장음표시 사용
521쪽
emptor malit,paratusque sit rem reddere, CHm i d fieri nequeat saluo pacto, di salua bona fide , ex qua sunt aestiman. ela lisc omnia dissit ab emptione.Nihil facit contra pactum emptorta nolit rem reddere, malitque pretium debere, qui cum in eius fauorem pactam sit interpositum , ut diximus, non eii cogendus, ut iure suo inuitus utatur dict. A. tametsi l. penulti Cud de pact. Itaque retrotraditio quam facere debet non tam in obligatione est aut in petitione quam praest tione , quemadmodum dicimus in penu legata hoc modo Usres meus Titio penumdato si non dederit centum dato Ll.DAepen.leg.l. I. 3.iteriis ita D. ad leg. Falcid. l cum line
I9 l .s penum et . D. quand dies legat. ced. Ei ue in ipsius
arbitrio, ut rem retrotradat, si velit,etiam inuito venditore, non retrotradat si nolit, etiam ii maxime v editor malit rem
suam habere. Dabuerat enim ve aditor sibi cauere, aut per stipulation aut saltem p pactum lucontinenti appos tu, ut ind.l.2.ti l si te 7.C. de pac. int. emptiti venit. Si id agebat, videre vendita sibi retrotradenda emptore obligaret. Nee tamen est in arbitrio,ac potestate emptoris,ut&rem,& pretium retiueat, nec proinde, ut non cogatur rem reddere si a pretio liberari malit. Vnde fit ut tantudem consequatur venditor inuito emptore ,.quod yd hoc vires ei retrotradatur, quaatum pollet consequi si de ea re actiouem haberet sue ex vendito,siue ex stipulatu . Quid enim aliud consequi posset nisi, ut res retrotraderetur Nisi quod i et rotraditionem illam praecise urgete non potest, qdemadmodum, nec
posset si nullum de resoluenda venditione ac de emptore liberando pactum intercessisset. Q a re nec emptori ipsi pactum hoc ad aliud prodest quam uti ne eogatur pretium soluere, si malit re restituere. Sed hoc ipsum ita tame, ut no id eis venditori actio ex vendito ad pretium austeratur. Remanet
enim illa salua.& quide cum effectu adeo,ut nulla exceptionem pati possit si tam negligens sit emptor in re trotrade lavi de pretio secum litem contestari patiatur. Nam cu pacti resolutivi nulla sit pote stas ad resoluendu contractu venditionis quousq;impleta sit condicio sub qua venditionem rois solui
522쪽
solui paciscentes voluerunt. In proposito autem ablatini illi absoluti quibus Aritto, Norarius ut utitur in concipiend3h.: ius pam formula rursum praestitis mihi a te in re vendita omnibus qus ego praestitissem faciant condicione licet non exprimam figura condicionis l.ὶ testatore fov. De condi Δ demonstr. di tam et si, omnino cons quea est vivite facti ab emptore retrotrud itionem non possit resoluta dic. veri, dirio nec proinde liberaetus debitor a solutione pretii quod actiotae ex vendido praestare debeat venditori. Nam quadiuvς stio supςrest, tamdiu actionem quoque ex vendito Perede latendum eo, quae tum demum perit eum venditio xesoluitur. Proinde si nullum pacto insit tempus intra quod retrotraditio i lx fieri debeat f totum enim illud tepus en ptori liberum esse deberet , vir non prius c,opςniri posset Jes, hesi vetat venditorem quandiu re rotIaditio neq; facta,neq; oblata et conuenire statim empto em , ducere illii ad alburraetorii , ostendere qua actione contra eum sit acturus, Astione scilicet ex vendito si malit emptor contendere qui
cedere, I um vocare illum in ius, Postremo lite cum eo cons teitari, inae omnia dum fiunt,habent vero sua spatia,&ia 6 terualta, liber uan adhuc est emptori refro tradere, etia inulta
venditore . cita poli litem conteitat S liberum amplius non
propter nouam obligationem, quae per litis contellationem contrahitur L r. g. idem scribit D. de pecul. d.l. l. D. de Pen. legat. . a. cuna sime I 0. D quand .dies leg. ced. Id .n. est Pdiei tolet, Per contellatione non solu nouatione fieii,sed ecquanua ve Iuti delegatione l. delegare i I. ga Lalia 29. D.denouat.&dele g. l. ii Filius 9. D. de ver b. ob l .in illis verbis finem dandi alteri fore quando D sic enim lego non quoad liudicium acciperetur. Iecum ita sint, apparet nulla inhaς specie venditori iniuria fieri ex eo quod tale pactsi volumus emptori prodesse, cum nihilo magis tollat venditori actione ex venditis,quq licet non soleat competere nisi ad pretiu ,hic tamen hoc amplius habet quod et i retrotraditione extorquere potest, non liti de principaliter primo,&per se sed penaccidensita necessitate, ut loquuntur, causativa, id est metu
523쪽
condemnationis ad pretiu solutione vero pretij potest quidem ex sua natura extorquere, sed non praecis ὀ quomodo fipa tu nititu resolutori u intercessistet, ut eo demum casu quo
nolit emptor ante conteitatione rem retrotradere. Apparet
etiam ex superioribus quam parum subtiliter fecerint vetexes illi contra quos Accursius disputat qui in quaestione ista dabant emptori exceptionem pacti contra venditorem preci se agentem ad pretium. Et enim cu non detur exceptio nisi a Praetore in dictanda actionis formula , de eo tempore quo datur actio,ac proinde post litem contestata, lite vero contestata de pretio, iam non sit liberii emptori pactῆ implere,
ac rem venditam retrotradere.Consentaneu est ut nulla emptori exςeptio ac com dari possit,aut debeat: Ite inq; ut ante contestatione, quo tempore pacti commodii habere debet,
nulla indigeat exceptione, n5 ob id solii quod nulladu actione coueniatur,sed etia quia ex pacto ius habear, di facultaqtem retrotradendi ad litem usq; contestatarn. Q od si faciat erit ipso iure liberatus potestate pacti resolutoris nec proin- de ullam timebit actionem contra quam implorare debeat auxilium alicuius exceptionis , Nec tantum si retrotradiderit, sed etiamsi recusante venditore ea fecerit, que supra duximus quia cum pro eo no pro venditore pactum hoc interponatur, per eum stare debet non per venditorem quominus fiat retrotraditio ut liberatio eius impediatur. Quemadmodum nec ulla indiget venditor actione ex pacto ad consequendum pretium cum essessi cere debeat actio venditi qua habet ex contractu. Verti igitur est uti uq; quod cotra interpretes omnes defendimus , Neq; audiendum esse venditore
si in hac specie pretiu exigere ab emptore omnino velit co tra fidem pacti, neq; tamen dandam emptori aduersus eum exceptione qua se tueatur, cum dignus non sit cui aequitate vlla exceptionis succurramus si ta negligens fuerit inretr tradendo,ut litem depretio secu contestari palsis sit. Eco-trario aut falsum est Accursus Castrensis.&alij supponite lacium hoc non interponi principaliter ad liberandum emptorem , sed tantura ad venditicae; resoluenda. Nam ima
524쪽
veris cum interponatur eo tempore, quo iam re per venditorem tradita solus emptor sit obligatus ad pretiu soluendum non aliud per hoc pactum agi pol quam ut emptor lyberet. At quia non est ex bona fide vi pretium debere desinat qua- diu rem retinet, necesse eu ad inducendam ipso iure liberationem fieri paciti in resolutorium, di consequenter in pactu deduci retro traditione, non quasi tale aliqu: d, quod principaliter agatur, sed tanquam necessariu antecedens , de conditionem sine qua resolui venditio no post et . In summa pactum resolutorium, nullum esse potest quod non sit libera-
. torium, quia si neuter ex contrahentibus maneat obligatus quod iam ex utraque parte implementum secutum sit, oc tamen contrahentes velint,& consentiant via toto contractu
discedatur, inutilis est in eam rem usus pacti resolutorij, iuad nouum contractum novasque obligationes necessario descendendum eli, nisi ponas tale pactum resolutorium adhibitum ni iste in ipso contractu venditionis, aut quod ide est incontinenti poli contractum , ut in d. l. 2. & d. l. si a te 7. C. . de pati. int .empl.& vendit. In eoque videtur mihi errasse Accursus ad d.l. i. C qt and .lic. ab empi .disced. ubi notat pactum resolutori u interposi tu resecuta non parere actionem
ut quod datum est retrotradatur etiamsi tale pactum fiat in-cotinenti. Nam si intellexit de pacto in continenti post co- tractum facto, mald sensit,&c5tra leges supra dictas alias' sexcentas quae ex pacto incontinenti addito post contractsi dant actionem. Et quid c ex ipso contractu si sit bonae fidei I. iuris gentium 7. I. quin imo D. de pact l. legem Io.l in bonae fidei r 3. C. eod. aut praescriptis verbis si ex contractu stricto
mcti I7. C. de usur. vel ex stipulatu ut in l. lecta o D. de reb. cred .si vero intellexit de pacto apposito incolita et i post traditionem, ridicula adnotatio est, quia& stultum esset pacta. quod traditionis rpe fieret,aut incontinenti post traditione de eadurere trotradeda, adeoq; d Hi translationem impe . diret . quemadmodum dicimus non alienari nummos qui sic
tradunt,ut statim recipiant a. . sic soluit S 3 D.de s luti Nec
525쪽
. pollet unquam eiusmodi pactum sunt e re vires ex praecederi-ι te contractu, quia non potest non ex interuallo appositum estu cum traditio inter contractum,& pactum intercessit.
resoluto satis multa scripsimus toti
quoque sint utiles,ad hoc tamen maxime sunt necessaris, ut sciamus, An ex huiusmodi contractibus laudimium debea turm an duplex quasi ex duobus contractibus, an simplex, quasi ex uno, Et rursum ii simplex, an quasi ex primo contra, tu, an quali ex renouato. Sic enim nostri appella ut secun duin quem rectius,& verius iaeberent dicere Renovantemia 'Primus siquidem ille e t qui renotiatur: secundus qui renovat. Eil autem liaec quae scio agitata primum ab Accursio in i .iuris genta um 7., . adeo D. de paci. ubi quaerit , An perpa via circa subsitantialia contractus appositum prior coa tractus renovatus videatur. Et distinguit an fiat paetum exilitervallo an incontinenti, ut si ex interuallo , dicendum sit videri dimoti tum, Secus si in continenti arg. I. non ad eas . De condi c. re demonstrat. ex qua vulgo infer re nostri solent non esse quemquam praesumendum velle incominenti se corrigero etiam in actibus inter vitios, ut ibidem Castrensis notat. Sed tradito haec iam olim a Guillelmo de Cuneo reprobata est. O est disti lictio dict l. non ad ea, locum habeat in teliatoret ni tua , ex cuius solius voluntate pendet tota dispositio, Non etiam in eontractibus, qui Pendent ex consensu duorum. Bariolus Guillelmi sementiam magis probat,sed alia, meliore, ut videtur , ratione
526쪽
quod super una eademque re plures emptiones validae conis currere non possint, sed si prior valida sit, posteriorem licet alterius speciei prorsus inualidam , di inutilem esse necessa rium eripula si prior fuerit pura. N pollerior conditionalis l. ii id quod D. de rescind. vendit. Aliter itaque Bariolus, ipse distinguit,ti in hunc ni odum, Aut pactum,inquit, secundum apponitur cum vno ex pluribus siue venditoribus, siue
emptoribus, aut cum eodem. Primo casti pro parte tantum receditura contra tu, neque in totum contractus renouatur, ex dict. I. adeo versicul. sed cum duo, ubi ex Iuliano scribit Vlpianus, si cum duo haeredes emptori extiterunt, ve uditor cum altero eo tu pactus sit ut ab emptione recedatur,valere paetionem,& dissolui pro parte emptionem, quouiam ci ex alto contra tu paciscendo alter ex hς- redibus acquirere sibi potuit exceptioinem. Secundo catu, . subiungit Bartolus, Aut verbae non sunt aptabad reno rationem contractus. Verbi gratia,inquit. Rem quam tibi vendidi pro viginti, volo quod emptam habeas prima emptione,& remitto tibi decem, uel primae emptioni addo decem,
Et non videtur renouatus contra eius: Aut verba sunt apta ad renouatione in cotracti is vel sunt ambigua, quia posunt trahi ad utrumque, & videtur contractus renouatus d: St. . adeo & l .paicta conuenta 7. .vers. Paulus notat D de contr.empl. l. svnus 27. F. pactus ne peteret, vers. quod ii non ut
totum D. de pa t. Hanc Que Barioli distinctionem a Doctoribus communiter probatam esse tellatur Amed. a Pont. qua it laudi in .s 8. poli Castrensem ad i. i. Cod. quand .lic. ab empi disced.num. s. ubi addit ex sententia, & illatione quae suit primum eiusdem Bartol. ad dict. . adeo. Non deberi hoc calu duplicem gabellam sed unicam duntaxat, eamque ex contractu reformato & renouato, qui licet nouus, idem tamen sit cum primo. inod amem de gabella ex omni contractu soluenda scripseruiit Bariolus Castrensis,&ali I, trahunt nostri post Amed. a Ponte ad laudimium ut perii de hoc casu non nisi unicum laudimium debeatur : inando, inquit, inter easdem partes fit renouatio, cum sit 'laodaa
527쪽
modo primus contractus tu secvadum translatus, secus si mutetur persona qua inuis re integra,vt quia vendatur alteri de consensu primi. Ex Bald. in l. cum per eos Cod. si quis alter. vel sibi. Et Bettach in tract.De Sabellipare. s. quaeli. s. Ego totam quaeltionem istam De contractu renouato quantum ad laudimia pertinet, prorsus ociosam e ste arbitror. Msuverum est, quod nos in praecedentibus tam saepe inculcauimus, laudimia non deberi ex contractu etiam qui sit habilis ad transferendum per mediam traditionem dominiit, sed tantum propter traditionem quae ex eo contractu secuta sit, Qui diluit ius est, quam quaerere an unicus contractus sit, an duplex, ut sciatur, an laudimium unicum quoque,an
duplex debeatur,& an ex primo an ex novo, cum ponamus. unicam duntaxat traditionem interuenisse, eamq; non ex
primo contractu sed ex nono. Nam si inter priorem contractum, α posteriore secuta est et traditio, atque ita res integra esse desiisset,nemo dubitaret, quin laudimium ex priore quoque cotractu deberetur, Ut concludit Amed. a Pont. d. quaeir. 38. ubi addit deberi duplex laudimium ex dissolutione contractus per viam pacti quando res non esset integra, puta inquit, quia iam ad traditionem processume Tet. Propterea q= eo casu magis siit multiplicatio contractus, qui dissolutio. Ex Alber. ad i. ab emptione col. pen. ver ite quaeritur quid si, Et Bald .col. fin vers.s vero ibid.& Castr.nu. a.di i C. Quae ratio tamen licet in se vera sit, non est bona, &ad proposi tum accommodata. Non enim sola contractuum multiplieatio inducit multiplicationem laudimiorum sed sola multiplicatio traditio mim,quemadmodum ide A. Ponte notat quaest. R. ex l.quie unque C. de sem. fugit. & Angel. in dict. l. ab emptione. Nec e quod cum modernis quos ideΑ med. a Ponte refert, exigas ut implementum contractus
hinc inde secutum fuerit , quasi non susticiat ut ab altera
tantum parte. Nam rino vero sussicit ut ab una parte tantum sit impletus contractus , dummodo ex parte venditoris qui rem tradere debet non etiam ii ex parte emptoris,cuius
est pretium soluere. Nihil enim commune h bet solutio
528쪽
i pretii cum obligatione laudimiorum, quae non nisi per tra-
ditionem inducitur. In quo ipso etiam errat Amed. non cum ait post gloss. in l. I. C. quand .lic. ab ems' disce l. non esset rem integram post traditionem rei, & pretij vel alterutrius tantum id eniim verissimum est l. 2. C. eod. l. r. D. de rescind.ά end. J bed cum ait quod quando contractus est executioni mandatus non solum ab utraq; parte, qui casus nullam habet dubitatiociem sed ex altera tantum, id est ut praeceden- . tia explicant ex parte solius emptoris, si recedatur a primo contractu,& procedatur ad retro uenditionem, ex illa di Crisolutione tanqua ex nouo contractu debet solui laudimium Ex Angel. indict l. I. Cod. quand .lic. ab empl. disced. Et si enim nouus co tractus est, falsum tamen est ex eo vllu debetisaudi mi uni. Cum huiusmodi retrouenditionem quam nulla, ut ponimus praecessit traditio, nec ulla quoque retrotraditio
subsequi possit,propter qui dici queat laudimia deberi. Sed
perpetuus Amedei a Ponte, & pragmaticorum nostrorum error in eo est quod putant, Ex solo& simplici contractu dummodo qui sit habilis ad transferendum dominium, etianulla traditione secuta laudimium deberi, quod falsissimum esse probauimus in superioribus. Et nimis euidenter abuzuntur isti traditionibus Barioli, Castrensis, & aliorum interpretum qui non de laudimio loquuntur sed de gabella debita ex statuto ita concepto, ut ex quolibet contractu soluenda sit, quale est Bononiense quod Castrensis resert ind.
l. I C. quandii c. ab empi .disced.Tractemus tamen quia elegans,, utilis quaestio est,etia de contractu renouato, & Ac
cursij Bartoliq; distinctiones examinemus. Illud primum
supponendiss est in quo interpretes omnes contenti Ant , erenouatione eontractus tunc tantu quaeri posse cum pactu, interpositum est circa substantialia contractus, & rebus omnibus adhuc integris. Nam pacta quae si unt de acciden talit, contractus quae Papinianus eleganter adminicula vocat in l. pacta conuenta 72. D. de contri cuipi .c si ad substantiam contractus minime pertineant, eam vim habere non Pollunt ut cotractu noueat aut renouent,sed tantsi ut corractus
529쪽
eius praestationes augeant si sint ad ij cientia, vel minuant, si detrahentia. Rursum secuto implemento siue ex utraq;, siue
ex altera tantum parte, seri certe nequit, ut contractus reis
non etiar, qui iam implementum acceperit. Et si quid ex eo contractu refo mari contrahentes velint,alium in eam rem contractum iter; nec elle eli. Porro emptionis substantia ne de caete iis contractib. quicquam dicamus, consistit tota ex pretio, ut idem Papinianus ibidem docet. Ideoque dicimus perfecta melle emptionem , & venditionem, non cum unus ex contrahentibus dixit te vendere, alius se emere, sed cum in certa pretii quantitate consenserunt f. cum autem Instit.
Me empi & vendit. igitur ea demum pacta de subitantialibus emptionis facta dici pollunt, quae facta sunt de pretio ,
siue augendo, siue minuendo, puta, si conueniat, ut res vendita decem aureis sit vendita viginti aut contra . inaestro igitur in eo est. an per huiusmodi pactam prior contractus iit renouatus De quo numquam quaeritur cum pactum sit da adminiculi . Renovatio dicit,& includit nouationem. No iratio autem prioris obligationis peremptionem, eiusque trans futionem in se inentem,l. i. D.denouat. Proinde quae- Ilionis e lectus ille eli, Atauuo ii ut cotra ctus,an unicus,& an pactum faciat contractum .au quid potius adiectuin contractui. Ob ea in nimirum causam dili inguebat Accursus an in continenti appositu edet an ex interuallo Vt si.ex interuallo appositum iit unus tan: una contractus sit sed renouatus :Si aut c in cominenta, duo si ut contractus quod non sit praesumendum vovitile contrahentes incontinenti se corrige
re ex diei l. non ad ea Mihi di itinctio non displie et, sed di itinctionis applicatio non placet Dicerem enim potius si pactum hoc incontinenti adhibitum iit, hoc elui postquam
inter ementem, & vendentem consensum est in pretio decem aureorum, conuenerit in continenti de viginti, Uni cum luntaxat contractum interueniise videri iam inde ab
inrtio, ta perinde esse acri numquam de decem, sed ab initio de viginti conueni siet. Hoc enim est, quod dici solet, m perpetuo verum est, ea quae ex continenti siunt ines e vi
530쪽
deri dicti l . uiris gentium . s. quin imo D. de paci. l. lecta o. D. de reb. credit. Non quas pinini inesse figiiiii iudecem, quomodo maiori su urinae minor inest et, i. i. si si stipulanti D. de verbo Robi at . Sed ut c uentio de via lati insit contractui in quo primum c on u e nerat de uiscem u es v t in illo ipso conti actu non nisi de viginti conuenisse videatur.
Nam cuna aliud iit dicere decem , aliud V igituri quoniam
numeri omnes formam, & determinationem suam servia- . lem ab ultima unitate accipiunt, ut aiunt Mathematici, non
magis fieri potest, ut v Ha eademque emptio duplex pretiunt habeat, quam ut aliares 'inelibet duplicem sub tantia iii, cusubstantia emptionis consistat ex pretiod. l. pacta. Si ergo pactum det viginti quando incontinenti appositum est inest
contractui in quo de decem tantu in conuenerat, necesse est ut posterior numerus excludat omnino priorem, ut in contractu includi possit. Neque distinguo an posterior numerusniaior sit priore,an minor. Vtroque si quidem casu verum ςstalium esse numerum, nec magis dici potest numerum decem este numerum viginti,quamuis decem sint in viginti, quani numerum viginti esse nusne ru decem, quod esset multo stultius, cum viginti non positiat ei se in decem. Cui consequen eli,ut secunda conuentio haec nihil aliud sit, quam correctio prioris: Quae corr ctio etiam in ultimis voluntatibus neque noua, neque abiurda e in Q id enim prohibet priorem seri -pturam posteriore corrigere,comis utare,rescindere 3 l. nilinprobit, et i . D de adim. lega. Nam si ita scriptum fuerit, Titius lino Seius haeres esto, Africanus respondit Sei uni sol uni haeredem fore. Idemque dicendum esse, & si ita Titilis haeresello, Imo Seius haeres esto l. ii ita scriptum 47. D. de haeredii tulit. Nec disii militer idem Africanus in l. Stichus 1 I. D. lem alium. estain curri testator ita scripsisset, Stichus imo Paulphilus liber esto solum Pamphilum liberum fore respondit. Q odammodo enim, inquit, errorem suum emendasse te ita. torum. Idemque iuris fore etiamsi ita scriptum fuerit Stichus liber esto, Imo Pamphilus liber esto