장음표시 사용
221쪽
bus, ae omni bene scio, et commodo iuris positivi inso iure priuatos esse, itaut ab intestato succedere nequeant, voluit, Sc testinum habet Mathesilanus, a & ad euiti Bolognetrus: b aliaque multa ad rem facicntia petenda sunt a Tiberio Deciano, eae prospero Farinacio, d qui beneficijs qtio' i elices siasticis priuari affirmat. Tem peratur tamen poena, si quis ad sui defensio ocin OL ndat Cardinalem, quia nec ina Aiuriose, nec temere id egisse dicetur, sed iure permittente; ita post glos de alios stri bit Hieron. Gigas. e Temperatur cliam poeu a, si Cardinalis assiciatur Sedis Aoo stolicae rebellis,N ex hac causa ab aliquo Osic ndatur; auctorem habeo Carcium Ruinum, squi ex hoe potissimum capitς nititur defendere Franciscum Mariam Vibi ..i
Ducem ab homicidio per eum commi illa in personam Francisci Alidosi Cardinalis Papiensis nuncupati; hic enim cum esset in Ciuitate Bononiae Sedis Apostolicae Leg tus, patefecisse cicebatur Ossicialibus Gallici exercitus secreta Iuli j I s Pontificis, eae quo Sedis Apostolicae rebellis erat, de ideo impunis offendi reterat.& Francileus Ma- ria Dux absoluendus, prout ab eodem Iulio II. absolutus suit, praesentibus S. R. E. Cardinalibus in forma Consistorii congregatis, Guicciardino g teste, A confirmae Gigas. 5 Quamuis huic absolutioni, quae, ut idem Guicci ardinus ait, non secundum 'iuris dίspositionem, sed ex gratia processerat, non acquievisset postea Leo X. qui ex hac, de aliis causis animum suum mouentibus supradictum In inciscum Mariam Du- cam priuauit, Iovio , i & alijs id assi antibus. Denique si quis offendat familiam Papae, vel Cardinalis, qua poen a sit puniendus, latὰ scribit Menoch. K quem consule, si haec cognoscendi desiderio napras. Sed numquid ostendens Cardinalem iniaria orbali puniatur, ac si eum percussis. sit 3 afirmative respondet Farinacius. ιEt ex iuris communis dispositione, si quis Cardinalem ogendit, violentas manus in eum iniiciendo, obsidendo, veliti sequendo, non gaudere priuilegio immunita- Ntis, si ad Ecclesiam confugiat, idem Farinacius m testatur: quamuis inspectis verbis Constitutionis Gregorii XIV. dubitandi locum relinquat; quia fui ipse dicit 2haee o Constitutio videtur restri 'a ad eos, qui fuerint rei laesae Maiestatis in persona ipsiunn et Principis; putat tamen e uetuente casu quod Deus auertat teneri Epistorum,& alium quemlibet Ecclesiη Reictorem hunc confugientem bene custodire , & illi eo Papam certiorem reddere, nec sine ipsius Pontificis licentia extrahi debere, iuxtata ea, quae idem Farizacius n infra scribit
Intrusum in ripa possunt Cydinales expedere; sicut etiam monia- cum, haereticum Papam deponere . DIN Lateranens Concilio Nicolao II. Romano Pontifice sedente. celebrat ,
peculiari priuilegio donati sunt S. R. E. Cardinales; nimirum si quis pecuni . vel gratia humana, vel populari, seu militari tum nitu, sine concordi, & ean nica electione, ac benedictione Cardinalium Episcoporum, ac deinde sequentiam ordinum religiosorum Clericorum fuerit Apostolicae Sedi inthroni ratus, non Apostolicu s, sed apostaticus habeatur, liceatque Cardinalibus dec. inuasorem etiam cum anathemate , Se humano a*xilio , ac studio a Sede Apostolica repellere ,&quem dignum iudicauerint, praeportere: huius priuilegii mentionem nabes apud Ciaeonium, o do a Gratiano p describitur. Declarat hoc priuilegium Glossa, qquando eleAio a non habentibus potestatem ficta esset, de non a Cardinalibus, pe- Enes quos, ut diximus, absoluta residet eligendi Pontificis facultas; de ideo iuxta terminos huius Sanctionis intrusum expellere de Papatu valent. Sed pulchra hic oritur quaestio. Ex iis, quae leguntur in dictis Bonifacii Martyris a Gratiano ν relatis, nempe Summi Pontificis culpas nullus mortalium redarguere praesumat, quia cunctos ipse iudicaturus a nemine est iudicandus, nisi reprehendatur a Fide deuius, cuiua delicti notionem ad Cocilium pertinere respondit Theodoricus Rex ab eodem Gratiano relatus; s nec posse Cardinales deponere papam etiam haereticum, scribit Archi d. t addens, quamuis tale crimen probetur in Concilio contra Papam, non tamen a Concilio sciendam esse sententiam, sed ipse Papa
222쪽
contra se ipsum sententia promulgabit,ut in Marcellino Psitifice il in umeroo Episco- potu Concilio seciu fuisse legimus, a qui omi es uidem Potitici caerissime diserunt; tuo ore in a Uam tuam, non no Iro iudicis; Z ire i: noli caiunt iudiri in nisiγο iudieio sed collige in sinu tuo cansam tua ide rursus; onia ex te inquiunυ tum ca-
A heris,aut ex ore tuo in M'Merisi iterii prima Sedes no iudicatur a quo m
Qdam veritatem etia Imperatores agnouerunti Valentinianus enim,cum abAnicio Basso Sixtus Ponti sex huius nominis III Pontificatus secundo turpi calumnia exagitatus esset, S in Concilio, cui de ipse Aligustus intererat, dictum illisset, non licere aduersus Pontificem dare sententiam , surrexit idem protinus Imperator, de in arbitrio praefati Pontificis tribuit iudicare iudicium sir una: etenim nullus Pontificum minorum , vel inferiorum Vrbium subactus iudiciis inuenitur. Haec omnia fusius videnda sunt in epistolis Nicolai Pontificis, b & refert Gratianus . e Firma igitur videtur esse conclusio, in condemnando Pontifice Concilium esse conuocandum , nec tamen ab eodem Concilio serendam esse sententiam; qua in re videndus est Caietanus ,d Verum quia solus Romanus Pontifex Concilium congregare valet, en fingamus quod Deus auertat Pontificem haereticum nolentem conuocare Concilium , ne contra se seratur iudicium,quid erit agendum Z Hanc mouet quaestionem D. Card. Zabaret f & respondet, requirendum esse Papam, ut congreget Concilium, & ad hoe eum sollicitabit Imperator, qui si neglexerit, Cardinales tunc congregabunt, ne pro indirecto impediatur tale iudicium, quod directe non potest Papa impedire, puta statuendo, quod non possit accusari de haeresi, quia per hoc
- periclitaretur tota Ecclesia . Haec Zabaret. in ijs , qua pertinent ad conuocandum L Concilium.
Sed alia modo superest difficultas, de sententia scilicet serenda contra Pontifice, qtii, ut diximus, a nemine in hoc saeculo iudicatur. Primam huius difficultatis . Iulionem collige ex Archidiacono, g qui scribit, Concilium posse condemnare di Pontificem haereticum, & hoc esse indubitanter verum: acciusdem sententiae vide- tur esse Zabaret b Aliam tamen solutionem magis metaphysicam affert Thomas de Vio Card. Caietanus, i dum ait, quod Papa facius haereticus, & perseverans habet in terris potestatem non superiorem se , sed ministerialem ad sui depositionem, ad cuius euidentiam altius exordiendo, tria praemittit. Primo , quod in Papa
inueniuntur tria, nenape Papatus, persona, quae est Papa, puta Petrus, 3e coniunctio utriusque, scilicet Papatus in Petro, ex qua coniunctione resultat Petrus Papa. Secundo, quod discernendo, & applicando proprias causas suis proprijs csscctibus, inuenimus, quod Papatus est a Deo immediate, Petrus vero est a patre suo &c. eoniumstio autem Papatus in Petro, post Petrum primum a Christo immediate institu-- tum, non est a Deo, sed ab homine, ut patet, quia hoc fit per electionem hominum. Tertio quia nihil tam naturale est, ut unaquaeque res per quascumqne cau-υ sas fiat, per easdem contrario modo dissoluatur; idcirco Petrus Papa, qui ex consensu Electorum causatus esto, ex consensibus eorundem dissolui poterit. Quapropter licet potestas supra Papam non inueniatur, nisi in Domino Iesii Christo potestas tamen supra coniumstionem Papatus, ct Petri reperitur in terris,& ideo sententia, quae sertur a Concilio contra Papam hae licum, non dirigitur contra Papatum, sed contra conium'ionem Papatus, & Petri. Haec Caietanus videndus. Qui ad rem nostram, de potestate stilicet tradita a Iulio II. Cardinalibus expellendi a Papatu Pontificem simoniacum, dicit, k hanc potestatem dispositivam non esse in Cardinalibus, quia in eis non est potestas super coniumstione Petri, & Papatus, nisi limitare, scilicet tempore, quo Papatus vacat: in Ecclesia autem uniuersali est potestas siu-rer coniunctione ista absque limitatione, si secluso iure poli liuo loquamur; & ideo E Cardinales non post uni deponere Papam haereticum, vel simoniacum, sed hoc pertinet ad uniuersalem Ecclesiam Potest tamen haec potestas committi Dominis Camdinalibus a iure statuto Pontificis, sicut commissa est potestas eligendi per viam de. te iminationis, ut ipsi repraesentent uniuersalem Ecclesiam, sicut in eligendo , ita in deponcndo, quando deponendus crit. Ex quibus sublata videtur omnis difficultas nam licet Cardinales per se ipsos non valerent deponere in trulum in Papatu, cx priuilegio tameti,& concessione Concilij Lateranensis , & Iulij II. poterunt.
223쪽
Ordinalium Comium famae renituere potest. A
D Iximus supra, a Collegium Dominorum Cardinalium aequiparatum esse Se natui Romano, & ideo sicut Senatus Romanus restituebat famae, b pδK - ω, tione idem dicendum erit de Cardinalibus; ita Innocen. e N alij relati ab AntQn. . MO- . Capycio . d Verum hoc priuilegium concess ina esse Cardinalibus collegialiter c i. v. s. Coi si gregatis, dc Sede vacante, scripsit Bartol. e Sed Card. Z bar f videtur velle, C ramo, - tui Cardinalium id permissum esse nedum Sede vacante, sed etiam vivente papat in f neque dispositio illius s. irritum, in aliquo resistit, qui solum interdicit Pprtin 'xi ra ei tam m. ad P pam . Felidua vero post Abb. Panormit. g negat, hoc priuidelium compet ..1M. re Cardinalibus, quia cum extinina sint hodie iura S natus ex Nicolai IH. Sanctione, iud- B Ze potissimum argumentum eorum, qui scribunt, Cardinales gauderς hoc priuias legio, sit, quia Collegium Cardinalium iura Senatus habet; igitur si haec iura Sena- tus sunt extincta, cessat etiam priuilegium C rdinalium, nam aequiparatorum cadς .i est disciplina. Sed pace tantorum virorum hoc argumentum non placet, A vi mς a In e. eum re, seri sententia, nedum non officit, sed potius magis fauet, ponderando Sanctionem a r δενι-4. Nicolai III. a quae firmat, & deducit in esse Summi Pontificis, & sacri Cardinalium 6 Senatus potestatem: nam licEt Constantinus Imperator Beato Sylvestro Vrbem R ' '- ὸ mam, & alia multa donasset, coetui vero DD Cardinalium iura Senarus concessisset. , ἀι. fin timet. A non tamen legitur suisse tunc harum rerum adeptam possessionem; imo cum post M. Constantinum imperasset Constantius Arrianus, Iulianus apostata, & alij potius i x In e CenΠ-- sensi, ne dicam hostes, quam fautores Romanae Ecclesiae, nec ipsa vires haberet ut
ta ' Ditius Thomas ait; relatus a Belarmino I compescendi principes terrenos, neditiis. α' i. is priuilegiis, & iuribus a Constantino Magno concessis non utebatur, sed ut fidelesia 1. obedirent Iuliano apostatae toleravit; siquidem ea tunc erant tempora, ut potius ad martyrium subeundum Episcopi, quam ad Principes coςrcedos parati esse deberent: at ubi vidit Ecclesia suae potestati locum aliquem aperiri, vel cum ipsorum Principum spirituali utilitate, vel certe sine duirimento, de pernicie populorum, non sibi defuit, sed conuocando Concilia, Imperatores, Reges male de Fide sentientes,& iura Ecclesiae perturbantes Imperio, &potestate priuarunt, ur idem Belarminus --m docet. Quorum vestigiis inhaerendo Nicolaus III, ut quorumdam Romanorum insolentiam, temeritatemque compesceret, ius illud, S potestatem , quam eligendi Senatorem, & Magistratus vitirpaverant, ab illis abstulit, & Ecclesiae restituit . ut ex historicis liquet. Quapropter argumentum desumptum ex iam di sta Nicolai III. Sanetione, ad probandum, sacrum Collegium non habere amplius iura Senatus, est omnino inualidum, ut diximus, imo aperia probat, haec iura in Ecclesiam transtata ut sim esse, quae N ipsa Senatum habet, ut D. Hieronymus a Gratiano n. relatus ait. Se- ''r' ' natum vero hunc a S. R. E. Cardinalibus una cum Summo pontifice constituὲ quis neget Sed ad rem nostram redeundo, an scilicet Collegium Cardinalium famae restitu . rias Aristiti re possiti videndus cist Ssortia Oddus, o qui&ipse supra positam distinctionem af- , - - . . pari , . scrt, vivente scilicet Pontifice, Vel ipso mortuo, & Sede vacante:& post adductas pro
'i: arrata. 4.ο- utraque parte rationes, communem sententiam amplectitur, nempe Cardinales
ε. θ', gaudere hoc priiii legio Sede vacante;tunc enim potestas teporalis in subditos S RE. penes sacrum Collegium est, ex quo tres c Capita Ordinum nuncupati J eliguntur, re hi subscribunt, & suo nomine, sigilloque firmant resolutiones, gratiam, vel iustitia respicientes, praesertim quae in Eminentissimo Tribunali, sacra Consulta nuncupato, ecquod praecipue has restitutiones famae cognoscit, & examinat, decernuntur , & fi- Fφ' u 't. Non negat tamen Oildus, P quandoque etiam vivente Pontifice, posse Ca dinales tanquam ab ipso Pontifice delegatos, famae restituere: quae quidem delega tio utique multis ab sinc annis iacta videtur nedum in uno Cardinali, quem totius Ecclesiasticae Ditionis Superintendentem vocant, di modo est Eminenti A. ac Reue
rendist. Card. Pamphilius, sed in aliis quoque Cardinalibus praedictae sacrae Consultae prτpositis; hi enim , ut diximus, exulum, di di atorum causas cognoscunt, ac
224쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI. PRIV. XXVI. a 8 i
decidunt, ut latius supra patet . a Denique ad probandum, sacrum Senatum vacante Sede posse restituere famae, quae diximus supra b de Francisco Cardinali Soderi no, qui ob crimen icta maiestatis ab Hadri no VI. in Arce S. Angeli detinebatur,rca S. R. E. Cardinalibus exemplo aliorum Cardinalium de Columna ,& de Sabellis absolutus,&cum aliis in Conclaui ad electionem noui Pontificis admissus, o in nemquidem tollere amaritudinem videntur
cardinales tanquam speciali nota dignisubgenerali dispositione nonsunt
comprehcvi, D Ictum est supra cepissime, Cardinales esse partes corporis Papas cu autem
in promulgatione legum nunquam intelligatur comprehensa persona legislatoris, sequitur propterea, in Constitutionibus Ponti scis non esse comprehensos DD. Cardinales, nisi fiat illorum expressa mentio: ita ar- gumentatur Hieron. Gigas, e pulchram Iustiniani Impera zoris Sanctionem rese- e reari. A. tius B rens, d ubi scribentes communiter notant, licet regulariter donatio in ter virum,&vxorem non valeat, haec tamen regula non procedit, si Au sta donet Imperatori, sede vice versa Imperator Augustae, no solum quia sunt duo in carne una,sed etia quia O Vsunt speciali nota digni, di nemo Princeps suis ligatur legibus: hoc etiam scripsit . f. Ludovicus Romanus videndus , e multa enim conserit in laudem huius sacrosan- να .cti Senatus. Hac posita regula, infert Gigas, s si Papa imponat decimam super fructibus, redditibus, di prouentibus ecclesiasticis, etiam super Pensiqnibus , cum appositione clausulae, quocumqtie priuit Tio non obstante ere. nihilominus tamen si Carditialis C habeat Pensionem super aliquo Beneficio reseruatam, ad solutionem Decimae iii Positae non tenebituri huic decisioni subscribit se Mansredus. gInsertur secundo, Cardinales non esse comprehensos in Reguli, Cancellariae, ut late disserit Ancharanus, b de post eum scribentes in praedictas regulas Cancellariae; ερ est iam decisus casus hic a Clemente VII. i quem alis postmodum Pontis ces sequuti sunt, de hoc priuilegium confirmarunt in suis Regulis. Insertur tertio, dispensationem quantumcumque generalem loquentem in materia prohibitiva non comprehendere Cardinales, ex eodem Gigante; ' qtii tamen limitat, hanc illationem non habere locum, quando factum esset in se malum, sub quo fieret prohibitio, puta nequis rem alienam inuadat, tunc enim etiam Car--dinales sunt comprehensi, quod etiam scripsit Marcheianus. Iri Notandum quoque est,quod scribit Romanus , m Cardinales non teneri contribuere in solutione charitatiui si ibsidis impositi a Sede Apostolica Clero Regni Ca- sellae, de cuiuis alio Clero ad supplicationem Regis pro recuperatione Regni ab in-- fidelibus occupati, rationibus apud eum videndis : quamuis hoc dictum non placeat Hieronymo Giganti, per ea, quae scribit Felinus, n sequutus Bellencinum praeceptorem stium, o qui firmat regulam,ad subsidium generale impositum a Summo Pontifice quibuscumque Beneficiatis pro expeditione contra infideles, teneri etiaCardinales concurrere ratione suorum Beneficiorum; quae sententia placet etiam . Nandosio, & aliis ab eo relatis. p Verum Gigas loco supra relato contrarium amplectitur, Cardinales scilicet non teneri, nec esse comprehensos sub generali Constitutione, & hanc esse communem opinionem assirmat, nec ulterius in hoc dubi. - rari posse, per stuprad regulam Clementis VII.Videnda tamen est decisio Rotae Ro- manae apud Puteum , q quae multa ad rem congerit, Sc tandem concludit, Cardi sales ligari Constitutione rationabili: quemadmodum etiam si versemur in casu,tria quo sarium esset in se malum, super quo facta est prohibitio : tunc enim appellatione Clericorum esse comprehensos etiam S R.E. Cardinales voluit Iason , r reddens rationem, quia ex quo factum ei natum in se, tanto grauius peccat ille, qui contra- facit, quanto O maior, quae veritas ethnicis quoque probata est, Iuvenale teste. IOmne animi mitium tanto conspectius in s Crimen habet, quanto maior, qui peccat, habetur. sed an Cardinales ligentur Regula Cancellariae de ex pii mendo valore in iniretratione Beneficiorum, videndus est Gomestus . t
225쪽
incursus Carrinalis liberat ductos adsupplicium.
SI ad supplicium ducto Cardinalis obuius sar, se super caput damnati imponatur purpureus Pileus D. Cardinalis, a poena mortis eximitur reus; ita scripserunt inulti telas a Tiraquei l. a &Catel. Cott. b .Qusd quidem priuilegium antiquissim uin esse, & paganorum quoque Pontificibus concessum, quorum occursus saepe d supplicium ductos seruabat, testis est
Veruin Iulius Clarus d post relatas multorum sententias, & auctoritates, dicit, se nunquam vidisse hoc in practica contigit se, sed si conringeret, putaret lese', -- tig ndam esse poenam mortis, & rcum ad triremes transmittendum ,& hoc in reti rentiam amplissimi Ordinis Dominorum Cardinalium , qui Regibus aequiparantur:& hoc verum, nisi crimen esset ex atrocissimis ;&hanc quoque sententiam &quu- ratas videtur Menochius, e dum ait; si Cardinali fiat obuius salsarius, non erit a poe- na mortis liberandus, atrocissimum quippe est hoc delictum, & homicidio, ac veneficio grauius, ut Farinacius f probat. Verum si iudex hoe priuilegio motus damnatum a morte Iiberauerit, non dice
tur errasse, & in syndicatu excusandus erὲt, ut post alios, quos adducit, scribit Ma- fitillus. gPRIVILEGIVM XXVIII.
Causarum cognitiones solus Pontifex Cardinalibus committit . t SI cognitio alicuius cauta committenda sit S R E Cardinali, supplex libellu ς,
quem in Urbe Commissionem vocant,a solo Pontifice signari solet, qui propter excellentiam Dignitatis Cardina latus non apponit clausulam , iustitiam faciat, quemadmodum in aliis Commissionibus Praelati; diligendis apponi solet; sed his tantum verbis rescripti forma continetur: de manlito Domini nostri Pan audiat N. Minalis, or decidat . ita Comesius o testatur, & alia decem priuilegia Cardinalibus in causarum Commissionibus concessa refert: aliaqud multa congerit Marcheianus, i dum agit de Commissionibus causarum Eminentiss.Cardinalibus di rectis . in Huius priuilegii ratio desumenda videtur ex Aurelio Archadio Carisio Magistro libellorum, qui de ossicio Praefecti Praetorio haec scribit. Creditur enim Prinreps Ueos , qui obsingularem indu Iriam, explorata eorum sis , ct grauitate, ad huius ei j magnitudinem adbibentur , non aliter iudicaturos esse pro sapientia , ae luce Dignitatis suae. quam ipsforet iudieaturus Et Cassiod. I de eodem Praesecto Pretorio sic ait. Tribu I tu υm ideo tam excelsum factum esse noueris, ut locatus ibi, nihil humile, abiectumque cogites. Vertim quia ubi causa conuulsi a suerit Cardinali, non alteri, quam Cardinali comitti potest, quia, ut moderni loquuntur, causa semel effecta Cardinalitia, semper in eadem praerogatiua durat, Marchesano post alios teste; m si ergo a sententia primi Cardinalis prouocatum fuerit, & a Summo Pontifice co nitio secundae instantiae alteri Cardinali commissa suetir, hic non inhibet Cardinali a quo, sed illi suam tantummodo insinuat Commissionem; ita in sacro Rotae Romanae Tribunali deci. Esu in habes. nSed quoniam Magistratus Dignitas ex grauitate causarum , circa quas illius cognitio versatur, potissimum elucet, itaut alii dicantur maiores, qui de maioribus rebus, ct magis arduis iudicant: alii minores, qui causas minores dirimunt, idest ciuiles usque ad certam summam; alii denique minimi, qui viliora cognoscunt . N pedanei dicuntur iudices , ut late, & Iuculenter docet Garrias Mastrii l. o Cardinales vero non alibi, quam inter maiores collocandi sint, ideo sancitum habes a Martino V. p causas non excedentes summam ducatorum auri sexaginta Cardinalibus committendas non esse, ta si reperiantur commissae, inualida, & nullius erit
226쪽
NOTITIA CARDINALAT CAP. XVI. PRVIL. XXIX. 18s
e it roboris haec Commiissio; licui alia reddatur ibi ratio, nempe ut laboribus.& pensis parcatur. φSciendum quoque est, si committatur causa Cardinali, quae prius alicui ex Rota Romanae Auditoribus commissa suerat,& huiusmodi Commissio ad ipsius Auditoris notitiam absque a ia inhibitione deducta sit, non poterit Auditor ob uercntiam Cardinalis in casti a viterius procedere ;licὰt secus sit, si unus Auditor alteri Auditori Commissione ni sine inhibitione insinuet, quia nihilominus primus Auditor non . adhuc inhibitus procedere potest: ita decisum habes ab iisdem Rotae Romanae Auditoribus , a Mcribit etiam Comelius. b
carae alis assertioni Bandum esse in causis sibi commissis.
Ardinali asserenti, a Papa sibi aliquid commissum creditur plenE, etiamsiliteras suae commissionis non ostendat; ita Parinacius, e qui de commu- ς ' ani scribentium sententia testatur; de licet de Cardinali Legaro praecipue loquatur, cum tamen asserat, hanc conclusionem habere etiam loeum in nco quolibet alio excelso noto, de probato viro, ex Romano, d dc Mandosio, o alii': d Z- ,-: n. multis, utique etiam de alijs Cardinalibus dicendum erit, itaut i lis credenduin sit eon ν ά in ijs, quae per partes coram ipsis gestum sacrit, Antonio Gabrielio teste. f Licet hoc potius de consuetudine Romanae Curiae, quam ex dispositione iuris procedat, vr Ancharanus g scribit, bc nos diximus supra in s. priuilegio e quae quidem con-C suetudo huic sertasse nititur fundamento, quia non praesumitur mentiri Cardinalis num . asserens aliquid etiam in praeiudicium tertii, Papa praesente in loco, ubi tale quid i r. i. . asserit, At hoc certὸ veri sicatur in Romana Curia, ubi iaci se ad ipsum Papam recurri l ' Dpotest; ita Farinacius, b de alii per eum relati: Et licet ex multorum sententia ad- ι . , mittamus, Cardinali non esse credendum in praeiudicium tertii, negari tamen non sens' 'potest, quin plus illi, quam alteri te isti credatur, quia plus creditur duobus Cardia ε ιι. a. eoaes, natibus, quam pluribus aliis septuaginta testibus e Mascardus i hoc notat, do post V - . - cum Farinacius. k bM. Insuper sciendum est, permissum esse DD. Cardinalibus absque alia licentia com- ι ὰ L mittere Λuditoribus suis terminorum obseruantiam in causis sibi commissis, quod ore ita. in aliis Praelatis sine speciali licentia Paps non procedit, Aegidio Bellam era teste , m in e tria i ,-I quem reieri , di sequitur Gomestus . G - ' .
Cardinales non citantur per edictum; neo inbibetur illis sub Censuris, SI committenda sit causa contra Cardinalem, non apponitur in Commistione
facultas iudici commissario citandi per edictum &c. etiamsi ratione alicuius Dominii, siue Castri contra Cardinalem agatur; ita Marcheianus n obseruat. Neque Eminentiss. Cardinalibus sub Censuris inhibendum este dixit Rota
At si in iudicio inter Cardinalem. de alium non Cardinalem intentato pares pro utraque parte rationes iudici videantur, solet Rota in dubio ad Cardinalis fauorem pronunciare sententiam: Comesius, y qui se ita vidisse seruatum assirmat in causa Mediolanensi pto Cardinali Tri uultio, re in alia etiain Mediolanensi pro Cardinali Caesarino; adducit lite etiam in testem Simonetiam, dicentem, ita quoque antiquis temporibus seruat.im fuisse.
227쪽
Cardinalis quocumque crimiae inculpatus per procuratorem auditur. AOV muis haereticae prauitatis Inquisitores cogere possint quascumque egre
gias personas, ut coram eis se sistant, di in causa Religionis tes monitum. perhibeant, hoc enim iudicum auctoritati, & honori, Fideique fauori debetur , ut Iacobus Simanca a testatur; Cardinalis tamen de haeresi, aut schismate accusatus potest per procuratorem in iudicio audiri: post Barbatiam b ita scribit Mani redus, e & innuere videtur Farinacius, d dum ait, illustres viros, moniales, & alias honestas personas non esse de facili in iudicium ab Inquisitoribus trahendas, sed iudices ad eas ire, vel alios mittere debent. Verum etiam Cardinales de crimine haeresis inculpatos, ad personalitὰr in iudicio comparendum teneri, colligitur ex Pij IV. Sanctione , e in qua quidem legitur, Odettum Cardinalem inquisitum in rio notiorum haeresimi prolapsum fuisse, ad personaliter in sacro Inquisitionis iudicio comparendum , cui ab eodem Pontifice Pio IV. causa commissa erat, pulsatum fuisset videnda est Constitutio haec: hine enim formam seruandam in depositione, seu priuatione Cardinalis colliges. Si tamen opinio Farinac. & aliorum sustinenda erit, quod in ficti contingentia si fama vera retulit in annis nonnullis iam elapsis seruatum fuerit, reseramus: suerunt enim cuidam Cardinali notae quaedam haeresim sapientes iniunctae, huic propriata domo loco carceris assignata, ut delati criminis ex ore proprio veritas eliceretur, saerae Inquisitionis iudices ad illum accedebant, quod etiam alias in similibus causis factum fuisse narrant. De Odetto autem Cardinali si quis plura cognoscere cupiat, Ciaconium, de illi addentes legat in vita Clementis VII. ab hoc enim Ponti μce 7. Idus Novembris Is 33 in octaua creatione sacra Purpura donatus suit, quam
unicum nobilissima similia de Castigiione haeretica labe denigrauit ide illo etiam loquuntur Io. Anton. Gabui. I & alii historici passim ,
De Decessione fudi Cardinali lii non probibici.
IVra prohibentia clericis successionem seudorialia non comprehendere Cardi- D
nales stribunt Iason. g Menochius, b & alii ab eo relati: Iason autem consultus in caiisa successionis seudi, vertente inter Cameram Apostolicam, & D. Cardinalem de Farnesio qui Li fallor, fuit postea Summus Pontifex Paulus III. appellatus; nam ipse Iason sub anno 11 1 . Mense Aprili hominem exuit, quo tempore solus hic ex Gente Farnesia Cardinalis cran ita respondit. Et priuilegitim hoc multo magis militare dicitur, quando seudum sit ecclesiasti- cum, ut in casu suae consultationis; rationes enim , ex quibus excluduntur personae eccla fiasticae a se udo laicali,quia scilicet factus miles Coelestis desit esse miles seculi. i de quia nemo militans Deo implicet te negociis secularibus, fi no vindicant sibi locum in seudo ecclesiastico; non enim propter seuda ecclesiastica efficitur quis mi- nles seculi, sed durat adhuc miles Ecclesiae, & possunt impendere seruitia seu dati secundum earum qualitatem, de conditionem . Adde, etiam in seudo laicali, si seu- datarius emciatur Episcopus, non tamen perdit seudum, quod habebat ab Imperatore , quia licet sit fictus miles Christi, non tamen desinit esse miles seculi; licet aliter dicendum sit, si fiat Monachus, vel Conuersus Monasterii, ut est textus, de notant scribentes. I Et promotus ad Episcopatum retinet etiam patrimonialia, ut Gregorius IX. Antonio Subdiacono rescripsit, m ergo etiam seudum a patre prosectum; de hoc indistincte verum putatur, quando inuestitura sit pro haeredibus, Rsuccetaribus, vel pro descendentibus, & succcssoribus, quo casu nunquam censetur electa industria personae, & vasallus, quamuis Clericus, vel alias inhabilis poterit seruire
228쪽
NGITIA CARDINALAT. CAP. XVI. PRIU. XXXII. 18s
cruire per substitutum , xt ex opinione Cyni, & valdi a scribit Iason. b is in i quis uti, verum si Episcopus , vel Cardinalis ex natura seudi, & Grina inuestiturae tene- I. ρ . , C aretur seruire Domino temporali, dc laico per se ipses , tunc cessaret priuilegiunia, Epist. curia. nec daretur successo in studo, quia repugnaret Statui Cardinatatus , Mansredo εας- ι . n. teste e Secus autem, si posset seruire per substitutum , ut diximus; ita Meno e litus d se tibit post Martinum Laudensem, e de ad rem conserunt, quae dicemus a
iusta in sequenti priuilςgi Q . P. .. Verum quod diximus , Monachum esse omnino incapacem succedendi in seu - e deIeu M. 3.do, declara ex doctrina Baldi , s nisi Monachus ex dispensatione Papae factus sit Comes, & seudum aperiatur sibi postquam recepit gratiam a Para; nam B idus hoc casu indubitanter tenet, Monachum succedςre. πιι α
De retentione BeneficiorumpoIt promtionem ad Cardinalium. P Romoti ad Cardinatatus Dignitatem priora Beneficia huic Dignitati non re
pugnantia retinent, ut notant Abbas, et de Bi tria . b Et neque Episcopos, seu Archiepiscopos ad sacram Purpuram promotos Episcopalem, seu Archiepiscopalem Dignitatem amittere, Martin. Laudens. i ex pluribus, etiam ad contraria respondendo, nititur probare, asserens ita seruatum sui se suo tempore in Cardinali S. Crucis, qui Episcopatiam Senensem retinuit, A: in Archiepiscopo Mediolanensi, qui tunc erat Cardinalis; prout etiam postea multi fuerunt u sanctitate illa stres , S miraculis clari, ut de S. Carolo Borro maeo tit S. Praxedis Presbytero Card. dc a Paulo U in albo Sanctorum relato, monumenta adhuc recentia demonstrant: nos quoque intra spatium tri lata, de amplius annorum, quo Romana versati sumus in Aula, Oculata testamur fide, vidisse quam plures Episcopat s Ecclesias, quibus antea fuerant praepositi, etiam in Eminentiss. Senatum cooptatos postea retinuine, de nunc retinere ; qua in re consulendus est Mansiredus NImo nec alia ecclesiastica Ossicia, ut Protho notariatus, 3e similia, per promotionem ad Episcopatum vacare, voluit Rota Romana apud Achillem de Grassis; Isaciunt, quae congerit concivis, de consanguineus meus Matius Cartharius, m dicens, hoc verum dei ire , secus de consuetudine . Verum priuilegium hoc si unquam ad Cardinatatum promoti habuerunt, nam multi negant) Sixti V. Constitutione n sublatum est; cautum enim habes, vacare omnes Ecclesias , de ecclesiastica Beneficia eritum, qui . inter S. R E. Sc natores cooptati suerint: quod etiam antea adnotarat Barthol. Caranaa ι o de colligi potest ex verbis Caeremonialis Romani, ρ quae habent, Episcopos ad Cardinatatum strQ- motos , a vinculo, quo suis Ecclesiis tenebantur, absolutos esse , ibique redditur ratio; quia scilicet Caldinalis ex officio tenetur in Romana Curia manere, Episcopus vcro in Ecclesia sibi commissa; ne igitur quis ad duo incompatibilia adiim rur, necessario venit Episcopus ab luendus a vinculo residendi in Ecclesia Episcopali: quod etiam antea monumentis consignauerat Abbas Panormitanus qQuod autem diximus, multos ex DD. Cardinalibus retinere Ecclesias, quas antea habebant, hoc non prouenit eo quia non vacent per promotionem , sed quia Summus Pontifex eum illis dispensat in retentione, de per Apostolicas literas decernit, Ecclesias, S: Beneficia non vacare, ut in eodem Caeremoniali Romano, r de apertius in praecitata Sixti V. Sanctione flegitur; ex cuius etiam dispositione illarum scilicet Ecclesiarum, Se Beneficiorum censetur concessa retentio Cardinalibus, quae Cardina latus Dignitati non repugna n. t. Dicuntur autem repugnare Archipre-Soytcratta S, Archidiaconatus, Decanatus, Canonicatus, de si quae sint alia Beneficia , quae obtinentes in Choro residere, de post Episcopum locum habere tenentur, Cardinatatus Dignitati minimὰ conuenientem Scis probatur etiam conclusio, vacare scilicet Beneficia promoti ad Episcopatum, di ad expeditionem literarum Apostolicarum teneri, si cum eo super reten-
229쪽
tione Summus Pontifex dispensaverit, ex regula Cancellariae Apostolier, is a Clemente Octauo edita; b N obseruauit quoque Rota Romana apud Puteum, edum ait, regulam hanc non militare in permutationibus Episcopatuum . Verum ne potius non destruxisse, quina firmasse hoc priuilegium dicatur, selen, dum est, ex consuetudine Summos Pontifices per suas literas Anatholicas regulariter cum promoto dispensare, qnatenus Beneficia, R Ecclesias Dignitati Cardinata- . tus non repugnantes retineant, ut in praecitatis Caeremoniali Romano, &Sixti V. ASanctionei quod etiam voluisse videtur Antonius de Butrio, d licet restringat di sposition om ad Presbyteros, & Diaconos Cardinales, qui sua Beneficia de consuetudine retinent, ut ipse aserit; de in 'ioc militare priuilegium, nulli dubium esse ,
De collatione ordinum in aliena Diae si Cardinalibus Episcopis upermissa.
SAncitum est in oecumenica Tridentina synodo, e nulli Episcopo cuiusuis
priuilegii praetextu licitum esse in alterius Dioecesi Pontificalia exercete , nisi de Ordinarii loci expressa licentia, & in personas eidem ordinario su tectas tantum, si secus iactum fuerit, Episcopus ab exercitio Pontificaliunta,&sic ordinati ab executione ordinum sint ipso iure suspensi. Quod etiam ante in Concilio Cairhaginensi s decisum habes, a Gratiano g re lar in haec verba . Haeuit, ut a nullo Episeopo oserpentur plebes aliena, nec aliquis EpiscoporumD- pergrediatur in Diarees C letam humo e Exinde aliam Anacteti Sactionem referens , haec scribit. Episeopus in Dioecesim alienam ad alienos clericos ordinandos, Cetet conseranda Altaria irruere non debet; qtioo fecerit, amotis bis, quos ordinauit, Altaris tamen confestatione manente, transiressor Canonum uno anno PMisiarum celebratione ces ibit e c. Et hanc prohibitionem sacra Congregatio Concilii Tridentini interpres etiam ad Abbatias, quη nullius Dicecestos existant, extendendam putauit , itaut Episcopus vicinior non possit ibi Sacramentum Confirmationis conferre, nec Pontificali v xercere absque Abbatis expressa licentia, sed esse in facultate ipsius Abbatis conuocare quem maluerit catholicum Antistitem. Quibus tamen prohibitionibus non obstantibus, permissum est S. R. E. Cardinalibus ad Heremum Camaldulensem accedentibus, si sint Episcopi, Fratribus dicti Heremi ab eorum Maiore probatis, etiam nou seruatis interstitiis, lacros ordi- Dnes conferre, ex Gregorij XIII. permissione. b
230쪽
NOTITIA CARDINALAT. CAP. XVI PRII W. XXXV.
, T T Abes trigestinum quintum priuilegium, quod totum Corpus Purpuratorum' o Patrum respicit; unus enim Cardinalium non potς si renunciare honori, ne scilicet nonae eius in literis exprimatur, nec eius requiratur consensus in collatione veneficiorum vacantium Per obitum sui familiaris; sic a Rota Romana, Bella inera reserente a decisum habes a Comesio b relat. Nec ςtiam posse in praesentia Coetus Cardinalium unum ex eis voci suae,seu maius suifragio in electione Potificis dando renunciare, scribit Laudensis, e reddons ratio .em, quia ius eligendi Papam estius publicum ;Honiensis a verό ius Diuinuvi ,α rhbli una esse asi irmat; nam ii quantum Papatus summus Magistratus est, in tantum ius eligendi, Per quod creatur. Papa,summe publicum est, ius autem publicum pacto priuatorum immutari no potest,nec etiam renunciari; ita Hostiensis, addens, e hoc ius eligendi Papam corporale esse, inhaerens Cardinatatui, itaui ad nullum lium, uuam ad Cardinalem perti-B neat,nec deuolui possit,itaui etiam post renunciationem eligere valeati, Manstedus. fnec posse Cardinalem ius suum a se abdicare sitne consonia Summi Pontificis, dixi: etiam Rota Romana, g Pale otio rςferqnte.
βise elausula DCommissionibus causarum appositae Cardinales non i
comprehendant. Is Commissionibus causarum iudici iaciendis necessario apponitur facultas citandi & inhibendi,nam si deficiatm causa in Curia commissa reperiatur, non po- C terit iudex commissarius extra Curiam citare,neque inhibere iudici a quo Mandoso teste , b qui ita sapientes rescripta concipere dicit, & de stylo Curiae cile, ut in Commissone dicatur, eumpotestate citandi , inhibendi tam in Curta, quam extra eam in parti θυι cte. de post Mandosium hoc idem scribit Marche sanus i Verum . ista non procedere in Cardinalibus, quibus ob reuerentiam nec Rotae Auditores, nec alii Iudices inhibent, idem Mandosius, fi de Lancell I ais mant; nisi tamen in Co- inlisione expressum sit, etiam si Cardinati tus Dignitate praefolgeat, ut innuit Archidiaconus, m S masis aperte loquituros archeianus, n qui huius conclusionis rationcm reddens, sic ait,clausulam scilicet, omne αλ alios citandi, O inbibendi ste r.eque Eminentisi. Cardinales, neque Episcopos, neque Principes comprehendure,ci ad hoc ut comprehendantur, audendum cst, quacumque dignitate, prominentiar a prses tot, cui uti Liatus,gradus, er conditionii exi fiant, O praefulgeant, etiam si Cardiualatus, Eliscopalii, ebiepiscopalii, Patriarcbalis aut cuiustiis alicrius Dignitatis sis o . quia inquam supradicta clausu a vires suas non extendit contra specialinora dignos, & particulari priuile o susti altos ; quod ab Innocen. tio sit. sancitui habes, O tibi, dignioressubgenerali clausula non intel igantur inclusio c.
Descripturis a Cardinalibus in Conclaui receptis .HAbemus in Gregorij X. Sanctione p super electione Summi Pontificis, & som
ina in ca seruanda, nulli permittendum csibaditum ad Cardinales in Con--- claui existent Avel facultatem cum eis secreto loquendi ince ipsi Cardinales aliquos ad se venientes admittere debent, inisi eos, qui de voluntate omnium Cardinalium inibi praesciatium . pro his tantum,quae ad clectionis instantis ne ocium pertinent, vocarentur j nulli etiam fas cti, ipsis Cardinalibus, vel eorum alicui nuncium mit-Wr , vel scripturam; qui veto contraiecerit, scripturam mittendo,vel nuncium, aut cana aliquoiosorum secreto loquendo, ipso iacto excommunicationis sententia in curri t &c. ubi glosat. θ notanaum admonet, hunc Canonem latae sententiae exconiunicatior em continere. Verum hac poena , ct huius Cationis dispositione non ligati Carilitiales colloquentcs , vel scripturam recipientcs, Q. Toletus P scripse