secutam possit transferri dominium . qWia neque actio modus est domini; tr ns serendi, nique co-demnatio qu m in pecunia numer ta , litisque aestimationaseri semper oportet, causistitae tamen ut loquuntur, &oce sionaliter potest ea a ctio ante condemnationem inducere translationem dominij, parato scilicet emptore fundum retrotradere cum fructibus ad euitandam condemnationem,
quam alioqui euitare nullomodo possit. Quare nec sic loquuntur Imperatores, ut dicant debere agitum iudicem p eipereiae iuhere,vt fundus restituatur eu fructibus iid enim non obtinet, nisi in arbitrarijs indiciis sed debere sua aut borixate persicere, ut Andus cum fructibus restiuiatur sine ulla ludificatione, id est statim,&citra frustrationem , ae moram vitam, Comminatam scilicet, di imminente c6denruatione,
487쪽
ti ea per spontaneam rci restitutionem non impediatur: qu casu absoluetur quidem emptor, sed postquam satisfecerie enditori, di ob hoc ipsum quod ei satisfecerit. Sunt enim
iudicia omnia boc modo absolutoria. s. vlt.Instit. de perpet.& tempor act. etiam poenali a.l.hoc edicto S. D de pii blic.&veo g. Nec superioribus contrarium est, quod hoc casu pecsolam retrotraditionem transfertur dominium, nulla quoqὐ Piscedente retrouenditione. Id enim sit quoniam hoc casa traditio non est nuda, sed causam habet eamq; iustam,&retrouenditioni aequi pollentem, idest actionem venditi,& me xum condemnationis imminentis Q Actionem vero illam venditi propter factum in ipsa venditione interpos tum, qd parit actionem. At nos diuersa omni uo specie tractamur, in qua venditor rem tradiderit, & pretium emptor soluerit,
postea v ero inter eos conuenerit, ut emptor rem retrotraderet,venditor pretium restitueret. Qua in specie dicimira etiamsi conuentio interueniat de retrotradendare, ac reddendo pretio, non posse resolui venditionem, ac dominium rei venditae ad venditorem recurrere et secuta tr tradimtione,& restitutione pretij, quin retrouenditio intercedat. Separamus enim retrouenditione a pacto de retrotradendo ,
Odeoque quod magis est a pacto de retrouendedo, quemadmodum,nec Bart. ipse negat ad i.vit D. de condict. caussdat multum distare pactum de vcdendo a venditione licet utru'que sat nudo consensu,quia venditio habet consensum non modo praesentem, sed etiam in materia praesenti. Pactum autem de vendendo habet quidem consensum praesentem, scacirca materiam futuram, & quς nondum est, ideoque nou consensit est opus, ut venditio contrahatur. Igitur quemadmodum traditio , quae facta esset in consequentiam pacti det vendendo, non eo minus e flet nuda,& inhabilis ad transferendum dominium , quia pactum de vendendo non est iusta, causa, cum ius ciuile nulla pacta agnoscat. exceptis ijs,qua sid nud orum differentiam legitima vocantur, Ita & retro traditio facta ex causa pacti de retrotradendo, adeoque duretrouendendς Peri'de nuda est, ct consequenter transferro domi.
488쪽
dominium nullomodo potest. l. numquam nuda 3I. D de ac quitarer. domin. Proinde necessaria est retrouenditio,quae sicuti consensu nud persicitur, ut venditio, ita &aeque coit tractus est,quia lex eum consensunt habet, & approbat pro contractu non etiam illum, qui interuenit in pacto de retro uendendo, in eo scilicet: quod secutum sit venditionem ex interuallo. Nam si inco tractu ipso venditionis,aut incontinenti adhibitum sit, cum sit illud pars contractus, & pariat actione, potest iustam praebere causam secutae traditioni, ut ex ea retrotraditione dominium transferatur, & ad venditorem reuertatur, ut in d. l. cum te,& apertius in I. a .eO.tit. ubi non proponebatur initum pactum de retro uendendo. Inter quae pacta vel hoc maxim Pinteresse arbitror, qd si traditio sequatur ex pacto de retrotradendo trana feret dominium, etiam nulla intercedente retrouenditione, Non item si ex pacto de retrouendendo quamuis incolinenti ap
Posito, quia vel ipsa pacti conceptio satis ostendit eam fui ueraciscentium, & contrahentium voluntatem , ut traditioni causam daret non pactum solum, sed contractus retrouenditionis. Concludendum igitur est, tunc posse locum et distinctioni interpretum, an posterior venditio facta sit per verba re sol toria, nee ne cum prior venditio consensu nudo perfecta est, nec fuit res secuta: Re autem secuta, praesertim vero si ea utraque pirte, nullum resolutioni contractus loca superesse, sed necessarium esse notium contractum, ut etiam facta retrotraditione, praetioque rectituto p o Et redire dominium ad venditorem, nisi quando retrotraditio fiat potestate pacti de retror radendo apposito in priori venditio-tae,aut saltem incontinenti, ut in. d. l. Σ. de 3. l. cum te C. C.
de pact.int.empl.& vend. Q id ergo si una tantum parte sE-cutum sit implementum prioris contractus/Habet hic casus paulo maiorem, & separat in dabitation mille Qua separa tim differendum est.
489쪽
Si ex mi a tan: parte secutum sit implementum prioris c tractum id Lab emptione F 8.D.depam
OTERAT in hae quaestione dubitari an res di
cenda esset integra eo solo casu, quo neutra e parte secutum esset implementum . qui sits nul laui o 'anino recipere dubitationem potest. An Veio tum quoque cum ex alterutra parte secutrina est et duim ne ex utraque, licet pestremum hoc Accursus noster neget ad I. IV. quan l. lic. ab empi .disced. Sed quis unquam credidisset,ex omnibus interpretibus sore aliquem, vel unum,qui diceret,quod interpretes fere omnes tam coaltanter adse- , uerant, illo etiam casse quo implementum ex Vtraque contrahentium parte secu tum sit, esse adhuc adeo integra omnia, ut nuda conuentione posteriore prior contractus resolui ipso iure possit,dummodo posterior illa conuentio sit co-cepta per verba in eam apta,& idonea,ac ut loquuntur resolutiva. Hoc enim est θ interpretibus nostris placet si Amedeo a Ponte credimus d.quaest. laudi m. 23. quam sententia ex eorus eminterpretum opinione sic intelligere debemues tamen retrotraditio rςi v nditae secnta sit ex parte emptoris,&proiij restitutio ex latere venditoris. Quid vero fui: obsecro quod eo ς n errorem hunc tam a b surdum inducere potuerit. Vianna illud quantum ex Barioli,& aliorum Com- mentariis possum coniicere, quod ita responsum a Neratio fuisse putant ii l. ab emptione, vene itione, locatione, conductione,caeterisa; similibus: obligationibus, & contractib. qui consensu nudo perficiuntur,recedi possit integris omnibus consensu eorum, qui in er se obligati sunt. Subiungie Aristoni grauissimo inter aetatis suae prudentes Iureconsulto
490쪽
pporteret,praestitissem, & cum tu mihi pretium deberes, coq; enisset mihi tecum, ut rursum praest itis mihi a te in re vendita omnibus , qu ego tibi praestiti em pretium mihi non ares, tuq; mihi ea pra: iit ilias, pretium te debere desinere , .uia,inquit, bonae fidei ad quam laxe ὀmnia rediguntur, in- erpretatio hanc quoque conueiRioiserra admittat. Et addit, nec qGicquam intereue, utrum integris omnibus in qne ob - essemus c uuen hi , ut ab eo negotio discederetur,an in integrum restitutis his, quae ego tibi praestitissem conten tiremus ne quid tu mihi eo nomine prae lares. Quibus ver bis testatur aperti si mecum de bonae fidei contratis resoluendo quaeritur sola coituentionis potestate non tam illud; spiciendum esse lares sit integra , quam virum conuene ' restitutis in integrum omnibus 4 priore contractu di- scedatur. Et ita interpretes serὸ omnes intelligqnt. At ego longe aliter, ut video interpretationem, aut illationem non magis Neratij verbis , quam rationi iprisconuenire. Non enim casum illum tractat Neratius, quo pactum inter Menerit expoli facto cirα secuta, de omnibus in integrin estituendis, ut nostri putant , sed quo pactam ita conceptat sit, v xemptor pretium non solueret posteaquam venditori rem venditam iam lue tr ditam restitui uet. Moca'su certe verum est: rem non esse integram cum traditio ex . parte venditoris facta sit licet pretiu eas parte emptotis non dii fue iit solutum. l. prima. C.quand lic.ab empl. disced. uc-
admodum si o contrario solutum it pretipna, licri nota lue rit res tradita. l.sec da. D. de resciud.vendit. Sed tame illud quoque vertim est, Aliquid esse adhuc integrum φαri arte illius , qni contra um non implevit. Indeqqe fit, veis lxx parte sua implevit, hoc ipso incipiat posse agere aduersus eum, qui nondum implenit, si venditor est,quiim-Pleuerit, actione ex vendito contra emptorem, sin emptor, actione exempto co trη venditorem . I. ex empto II LIir