장음표시 사용
211쪽
sapponendum est, paradisium locum esse tamanae habitationi conis uenientem, sinon ex natura climaris absolute,saltim ex locis rim altitudine.Quoflante ad argumentam formatam in oppostomita erat dicendum; quodlicet sub ςquinoctiali, quantum est ex ci malis natura, caloris exccssessit, nihilominus p pus condisione. ibi teperamens uponitur,ut iam est dictu: Et bςcoprsentisiis.
DE FORMATIONE MULIERIS. Distinctio XVIII.
Lectio LXIII L .HActenus Acuti mus una cum Magistra sint. deprimi
hominis productione, nam vero agendum erit de mulierisformatione, ubi in ordine sex contemplabimur sescta . Conclusionem primo; Psiones quatuor sic do; nouam conclusionem tertio; quessam unum quarto; re 'onsum quinto; tandem propositione eAio. Quo ad primum ,sit bπ conclusio. Deus de costa Adae dormientis in paradiso, absq; alicuius materia alterius additione formauit corpus Euae: nam plantato paradiso, Adam in reposito,'animalibus ante eum ductis, o nomianibus proprijs eorum per eum assignatis, immisit Deussoporem in Adam. Ipso quoq; dormiente, unam de conis eius tollens, eam
formauit im mulierem: circa quam materia olent excitari quae
stiones quatuor,ut in secundo en uideresegmento: quarum prima sic si habet. Cur Deus simul inam, oe virum no creauit,sicut Angelossimulproduxit S ad quod ut restondeamus,duplicem cas
212쪽
sam assignabimus: υna enim est, ut diaboli verbia cofunderetur: altera est, ut similitudo Dei in homine magis manifestaretur. Navi Deus rebus omnibus unum creationis Hi principium, ita unus homo unum est generationis principium omnibus hominibus f qδminime fieri potuisset j simul eos creasset. Secunda qusio est;
quare 'ecialiter de costa Adae , m non de alia corporis parte sit Iacta ' Re pondetur adhoc, ne Domina ,s de capite, nec ancilla, s de pedibusproductafuisset, alijs videretur: de costa ergo, ut viro socia ipsa producta, cy' ut talis a uiro cognoscenda. Insiper, solet dubitari tertior cur potius de latere dormientis, quam Ui lantissumebatur costa, ad mulieris formationem ' hic tres rationes assignanda videtur, ut dubium e medio tollatur. Prima in ordine talis dicit ursuisse, nescilicet uir dolorem in costae siubtractione sentiret; altera ratio a Dei potentia desumitur, asscilicet in hoc Dei potentia cognosceretur. Latus enim dormientis hominis aperuit; ipsumq; a soporis quiete non excitauit. Tertia ratio, ut sacramentorum de latere Christi in cruce dormientis profluxio Hararetur.
Quarta di fultas ιb his solet proponi verbis. A. sicilicet de lacosta fine additione alterius se meti, lier fuerit formata Certe ut in textu Magsri en legere,ad ipsam aliqua alia materia ad Lia, me apposita minime fuit, at tantum virtute diuina costa illa ad totius mulierisformatione multiplicatafuit; sicut de panibus quinque factu uit mutiplicatis, ad multorumsaturitatem hominum, σ hcet angelorum ministerio, ut tacitae occurramus dubitationi, mulierisformatio si acta, ob id minime censecendisiunt creatores; bge de sigmentis duobus. In tertio ponitur bςc conclusio. Cor-
213쪽
poris Eua de eorporis costa Adae organietatio ex aliqua minime fuit seminali ratione in principise a rebus inditis ,siue creatis. Ad quam probandam, quarto scilicet loco Pstum tale proponitur. Utrum in illa costa ad mulieris productione ratio seminalis esset: ad quod ut restondeamus,descrimen inter causas primordiales, inter rationesseminales ponendum. Nam came primordiales in Deo ab pernosuere; Rationes vero seminales ex tepore creaturusunt inditae. Nesse habet restectu oncm ,sicut e se primordiales, sed re pectu quorunda tantum, artamen rationes eminales quodamodo cause primordiales dici queunt, cum rebus insuiprima con ditione inditae sint, tum quia siunt quasi principalia rerum ex ipsis producendarum principia sunt etenim qu am, qua naturaliter ex consiminalibus rationibus 'producuntur: alia vero, quaesiissem naturaliter fiunt, quorum casse tantum in Deo sunt. Ex quibus re istonsum quinto loco concludendum venis: dicitur ergo, quod mulieris formatio de costa Adae naturaliter non ,sed supernat Mitersitfacta,σ ex consequenti illa costa, ratio in ad mulieris productione, minime fuit. Hi exto addenda uenit loco talis propositio. Deus Eua animam nequaquam de Adae anima, sed ex nihilo eam infundendo condidit. Ad quam probandam,hic opini nes quorundam apponendae crunt: quidam enim posiverunt , viri animam propagatam,quod penitus iasium est, anima etenim rati natis ingenerabilis, incorruptibili'; est ,solumper actum diuinae virtutis creatiuumproducibilis, partes aliquas non habens quantia
rati uas, in quas lacerari possi: qi tamenseret necessarium o una ab alia propagata anima esset. Ajsunt opinati, eam ab initio cum
214쪽
eςt eris animabusfore creatam: at secundum fidei catholicam stem tentiam, ipsasicut omnes anima rationales creando infundebatur, infundendo creabatur tande beatus Hieroumus excomunicauit omnes animas ex traduce dicentes . Et hςcpauca proprςsenti
NVM DE COSTA VIRI, EVAE CORPUS
Lectio LXV.CIrca prςdeclaratam distinctionem multa dicenda occumrunt : quorum breuitatis causa, in prsenti meosermone, unum tantum examinandum proponam; σ insequenti ad alia accedam. Solet erro dubitari; Num Euae corpus de Adae si it formatum: mihi sine videtur esse dicendum, quod non anam in Ada nihil fuit siversuum: igitur ex illius costa Euae compus non P ductu.Consiequentlapater , quiasi de costa, tunc Adam imperstities rem lset, quod velle dicere inconueniens admota est: ergo, σc. In ver usicorpus Euae de costa A fuit formatu, vel hoc facilum per additionem alterius materia, velfine: sipriamum , potius dici deberet Euae corpus factum ex illa alia maseria, qua de costa, nec videtur posse dici secundu e quia cocta illa multo minor erat quam Euae corpus. Deinde: Deus corpus mixtum sine materiafacere non potest: igitur pari ratione tantu minime potuit facere corpus'e tanta materiae quare, me. In oppostus e habet illud, quod dici det: iudiuisibile additum diui ili, maius non facere:
215쪽
facere: at materia de se indiui rh: quare additio materiae ad materam quid maius facere non videtur; m ita per additionem materia ad costam no potuit Euae maiussormari corpus. Pro ristomsAnesciendum est circa qusionem hanc, tres inueniri opiniones: prima est dicentium, non solum virtute diuina, verum et virtute natura deparuo magnit feri posse absq; raresatilione, m materia additione a quia in naturalibus uidetur dari minimum, ut minima caro. Hςc opinio mihi nullius momenti esse videtur , immo nulla, quia licet in naturalibus detur minimum separatum, per se exi-
flens; hoc tamen de minimo coniuncito toti, no debet admitti, qu niam no datur. Altera opinio tenet, quod nec natura virtute, neq;
diuina, magnum de paruo fieri queat: quam opinionem subtersm o, m nego: non enim est necesse quod in multiplicatione quantitatem solam attingente requiratur rarefactio, ut supponebat hςe opinio. Alij tenent Deum, magnum de paruo facere posse, sine additione materiae, ac rarefas bone, quod natura finita minime poti sumptum iam patet, exsupposita potentia naturali obedientiali rei ad Deum. His in hunc modum diri istis, nunc ad rationes d luendas accedo, m ad primam dico: illam costam fulsesepem suam, σ non renperitu uersorum: erat etcnim supersuasecum dum rationem indiuidui: at non secundum rationem Epeciei. Ad
argumentum secundum de facilipotest dic , quod ex illa sola comper diuinam virtutem fieri potuir totum Euς corpus; licet quidem alii dicant hoc fastum fuisse per materia additionem, vel tunc,
vel prius creatae. Ad tertium, . vltimu reJondetur, qJ mavuno est, nisi ex magna materi ne parusi, nil parua, uem
216쪽
saliter tantum ex tantae hoc tamen no est in materia secudumst, sed ratione quantitatis hinc dicitur tanta fise materia, sub quanta existit quantitate. Et hπ depropositissatis inprsenti letitione.
Lectio L XVI. QVoniam in explanatione textus Magistrisci uis meiatio de rationibus feminalibus; iccirco in prsenti perm- tile erit inquirere. Num Eua corpus factum fit, se- eundum rationem siminalem; m non de Ada costa. D. Aug. vi. super Genes. ad partem uidetur affirmativa declinare, nam quando ola creata unt simul, tunc corpora Ada, Euae facta fuerusi fecundum potentiam tanquam siminaliter mundo inditam: at hπratio siminalis dicitur; Euς ergo corpus facitum dici debet secum dum ratione eminalem, . non de Adς costa. Ex alio lateretotum oppositum uidetur esse dicendum, quod enim sit per rationem seminalem, de aliquo naturaliter D: at Eua corpus, nequaquam feri naturaliter potuit de Adς costae igitur,sc. Ad hanc cognoscendam veritatem, altius exordiendum fore autumo; quid ergostsemen,m eiusfignificata primo tangam; I Uuper quidse ratio seminalis; Tertio ponam conclusiones quasdam itationem prperiatam, oe prsentem compledientes Quarto instantia adductς oc curram . Quo ad primum. Semen secundum Guit m Scotum dicitur esse corpus quoddam, cuius forma a natura intenditur propter
217쪽
prer alterum,ut ex illo aliquidsimile agenti generetur; vel dicari cum Gabr. cum Scoto concordante; quod semen sit corpus imperfectum, a generante productum, non propter se ,sed tanquam via ascendena ad ulteriores formasperfectas. Hic tamen animadue
tendum est, ql agentium quςdam producunt effictum immediate, suesbismilem fine alterius rationis, ut in producente ς Quoco, ut ignis ignem,osol ranam. Alia producBnt effectum mediante
propagatione. U.g. ut equus equum generans; natalis immediate
alterius equi formam minime producit ,sed de si P ducit effectum
medium, scilicet emen, mcdiante quo, equi forma producitur; en ergo siemen, non intentu a natuma propter sie,sed bene propter aliud p φ Llius: hinc Aug. H. de Trin. p. viii. ait, Omnium quippe rerum, qua corporaliter, visibiliterq; nascuntur, occulta νς mseminam istis corporeis mundi huius elementis latent, semen
seperfluum est nutrimenti tertia digestionis, cuius significarahςc :quandoq; enim fiumitur P superfluitate tertia digcstionis; aliqua-do et pro verbo Dei, q/gratia vivificat, oe semen crescerefacit,
quod solus dominus tribuit. Capi quoq; solet semen pro adis liberi
arbitrij, ut ribit Gabr. hoc aut Deus Angelis fomen concremit, - quia eis liberum arbitrium dodit, per θl poterant se conuertere ad Deum,msc Dei recipere gratiam; nos hic de emine primo modo capto loquimur, non alijs duobus modis; inde ratio seminalis prouenit, de qua nunc sicuri agendu est loco. Ait erxo primo, in bis Bonaventura, volens nobis,qs quid est rationis seminalis aperire, quod ratio seminalis nihil aliud est, quam potentia adtiua materia indita, q est essentiaborma, cum ea ea falsorma mediante natur s operm
218쪽
operatione, qμs non producit aliquid ex nihilo. Scotus vero dicit,
quod ratio seminalis est aliqua forma siminis, inquantum semen est j m illud, vel est forma siubstantiadis inis, vel qualitas nec ario consequensformam substantiale eminis sicut forma triarici in tritico, vel qualitas consiquensformam eius, nec semen, nec ratio sieminis, sunt coma natura, quia semen fit ex nutrimento, tu
quos ne dicitur esse ratio siminalis, ut in Jbienti; necfemper semen i minante est,cumfiat de siuperfluo alimenti. Hςc Scotus. Ratio deinde siminalis secudum Gabr. dicitur esse qualitas aliqua in s mine, obstonens P introdu honeforma perfletioris. Insuper, ait, quod nec semen, nec ratio siminalisfuit in costa Adς, 1 sectu formandi corporis εις, quia cocta Ase immediate conuersa est a
Deo in eorpus mulici is miraculose sine acquisitione formam v m di aru ; ibi ergo, nec femen, nec ratio seminalis, nec qualitas aliqua in costa concurrens actiae ad corruptionem c ς, ormationem corporis mulieris. Nullum ergo sine ratione deprςdictis ponenduerit in tali formatione, σ licet vn formitas inueniatur in femine, O in mate1 ia, ex quas erisolet genitum, cu in principio h c unia firma appareant, ob id non est dubitandum de diuersitate organorum in animali; quia hoc in casu ad virtutem diuinam recurrenda erit. His ita prςmi,consideranda erit diserentia inter rationem primordialem sobed enitalem; naturalem ; eminalem. Ratio enim primordialis dicitur esse ideatis ratio in mente primi. Ratio et ero obedientialis, dicitur pote: ia passiua creatura, res ectu Dei. Ratio deinde naturalis, potent ia est activa, vel passiva scundum quam aliqaid fit naturaliter. Ratio tandem seminalis rationem
219쪽
contrahit naturalem; omnis enim ratio seminalis naturalis est,sed non e contra; immo illasti, qua es in semine. Nunc tres ponendae sunt conclusiones. Prima es: conuenienter facta est mulier demiro ad viri dignitatem struandam, ut scilicet principium totius suae Ipeciei. Secunda conclusio: conuenienter facta fuit de viricosta mulier ad designandam amicabilem ,osocialem communicasione inter virum, σ mulierem. Tertia conclusor Euς corpus, non est factum de Ada costa secundum rationem seminalem, ut ex iam dictis manis sum est: propterea ad ratione ormatam dicitur , intcstgendam ese de potentia obedientiali tantum,qua proprie dici minime potest rario seminalis. Et bςssalis.
NVM IN MATERIA RATIONES ALIQUAE
Lectio LXVII. QVia si eritis de raetionibus seminalibus aliquat iller m
ti actafuit, iccirco in prsenti duo inquiram primo. - Num aliqua rationes leminales sint in mate1 ia comeedendae. Prςterea; Num intellectiva anima cum femine produc dicatur. Quam v ad primum; pro parte nexatiuasolet argui, primo sis: quicquid est extra ammam,rcs cst, o non ratio: at quicquid in materia est, dicitur extra animam esse: igitur res no ratio: quare in materi eminales rationes minime admittcnda. Uuperi detur, quod siemen aliquid actutum importet ; sed in materia nodebet tale aEtiuum quid poni: igitur, me. Minor patet ; quia
220쪽
materiae proprium est pati, non agere: siminales itaq; rasiones in materia nequaquam concedenda. Pro intelle tu huius quoiti, in memoriam rationes primordiales; obedientiales os inales reuocanda. Primordiales enim sunt rerum rationes, ut in Deo Irςexistunt: Di Deus res, ut artifex olam, oes baἷrns cientias, per ιntellectomproducit. Ratio vero obedientisis, potentia es,inereatura existens,ut de ea Lit, quicqvid contradictionem non implicat quo modo creatura, re pectu Dei, tis Obedientialis vocatur. Insiper, rationes minales, actiore virtutes sunt, nec non passiua rebus collat ς secundu quas non quodlibet fit ex quolibet neq; quolibet modo, sid determinatu ex determinato per media quoq;
determinata. His notandum unum accedit de rationibus semis
libus, quae in illis inueniri maxime dicuntur, quibus simile ex simili P ducitur,ut pre cipue in viventibus a talia enim frie exfemine generaritur, cy ex virtute astiua, oe passiva. His pr i sis, Ad . argumentum primhm re pondetur,dum dicitur, quod ratio non solum sumitur propertinentibus ad intellectum, verum etiam pro omni eo, ql causalitate importat, reripedis alterius; I g. quando dicitur , quod in igne calor est ibi rario calefaciendi. Ad alterum dicitur, quod sub siminalibus rationibus comproenduntur non solam a Ziuae virtutes Jed etiam eis passimae correllondentes, V. g. in anima is generatione semen illud, quod ministratur, solum non dicitur ex parte viri: at etiam ex parte mulieris: principalicis immen illud υidettir dici debere semen, in quo virtus activa ub quo sensu loquitur Philosophus. Iam primo de duobus enucleato quς- sito a alterumsubsequitur tum quςritur. Namscibcer intelles bra. anima