장음표시 사용
31쪽
is v. g. altaribus variae Misse proportionata temporis anterioritate se eelebrentur, is ut, dum una inchoatur, secunda ab Evangelio tunc in consecrationem proceis dat, tertia a consecratione in consumptionem , quarta denique a consumptioneis usque ad terminum . Ita ille Antonius Escobar & novissime Gesualdus in
is Theol. Mora . Tom. I. tractx M. cap. II. num. I 6. Unde Patet, quam parum mo-
is deste locuti sunt Turrianus in sevct. disp. xv I. dub. . & Ledesima pari. I. ea D XxVII. post F. conelumnem , qui hanc amrmativam sententiam improbabilem is vocant. Est enim satis probabilis. P. Antoninus Diana Tom. II. operis coorae rest. 29. pag. I 66. edit. Venet. 3. A Dominus qui habet oratorium, non tenetur rogare, aut ullo stipendio con-- ducere Sacerdotem , qui faciat Sacrum sibi non valenti adire Ecclesiam. P. Georgius Gobat tract. U. num. 3 o. pag. 232. edit. Venet. . si Pridie festum laesi nimio potu valetudinem , ut nequirem altero die aedem si sacram subire, hancque impotentiam orituram praevidi. Resp. Tametsi peraegre is suscipio patrocinium lurconum; attamen illum de quo proponitur haec quaestio, is eXcussi a mortali, inquantum praecise ponit impedimentum Sacri de iure audienis di die sequenti. Idem Gobat Ac. cit. num. 23. pag. 266. . se Dico. II. Nemo obligatur pridie festi non ponere impedimenta Sacri po- si stridie audiendi. Sic docui eis. cap. xxvo. num. 33. cum Suario, Becano , Bona-- cina, Palao, Dicastillo , quos ibidem refero, ubi etiam expressi, licet impediis mentum ponatur per actionem pessimam, non tamen esse necesse in consessioneis quidquam dicere de omissu Sacro .... Confirmo hanc doctrinam resolutione casus is quem Tamburinus in Dera . Lib. IV. cap. I I. g. I. num. P. recenset de duobus ad
A lescentibus , destinantibus proscisti die sabbati ad venationem instituendam is loco tam remoto ab omni Ecclesia , ut fuerit impossibile die dominico audiis re Missam.
Casus Venatorius. 6. . . . Quidam ex congregatione NJbilium selecti adolescentes verba sunt Tamburini loc. cit. ad feras in remoto nemore venandas se egressuros, ut fit , ex compacto decreverunt , quo in nemore opportunitas audiendi Sacrum nequaquam funetebat . Agebatur autem dies veneris illius hebdomadae , , die consequenti iter arriapere eum contenderent , interrogaTerunt a P. fodalitatis Praefecto , an illis liceret;
quandoquidem fore praevidebant ut , die dominico instanti , in eo loco ab Ee- . et iis remotissimo , Musae non essent interfuturi ' Respondit Pater , fine culpa δε-
Verum adolescens quidam ex illis, paullo ceteris religiosior, baius Patris consilio non aequiescens, P. Rectorem eiusdem Collagii, quid de hoc ime sentiret , interrogavit, qui nequaquam licere respondit is Ha-
32쪽
- Hactenus non solum narratio , sed etiam iudicium P. Tamburini, qui, licetis utrumque responsum merito habeat pro probabili , ego tamen pro probabilioreis habeo Praesidis , utpote nixi & melioribus rationibus, & auctoritate quinque DD. Idem Gobat tract. v. num. 447. ω seq. pag. 21 8. 7. - Excusaretur a mortali qui tertiam partem diei festi insumeret in opera se servili , sumpta hac tertia parte dumtaxat de eo tempore quod regulariter so- is let insumi in opere servili. P. Zacharias Pasqualigus decisione 3 . numer. 6', seq. . 8. - Αn in die festo liceat torneamenta, choreas , dc alios similes ludos exercere . se Tenenda est sententia affirmativa quia huiusmodi torneamenta, & alii ludiis huius generis ex sua natura , & intrinseco sine ordinantur ad relaxandos antia is mos: quia, cum causent delectationem, faciunt ipsos quiescere , atque adeo reis is fociliam .... Et hoc habet locum etiam respectu eorum qui exercent huiusmodiis ludos: quia, licet fatigentur in corpore , recreantur tamen in animo. Idem Pa squaligus decis ci I. 9. is Non peccaret mortaliter qui emeeret ut plures per totum integrum diemis sestum laborarent, sed singuli solum pro modico tempore ; si id faceret ob luis crum quod inde percipit. P. Leander a Ss. Sacramento de observat. festorum trafit. I. diis. VI. ques. X. o. An satisfaceret qui, etiamsi toto Mime tempore cum aliis confabularetur. luderet &c. hoc Hon saceret continuo , sed interpolate modo ad Missam attendendo, & modo consabulando &c. Respondeo satisfacere in hoc casu, dummodo attente assistat consecrationi , & aliis quae in Missa principalia sunt. Idem Leander Xart. III. in s. praecep. Ecclesiae tradi. II. de audit. Mi . disput. I. quaest. Ixxv I I I. II. se An qui ex vi praecepti, Voti, & paenitentiae obligatur audire tres Missas. si satisfaciat his omnibus obligationibus audiendo eas simul Respondeo satisfaceo re. Quia praefatus audiens Vere audit tres Missas . Quod vero faciat eodem, si vel diverso tempore, unico, aut pluribus actibus , hoc nihil obest. Idem Leander Ioc. cit. quaest. II X. I a. o Probabiliter respondeo, licitum esse typographis in diebus festis characteis res componere , seu ordinare. Idem Leander loc. citi tradi. I. de obferv. fest. di . rv. quaest. XVIII.
i 3. si Maxime probabile iudico accedentem ad audiendum Sacrum tempore quo A praefatio dicituP, & non extet aliud celebrandum , minime teneri reliquis illius is Missae interesse. Ioannes Sanchea in dio. selectis disp. xv. num. s. I si An opinio quae dicit satisfieri , si successive audiantur duae medietates
ἡ Missae sit adhuc probabilis : ut v. g. si quis ad elevationem unius Missae ve- A i iii is uiat
33쪽
is niat in templum , & postea audiat sequentem Missam usque ad elevationem, , tantum Z .... Dicendum est, opinionem illam adhuc manere probabilem. P. Claudius La Croix Tom. I. Lib. III. pari. I. de obferv. fest. num. 6 M. I . si An autem ille qui per longum tempus confitetur , Missam audiat, variae is sunt sententiae . . . Alii dubitant .... Alii absolute negant .... Alii absolute Iadfir-- mant . . . Alii distinguunt. . . Omnes bae sententiae sunt probabiles Idem La
16. se Multi negant, propter lucrum notabile posse omitti Missam; adfirmantis tamen Azota Bast. Iord. Tam b. num. T. Gob. a num. 492. qui etiam putat , si sis is tenuis fortunae, te excusari ob lucrum duorum ducatorum ; si sis vere pauper, si unius ducati : quia hoc lucrum respectu illorum est notabile, quo non censeturis Ecclesia velle eos privari. Idem La Croix Ioc. citi num. 68 I. g. 6, 17. is Si Missam negligas, ut iter agas cum aliquo socio , qui faciet expensas is itineris, aut inultum sublevabit, excusant te Suar. Dicastit. & alii cum Gobat. Immo, & secundum aliquos, sola derelictio sociorum itineris videtur esse caussa is sufficienter excusans. Idem La Croix Ioc. cit. num. 68a. g. 7. I 8. is Aurigae qui per consuetudinem habent ius vehendi aliqua die festo, etiam is habent ius omittendi Missam, si hac audita vehere non possunt .... Addunt aliis qui, etsi tu posses vecturam omittere sine notabili damno, tamen plerosque nouis posses di ideo te posse cum illis uti privilegio consuetudinis. Idem La Croix
I9. ἡ Αn peccet mortaliter qui die festo mandat sex famulis , ut singuli unari hora laborent 3 Respondeo, si mandet ut laborent simul , secluso scandalo , estis veniale tantum. Idem La Croix AP. cit. num. 38o.2O. is Excusat item , saltem a gravi peccato, parvitas Operis , seu temporis .is Unde grave non videtur una hora laborare die festo ... Immo durum Video tur, mortalis damnare , si quis duas aut tres horas impendat. P. Hermannus Busem bau Lib. III. tractat. III. cap. m. dub. a. septima causa, apud Claudium LaCroix eiusdem interpretem Lib. III. par. I. num. 383. 2I. is Tamquam certum respondeo , non teneri fideles ex vi praecepti colendiis Deum in sesto ad exercendum intra illum diem aliquem actum internum diis vini cultus. P. Leander a Ss. Sacramento in I. praecep. Eccl. pari. III. tract. II. diis. II. qudes. IXXI I. 22. is mi ad Missam non accessit ante praefationem , non tenetur ad reliis quum . P. Martinus Torrecilla Tom. II. Summ. tractas. I. disput. I. cap. I.
a 3. si Praecepto Ecclesiae de audiendo Sacro satisfacit qui duas Missae partes au-
is dit, non simul a duplici celebrante, sed divisim. Idem Torecilla ibid. num. 26.
34쪽
α4. ,, Praecepto Sacrum audiendi satisfacit qui externe compositus , interne vo ,, luntarie distrahitur. Idem Τorrecilla ibid. num. ar. 21. - Etsi digni reprehensione sint qui sacrificio Missae ludendo , ridendo, &, , confabulando assistunt; dummodo tamen consecrationi, dc consumptioni atten is ti sint, tantummodo peccatum Veniale committent . . . . Quatenus peeeatumis grave tantummodo constituit in eo qdi toto tempore Sacrificii est ludens , ii is dens, dc confabulans. Idem Torre illa ibid. num. 28.16. si opinio DD. dicentium , praece Ptum Missio usque ad annos pubertati, o,, vel circiter non obligare, probabilitate non caret. Et idem dicendum venit de ,, praeceptis etiam consessionis , dc communionis annualis. Idem Torreeilla ibid.
a . si Distantia unius leucae , Vel trium millium Passuum excusat ab obliga , , tione Missam audiendi , etiam hominem robustum . Idem Torrecilla ibi .
IV. Plures alias recensere possiem similes Propositiones , quas brevitatis gratia praetereo . Ex his enim quas descripsi , colligere facile lector valet , quanta cauatione legendi sint Auctores qui dicuntur benigni a quoniam iisdem principiis ex quibus praefatas eliciunt assertiones, cetera dubia quae in sestorum occurrunt o servatione, resolvsint. Quid porro de recensitiS propositionibus , aliisque assinibus dicendum sit , infra suis locis iuxta sanctorum Patrum , di Conciliorum doctri Ram, quoad fieri poterit, statuam.
f. III. Oeen sentur propositiones quae aliquibus videntur nimium 1 e verae.
V. I. is Raviter Peccant qui cum Peccati letalis Iaffectu Missae sacrificio a si dominicis, dc festis diebus intersunt. Natalis Alexander Tom. II
Tiso . dum. ω mor. Lib. IV. de Decal. reg. IX. a. ,, Praeceptum de sanctificatione spiritali sabbati magis violare censentur quiis dominicis, aut festis diebus letale peccatum committunt , quam qui quodvisis opus corporale, alias bonum & licitum , faciunt. Idem Natalis Alexander
isc. cit. reg. V. Genet de 3. praecep. Decal, tradi. IV. cap. I I. quaest. D.
An propositiones istae severitatein sapiant, an vero suavem Patrum , de Conciliorum doctrinam contineant, infra docebimus. Eege epimiam lava. eiusdem Natalis ad calcem Tom. II. Lege dissori. Iri. cap. v.
35쪽
CAPUT III. uomodo praeceptum sanct candi fabbatum ad Decalogum pertineat. nuem Dei cultum pr.ecipiat . De Utius translatione in diem dominicum c oe an simul alia quando eum festo dominico ob servatum fuerit.
I. A D Decalogum pertinere praeceptum sanctificandi sabbatum, Scriptura san-Ix cta testatur Exod. xx. Memento ut diem sabbati sanctifices. Inter Decal gi mandata numeratur, ut morale, & naturale, non ut caeremoniale, seu legale est. Morale porro, & naturale est praeceptum istud, qua ex parte aliquod tempus designat quo supremo Numini exterior cultus offeratur . Quod peroptime explicat D. Thomas a. a. quaest. cxxo. art. q. ad I. Praeceptum de sanctificatione fabhati , βι ter aliter intella dium, es partim morale , partim autem caeremoniale . Moratu quidem es quantum ad hoc quod homo deputet aliquod tempus vitae suae ad umeandum divinis . Ines enim homini naturalis inclinatio ad boe quod cuilibet rei necessariae deputetur aliquod tempus, sicut eorporali refectioni, somno, is aliis bu-iusmodi . Unde etiam spirituadi refectioni , qua mens hominis in Deo reficitur , δε- evndum dictamen naturalis rationis , nΓquod tempus deputat homo . Et sic habere aliquod tempus deputatum ad vacandum divinis, cadit sub praecepto morali. Caeremoniale, seu legale dicitur praeceptum istud variis rationibus , quatenus scilicet& diem sabbati prae alio praescribit, & creationem mundi repraesentat, dc Vigintiquatuor horarum spatio solemnitas illa celebrabatur . Audiamus Angelicum haec omnia explicantem loco laudato. Sed inquanium in hoc praecepto determinatur speriale tempus in signum ereationis mundi , sic est pr.eceptum caeremoniais . SimiΓter etiam caeremoniale es fecundum a egoricam significationem , prout fuit signum qui tis Christi in sepulchro , quae fuit septima die . . . . Unde praeceptum de sanctificatione sabbati ponitur inter praeceρta Decalogi , inquantum es praeceptum morale , non inquantum es caeremoniale . Heinc consequitur , praeceptum hoc , prout caeremoniale est , non obligare Christianos : quoniam , promulgata evangelica lege , praecepta legalia abrogata sunt. Utrum autem obligaverit praeceptum istud ante legem Moysis in statu legis naturae , adfirmant Catharinus Politus in Genesim , Cornelius, Ribera , ct alii. Sed probabilius negant Eusebius Lib. I. Hist. eces. cap. Iv. Irenaeus Lib. IV. advers. Neres cap. xxx. Tostatus in Genes cap. II. quaest. IV.Catechismus Romanus in I. Decalog. praecepi. num. q. Ratio clara videtur . Nam
Moyses Dei iussu praeceptum sanctificandi sabbatum, ut diem Domino sacrum in
36쪽
dixit Igitur ante id temporis sestum illud minime inbitutum erat. Quod ex eo etiam constare potest, quia, si sub mundi initium fississet Deus, homines diem
hune ut sacrum custodire , omnes nationes , dc gentes sabbatum observassent Patet autem , nullam aliam gentem , praeter Iudaeos , sabbatum ut diem festum coluisse .
II. Sabbatum nomen hebraicum est, quod latine requiem, seu cessationem significat : dc pluribus modis in Scriptura: accipitur . Primum pro septimo die, in quo Deus ab omni opere quieVit . Secundum pro tota hebdomada per figuram syne dochem, in qua pars pro toto adhibetur . Et iuxta hanc significationem Pharisaeus dixit Luc. cap. xv m. Ieiuno bis in sabbato, nempe in hebdomada. Tertium pro quolibet die festo Iudaeorum , iuxta illud Lev. xx m. A vespera usque ad vesperam tegebrabitis fabbata vestra . Quartum pro qualibet hebdomadae die. Et se prima sabbati est primus dies post sabbatum , & secunda sabbati secundus dies, dc sic de reliquis. Quapropter in Evangelio Matthaei cap. xv m. legitur Vespere autem sabbati , quae lucescit in prima sabbati : dc Lucae xx Iv. Una autem sabbati valde diluculo . Accipitur etiam pro die dominico . Habetur enim Actorum cap. XX. Una a tem sabbati cum convenissemus ad frangendum panem . Quod se interpretatur Augustinus epist. lxxxv I. Una enim sabbati appeltabatur dies , qui nunc dominicus appelZatiar ; quod in Evangelio apertius invenitur . Nam dies resurrectionis Domini prima sabbati a Matthaeo, a reteris autem tribus una sabbati dichur . Iuxta hanc expositionem facile intelligitur textus ille Matth. xxv m.
Vespere autem sabbati , quae Acescit in prima sabbati , menit Maria Magdalene, baltera Maria videre sep ulcrum.
III. Cur Deus sabbatum Iudaeis prae alio die praeceperit 3 Varia omitto inepta Ec absurda interpretamenta , dc eorum qui dixerunt , idcirco Deum voluisse Iudaeos ab onfini opere die sabbati abstinere, ut influxus Saturni , sub quo talis dies ponitur, evitarent squae interpretatio superstitionem redolet J dc aliorum, qui anserunt , Iudaeos ulceribus inguinum laborasse , quem morbum AEgyptii Sabbo v eabant, a qua infirmitate septimo die cum fuissent liberati , diem illum ut sanctum coluerunt , sabbatumque compellarunt ; quod inane commentum est Api nis Alexandrini. Respondeo igitur, primam caussam eam esse quam Scriptura sacra assignat, scilicet ut Iudaei creationis beneficium recoIerent. Haec siquidem ha bentur Exod. xx. Sex enim diebus fecit Dominus e elum, O terram, is mare, is omnia quae in eis sunt, is requievit in die septimo: idcirco benedixit Dominus die sabbati, is fanctificavit eum . Altera caussa est, ut Iudaei liberationis a captivitate AEgyptiaea recordarentur et sicuti clare habetur Deuter. v. Memento quod emi e fervieris in AEgypto, is eluxerit te inde Dominus Deus tuus in manu forti , is brachio extento : ideireo praecepit tibi ut observares diem sabbati. Plures alias
37쪽
caussas assignant alii , qua de re videsis Hieronymum in commentariis ad cap. V. A mos Prophetae. IV. Quaest. I. Quem euisum in praecepto sancti attonis sabbati Deus praescripseris Iudaeis r Resp. D. Thomas dicit , Deum iussita exteriorem cultum, a. a. quaest.
CXXII. art. q. in corp. In tertio praecepto Decalogi praecipitur exterior Dei cultus
Iub signo communis beneficii , quod pertinet ad omnes , sellicet ad repraefentondum opus creationis mundi, a quo requievisse dieituν Deus septima die. In cuius signum dies septima mandatur sanctificanda , ides deputanda ad vacandum Deo . Et ideo Exod. xx. praemisso praecepto de sanctificatioris fabbati , assignatur ratio : quia Dadiebus fecit Deus caelum, is terram, O in septima die requievit. Hoc ipsum confirmat Catechismus Romanus de tertio praecepto III. Part. num. I. Hoc legis pros-cepto externus ilis euhus qui Deo a nobis debetur , recte , atque ordine praescribiarur . Es enim bis veluti prioris praeeepti fructus : quoniam quem intimis sensibus pie colimus, fide, is spe adducti, quam in eo positam habemus , non possumus eum
non externo cultu venerari , eique gratias agere . Ex his satis aperte colligitur ,
falsam esse opinionem eorum qui sustinent , cultum interiorem , seu actus caritatis, & contritionis de peccatis, a Deo praecipi in hoc suo tertio mandato. Quandoquidem praeceptum istud de sanctificatione sabbati imperat actus virtutis religionis, ut evidens per se est . Dilectio autem Dei ad virtutem caritatis, & co tritio de peccatis ad virtutem poenitentiae spectant. V. Quaest. IL An hoc praereptum affirmativam fit, veI negativum ' Resp. Esse assirmativum : quoniam Deus in hoc praecepto revera iubet sanctificationem is bati. Ait enim : Memento ut diem sabbati sanctifices. Imperat itaque sacctificati nem istius diei , cultumque sibi exhibendum . Anne mandatum , quod tributum Deo offerendum praescribit, inter negantia mandata recenseri potest An ex alia parte Iudaei cetabant ab operibus , quin aliquo signo externo Deum colerent eQuisnam autem praecise fuerit actus ille quo Iudaei cultum Deo offerebant, ex lege non constat. Indefinitus ergo erat, ex populi arbitrio statuendus. VI. Quaest. III. Cur sabbati solemnitas in diem dominicum translata fit e Res Cum ex ipsa naturali lege aliqua temporis pars assignari debeat qua Deo cultus offeratur, Apostoli selegerunt primum hebdomadae diem veluti ceteris aptiorem, quem Ethnici dixerunt diem Solis, ipsi vero diem dominicum appellarunt . Istius diei dominicae celebritas obtinebat penes Christianos Apostolorum tempore. Illius meminit S. Ioannes Apocalyp. I. Fui in Diritu dominica die , is audivi. Meminit quoque S. Lucas Act. xx. Una autem fabbati eum convenissemus ad
frangendum panem c idest ad corpus Christi sumendum Paulus disputabat . Istius
autem mutationis caussae , plures exhibentur . Primo , quod die ista mundus ini-eium acceperit . Secundo , quod eodem die Christus a mortuis resurrexerit ad
38쪽
DIO S. I. DE FEST. SANC r. i 3
vitam immortalem . Tertio, ne Christiani quid commune cum Iudaeis habere viderentur . Quarto , quia eodem die Spiritus sanctus super Apostolorum collegium visibilis apparuit . Quinto , hac eadem die Apostoli onus praedicandi gentibus Evangelium a Christo susceperunt . Has rationes recenset epistoc κr. olim lxxx r. cap. I. S. Leo, qui diem hanc diem resurrectionis dominicae vocat, his verbis. His qui eonsecrandi sunt , nequaquam benedictio , nisi in die resurrectionis dominicae , tribuatur . . . quae tantis divinarum dispensationum musteriis est conseraia , ut quidquid es a Domino i gnius coηstitutum , in huius diei dignitate fit se gum. In hae mundus sumpsit exordium. In bac per resurrectionem GVisti is morae
interitum , is vita accepit initium . In hac Apostoli a Domino praedicandi omnibus sensibus Evangelii tubam sumunt, is inferendum universo mundo sacramentum regeneνationis accipiunt . In hac, sicut B. Ioannes Evangelista testatur , congregatis in unum Discim D , ianuis clausis, cum ad eos Dominus introisset, insufflavit, is di xit e Accipite Spiritum sanctum : quorum remiseritis peccata, remittuntur eis; &quorum retinueritis , retenta sunt . In bac denique promissus a Domino Aposolis Spiritus sanctus advenit , ut caelesta quadam regula insinuatum, is traditum nove-νimas , in ilia die celebranda nobis esse mysteria sacerdotalium benedictionum , in
qua coliata sunt omnia dona gratiarum.
VII. Quaest. IV. An festum diei dominios iuris divini fit, veI eresesiastiei Resp.
Panormitanus cap. III. de Fer. cum aliis quibusdam iuris esse divini contendit Sed Theologi communi consensu docent dine iuris ecclesiastici cum D. Thoma a. 2- quaest. cxx D. art. q. ad 4. ubi haec habet. Dicendum, quod observantia diei domianicae in nova lege succedit observantiae sabbati , non ex vi praecepti legis , sed evnon itutione Ecclesiae, is consuetudine populi ebristiani. Hoc idem tradit Catechismus Romanus III. Part. in 3. Decalog. praecepi. num. I9. Placuit autem Ecclesiae Dei ut diei sabbati cultus , is celebritas in dominicam transferatur diem . Quod clara quoque ratione confirmant Theologi sere omnes . Docent enim , Christum Dominum in sua nova lege nulla alia nobis imposuisse praecepta divina , praeterea quae fidem, sacramenta, & sacrificium spectant . Celebritas autem diei dominicae nec ad fidem , nec ad sacramenta, nec ad sacrificium pertinet. Ergo sestum istud Ecclesiae indicendum reliquit. Ut autem veritas plenius eluceat , animadvertendum , veram utique esse quod iuris naturalis, ct divini sit, non solum debere determinatum .ine tempus quo Deo debitus cultus exhibeatur ; verum etiam quod dies aliqui definiantur ad cultum hunc Deo tribuendum . Quoniam tertium Decalogi praeceptum , ut morale est , etiamnum perseverat . Nisi autem aliqui dies determinati essent, quibus Deo vacandum laret, non posset praeceptum communitet ab omnibus observari . Quod autem hi dies sint feria prima, vel secun da, vel tertia, Ecclesiae potestati Deus reliquit. Et quamvis sub initium nasce tis
39쪽
tis Ecclesiae christianae Apostoli ipsi festum hoe instituerint ; non tamen sequituri uris esse divini r quia Apostori non omnia ex mandato Christi Domini , sed plura ex Spiritus sancti afflatu decreverunt. Ex quibus colliges, Ecclesiam absolute
posse praeceptum de observatione diei dominicae mutare ; etsi reipsa numquam id praestabit. Numquam siquidem Ecclesia ea mutat quae immemorabili, & universali consuetudine confirmata sunt , atque divinis mandatis quammaxime consen
VIII. Quaest. V. , facta laudata translatione sabbati in dominicum diem , st
tim ubique cus erit fabbati observatio ' Resp. Dissicultas proposita longiorem requireret disputationem. Paucis tamen eam eπpediam. Iam cap. I. improbatus fuit error Ebionitarum, qui sabbata, & omnia festa veteris testamenti aeque ae se novi foederis , celebranda effutiebant . Nunc autem, cum de solo sabbato sermo recurrat, brevissime dico, quod, licet Hebraeorum legalia, & caeremonialia antia quata fuerint , lege evangelica promulgata ; attamen sabbati festum non illico ire omnibus Orientis Ecelesiis abolitum fuisse, sentiunt eruditi non pauci, quos inter Ludovieus Τhomassinus de dierum festorum ceIebratione Lib. II. cap. D. Idque colligitur ex constitutionibus apostolicis . Nam Auctor istorum canonum, & constitutionum haec scribit Lib. II. cap. lix. Conventu diebus f vulis mane, O No
re. a.i canendos Psalmos . . . . potissmum autem die I abbati, dominico . CIarius hoc praecipit Lib. VIII cap. xxx m. Petri, & Pauli nomine . Ego Petos se ego Paulus consutuimus ut seνvi quinque diebus opus faciam , sabbato autem , ου minico die macere in Ecclesia propire doctrinam religionis . Diximus enisn bisere quidem sabbatum rationem creationis mundi, dominicum Tero resurrectionis . Nihil
facilius iaret dictu quam laudatum Librum apocryphum esse; & propterea nutilius auctoritatis. At convenit inter eruditos, extitisse eodicem quemdam canonum Ecclesiae in Oriente quatuor primis saeculis , cui libro consequentibus annis leges recens latae attexebantur . Porro in laudato canonum , ct constitutionum libro non pauca reperiuntur quae Apostolis accepta sunt reserenda ; plurima vero, quae tertio, di quarto saeculo fuerunt eondita . Dicendum igitur, in quibusdam Orientis Ecclesiis , temporum, & regionum habita ratione , permissam in aliquod tempus fuisse sabbati celebrationem , tum ne Hebraei , qui christianae religioni n men dederant , turbarentur ue eum ut splendido cum honore synagoga ad sepulcrum einrretur.
IX. Ceterum in plurimis ipsius Orientis Ecclesis sabbati celebrationem' abrogatam fuisse , testis est Epiphanius Constantinae in insula Cypri Episcopus haere
si lxvi. Sabbatum illud lege praeseriptum ad Clarim res re ainventam persemermis, quo demam abrogato , matrum nosis sabbatum obtulit , qui est ipse Dominus , ν quies , sabbatismus noster . Ad Ecclesiam occidentalem quod attinet , compe
40쪽
tum est, post novi scederis promulgationem numquam in ea sabbatum observa tum fuisse ; quemadmodum dc de Ecclesia Alexandrina testatur vel ipse Socrates, haeresis lue instctus, LE. V. cap. 6 I. quamquam minime sibi constet, dum asserk, omnes orbis Ecclesias, Praeter Romanam, & Alexandrinam, sabbatum celebrare r quod manrseste falsum est. Quarto tamen labente saeculo, Synodus Laodicena iis omnibus anathema indixit qui sabbatum colerent . Haec enim statuit can. xx Ix. oportet Christia os iudaizare, θ' in f,bbato otiari, sed eo die Ue- Vari . Diem autem dominicum praeferentes, Otiari, si modo possint , ut christianas .Qυοκ F eonventi fuerim ut is idantes , anat ma sint apud Christum . Hoc quoque tempore conditus videtur xanon septuagesimus Apostolorum , quo decerni tur , nefas esse Christianis cum Hebraeis Convenire aut in ieiuniis , aut in selfo tum observatione. Si quis ieiunat cum D is, vel eum ipsis dies festos agit.
De aliis fesis , praeter diem dominicum , eae praecepto Ecclesiae celebrandis.
lebrantur , cognitio habeatur , primum sesta quae ad Christum Domi. num , deinde quae ad B. Virginem , dc postremo quae ad Sanctos attinent , recensebo . Sed antequam id praesto , decretum Urbani VIII. exscribam , quod in
Bullario habetur Tom. H. Primum tamen eiusdem decreti Paragraphum omitto , ceu minime necessarium ad institutum nostrum . In aliis autem paragraphis habe laetur quae sequuntur.
II. F. a. 2 's iraque volemes ex debito pastoralis Ugori providere, is sanctificationis festorum certam deinceps firmare praeceptvim , antiquam Eces de in hoc comsuetudinem sectantes, babiris prius frequentibus per doctos , piosque viros , quos ad haec Oerialiter deputavimus , consultatioribus , ut rei videtur gravitas postulare , tu proprio, , eae certa sciemis , meraque deliberatione nostra, nec non det praedictis apostolicae menitudine patesatis , hae perpetuo valitura constitutione , de voto etiam Uenerab Uium fratrum nostrorum sanctae RomanAE Ecclesiae Eminent θsimorum Cardi dium , fac=is ritibua Praepositorum , apostolica auctoritate decernimas, is, δε- curamus , infuscriptoo dumtaxat dies pro sesis ex praecepso cooados esse., quos nempe mel in ivitio farravit antiquisas , vei uni malis Ecia a probavit consuetua
cis, Met omnium gentium unanimis pietas Teneratur.
III. Dominicos scilicet dies totiui anni , Nativitatis Domini nostri Iesu Christi , Circumcisonis, Epipbaniae , Resurrectionis cum duabus sequentibus feriis , Ascen=-