Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

131쪽

dedit, quam consuetudinem tenuit vel quando a Benedicto Aletino omni injuriarum maledictorumque genere oneratus suit. At nequa ex hujus summa indignitate labes aliqua illius dignitati adspergeretur, defensionem e jasdem susceperunt Constantinus Grimal dius , Traiiciscus Auti rea , qui quamvis dictorum

rationem minime reddidissent, auctoritate tamen vel noL: voletrii Ssimos obmutescere coegissent . Extremo tempore vitam exaravit Ait

dreae Cantelini, qui in re bellica administranda strenuissimis 8c prudentissimis ducibus par esse poluisset, Sic autem exaraVit, ut rerum gestarum pronunciator sincerus Scgrandis fuerit. Amabat granditatem in verbis , simplicitatem in medicina, libertatem in philosophando, varietatem in Studiis, constantiam in labore, patientiam in rebus adversis, molestiam Sc veritatem in dictis, in jocando

leporem atque ironiam, in victu temperantiam, integritatem humanitatemque in moribus deciis in omni vitae actione. Quare minime desuere, qui in illum convenire dicerent, quae de Socrate a veteribus mirifice praedicata sue rux. t. Cum in matrimoni iam duxisset Annam

132쪽

beros, ridens amico se alimum Socratem nominanti dixisse sertur, se quidem Graeco philosopho fortunatiorem putare, quod sine ulla querela cum uxore Vixisset. Vitam autem produxit ad LXXVIII. usque aetatis annum, quanquam saepe podagrae doloribus cruciare. tur maximis ; nam mortem obivit XV. Kal. Quintiles an. ΜDCXCV. Μulta de eo historiae mandavit Nicolaus Amenta Neapolitanus, qui ipsum audivit, cimque scribat de mortuo , nulla suspicio est amicitiae caussa esse meu-titum .

133쪽

Pa, halis Maret Circam F. Neapoli natus,

sed CU/ιvio, seu Iunonis Fans, in agro Picentinorum ad ostia Silari ob insigne Iunonis Argivae templum inprimis celeberrimo , oriundus. Hujus de rebus gestis dubito quemadmodum exponam , quod vereor . si res explicare satagam, non ejus vitam, sed sui aevi historiam videar seribere. Verum de hoc priusquam dieamus , praeeipiendum videtur, merito cum illis cujuscumque aetatis esse comparandum , qui cum pares principibus viris esse possent delatis dignitatibus, pro 'ptiis ingenii facultatibus, ac datis ab se operibus , communes infimis . ac obscuri, quan tum in se fuit , delituere ; praesertim cum

l'J Hujus vitae, ut supra innuimus, auctor est jetanus Carcanus . Diuitiam by Gooste

134쪽

PAs CHALIS a spro magnitudine laborum non prospere iis

cesserit fortuna. Cum igitur imaginem vitae ejus exprimere velimus, Si per se Virtus si ne fortuna ponderanda esset , nihil videmur debere dubitare, an hunc primum omnium ponamus; quod magnos viros vir ute meti- mur, non fortuna. Quare dicemus primum

de genere ejus, deinde quibus disciplinis, a quibus sit instructus , tum de moribus, ingeniique praestantia, Sc si qua alia digna

memoria erunt.

Natus igitur Patre, quem diximus, honesto genere , mense Martio anno MDCCXXI. contemptu sui , quam virtutum laude nobilior extitit; cui neminem sine dubio prae sero fide , integritate, omnigena eruditione. Praeter illustrem progeniem, & non indecoram majorum, praesertim Patiis, samam, multa alia a natura habuit bona; nam ad corporis firmitatem ingenium docile, capax, aptum ad aries Optimas aecessit. Erat autem modestus , prudenS, temporibus sapienter utens, animo maximo. Quinque fiatrum doctrina ac literis spectati,si, morum postremus suit. Annum agens septimum patrem amisit, ex ejusque orcubitu Ma Z

135쪽

1 6 C A R C A N U S. tia Angela de Matthaeis alteras nuptias festinavit , quare duro admodum usus est initio adolescentiae. Educatus est in domo I onu-

ditus a Fratre nam maximo Dominico. Hic fulgentem jam in puero indolem virtutis, &mores ad summam gravitatem compositos per- Spiciens, strenua ac fideE opera ingenium studiis excolendum despondit, ae omnibus disciplinis, quibus teneriores puerorum me nistes informari solent, illum erudivit. Tanto Supra aetatem acumine grammaticis ac rhetoricis praeceptionibus est obsecutus, ut nemo magis . Peradolescentulus Marcellum Papini num Cusanum tunc in Academia Neapolitana Iuris Antecessorem, postea Archiepiscopum Panormitanum, audiit; cui non obscuram id temporis celebritatem nominis florentissima juris doctrinae laus, ae mira eruditio apud Om neS conciverat. Erat autem in adolescentulo docilitas ingenii summa , ut non solum celeriter acciperet quae tradebantur, sed etiam excellenter pronuntiaret, qua ex re condiscipulos ingenio tardiores ad sui aemulationem excitavit. Hoc vero severioris juris scieotiae

136쪽

Madium, dulcissima cum amoeniorum Studiorum , ae antiquitatis conjunctione decurrit . Matheseos Praeceptores habuit Marium La-mium , & Nicolaum germanum fratrem suum, viros in mathematicis disciplinis exercitatis; i. mos. In ea tantum progressum secit, ut nihil neque de synthetica , neque de analytica . aut sublimiori mathesi ineognitum ei fuerit. ae talis in ea fuit, qualem cognitum judicarunt vel ex iis, quae tertio Pie ararum tomo de Solari horologio pernae s guram praesese rente, subtiliter ac eopiose ex Astronomiae praeceptis artisque Gnomonicae regulis edisseruit . Ventilatis enim aliorum, qui insana quadam festinatione abrepti praepropere e dem de argumento disputaverant, opinionibus , suas deinde explicationes magna rationum copia, Sc mira animi moderationa ciboculos insert. Atque utinam licuisset inter infinitas occupationes idoneum tempus aliquo lnancisci studiis obsequendi suis hac enim semper usus est fortuna , ut quod minime omnium vollet, in hoc unicie exse premeretur certe rem literariam novis auctibus dambi duplicatione locupletasset , quoriim non-

137쪽

148 C A R C A N U S. ni i ad umbratam quamdam imaginem habere

indolemus. In his autem dum adolescens detinebatur, per se, ne tantulum deperiret temporis , in Graecis literis multum studii insumebat eo successu , quod sere omnes Gra cos auctores diligentissime perlegerit, & quamplurima eorum testimonia memoriter habu rit; tantamque concinnitatem , ac Suavitatem in illis interpretandis, celeritatemque ex uSucomparaVerit, quantam innumera prae aliis in enucleandis veteris Herculanei monumentis Anthologiae epigrammata, mira felicitate Italice reddita , declarant. Philosophiae porro

vacavit methodo, ut tum erant tempora ,

Chartesiana tra flatae; 8c si quod erat taedium , quo inter bonas musas adolescens educatus illa studia fastidiebat, Graecis Aristo- teleis deliciis, quas unice dum vixit adama- vit, maxime sesellit. Q aa in 'disciplina nullum audiit praeceptorem, ac quidquid didicerit , id industriae suae totum acceptum reserebat ; nisi quod saepe dicere auditus est, de infelicissima illa temporum conditione conquestus , cum his disciplinis operam daret ,

IIonuphrium Roseti Arithmeticas Wolfit Ii

138쪽

P A's c H A L I S 143sthusones veluti amoenioris notae librum, qui maxime adolescentem recrearet, ei lege das obtulisse. Theologi eas etiam disciplinas didicit, in quibus F. Pio Milantio, clarissimo tunc temporis magiStro, postea Episcopo Stabiensum, operam dedit, sed quas brevi temporis intervallo contractas acceperat institutiones per se maxime sevit, promovitque sat tunc, cum Iuri Canonico incumberet, per- secit quod post apparuit, ut genuinam Ca- nonum intelligentiam assecutus, conatus eorum, qui nimis audacter insurgerent in Regia jura , compresserit. Attigit quoque medicinam , credimus ne ejus esset expers utilitatis'; ita ut si quo morbo afflictaretur, mediet , qui assectae valetudini opem serebant , maximam ex ejus colloquio Voluptatem percipientes admirarentur , tantas res longe inter se dissitas tam egregie potuisse illum comparare. Postea vero ex ditissima Hebraearum, Graecarum, Latinarumque rerum supellectili quam diuturno labore , industria singulari , ac inflammata discendi cupiditate conquisierat, ad illam literaturae sublimitatem adsur exit, quam declarant tum dissertationes

139쪽

sso C A R C A N u s. nonnullae amoeniore eruditione plenissimae. quihus res prope singulares pro Sua parte studuit exornare; tum laetissima, quae lusit earmina , in quibus scribendi Veneres Catullianas , pari cum doctrinae laude conjum has , demirere ; quae maximam partem vel edax nobis invidit tempus, vel amicorum laudi, aut honori inserviens, illis commodavit. Horum nonnulla publice etiam sunt acta, quae summa animi voluptate Μetastasius perlegit, probavitque; quaeque illum ad majorem hujus

admirationem excitassent, si meliore usus sortuna , velliti in libertatem assertus, per se, quod maxime vellet, exarare potuisset. In

his dum esset, perhonorificis literis in antiquissimam Consentinam Academiam adlegitur Micaei nomine insignitus. Haec quidem iam inde a Iani Parrhasii temporibus, viris doctrina, ac omnigena eruditione nobilitatis floruit, & ab Archiepiscopo Constantio, optime de illa merito, constantium Academia audiit. Annum agens XXI. Dominico fratre,

animae suae parte altera, orbatus est, cuius,

dum vixit, non sine desiderio meminerat . Desuncto statre, licet humaniori literaturae se

140쪽

PAscu ALIs' is rmaneipaverit, in soro tamen esse coepit, ae in Iurisprudentia tantum profecit, quantum Innumerae caussae elegantissimis sententiis scriptae, aut editae demonstrant. Atque inhoe illud inprimis suit mirabile, quum octoin deeim horarum spatio non interrupto, incredibili dicendi vi, ac mira ingenii celeritate jucundissime pro & in Tabellionem Nieolaum

Spallonium , alter veluti Carneades. caussam conscripserit. Quas Vero graVes caussas , lean ullas pro concione dixerit, ignoratur ; nisi quod dicere fuerit solitu s, se quidquid domi comparasset, in amicorum gratiam elaborasse; sinistro enim quodam fato faelum fuit, ut si in publicum prodiret, animo statim caderet. Quam quidem non temere institutae a pueris vitae rationi imputamus. Itaque domi se perpetuo retinuit, iubibliotheca sedens, multis circumfusus libris et erat enim in eo inexhausta aviditas legendi, nee satiari poterat, ita ut quasi helluo librorum, si hoc verbo in re tam praeclara utendum est, videretur. Hoc in secessu Graeeae Latinaeque Archaeologiae sedulo vacavit , exotiearum linguarum, quas summa ani-