장음표시 사용
381쪽
gratia mereri minime poterat, ut aperte testatu D. Aug. in Enchi. Accedo nunc ad secundam Psionem de virtutibus iam propositam,vbipro re ponsione,quidsensierint quidam, non omittendum e sunt enim opinati nonnulli,primum parentem virtutes mianime habuisse, quoniam Deiprςceptum contempsit, ideo iustitiam non habuit, nec prudentiam, quia bi non prouid bat: non temperantiam, quia alienapetjt : no fortitudinem,quiapra segestioni non restitit.Huic persasoni volens res ondere Magister, ita ait. Dcet Adam, quando acitualiter peccauit, tunc temporis virtutes illas non habuerit: ante nihilominus eius peccatum eas habuisse diacitur,qδ multis sanctora testimonijs affirmatur: ait enim D.Aug. in quadam Homelia; Adam perdita charitate malus inuentus est. D. Ambr.de hoc eodem ad Sabinum ait.Quando Adam solus erat non sprmaricatus, quia mcns eius Deo adhςrebat. Non est ergo dubitandum, homincm ante peccat sino habuise virtutes oed bene
illis per peccatum expoliatum fuisse Et bςc de tertio sigmento. In quarto ponitur hςc δposais, silae coclusio. Primusparens propter peccati indignitatem de paradisio est expulsus,oe de ligno vite comedere prohibilus: propter quodpoterat,si perstitisset, vivere iupernum: hanc uolens in quinto membro insinuare Magister ita dicit: Primum hominem in sui peccati pςnam a paradiso loco uoluptatis eiectum, nec non ab esu ligni ,per cuius sum vivere poteratin ςternare nosic post peccatu,sed aηte; m h de quinta parte. In sexta soluenda uenit authoritas Gen. qua innui viaetur, qJ et post peccatum ,side ligno uitae comedisset in pernum vixisset ergo talis authoritas Videte ne forte manum siuam mittat ad lignum uita,
382쪽
etituat in aeternum.Qua sic glosanda e s. Videte vos Angeli, ne comedat de ligno uita, quo indignus est, de quo tamen, si perstitisset,c γ comediset, procul dubio in aeternum viseret. His sieptimo loco venit addenda talis propositio. Licet probabile sit, Adam in illo innocentiae statu de ligno uitae comechoe,attamen, quia requenter eius usum minime habuit, iccirco immortalitare non obtinuit. Proculus probatione octauo dubitatur loco. Utrum de ligno uita te peccatum comederit.Sisic, cur non sit ficius immortalis 'pos dubium nono sequitur restionsio loco, dum dicitur, quod Adam ante peccatum de ligno uita comedit, quia sibi ad usum .safuerat ligna concessa prper unum, de quo frequenter quia non gustauit, ideo lignum illud immortalitatem sibi conferre non potuit: quare immortalis carens us Irequenti illius ligni effici non potuit. Qua esuperbesie inpr senti habentur distincitione. Et hςjasis.
AN IN STATU NATURAE INSTITUTAE,
Lectio CXXIII. EXammaturi distinctionem superiorem iam declaratam
tria nobis inquirenda erunt, sprimo. Num gratia in primo statu eguerit homo. Insuper, Num tunc temporis Adam oes habuist v irtutes. η dem, Num opera magis merit ria fuissent, qoam modo. Circa primum ad partem negativam declinantes quidam ita regumr: gratia supponit culpam, at in illo flatu non erat culpa: ergo nec indigebat gratia: In eontrariumst
383쪽
habet Apostolus ad Rom. 6. Gratia Dei vita aeterna ; in quolibet ergo flatu videtur fui se necessaria gratia ad vitam nernam consequendam. Pro determinatione quoti velim uos ire: hominem primum in gratia fuisse conditum, eaque eguis ad meritum vitae pernae, quoflante ad rationem adducitam de facili erit restodere,
distinctone pmissa de duplici flatu, ante peccatu,'post. Gratia pro hoc flat upponit peccatum, at pro illo statu non, π sic ruit
ratio formatae non ergo eguit gratia, quo ad culpam, quae ibi non erat, nec quo ad illum conseruandumstatum; at bene ad vita pernam consequendam. Explanato paucis,'enodato uerbis primo puncto, accedit alterum in ordine fecundum,ubi inquiritur. Num
oes habuisset virtutes primus homo. Mihi certe, quodsic, videtur esse dicendum; nam suist maxime perfectus: ergo oes habuisset virtutes: Insuper,si caruisset virtutibus pro illostatu, cupostme
catum eas acquirat, de incommodo,N peccato commodum repo
laset, at hoc inconueniens est: ergo. Pro intelligentia determina. tioneue huius quoioni cire debetis: virtutes in triplici gradu r periri, quςdam enim mi Theologica; qu a intellectuales a quaedam uero morales. De illis primo, oesecundo modo captis nulli dubium fulsent enim in primostatu, quia melius est e se, qua non De moralibus uero dubitarunt quidam, quia ibipassiones m randas non ponebant, cum ora raetioni essent Abiecta; at pro usritate rei velim uos scire: virtutum moralium quasdam est circa operationes,m est iustitia,O bberalitas, m huiusmodi; alias utro eis passiones moderandas.De primis dicendum, scuti di usuit de intulectuatibus; ibi enim fuset ratione superius allata.De alijs
384쪽
veropol dici , quod ibi et fuissent, vipertinentes ad rationem originalis iustitiae, velformaliter, ut quidam putant, vel virtualiter; sic acquisita nosuissent,sed innata, vel infusae. Nunc ad rationes duas formatas quid dicendum, audite ; nam prima currit de perfectione innatara infusa, node acquisita. Unde tune nonfuissent habitus acquisiti, ut mori. Secunas rario currit de commodo ex peccaro, quia nullum is hoc commodum reportare dicitur, nam perfectionem, quam nunc habet tractu temporis, cy discultate acquirendo, tunc habuisset a principio plenius , m altiori modo, quo ad illa passones appetitus si liui reθicientia. His tertio
qWrendum venit loco. Numpro tunc opera meritoria magis, quat Vulsint ; mihi videtur, ql non; qqia nunc distisilius ea bene operari, quam prius: ergo. In oppositum dicetis uos: nonne quato aliquid est purius,melius eΗ ' at inflatu innocentiae merit uisent puriora: stitur, me. Pro dilucidatione huius diFcultaris quςdam prςnotanda sunt, oe primo, quod meritum duplex est, essentiale, o accidentale: insiuper, quod comparatio fieri pol status ad tum , σ hinc inde aequale meritum re 'ectu prςmj essentialis. Quantum uero ad prςmium accidentalesue meritum, ql ex dis
cultate operis Puenit,ut in marismis, i virginitate nuti dubium, quin merita moderna excedant, qua tuncfuissent. Si ver at co- paratio meritorsipersonarum singularium statuspristini,sem dern dicendum est,ql tantum possunt homines mereri nunc, qu tum tune, sed non it acile. His ita prςmissis, nunc ad rationem
adductam reθondeo, σ dico, quod meritum in promi ex dis
cultate operis non augetur, nec ex eius narura,sue conditione, α
385쪽
solum ex conditione operantis. Vel meritum augetur, hoc ad meritum dicetur accidentale attinere, non essentiale, ita ratio
remanet siluta. Ad illud in contrarium dicitur, quod puriora quia de uisent, at non essentiatiora: Et hςinatis.
Distinctio XXX. Lectio CXXIIII. IN )uperioribus insinuatsi est licet ex parte qualiter primus deliquerit homo, m quam pro peccatopςna subierit. Quibus
numc adjciendum est,peccatum,ac pςnam per eum transisse in posteros. Posita in hunc modum continuatione una crimentione,
se perest considerare modo prsentis distinctionis diuisione: mihi etenim apparet, quod in octo b c urpari possit partes. In conclusionem primo; In proposit sipro dilucidatione coclusionissecundo; In alteram conclusionem tertio; In influuationem quin to Ins lutionem duarum di cultatum quinto; In fossione emo a DPςsitum si timo; In vn rcirca uerba Magistri notanta octatio. Quo ad primum conclusio hςc est. Primorum parentum originese, actuale peccatum fuit mortale ab eis in posteros derivatum. cuius intellectum secundo loco proponit Magister , m peccatum,m p am peccati in posteros transire; quod peccatum dixerunt quida esse actuale ipsius Adae, qδ authoritate Apostoli nitebantur
probare, ita dicentis: Sicut per inobedientiam unius hominis peccatores constituti siunt multi, ita, oec. videtW itaque, quo uerit Peccatum
386쪽
peccatum actuale. Quidam alij, ut Pelagiani, existimarunt peccatum, quod intrauit in mundum per Adam, et a Dale peccatum esse, at non ipsius Mae,sed cuisbet hominis .introdus tum tamen
in mundum per Adam, no introductione originis, at tantu militudineprς ricationis, eo ga ille unus Οιbus exemplum reliquit: at hoc consenti minime videtur,nobilissimi Auditores: dato enim,
quod originale peccatum siolum diceretur exemplum peccati prς- siti ad peccandum, tunc et deberet dici, quod transiret a semone in homines, qui primum peccandi reliquit exemplum: at hoc quid absurdius ' tenedum igitur est peccatum ab ipso Adam in posteros transiuisse, non filum imitationis exemplo, at propagationis, σoriginis vitio; ut aperte fatetur D. Aug. ita dicens, qδ originale
peccatum, transiuit ab Adam in oes per eius carnem vitiatam, cocus sentiabier generatos. His tertio venit addenda loco talis coetusto.Originalis culpa est quςdam habitualis, m vitiose concupiscentia excitans in nobis contra rationem demeria. Ad quam insinuandam Magister quarto ita dicit loco. Peccatum primi homianisecundum veritatem esse culpam a primis parentibus per originem in posteros tradurita, quae culpa hominis adius non est, at bene quςdam habitualis, m vitiosi concupistentia in homine mala ex citans demeria, quae quandoq; insacra pagina asnctis Doctoribus languor naturae nominatur ; quandoq; lex membrorum; quandoq;fomes peccati; quandoq; lex earnis; quandoq; t rannus ; ta-dem concupistentia, vel cocupiscibilitas. Nunc quinto loco luemdae uni di scultates duae cuius iam maledi Eli h etici Iuliani quς- rentisprimo, quo modo originale peccat uparuulossiubintret, cum
387쪽
nec ipse genitus, nec generans peccet, nec conditor. Insuper quςr bat. Num tale peccinum sit a nasura, vel a uoluntate. Quo ad primam de facili dicitur, secundum mentem beari Aug. quod odiosa primi parentis inobedientia fuit causa, quare in nobis natussit fomes peccati, σ concupiscentia. Adsecundam reflondetur, si in nobis quide talepeccat si necessarium est, in primo tamen parente voluntarium fuit. Hispropositio sexto venit ponenda loco talis. Omnes, qui descendunt ab Adam, propaginis lege in lumbis eius fuere seminali, seu materiali ratione. Ad quam probandam quorum proponitur septimo. Quςritur enim, quo modo in Adam p tuerint ese secundum carnem oes homines, cum nec tot atomi in ipso esse potuerint, quot homines ab ipse processerunt. Proposito quoito, g d nunc dicendum, audite. uatenus ergo aliquid ab ipso primo parente decisum est, a quo sine alterius additionepersolam multiplicatiοηe materia in se ipsam corpassiiij eius generatum,aelum est,a simili per decisionem in posterosfacta humanum genus multiplicatum est, ita patet, quo modo materialiterim cause liter oes homines in ipse Adam fuerint. At quia hic disium est, genus humanum multi licatumper illud decisum ab Adam ,pr pterea Tnum octauo circa Magistri verba venit notandum loco, quod est tale: nihil extrinsecum conuerti in humana siubstantiam, qua ab Adam est,quod dupliciter probaripotest, primo Euangelij authoritate dicentis, omne, qδ intrat in os, in uentrem At.Im super per hoc, quod omnes in resurrectione habebunt quantitatem persesiam sine alterius materia additione, qua in parte Magister non probatur, at redii intuentisaluabitur, no enim negat existis,
388쪽
quod alimentum non transieat in carnem: bene negat transire inhumana natura veritatem, . ita clauditur proem distinctio.
DE ORIGINALI PECCATO. et Lectio CXXV. EX *erbis Magistri sint. Occasionem nacti tria hodierna
die contem alimur. Quid originade peccatum, quantum ad nomen primo; Insuper idem, quantum ad quid rei ;tertio modos, quibus in prolem transire dicitur. Quantum attinet ad primum. Originale peccatum multis vocari solet nominibus :secundum enim quod ad animam comparatur, vocatur infirmitas, quia anima reddit impotentem ad refistendu motibus; quandoq; dicitur iditas, quia per ipsum anima maculatur. Insiper vocatur pronitas propter continuam appetitus inclinationem ad malum. Dicitur quandoq; corruptio, quia ad nihilum ducit, oe peccatum aliquanΔ appellaetur vitium, quia est diminutio bonorum naturalium. V oratur et languor natura, quia in natura durat corrupta. Habet et nomina secundum qδ comparatur ad corpus; nam quam doq; lex carnis vocatur, eo galege diuinasit carni inflicta. Unde quandoq; lex membrorum dicitur,quia mouet orgaria ad concupiascentia operatione. Vocatur . t annus propter dominationem, quasiviolentam in ipsa concupiscentia. Quandoq; fomes dicitur, in huius ratio assignatur: ut enim igni ouet ignem, it aper ipsum fouetur in carnepeccatum secundum actingenerativa, m nutriatilia. Aliquando e imulus carnis nuncupatur, quoniam stimulis
389쪽
carnem ad primos motus, m animu ad consiensium. Prperea tale peccatum, qualenus comparatur ad delectabiles actus, nonsicus nomina habet; nam quandoque dicitur concupiscentia, qua sonat vitium in actu, prout est in adultis. Item concupiscibilitas, qua sonat vitium inpotentia, prout est in paruulis. Deinceps comparatu ad primum hominem, a quo contrahitur habet et nomen, quiasic dicitur originale; quod est carentia debita iustitia. Gerson hςe e Secundum vero Gab. originale peccatum, quantum ad debitum iustitiae originalis, elusiq; carentium mediante carne trahitur, γnon mediante anima a primo parente ;sa mediante carne, inquit
Gabri est filius naturalis Adae,m non mediante anima, σ hπ de primo siclo. Accedit alterum, ubi videndum, qui it originale peccatum supposito,quod tale peccatu illud 2, 3j a nostra vitiosis origine trahimus, quodq;sic ecundum Gerson. sinitur ,dum dic tur, auerso quςdam habitualis a Deo, qua anima prona effecta est
ad non reddendam iustitiam, quam dcbet. Secundum vero Magistrum sient. dicitur originale peccatum qualitas morbida, anima vitium,scicet concupiscentia; π contrahitur a parentibus,quia causetur a qualitate morbidacarnis, quam caro contraxit ex tibia
dinos cocupiscentia ,siue ardore parentum coeuntium in prolis minatione. Secundum An si mum de conceptu virginati, m Sco-ι , m Occam originale peccatu non dicit aliquid positiuum ,sides carentia iustitia originalis dcbitae, ut accepta inprimoparente,
ω in ipso amisa: cum enim peccatum formaliter sit iniustitia; iniustitia aut non est,nisi carentia iustitia debita: igitur est priuatis originalis iustitia debita inesse, quam Adam accepitpro se,
390쪽
tot ua posteritare, at ipsepeccando se nudavit, m totam post
ritatem. Hic Alex. docet originale peccatum habere vironque, culpam scilicet, Op am; ecce culpa carentia iustitia, siu deser-mitas quςdam,qua anima ipsa deformatur: concusetntia derx deest ipsappia sed notandum, quod originale peccatam non ψὶ pura
priuatio, at quidam habitus corruptus, non tamen infusius, cui a ciuisitus, at habitus per vitiorum originem innatus, inquit beatus Thomas, quod materialiter captam cocupiscentia dicitur,form liter vero caret is, 'epriuatio iustitia originalis, c. Cuius malietiperei tabes duplex est. Unugcnus est, in quo apersona natura
inquinatur: alteram, in quo pesonarum natura contaminat, quo quidem humanum genus tanqua natiuo quodam morbo uexatur ;ω bςe de puncito secundo. Nunc superest videre peccatum tale
transire in prolem, quod tribus isten pol modis; aut punitione, aut imitatione, aut transfusione; punitione, ita quod proles puniitur P peccato parmus,m hoc, vel punitione t eporali, vel Nerna. Imitatione,siue exemplo, ut quado ad exemplar peccatoru priora alis sin similepeccatu labitur, quo modo diaboli peccatu transiuit in genus humanu, secundil illud Sapien. E. Inuidia diaboli mors introiuit in orde terraru. Vnde imitantur illum, quisunt ex parte illius, nec transiit peccatu, ns in eos, qui sponte tu voluerint imia tari. Transfusione deinde,quado Ppter peccatuparentis, et proles constituitur debitrix apud Deu, quo modo parentum peccata proximorsi imitatione transiunt in prolem: si equenter enim proles, licet non semper, imitatur parentum mores. Hinc Hij quandoque