장음표시 사용
431쪽
Nunc argumenta siluenda, oe erit finis. Dicitur itaq; ad prim qi nulla es similitudo adducta de merito, m malo,siue demerito, o peccato. Nam bonum consistit ex tota causa, in malum ex particularibus defectibus , ideo ad meritam a tus requiritur bonus:
ad peccatum vero fossit it defesitus acitus, vel bonitatis in actu Adrai ionem sicundam de facili dicitur, qδ qui omittit ire ad missam,
circ. eodem modo si balens valens, m potens, tunc a culpa non ex Vsatur, ita ira in actu peccatum consistere dicitur. Num vero in adlu exteriori, quςritur tertio loco. Mihi equidem, quod non, videtur. Nam a tus exteriores nobis cum brutis sunt communes, at tales in illis non fiunt culpabiles: igitur, nec in nobis. Ulterius, actus interior de si malus non est: igitur nec opus exterius , ut via detur . Antecedens patet de concionatore cogitante de fornicatione. In oppositum si habet veritas ipsa, quae est, tam in astu interiori , quam ex eriori, inuentri peccatum, dummodo iuuinis contrarientur prςceptis. Pro re*onsone igitur siciendum est,peccarum
mi exprςdictis apparet, dicere operationu desi Tu,vel debita pers ctionis dfectum in operatione. Culpa aut dicit pecialiter 2s Elum moralis bonitatis in operat ione voluntat is, quasiola est in potestate operantis. Pr terea exterior a tus, videtur posse coparari ad immediatum principium eliciens ipsum vel ad voluntatem imperantem . sius supposito dicendum:peccatumposse confistere in actu exteriori sicundum si, prout comparatur ad immediatum principium eliciens ipsium. Culpa vero secundumst nequaquam in astu exteriori videtur posse consistere,at Hlum, prout compar tur ad volunt vi e imperaniem. His is r missis, argumenta nunc
432쪽
fluenda, deinde erit finis. Primi ergo maior proposit is, quantum ad esse natura, conceditur, at quantum ad esse motis, negator. Ad secundum dico, noesesimile de cogitatione , flue de actu interiori, σ exteriori. Nam licet cogitet conrionator de fornicatione , ibi tamen non peccatum, quia non ea osensus: quare quati actus ex terio equitur interiorem, oe voluntatis consensium, tunc ibi peccarum. At quando actus exterior ad Toluntatem sequitur, non immen voluntate, tunc ibi culpa nonponitur,ex sta,quo modo in actu
exteriori consi tat peccatum , arbitror satis abunde fulse dictam,
Distinctio XXXVI. .: Lectio CXLI. REcitatis opinionibus diuer* circa peccati quid litatem r
cosequens est inquirere. Num vnu peccatum sit pma alterius peccati. Ecce nexus cum intentione prsentis distinctionis cum superioribus. Diuidi modopol hπ distinctio in particulas novem. In quarum prima habetur conclusio. In altera probatio.In tertia dubium cum solutione. In quarta notandum. In quinta Pp tio. Ratio in sina. Conclusio inseptima. Notandum sinum pro probatione in octaua. Recapitulatio tandem in noua. Venio ad primae considerationem,ubi hςe concluso ponitur. Pec- Ium unumserebςnam alteriussacrascriptura docet. An hoc sit
433쪽
verum, quid dicat beatus G exsuper Mechielem, augite. Ait
enim e P. c catum, qu d perp tentiam citius non deletur,aut pe eatum ι σὶ, causa peccari, aut peccatum, GPpςna peccati, aut
peccatum simul, o ca s, m pςna peccati. Insuper, legi in Ioan. qui in sordibus est, sordesicat adhuc e ex quibus restimonise aperte colligitur in hoc secundo siecto, peccatum aliquod ,'pe catum esse, p nam peccati. Verum, quia exprςdictis Acin δε- ιιiandi datur, iccirco Magister tertio loco quςrit. Num peccatu, inquantum peccatum, pςna peccati dicendum. Dubio proposito,sic modo insto pro parte negat tua. Oιspςna iusta est, ideo iuste fit,oe est a Deo, at si peccat v, inquam δε peccatum, pςna est,a Deo igitur esset, at hoc impossibile dicitur, non ergo video, quo modo peccata peccati p a sit dicendum. Vt e medio tollatur bre difficultas, ita dicemus: peccatum duobus concipi pose modis, vel inquantum peccatum, vel quo ad eius effectum, qui est corruptio qu dam sequens peccatum. Primo modo peccatum, inquantum peccatum, noiacitur pςna peccati ,at sicundo modosio, idest ratione sui eseritus, qui est corruptio. Efectus ergo peccati pςna dicatur, non peccatu, inquantum peccatum. Hinc quarto perpulchrum notandum est apponendum loco, quod est tale. Dicet omne peccatum fecundum prςdicitum siensium c eo quod PMam corruptio sit )pςna dicatur, non tamen omne peccatum debet dici pςna peccati, at illa solum peccata dicenda alorum peccatorsi pςna, qua causantur ab alijs. Nec id mirum, quia solus Ufentus peccati,secundum prςmissa, dia ur peccati pςna. Nunc quinto loco venit ponenda b posti λIn nullo veritati prςudicat: peccara quςda, no solum causabiter,
434쪽
verum et cfentia iter aliorsi esse pπα. Cuius ratio sententialiter dicitur esse talis in hoc exto sigmcnto,ga quςdam peccata, Vtpςna animam puniunt, quod Aug. restimonio potes confirmari, ita diacentis e carnis rebellionem ad Spiritum esse pςηa, oe ih e gi Quedam alia peccata θnritualia dantur, qua pςna dicuntur, eo quia passionem annexam habeant,sicut ira, inuidia, siverbia, semilia, ilbs tamen annexa pena peccatum dici mimme di bet. Ethςc de sex particulis. In si tima hςc conclusio habetur. Peccataquςdam fieri, ex necessitate de scriptura sacrae trahitur veritate. Ad quam probandam ocitauo ponitur notandum loco, qδ tale est. Licet beruus Aug. dicat peerata quesam fieri ex necessitate, D. Hier. pose peccare,oe non posse peccarestemper in hominis esse
pol stater ob id ibi inuit e no contra cunt. Nam D. A .loquitur de peccatis venialibus. D. Hier. de mortalibus suppo ito ta-mcn adiutorio gratia, vel alito. Nam Hiero mus loquitur de hominis flatu ante peccatum. Aug. aut post peccatum, σ ita hi duo Spiritus sancti tibicines a uicem conciliantur. Tamdem accedit recapitulatio, qua talis, quod oes actus, inquantum boni, sent a Deo. Quidam vero alij ex genere siuo boni, V.g. vidar e eleemosynam indigenti. Dantur deinde quidam
alij ex siua causa, vel ex fine, qui perfecte boni
iudicantur, ut qui proceὰunt ex bona, in ordinata voluntate, vel ex
fine. Et in hςc ira minatur tota distinctio.
435쪽
3 4 IO. PAVLI PALANTERII NUM PECCATUM CAUSA PECCATI.
DE more meo Nobilissimi Auditores distinctionem
siuperiorem examinaturus, ciusta tria proponam, primo. Num peccatu causa peccati censindu . Insuper, Nomlςna peccati. Denique, Num propter aliqua culpam omnis pςna in sit. Quantum ad primam, audeo ad partem negativam declinare sic. Peccatum, cum fit defectus debita perfectionis sibimmitescere minime potest, non ergo peccatum causa peccati, quia actus perfecti Visibi simile producereposse. Pi perea, τι motus non est motus, ne in infinitum procedamus , author e Philosopho inph sicorum lib. quinto; ita nec peccatum causa peccati. Ex alio latere, quia ex peccatorum adhιus, malus causetur habitus, ex brubitu aut malo aetus mati, σ.viciose igitur ex peccato peccatum videtur causeri Pro determinatione quoitis tendum est, quod in peccato omissionis solus est defectus Mn peccato aut commissonis actus, m d fedius. Confideramio itaque rationesolius de)ecbu peccatum:fc unum esse alterius causam per accidens contingit, idest per causam remouentisprohibens, quia εὶδ in unum inclinat, motum prohibet in contrarium. At gratia ad bonu inclinat: igitur prohibet motam , vel lapsum in peccatum, Verum quia peccati deferituspriuatio gratia est, non effectiue,sed meritorie, com comitanter: igitur peccatum est causa motus, vel lapsus in quoοι cum aliud peccatum ,sicut remouens prohibens. Si vero con Gretur peccatum quo ad actum,sic unum peccatum potest esse cassa
436쪽
ulterius, per modum causae si ratis issicientis, m materialis. E xemplum primi, dum unum peccatu dicitur habere rationem eminem tioris boni rerit. Atu alterius, ut quando quis arbitratur fornicari
esse bonum. At quia hoc non pot sacere, cum sit paliper, ni furetur, inde surari eligit. De casa sPiente no sicus pater, quia illud, qiles dis' pio inclinans o sum agente ad similem actum, est aliquomodo istius aritus cause e sciens,sed unus actuspeccati dili sitio est inclinans ad similem actum: ergo refle dixi aliquo modo, quia noest causa agens, nec ratio agendi sed quesam pronitaris dilicstio ad similem adium. De materiali causa similiter patet, quia idem
obie tum circa quod altius exercetur, rationem materia reθecitu eius habet. No tamen dicitur materia,ex qua, nec in qua, ed circa qua . Unde dum de asitibus venereis pugnatur, tunc uniuspeccati actus ren tu alterius peccati transumptime materia dicitur ,σab alijs obieAtum. Secudum vero genus causae formahs unus actus
peccati non potest esse causa alterius, quia proprie loquendo sermanon efforma. Nunc ad argumenta accedo,'ad primum dico, quod peccatum ad duo potest comparari, vel quo ad esse moris, vel natura; primo modo aingumentum crerit, fecundo modo nullum est. Adsecundum dicitur, quod oe motus non es motus, ut causa, inquantum motus, ρὰ nec peccatum peccati cause, nisi secuniam aliquid 'ectate repertum in eo scilicet quia rem et prohibens; mel ratione θecialis habitudinis aritus ad actum modis, quibus diactum est, oe hπ de primo puncto. Sequitur Et eru, dum qu itur. Num peccatum sit ppia peccati. Mihi quoά non, videIur. Nam sunt induciae ima, ut per eas in bonum homines reducantur, at per
437쪽
p r peccat si nosic euenit diciu oppositu, no itaq; peccatvmpςna peccati. Diuus Aug.lib. confisionu in oppositus habet ita dicens. I sisti domine, π vere sic es, ut sibiργοῖ ois inordinatus animus, at inordinatio animi malu culpa est: ergo, me. Pro determinatione quouisunt duo dicenda. Primum est, ql peccatum per se loquendo no spςηapeccati: sicunda est, q/peccatupor es epςna
peccatι concomitanter, ut alias dictu uit. His pmissis, ad argumentumformatu ita re*ondendum ad minore peccatum, vipe catum, in oppositum ducere, at ut habens pςηa annexa, in virtutis bonil inducere quarepςna culpa adiuncta ratione habet medicinae,m merito adiuncta auget ipsum. Explanatis La duobus segmentis, tertium siu equitur, ubi quςritur. Num pp aliqua culpa ors pςna insit. Mihi primo assectu videtur esse tenendum, quod non. Nam impij ut plurimum exaltantur, m innocentes deprimuntur, non ergopςna Ppter delictum. Pars una primapropositionis exemplo Christi paret, qui pro nobis passus est, licet peccatum non fecerit, nec in ore eius dolus inuentussit. Non itaq; pςna propter culpam. In oppositum se habet D.Hieri dum dicit,quod quicquidparimur peccata nostra meruerunt. Pro determinatione ergo huius quoionis duo confideranda occurrunt. Vnum est, quod ιispςnae pass bilitas, in nobis ins a culpa. Alterum est, quod quandoq; infigitur pgna ad maius meritum, oe non semper ad peccatum. His ita prςmissis, dicitur nunc ad argumentum primum, qδ mali ab bonum extolluntur, m innocentes puniuntur ad maius meritum. Ad probationem vero a Christi exemplo desiumptam re 'ondetur, quod
Igna Christi ordinem habait ad culpam, non quidem Christi,sed
438쪽
primi parentis , cuius d bitum existens in nobis Christus per mnam , quam ipsi pertulit, e oluit. A d illud vero Hieror i in contrairtum adductum, Ut in pluribus est intelligendum, ninde actualipossione, at deposibilitate, quam omnes a Christo contra-AImus primo peccato . Ethς. de propositissatis.
.c , Distinctio XXXVI l. Lectio CXLIII. Post qua declaratu fuit a nobis, quo modo peccatum unum
sit causa alterius, σ quo modo non . Insiuper, qua via unum sit peccatum pena alterius peccati Consiquenter inquirendum venit, qualiter malorum author fit ipse Deus, ad qδvidendum dictinctioprimo inuidetur inseptem partes. In propositionem primo. In quorundam opinionem sicundo. In conclusionem tertio. In rationes duas quarto. In propositionem quinto. In determinationem simio. In dubium demq; cum solutione istimo. Venio ad primum in ordine, ibi ratispropositioponitur. Qindam
volunt aserere, malam voluntatem, m actum eius malum, nullatenus a Deo procedere. Quorum mortuum ponitur loco secundo, quia voluntas mala, cius actus, nec bona siunt, nec etiam a Deo
esse dici debent quachnq; ratione. Nam habet Ioan. i. sine ipse μritum est nihil, idest peccatum. Horum vero ratio contrarium visantium,ut puta Aug.fur,ut supra dictum est a nobis, sicilicet quod laba issent a Deo, in quantumsunt, quia hoc modo bona dia
439쪽
cuntur. Hoc aus fluentes dicunt , propositionem hanc veritatem
habere in halentibus naturale, oesubstantiale esse, quale sepe
cata minime habent.Nunc tertio venit addenda hςc coclusio loco.
Deus indebit e peccatorum causa ponitur esse. Ad qua probandam, duae extant rationes: quarum prima talis est. Illud non est a Deo, per quodsii homo deterior, atqui peccata ressiunt, quibus boni t deterior, non igitur peccat sint a Deo. Altera rario talis. Nihili Deus no est author, cum itaq; peccatum nihilsit, non ergo a Deo, ut dicit opinio. Magister utranq; opinione, σ illam, qua dicere videtur, peccatum esse a Deo , inquantum est quidam actus, illam, quae tenet peccatum nullo modo esse a Deo, indeterminatam relinquit. Nos vero dicimus, in peccato duo fore confideranda, actum, ut quidpositiuum, deinde defectum.Primo modo, a Deo, secundo modo, nequaqua. Idest positive a Deo , priuatis non, ita disi ultas ruit prima, at 3 sicunda tollitur. Hinc quinto loco,hςcponiturpropo itis. Deum pcrse esse mali culpae causem, dicere velle,secundum concordem sinctorum doctorum sententiam, b reticum est. Cuius determinatio, bςc ut pate exto loco ) quia mali tunc u pςn cause Deus dicitur esse. Unde Amos iv. dicitur. Non ea malum in ciuitate, quod non fecit dominus, m Ua.xlv. Ego sum dominus creans malum, oe faciens bonum, qua procul-Δbio Ppositiones veritatem non haberent, nis Deus author esset mali pςnae. Dabium demum proponitur, oestatim diluitur. Dubium ergo tale est. Dcus mortem non fecit, ut Sap. t. legitur, quae tamen est quodda malum p ae: igitur neq; author mali pgna. Prorchios ne Abetis scire, illam sacrascriptura authori talem esse
440쪽
intelligendam, quod Deuspeccatum illud noscit, 'licet malum culpa, quod est cause mortis, ita quod nomine effectus ibι catissitu detur. Et hςc ae tota distinctione satisfint distulata.
i NUM ACTIO PECCATI SIT A DEO.
quςrenda nobis occurrunt. Primo. Utrum actiope
eati it a Deo. In siper, Num Deus sit actor malip nue. Denique. Num culpa magis habeat de ratione mali, quam pςna. Quo ad primum, pro parte negat tua sic arguitur: Deus est ultor peccati quantum ad ipsam actionem, no ergo actio peccati a Deo. Deinde actus, cin defectus inseparabiles esse videntur, ac des ctus non est causit Deus: ergo neq; at tus fue actionis. Ex alio latere Deus non esset cause actus, non generarentur lectus ex adulterio , siue ex fornicatione, at generantur: igitur Deus catis actus dicitur. Pro intellectu huius quaesti sunt tria prmittenda, primum est, quod Deus est causa ac bonis peccati uniuersalis priam. Alterum est, quod non est eius causa proxima,m immediara. Tertium est, quoa ex hoe Deo non debet imputari culpa. His ita positis, nunc ad rarionem primam defacili ref=ondetur sc. Quod immediata causa huius, vel illius peccati, non est Deus, at bene mediante bb. arb. huius, vel illius actionis author dicitur. Huius scilicet actionis, inquam si est, non inquantum mala est. Ad secundam dicitur , quod Deus non est causa immediata defectus, neque