M. Tullii Ciceronis Tusculanarum disputationum libri quinque, ed. R. Kühner

발행: 1829년

분량: 426페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

62 TUSCULANARU DISPUTATION

quandam partem esse animum sed alii in corde, alii in

cerebro dixerunt animi esse sedem et locum animum autem alii antinam, ut sere uostri declarant nomineo nam et agere animam, et effare dicimus, et animosos, ethene anima os, et ex animi sensentia ipse autem ania

mus anima dictus est Zenoni Stoico animus ignis

videtur.

X. Sed haec quidem, quae dixi, cor sanguinem , cerebrum, animam, guem volgo reliqua sere singuli.

20. Ut multa ante veteres, proxime autem Aristoxenus,

6 V. Adn. 7 Sic Dav eman. Cod. - Ern omisit sanguinem, quod et in codd. et Edd. veti deest. 8 Sic, de coni. - Ern et priores: reliqua fere singuli, ut multi ante eterea Proxime ceti. Inepte Benti. com in titio ante, ut sententia sit Harmoniam Aristox proxime quidem, sed non primus neque solus statuit, nam multo ante eum vete res h in eadem erant sententia. Reia susp ut multi multa ante. Wyttenb a multi ante. f. Adn.us fere nostri declarant no ex animi sententia. Vel, ut clariusmino Sic edidit Wolfius e conte exponam loci sententiam Ut ani-ctura, quam calculo suo probave mosus ab animo et ex animi sen-runt Schueletius et rellius. - Cod tentia uicimus ita eadem vi illimur Beg. d. . Gebh et Ernestius te loquutione agere vel orire an gunt declarant nomen aliae Edd. iam, inde appareat, Romanos

declarant nominari. Davisius ele utrique voci eandem subiecisse vim gantur coniecit ut fere nostri De-- et notionem, et proinde anininm et clarat nomen. Idem verba: nam et animam tanquam unum eandemque sententia uncinis cinxit Bent rem confudisse

Iesus locum sic constituendum con noni animus ignis videtur set animam, ut fere nostri4 de unis intelligitur πνευα ἔνθεραον. Haras nomen ipsum; nam animus CL N. D. III, 14 ibique Creueter. ab anima dictu est Ego vero p. 43. et Telmen, n esch. d. Wolfi sententiae accedo , ita a Philos T. IV. p. 9.men, ut verba et bene animatos ut CAP. X. reliqua foro singuli)glossema vocum et animosos elimi Quas hacteuus de animi natura ex-nauda existimem. Verbum enim ani promsi opiuiones, 'ne communes matus non ab animo, sed ab anima erant plurium philosophorum; quas descendit opponere uutemh. l. vo autem nunc in medium prolaturus luisse videtur Tullius Ioquutiones vel sum, eas singulas h. e. cum ceteris

verba a voce animae ducta iis, quae philosophis non communes , singulia voce animi ducuntur Scilicet to habebant. tin loci sententia hoc pacto cou- ut multa ante eteres Velutistituenda videtur Fuerunt philoso multi veteres philosophi suam quis-phi, qui dicerent animum nihil aliud que de animi natura protuleruuiesse, si nimiam eaque sententia opinionem. Pro ut M.tem equidem eonfirmari videtur lingua latina, cum Wyttenbachio ad Platon Phae- quae mestas habet loquutiones, tu don. p. 248 legendum arbitror at, quibus nomen animae idem signisi ut haec exeat sentcutia ut singu-cat, quod animus in loquu Ias singulorum philosophorum opitione agere vel effare animam iones coinmemorare longum est; vox animae eandem vim habet, quam itaque acquiescam in recensendis Ari- vox animi in vocabulo ab animo stoxeni Xenocrati, Platonis, Diducto animosus, et in loquutione caearchi, Aristotelis sententiis. Dissilia πιν Corale

82쪽

LIBER I. 10. 63

musicus, idemque philosophus, ipsius corporis intentionem quandam vel ut in cantu et fidibus quae hamionia dicitur, sic ex corporis totius natura et sigura varios motus cieri, tamquam in cantu sonos hic ab artificio suo

non recessit, et tamen dixit aliquid, quod ipsum quale

esset, erat multo ante et dictum et explanatum a Platone. Xenocrates animi guram et quasi corpus negavit esse, verum numerum dixit esse cuius vis, ut iam antes Pythagorae visum erat, in natura maxima esset. Eius doctor Plato triplicem finxit animum cuius principatum, id est rationem, in capite, sicut in arce, posuit eo duas partis parere voluit, iram et cupiditatem quas locis dis- elusit iram in pectore, cupiditatem subter praeco dialoeavit. 21. Dicaearchus autem in eo sermone, quem Corinthi habitum tribus libris exponit, doctorum hominum disputantium, primo libro multos loquentis facit: duobus Pherecratem quendam Phthiotam senem, quem ait a Deucalione ortum, disserentem inducit, nihil esse

omnino animum, et hoc esse nomen totum inane, ru-

V. Adn. 1 m. c. aliis antea. 2 Sic coni. Bens. - m. c. vulg. animam. a Dau in Ed. II. coni. i. Egregie. 20 corpori intentionem Scit. p. 195. . . ip. hanc docta animum esse censebat Ad hunc lo monia opinionem elevare studuit. cum recte intolligendum multum tu numerum dixi esse is Μacis redundat ex Lactant. Div. Iust crob in Somn. Scip. I. 14. p. 68 sqq. VII. 13 9 Quid Aristoxenus, qui ed. ip ubi uriae philosophorum negavit omnino ullam esse unimum, de unimi uultura sententiae reconsonetium qiuuii vivit in corpore Sed tur. sicut in fidibus ex intentiones nervo P thagorae Plutarch. Decret. rum enici concordem sonum atque phil. IV, 2. Ivθαγορας in πεφη- cantum, tu in corpore ex compugo νατο τὴν ψυχιν ἀοιbuo ἐαυτὸν viscerum ac vigore,cmbrorum vim κινουντα τὸν δε αριθμὸν ἀντὶ του sentiendi exsistere. Cn. idem do του παραλαμβάνει. V. Tenncmannopis Dei XVI, 13 - 15. Gesch. d. Philos T. I. p. 126. sol ' Sic scripsit Wolfius do triplicem sinxit nimum Haec Reiskii coniectura pro vulgato eius, de animo doctrina a Platone in dia- quod recte et retinuit et descudit logo, qui Timaeus inscribitur, suse Orellius. Nimirum particuIa eius pertractatur. f. quos eidius au- indicat, verba in cantu sonos dat, Teniacmannum SFstem dertunquam appositionis loco adiuncta platon Phil. T. III. p. 197 sq. et antecedentis sententia explicatio Tiedemannum in Argum Dial Plat. nem continere; si vero divisim e p. 334 Adde Apulei de Habitud. ut legitur, nova similitudo ab in Doctrin. Ialon. I. p. 169. d. ip. tentione illa utiquantiim diversa vi Diogen Laert. VIII, 30 et infra dotii inservi, quae tamen nulla po II, 21, 47. test esse, ut recte monet rellius. 21. duobus Scit reliquis. Ser- lasono qui in Phaedono monem enim tribus libris exposta rut.

83쪽

straque et animalia et animantis appellari neque in ho

mine inesse animum vel animam, nec in bestia vimque omnem eam, qua vel agamus quid vel sentiamus, in om-uibus corporibus vivis aequabiliter esse sesam, nec Separabilem a corpore esse, quippe quae nulla sit, ne sit quidquam, nisi corpus unum et simplex, ita siguratum, ut temperatione naturae vigeat et sentia 22. Aristoteles

longe omnibus Platonem semper excipio, Praestans et ingenio, et diligentia, quum quattuor nota illa genera principiorum esset complexus, e quibus omnia

orirentur, quintam quandam naturam censet esse, e quasi mens cogitare enim, et providere, et discere, et docere, et invenire aliquid et tam multa alia meminisses, amare, disse, cupere, timere, angi, laetari haec et similia eorum in horum quattuor generum nullo inesse putat quintum genus adhibet, vacans nomine; et sic ipsum animum Duum s appellat novo nomine, quasi

quandam continuatam motionem et perennem.

re omis. b. M. Gebh. D. Lall. m. 5 nota om. Μ. Gebh. m. 6 Ern alia delend. iudicabat, iungens t. m. Ita mem. Male. 7 r. cum B. D. inesse nutio. MDav. med. Ven. 1491. ἐνδελεχείαν. R. ABG.entalecheiam. r. laudat Naehium ad choerilum P. 177. temperatione Sic infra IV, 14. ut ναι. s. Fin IV, 5 et Huel semann.

corporis temperatio, quum a con ad Acad. l. D. 369. gruunt inter se, e quibus consta ἐντελὲχειαν,ΙIoc nomen permus sanitas sic animi dicitur continuatam notionesm et Derennem CL I. 2 IV. 1. disciplina ac tem vertens Tullius duas graecas vocosperatio civitatis. - Est nostrum τελέχειαν et ἐνδευχειαν, maxime di Orgianioeation versas, confudisse vel certe utriusque M. quattuor - genera princi nominis significationem in unum con- piorum AEnni quattuor clementa, iunxisse videtur. Ἐντελέχεια enim deis aqua, aer, guis, terra. Academ. I. notat actum, vim e cacem princi-7, 26. Ergo illa initia, et, ut e pium agendi ἐνειλέχεια autem est

Graeco vertam , elementa dicuntur continuatio, porennitas. Neque mi e quibus aer et Enis movendi vim nus in eo Cicero vi lotur lapsus osse, habent et efficiendi reliquae partes nod auim motionem ab Aristotclo accipiendi et quasi patiendi, quam tributam dixit. Constat enim, hunc dico et terram quintum genus, o philosophum omnem motum animo quo essent astra mentesque, singu denegasse. Iocos a Davisio alla lare eorumque quattuor, quae supra tos Ἐντελέχεια autem de Aristodiri, dissimile Aristoteles quiddam telis sententia est forma quae Or- esse rebatur pus inanime reddit animatum rutio quintum genuo Diog. Laert. V. isque expers explicante Davisio. 32. de Aristotele εἶναι παo τα De graeca voce s. Schueider. r. τε-αοαστοινηια elementu)καὶ sita Lex. S. v.

84쪽

LIBER I. 11. 65

XI. Nisi quae me sorte fugiunt, hae sunt seres de

animo sententiae Democritum enim, magnum quidem illum virum, sed levibus et rotundis corpusculis efficien tem animum concursu quodam fortuito, omittamus ni hil est enim apud istos, quod non atomorum turba consciat. 23. Harum sententiarum quae vera sit, deus ali

quis' viderit quae veri simillima, magna quaestio est. uirum igitur inter has sententias diiudicare malumus, an ad propositum redire Cuperem equidem utrumque, si posset sed est difficile confundere quare si, ut ista non disserantur, liberari mortis metu possumus, id agamus si id non potest, nisi hac quaestione animorum explicata nunc, si videtur, hoc illud alias. M. Quod malle te intelligo, id puto esse commodius.

ossiciet enim ratio, ut, quaecumque vera sit earum sententiarum, quas exposui, mors aut malum non sit, aut sit bonum potius. 24. Nam si cor aut sanguis aut cerebrum est animus certe, quoniam est corpus, interibit cum re

liquo corpore si anima est, ortas. dissipabitur si ignis, exstinguetur: si est Aristoxeni harmonia, dissolvetur. Quid de Dicaearcho dicam, qui nihil omnino ani

mum dicat esse His sententiis omnibus nihil post momtem pertinere ad quemquam potest pariter enim eum vita sensus amittitur non sentientis autem, nihil est, ullam in partem quod intersit reliquorum sententiae spem asserunt, si te sorte hoc delectat, posse animos, quum e corporibus excesserint, in coelum, quasi in domicilium suum, pervenire. O. Me vero delectat idque primum

Sic R. b. Mil. - m. c. vulg. fere omnium. 1 Recte r. c. R. D. aliqui. V. Adn. in IV. 16, pr. 2 L. suspectum habet inferrpro quo siens. 1. 3. habent in neque alias reperitur haec constructio. C p. I. apud istoo . e. apud nem, mortem non esse malum, e Democritum et qui eius de atomis sequi. Confundera enim exquisi-

rationem sequuntur Democritu enim tori usu nonnunquam ponitur pro multos habebat sectatores, inter quos coniungers, consociare. Hinc dici-

maxime excelles Epicurus, qui eius tur in V. 23, M. confusio irati de atomis decreta ulterius perse tum, et sic saepe legitur ma-quutus est. me plurali lato V. Ad- -- pro coniunctus V. eier. notata in c. 7, 12. ad Uc. II. 3, 10 p. 22.

confundere H. e. utrumque con misero delectas Particula, iungere, is inter eas sententias ro, maxime pronominibus addita, diiudicare, et propositam quaestio assimandi habet significationem, ad-

85쪽

66 TUSCULANARUM DISPUTATIONUM

ita esse velim deinde etiamsi non sit, mihi tamen' persuaderi velim. M. Quid tibi ergo opera nostra opus est 'num eloquentia Platonem superare possumus evolve diligenter eius eum librum, qui est de animo amplius quod desideres, nihil erit. A. Feci mehercule, et quidem saepius sed nescio quo modo, dum lego, assentior quum posui librum, et mecum ipse de immortalitate animorum coepi cogitare, assensio omnis illa elabitur. 25. M. Quid hoc dasne aut manere animos post mortem, aut morte ipsa interiret A. Do vero M. Quid,

si maneant A. Beatos esse concedo M. Si inter ani A. Non esse miseros, quoniam ne sint quidem. nam istud, coacti a te, paullo ante concessimus. .

Quo modo igitur, aut cur mortem malum tibi videri dicis quae aut beatos nocessiciet, animis manentibus aut

non miseros, sensu carentisq

XII. 26. A. xpone igitur, nisi molestum est, pri

mum animos, si potes, remanere post mortem tum, si

minus id obtinebis, est enim arduum; docebis, carere

omni malo mortem ego enim istud ipsum vereor tie naalum sit, non dico, carere sensu, sed carendum esse. .

Auctoribus quidem ad istam sententiam, quam vis obti-

3 r. c. . . pers tamen. Recte. Sic Or. c. R. aliisque Codd. et SED. 4 m. c. nonnullis Edd. veti iam neque aliter . iuncta tamen adversativa vi CL in miserri Vero omnino, sarie, Da c. 23. 55. ego ero. c. 32 , 78. maxime sic saepe in responsione. Istos et ero. f. Bremi ad Corn. ep. st formula in andi Ruhn-

Conon. III, 4. p. 45. R Men. ken. Dic in Ter Eum III. 1, 12. Dictat in Terent Andr. I. 4 47. quoniam ne sim quidem Con- librum , qui ea de animo Scit iunctio quoniamin. l. iuncta est sit Phaedonem, qui Φαίδων ν κεὐ iunctivo, quia auditor haec verba rixis inscribitur. V. Heindore ad e Ciceronis mente proloquitur. Iibr. p. 3. as haec coniuncti struitur crini in- nescio quo modo rit formula dicativo. dolentia in qua explicanda exem Ap. XII. 26 obtinebiri Philo-plisque illustranda multus est Beter sophi et oratores obtinens, quod ad Onic. I. 41, 146 p. 292. approbant ullis, cum vincunt, osse 25 dasne Blud concedas ne vorum aliquid. Ernesti Clav. s. v. Cesso eat, aut manere animos post docebis Eleganter et cum urba- mortem, aut interire. - Verbum nitate quadam suturum vices susti- dandi proprium est in philosopho net imperativi, quum speramus, ore, rum disputationibus pro concedere ut id, quod ab altero fieri volu-Fin V, 28 prima si dederis, danda mus, uectum detur. V. Bamshornaunt omnia. V. Schueis Lexic Cic. m. Gr. 3. 167. p. 421. et j. 164.

86쪽

LIBER I. 12. 67

neri, uti optimis possumus; quod in omnibus caussis et debet et solet valere plurimum et primum quidem omni antiquitate quae quo propius aberat ab ortu et divina

progenie, hoc melius ea fortasse, quae erant vera, em

nebat.

27. Itaque unum illud erat insitum priscis illis, quos

eraseos appellat Ennius, esse in morte SenSum, neque excessu vitae sic deleri hominem, ut landitus interiret idque quum multis aliis rebus, tum e pontificio iure et caerimoniis sepulcrorum intelligi licet quas maximis ingeniis

praedili nec tanta cura coluissent, nec violatas tam inexpiabili religione sanxissent, nisi haereret in eorum mentibus, mortem non interitum esse omnia tollentem atque delentem, sed quandam quasi migrationem, commutationemque vitae, quae in claris viris et seminis dux

Sic recte Dav. e Beg. aliisque multis codd. pro aeg. haesisset, quod retinuit Ern. V. Adn. amiciuitate quae, cernebas Relsi enim est culpa, quae, quum

Sententia est haec: Animos remu religiones violantur, cor trahitur. N. nere post mortem, probare videtur . II. . vir sapientissimus oe antiquitas , quae hac persuasione catum suum confiteri maluit, quam imbuta erat, et, qui propius abe haerere in re publica religionem. V. rat ab ortu et progenie divina, hoc Ernosti luV. s. v. et Schueta Lex. minus corrupta erat, et idcirco ad Cic. s. V.

vera cernenda magis apta Legg. II. haereret Praegressis comis,enι 11 , 27 quoniam antiquitas pro ct Sauxi33ons, exspectabas haraisaei, xime accedi ad deos ubi plura ncque aliter Vulgo legitur v. V. L.); ad rem acientia collecta sunt ab ut male. Scilicet in nunciatis con- Interpretibus p. 237 sq. Cr. ditionalibus in rotas ponitur im-27. cascos appaellias Ennius persectum, et tu apodosi plusquam- Varro L. L. p. 86. d. Bip. at pri persectum, quum res rotas signimum cascum significat vetus eius cata ad praesens quoque et futu- origo abina, quae usque rudices in rum tempus spectat. Facile id erit oscum linguam egit. Caacum vetus ad intelligendum, si sententiam ita esse, significat Ennius, quum est consormaveris quum in omim Quam primum maci populi genuere mentibus haereret, mortem Onci Grini. Gellius N. . I, 1O. Ado teritum esse, caerimonias summa Iescens casce nimis et vetuste lo cura coluerunt. iacl. c. IV. ma-quens. iores nostri mortuis tam cligiosa ponti ci iure et aer. m. iura tribuerunt quod non fecissent De sepulcrorum religione vide qua profecto, si nihil ad eos pertiuere contulere Creuae ad Cic. de Legg. arbitrarentur Doctissime hunc gram I. 22, 55. p. 321. et avisius ad maticae latinae locum pertractavit h. l. G. . . rueger in Vmersuch. nec violasa - religione an uberta lat. Spr. II. Hest. Cf. Rams-xissendi. e. nec sanxissent, ut horn m. r. I. 190 p. 586. Ochs- si qui sepulcrorum caerimonias vio ne Ecl. Cic. p. 229. et Ruhnhen. lassent, culpam, quae nullo piaculo ad Ter Andr. I. 5, 23. Sic graeco solvi posset, contraxisse putarentur diversa sententia dicitur: εἰ του

87쪽

68 TUSCULANARO DISPUTATIONUM

in coelis soleret esse quum ceteri humi retinerentur, ut permanerent tamen 7 28. Ex hoc, et nostrorum opi

niones

Romulus in coelo cum dis agit ae-m,

ut famae assentiens dixit Ennius et apud Graecos, indeque perlapsus ad nos, et usque ad Oceanum, Hercules, tantus et tam praesens habetur deus hinc Liber c us'. Semela natus, eademque famae celebritate Tyndaridae fratres qui non modo adiutores in proeliis victo

riae populi Romani, sed etiam nuntii suisse perhibentur. Quid Ino, Cadmi lia, nonne Leucothec nominata a Graecis, Matuta habetur a nostri, quil totum prope

coelum, ne pluris persequar, nonne humano genere com-

Sic, correxit de sententia Emestii, qui tamen in ipso verborum

ordine a vulg. non abiit quae est in ceteris h. retineretur, et perm nere t. in qua etiam r. acquievit, eugma statuens, ut subiectum esset: commutatio vitae i. e. vita commutata. Quae ratio et dura videtur et inelegatis. Quare equidem legam: Oleret Sae, ceteros humi retineres, ut permanerent tamen. Retinere et permanerent autem plures habent

et Cinld et Edd. 8 Sic, omisso deus, Dari e pluribus Codd. itemque ΡΜ L. - m. c. Gebh. Liber deus, et sic CV. mox Semeis c. vulg. Μale. 9 r. GR. D. Λευκοθεω quod non placet. το ἔλεξας, ψαρτες ἄν, h. e. si hoc teres scriptores aliorum dicta dixisses, errasses, et εἰ τουτο ἔχε moriter fere laudantes non ipsa γες, 9ι-τες ἄν, h. e. si hoc di verba anxie pressisse , sed in sen-ceres, errasses tentia reddenda acquievisse. quum cesset Permanerent ια- praesens deus Dii veteribus men Sententia est haec: Hominum, saepe dicuntur praesentes, utpote vitiis aes voluptatibus deditorum, qui praesentia sua numen suum animi post mortem non in caelum declarent hinc ita dicuntur dii pro- migrant, sed humi retinentur, ita in pitii, laventos, auxilium potentissimen, ut non pereant, sed perma mum essicacissimum afferentes. neant. Pulcherrime Cicero in somn. V. Mitscherlic admorat. Od. I. 35.

Scip. de Rep. VI, 26 extri , prae prino. p. 316.

eunte Platone in Phaedone: Nam non modo diviores N. D. II, eorum animi, qui se corporis volu 2 praesentiam saepe divi suam de-ptatibus dediderunt, earumque se clarant, ut et apud Regillum bello quasi ministros praebuerunt, imput Latinorum, quum A. ostumius di-suque libidinum voluptatibus obe clator cum Octavio Μamilio Tuscudientium deorum et nominum iura lano proelio dimicaret, in nostra violaverunt, corporibus elapsi cis acie Castor et Potrix ex equis pugna- cum terram ipsam volutantur, nec re visi sunt et recentiore memoria hunc in locum, nisi multis exagitati idom Tyndaridas Persen victum saeclis, revertuntur. nuntiaverunt ceti ibi avis.

28. Romulus Ennii versus au ap. reua. p. 21 - 215. et adctore Servio ad Aen. VI, 64. ita h. l. consormatus erat: Romulus in Cae di, Malum CL. N. D. III, 15. Io cum Diis genitalibus aevum De et quae ibi docte adnotavit creuaer. git. Sed constat inter omnes, e p. 547. Di9jlias by Corale

88쪽

LIBER I. 13. 69

pletum est XIII. 29. Si vero scrutari vetera, et ex his ea, quae scriptores Graecis prodiderunt, eruere oner:

ipsi illi, maiorum gentium dii qui habentur, hinc ais

bis profecti in coelum reperientur. Quaere, quorum demonstrentur' sepulcra in Graecia reminiscere, quoniam es initiatus, quae traduntur mysteriis tum denique, quam hoc late pateat, intelliges. Sed qui ondum ea, quae multis post annis tractari ' coepissent, physica di

dicissent, tantum sibi persuaserant , quantum natura ad

monente cognoverant ratione et caussa rerum non te

nebant visis quibusdam saepe movebantur, iisque maxime nocturnis, ut viderentur ii, qui vita excesserant,

vivere.

30. Ut porro smissimum hoc assere videtur, cur deos esse credamus, quod nulla gens tam sera nemo Om-tii uni tam sit immanis, cuius mentem non imbuerit deo-

Lege . E. iis V. Adn in c. 3, 5. Q Sic Em e Guels. - Oriviag. Graeciae recte retinuit est enim scriptores quos Graecia senuis. 3 Sic m. ex Augustino de Cons. v. I, 23. r. rotinuit vulg. emo stramur. 4 R. tractare quod sane habet, uo se commendet, si, quod recte monet r. memineris, Ciceronem alias formae infinitivi praes tu

gere coeptus um. s. amshom LM. r. 6. 168 p. 427 sq. 5 m. c. aliis hisque Male. CAP. XIII. 29. quae traduntur' qui- didicissens De subiunci steriis Cicero et ipse mysteriis initia vo . Ramshori Las. r. 194. tus ea pluribus locis summis esseri p. 609 sq. audibus. Lem. U. 14, 36. mihi quum baica H. e philosephia, vel multa eximia divinaque videantur ea philosophiae pars, quae Posterio- Athenae tuae peperisse, atque in ribus temporibus metapbsica vo- vita hominum attulisse, tum nihil citata est. Pbsici enim appella- melius illis mysteriis, quibus ex antii antiqui philosophi, quorum agresti immanique vita exculti ad philosophandi ratio consistebat inhumanitatem et mitigati sumus ini ipsa natura φυσει perscrutanda. tiaque ut appellantur, tu re vera tantum- quantum Hae voca- principia vitae cognovimus, nequc via saepe vim diminuendi adiun- solum cum laetitia vivendi rationem tam habent. Inis II. 19. Epicn-aCcepimus, sed etiam cum spe me rus tantum monet, quantum intelliore moriendi ubi v. Davis et quos ligit. V. Ochsner Ecl. Cic. p. 101. laudat religer. p. 269. Cf. Davis. m. frmissimum adem argu- ad h. l. Schuetκ. Lex Cic. . . mentum ab omni gentium Consensu

sterium, et,uelle ad de Orat petitiun legitur de Legg. I. . . VI 2O, 75. p. 475. nos in l. dc Cic. phil. p. 182.

tum denique Gravius quam tum multi des diis prava seruium; demum Inla III. 31, 75. quae tum putanda est Totus hic locus denique non apDellatur recens, quum παρενθετικως acciniendus est, ut vetustat exaruit Plura exempla col sententiarum ordo ita constituatur: legerunt Ochsner Ecl. Cic. p. 70 et Ut porro fimnissimum hoc alserriΜoser ad Legg. II, 4. p. 178. videtur cuius montor non im-

89쪽

70 TUSCULANARUM DISPUTATIONUM

rum opinio multi de diis prava sentiunt; id enim viti

oso more essici solet; omnes tamen esse vim et naturam divinam arbitrantur nec vero id collocutio hominum, aut consensus effecit, non institutis opinio est confirmata, Donlegibus omni autem in re consensio omnium gentium, lex naturae putanda est: - quis est igitur, qui suorum mortem primum non e lugeat, quod eos orbatos vitae commodis arbitretur tolle hanc opinionem luctum sustuleris nemo enim maeret suo incomm0do dolent sorbuerit deorum opini, quis est, qui num omnium. Porro ad verba suorum mortem primum non eo tu ista, quae αὐενθετικῶς intem geat, quod eos orbatos vitae com sita diximus , quod attinet, ea id modis arbitretur 7 Adnotandum est circo a Tullio videntur inserta, ut autem orationem ἀνακολουθως es ad id, quod facile quispiam contra- se continuatum. Praegressae enim dicere posset, responderet Scilicet, particulae ut responderes debebat esse deos, omnibus persuasum est. particula correlativa ita. imis At enim. quid est, . cur non sum est igitur alterum compara omnes homines eadem statuant dotionis membrum. omnino tenen diis eorumque natura Quia mos dum in veterum philosophorum, vel natura hominum vitiosa vel im- ut Platonis, ut Ciceronis, dialogis persecta est uicquid igitur sen

orationem non semper ad rectum iunt homines de deorum natura dicetidi normam consormatam esse illud certe omnes arbitrantur, ESSE Hinc saepe lactum est, ut oratio deos neque vero haec de iis Pernis teuor interiectis quae ad alicuius suasio colloquutione hominum aut rei inservirent illustrationem en consensu 1lacitur, neque iustitutistentiis interrumperetur, et alterum et legibus confirmatur; sed ita se sententiae membrum vel plane omit timus , natura duces, nulla ratione teretur, vel alia atque a. quam nullaque doctrina. postulabat nunciationis principium, id enim Supple neque id -- verborum consequutione termiuaro randum id enim etc. V. Adnotatatur Quod quidem estigentius di tam 11. - mox consensus est

condi genus cave putes ex scripto sententia, de qua conventum estrum oscitantia et incogitantia ortum inter homines , conventi, Paetum,

esse immo vero dubitari vix potest, συνθῆκγ Aliam igitur . . vim quin summi illi scHptores hanc neg habet atque infra c. 15, 35. ligentiam 4rte quadam ac dedita quis est igitur Sententiarum

opera quaesiverint, eo quidem con nexus est hic: Omnibus hominibus sillio, ut dialogorum rationem ad de animorum immortalitate persu sermonum quales colloquontes inter sum est. Id apparet cx eo, quod se spargunt formam et crum natu in omnibus gentibus nemo reperitur. ram ingerent. Sed redeamus ad qui suorum mortem nou eo lugeat, rem Huius igitur loci intrica quod eos orbatos vitae commodistioris sententia hoc modo expcdienda arbitretur Credunt igitur homines,

crit unemadmodum firmissimum amissorum vitae commodoriun se hoc allere videtur, cur de asisse cre sum ad clanctos Pertinere, atque damus, quod omnes gentes vim esse adeo unimos post mortem permanere. et naturum divinum arbitranti ire ita Quae opitii nisi in hominum ani- animorum immortalitatem eademia mi haereret, ob destinctos maxitione ex omnium gentium conscii mum illum luctum non susciperent. Aione probare possumus. Et sic primum non eo lugea . . infra c. 16, 36. ,Sed ut deos esse ante omnia, vel ut cetera mittam. natura Pinamur; - sic permanere maere dolent ad Attio XII. animos arbitramur consensu natio 28. maerorem minui, Olorem I CC

90쪽

LIBERI. 14. ilasse et anguntur sed illa lugubris lamentatio selusque maerens ex eo est, quod eum, quem dileximus, vitae commodis privatum arbitramur, idque sentire. Atque hoc ita sentimus natura duce, nulla ratione, nullaque doctrina. XIV. 31. Maximum vero argumentum St, naturam ipsam de immortalitate animorum tacitam iudicare, quod omnibus curae sunt, et maximae 7 quidem, quae Ostimortem sutura sint. Seris actores, quae heri saeculo

prostat', ut ait ille in Synephebis quid spectans, nisi etiam postera saecula ad se pertinere Ergo arbores serit diligens agricola, quarum adspiciet bacam ipse num- quana vir magnus leges, instituta, rem publicam non seret Quid procreati liberorum, quid propagatio nominis, quid adoptationes' siliorum, quid testamentorum diliges tia, quid ipsa sepulcrorum monumenta, quid logia significant, nisi nos sutura etiam cogitare 32. Quid illud num dubitas, quin specimen naturae capi deceat 36 Sic D. Ern. c. vulg. haec. 7 Sic'. c., m. arn. c. vulg. maximes. 8 Si verborum alteri et prosint sedes permutetur, emci possit iambicus senarius: erit cir res, quae Moeso prosint Iteri. Sac-clum, vinclum etc. semper antique dicitur. 9. Sic . e coni. - Ern. vulg. ut ait Statius. - R. b. aliiqne Codd. M ait in Alii nonnulli Codd. et A. ut ait Ennius in . 1 Sic, mutavit vulg. seret quod recte retin. r. 2 Sic av. e pluribus Codd. - Ern vulg. adoptionea retinuit. 3 Sic recte, reatituit ex Edd. vett. - Em. c. av. e Lumb. coni debeas. GOcrena ad in IV. 11. p. 454 sq.

potui, nec, si possem, vellem Cf. Ergo seris Satis probabiliter in GV. 8, 18. Forcellini Thes. oereugius ad in II. 33, 110. Ie-

Lat. s. V. moeror et dolor, et Aug. gendum suspicatur seret. V. Ad-Grotelaud. Comment et d. Mato notata nostra in II 17 39. Quam-

rtia VIII. 24 1. p. 184 Sic o quam non ubique in hac verborum bis Schmera dolori, Betrubris consequutione duplex futurum ρο- maerori nitur infra II. 14 extri nulla ratione, nullaques IV - seret Venusta metaph seina Saepe rasio et doctrina tuu in Legg. I. 6, 20 serendi etiam mo-guntur, ut ratio sit recta via, quam es, nec scriptis omnia sancienda. in discendis artibus insistimus, doc elogi vi Elogi erant monumen- trina autem dicatur illa cognitio, torum tituli vel inscriptiones, in qui suam discendo acquirimus. Sic in bus dehinctorum honores et res gera III. 1, 2 de Ossic. I. 26, 90. stae breviter consignatae erant de Sic graece nos καὶ παιδHα. V. in II. 35 116. non elogia monu-Wyttenbach. Schol. in . D. I. 3. mentorum id significant, velut hoc p. 718. r. ad portam ore cui prurimaec,p. XIV. 31. II in Θnephe consentiunt gentes, popul Primo'hisy Erat comoediamenandri, rium fuisse inrum. AEL Schueta. Caecilio Statio in linguam latinam ex Cic. s. v. Recentiores Saepe conversa. Davis. v N. D. I. 6. hoc vocabulo perperam utuntur Prop. 25. r. laudatione.

SEARCH

MENU NAVIGATION