장음표시 사용
531쪽
De amico per emptorem electo, au ex eis oci electisne
laudimium debcatur. REQFENΤIss I Mus apud nos usus est eius electionis quam facere emptores solent qui pro se, , 3 vel pro amico eligendo emerunt. Ita en Im plerique emunt,& emptiones eiusmodi, ac quae indet equuntur electiones apud nos valent. Ex consuetudine inueterata magis,qua ex iuris ratione: qua proculdubio non
patitur, ut quisqua alij emat quam sibi leg. quaecunq; Ia . D.
de obhg.& actio. Et risii saepius cum pragmaticos nonnullos audiui probare hanc consuetudinem ex Tit. C. si quis aliteri vel sibi. quasi ex eo titulo probetur,quod verba praeseserunt posse quem alteri emere non minus quam tibi, Cum tamen nulla in eo titulo lex sit, quae non dicat, sibi quemlibet emere debere non alteri, & factam alteri emptionem non valere Huiusque iuris sicuti generale,& commune est ita, & neralis ratio illa certi itima cit , quod obligationes omnes ad hoc comparatae sint, ut v misquisque sibi acquirat, quod sua interest, i. stipulatio ista r8. g. alteri D de verbor. obligat. Vt autem alteri acquiratur aliquid siue ex emptione, siue ex qua alia causa nihil interesst mea. Totum igitur hoc ius pendet ex consuetudine, sicut& quod in tota sere Sa- handia nostra obtinet, ut electiones lauiusmodi intra quadragesimum diem ab emptionis die numerandum fieri oporteat, Alioqui non valeant, sed nouae emptionis titulus ne-: cellarius sit, ut quod uni ex emptione quaesiturn est, in alium
transferatur. Dixi in tota serὰ Sabaudia quoniam apud Fo- . cignienses nostros alia consuetudo obtinet, ut intra an-
Dum, & fieri electionem sufficiat operindeque sit, acti intra diem quadragesimum facta esset . Huic porrὁ consuetudini causam dedit haud dubie ius laudimiorum prici au-dorum, V t iuuenta e let ratio per quam neret ne tam facile lau-
532쪽
laudimia multiplicarentur, q omnis multiplicatis non modo contractibus, sed etiam traditionibus ipsis dominij-que translationibus, propter quas tamen deberi Iaa intiae iam roties diximus, & verissi tini est . Nec enim negari potest quin dominium rei vendi ae transsera uri venditore in primum emptorem cum persona, que eligenda eli incognita sit venditori , qui non nisi curii primo emptore nego 'tium gerit , eumque solum sibi obligat ad cori uenti pre- iij solutionem: Cui consequens eli, ut eiusdem rei dominia, per secutam post ei electionem necesse sit transire a primo emptore in eum , qui postm udum ut amicus electus est, aciproinde quasi ex notia emptione adeoque ex noua tradimtione, quam utique inperiona electi necessariam esse ne moedubitat ut tamen facit potestas confitetudinis, ut cum rit lac intra constitutum tempus electio facta eli, unica tantum emptio intercessisse videatur, ob idque non misi unicum laudimium peti possit. Verum ne hoc praetextu, ac veluti comis
mento facile fraus fiat dominis directis, quorum sane interesset tot habere laudimia quot essent alienationes , & quod personae acquirentium , bene inductum , & prospectum etheadem consuetudine, ut electionem non tantum intra diem.
quadragesimum fieri necesse sit, sed etiam eodem pretio taut nec plus , nec minus emptori electus praestet quam emptor venditori suo praestiterit , aut promiserit. Nec tantum idem pretium electionis esse oportet, quod fuit emptionis, sed easdem quoque utriusque contractus leges, reconditiones, ne si qua in re vel melior, vel durior fiat conditio electi quam emptoris, noua potius emptio contracta, quam electio facta esse i ntelligatur,& consequenter nouum laudimium debeatur. Nec immerito, cum pacta quae in em, pti ortibus adhibentur partem quandam pretii constituant,
nihilque intersit,an in pretio aliqua diuersitas sit, an in ijs pactionibus quae preti j vice esse possint, ut in t .sundi partem
sterilis a i. g. si tibi D.de act.empl. Ergo quemadmodum diuersitas Pretij nonam planeque diuersam emptionem con stituit
533쪽
Ititulrda. Pactu cSuenta . Sic & diuersias huiusinodi pacti num lia e quibus non fierit quis ita cotracturus , ut ait Lutti
que salutatendum est daplex laudimium deberi, tan in exduplici venditio,ie; i Q a & duplicem traditionem hoc calu likbsequi nec ei re est eum tradisio facta per venditorem in consequent Iam venditioni a factae certo pretio,non possit ei prodesse,qui alio pretio rem lixbere voluit. Quos non it est cum emptio tacta fuat eodem pretio, iisdemq; conditio nibus quibus venditio, quia hoc casu lassicit viri traditio iqi in per venditorem facta sit emptori, ut etiam electo INO- deue possit: ideoque nec mirum est non nisi vim cum lautio sum daberi, eum unica tantum traditio interueniat: in qua nec si traditio noua fieret ab emnore posset ea res multiplicare praeitationem laudimiorum, siue quod si peruacu esset posterior traditio, priore sui ieiente ,& unico simi litecdomini directi comensu. Scilicet si posterior conuentio sonet in electionem simplicem non tu nouam vend itionem Alioqui non eo minus laudimia plura domino directo debe' rentur,quod prior emptor non tantum pro se, sed etiam pro amico comparasset, tametsi intra diem quadragesianum posterior emptio facta proponeretur. Nec enim pactio illa per consuetudinem approbata, ut possit quis sibi A amico emere,imped it ne em pror possit alteri vendera,sed tantum facit ut citra nouam venditionem ius suum in alium transferre possit, neque vendere habeat necesse. Hoc autem ideo d
taxat, ut quamuis duplex conuentio sit, unicum tamentari-dimium debeatur, aut secius, ac si una tantum esset conuel
ti o est. Dixi duplicem esse conuentionem, quia negari non potest, quin noua sit conuen io, quae fit interue tu uouae personar, v nditori ipsi fortassis incognitae, aut saliena, de lugcerte ille non cogitauit. In quo mira plane vis apparet Mi ius pactionis, ant eius potius consuetudinis, quae pactione hanc approbatiit. Qmdenim a iuris ratione alienius, quam Vt pro emptore habeatur is, qui de pretio non conuenit, &qui ut siepe ac cidit, venditorem, nec de facie nouit Z Itemq;
534쪽
ut per traditionem a venditore facta in domi uium transeat in eum, qui nec emerit, nec pollessionem ab ipso venditore, sed ab emptore acceperit Θ Eli enim hic ea his ex eorum numero in quibus euenit, quod interdum euenire testatur Iustinianus in g.hoc amplius institu. de re r. diuis. ut in person incertam collata voluntas domini transferat rei proprie talom. Vt contingit cum Praetores,& Consules iactant mi iasilia in vulgus, ignorantes quis eorum quid sit excepturua.
Aut cum quis rem habet proderelicto , ut fieri podit primi occupantis. l. si id quod I. m. D. proderelict l. nec emptio 8.insin. D. de contrah. empl. Nam & simi liter cum quis ve-dit Titio ementi pro se, & pro amico eligendo, licet nesciat quisnam ille sit, qui eligetur, hanc tamen habet voluntatem, ut quisquis ille futurus sit dominus fiat non tam per electionem, quam per traditionem ab ipso venditore factam Titio, ut electio postea secuta non tam modus sit, &causa immediata transferendi in electum dominii, quam conditio sine qua in electum alioqui non transferretur. Vnde est,quda
quamuis venditor nihil cum electo contraxerit, perinde tamen agere coistra eum potest actione ex vendito ad pretium
ac si illi ipsi vendidisset, quia& emptoris loco is habetur:&δeontrario qui electus est, si nondum sit res tradita, perinde habet actionum ex empto ad rem tradendam, aut ad id quod interest ob rem non traditam,ac si illo ipse emisset: Adeoque si secuta sit euictio eandem ex empto actionem habere debet de euictione,quae non nisi emptoribus, &eorum successoribus cotra venditores, aut eorum succello res accommodatur.Neque vero ulla in eam rem,aut actionis cessione, aut hypotheca opus est, quae in caeteris casibus esset neces 4ria, uti nisi res 19 D. de euictio. Nec eo minus tam sta remanet
obligatus emptor etiam post fact am electionem, ad solutio. nem preti j si eum potius quam electum conuenire vςnditor velit: Ne alioquin sit in eius potestate alium eligendo, qui sortasse minus idoneus sit,& non soluendo, seipsum liberare di obligationem qua emendo contraxit exueret Quod cert4
iniquum esset, cum nςmo possit facto suo Praeterquam solutione
535쪽
tione obligationem suam tollere. I si seruum 91. g. nunc via
deamus. D.de ver b. oblig. Nec quod liceat emptori amic aeligere, qui si non emptor saltem in emptoris locum substi tu ius dici possit,facere potest quominus verum sit dicere veditorem solius emptoris cum quo contraxit personam,&sidem secutum esse, non etiam eius, qui postea eligeretur,cuius neque persona certa est,neqΗe proindo certae,& cognitae facultates. Itaque emptor eligendo amicum adiicit vendiis
tori suo eidemq; creditori nouum debitorςm , sed non ideo se liberat, quominus maneat obligatus, aesi electio nulla secuta estet: quia per electionem potest emptor meliorem faecere venditoris conditionem, sed deteriorem non potest: Edibaec sunt qua de electione ista cousuetudinaria, di moribus nostris recepta diς possunt. Ex quibus apparet quam diuersus hic casus sit ab eo quem tractant Interpretes nostri cum distinguunt an renouatio contractus fiat inter easdem persona s, ut eo c asu proc edant illa,quae in superioribus de con xx actu renouato disputauimus, An vero mutatur persona quamuis re iotegra, puta,inbium , quia res vendatur alteri de consensu primi, Quo casu volunt duplex laudimium deberi. Sic enim Amedetis a Ponte in quaestio. laudi m. 38.ex Bel tacti in tradi degabell.part. 3 quaest. s. argumento eo rum, que Zaldus notat in l. cum per eos. C. si quis altςri, vel sibi. Hoc enim posteriore casu duo sunt emptores, quoru posterior non tam imus , quam in locnm prioris subintrarα inteli g, tur,nec tam ex alieno contractu, ut electus quam ex suo propi io conuenitur. Sed tam eo in hoc ipso qrrat Ame-
deus, uod vult hoc casiadnplex deberi lani dimium quemadmodum ex sepradicta Bert achini sententia duplex s bella deheretur. Illa enim perpetua in terga bellam de qua tractant interpretes,& laudimium de quo disputauius disterentia est quod gabella debetur ex quolibet contractu , sic ferentibus verbis salutorum, quae passim obtinent in Italia, quale est Bononiense illud de quo Paulus Castren Lin l. i.C.
quand .lic. ab empl. disced. Verum autem est,cum quis eam.
536쪽
. rebus omnibus integris , di eodem pretio ijsdemqueconesi cionibus, tuos esse contractus,quamuis unus,& idem sit venditor, cum duo sint emptores. Et consequenter duplicem: ga bellam deberi nec eme est,ut quot sunt contractus,tot sine gabellae ex statuto debitae.Laudimium vero non ex quolibet contractu deberi potest, nec si sit ille sui natura habilis adi: transferendum dominium sed ex eo tantum ex quo translatum re vera fuerit dominium per subsecutam traditionem aut petitam saltem missionem in possessionem. Quorum mihil ponimus interuentile , sed rebus omni bys integris et ni i lvenditam est. eam rem quae iam alteri vendita sueret: Quae res ficie ut proinde non nisi unicum letudinitum directo do. mino deberi possit, Nisi poneres statuto aliquo aeque cautum fuisse ut quot sierent contractus tot ex ijs laudimia deberentur. Quale tamen nuthim aut in Italia, aut alibi vG
alienario facta sit durante conductione, O petita lauesiti
ra post tempus co ductionis , cui laudimia debeantliri S T haec quaestio cosequens praecedantibus,ta isque tractat Amedeas a Pote d.qussi laudim. ILu idam,inquit,conduxerat emolumenta nudi per triennisi, Ultimo anno fuerunt factae alienationes p vasallos. Petita fuit investirura post tempus conductionis Q gritur ad quem spectet laudimium, an ad dominum directum , an potius ad conductorem. Et respondet videri quidem dicendum quod pertineant ad dominum potius quam ad conductorem, Ex notat. per Guid. Pap. quaest. Is I. voi ait poenam condemnationis ei ex conductoribus deberi qui eo condemnationis tempore in conduistione reperitur,non illi qui coquetor fuit tepore admissi delicti,Exque ea l.susceptores 3.C.de suscept.lib. IO.titsio.
537쪽
,bi constitutum est ut susceptores noui non tantum praesentis anni debit suscipiant, sed etiam species quas ex reliquis inserunt, quia nouae sunt ac recentes suscipiant. Concluditiam ς in contrarium pro conductore, Illa potissimum ratio-
. ne quod statim post contractum incipi t laudimium deberi licet peti non possit nisi praestito demum consensu, Vt proinde laudi iiij dies cessiileiam antea videatur licὀt nondum venisse quod longe diuersum est l.cedere diem ii 3 De verbor. signifie. Addit quod vulgo iactari solet,in quolibet c5- tractu initium esse attendendu l si id quod 18.3 si illius sem.
D pro socio l .si procuratorem. 8. in princip.D. mandat. l. 1. S.
si seruus deposuit D. depos l.si filius familias γῆ. De verbor. obligat.Itemque quod quando finis habet necessariam coninsequentiam a principio retrotrahi debet ad suum principiu Ex Socino cons. o.in fi.vol. . Ad coatrariamvero seutentiam Guid. Pap.dict.quaest. I 'S. respondet, eam procedera in commi sits ex maleficio quia ex delicto pendeti p rucessa ante sententiam non potest diei liqua poena debita,&con. sequenter inquit,neque cessit, neque venit dies. Ex Bald.in I.fin num 6. Cod.de fructib.& Iit.expqns Exemplo eius quod tractat Bartol. ad i. 2. i' r. quaest. per illum textum Cod. deiur.empli . & post eum Crauet. eons a ra. quod commissio rei emploeuticae,vel fetidalis dependet a voluntatς domini numquid velit essς cornmissum, vel non, Nec ante dicitur commissum quam dominus voluntatem suam declaraveru . Ideoque tempus declarationis non delicti pilendEdum esse concludit Craueta supradicto loco. Vbi tamen num. 8. distinguit ς astini e ducitatis a casu commissi propter maleficium. Quasi in eommisso propter maleficium maior sit ratio inspiciendi tempus declarationis . Et tamen subiungit Amedeus, In commissis ex maleficiosta euntra Guidonem Papae apertam decisionem Baldi infin. De iurisdict..mn. iudi c. ubi dicit quod commissa tempore ultimae diei qua finitur dacitum,sic enim loquitur, debentur primo da-ciario, licet processus fiat tempore secundi, quia de tempo-
' set primi inchoata est obligatio. Q am sententiam comα
538쪽
munem ess e testatur idem Amtd .a Ponte post Alexand. ad i. fructus 7. 3. Papinianus alias l.diuortio D. solui. matrim .in ,.si vir in functo.&cons. 7.versic.qu rio volum. 3 Socin .dict.ςonLTO. Volum . . Boer. de is 3. nu. 2 Q. inamuis idem Ame deus subi jciat, Possedistingui an poena committatur ipso iure, ut tunc tempus declar tionis, de sententiae retrotranatur ad tempus commissi delicti, An vero non committatur ipse iure ut eo casu attendendum sit tempus sententiae. Uerum in easu laudi mii, inquit,diuersi sunt termiui , propterea clii od ius acquisitum sit conductori ex alienatione tempore
suo ficta, Et subiungit poste hic adaptari potius aliam distinctionem eiusdem Alex .in dict. g. si vir in fundo, 3c Areta in l. si quid possessor 3 1. m. D.de haeredit. petit. An id quod petitur debitum sit propter laborem seu operam, di diligen-xiam,rt ei debeatur qui illam praestiterit, An simplicit er, de per se, ut in delictis quia eo ipso quod delictum commissum est dicitur quasi debitum, ut tunc debeatur ei ad quem per
inebant caetera emolumenta de tempore eommissi delicti.
Atqui non est: debitum , inquit, pro labore laudimium, sed
pro consensu, statim atque per dominum, vel conductorem pon fictit, quin apponeretur. Itaque concludit pro co ductore , cuius durante conductione venditio facta sit. Atque ita vir doctissimus ratiocinatur, ut facile sit intellige Ie in hac esse illum sententia , ut putet ex die contractae venditionis laudimium deberi, licet alio loco stribat ex die alienationis pro eodem accipiens contractum venditionis di alienationem: In quo tamen primum fallitur.Aliud enim est alienationem dicere, aliud venditionem, Cum alienatio sit actus omnis per quem trans sertur dominium. l. I. c. defund .dotat. l. ali: nationis 28. De verbor. signifie.venditio autem non tam sit modus transferendi domini j, quam . titulus habi lis quidem ad transferendum dominium, sed secuta demum traditione,vel usucapione vulg.l.traditionibusa o Cod. depact. i.numquam nud3 3 I .macquitarer .d0min. Debuit ergo dicere. ut hinc exordiamur, Ex die alienationis in proposita facti specie laudimium deberi, Ex die cun- ' .l Ii a tractae
539쪽
co tractae venditionis non deberi.Sicque mihi omnino vide tur . Dillinguendum scilicet esse an pendente tempore co- ductionis translatum hi erit ex veditione dominium pertraditionem factam emptori,an vero nuda tantum, ex limplex
venditio facta sit, Vt priore casu laudimium debeatur conductori,licet non sit petita inuestitura nisi post finitum tem rus conductionis, Posteriore vero casu non debeatur. Est enim hoc consequens ei quod diximus in superioribus, Laudinatum deberi propter apprehensionem aut saltem petiistionem possestionis, ex titulo habili ad transferendum dominium G ex quo facta sit ea transsatis: Numquam autem ex titulo simplici quamuis per se habili ad dominis translationem inducendam. Proinde si,quod plerumque hodie fit. contractus venditionis adnexam habeat clausulam consti- tuti,aut retentionem usus Ductus aut quam aliam similem, qua aptarit ad transferendum dominium, nihil sane causae est, cur non dici debeat exinde laudimium deberi, quam uignon nisi post tempus finitae conductionis petita sit in uestitura,quam nec peti necet se eli, ut laudimium debeatur, cum
sulficiat quod peti possit per emptorem, & petita denegari non possit a domino directo, quin amittat ille petendi lau- dimij facultatem , &persecutionem. Caeterum si simplex
venditio facta sit pendente conductione , traditio autem non nisi post finitam conductionem secuta fuerit , nulla ratio est, ut laudimium conductori debeatur, a quo numquam emptor petijt in uestituram , neque petere potuit: Cuius scilicet petendae , neque necessitas , neque facultas, ulla eliante acquisitionem dominii, quae porro ex contractu solo numquam sequitur, adeoque nec per usucapionem nisi secuta demum traditione. Alienatio igitur tunc facta dici debet, non cum venditio, sed cum domini; translatio facta est. Nec proinde inspiciendum magis est tempus in- uestiturae petitae , quam contractae venditionis , sed solius alienationis , &translationis dominii a quo demum tem-Pore licet petita nonfit inuestitura , attamen, ut ita dixerim, petibilia est, consequenter concessibilis , Quod satis
540쪽
est ut illi qui eo tempore conductor fuit laudimium debeatur. Vereque usurpari hoc casis potest regula illa iuris quae habet, Eum qui facere poteli, ut positi iam videri poste i qui Potest i 7 . De regul. Iur. inod non siti liter bene quis
dixerit ante translatum dominium in emptorem, Incu-ἰ ius scilicet potestate non est , vitiat ea translatio si forte Procax, ex pervicax venditor malit praestare quanti emptoris interest, quam rem tradere , disputauimus insuperioribus ex l. si traditio Cod. de adt. emption. leg. Contractus 17. Cod. Lebd. instrum. Nec ad rem pertinet quod Amedeus post alios interpretes obiiciti, Uniuscuiusque contractus initium inspiciendum elle. Id enim hunc senium habet, ut ii de natura contractus quaeratur, &quisnam ille sit , propterea quod' negotium tale sit , ut pluribus diuersi generis contractibias aptari possit initium debeat in-:spici, ut incite . si procuratorem S. in princi p. D. Mandar. di alijs supia in hanc: m citatis 'r crini non de natura , Cc' ualitate con laetus lintritur , sed tantum de aliquo iii requod conlequens iit contractui, di ex eo peti deat. non semper initium contractus inspiciendum est. sed potius traditionis , Ut puta ii quaeratur de dominio siue per usucapio. nem , siue citra usucapionem aequirendo, quia traditio quae ex vel litione sequitur illa est, quae dominium transfert non venditio di t. l. traditionibus , redi ct i numquam nuda , Idem si disputetur viro tempore bonamitidem habere debeat emptor rei alienae ad usu capiendum, an initio emptio nis, an tempore traditionis. Initium n. hoc casu ins ei mus, no emptionis, sed traditionis l. si aliena io. ita princ. D. de usu cap. Ite inq; in quaesitione l. qui bona 23. g. I. D. de adquia Ten. re r. domin. & alijs perquam multis . Quare nee il ludaduersatur, quod ijdem interpretes obiiciunt, retrotrahi debere sine in ad suunt, principium'quoties,habet ne eectariam ab eo dependentiam. &consequentiam. In pro posita. enim quaestione neque acu uisitio domini j, neqt e