Het amboinsch kruidboek, dat is, beschryving van de meest bekende boomen, heesters, kruiden, land en waterplanten, die men in Amboina, en de omleggende eylanden vind, na haare gedaante, verscheide benamingen, aanqueking, en gebruik mitsgaders van een

발행: 1750년

분량: 516페이지

출처: archive.org

분류: 식물학

91쪽

M HERBARII ΛΜ BOI CAPUT QUADRAGESIMUM

OCTAVUM.

BP malus ms silvestrem magis gerit naturam praec denti , Qusque truncus rotundior ila gracili est, qui in cotnam expanditur densam , quae in multos brevesque dividitur ramulos: Rus solia multo sunt minora. illis Canna 'lula similia , quatuor &quinque pollices longa, binos ae tres lata, glabra dc aequalia , in vulsarem desinentia 'picem , quasve paucas εerunt cultas paviicias directe sita ob litas, uti & sblia in ramis sita obponuntuti a tribus ad sex sina, quae obliquam aliquando cTormant crucem:

muloruin vero summum in angustam iniminatur Iinguam ex binis soliolis compositam, inter quae Paucus laepe luteus S glutinosus continetur succus uti in prae denti id quoque obtinet arbore, tales quoque lingulae talitariae vel binae ad foliorum summum par ob ervantur, ex quibus fructus excrescit, qui lorigo insidet firmoque petiolo isticarius, primo magnitudine semi-persecti Cerasi nigri, qui exterae eruisus ciniis auctus est siluamillis, quae flosculos extabent alba staminula gerentes, a quibus totus seuetus lanugino sus est, haec autem senum decidunt. Maturin fractus magnitudinem habet perfecti Cm risi, Tuilosus. mollis, sed non facile manibus confringendus, lentus enim ae tenax est, interna sum flantia similis est, sed siccior praecedente , ad oras vero semeti quoddam sustum & arenosiam locatur nucleo carens, fructus vero saporem gerit amaricantem, nec edulis est, ita ut hie fructus cum isto Arbuti conveniat, simplex enim tantum suo insidet petiolo Ion ad ramulorum extremum, atque ex superiorum tini orum alis: Foliorum sapor amaricat quoque, sed nono vehementer quam moris. I.ignum exterito albicat interne magis lutescit quam praec-ns, immo saepe rubesciti Estquet dv. rus ae stilutius isto. Naturi in hiis Majo observantur taense, quum decidum, atque ex arenoso semine novae progerminant arbores.

Numen. Latine BasMalus mu dc partUula. Malalae Raneis Laeti Lacu ct mon rit ju, ac sie porro in aliis linguis idem cum praecedente gerit nomen cum ad ione maris seu parvis iae: In Leytimor Im-

Getis. Ubi que creurit in primus camporum tavis Usia. Nec haed arbor tignum subministrat, sed hoe in libro ponitur ob adfinitatem prioris seminae: Cassuero ejus postes uuinim reisunt, quum elegantem

erat rectumque truncum, ii pali ex hae sormantur amore, qui ad hortorum usum terrae committuntur, facile progenuinam, ac brevi in arbores excrescunt sa

tis altas.

lia ad cibum non adhibentur uti praecedentis, Ledad usum medicum, quibus in febribus corpus lavant, quum modice rum rent. Truncorum lignum ele. ter luteum gerit colorem, elique solidum & tenuibus ex fibris constructum, nee meo iungosum aut viscosum est ae seminae, unde de leviori operi seriis

alario aptum.

Iti uphii Adpendix hisce auctas est.

Praeter binas istas Baneali species, mediam eius inveni speciem, quae ramos serit rotundos dc Olabros, qui rara gerunt folia bina stii obposita, sursum infima, a quinque ad octo pollices lonea. quinque sexve dia. tos lata, superne glabra, inserius paucis parallelis protuberantibu costis scabra Ramuli summum in viridem terminatur squamulam ex binis foliolis sibi obpositΔ λrmauun: veteres vero ramuli in summo gerunt petiolum rectum digitum Ioneum , cui fruinis insidet solitarius magnitudine globi selopeti minor, , sed inregulariter rotundus, ex. terne rusUsus, ct caliculis quasi cinctus, quibus f sculi insederunt oblongi.

CAPUT XLIX.

92쪽

CAPUT QUADRAGESIMUM

IN qui Miam Moluceae insulis certa Quercus ob currit species , cujus mitius ac lignum nostrati quodammodo simile cst, neutiquam vero folia Rus truncus est altus, rectus, & satis erastis: Co texpallide einereus 2 glaber, excepto quod in V iustis truncis parum sit fissus ac librosus. Rami M.

mulique plurimum eriguntur contra naturam caeter rum Quercuum. Folia fere sessilia ramis infident ab utraque acuminata pam, tres digitos lata, sex Octo-Vς lonE, integra .nee serrata, quo ab aliis mercuum soliis differunt. Nervus meaeus non protuberat, atque ad latera octa -I Mevin custae inregulares CX-

currunt.

Fructas breviores & erastiores sunt vulgaribus, e rumque caliculi initar aliorum verruculta obcssi, qui intus plerumque Gncavi & fungosi sunt: Interior trunci cortex ae lignum in reino vetitori simile est. I situdinalibus enim ex Resis constat, cunilemque gerit colorem, sed nunquam adeo fustum est, si lic- cum sit, nec ita politum elaborari pinest, quum masus sit fibrosum: Apri has expetunt glandes ac pim nixum sunt, quum matuti hi frictus fuerunt m Numen. Quertur IIuucta interim vocari potest, quidam Malaico vocabulo ipsam vocarunt u Hu Mnda, h. e. Hsuanaorum lignum: Nomen indigenum Bangaxense est ri Adin, in X via Tudabo Sura BQ

vocatur.

Geus. In insulis Xulens s crescit, praesertim in re pagum Talicto, uti ci in Bareaya, quidam dicuntia Merona quoque crescere. us. Ab incolis nondum in usum vocatum fuit ho Iignum, sorte eius caesonem timentibus, quum adeost grave ac vestrum: Ligniarii nostiates circa annum 1 . ad ejus notitiam per enerunt, tumque ejus frustam caeciderunt, quod ρο septem annos in aqua de. positum, ineo pium & int m mit. Bangayenses ex hoc liano multa tantum fabricant navigia, incolae Tudabo illud ex invidia nos regemque suum Ce Iant , ne molestias ipsis moveremus illud eaedendi, quum sine dubio magnis navigiis quam aptii simum

esse

In Boreali porro insulae Formosae narte verae G seunt Quereus, quae gallas qui ire serunt; Haec vero Quercus Molucra meo quidem judicio tanquam Cerri species hahenda est, quae parvos gerit frutius N. B. supra descripta Tualis melius eum AER compatiari notest, inque Bangua obcurrit, ubi duaplices gerit fructus , mincosque altos oc rectos, quom n lignum est grave dc durum, inque summisereseit montibus. Prima sipecies breves proseri glan. e , ex rotundo trigonas dc si iacas quae in brevem

durumque terminantur a Picem, parvas quodammodo reserentes cistaneas, qua noura quoipae natio putat esse. Harum nucieus sarta ne torretur, vel cum

appl lympha coquitur di editur: Prima in B Mis proprie vocatur riti ion. Altera SVoeia, quae oblo Eas oc glabras gerit glandes, non vero edules, quum

ut minae, caeterum trud iis soliaque a prae euentehciad multum differunt: Ejus lignum ob gravitatem ad navigia non adhibetur, sed ra aedium postes tra. besque.

In Rumphii Adpendlae haec adduntur.

Non tantum in dicta cie it locis, sed etiam in Xu. ubi u Sore vocatur, ut de in summis. m. si . de saxosis montibus Ceramae, Nussa ara voe melius autem eius lignum est, si magis ad litus ste terit, ejusque glandes sunt breviores at superius latiores, ubi dc vocatur AI Moul . h. e. arbor col. lectionis. In Celebes parte Orientali itidem obcurritia diffita ubi Pu nominatur, ubique autem vastum dc erasilan gerit tru uta, cujus lignum est

Bassa.

93쪽

ein duram & nodosum, atque ob invitarem ab incolis raro id vocatur ad aedilicationem: Η autem eommune habent cum Europaeis glandibus, ruod maturae ex caliculis decidant cum sonitu quinam, quod incolae dicunt ad proximas adcedere M.tiores , acti nullas alias vellent admittere. Porci ae praesertim apri quam maxime has expetunt, ita ut ancolae vix adipiam cedere audeant apros timentes, qui tum temporis quam maxime ibi degunt, quum Ducius decidunt. Hos incolae sartagine torrent, done Cortex exterior dehista, quum non ingratum spirant odorem, tumque ejus nucleum comedunt. lavam binas eius faciunt species, nominantque Saran n. Major fructum gerit tenui obductum put

mine, qui edulis psi instar Castanearum. Minor cidula glans Banνyensis est inedulis

Tabula uuinquagesima Sexta

, INENSIS Libor I v. cap. L.

C suarina duplex est , litorea nempe ti 1 intima,

sed tam parum differunt, ut utrarive uno com prehensuri simus capite. Primo. c uarina histrea Sabinae species esse vide. tur , ingens est arbor forma Abietis sed humilior, nee ejus truncus adeo rectus est, at earum incur vus, plia: insue vix Virum Crassus, in niuntur autem, quas bini vix coninlini possunt viri. Eius cortex olemo cinereus est & nigricam quasi adustus, tenuiter fissus atque rugosus, dum , nec calamo crassior: Rami sunt pauci, ac plerumque ad latera extenduntur, in plurimos divisi ramulos, in quorum

summo solia locantur arcie sibi buncta , fasciatim quasi dependentia forma eapillitii inminei, seu instar

caudae equinae, dic Lia: tinxi a ad m

ctodecim pollices longum es , ex niurinus gemmiis nin narum, a quadraginta nempe ad quadraginta in. star Hippuris: Quodvis vero geniculum transversalem circiter digitum longum et i, inferne acuminatum , superne angulosium c hibens caliculum . cui apex sublequentis articuli infigitur, quo sibi firmiter bum Ontur. Horum color caesus k, sed articulus, ubi infigitur, albicat, nec notabilem praebet saporem, uti nee cortex, qua in re a vera differt Sisina. Petioli, ex quibus hae raudae dependent, inserius lauamosi sunt, nudi, ae rugosi atque summe in in-lia desinunt capitula. Inter inseriora Mila in nudo petiolo flosculi excrescunt squamosi ac fusici, capitu. Ia mentientes, singulari brevisue insidentes petiolo. qui in fluctus excrescunt, qui squamosae sunt nuculae, fruinas quodammodo aemulantes, sed minores, emtum erassae, vix ejus articulum longae. frusta n. semorum volvatorum seu bacellorum referentes, ex plurimis acuti tuberculis constantes, glaucae, dein xerampelinae , instar secorum mi inrum, quos vix vero ruberculum seu vervicula in binas sese in c. Et duras squamas, Pontifi lem reserens m)ethram, inter has alia tenuis reconditur squamula ad summum erasius la, ain arenae granulum ibi lateret, quod verum hujus amoris semen est; totus vero Du. ciux suprema sua plana parte rotam repraesentat, nee separatur, licet decidat, uti id in eunctis stio lispeeiebus obtinet. . in tota arbore nulla exstillat pinguedo gummi vel resinam reserens. se neque in ullis ipsius patribus ullux observatur resarissus odor vel sapor, qua in re tam a Mbina, quam a caetem Abietis friebus dinseri , eortex vero paream exhibet adstrictionem, prinsertim ejus succus rubens. qui ex viridi lauciatoque cortice, licet rarus, exstillat, solia ingratum fatuum.

94쪽

pinguedo, pavim enim Meatum facillime ardet, in.

mem excinax calorem, ac duros generat cam

Ligniam ex cinereo 2 pollide russis vas aluin en fravnilinum . durum, siareum , dc durrum, tuam. 'um mura lignum superat, 'sertim si ex vetuitas conligatur amoribus, nihi omimis tamen per longitu clinem sacile finditur. Multas serit venas seu strias oblique inter sese decurrentes, inque iis aliae min res c tervantur venulae iraturalissime plumas referemtes avia Casuarii, saltein melius quam folia, estque portu nodosam, nec facile elaboratu. Paleaceum semen in arenam prolabens radices emitrit, intricatamque 1 nae glebulas aesi capilluli e geries essent, quales in raei eum fibrillis Observantur

vastarum arborum

Cyiuutna molitam haud multum dissist a priori, sed ejus coma est detulor, solia multo sum minora ac breviora, quatuor vel quinque pollices longa, atque η Nula. ex quibus constant, sumilia quoque sumitulat vulgaris lintei, graminei viridis coloris, siccavero nigra. litorea vero species cinerea est: Hoc

quoque dii crimen habet, quia ramuli nempe terru-stris se iei magis sint extensi, atque in musici man res sese dividant ramulos, quorum qu que penicil

lum quasi solia eum exhibet, e contra in litorea sp cie folia ex ipsiis majoribus progerminant ramulis, aesimul magnum sormant penicillum: Trunci cori aequalior ac ina x rinus est quam pran edentis. Fructus non oblongi, led rotundi magnitudine selopeii, nec ita frequentes post solia erumpunt ae in praecedenti. sed in ramulorum sumino progem

nant, ex similibus formati squamis instar seiseopalis

mythrae, non autem adeo regulares lorantur quam in xcedenti. atque inter illax albican conspicitur squama, quae semen artiorix est, totusque fructus non rumpitur, licet decidat, in utrisque vero speciebus raro hoe paleaceum inveni nar semen, quum, quam-

trimum l-tus maturescunt. mythrae sine a riant,ludque prolabatur. ventoque disjiciaturi Lignum praecedenti simile est, vel paulo magis ruriscit, ae Milius finditur. In Celebo pane orientali tenestris Casuarinae in. venitur species. quae truncum gerit crastissmum trius folia sunt leviora α crassiora quam Amboinensis. Fructus magnitudinem Limonis Nipdis habent. non obseure lutei seu riam, sed cinerei, alipte undique magnis cincti Mytbriis, quae latium de iselint, in ha vim centro longa tenuisque locatur squama ad postivam seu cralsam ipsarum partem, in qua vis semina.

. Ilaima spemes 1 uarina υ-srir nullidi crescit nisi in planis arenosisque litoritas , immo saepe inta in sterilibus locis, in quibus nullum propullulat gramma, ac potissiunum in incultu litoribus ae parvis

planis re nasulis.

Altera species eireiter ad Nimbardae prmectum in ipsi outat terra, vel paulo ulterius, artillimum inmanis montibus loli bene expositis ad silvarum oras, α circa m a Puri arbores, uti oc ad ripas magnorum ac planorum suminum, non multae simul, uti praece ueris, sed plerumque lolitariae, atque hine inde una

alterave.

Apud Arabem Belibari , mentio fit arboris Dr dar Prisce voeatae, quod interpretatur Demonii ar. his, eiciturque species esse Salinae Indica. Puto no. 1 tram esse Ca uarinam . quae dc hinc Denisnum arbor vocatur, quum poeuliaris stridor seu mulus in illa audiatur, si ventus stet, sicuti in Abiete. euius mussa a plebe incognita ratat a daemonibus nunc provenire in ar. bore hospitantibus. Mihi addidit ei rea annum I 66et , quini ramus talis amoris mihi transmitteretur ex Ternata a principe quodam, qui putabat, mihi i tam esse hane arbo. rem, & eum quadam admiratione scribebat, ramum erue amoris, in qua os eus cuna a sua fila moverect ludere audiebatur, si ventus flaret. N et eas. Latine Cet rara, ac prima ct omine Imtarea, & altera metuana, qui autem hanc pro Sabina Indim vult habere, per me licet, mixtam enim fateor gerere hane artiorem mmam inter sabinam. Ahletem, α Cupressum. Belgice uaris Rom, a soliorum mp.

van Sabina Indica n eqse dat tuis oma caluarit Dom

nnam Litorea, en de andere van Montana; Meeta mor

95쪽

HERBARII AMBO INENSIS Liber IV. cap. L.

e longinquo enim adparet circinnis quasi omata. Tem: - Macaluarice Ogu Anon, ct Aam ar Ur venti, quam ventus ramum in hae at re excitet initum: Ambuinice qua ara, in Leuti mora Lour. Loehaemea Maseisia. Bale ac u uir, k, h. u. Pavonum arbor , quum clas sol iacuodammodo Pavonis cristam ruserant; in Banda Milabur di curret r. In Cerama Orientali ineia: in Tam cco litorea ipecies tatu. quae ab Ambomensi speete haud multum da latet, terrestris vero species majores gerens mictus II 1 dc Cunjam 2 a vocatur,

h. e. capitis medicameatum. De M. Per totam Indiam aquosam nota est haec ar.

bor, sed potissimum in orientalibus ejus plagis, ut &an cunctis parvis planisque insulis, in Boreali cera.

mae orii totus trai tus ab Hat inensi sinu usque ad varoe ultra vaginti mutiaria lon 's, di inhabitatus, adeo denso ab hisce arboribus eli occupatus . ut elonginquo magnatis cujusdam hortum repraelemet,

Cuptum α Pinis consitum. in Java potissimum cre. stit ei rea flavium curaesta, in Balcya in montosa

Brutunae regione.

V M. Hue lignum optamum quoque foret ae eura-hile tienum . ni tam grave esset, atque Ambomensibus n is dimile exi. Bandanenses tam oc Loe-honenses aliquando illud adhibent ad aedium Tites iccostas: Deciduas inveni arbores in L hoe silva, ex. terne circiter ad digiti crassitiem cariosas. intemesolida s. integras , dc inflar lapidis duras. L um hoc , oorro optime lacta riseruit , unde & a Cinensibus sem-bard. iii ι een trasset γε brandovi tr

itur emem excitet servorem. ae dia durabiles praebeat ea nes, ae facile findi possit. aliud insuper admiseentiosi limum, quum vehementi Calore cacabos nimium consumeret: Fabris etiam optimos subministrat car. hones, uuem in finem Macallarenses & orientales Ceramen es illud potissimum adhibent,qui etiam pulv ri purio com IMI optime inserviunt contra nostrae nationis ornionem, quae semper levissimum praesertlienum: Cu:n recenti cortice Ceramenses conterunt retium funes , ut in aqua marina sint durabiliores. duod alat ope R u essiciant. Hujus arboris surculis non tantum arcus festivi ac postes exornantur incomviviis, sed Am inenses quoque illos adligant dorsis gladiorum suorum in vulgari ipsorum saluuione Pr richa. Malaice Trjacesila vi ta.

re nimium timentes ventum , quum arbor haec sit ventosa: Mihi saltein molestiam ae iactu lum move. runt uuod binas arbusculas in parva insula ex arena

exstirpatas mecum trans mare vehere vellem. ut illa; horto meo mandamm, ubi dc laete progermina. runt, atque intra qua uor annorum spatium in altas excreverunt arbores, locus autem sub iis semper nu-

ως ae sterilis erat, ob myriadem deciduorum solio./'Τt ei eortex in usu Medico est ad riri Beri, &trementes artus, si hi cum ipsus decocto saepe fricent ir& laventur: Foliorum decocto propinato Ma- eassarenses abdominis tormina dccolicas curam . maxi. mae etiam ipsus arboris nures cum aqua contritae &Emolastri torma fronti inlinitae Cephalaliam curant. Montana speetes hortis conmissa de detruncata iterum morerminat. Hoc in ligno. quod misi, Nise ut ibebat findi ad socum, quum is ossiet Araca exustor,pperta fuit rara & elegans Denaritis taluarina, a ne,

his loco suo descripo. sese in Iava & Sumatra

ouidam mihi narrarunt iae, as observasse hujus generis arbores, ex quarum trunci inferiore parte albicans exstillaret gummi, hoe Vero in hisee orientalibus insulis nunquam fuit comis 'Aouilae marinae nidos suos componunt in harum arborum maximis ramis, ut ex )ri in in 'Ceu onmmara dat ii Arbor circinnorum,

96쪽

ineolae illud pro dendrite Aquilina habebant, vel sutem hujus ardoris dendri te, sed erronee; tales enim lapides rupibus adcrescunt in altis 2 frigidis montibus, ubi per imbres, procellas, di nimbos separatu, in fluviis laepe inventumur. N. B. Memorati isti Qes majores frumis in magna Ceram quo Ne detecti sunt circa Camariam. In quodam ipsorum, vulgaribas majore, binae Mesticae inventae suere diversae ligurae, quarum una rubra penitus 2 in altera erat coloris sord: de tu: ei instat cerae, cum stimillis quibusdam quasi vitreis.

Taluti uuinquage a Septima

Tabula Puinquagesima Oectava

o BSERVATIO.

Marisia a Mem. p. xxx. itidem conmemoratur, & ia Tabula sub M. LlX. exhibetur.

CAPUT QUINQUAGESIMUM

UD regulus parvus magnae sene lubens adsi ciat a.

quilae . atque eum ipsa in altum avolat, sie &hic arnusculam, quae altas tamen amae arboressi vestres, prioribus vasta jungimus arboribus, crescit autem in ltum instar Abietis minoris, truncum gerens octo vel decem pedes altum, simplicem, α erectum, vel parum sinuosum, hic autem pigara vix brachium crasso est, immo plerumque gracilior, at-t en inter frutices numerari non vult. Nullum gQ- fit corticem. sed dux loco tenuem glabram ct musiam quasi pelliculam, qua obducitur: Ras ramiiunt pauci, vel potius longa & sinna fiagella, quibus solia insident per binos ordines alter ita dc usa: Ilaee I .ansii solia reserunt. sed lon ora sunt,&Ge-cidiora. brevibu' insidentia petiolis, a septein adno vem, immo decem pollices longa, binos cum dimidioci trex lata, in longum delinentia adicem, paucasque gerentia sinuosas costas, saperne obiure vitilia, seu nigricantia, inferne cincrea, ae plerumque exesa; iuprema vero prope suum ortum unum alterumve serunt soliolum leu squamulas. Flores parvas reserunt planasque bursulas, superius acuminatas, sed unum ipsarum latus magis sinuosum est, instar senii lunae ex purpureo rubentes, atque adunati dependent renui ex racemo, si thamam vel pedem longo & ultra, huic ctiam fructus adcrescunt, qua oblonitae sunt baeo, aviculae cor seu steteus hir. Unum retinentes, externe parum rugosae, primo pallide vitantes, dein purpureae, ac demum nigrae instar maturorum prunorum, sub externa pauca &succosa carne oblongum ti ru sum reconditur ossiculum: Semi-maturorum Duciuum sapor est acidus, ct austerus. maturorum vero dulcescens eum notabi. ti tamen adstrictione instar prunellorum maturoram vel Iam sarum silvestrium. Horum succus inter edendum nigra os inscit colore instar Myrtiliorum:

Lignum homoWncam habet substantiam, eitque conpactum , sodidum , durum , & sustum . instat illius see, 'im minor eius copia subpletur. Fructus

maturescunt Septemhri ci Octobri. At Mn. Latine Arbor nuda, quum non vero corti-C , uti caeterae arbores, sit ducta: Malaice Tay-h. e. pitulae hircinae ex fructuum sor. ma. An bolia ce Abune, in Ley- Tonti IIL timo.

97쪽

sis & opaeis quoque invenitur vallibus nunquam sola, vinci 4 ea in de don eo en sebaduuracti e vati γε n, sed aliis semper fruticibus iuncta, tam in Am ina nostr allem, mar est a mor an ere e te retare ge- quam Celelm sta , et o οφ Aiaoina ars Celabra. t M. Maturi fructus erudi sunt edules, magis tamen Gebmyk. De rnu muttian m meu raauis eram, delectationis Otia.& ad sitim sedandam, quam ob mere ut v - , en om de dors te versa , do u saporem: Materculae pueris illos exhibeat, ut inpe- s M. I, Vr den Levemra de tinae rem v eeten, diant, ne per noctem in lectis meiant. V NI en tegens di nagi te belatren one te oneris Lignum ejus durum est & quam maxime durabile, Het Mut u harra, en Mer duro, nisi te minu tens nihilominus tamen haud multum in usum advocari pin zyne L te an men et ni - daar van mam. he test, quum sepe adeo incurvum sit, unde α manubria salem 'elm ιοι Hema bris, mora 9e. via matii minorum, setarium ci malleorum similiaque ex me Dicere pure Muto sociari da- - , - ν med. MDrinantur ligno, acutos etiam bacellos ex hoc scia' L calcippus-nooten en Ts jam duas lineren, omιιμ evnr, quibus Calappi nuces de Psampadas morant, Meren, o binum mp et .

u unt, an intus satis retiaturuerinta

Maturi fructiis a vulgo adhibentur ad lin ea nim I, ope revehim sebruilan de reme Iisdem tot hcleolore tinetenda, Ied non maris i parum simul su tari et itan tian hei Mura limo, doeb marmet J-inum partes, suas eum contulis Medis per tres dic suum, hinarundo derastu mot Gges ton istaenin niMo caenos ue sepeliunt solo, cum ipsarum suc- dris diagen in rere et reten me derigens ina; mei het pco Gebant quoque e tam oriram nigro obducum daar egente ora dem gestos Ie rest tuint te vir iis, colore, qui mos in certis ipsorum dictus in een mansere op etinere Mare festam OH ur est . Ne I

SECUNDUM.

b eoibuique insident petiolis solitaria&inordinataeir me Ite elan, erue a rander ordo, Mare rinde ea rotundo dc pingues ramos, saporis amaricanus, s en vetu Mi hen, Mater actru tian imavi , sebier aure instar Riti. Blitum. Risuli in obtusum S nodosum desinunt aPicem, o tantos e negem in eo stompe en Enot te Dias, atque ex cunctis vulneratis arboris partibus album , en u3t alle une eequetute Melan Lopi eo mire, dati , missum, lentum, & vi sum inuit lac, quod vix a fram-, en severisse mel. . O men quaIμ van is lammanthus detergeri potest. Prope mlia ex ram unus istam Letu. ' de Hoderem πιι - tua D en eis, alterve, immo tres sepe crassiusculi progerminant pc tuue, Udris harae diuste flerim mori, sebio in reneri is est in triangulo lare positi, qui mox M.' in 'ua' , die fg strati merer in v er more vetareten, tuom aliua minores dividum crucisormes, a - , misi tib Π, ais oste een tu quilamma en docti eium formare vellent, bini vero horum sibi obpositi dis Misere, die tegis manander fisu, terdelen is v in hinos iterum tresve minores dividuntur rum Orom in inis of aeris tinere; seder δεν MIOen rem duilli,et varia sustinet crassati viridia capita, caliculo berie Mide prome rapsen, ais V 't metuer ni serentia deciduorum fructuum, qualia m C u Go' af be de invehim. xt 04 men Mn Casu Gorita ruti ita eoni eiuntur; Hisce flores insident oblongi, vix v saan ian aerage H em es, schaars εen nat Idistiti rumoris utim longi. qui in summo gerunt empin lane, mel em Eus mit os pelaebie λην rapitulum flavescens seu obscure albicans, quod ta Dison , Y- ter nisi omia, mar afvia. men sese non aperit, sed decidens capitulum relin leno, ια eruat rem mou inonis, est em Usucri, Maarquit instar or a grani. quod in fructum excrescis. urt de Cructi mera. Fructus minores reserunt Blimbinthos, suntque De Vmebren et ais de Hune Blimbines, tangis oblono, sed ab utraque acuminati parte, vix dim- div g. Geb agier en meren De Oitst. β r ren

98쪽

maturitatem excrescit: Sub lenta vero culicula gleba conditur oblonga, in quinque segmenta divisibilis Per longitudinem, quorum quodvis peculiari sua o, volvitur cute, sub hae similis reccingitur nucleus su stantiam serens tostarum Castaneariam, quae iteriam, sed dissiciater, in tres oblongas dividitur partes, qu sensim indures nit Radices naturalem riauari gerunt odorem, licet ipsarum lignum sit durum, qui tamen cito avolat, si vero aquae salsae infundantur, ae iterum exsecentur. odor ille penetrantior ac durabiblior est. Anni lampus. membri ae subsequentibus meusi-etras maturencunt inutias. Namen. Latine Pudassarius arbor r Malai

paucae vero reperiuntur post pagum Noemodo circa Ioeum citra Iava dactum. Usus. Huc usque non multum innotuit: Reeentes autem radices de ratae, di hiti supra dictum est, praeparatae vestibus adponuntur, ob praestantem i sarum odorem , instar corticis PQ in libr. 7. deurripti, vel uti nostra in patria radix Dicu, odor vero doliis est ac cito avolat. Sepes ac postes ex hoc ligno commini instar progeminant.

In Adpendice haec adduntur. similis Moque arbusseula in Larieques districtii in

venitur, i si cinachia seu coactu vocata, eius vero truncus non ultra brachium crassiis est: dolia a praecedentibus non disserunt, nisi quod inserius va petetexta snt costis incurvis iam um ac sinimus, quae sursum excurrunt, dc in arcus desinunt, minoribus intermediis mstist rius Cortex secus est, ne iis exfundit, radice plerumque oblique di armatim decurrunt, quaedam vero harum rectae sunt, o remisque gerunt Pu gari, seu proprie insta Taeeari: In minutas conscissae pines, aliisque cum aromatibus e tritae unguento inserviunt odori ro 6c confbr. tanti e tra Paralysin seu Bobori, quo corpus in .gunt post lavationem.

Tabula Sexage a

re onustum.

m sedain et .

LII.

99쪽

Stasim ex montibus & silvis descendimus ad litora, TTIF eertum adlinas m de BUschenen Berges, en

ubi nobis primo obcurrit Grairutum Luomm. V -- ν Si Mia, duar aer vore erest 'ν Grana tu, multas observavi varietates, pluresque intel- tum Litoreum vnt meten Dan ia in Drarexi esse pro variatione regi um , quae l. men ad bi- ιο επ-Gringen clangemmi Be , en setis murget rinas species commode referri postiat, ad latitaliam na de Cresciatii Meia der landen, de ui egro ondo nempe dc angusta sollam. - Mortens oegis amunge bragi viderian, istimentit grootuodige en itim ladige. I sistisia latilalia seu vulgaria est humilis i incurva, Manahul, bet groia Iad e, ef tmeene, is emi l ct inregulam arbor litorea, pl. 4mque siniplica, raro bi-- rre me, en ingeschus e str-δM- , reues meenis vel pluribus adsurgens truncis, quaeque praeter- een e Melae en ad Iden mel iisee Ute meerflaim Mn. b. unquam quod incurva st, an rsum insupcr inclin l. do bomte nig voom aris bellende. De scisti e is essen Elas eortex est glaber dc ualis, externe ruris, en glas, ta tem ros, of gra machi , en a r Pnder vel cinereus, sub quo viridi s recondicur pellicula, diu gri en is detin, de res inne inti rood, υπου, caetera interna pars rubet, succosa est, lenta, dc ali- tav. en 2 lyti in de quetture een vitaraclIέ gom us- quando, ubi vulneratur . eo loci exsudat gummi ab set G. De tiarin veraeelen his in time, vette, en birans. Rami dividuntur in breves, pingues, echa- ree rame Uuens. g les ramulos. Amoris coma elegans est, Mia enim illis Myrom mi hos tan erim Mem is ro vi II Nonder, tram dederi simillima sunt, sed superitis magis acuminata, Hadrien et D die vin 't T r-b Igeb , εο oren α plerumque quatuor vel quinque pollices longa, di- υτ, in Y gemeen vire en vas durmen hi ps, tame en do. nos ae dinos eum dimidio lata, laete viridia, glabra, de bus diraed, kl de groen, glia, di arcte, mei -- crassiuscula, paucis ac vix notabilibus coiuius pedi nige m- amne ne robet jes, alaan re meretexta . atque etiam Metrosideri more bina vel tria viri V Ino Mur, met tura re his paren regi tegens ipsorum paria sibi sunt obposita brevi in ramula, Ple- mariander uari em Uthen , dura de meeste mei rede e pM

mamque vero tantum bim, ae rarissime inPar extre- rem, in zel en mel em allem -r tis. mum claudit.

Huius de alia species seu potius varietas obcurrit, Men viis em tinis este fletu em eeran 'r His quae duplo dc triplo majora gerit latia in obtusum de- . , demisiae rexere en seremta grωter bladeren Men. Mentia apicem, ac plerumque tria paria uno in ramu- m ren fimpe tori ende, in me s-lor Hane florentem observavi, sed nunquam magiis- em os m. Vt heb-mes tam bioeyen. maar Grain, unde & hane marem me puto prioris speciei. .metire dragen , daa het eoor V m me en tere dem Utriusque flores sunt pusilli, laxis ex racemis depen- mora, viri 6 eerse exfracti. μι blaeivi van briri iscentes, ex quatuor parvis petatis constructi, quae e hisen, Mn Neu tras jex Fang nde, vim iter Herae blaa tensa dc eruciata sunt, in medio craticulam quasi ha - jes gemaaas, die myd O t, en m χθον Raan, vshent in angustum oram dentatamque desinentem. in- δε miaden mel em uia e of Hoes en van eo 'alumstar tatum Liui cineallii, illorum vero color est fi inania, dis aan da ramam πω utavi is, ρο de mamovescens seu sordide albicata sine odore. - Lilium Convallium, iss-vit, este gularit Σ-

Fructus ingentia sunt poma, Granati Domi tw De vinolen tyntpro ue appeten, O Granaalvinelautima, ita ut pro iis ad externam faciem naberemus, etere geb , das memi d in Mor et de metiem. eri

sunt autem multo majora, neque coronata, neque elim granter, en et deriso Ue, niti regi rota, mar matvere rotunda, sed inciata dc gibbosa quasi, qu*- inertiant V hiatu, en 2--ue Odru ι, ais em Das, dam mam instar ea sui compressa, magisque viridia, pomere Dan eo . r. aridem mel dier Inasele M ceterum simili tecta cortice, sique matura, dehiscem en Ma tim op x in emige sivem bissimae, de tu. ψibrum cortex interne non ita flavescit. sed ma- sebiue is bimen etspei niat, mar vi Matis, must in uia ad dicat, ac salsus eiL Totum intermedium spa- hraa. De oberie dii esti Da eis u3κα - -tgrω- tium repletum est magnis angulosis di inregularibus te disclue, en onge fieti te ruris, pocro est Cansa rex osseulis Castaneis i oribus, si Dutaminibus oeclusa in Mar baneres, cis me nurui nesus Umes undissuγten

sint, quae tamen sibi arche adcum unt tam miris an met risi horio en knther, dat es uneta uel-gulis d: tu reuiis, ut licet pauco sint numero, haec nig in orat, men Qto Deteste meo gere gavium titutamen. s linei extra ordinem dc situm sint extrusa, te regi lan ingen, alaxe eens boten dirare orere in nulla alacritate in naturalem situm redici possint. In tuam geravit et D. In de Heense vina nun 'ar re est. minoribus fructibus horum duodecim, in majoribus vis in de stoetse mel Imme, uder itori do uansebi itinginti inveniuntur osticula,quae,quam inregularia etiam, uti Dis. ωι nutans Gn de rena Dde rona, Π elen ad unum tamen latus. quo cortici adcumhunt, ro. Gar tegens de Mella rarite laeten been, aludar mos tunda sunt, ubi Ed PMus Observatur, externe cutim em diemes of Polum lint, buxtenti, benetreendi D, gerunt crasiam, pallide rufiam, ex Cinereo hepati- tigris. vocetabura, igismiatrui olave vermiς, eniiveam, sibique ad rumbunt nulla intermedia pellicula, gen tegens mas ander, Tonder emg mi e Clio, heti, exe o quod per pomoram centrum membranacea ven inde Midden dra appetieen vel Miauem dis transeat columna: dubii tia i sorum interna est sic- gilat. Van hinnen hebruma mede eo se ge en mulac ca de albican , saporis amarii limi, in semi, maturissim riges santis, et o bitter van ' λ, aan de αννυε ei trux cortex pallide vir cit, in maturis vero tristar vruulo is desectuti bis groen, mas in de rvpenis.'Granatorum. obscuri nempe ac sumet coloris, inter- gelse in de pa MIen , te veten, rochaebit, en no gestis mixto semper viridi colore. mei gram gemem.

in ipsis arboribus fluctus non facile dehiscunt, sed auri de Homen Frestente mel list, mar de V bro decerpti & in aedibus depositi intra paucos dies fisa. λαε, en in bini ι viae bersen Mnnen wernu dum inra aperiuntur quadrata. qua dissolvuntur. Ordinaria virem, en Dal. metan malum tr. Haiar ordinarispo Atein rum magnitudo est instar capitis infantis triem is, vis em Oisjare Uno- o.

Trunci lignum exterius albicat, interius ex pu Het hiatense h- van dem sam is vivit. bet hi transe

re a rubet, vel instar ramis fumo recenti induratae, purper--d, ιν ali mei vi gemit vises. ra dat em aseita ut amputatum cum cortice trunci segmentum Lar. febri re su met serusa re es υεν mei ren sv te De di pnrtionem cum siua Carne adhaerent repraesentet. -t etyn vini verto os, en V bert aan de ruda b en is vetustarum arborum Cor est plerumque concavum. mees hοι. De re M ens ast omnY veryue hsutis urtig

100쪽

instar uano Mamor Inferiores quidam rami, ut

di crassae quaedam radices supra terram denudataee mbunt , quibusdam in locis inter saxa sese in. uatum , novosque sursum elevantes ramo : Hae radices ab una ferumque parte corticibus suis orbatae sunt, ni P. & foveis excavatae, Interae sordideficiis, quaII emortuae, altera vero parte vegetae 6 Iuxuriante 'igno turgidae: Rubrum huius Oris cor quam maxime lentum ae durum est, inmeatisque u no dc vorticibus e nitit, unde & dissicillime finditur. IIurtina paret is tenuiorem gerit truncum Primre , ac plerumque tres quatuorve excrescunt forma fruticis r tuus solia fiunt minora quam praecedentis, tres nempe mim dimidio de quatuor prati s longa, binos lata, superius rotunda, nee venulas notabile gerentia, exceyra inferiore ipsorum parte, ubi mami procuberant, suntque porro glabra forma, hina, &aliquando unum tantum par ramulix insidet. cum illis Mangis murcantis quam maxime con enientia i Flores fructusque sunt uti praecedentis, sed hujum poma majora sunt, fere instir viri capitis. ex rorando quadragona. de instar e ei compressa , externe inquatuor Obs ros suaeos divisa, ubi de etiam dehiscunt, u decidant.

Lignum ejusdem est coloris di substantiae, sed non

ita venosum: Hujus de alia obcurrit varietas, quae mas hujus angustisoliae speciei habenda est, trunco enim suist ermo, non ultra erus crasis; lalia autem pamio majora sunt proxime antecedentis, sed eiusdem formae, raro autem fructus profert: Lunum ex pudi

reo etiam rubet. sed non venosum est, magnamque albi gerit albastii partem: Pro Manat Manti M. heretur , quum inter ri' arbores ereteat ad ripas magnorum dc planorum numinum, ubi solum lapillismmixtum est, uti in Plitora prope fluvium marive. Anni 1--. Cunctae Marrabul species Novin ιBorent, fructusque gerunt Ianuariis S Februaris. iam Latine Granarim illo Malalee mavaror, h. e. Ductus dispositi re, ob mirabilem om. gulorum situm. Item Ma mre& Delum Latil, h. e. Granan Litorem a fructuum forma, quidam Ma- Iaice illam quoque voeant Cais mea, quod nomen Manue etiam comperiti Am inice Martadia et Alaiat L Balniue Udm , Maeastartee Tambu , egiee Bia, Buli. Temat ire ritu MUomba. h. C. lignum LMan, quum adhibeatur ad clavos inuae L Lacus. Ille arbor non crestu niss talibus in lito.tibus . in quibus medioeres lapilli crasse mixti sunt arenae, immo saepe ex nudas rupibus. Parvisolia spe cim multum obcurrit ad fluminum ostia , ubi durum de saxosum est solum, uti plurimae in Ilitora ora im

Plurimas i artativi meetes simul observavi in insula porcina seu Pario MN, inter parvam Ceramam ec celangam Mar El ntes vero vastaeque primae spe- ei et ar res inveniuntur circa Maxmt3 , di sinum Clelensem parvae Ceram aer Mariam porro potitii. mum nota est in eunetis aquosae Indiae insulis usqueia Malaream, & parvilalia amat crescere circa Mamsi Manet arbores, atque hae tres amores plerumquenmul obeurrunt δε angium nempe altiιm, Mare, dia

Gmnasum Litorem.

us. In Αm ina hoe lignum vix ad ulnae longitudinem comparari potest ex arborum mancis, quod que insuper adeo nodosum est . in vix dolobra volui possit, unde ad fignum non adhibetur.

G ipso antepagmentum serinii iussi formari , quod

magno constatit labore, erat autem eleganter veno.

sum, te ex lasco rubens, quod poliri etiam poterat, sed dein pallide suscum contrahebat colorem. In Celebe hae arbores lane crassiores&rectores, m de & Macasarenses & Bony ses aliquando aedium postes ex hoc labricane, uti & Iavanicas telorum acrissen es tum vasinas. ex elegantissimis & m irae venosis segmentis, oportet vero, ut lignum rite sitsceatum, antequam aliquid ex ipso sabricetur, quum admodum sit salsum ac tardissime siecerur , licet recens multo melius elaborari possit. Tematenses ex hoe ligneos larinant elavos ad maiora navicia, quos praeserunt illis, qui ex ligno S peno ob lana sum tur, quum hoe lignum ut

SEARCH

MENU NAVIGATION