장음표시 사용
371쪽
Num licet opus nostrum,secundum operis substantiam consideritu, meti a nostro libero prouenit arbitrio, gloriae aut uita pernae non fit condet num, ob maximam in Hlialitatem, attamensecundu quod procedit a gratia Spiritus sancti, ualor eius poterit attendi secundum virtutem Spiritus sancti, mouentis nos, ad uitam Nemnam , σ ita ibi apparebit Huaditas quςdam inter meritum,prmium; ita υt, iam non tum sit meritum de congruo, verum sit de condigno. Nunc ad argumenta uenio, m ad primum ,similitudinem nego adductam de merito, m demerito restectupeccati, cuius ratio assignatur,quia licet ex sua ingratitudine plus demere tur quis, non ob idpot mereri de condigno , quia hoc totum ab alio
prouenit, π dependet. Ad illud in ordine secudum, confirmatum aut& ritate Apostoli, de facili r ondetur, dum dicitur, quod Apostolus non dicit, quod corona gloria reddatur secundum iudicium,sed quod reddetur a iusto iudice, quia a domino, qui iustus est, σ misericors bonos coronando,qui ex condigno mereri nequeunt, nisiis alio, ut tactum fuit in corpore, id habeant. Et hςc satis. 'PRAEDICTA REPETIT, ET C. Distinctio XX VIII. Lectio CXIX. IA M ostens in libero arbitrio escienti gratia adamussim: e
sequenter nunc agendum uenit de liberi arbitrij si ficientia sine gratia, ad q/faciendum, ut prsens diuidatur distinctio, septem in ordine tegendemus. Conclusem primos Infinuati
372쪽
nem sicundo; Pelagij increpationem tertio; Eius reqonsionem, quarto ; Propositionem quinto; Rationes quinq;sexto; Conclusionem cum determinatione sieptimo. Quantum ad primam. Sit hπconcluso. Et si liberum arbitrium in merito dicatur magnam ha-ιere virtute, tamen sine gratia minimesi scit ad salutem. Hanc molintes sicando infinuare loco, una cum Magistro ita dicemus: Lbiru arbitrium homini si fere minime sine gratia ad salutem, quavis Pelagiana hςreses opposium sintire uideathr. Num Pel gius monachus, sed malus monachus, quia male tiebat, oe pertinaciter, a quo talis h ess denominatur,intantum de libero ambiatrio pi sumebat, ita ut o gereret, gratiam Dei dari, secundum eius me; ita. Insiper, hominem posse mandata Dei ne gratia imphre. Ad qua opinionem sequuta est increpatio, de qua s sermo tertio loco. Unde increpatus a comonachisuis dicentibus, ad 1 ratia tune, nec syria e et i absq; gratia possemus adimplere mandatu'qui re*ondit ad hoc, ut homo facilius cum Dei gratia posset adii plere prςcepta; addi bat prςterea maledictus iste inconuenientia multa alia, sicilicet ex hocsquentia, V.g. orationes, quas facit E clem, nihil his conferre, pro quibus fiant ,saltem infidelibus,
peccasoribus,seu delibus, quia exsua natura, Ppraaq; voluntate ad Deum conuertantur, σ non ex orationibus nostris. Insuper, paruulos nascisne peccato originali dicebat, quod totam h eticars: igitur, ehςreticus: quare eat in malam crucem, quia in tantam deuenit cςcitatem,ut diceret,qua nessensui, nec ullo modorationi erant cosiona,mhςc depundiis quatuor. In quinto ponithrtalispropositio. Licet viatoribus liberumst innatum a1 bitriam,
373쪽
tamenfine Dei gratia nullus potest adimplere prςceptr, nec uitare peccatum. Pro cuius intellectu rationes quinque ,sexto loco adducuntur: quarum primasic se hauet ad confirmandam opinionem pelagianorum iam pi pactam. Homo, dicebant isti h etis per solum liberum arbitriam, sine gratia, potes uitare peccatum ficere bonum: ergo per lum liιerum a; bitriumpot mereri: consequentia uidetur isse clara ex hoc, quia hcmini culpa no imputatur, in eo qd uitare non pot; obsumptum per Aug. manifestum uidetur; nam ait ipsi, quod voluntas est,qua peccatur, o recte vivitur. At errant :lli, ex falso intellectu authoritatis D. AN. quae habet intellimum additione, V.g. Parcete vivitor, o stoete gratia, ohςretici maledicti; m qua peccatur disset e gratia. Altera ratiosi se habet smandata Dei sine Dei gratia seruari non posnt,
tunc aliqui non seruantes ea, no peccarent, ut patet de paruulis in originali peccato natis, at consequensfalsum est; cy' consequentia patet authoritate beati Aug. dicentis, quod nullus iubet reputari
reus adeo quia non fecit, quo acere non potuit. Cui dise cultati occurrens ipse M ster, inquit: beatum Aug. hoc verbum scripsis contra Manicheos,duas in homine ponentes esse naturas,bonam unam, alteram malam. Bonam a Deo; malam aut a diabolor
quodsi ita foret,tunc secundum malam illam naturam, homo bona facere non posset; nec unquam velle bonum: σ tunc Hi modi, non esset sibi imputandum, qδ non faceret bonom, nec etiam, quod . malus esset. Tertio arxucbant sic. Homo pota peccato resurgere, sine gratia: ego , boηu faceresine gratia: patet hoc per Aug. dicentem, quod mutare voluntatem, es in nostra potestate. RGndet
374쪽
pondet Madster ad Aug. authoritatem, dum rite esse intelligemdιim hoc modo,qδ quamuis mutare voluntatem in nostrast pol nate, hoc nihilominus a Deo est per gratiam. His tribus rationibus, quarta in ordine sic additur. Homo diciturposse credere in Deum fine gratia: igitur, oec. Patet per Aug. ita dicentem, qδcred re, velle, est nostru Ad hoc dicitor, ql aliud est credere principanter, m aliud ex consiquenti ; primo modo concedo, qlcredere, Dei sit, oe velle principaliter, nostrum aut excosiqueti,sc ratio nalia. Huic nectitur vltima in ordine ratio quinta δα Haberemem, est naturale homini: ergolae Dei gratia, in Deum homo credere pol, m fidem habere β: ergo ex consequentit terit benefacere. Resspondetur ad hoc, ese quidem naturale bomiani, secundum inclinationem, fidem posse habere, quia dicitur inclina, i ad credendum, m diligendum Deum, attamen credere, σintelligere meritorie, non fit, nec est fine gratia, o bςretici. Postr mo ex prς lictis inptimo venit apponenda concluso loco, hisice merbis. Aberrant toto odo omnes illi, qui dicunt, nos ad bonum Dei auxilio non indigere. Errant iliter illi, ut Manichii, ponentes hominem propter malam naturam, non posse peccatum vitare: errant similiter illi, qui ponunt homines peccare minime posse propter naturam bonam ,scut maledicti Ioviniani, quia Medicentes,m perperam asserentes, liberi tollunt arbitrij libertatem;
fecundum quam,ut tenet sententia catholica, homo siemper potes peccare non teccare. Et lac de tota distinctione,propi senti.
375쪽
LECTIONES LIB. SECUNDI. 33ILectio CXX.ΙA M plane declarat uit prςcedens illinctio ad aures Maia
s risient. Nunc vero examinanda venit, ibi no principalias e nobis osserunt inquirendae quorum prim si . Num sine gratia , veritatem valeat homo aliquam cognoscere , siue intueri. Alterum est: num aliquod bonum sine eadem gratia quea acere. Circa primum, extant rationes quςdam pro negativa parte, qua si
prima sic se habet: sensus visus non potest videre sine extrinseco lumine: igitur nec intellectius quid intelligere, absq; luminesve addito, quod gratis durum est. Insuper ,possibile non est veritalis
scientiam acquirere per doctrinam exterius, nisi Deus doceat interius , ait D.Aup lib. de Magistro; ergo 1nulto minus per inuentionem, oesic nullo modo: quare, ctrc. In contrarium video vos, argumentari posse dicentes sabsque gratia non possemus aliquod verum cognoscere; tunc intellectu, sua fria careret operatione, at hoc inc onueniens est rergo, me. Isuper, nullum nostrum intel-
ere esset pure naturale; hςc incommoda sunt, ad qua tollenda, erit incendum, qδ homo sine gratia possit aliquid veri cognoscere. Pro intellectu seius qusionis, distinetio de duplici gratia prmittenda ect , uno enim modo sumiturgratia P Dei grata prouidemtia, qua Deus gratis rebus ossus ea impendit, qua ipsis conuenire dicuntur: alio modo, habituali dono inpotentia anima recepto. Primo modo, nulli dubium est, ql fine Dei graria, nequaquam quidpossumus intelligere, quia 4 et velle tentare impossgile onus modis: non enim possibile est sine intellcctu in: Eligere, que Dcus homini
376쪽
hunc actiunon exorbitare,'ita non peccare mortaliter. Inflatu ver o natura corrupta, ut puta post peccatum parentum, nec se est in grat ia, vel inpeccato Used quod duobus intelligi habet modis, vel de peccato comisso, uel comittendo: si primo modo ne gratia non pol homo vitare peccatum, cu nequeat de peccato satis aceresnegratia.Si vero loqui uoluerimus de peccato committendo,tunc distinctione opus erit,uel enim peccatum erit contra prςcepta iurunaturalis, vel contra prςcepta diuina:primo modo potes concedi pars affirmativa, at secundo modo minime. His ita prςmissis, rationes modo luendae, deinde erit finis prima qusionis: dicitur ergo ad primam, quod voluntas defectuosa dupliciter dici pol, vel
quantum ad actum, vel quantum ad reatum. Primo innitendo,Nadhςrendo malo fini, tunc illius actus defectuosius, oe peccatum; at quantum ad reatum, non inconuenit, quod voluntas posse opus bonum eligere,oe quodcunq; malum euitare. Quia licet is ectuosast, quantum ad a1tum, oe in eo, quod nititur malo, ncn propter hoc tollitur ratio, quin ei possit inniti, m ita malumstiturum δε- nitare; conceditur ergo, quod voluntas defectuosa actum P ducat defectuosium, quisit peccatum,quantu ad aritum, actus dicet malo a thgrendo: negatur nihilominus,quod malum, quantum ad reatu, ut diximus, nequeat euitare, π hςc deprima ratione. Adsecundareθondetur: moriendi necessitatem ex originali culpa quide esse
consequutam, at non ex arituali peccato, qδ oes committunt: ratio ergo primo modo conceditur; at secundo modo negatur, siequsio prima finitur. Alter. obsequitur, dum quςritur. Numine Dei gratia diuina quis valeat a implereprs cpta. Homo, ut trimo
377쪽
primo a tectu mihi videtur, in gloria sine gratia esse non poten:
igitur nec diuina prςcepta sine gratia implere, alloquin malum nunquam committeret , consequenti damnationem se ipso fugeret, at hoc dici no debet, neq; primum tenendum erit: qliare fine gratia diuina homo non ualet adimplere prςcepta. Insuper,
inqu:t Aug. dehςresibus, hoc pertinere adhςre P elagianorum
credentium pertinaciter, naturaliter hominem sine gratia adimplere diuina posse prςcepta,ad qua malam pestem euitandam,pars hilari vultu hπ tenenda , qil homo nequeat talafimodi sine Dei grat ia, oec. In oppositum ilicetis vos: cur ergo ad Rom. ita fatur Apostolus: Gentes, quae legem non babent, naturaliter, qua legis sunt, faciunt ' videtur itaque, qδ legis prςceptasne gratia possint impleri. Pro determinatione huius difficultatis duo sunt pr it tenda e quorum primum est, quod in omni prςcepto duo considerantur,scilicit prςcepti materia, oe finis. Materia prςcepti ,sibobigatione cadit, est enim illud, quod prςripitur. Finis aut prςc pii sib intentione cadit, naprςcipiens intendit, ut medianteprocepto ad illud perueniatur. V.g. legislator prςcipit non percutere ciuem, oe intendit per hoc inter ciues fouere amicitiam: sic Deus dando sidelibus prςcepta, intendit siummum bonum. Alterum in ordine sicandum memoriae tradendum, distin tione rellicit primcipiorum , idest prςceptorum; qu am enim siunt iuris naturalis, quςdam aba iuris sivernaturalis. Hisprςmissis, duae ponendae siunt
coi lusiones, deinda rationessoluenda. Prima coclusio talis. Homo fine I teciali gratia valet implere iuris naturalis prςcepta; nec
mirum, quia potentia dicitur posse in adlumsibi proportionatum,
378쪽
tit in proposito est. Altera conclusio. Homo sine Dei gratia iuris a uini ,siue supernaturalis, adimplere minimepol prςcepta, cuius ratio es duplex : primo, quia potentia non est proportionata intadem actum: quare, ut proportionetur, eget gratia, no ergo iuris supernaturalis homo diuina sine gratia, pol aisimplere prςcepta: qqibus actus virtuosiprmpiuntur,sta ius vicis prohibentur per prςcepta negativa, ut illi per a firmativa. Altera ratio assignatur, m est, quod habere gratiam sub pcepto cadit: materia itaq; prςcepti ,sue prςceptum sine gratia potest impleri. Nunc ad rationem prima adductam paucis dicendum, quod bomo sine gratia prmia qualitereunq; data nonpotest esse in gloria, sic nec diuina seruare, π adimplereprςcepta sine diuina gratia. Ad illud Aug. de facili dicitur argumentum, quod habet intelligi de mandatorizimpletione cum peruentione ad finem a legi atore intentum: illo etenim modo fine Dei gratia impleri nequeunt. Et hςc de duobus punctis. In tertio quςritur. Num sine dono Jeciali homo se ad
gratiam valeat pr*arare: mihi, quod non, videtur, nam homo mortuus corporaliter se ad vitam corporalem recuperandam pro
parare non pot: igitur nec mortuus L irituabter poterit se pr*arare ad vitam stiritualem, quae est per gratiam. Insuper, qui trahitur ab alio, per se ipsum aci gratiam prvarare non pol, at nemo
tralitur, nisia Deo: igitur. Hoc Dan. authoritate aeclaratur ita dicentis. Nemo pol venire ad me,ni later, qui me misit, traxerit illum : quare, σc. At dicetis vos : cur ergo ProuerAorum MLCap. dicitur: Hominis est animum pr*arare' sid homo hoc per stimum potest, itam excoUequenti poterit ad aliquam se prum
379쪽
rare gratiam. Pro determinatione huius quesiti, dimittam varias in medium adducere hic opiniones; illua tamen flentio minime inuoluam, quod videtur is nostram pertinere utititatem . Dico ergo, quod riuia,ut alias tactumuit, quandoq;sumiturpro dono habituali infuso anima rationali, quandoque et pro dono naturali.
Tertio pro Dei prouidentia. Si primo modo de gratia loquamur, homo dicitur posse seprvarare ad gratiam a vi alijs duobus modis neqπaquam, nec et fine gratia primo modo capta dicitur posse sisycienter,sed leuiter insus 2 ienter, quia non iocaciter jic ergo,
m non,ut ex dictispatet. Nunc rationes e medio tollendae, deinde erit finis. Ad prima de morte corporali, π Lyritualismilitudo, siue coparatio negatur, σ ratio est, quia in morte corporali attemduntur duo: scilicet priuatio actus vita, oe potentiae; at in mortes'irituali licet tollatur actus remanet tamen pol et ia,et aptitudo ad vita gratia recuperada; no aut naturae. Secudu argumetu dicitur currere de gratia pro dono habituali infusio a Deo Jne quo nullus pol ad Deu ire.In attingendo itaqsne ultimu, gragia exigitur, at
in narado se ad tale fine, hoc sue steriali dono, de quo dictusvita nobis non est negandu. Primo ergo modosine gratia non pol homo , at secundo modosiose ad gratiam pr*arare. Et hςesaris.
VTRVM HOMO ANTE PECCATUM, ETC.
Distinctio XXIX. Lectio CXXII. HAee est distinctio vitesima nona in ordine huius lib. secun
die circa quam uersinuri continuationem primo loco tam
380쪽
gemus, deinceps ad diuisionem accedemus. Quantum ad primum. ex quo determinatu fuit superius de gratia ab olute, nunc de eadeper comparationem adflatum primi hominis agendum. Habita in
hunc modum continuatione , una cum intentione, diuidi modopothge distin bo in puncta novem .:In quorum primo ponitur una conclusio ; In altero dua questiones ; In tertio re ponsiones sis quarto noua coclusio In quinto insinuatios In sexto solutio cuius dum authoritatis Genes. In septimo propositio; dubium in octauo a solutio in nono. Quo ad punctum primum, conclusio talis ea. Inflatu innocentia primus homo gratia non videtur indiguisse ad malitiam expellenda, at bene gratia, m charitate ad exercendum iustitiam. Hanc manifestaturus Magistersent. in altero puncto duas inquirit qusiones, quarum prima flos babet. An primus homo in flatu naturae instituta gratia tam operante, quam cooperante indiguis ' altera quesio est. An primus parens habuerit et virtutes ' δpositis discultatibus ,supersiunt resi οὐiones in tertio apponenda loco. Quantum ad primam, Acitur miraq; gratia india gulse, licet gratia operante Oibus modis,ids sicundil OAn modum operandi non eguerit: illa enim gratia duobus dicitur operari m dis e primo liberum arbitrium a malo liberando, oeseruitutepe cati ; secundum que operandi modum gratia operante non indiguit primus homo, satunc temporis in illo sivo primo flatusine peccato
erat: alio modo talis gratia operari dicitur, hominis voluntatem
ad bonum prostado: siub quo sensu indiguit gratia primus homo
in illo innocenti atri huius ratio a gnatur, quia eius uolumtas escaciterpres in bonum moueri nopoterat. Nam bona absis T a gratia