장음표시 사용
691쪽
verb. signi sic. N in t a iiii. i9. De ver b. oblig. ubi etiam dicit, Non nisi pro dimidia soluendum elle eo casu Iaudim: upr pter mixtura contractus , Cum in caeteris permutationibus, de consuetudine inquit, nullum praelictui . Milii Lietur tota haec inspectio non tam ad quae litonem De laudimio , quam de tertia ut vocant,uc ditione pertinere. Nam 'lii od ad la i-dimium pertinet,iam diximus ex ratione iuris; quod nec Alciatus negat, integru deberi, Ade Aque excia tuetudii te apud nos plerisque in locis licet in alijs non nisi dimidiatum. Eccum in ea specie quam Alciatus tractat fatendum sis: Daudem factam esse ab eo qui permutationis colorem quae iij tvt veram fac oret emptionem, Illud 'lu'que fateri nos oportet, Iis etiam in locis in quibus consuetudo inualuit , ut vel nulla penitus vel dimidiata duntaxat laudi nia ex caeteris permutationibus debeantur, hoc tamen casu deberi integrin, Ne alioqui fraudis suae fructum quem totum sperauerat saltem pro parte emptor sentiat, quem sentire improbus fraudator nu quam debet l. ne ex dolo I a. D. de dolo. mab. l. procurator 1 I. I. I. D.de doli mal . excepi. Nec mixti a illa contractus quq t to magis coniectura fraudis inducit, fauere debet emptori at nocere potius 'ut plus valeat P actu eli reuera, tua quod simulate conceptu. Tot . tit. Cod. plus valer. Pagit, qua quod simul conci p. Idque apud nos passim obtinet, ut quoties in permutatione pecunia interuenit , etiam addita menti dumtaxat, & supplementi gratia , quod pragmatici nostri,& notari j appellant vulgari vocabulo les tornes, laudimia integra pro rata saltem pecuniae debeantur, Tum quoque cum alia nulla ex permutatione peti possunt ratione fundi permutati. Quasi pro ea parte non tam permutatio quam emptio inita videatur. Sed quod ad aliud emolumentum domini j directi, qRas vulgo, & barbare vendas vocant, Gallice les vends, alegantius', ut sibi videntur tertiam venditionem , Necessaria inspectio , & distinctio illa est, An contractus qui permutationis dictus est a contrahentibus , dicendus sit potilis contractus emptionis. Nam siue vς adas i siue tortiam venditione apPelles nomen ipi in
692쪽
ipi umsonat non deberi l udimium hoc nisi ex venditione.
Ergo non ex permutatione, ut neque ex alio ullo contractu. quamuis ex eo dominium transferatur , si modo venditionis appellatione contineri non possit cap. I. ubi Panormit.
De iis quae hunt a Praelat. & l. sn. C. de praed. decur. lib. Maxime vero in statutis quae semper sunt odiosa hoc ipsa quo derogarat iuri communi, multo magis si sint poenalia ilicet non desint ii ii putent in fauorabilibus permutationem
contineri appellatioue venditionis quantum ad mentem licet non qua tactim ad vel ba. Post Baldum in l. tin. ver .extra hoc nota D. de condiet. ob caus quem Amedeus loco supradicto refert. Alia tamen, meo iudicio, ratio eli dationis in solutum. Et si enim is quoq; contractus reuera distinctus sit χcontractu Veditionis, di in eo maxime diuersus quod Veditici sit nudo co sensu, nec inducit trassatione domini 1, si vedito non sit dominus i .ex empto I I. D. deact. empl. iaci l. I. I. vir D. de coni. empl. D tio avr in solutu a datione incipit, id esta dominij tr statione quae fit per traditione l. ii quis alia ες. t qui res s8 in prin. De sotu .l si no sorte r6. f. si centu D. de
codict. inde b. Ait me accedit ta proxime ad venditione quail domino facta sit si eisectu inspicias potitis qua origine, Icausa cotrahendi, ut parsi ab ea di flare videri possit. Nihil :ellet facilius qua fraude domino directo facere si no venditionis iure datio in solutu bac parte cesseretur, Cum in da-.tione in solutii pecunia quoq; interuenire necesse sit, ia 'de debita, sed quae tamen iusti preti j loco es possit l.4 Diuo Pio
a F. f. si pignora D. de re iud. l. 2 C de exec rei in caus. iudic
pign.c. si i ii prsdium 4 C. de euict. Q id enim refert an is cui
res acquiritur soluat pretiti venditori tanqOam emptor mox aut illud ipsum numero aut tantunde receptri rus tanqUR cretditor a debitore eodeq; vuditore, An vero in solutu eius pecuniae quae debetur accipiat rem debi oris. Vere': hoc casu obtinet quod dici solet aestimaticine sacere emptione l. I. Na. D. pro emi' aut saltu contracta simillimu emptioni,& qui imptionis appellatione cotineri debeat, etiam i ta statutis, ut
puto quantuli bet odiosis,quibus nu masis fraus seri debet:
693쪽
quam si essent lauorabilia. Cum id quod directe fieri pro hibitu est nec in directu permittendu iit l. mpgis puto 3. I. si pupillus D. de reb.eor qui sub tute l. l. scire OPOrtet a I. g. I. D. de legi. riuor . ubi qua non video, cur odio stim videri debeatius, quod habet dominus directus pςtς di vel laudimium, vel tertia venditionem, aut a iud quodlibet sui directi do ni iiij
emolumen tu cu percipsat tanqu* rei sua propria: fruetu, Sco moduni, Sex lege qua ab initio iςi suae dixit no aliter e , ut vastallo, aut ςmphyleutae traditurus i. vlt. C. de p inr.emst.&vend. l. I. C. detur .enaph. In tria itionibus enim reruquod coq; paetu appositu sit, id valerni eris est l. m traditio. nibus 44 D. de Pact tu quoq; cum tale est quod alioqui non valeret l. v c litor I s. D comu .pi ed l .ei fundo i V. D.de serv. urba. praed At ex Pintitatione admitto facile quod pragmatici volsit licet laudi mihi omnimodo debeatur si cosuetudive cUntraria excludas. Tertia tamen vendition ς non deberi, quia permutatio vera nec vc ditio est, nec hac parie similis venditioni cu pecunia nulla intercedit,in qua preciu coli stere nece ite eii A. preci u Inlt. de emp.& Medi L. Vt & substantia emptionis ex precio l. pacta conuenta pi. D. de contr.empl. ideoq; excipienda est ea speci cs per in itationis qus fit pecunia interueniῆ te, si modo praeter pecum g fraus quoq; interuenitie probetur. Nec enim fossiciet interuenissς pecunia si additamen ii tantii causa id ficta sit,& ad supplenitu ex vir p rte valo ς rei qui in permutatione ex utraq; parte par, de et qualis eisse debet Cia in ur permniantes uo id agatur quod in ςmptione,& venditione naturaliter c citrahentibus licere dicitur ut se inuicem decipiant lan causa: i 6 I. id ζ Pomponius D de minor. l. item quaeritur I 3. g. vlt. D locat l. si volu - ate 8. de rescindi. vendi sed ut aequaliter quanto seri rotuna res csi altera permutetur, dii mauult quis', alienare ho
nia aliqua supplendi causa data, nihil vetat quantitatem aliquam eo nomine dari salua permutationis subit intia. vino idcirco degeneret permutatio in emptionem. Sed tunc tan-xum cu Pecunia quae una ex Parte datur aeuulualet valori rei
694쪽
ab alia parte ii atae, aut parum ab est quin aequi ualeat. Q a de causa etiam ex per mutatione hoc casu tertia venditio debebitur, tanquam ex venditione ob fraudem in permuta dos, cta. Sed eatra hunc caltam debebitur quidem laudinari trivi ex alia qualibet permutatione, sed tertia venditio nulla debeatur.Neque mirum id videri debet,cum aliter venditiones stant,aliter pei mutationes: quomodo argumentatur Vlpia n. in l. sciendum est 6; De aed)li edict. illa sane distinato
Decessaria est quam interpretes adferunt, An permutatio rei alicuius fiat cum re quae ab initio detur aestimata, necne, 'Priore casu no tam permutatio quam venditio facta videatur. Sic enim Gordianus Imperator in l. I. C. de re r. permut. Si cum patruus tuus inquit, venalem possessionem haberet, rater tuus preti j nomine lic di non taxata quantitate alia ni polleisionem dedit, idque quod coparauit, no iniuria iudicis nec patris tui culpa evictum est, ad exemptu ex empto actio. Dis non immerito id quod tua interest, si in patris iura successisti, consequi desideras, Ex quibus tamen verbis apparet non illud exigi interpretes exigunt ut res quae permutata, est fuerit estimata. sed sollicere ut ex una parte res fuerit venalis Ex alia vero tradita lit res nomine preti j,licet non taxata quantitate. Na si taxata qualitas esset,duplex cotractus foret: Primus venditionis. qus co tracta esset per taxati pre: ii conuentione, Secundus dationis in solii tum, quae & ipsa venditioni limilis esse dic ind.l. si praediu q C. de euict. Vtroisque autem casu secuta evictione datur actio ad id quod interet quemadmodum si ex empto ageretur l. ii in venditione 6c. o de euict. Q od ita vid tur accipi odii, Non ut aeque. agi non possit ad id quod interest euicta re permutata quae non fuerat venalis na,& eo casu evicta re competit actio in octum ad id. quod interest l. i. i D. eod. l. si permutationis 2 9 C. de euiei. JSed ut priore casu cum ex una parte res fuit venalis, non pollit dari condictio quae scilicet ex causa venditionis numquam datur, sea omni modo, & praecise agenda' sit ad id quod interest. Altero autem casu electionem ha
beat is qui euictionem pallius est, an agere malit ad id quod
695쪽
interest, an condicere rem quam dedit. Id enim fgnificant verba illa si hoc elegeris posita in secunda parte d. l. I. C. terer.permut .vt alibi fusius a nobis explicatum est. Ergo non tantum si una res ex permutatis fuerit aestimata, sed etiamsi venalis tantum fuerit non modo laudimium debebitur, sedc tertia venditio, tansi ex emptione, & Veditione, neq; hoc. casu obi jci poterit quod Paul. scribit in i .naturalis I.A. i. D. de prs sc rip .veib. Addit Amedeus supradicta q. 28. Idem esse dicendum etiamsi effectus,& executio pendeat sitimationis ab initio factae . Ut puta si dictum sit in permutatione quod
possit quis recuperare rem permutatam pro centum aureis. Hoc enim casu,&laudi mihi debebitur ex permutatione statim & tertia venditio exposteriore contractus parte, Non quidem statim sed tunc cum oblato eo pretio rem recuperare alter ex contrahentibus volet Hoc vero et recte. Apertu
enim eli,in hac specie aestimationem facere emptionem, sed no statim at eo demum tempore quo executio pacti fiet. Naneque ex solo pacto transferri potest dominium , quod tamen translatum esse necesse est prius quam vel de laudimio vel de tertia venditione tractari possit. Nec ad rem pertinet quod ij sde interpretibus vulgb placet, Ex noua transatione dominij, quae in praecedentis contractus executionem facta sit nouum laudimium aut aliud directi domini j emolumentum nullum deberi, ut plurib. tractat Amedeus quaest. 37.ex Angei. Bert.&alijs ibi citatis. Id enim si quando verum est, de quo alibi scripsimus, tunc procedit , cum ex priore contractu illud ipsum emolumentum quod petitur iam solutum, est, ut idem Ame deus bend explicat quaest. 26. Alioqui, inquit , si praecessisset promissio de vendendo, &secuta esset venditio, dicendum esset laudimium nullum deberi, quia
fieret talis venditio in executionem pacti de vendendor quod tamen absurdum esset dicere Nempe quia ex promissione vendendi sicut non fuit transsatum dominium, Ita nec laudi mirum ullum vel debitum extitit vel solutum. In hoe autem toto tractatu semper meminisse oportet, In omnibus
696쪽
6is . ANT. FABRI DE LAUDI MI Is
venditio deberi solet diligenter, & subtiliter inquirendumeti quid actu sit propter fraudes quas vastali vel emphyleutae
quotidie aduersus dominos directos comminiscuntur, aduersus quas digni sane sunt domini directi quibus succurratur. benigna semper dummodo iusta interpretatione,V t semper plus valeat quod actum eli, quam quod simulate coceptum. Nec bona est ratio Andr. Tiraquei l. in locis supra relatis . cum ait, Non versari nos in dubio sed tu casu claro quin permutationis verbo contrahentes usi sunt. Cum in ijs,quae suspecta sunt , nihil periculosius sit aut stultius quam si pactium assertioni stetur, ut bene contra Tiraque lium disputat Amedeus dict. quaest. 18. ex llariolo in l. hi forte D. de castrens pecvl. & notat in l. si donatione Cod. de collat. l. qui testamentum de probat. l.Titia testamento s . f. codicillia De leg. 2 Textus est omnium optimus in I. ex conducto IS. . Papinianus alias l. si uno D. locat. ubi ex Papiniano scribitur, pro transactione accipiendum esse in illa specie co-
tractum, quem contrahentes dixerant esse donatione. Guid. Pap. quaest. 186. in fin. Dec.coos. Is . num. Fit etiam luterdum permutatio ita ut merces permutentur ex una Parte
non cum alijs mercibus,sed cum fundo. Quod cum accidit, quaeri solet apud interpretes , qui nullum fere casum intactum reliquerunt An ex eiusmodi permutatione laudimium aliquod debeatur , di nius praelationis, eo casu competat domino directo si tantundem frumenti vel olei dare pλr tus sit fundo permutato . Et pleriq; putant, Etiam ius praelationis in hac specie locum habere ex I. vlt. Cod. de iur. em rhyt. pro ter identitatem ut inquiunt rationis, Quamuis in
statuto dissicilius id obtinere putent propter thridiam in statutis vocabulorum interpretationem, ut post Petr. Iacob.ra
tiocinatur Amedeus dict. qu sit. 1 f. ad sin via tamen concludit, Etia in si ex statuto agatur laudimium hoc casu deberi, Nimirum ut ego quidem interpretor, supposita etiam cara suetudine,quod ec caeteris permutationibus laudimium nullum debeatur , ut illa Acti cirςumstantia quδd permutati Gaasit se eciei quae sutastionem recietat in suo Mnerς li
697쪽
quid addat iuri communi. Huius vero suae sententiae ratione illam adfert quod pecunia: appellatione veniant omnia quq pondere,numero, mensurave continentur, di in Senere suo supctionem recipiunt. Ex l. pςcuniae i78. in princ. De ver b. fg. ubi scriptum est, Pecuniae verbum Do solii numerata pecuniam complecti, verum omne omnino pecunia, id est omnia corpora. Na pecuniae appellatione corpura quoq; contineri nemine esse qui ambigat. In quo tamet nemo no videt is quantopere vir doctissimus fallatur inod n. Vlpianus scribit in d. l. pecuniae apertum est no ad verbuillud pecuniae referri quo utimur cu de emptione tractamus,& cu dicimus P. cium in pecunia consistere debere, ellexi; emptione si sis det pecunia ut re accipiat l .naturalia I .g. I. D de praes c. veil, .nχid no nisi de numerata pecunia intelljgi debet g preci u Inst.
de emp.& vendit. l. I. D de cot r.em p. l. I. D. de re r. Permul.
4ed ad verbum pecuniae quo usa eii lex duodecim tabularuςu dixit: uti paterfamilias super pecunia tutelave rei su le. fassit ita ius esto. l. lape 3 3.iuria l. verbis legis i 2 o. De verb.
signi f. Eo namque pecuniae nomine cum totum ciuis Romani patrimonium lex comprehendere voluerit quod non t tum in pecunia numerata ,ssed etiam in omni genere corporum potest coussistere , Nec dubitandum est quin omnia corpora contineantur. ino exemplo illud etiam non ma-lς receptum est, ut si quis haeredem a se institutum rogauerit de tota P qcunia restituenda perinde accipiendum sit ac si de tota haereditate restituenda rogasset, Ita ut traiiseant cliones,& Trebelli nos haeres vltro dierit, & totam ha reditatem restituerit, & cogi possit ex Pegasiano adire si si- spectam dicat i nam quod i ., vlt. D. ad SC. Treb. Tritum siquidem si priscis illis temporibus praecipuam viam patrimoni j cuiusque in pecoribus,& pecudibus constitisse, m-dς que nomen pecuniae derivatum fuisse , quo patrimonium uniuei sum significaretur. Nam & similiter in lia lege duo decim tabul rum ita scriptum erat si furiosus quis exiliet ,3 gnatorum gentiliumque in eum pecuniamque eius potestas inpii ut tςstatur author ad Herennium. Itaque aequinocti eti. . t a nomen
698쪽
nomen pecuniae, sed quod semper accipiendum est, aut pro Pecunia numerata, secundum communem usum loquendi, Aut pro omni eo quod est,& esse poteit in patrimonio, si quis priscam illam significationem retinere velit, Numqt a vero pro mercibus in pondere, numero, vel mensura conii lienti bus . inid enim magis commune aut simile habet pecunia
numerata cum hoc genere mercium quam cuin caeteris rebus siue mobilibus , siue immobilibus λ An non , ta merces istae per numeratam pecuniam aestimandae sunt, ut res caeterae, non pecunia per res istas λ l. ii ita fideiussorem a. D. de fideius. Alioqui paullatim dicendum erit, Emptionem ita quoq; fieri polle ut pro fudo merx aliqua detur quae pondere vel mensura constet, perinde aesi pecunia daretur,quod euidenter falsum,&ridiculum est l.l. 1 . De contr.empl.&d. l. I. D.de rer. permut .Falsum igit est,quod vult Amedeus, si permutatio fundi facta sit cum frumento aut vino,vel oleo,deberi ex ea permutatione laudimium vel tertiam venditione, quasi facta venditione potius quam permutatione , perinde ac si permutatus esset fundus cu pecunia, nisi nobiscum sentias, Ex permutatione qualibet etiam fundorum,& recu imis mobilium, nulla licet interueniente pecunia laudimium deberi. Nam quod de fundis dicimus, etiam in permutatione vini vel frumenti, vel olei perinde dici verὰ potest. Neq; vero
haru rerum tractatus seiungi vix unqua solet, nisi cu agitur de mutuo contrahendo, quod sicuti in pecunia numerata cos stit, ita etia in ijs rebus,quae pondere ac mensura constant: at in rebus immobilibus constitui no potest l. et s. mutui inde reb.cred. Et ideo certi condictio ex mutuo competit, nominus si frumentu creditu sit, quam si pecunia. l. vinum 22. eo.tit .licet latius pateat condictio certi quam mutuum,cum ex omni alio contractu competat etia ex quo fundus petat, si modo agatur ad pecunia numerata, Alioqui triticaria co- Petit,& qui de sola l. r.D. de condiet. tritic.ut in praecedenti. hus Decadibus explicauimus. Fateor quod Amedeus subiungit,Non adeo restringenda esse hanc materiam ut dominis
pereant directa eorum iura , directique domini j commod M
699쪽
deturq; Lbditis ansa fraudandi: Nec quicquam est in quod
magis inc Umbere bonos iudices velle, quam ut prouiderent, ne sua fraudibus via sa re ut si quado fraus aliqua ad muta plobaretur, ea non tantum laudia ij praulatione exactistima scd ex iam ipsius. rei, dominiiq; utilis amissione vin-d Ica tiar. Sed nigo futurum ut periculum sit, nequa fraudis matella comiti iratur si non ita ius coultituetur, ut etiam ex permi irati Cne quae in urno, vel fumento, alijsq; huiusmodi specie bos facta lit laudimium debeatur. Aliter. n. einptionesta venditiones, aliter v ego permutationes contrahuntur, ut
superio; e capite dicebamus ecit. scietu. 6 3.D. de aedit edict. Plane li poneres quod ab v iurarijs pleritq; factitatum esse
se so,in vace certa' quantitatio peςψniae, de qua conuenerit, permi aias futile elisia Odirue mea mente, ut ex eam veneditione preci u redigeretur q/aod couentae quantitati resp5deret, Non negare manifesta directo domino fraude facta videri, ne quid laudi mii vel tertiae venditionis nomine exso contractu petere posset: Ac quamuis solea hac parte dianseguere laudi mitia terti' venditione ut ex permutatione lut dimita semper debeatur, Tertia venditio nu qua, quippe quae ut nomen ipse in sonat ex sola venditione deberi posuit, In proposita tantu facti specie nullu huic distinctioni locu re linquo, quia fraus facit ut qua contrahentes permutati ne dixerunt, ea vel e dici emptio potius ac venditio debeat: Veque ad modii fraus sine dolo malo esse numqua pol, i ta neq; impunita nquare maneat, sicuti nec cuius qua dolus manere
impunitus debet, Ne tum qu*q; cum alteri qua ei qui dolii
fectuset, profuturus esset t. procurator I i. g. I.D.det doli. Inal. excepi. Extra hunc casum admittere non pollum ut ea per
mutatione vini aut frumenti laudimium aliquod debeat det speciali aliquo iure, ut finaede ud nolter ex illimat, sed ex generali potius illa iuris xatione qua in pcedentibus probauimus, P ex P mutatione qualibet si neq; cosuetudo ulla nieq; statum vigeat in corramu,ta id imia putari oporteat, Nimirii
suppositis, ut solemus dicere, terminis habilibu ,id eli qu situ ad fundor g aut leudales,aut em phir emicari: ecte jpPonu E.
700쪽
Neq;. Π .vina, frumenta,& aliae res eiusmodi quaesii epoaere. siue numero , siue mensura collani laudi mii obligatione aut pilatio c admittere posunt, No magis quam ut v et fetidalia
vel emphyleuticalia existiment,iam et ii ex sundo nudati, vel emphytuutico percepta lint: quia no ip ex nudati re vel eui-ybyleutica perceptum est, continuo fetidale vel emphyteuticariu dici debet quando nec nisi prat dia in nudum vel emiihi te usi in dari solent: quippe q torsi fructus aliquis estir D
sit salua eoru subitantia non etia ea tu in reru quae &seruaen uo teruari nequeunt, de non utendo consumuntur. Est aut eni. hse nolit a sententia quod ad tertiani venditionem pertinit tanto clarior, quanto tertia illa venditio creditur hile odi d-sior laudimio, quod nee Amedeus diffitetur: Siue quod gravior iit laudi mio, in quanti tale pecuniae, quae hoc nornine pinitanda est, ad tertia semper usq; partem predij qua de ea ii
se mallem dicere tertiam venditionis quam tertia vc ditio- nu J liue quod onus hoc soleat accedere oneri laudinatorii Dui umq8 li t duplici onere que praegrauari l. iure succursu stac. D.detur. lol. l. Vitia 34 3. qui inuita Delega . r. Proinde strictius accipi debent verba contra mis,cum de tertia venditione agitur quam cum de laudimio,nee ta facile capienda illa interpretatio, ut qui se permutare digit,uedere potius voluisse intelligatur. Et qua uis placeat quod idem Amedeus subiicit , Verba contractuum quamuis stricte accipiantur, non esse tamen iudaice accipienda. Nihil tame estu, verendum sit ne iudaice sat si permutationem pro permutatione accipiamus, venditionem inro pro venditione: Esset'; potius dicenda illa rerum, S verboria foeda confuso si fissili uersorum cotractuu nominibus promiscuὸ uteremur Vt in
specie nodissimili loquit Iustinianus in l. vlt.C. delegit.tute, Nec simile es: quod veteres legimus usos fuisse promisci ἡnominibus emptionis,& venditionis, itemque locationis,&coductionis l. veteres i cum L seq. D. dea ct euip.Nec enimalia emptioni s, alia venditionis contra bendae ratio est c um . Vnus sit contractus , licet pro diuersitate personarum quas in eo contractu interuenire necesse est, diuersa sorti ait: te. ' I trotrii