장음표시 사용
201쪽
ra qua tam opiniones tertio. In nouam conclusionem quarto. In dubium quinto. Intres opinionesseexto. In propositionem cum dia lucidatione septimo. Quantu ad primum, conclusio talis est: Bonus Deus Adae animam, non de diuina substantia, nec de maseria alia qua creauit ; sed ipsam ex nihilo creando eidem infitirauit: ad qua probandam docet Magister sent. Mimae hominis creationem emprimi in Genes: ubi dicitur: Inspirauit in faciem eius L iraculuvitae. Quam quidem innirauit, oe fecit, nonfaucibus corporeis,
nec delua substantia ipsam a si essauit Deus,ut perperam quidam maledicti hςreticisunt opinati: at bene dicitur insilurasse, quando animum ad modumstatus de nihilo θiritualiter creauit Quibus ex verbis secundo excitari potes loco quoio talis . Utrum scilicet
in corpore,vel extra corpus, sit ani producta: ad quam e medioqusionem tollendam,tertio duae narraritur opiniones lecorquat arprima fuit dicentium: in corpore animam creata esse; altera Tero
dicentium extra corpus AEductam.Hic Magister de anima primi hominis in Jecie determinat nihil; at de alijs animabus procu dubio tenendum csse dicit, quod in corpore creentur, ut ut fit de illa ; σ bςc de tribus pansiis. In quarto noua ponitur, qua talis est, conclusio. Deus, qui in virili ςtate Adam creauit, eundem ab extra in paradisum collocauit.Ad qua probandam, declarandamue conclusionem, quinto ipse Magister tabitat loco: Vir cilicet primus parens in virilissit produEius ςtate. Ad quod dicendum, parte ossematiua, quo c; non tamen causarum inferiorum vim tute, sed diuinasio. Nec id vobis mirum videri debet; nam possibialia dicuntur essesecundum causas superiores, qua minime fieri dia
202쪽
evntur posse sicundum causia inferiores 13m fe Modisi virga in
draconem diuina vertebatur virtute; nec huiusmodi contra natur fieri dicendum, nisi nobis tantummodo, quibus natura cursus aliter non innotuit ; formatum itaq; in virili Gate primum hominem Deus in paradisiumposuit, vel quia ibi non mansurus, vel ut cognosceret, non esse natura eius, ut in illi loco esset,sed gratia di mna. Circa quod negotium tres videntur fuisse opiniones, quas in sexto audietispundior Prima ergo libere dicit paradisium vocum esse corporalem prςche: altera tenet esse locum L iritualem: tertia qua Magistri videtur auribus consona esse, ponit utrunqM ; assim mans, quodlliritualitergerat 1 pumpi sentis ecclesia, uel futurae. His sieptimo, loco ultimo, propositio talis addenda venit. De fructu ligniscuntia boni, σ mali, non a natura,sid ab euentus iurosic dicti, in paradiso gustando Adampeccauit. CPro intellectu cuius cire debetis, diuersa ibi scilicet in paradisi ii afuisse:
unum vita lignum dicebatur, virtutem hanc diuinitus sibi a Deo eollatam habens; ut de tali comedentes, ides destust uo, ab imfirmitate , m morte posset construare. Aliud autem scientia boni. σ mah lignum dicebatur, non hoc habens a natura, nec ab aliqua virtute sibi a Deo data, σ indita ,sed ab euentu, quia pon eius gustum, homo experientia disserentiam inter obedientiae bonum in malum inobedientia cognouit: esius tamen illius ligni de se m nime illicitus fuit ,sed homini interdictus, ad ostendendum quam
tum malum inobedientiast, etiamsi fias in his,quae de si licitasent: se ro prsentissatis.
203쪽
MIN equidem vitio, qVid posset a cribi,si verba Magistri
non perpenderem: quare hodierna die, rimaturus sum, in ordine quatuor. Paradisisignificata diuersa primo: I ver , quid fit in I irare; tertio quςdam conssideratione digna de uni crationali; quarto ligni confiderationes.Quo ad primum. Paradisius gr a Adtio es, π latinesignificat pomarium. Vndjpoma illaparadisi , Uitu vocantur, qι fere in omnibus pom ijs inseruntur, odore , saporeq; in Via; cir triplex dicitur esse sciliaret terrestris , c sis, m 'ritualis, idest Dei visio. Ab alijspra quant ignificatione let addi prmium, ita ut paradisus qua q:bsignificet prςmium; iuxta illud Saluatoris dictum latroni, Hodie
mecu eras in paradiso. Paradisus uero terrestris locus corporeus est. in oriente, ut in nobilissimo loco; π interprpatur borrus. Estque locus humanae habitationi conueniens,quoniam temperatum aerem habet, m tenui mu, planta' soridas I, ut aerit D. Thomas parteprima. Est et locus d liciaru, m amolitaris, Cr quantum ea beatos cςlum est e Fresim ; quantum vero ad viatores locus dicitur amςnus in partibus orientis costitutus ; h-raice Edon v catur, i in lingua nostra delici ς interprςtatur, utrunq; iuncta hortumfacit deliciaru; non ibi frigus, non susIdperpetua aeris temperies, e cuius medio susprorumpens totum nemus irrigat ; de quo B da: Gab. σ Paulus Cori fias permulta dicunt : at quia locus iste secundum istos viros, nobis occultus, ignotus, quia
204쪽
eanonica sicriptura situm eius non certificat, iccirco illud tunsum dicam, Adam expulsu osse ab illo deliciarumparadisio post pec eatum. Datur et paradiso lyritualis, qui simitur pro statu Mima triumphantis,ac milιtantis Ecclesie, qui paradisufflat u vel qui tem, m amςnitatem deliciarum qiritualium dicit, m duplexesse pol, secudum duplicem Ecclesia statums dices triumphantis, militantis. Coestis vero paradisius solet capi tertiopro Dei visi ne τι testimus; vel pro beatitudine regni cςlestis,quae non e nevisione, vel proprmio. Magistersint. in distinfitione prςcedentiloqui videbatur de paradiso corporalis recolitis,in quo Adampo-fitus. Et Me de primo puncto. In altero quid sit in byrare videmdum; nec id mirum,quia dicebat Magister in textu: Deum inlliarasse in Adam 'iraculum vita: Istrare ergo, vel insufflare nil aliud est, quam 'iritum facere, m eum corpori unire. Unde diaritur, formavit Deus hominem de limo terrae, σ in pirauit in f
eiem eius Lyraculum visa; ita cui ibet hominis animam creat Deus, ut in faciem Ada ins iraculum vitae. Aliquando et in pia rure dicitur immittere, a quo inlliratio,qui modus diuinarum voeation si est, quando nos vocat dominus dicens. Venite ad me,mo.
Sub quo senseu hic eum Magistro minime loquimur, si subprimo.
Nunc tertio quςdam dicenda occurrunt loco, de anima rationali inθirata a Deo; qua cum fit potentia, o principium multarum operationu, actuum in homine, hinc diuersa fortitur vocabula quandoq; enim dicitur intelleEius, ut potentiam ad inteiligendum designat; quandoq; voluntas, quantum ad aflum producendum molendi; quandoque anima dum vegetat; dicitur et θiritus, dum
205쪽
contemplatur senses du sentit; animus dum prudenterspiti mens dum intelligit I rutio dum disternit ; memoria dii recordatur lantas dum consentit, quae ora ne utiquam disserunt in substantia,
nam una fiunt siubstantia, licet proprietates diuersaesint. Insuper, secudumsusubstantia olet anima dici spiritus, rebiectu cilicet
corporis, quatenus vero animat, dici debet anima, σ hπ de ρ- gmentis tribus. In quarto lignisignficata detegenda occurrunt,
nam multiplex lignum dici solet, lignum scilicet sitientia boni,
mali; lignum quandoq;grauiorapeccata dicuntur; eo quia lignum tardius consumetur, quastipula, denotans venialia minus grauia. Deniq; lignum dicitur Uta,s communiter oes Dosiores tenent, babui e virtutem perpetuo conseruandi vitam hominis inflatu innocentiae.Scotus vero videtur aliter dicere, q actus ligni vitae, licet habuerit virtutem proloMandi vitam, no tamen in perpet conseruandi, in hoc ratione probat; vis enim ligni vita, conseruatiua bominis, minimes se dici debet, a ligni nirmn eci sica, sed ex Dei dono in Lyeciali adstatem hominis corporalis: in homine lapso in peccatum μιμrarita, m immutata fuit vis ipsa ligno vitae,
mi irrevocabiliter flaret Dei siementia: quacunq; hora comederitis , morte moriemini. Vnde Iacob. de Valentia dicere silebat, illud sitae lignum inparadiso plantatum , duo primis conferre pirentibus, nam primo uitam perpetua prsabat, sitne aliqua in pr snti miseria, prseruans ab omni infirmitare, oe tristitia: inseper conferebat immortalitatem, quia poterant non mori. Prςterea ps longam durationem trivsari fuissent in vitam meliorem, ides T in timuernum, zL aternalitermerentur Deo viso, oe amarci
206쪽
licet varia, π genera diuersa lignorum essent in paradiso te restri; inter alia tamen duo era 'ectatissima. Unum vitae lignum, aliudscientiae boni, mali; σ1uerunt in medio paradisi, una iuxta alterum, ut ex uno amoris acciperet affectum, oe ex alio in moris Dei.Fuerunt ergo ibi triplicia ligna, sicilicet innutrimentus in documentῖ, m ad viuendum in perpetuum. Per lignum quoq; mitae potest intelligi Christus; item quilibet homo iustus, qui bonos scit Iracius suorum operum; deniq; lignum vita crux Dominica sici dici, eo quia redemptionis fractum dederit nobis: bπ de quatuorpollicitis. Insequenti ad alia accedemus.
i DE ANIMA RATIONALI. ri Lectio LXII.
ΑωeqVam accedam ad qu6Pones excitandas circa prς-
declaratam a stinctionem de rationali anima quatuor perpendam. Creationis tempus primo ; quo modo sit in eoi pore secundo; insiuper perfectionis huius gradum; originem eiusdem quarto. Quo adprimam,duo fuerunt errores circa tempus creationis animae rationalis. Primus fuit Platonis ponetis animas, in Angelos ab aeterno; quod dictu ait contra fidem, nihil enimaternum, prper Deum. Dicamus itaq; nos, quod anima rationalissimul creatur, m infundatur, non ante corpus, sid cum corpore Amul: eius etenim natura est uniri corpori; simul ergo cum corpore, m in corpore creata, oe non ab ςterno, ut perperam dixit ille, Plato. Quo autem modo in corporesit anima lsa, nunc secundo
207쪽
lleculandum uenit loco. Cum itaq; duobus uideatur id posse cocipi
mouis, uno modo,quo ad eius essentia alio modo,quo ad eius operationes V primo modo, tunc tota in toto, min qualibet eius parte eorporis esse dicetur : at si secundo cocipiatur modo, videlicet qa tum adsiuas potentias diuersas, tunc dicendum erit, noesse necesse, quod inueniatur tota, oec. sed Lolum in illa parte proportionata ad talis potentia operationcm. V. . si co sideretur anima, quo ad potentiam inicilestiuam, m volitiuam, nequaqVa dicetur rota in toto, σc. Intelligere enim velle asilus alicuius organi corporalis minime sunt, quia talespot exercere operationes absq; corporis communitate. Si vero confiderctur anima, qVmtum ad potentiae modum intellectiuae, prout intelligere est cum phanto ate, tunc ei pars determinata, siue locus assignandus, erit media cellula capitis, qγα dicitur rationalis, o no in toto corpore,sed in parte dea terminata tantum ponetur. Si vero,quo ad motivam potentium, tunc in corde esse dicetur, p quod anima ipse totum mouet corpus,
hoc, quia primo motus vitalis in corde est, qJ Uigno declarari potest; nam in omno calor reducitur ad corim in vigilia fit caloris vitalis exparso p tot si corpus, ut experientia docet hoc totum a corde: igitur, σc. Insuper, animasi consideretur, quo ad pote tiam sensitiva, tota in toto minime dicetur esse, sita bene in quin fidam corporis partibus. U.g. vis pol entia in oculo, auditiua in re, cysic de singulis est ergo tota in toto sicundum essentiam, in Hijsq; corporis partibus diuersis secundum potentias; vel in corade, ut iam dixi; vel in cerebro principaliter; Et hςc satis de phu-LIosecando. Nunc vertatur oratio nostra ad pres titionis ipsius
208쪽
Mimae gradum tertio loco; ut enim bene nostis, gradus perfectiornis animae rationalis uni quatuor. Primus est, quod corpori comiunctaperfectior sit,spiam a corpores arata; m huius ratio ase gnatur, quia pars semper persectior scitur existens in toro, quam
separata ab illo. Ecce anima rationalis compositi naturalis pars: quare perferitior in corpore, quam separata dicetur,quo ad esse naturale, operari pro hoc statu. Si vero anima, ut corpori unita est corruptibili, vel ut ab ipsoseparata, confideretur, tun procud- dubio nobilioris, a perfectiorisflatu erit separata, quam unita ;σ ne fine ratione loquentes erubesicamus, hanc assignamus ratione dicentes, quia tunc temporis ablactum erillum ad superiores subnantias habet: ut uero unita, siue coniundia, dicitur a pectu curauum , ue inclinatum solum habere adsiensium. Insiper, anima si
confideretur,ut unita corpori incorruptibili, σgloriosi, tunc erit perfectior unita, qua eparata ab ipso, hoc,quia coniundi; ops ratio perfectior est, quam partis:Iecundo ex parte appetitus, desiderij, na uiseparat emper uniri, atq; coniungi appetit: pe feritior ergo, ut corpori unita est incorruptibili. Postremo collata anima ad corpus corruptibile,& incorruptibile, gs negabit maioris esse perferibonis, dum est unita incorruptibili, quam corrupt ibili 'nonne tunc habet liberius esse, quam dum corruptibili est unita eluus nonne clarius intego, quam dum est corpori transi tabiliun ta ' certe sic,nam nunc intelligit per 'ecies acquisitas persensas, tunc p species influxas perferitior ergo,ut est corpori orioso unita,''am si arata corpori transimulabili, quam ab illo sepiraea ; sab illo tamen sensu iam declarato. Enucleazis hactenus tria ad a. bus
209쪽
bus segmentis, in ordine accedit quartum, ibi est firmo de bulas origine, no enim generatur, ut dixit ille Cremonensis Apposna ris, m male credidit, nam ex alia non est anima generata, nec ex aliqua materia i quidam sunt opinati,sed est a Deo ex nihilo procreata, intellectualis, immortalis, non materialis, sid spiritualis; no ab Angelis, sed a Deo : formauit enim Deus hominem de limo terra, . inspirauit in faciem eius spiraculam Uige Et MVatis pro procnti lectione.
Lectio LXIII. TRia coUueuerunt Theolusacri circa preseclarata insuperiori distinctione excitare quoPa. Quorum primum sic se habet. An intellectiva anima corpori unitatur, ut forma; IUuper, Num ante corpus fuerit A ducta; denique, Utrum Paradisius terrestris locus conueniens humanae habitationi fuerit. uantum ad primum, primo a steri videtur esse dicedum, quod non,m ratio a gnaturi illud enim, quod alicui secundumstr inest, I per in Ie dicitur: atquiformae essecundum se v niri materiar igitur semper ei convcniti, quam diis est; sed anima corpori inita non semper. remanet, quia teste Philo siphoseparatur a corpore,ut perpetuum a corruptibilio ergo. In oppositum se habet illud Phil sophi secundo de anima dicentis: Animam eam csse,qua vivimus, sentimus, atq; mmcmur. Igitur, .c. Circa lusionem hanc e
210쪽
tant iliuersae opiniones, quas ego si recensiere vellem,potius tempuAquam oratio mihi deficeret. His itaque omissis, ad argumentum formatum accedo, oesic re stondeo maiore sando, quae intesti debet de eo,quod insit alicui in primo modo dicendipersi, ut an
mal, quod semper homini inest: at illud, ql inest in secundo modo dicendi per se, non semper inesse dicitur, quia impediri pot; quomodo anima uniri materia competit: quare licet actu anima diem
tur separari, ob id no debet negari, quin ut forma uniatur corpori, bςc de primo quoto; cui additur altera, dum quςritur. Numante corpus primi hominis anim uerit AEducta. Quibusdam pars Ulamarisa videturAustinenda tali ratione; dici etenim olet , qdfinis principio proportionatur: at anima insine post corpus rem net e igitur, quod ante corpus creetur dici debet; sed dicetis: pr prius actus nonne in fria debet esse mageria ' silla: igitur anima in corpore, m non ante corpus habet produci ; nam corporis actus
ipsa est: quare, σc. Hoc supposito, dicant alij quicquid velint: Ad argumentum defacili ita re*ondendum, quodsinis proporti
natur principio perse: at per accidens non oportet, mita animam post corpus remanere defectu mortis, qui no potuit esse in principio creationis, per accidens continget. His duabus questionibus nectiatur in ordine Ierita, Διm Pgritur: num Paradisius humanae habitationi locus conueniens fuerit: pro parte negativa sic arguitur. Natura temperatissimae locus debet corren ondere teperati mus,
sed humana complexio inflatu innocentia erat temperati ma,σParadisius intemperatissimus ob caloris excessium, cum sib ςquin E iali ponatur: ergo, c c. Pro determinatione huius discultatis,