장음표시 사용
271쪽
τ Marci ia ro. rimander Mercurii
ti S. Reudunt. Ad a. istaeIidebutio peradditamentum, quae terati Pid alterivsgos t. m. danιν. sid materia non est alterius generis, Met non sit rei essentia ,sue quiditas. 3. Osd s. restondeo ,sic dam mentem Averre materram, lina formae intri ream em Nostram; non esti ta men partem esentiae compostr. hic Gihloe . Peripatheto
D primum dico , quondam asinasumitur propria disserentia, qttieem rara dissilitionis praecipuasae de causa a philo pia saepissime, quod quid
est re siue quidditas no inatur. eodem quoque modo, ammam, hominem appent, quia nimirum est principalior hominis pars: Pod m sit in ιquo principalim. istius profeED Uti no natur. Ex hoe autem non licet απι ere materiam, rei partem quidditativam non U- ,sed talem certe, qualis es fom. ma A eonfirmati m ferestondeo partes dissimilonvsrmGrocari, Vibiipsis, sed do in o eomparatas, de quo firmatiterna antur. vocatur autem se ma, quod- quid erat esse, quia siilicet prancipalio ,σ completitia est pars disset vitionis. Eadem ra-emne an/ma nominatur 7. merosiubstantra animati, Jecres, er θυοd quid erat esse: non quia tuta sit, sed notior pars die mironis. Me etiam ex rerbis, contexitis philosiopbi semmaduertere licet: O, nquit, quod astera,eX mn sit anima animal, res hoc padem dicendo ery, Me autem non icendum. aes dicere amma quidem per se non est animal Me tuta animalis di initio, sed pars principabor tanthm. Ad a. negatur eυψequentiae
s. quidditas enim hominu non habet quidditatem. quidditas est ipsa distimatio tune d mitionis set dignito, sod est falsum. Et chm dicitur quando aliqua Δομα ira
Cre. dico hane propositionem non esse νωversatiter reram,alioqui surgentis habet is ferentias ; ita terte disserentia, haberet die eremias: genus enim Cr disserentia simi iadem sentiabter. Ad aut bonitatem philos 7. mei. comme I . Cr 37. dico, philosephum a quissitate materiam tantum particularem remouere, atque eas partes , suspera ridens si babent ad feci et intendium quod autem partes dignitionis ingenere eams firmam eoRcentur, fauet potiὐs, quam deroget huic Iententia: omne enim Aperisus iste err rscctu inferioris ,sicut philosophus loquitur Σ μγ si comm: as. Is cultis Mascliliis & quos er foemina, etsi non disseranispecie ingenere animalis; disserunt tamen in genere ἡ . A,M genus ση/malis per accidens si habent, er ex parte materiae;
itera anima η' snt δ' i Dynere disserentia ue diuersitateverimam. μου phimam C eonfirmationem si o, istas materiae passones, particulariter exsentem, non autem a ' particularibus ab rariam issequi materiam. ab ractasPide materia,sit pars quis ditatis eoscae, cui illae passon es non risunt: ars ira a quidditate materram arcendam non Ute, amphynme patet. Ad . negatur minor: nam es materia silitaries ta . st ignota formae tamen d ecfex, megenericae adiunSta, alterius sit declarativa. I svera, nihil perfecte esin itur μὴ causis ignoratu: cause autem tum materiales ume iam formales, H dicitur a. phnis non Aint in itae. si res ad rei evnrtionem fili mmodo err necessarium quia quid Hy, materia autem re ex 2. HUMO gitur eri huius-- modi: in ipso rex nod quiὰ est includituri rerum tamen est, quod quemadmodum forma est magosub antiasse etiamst maior ratio compositi cognostendi: nam er moreria esie habet a forma , quae etiam materiam man fisat, atque Osredit; rerums tu meneri cause composti eo fietati uas, materia ignota ese dicitur, quia nimirum non sit
272쪽
Lib. II. Comment. VI. Quaest. I. cap. I. res De mistu
ηρη Π potisiima eognitionis eatis. Ad . minor en false, eradprobatioηem dire, Ugς'0xiia fotelem ibi Apia de materia individuab: hi bis enim, eo modo, quo ipse intellint, mnon eR idem quod quid eri, eum eo, cuivis per si primo sit. Ad mgatur consequentia: non enim formi tantum ,sed etiam materia est pars dissinitiosi, tames non ita principabor. Ad probationem dico, illud hitelligendum ese de materia indiuidsi, non autem de illa, quae sit pars quiddilatadecimae. Ad 6. minor sir falsae non enim sola firma eH principium essendi, nisi intestexeris ,sti, id AL principaliorori AE tum es, alioqui posset compositumsub eresine materi quod eRfas. m. . 7. minor,i reia ligenda est de materia indiuiabuli, quae persi es Udissi, non aut Milia , quae M pars Rciseae quidditatis. Ita materiam partem esse quidditatis se osensum es, quamuis aliorum flententia se etiam egregia,er a mam vita inuenita: quis ergo Eum det insensius. o. edixisse, eDp satis.
Anno 1 s γ a. s. Decembris, ipsa die conceptionis virginis, hora vespereuna In monte sancto : ora pro nobis beata virgo, ut immaculati inueniamur in consse 'i domini.
Qui circulis suis mundum sensibilem complectuntur.
QVAEsTIONI s PRIMAE. CAP. I. Esanctorum miniorum creatione, vi ero, atque Ad antia, s piratissimi Mercus refigia insiquentes, baZtenus Amri simus: nomiustas quos quae ad hocsseMarion enus θectabant, quaestiones adduximus. resar nobis modo, ne eum d 'tisimo Me curio, de motu angelorum disieramus. Qui, inquit, circulis, id est,motibus suis, munda sensibilem complectuntur, ium dissonum, Cr regunt. unde paulo inferiis , motu, haec omnia,feriora agi, er dissoni, etirifi- duet. Haec, inquit, omnia ad finem circuitiis Principiorum simul, ac generum manabant, expleto demum circuitu o innium, volente Deo, solutus est nodus, finitus utique est motus. Ex quo
patet, muniam Mercurium,motum, neque a parete ante, nec a parete pola, aetemum esse. Volente Deo, inovit, solvitur nodus circulorum, atque motuum, Cr noua e
orietur pullulatis, id vi, reμrneHio: Nam cuncta utriusque generis animam ita, Una cum homine dissoluuntur. Porro, haec agi per angelorum motum dial gos. Mercurius ostendit. Distinctis, inquit, libratisque rebus, miae igneo spiritii vehebantur, emicuit coelum septem in circulos. Dij,id est,angeli in amorum ideis, cum signis eorum conspiciebantur: nam dinumeratae simistellae secundum eos,qui inhabitat illas,deos. Ambitus amplior cursu suo cum aereo circulo conspirauit, diuino spiritu veetiis: quisque deorum ex interna virtute ascriptum sibi opus impleuit. νnde generationes hominum ordinatas esse dicit, ad cessium deorum, seu angelorum di jumsissiciendum. Imcipit in illis vivere sapientia ad portionem continuE cuisus deorum ci L l cumeun-
Motu inseris ra disponun tur secundum Mercurium. lotus est finitussecundum Mercurium. Resurrectio ostendituris
273쪽
ngςὶψ ψ' euntium. Tabefactis autem sementibus sis. hium, pilicusque naturae N artis, in innovatione temporum, reiuuenescent vetera, necessitate ec renouatione angelorum, cursu que circuli numero De naturae. Diuinum enim ipsa scilicet omnis conspiratio mundi, natura denuo florescente. sinito er'ο cur1ὰ 1. Crosae naturae, qui nunc antur a diuinis intelligenti', diuinitus renitatibit. In decimo dialo , duos metit angelorum choros, Puroriundi h a non τ' Pinitium alterum, hoc est, assentium. er mi rorium, e coelo, Macitrio. terram petensium,admi randorum mitiiseriorumgratia. ad . clepium loquens, aieomma e caelo descendere E coelo inquit, cuncta descendunt in terram, re in
aquam, & similia: diuinitatis etenim ratio, diuina sensus intentione n scenda,torrenti simillima est fluuio,h summo in pronum praecipiti rapacitate currenti. Diu eodem bb: Sunt planE omimum specierum principes d m neep,, quorum princeps est Vsia: hi per sensibilem naturam conficiunt omnia: gelorum uta Vnusquisque opus suum illumi ias. Coeli, vel quicquid est,quod eo no-1uPitcr. mine comprehenditur, Vsiarchis,est Iupiter: per coelum enimIupiter omnibus praebet vitam. Solis Vsiarchis, est lumen.Triginta sex quorsi vo cabulum est horoscopi j in eodem loco semper defixorum syderum,Vsi- archis est, quem Pantomorphon, vel omniformem vocant, qui diuersis Planetari speciebus, diuersas sormas facit. Septem spheret habent planetas sui primForium. cipes, Sc τώχην , quam fortunam dicunt, &-quibus immutam tur omnia, lege naturae, stabilitate firmissima, &sempiterna agitatione variata. His ergo ita se habentibus, ab imo ad summu se mouentibus,sic
sibi connexa sunt omnia pertinentia ad se naturali tenvi mortalibus mose Summus gu- talia, sensibilia et sensibilibus annexa sint: sum a vero gubernationis,sium v illi domino paret. hic est solus: utriusq; sexus seecuditate pleri simus: semper voluntate sua praegnans: parit semper quicquid voluetitprocreare: voluntas eius est bνitas omnis: ex diuinitate eius sunt omnia,sicut siuit,suerunt, &iutura sunt. Ita , apra gubematore Ommouxu, Pi permotus aliorumgubematorum,sue an Artim, mundumsensibile regit, π 'οω nsorius Plato de mose reipublicae,Paesummo, primos principi obedit. Plato hi Phaedra eandem pene do inmatu an or v. legentibus eri: Magnus, impcit, Hique in caelo Iupiter,citans alatum currum, primus incedit, exornans eunZta, provides disponens. hunesequituis deorum daemonumέ emercitus per nndecim partes ordinatus. G smilia,sic iniba habent 'ex pι ibin tum primae intestigentiae, tum etiam exterarum ordinem, motumque percipimus. hunc imitatur PIotinua. Plotinus eme s. libo 8. cap. I. Cr 4. Dy rem, id eR angeli, eoelum balitantes, non ded docet ange- gnantur homines, siquidem omnem regionem istam discurrunt, facilem ritam agentes; φ inuise pilassii et reritas ima est eorum genitrix, Cr nutrix, Cr essentia, σ πvetrimen rum:
Veritas gens, comit, πρη in quidem quae generationisii tecta sunt ,sed quae fune in e re is ro x angeloru hidem quoque seipsos in alijs ; omnia enim istic undis pressi a sunt: nihil ibi tenebr sum, nihil ob ens oed Omia illic, omnibus est con ficuus, intrinsecus, at o per Omma, is lumen nams lumini occuris Mis quibbet in se habet omnia,Cr omnia raresus in alio con- qicit domne istie eLI Ome: illle γοῶibet eR uersum. Praecessit adirem in quolibet se Motus ange, hiud, sed interim in quouis cunsa conssicivmur: est ibi motus proculdusio purus: non
Iorum purus. enim procedentem confundit motum motor ahenus a motu: sarus etiam illic, nun m Angelorum rarisne turbatur; non enim in bili naturae miseetur: permanet quilibet non quas in rico ut o luci- lieno pauimento,sed uniuscuistiquefundamentum eri id sim, quod unumquodque es ;nam sebi edia intelleStus ester Usium eri intellestus. Illic ex toro quohlet ubis prodit: isicitur ab eo qui acute cernit,er totum,ceus quis talust risi,quasi fertur uisse
lanceus,qui intima terrae traditur radi o Iora penetrare consue eianc equitis
274쪽
Lib. II. Comment. VI. Quaest. I. cap. r. 267 De moru
Iissam deorum oculorum pressi caciam significare arbitror. Existimanda praeterea eos, oui illa vident, hiumquam in xidendo defati ari, nessatietate HL adduci, ni νidere δε- aut, siquidem indomita istic er indefesasint omnia. quia rem ibi dicitur inexplebile, propterea tale dicituis, quod plenitudo eius nunquam essest, rubrat implentem ridendo nams, nunquam taeduo assicitur: nullius ibi vita laboriosa est , quando es nita pura: quodue optime riuit, cur nam laboret ' rita vero illic sitIapientia, o sapientia prima, quae non pendet ab aliasapientia. nos autem ad hanc ipsa apientiam, cog=v- nems nondum accedimus, quia motu agitamur terreno, Cr non angelico,eπ puro,qui in angelis inmeiatur: haec illa. philosophus quoque α. mei: comm: 36. Mouet autem, inquit ,sicut appetibile, Cr intelligbile; inde Osiquidem appetendi, intelligendissiummi bonisudio, angeli feruntur: ob quam causam, vitam νiuumfelicisimam,omnu d inatiο- plenissimam: quorum intestemo eHfors, omes lato e carens rem, rigilia iocundisima: ab otio,quam longissime absunt, quippe, quae perpetuo amoro intuitu ad Deum contendunt: ais quemadmodum unbra corpus consecinitvr ' ita etiam hi-telligentiae radiuiduam vitae delectationem consequuntur. His quidem, acsmiba a phia Vbiae principibus de angelorum motu, nita, dele tationeque distasunt, maesane d ita confinan scripturis , desmibbus angelorum pro letatibus loquentibus. Currus Dei decem millibus,dit David psam: 68. mumplex millia utantium: Currus Dei , di nisaesunt intelligentiae, quibus rebitur divina voluntas , CT ad homines, angelosp δε- fertur. νnde in psalmo tota Minifri eius quiscitis noluntatem e . ab Apinolo Paulo, vocantur ad vis to*θiritus, Heb: r. Is i in mitii sterium propter eos, qui baereditatem capitini salutis. In Daniele 7. legimus M ilia millium minis bant ei,Cr decies centena millia sistebam ei. Isaias autem delinit seraphi emper clamantia, πῶ-eentia ter repticantia SanStus,sanctus,sanetus, ex quibus unum rotatiit, H prophetae labia purgaret. In reteri quos, atque novo resamento,toties legimus angelos Disie desinatos pro ν νι muneribus obeundis stus confeHis, ars abolutis,a uperos reme-asie: ascendis, inquit propbeta Abacuc,seper equos tuos, . quadrigae iussalvatiis. Equid imisu omnipotentu, augeli dominisum, em quadris alum. prolude Dauid ait: Et ascendissuper cherubim, σ nolauitsuper petinas remorum. Penns, inquam, Tentorum, beatissimi diritus appellantur, quippe,qui in intelligendo, ex nolendo, denique in mufraudo promptissimi, retorisimi sint. Sane Onici tentationibussiperan ,accesserunt angeli, cir riStori domino minifrabant. Magna profesto circa ecessae m steria peruenda, angelorum flicitudo: angeli nams e caelo, terram petentes, diuisa hominum pectoribus instreresacramenta studiosό laborarunt: nam Cr prophetas,de Messae aduentu, eivis sancti simu m serjs, abun , copioseque infruxeruns. Angelus ad Mariam,angelus ad Iose', gelus ad pinores,angelus ad mulieres apudsepulchrum
domini plorantes, Acutus est. Ita nos gubematoresta est, angeli,suu circuls,id es, motibus, diuina, humaua Hemant. CAP. II.
Septem gubernatores, siue motores orbium non 'esis mobiles nec per se, nec per accidens.
I fariam aliquid moueri dicitur, persee sicilicet, aut per accidens perse am Motus per set movetur, quodsci quidem ratioia babet, ut motussubiectumst,HL- ti eri corpus, aut animal, essimilia. per accidens autem, o uisiuiecti rationem, a quo plane,cT Gσco servationem recipit. hoc autem modo animalium animas moueri per accidens subiective, satis cρυῖα. , se non moue
Vita aeterna est inexplebseliso Angelorum vita relicissi
David. PauIus. Daniel. Is Abacuc. Equi Dei om
275쪽
M De motu 26s Pymander Mercurii
an et orti motrices intelligentias tum per se, tum etiam per accidens moveri, est impossibile. Perse quidem, quia i ta illarum eri corpus, aut diuisibilu: omne autem, quod mouetur es corpus, vel diuisibile ,scuti 6. ρ f hber docet. neque etiam per partem, ob illarum Motores non simplicitatem: nam Pt 8. mete dicitur,satim fune ii quod sunt. Per accidens quos ne-
n00 p quaquam moueri, patet: quod enim mouetur per accidens, ri s. ph si recitat. com: π 37. contingit non esie, accidenssiquidem eIt contingens.sed iuressistentiae motrices nosunt huiusmodi: igitur, per acciderau non moventuri amplius, quod per accidens m9vetur, ut dicit Averroes desub antra orbis ca. i. eR diuis bile,quod plane orbium m toribus non competit. Denique ut ibidem docet, firmae utique V nt materiales, quod profecto beatissimis illis motoribus non eli attrinendum. Adbuc,motores ortium no accipiunt ese, π conseruatio em ab orbibus, quos mouens: igitur per accidens nequa quam moventur. Iterum, quod movetur per accidens, duobus modis contingit moueri , aut per aliud, c te poterisiur1ῖm moueri, re dicit mer: primo de anima, comm i vel per abud mouetur, Cr non poterisorsin moueri, risum quidem accidentia sed notiti O 1 lorum modorum mouentur interigentiae motrices :forsum enim moreri non pissent gia ridelicet non sunt corpora: neque abo modo,ahoqui formae accidentatis essent,
Notores orbi aut accidensaliter extense. Porro, motores moueri per accidens attribuliue Averrias
tur alio motu,Cr ab abo motore quam a propriis,a quo plane proprius motor, π est tarconstruatur.boe ivrdem mosso omnes ali, motores a primo per accidens attributiue m vel ι dicuntur; alicui enim perse moliti, CT alis motu,quo is movent, unde ipsi,eor-que mobilia dependent, attribuuntur: nam etsi secundi motores,saris certe temporibus ab occasiι ad ortum moveant; alio tamen motu ab ortu, ad occasum,singulis diebus mo- Primus mo- uentur, id a primo motore, a quo caelum pendet, Cr natura, orbes prorsus omnes, aca. 'isu iu '-it sicundos motores moueri,M moi,albis probatur. boe idemue 'aecid)h, philopbu i: m commἰ qq. er a. caeli, comm 7i. Sane, eaelum uniuem sum eri helut animal primo motum, quod communi CT diario motu movetur,exteri rerborbes, vetit membra qua mouentur eodem motu, vi membra. qua fortas, ratione . vermes putauit, coelum esse in loco per centrum, id sit, attributiis, Cr per accidens. Caeterum, ex his quae AZtasune, primum motorem nulla modo per accidens moveri, clarifimum eR. nun quide ubieCtiue, quia primus motor asi bie L Orbe non dependet: nec etiam attributive ; primum enim subiedium quod Ut misersum, a nullo alio superiori motore mouetur, aut aliquo alio motu, quam diurno. Sed dulitalit aliquis,
si beatae istae intesi gentiae, primae suorum orbium pesse mones sunt: ad motum erga
illinum, moveri necesie eP, alioqui, primae orbium per se liones nequaquam dicerentur. Praeterea,quemadmodum intelligentioecu dae attribuliue per accidens moventur; e dem POp ratione σ primus motor per accidens mouebitur: nam subieἱ tum, cuius sit motor, est uniuersum, ex omnibus orbium ais motorum ordinibus aggregatum. Poria, huiusmodi non Aim a proprio motore, π proprio motu ferri scimus; rerum etiam at motibus alys motoribus. Movetur ergo primus motor per accidens, altim attrisuritie. Amplius, primus motor, Cr caeterae intestigentissum NUdemstetiei saltim transie denser, a. caeli com. η'. igitur, 1 d per accidens attributive iris convenit,primo etiam conuenire poterit. sed istae, ut vicitur s. ph fcom. a. attribuliue per accidens mouem tur, Cr primus etiam motorsimiliter: praesertim cum formast mobilis primi Cr nniuers perficient, non autem constituta, primi ph f q. hi semodi autem perfestio , saltemper accideres mouetur. Re 'Oudeo ad primum, cum Averroesic loquente '. mei. coma, rima, inquit ion patitur perse a primo transimulationem essentialiter, sed per are
276쪽
Lib. II. Comment. VI. Quaest. I. cap. 2. 269 De motu
potentialis, pasibilo, er mobilis ponue. Por-Jormae quae non fui in materiasiue se liquo modo a materia non dependent,his certe passonitrus mirum bditaesint, proinde nec esentialiter patiuntur, nec accidentaliter, quemadmodum etiam basetur primo degene tam. q. Ita persessio prima moueretur per accidens ad motum sebi Pti, sese per si iectum reciperet, ais a subiecto constitueretur. At, inte vita prima non ita Prinis intellust inet ad suum Orbem, quippe, cum ab ea ηuu constituatur in se, net ab ea depen- gentia nd modeat, nec alicui motui Litur: igitur nec per se, quia non est corpus, nes per accides
Mo modo moueri poteR. AI a. quamὐis secundae intest gentiae, reluti membra primae, a. per accidens attributive moveantur ', ima tamen prima inteRgentia seu primus motor, nusto modo per accidens mouetur; tametsi partes fui riauersi, ab usis quidem intelligentiis pes moueantur: primus enim motor es re cra, alij vero motores ut artifices. Por Primus mois ro, ars in agens primum, artifex rerὸ fecundumst cur dicitur a. p feom. 32. Proin- tor'prima de coelum motum a primo motore immediate tametur a propria intestigentia, quae vi prima ars carierorum artificum. Primus praeterea motor ad nussumsepe rem motoruintendit, cui in agendo conformari appetat: reliqui rero motore movemur propter primum, cui conformes feruefiunt. a. caeli com: 38. Cr ra. met. 6. .adhuc, primus moror mouet nviuersem primo, tangiam sibi mobile adaequatum: quilibet autem ex aliνι motoribus,proprium orbem perse; primo, primam motorem,ri ritimummem appete- Vltimus finis. res er infendentes.st mobre,primus non es propter fecundos sed fecundi propter primum ideos penitus est immobissi,nulla potest ratione moueri: non enim es motor adi non muratus, quippe,qua non tantum Pnu proprium orbem mov*tscd rniuersem primo; bi,uis eae eros vero secundό.Non ergo immerito ab Auer e psim motor riuuersalis appella niueuli
mam mouentem miserμm, ex omnibus orbibus aggregatum, quod ad modum vnius d-ε malis habet, vi dicitur a. caeli com, 7 . er q2. Cr 71. Ex quo patet, primum motο- An deus mirarem non νnius torum esse orbu, prorsus PQuest; relduos nero proprios orbes mo- urat ut finis. vere, veluti partes Priversi. Caeterem, duos coetum habere motores, quorum alter mo-tiet esseHime, ripote anima caeli; alter vero rimis,nempe deus benedactus. Averroes Anima exit. Ita mei. com. 4r. docet. Dicunt enim a primo motore coelum immediate non m eri effective, alioqui illius motusseret in infanti; Auidem rigoris es infiniti, cum nonsit corpus, nes virtus in corpore: omne enim Miusmodi es finitum sed deus mouet tempore i tutor igitur est in nitus, non duratione tantum siquidem nt philosephus opinarur , caelum duratione est in itum Jed virtute ais vigore. omne autem tale mouet in infanti: Deus ergo coelum mouet, vimis desderarus Cr intelledius; non autem ri co Deus mouet se essestiva. Caeterum ,si primum principium per riam motus senssitur, quemadmo- c um Ut dum disserit mmmentator in dissutatione, quam habet contra Avicennam, i. ' c ment. xli. π s. physicom. s. er s. com. I a. met. Si primus motor coelum non moueat immediate, ut causa emiciens: igitur naturalis non demonstraret primum principium esse. nec eri admittenda illorum sententia, qui aiunt, naturalem quidem abunde primum motorem via motus demons re, tria nimirum primus motor movet risimis: hoc enim , ad methaph cud ectat: c certe ait Averroes ra.meo com.S.Crs. primus morer pri- Primus. mo maforma, cr primus missunt reumsubieCto, Crsunt tria intentione: prima autem for tor prima fornia, er primus finis a merbaph fico considerantur. sed prima materia, CT primus -- ων confideramur a naturali ,ri saepe Averroes confirmat: igitur via motus, Cr non nia fias, prima principium a naturali consecratur, quod reuera nequaqua eri poset,simmediate ais essestiue a primo motore restiersu no moueretur. Ani soteles praeterea
ex bbe lutessi utias inuenit quia scilicet quaelibet istarum in mouendo iniundisi peragat Intellion opus, Urismi deputatisolicitudinemgerat. Commentator quos lib: desubsantia or sunt finiis vir
277쪽
De motu reto Pymander Mercuri j
dgςl0yψ' i. er L er 11. mei. com. motum exb a duobus motoribus proficisti Ophrath quorum alter est amma or ,snitae e e virtutu in movendoomim proportionis, Nisemet docet a. caeli com. 38: λ'. Cr 71. idcirco mouet in tempore,cπ non m ms II. Denis,quia rna est potentiori rirtute tua altera I ac de causa velociorisuum orbem motu agit Cr mouet: sempiterno autem motu ideo mouet, qui iliceonem habessem temmim, semper actu mouentem. inter vero est moror separatus, nempe deus benedia Husjeparatus, inquam, quia nimirum ab omnipotentia es maxime liber: ut dicitur
Deus mouet Ia. mei Cr com. - . Cr s. de anima com. S. Praeterea, quoniam uniuersum mouet, nouo-
effective,& Vrsent essectiua, reriim etiam ne causa fuistis: fias autem es causa incausam, bae de eausa non tantum ali, motoressedi emet,νt movens,praesumithunc emi des, risum , sium bonitatem in mouendo : omm enim propterseipsium fecit altisi,mus. Vnde citierroes x ph fcom. me, inquit, es Agystio enti, nec lassim i-D mouet citer, Pt non sit propter sietam actionem,sed actio eius propter inum: haec es nece itas ' ζ' modo primos movr es in itus usore Cr motu. Vera de hae qua
lacuti siumus in primo omandri u quo deum esse in inito rigore os dimus.Hoegitur modo Lxerim,r eum mouere universum per se primo, secundo reia alios Orbes, i Q nonsolam ni causes sis, rerum etiam vi causa esseStima: nes indestqui, in insanti mouere debere, quia eR inmitus rigore, tum qida non sir forma in materia, tu quia non movet fecundum er xltimum e potentiae; re enim quas condidit, fos motus ago , resinit, nec riolarefas VI, quod conditum sit. Motus olem in infanti fieri, omnino de fruit ais euertit motus naturam. Itas angelos siue intelligetias motrices, per accidens attributiue moueri, devm vero nullo prorsus modo,ex iam disti, satis dilucide cognosci potes. Ime autem de motoribus orbium intelligendasiunt, nam er ali, mittatur ad te ras pro diuess muneribus obeundis, quod plane illis non conueniret, s essens omnivi immobiles. si modo ergo angeli moueantur dixi.
unia mouentia ad bisi modi subsantias motrices reducuntur hoc cisim modo ter niam motus ab auriqui sapientibus semet unt: igitur per essentiam sese mouent: etenim omne tale, per participationem reducitur ad aliquid tale per essentiam. Revera,atithore phil otbo a topic. motis nobis, moventur omnia quaesium in nobis. Sed taleo santiae, ut dicitur ae coeli
m. s. magis riuuntur coelo, quam forma cum materia. motis ergo orbibus; π illorum animae parater movebuntur. Amphus,moto corpore,mouetur huestiatus, Ita mei. comment. igitur intelligentiae motrices motis orbibus moventur. Tenet consequentia, ex
3. de anima, eom. i' intellistus enim apud philosophos,aut sit intelligentiarem ii Maut estsaltem iudiuisiti M. Amplius,omne intestigens res mutabiles, sit mutabile ; imtellectus enim proportionatur ob edio sedFubsantiae tales intelligunt nosras res mutabiles , istorum quidem curam gerunt, a. coeli com 37. quod planesne istarum cognit ouefieri non posset: igitursunt perse mobiles. Sane, mutatio es quaedam perfidi , redicitur 3. ρbs t ergo tales 2bsantiae perse Stae ; mutabiles quidem omnem pers Hionem per estis conuenire oportet. adhuc, quael bet anima, authore Platon eLt numerus seipsum mouens. sed taleoubRoriae sunt animaesorum orbium,nt idem authoris ura o legibus docet: igitur sum perse mobiles. Accedit ad hoc relationum ratio,
278쪽
Lib. II. Comment. VI. Quaest. I. cap. 3. an Demotu
tura siquidem huiu modi sub vitiae, notis subsist reti vitas: nam mediisse mmotu, res muin producunt: igitumst em retitis ni mobilisfine mutabiles. Denis, raseu Pantiae ii uellerot σ amant ser motu ergo intentio limouentuari Porro, haec aduerstri ridentur philosopho eiusf commentatori, i a. mei. com. 3O. Hi aperte docet, bi si di sub ηtiri pote Miae mirum Aditas esse, alioqui motus currutra defruer tum propterea Peripariaticae LE Irime cultoresse ad praedi Eta argumenta resondere solutis.co seruerunt. Ad primum quidem dic t rerum ese, omnia mota reduci ad ea, quae movent per ese uiam, non autem ad easi quae mouentse, νt Plato credidit. Ad consimmationem d cum, philoseptam imbi loqui de bu, - stas in nobis defendenter, quo plane modo motores si is in orbibus non exsucit, ideos mobiles dicendi no .M. Ada. quam is intelleCtus moueri dicatur, i restemue , quiascilicet ipsus corpus molle Mrur, i e tamen non mouetur. Praestat ergo negare conjequentiae probationem, nempe in rege tum non esse intelligentiarum infimam, ut credidit Auerrues;=dformam potius secundum esse eorpori comvnStum. Ad l. manr in intelligenti' xeritatem non habet: 1.
intestium enim res per scientiam, quae eR causa rerum, re paulo poR ridebit tar. νnde, quia'c intelligunt, mutationi nequaquamsubditaesi M. Ad confirmationem dico, murationem esse perfeἷtionem fecun0m quid, non autemsimphciter, ideom intestigemusmm esie attribu dum. Ad q. dicimus intest gentias non e se forma us cntiales orbi tim,scut ii feriks dicetur, propterea ratio ista non mihiat aduerses nos. Ad confirma- Rationes phiationem, quamuis huiusnodi si fantiae nisὐ subsent relationibus ; id tamen feri dici- losiopliorum, mus, non quidem realiter,se ecundum rationem tantum: non enim irae perst ad alia, ἰIed acta refer fur ad ipsas. Haec quidem alpsmilia a Peripatheticis adticuntur in seuorem philosephi, intelligentias Vis immobiles ophismis. Addunt etiam rationes, qui-Lu naare nituntur intelligentias localiter non moveri. Ibuera, omne rod per se mo- tietur, partim eΠ in termino a quo, partim nero in termino ad quem, auIui,s in ali νο isoruam totum ferit, nequaquam mouetur: inibi enim totum quisit. sed angelus no potest esse partim in termino a quo, Cr partim in teramn id quem, obseam certe plisitatem; induvisibile autem non in mollis, ni dicitur 6. HU Angelus emo perflualiter nequaquam mouetur. Amplius, omne quod per ρ mouetur, prius se insta- Meis sibi aequali quam maius pertra Ueat. sed locus angelo aequassi, si Stus,er in condi simi ii ita pun talis ur in transeundo continuo is lota plane semitis moraliatur, id fi in a tu. Denis,quia in ita fia pundia muniitur , eius ferme motus ex ind- bbus coponeretur; ais ita non set continuus, in quo aperta eIl contria Aio. -- huc lase babet angelus ad moueri in corpore vel in pleno ,sicuti corpus in ramo ; non Denim maia res it eorpus plenum angelo mouentiqua m ramum. M inractio motum Hri, essi fissile, re dicitur . ph f motus nams inre .ccesiua ,siuccesso reneR res succesilua propter res en iam motoris ad mobile, rele comerso, Hl medν admotorem,quo rum aliquod angelis minime conuenit: προ quodpriias. Adbuc, quicquid viperse localiter mouetur, per se etiam eRin potensia afomm corporalem, quae es ν-Di: Omne erim quod per se mouetur,perst quos sit in potentia ad terminum,νῖi: term nus autem perse,s Hotus localis. sed angelus es ens amati pes: non ergo est inpo- rentia ad nsi, nes, ad aliquam firmam corporalem. allatur, sicut materiam anformare ecdirporalem ita quos a forma infirmaretur tarporali, sed virums ab . Misit -m siti Angelus ergo non mouetur localiter. Amplius, quilibet motus locati, sit alteri inve- Deitate proportionabilis ,sicuti quodlibet rantum alteri quanto. sed a plus non eR proportionabita alicui corpori in motus re citate, Prociliceti' iratus ad corpus mines propontis, scuti nec indivisibilis ad diui uer ergo quod prius. IteruU, mobilitas seu motus eri pono persi, corpori 'Uico adaequata : omne enim mobile per se est se
pus, er omne corpus es mobile Aectar per se ad Hasci negotium. sed a gelvi non ci
279쪽
De motu et et Pymander Mercurii
Z- motorticuli etiam considerario primi motoris: a ergo eriperse localiter mobilis. Pri terea, auehu mouetur, aut in tempore movetur, aut in is fanti. non autem in tempore; eius enim mulatu stuminatione suot in infanti eH xelocior: nee etiam in is n-ti: na cui mutatio,-extra motum disinguitur, in tempore eri non potes ; sic riam morti eri in hfanti, vi imposibile. Revera, punZIus, xt dixi, obsums NMAΠmi citatem, non es monia, pia scilicet non eR diui ilis. sed angelus non ela miniis μPho er indiu bili, quam punStus: non ergo es localiter mobilis; na motus est de genere quantitaris. sed in angelo non vi huiusnodi quantitas, re pauti anted onfratii ergo quod prius. Accedit ad hoc, quia angelus aseipso primὸ non movetur: idem enim a se se primo moueri, es imposibile, ni dicitur 7. p f. nec ab ati,alioquicypus γtiquaeset. Omnino ergo rationi congruum esse videtur, angelum localiter non moueri. .,
plius, motus eR actus entis imperfecti s. p Used angelus beatus non es imperfectus:
uittir non m etvr localiter: nam motus es propter induentiam. at angelus assatim Les vir latur localiter non mouetur.
D primum, illa nocula, partis,poteri inresti, tum ex parte motis,t ex parte termini, tum etiam ex parte utrivis: non enim neces erisimper accipi ex parte mobilis, quemadmodum in aliquo alterationis motu apparet ,scuri eΠ motus albedinis insensuus in toto aliquo subiecto: t tum enim aliquod potes moueri in albedinem, ipsam int edendo, iussu est cundum gradus quidem albedinis, eidem aduenientes; ieSto, non autem sic dism parcessi Aedii mensera uri Verum in motu angeli, ista nocuti, pcram,uiresigitur Angeli mo/ ex parte termini. Porrὸ,angelum localiter mineri possese οHendituri stiricquid eri l mitatae naturae, sies in νηο loco, mei non repugnet alius locus; quidem nonsceli in c uno loco, quin esse non positi in alio. sed angelus es buiusmodi naturae, quia1cilicet sereatura: igitur ad omnem locumsti proportionatu indisserentersi balet. Huera, ah ius generis formarum receptiua iniusserenterse habes ad illa ex una in aberam m Dranda babet faculiarem sed merus alicuius generisformaru,quaesiint νbi di istis, es receptiuus, indisserenter se habet ad illa: migras ergo ex νηο rbi ad alterum, avn ita localiter mouetur. Amplius, omne creatum poterr aberi loco ad e, . quo prius aberat, ars aliquem realem ad talem locum restestum de novo recipere, nempe rester Etum γbi; de nou praesente enim fit praesens ds per a uam mutationem; mm quidem loci, si ut, quia sit proprie locauter moueri.sed angelus es huiu*odie mutatur e ς ν secundum γbi, Cr ita localiter mouetur. etenim 'quamis angelus habeat νbi dissi, -- riuum; quia tumen sit limitatae naturae, poteri etiam ahia γι habere. Sane, angelus e potes mutarisuccessua muratiotae, quae est proprie motus; nam eri in potentia ad aha uiuomodo an locum diuisibilem: igitur de loco ad locum potes moueri , idci dissi reue, non autem
g tu m μὴ eliseum pilae: eterum, aneelus Mnes in loco H commensuratus Cr eontentus, sed vetantinens potius. hac de causa motus angeli m loco, non commensiuratur loco, nes c
Angelus esim tinuitatem balet ex loco; en enim in loco' tam contactum νmutis: ideo motus engeli in loco, diuersorum locorum Luessunt eontaZIussuccessive, G non mul; non N - poterisimul e e in pluribus lucis. In huiusinossi aurem conta tibus porgi quaedam con vitas intimiri: nam scin eorpus successue er no smul dimittit locum, in quo prius era erex hoc causetur c&hmitas tu eius motu locali; ita etiam angelus poteri dimittere
280쪽
Lib. II. Comment. VI. Quaest I. cap. 4. 1 3 De inim
niittere succesilue locum, in o prius erat: σsemotus erit continuus. poten etiam rotum Acum uidimittere, at eris totisse applicare,sics motum non esie conti reua. Ex tuo patet, arasotelis rationem, Poc arguit 6. pbU: Nullum inpartibile mouetur: quia dum aliquid est in termino a quo, non movetur, nec etiam dum es in termino ad rem. sed tune muratum es: omne ergo quod movetur,partim est in termino a quo, Omne quod partim reia in termino ad quem, huic proposito non conuenire. ibi enim loquitur de in- moueriar, parabis talis aeteto non conuenit. Praeterea, loquitur de motu continuo: nams motu no za iii 1
esiet continuus; ahquu rtis moveri diceretur, etiam dum es in termino a quo, Cr in ter mino ad quia mino ad quem: ima nams diuerserum νbiIucosio,circa eandem rem motus diceretur. fore, in quocum illorum γM,res inueniretur, moueri quom Lceretur. Herem hoc impedit motus conti itas,quia nimirum nullam contismum est in terminosuo,scuti linea non est iu puncto. inare, quod motietur, partim erit in termino a quo, parti rero intermIno ad quem. unde, quatenus motus angesis continuus , se Aristotes sententiamteit egis Vera, modo partiat. tas, non ad angelum sed ad locum referatur. Cferrum, motus angeli sile potest esse continuus, dum ridelicet movetur, partim Ar in termino a solatio prinuquo, partim autem in termino ad quem e nam in ipso moueri, es in parte primi loci, quo argumenti. deserit; er in parte secundi loci, occupat. occupat autem locum per applicati nem fis rirtutis ,sicuri eorpus per applicationem magnitudinis. Pater ergo, quomodo
angelussi Lealiter mobil9. Ad a. yrincipaleundi ui bile non est locus i sus angeli, vam licet sit plex π indiui ilis formantem, iis tamen corressondet locus continuus Cr Hisbilis, quem potessucce medimittere, Cr ahumsubintrare, sic moveri Cr es is partim in termino a quo, Cr partim in termino ad quem. uvare, hoc modo locus comtistius, non autem locus puniti es angelo propontionatus. Ad ramum bifariam ac- ιripi potest, reo quidem modo pro dimen nib M separatu esti mathematicum babem
tibiis: alio vero modo, pro carentia corporis corpus aurem moueri in vacuo, primo modo sit imposi, bile; dimensionessiquidern separataesbi nn cederent, ars ita duo com
ra moueremur smia in eodem loco, Hleset penetrario corporum ar corpus plenum potest cedere angelo,relangelus in eo potes moueri ; non enim idem eri modus ν- tritis, quosi licet corpus corpora, er corpus angelo cedit. auod secundo modo intel- i
ers, non tantum corpus,sed nec etiam angelus Haltem fecundum virtutem creatam
Hl localiter mobilis ; siquidem in his moda nacis nihil ponitur, ad nihil autem non es ν 'edlus realis. Me aurem modo non se habet angelus ad corpus. uuando ergo dicitur, scul corpus non potes moueri in vacuo, quia nuta es ibi res entia ; ita plane nec a gelus in pleno res in corpore: i. negatur ilitudo mobile namssue medalim, que cre q. . istae , cymitae, ae infinitae potentiae, rirtutem baber res ori o nam itη rirtuti et is insisti grat creatae, sicuti etiam increata, motumfert in infanti: hoc enim non patitur natura pugnat omni motus, qui essentialiter emuceesiimus. Vertim timen sit,nirtutem semitam posse trus virtuti. ferre mobile de loco ad locum , id non per motum, sed per infantaneam at inph-cem mutationem. mare, qua alatus dicuntur, nempe ammatia in vacuo moveri,cT graue in infanti, relut alsasint explodenda. - forma eorporalis duobus modis in- . . , 'rest itur: νηο quidem modo, ni sit habitudo formalis alicuius ad aliquod corpus ; a ita omne quod per si mouetur,est in potentia adformam corporalem, puta ad ubi, quodes habitudo mobilis ad corpus locans, Mi ad locum hoc autem mori angelum esse inpotentia ad formam corporalem, nullam eII inconueniens: quemadmotam etiam non uesi in umetuens sum esse in loco corporali alio autem modo, sit forma extras Crquatitativa, quae νbi baset circumscriptiuum, ideos angelo minime competere valet. hoc ergo modo angelum esse in potentia adformam corporalem, es imposibile. μου s. s. re onera, motum angeli in loco, er motum corporis proportionem habere: Hers enim