장음표시 사용
61쪽
sua formam tela missilia seu Javel nen, quae vulgo
Sueu vocamur, nociva niaxime arma, quae manibus quam certissis me in hostium corpora inmitterenorum, ad ossa penetrata in ramenta dissilium, ae malignum extitant vulnus: Hoc porro lignum obstat, talem a Graniae populis ctiam adhibetur ad te-Iorum longorum apicus, qui x oenas insculpunt, quas nig o cxurente Obducunt succo. Macassarenses ex hoc quoque ligno tenues formant canales telorum suorum, quae ex ore umittuntur, ac Chinenses suos fustes, quos inter rixas & pugnas aliis itinuunt, ut αΟr, Eae pistilios, quibus oryza in tignis inpingitur.
In M lii Appendice haec adduntur.
Fructus sunt instar semi. persectarum olivarum. quidam solitarii. quidam bini & teres, quorum quis que stellato insidet perrearpio . &. virili obducitur pellieula, sub qua crassum durumque latet putamenim quo nucleus planita di conditur instar seminis sicci Incionum, qui russa obducitur lanugine.
CAPUT VIGESIMUM SEXTUM. XXVI. H O O F D S T V K.
CArsonam altera dividitur in lati solim S anmm- tiliam; Primo es et lausolia narvum ae nnuo. sum Qt truncum, sere instar cisam glabro o ductum cortice: Folia maxime conveniunt cum illis Canophyllorum, sed sunt majora, sex octoque polli em longa, binos ae tanos cum dimidio lata, inserius angustata, superius lata, cruciatim posita, oris sinu .ss, per ipsorum scabri jem, paucis porro periexta imremIaribus Venis, saporis amaricantis. mores longis in racemis pr-mminant tenuissimis ex petiolis pusilli, magisque rapitula reserent quam
verosilares, ex ovinum tenuammis detiolis como
sti, eum finimi statui:ium Mei in reiis --. --. . Howe pauci insequuntur Ductus, qui oblongae sunt baccae, avium corda referentes. quarum quae is ex longo dependet petiolo ex Geruleo n meantes instar Iminorum, maturae si fuerint; Externe obductae sunt earne molli & amaricante, in qua nucleus reconditur instar olivae Ollieuli, durus, per longitudinem stria. tus, perque intuinitia parvis violaceis venulis transvenalibus pertextu .
Arboris cortex siccetissimus eu 2 tragilis; lignum pallide albicat. magisque candidum Buxi ligno solidum, ne tenuis substantiae, grave. durum, parvisque vena, tum vorticibias distinctum, forma panni civit Ioia dicti, e color autem hoc lignum est. nec facile finditur, satis politum elaborari potest, sed non aequale ac glabrum, quum venae semper protuberent: Florest λ.ctusque hujus speciei mente Majo observavi; Baceae vero hine inde sistitariae in arbore remanent, licet te. sarum eam exterior compumieri . In litoribes erescit sotas, crasque crassias sed curtos inveni truncos nudis in rupibus, quorum ibia subtus glauca,ac nervus
Secundo. Hanet angu solia haud multum dissere a praecediati, crus vero stilia multo masta sint laete viridia . illis cariophyllorum adcedentia , paulo latiora di flaccidiora, venulis albi tantibus & obpositis pertexta , ipsum sm petiolum ambientibus, nune decus tim, mane directe in crucem posita, uti in Camophyllis, inferiora solia quinque pollices longa, su. ora sex septemve, ac dinos lata sunt. Ramuli siniso quoque & flabro obducti sunt eortice. Flores pusilli admodum sunt, latioribus in raemis progerminantes, uti in Arbore mhra, qui ex quatuor inruis & pallide albi omibus constructi sunt peralis nores Nangae reserentes; hi plerumque decidunt. Ductimue adeo raro excrescunt, ut sere laue usque ignoti suti artex
62쪽
Cortex qui ue tenua ac siceus est, durior qiram in prae dente , unde & ab auriscibus crepetitur, ex quo carbones exurunt, uti de praecedent, Haan fuit dictum, unde & a quibusdam id nomen Am inenis Usit Πἀ-- , h. e. tarto Auraritu inponitur. cimum est ut mare Metuis , duplicem geriens cor rem, assin ertim nus species lignum dat pallide alburnini praecedens, rubra vero ad oras albicat, εἰ intror. sum pallade supra est, quae varietas in lati folia quoque obiurvatur si eier Uoret incembri. Praeter binas praecedentes species alius litoreus o currit frutex, qui stipit a gerit brevem di incurvum,mlia gerens majora qiram pr1Orum , atque ab illis C. Ophyllorum multum differentia, novem ae de cem pollices longa, binos cum dimidio ec tres lata, ditioque modo circa ramulos posita lonins ste firmo vlores sunt parva ac viridia capitula sese in quatuor alba petata dividentia, uti in praecedentibus, quae Iulio & Augusto conspiciuntur. Lignum est M. vum, solidum, durum cc siccum , sine venis distim iam.
Nomen. Iratine cubonaria altera: Nomen Malayet, se ienotum est: Am inice in Hii a vocatur Hana& ctit Hel inn, nomen eoinmune cum praecedent, bus, cum qua s mulct hanc confundunt.
Deus. In Am inae montibus cincurrit potissimum circa Dammarae arbores, ct Caru stiti, uti & in aliis levioribus silvis, semper in siccis & ealidis locis . li. t litori vicinis. Tertia species tantum in litoribus crescit altis iuxta Hit sonam. Usur. Ad aedificia hoc li num multum adhibetur,
ad palos nempe . costas, minormque trabes, quum firmum sit & Optime exsiccari nossit: di furimum vero in carbones exuritur uti prae euens, tam lignum quam cortex, qui conducunt non tantum fabris, sed etiam uri fidi s tam ad serrum cudendum, quam ut loco
crucibuli aurum in his liquescat, uti in praecedentidietum suit capite. F. Ηvi rapiti -- adlectun la opin latent M Destino is me en ora' , ων ν dari Mu P
ur silvestris species eeleberrimi fruetias M - g isana, seu saltem Macassarensis ximis, sed ii
vestris penitus, nec cibo aptus: Altum gerit truncum, sed non admodum crassum , ad summum ulnam crassum in diametro, plerumque vero non uacrassum, qui cortice Obductus est nigro, ligno firmiter adhaerente. in vertice ramos extendit ampi ,se. qua in plures dividit breves di capitatos ramulo , fi mos ad oras acute alatos, superiores autem quodam .n iaci quadrati sunt, sulcati, ac viridi ob eti corti. ex geniculis bina excrescunt solia,shi obposita,
quae cum subsequenti pari obliquam formant crucem, uti & ramuli tali constituti sunt modo. Folia sunt magna. illa quodammodo Bis tangotae Montanae reser tria, sed majora, ab undecim nempe ad quindecim polliora limga, quatuor lata pollices, in uetustis vero arboribus breviora, glabra, firma,& splendentia, crasso nervo medio donata, sape me autem glabra ct sulcata, misme Orso trigono piutuberante, o quo venulae su iles ac transvortales suum eunt ortum, non autem ita parallelae atque adun, tae ae in B in angora.
Crassis brevibussue folia haec insdem peti uis, suorum quidam adeo incurvi sunt, ut inferior pars saepe sun or sit: Ramorum summum in bina terminatur soliola instar bursae complicata & acu nata, ex qui bus nova progerminant solia ac pedunculi, teneraque solia adeo splendent, arsi oleo essent inuncta. Inter suprema solia ex ipsis ramo flos provenit ex ineurvo dependens pedunculo . sormam' minorum Rosarum Ieterens, ex Piatuor fimiis & luteis e stri lux γ- talis erata ac subrotundis, concava sua parte retro sum
63쪽
su in flexis, ae quatuor crassis sumi . concavis incum. henti s sa imis: Flos autum in centro suo repletus est cratiis, ta Vibus,& albicantibus sumitubus, lubilem modentibus odorem, in horum medio crassum
Fructus soluarius excrescit, ramis arcte adcumbens, ni magnitudine, blaeus Iarcnsium cinati Susi, adcoiimilis , ut ejus silvethrem quis putarct esse speciem, peri carpio enim insidet ex quatuor crassisti semi. mcavis putatis Drmato, quorum bina majora sunt, Q. perius vero coronatum cli verruca quasi instar rapitis clavi , externe autum colorem gerit obscure sulcum vel sameum, interne vero hic frui us repleto citcarne mucosia. in qua mollia quaedam recondita sunt ollieula seminalia, semi-plenam lunam reserentia, ille alitem recem ii sit. rusinosium spirat odorem , si prolapsus, ingratum: Ex Ducius putamine, uti &ex vulneratis ramorum ramis erassus & viscosus exsudat
liquor instar illius Deci seu Papedae, potissimum vero in disrruptis tiniolis ac geniculis, ille autem l .
Limam recens caesum albicat, sed russiim mox evsiccatu seu mellinum gerit colorem, estque durissimum, grave, ac caesu gissicile, acu corneum esset, er lim udinem 1 triatum est, at tenuibus constat s. ris, sique peraransversum secetur, ejus venulae mox circa e trum decurrentes instar radiorum Solarium in eo spectum veniunt.
Huius arboris 4c altera latifolia obcurrit si retes, cujus soli a binas spithamas sunt longa. ae binas palmas lata: Rus radiccs supra terram clevantur uti illarum Alangi Mangi, sane vero crinisores. Hujus fio. res huc usque huc usque ignoti sane. Lignum tarneum ariusimium, Am inice HUM, lirius semina habetur, longa gerit angustaque solia inaequalis magnitudinis, a quinque ad umdecim polliccs longa, binos iam digitos, firma&Habra, deorsum senum angustata, ac pedunculo teredestituta, illis majoris similia : rius lignum eorneum quoque cit ac durum, d instir piaris adbibbetur, sed raro, nec nisi ad majores aedium costas. A men. Latine corruum. Malaice de Ma.
ea silario Malarea: Am inice in L timora Hussur, in 1 Iime D. ista. Fructas ejus in caussa est, ut qui-
eam pronuncient in Am inae montibus Mangostinas reperiri, lasani vero ae saleyenscs arborem hane Nurulam suam esse puta quae edulem dat fructum, rarus Hoe limum parum innotuit, Dum raro eurrat, nec uisibi crustat nisi in summis ac remotis montibus, in levibu3 Dammam actorum silvis: Ob lignum confunditur cum CVM IIara, ob soliorum so mam cum Mavia Drrestri, quum tamen tres diver esint arbores.
UFus. Ab Am inensibus quodammodo adhibetur ad aedificia, ad parvas nempe trabes, in hune vero finem iuniores tantum cligunt arborcs vix virum crascis : erassiores enim ob corneam ipsarum substantiam ac gravitatem ex montibus deducere nequeunt, neque reger c. in longas tamen has findunt parte . ex quibus manubria Toranorum ae securium formant si itaque vera sit Malae Iavano m&Macassarensium, ex ejus ligno ingentes fahricantur palatiorum suomni tolles pro regibus ac Principibus, quos nefando la- ore ex montibus silvosis petere debent, uti id iupra in rapite de Cartimaria ponis muimus. In Leni mora plurimum in aliis Ema crescit montibus, ubi l um adhibetur ad clavos ligneos navigiorum corre Correndictorii in . qui cx sappan ligno alio in larmantur. In magnis Am dentium aeu bus polles ex illo larmantur ut & tenacula tectorum, est enim a sue durabile ae Cus Alani, immo in ipsa terra, Bimanenses ejus radicibus utiamur ad ines Sagia Neer, vocamque
64쪽
intelliguntur arbores, Omnes cum vera vano . I versiMn, mru inriseeit , esu dris πιι de rate quodammodo convenientes: Prima est Lignum Nan o Mangis liene r-essehap Bebbeno. De Saris seu filium ara in quod in subsequenti describiis erisseis 1 .ignum Salis UFonum acidum, in 't mo m. tur capite. Secunda artia proprie Mono Mangi mon- de Κ ut bestaremur 't tu reda mers elenturh Beryrana vocatur: Tertia ac silvestiri. proprie Mano Mans Nangi ghnaami, m xvi his na e me dederia Marii, in hoe describetur capite, quam potius diver- en eram0 e bosch-Mangi Mangi, et illeu Ur bier besam puto arborem, unde & taenum ipq tribuo no- sebrmen, V vreu i limer t- em is ore hom vilmen, mos autem me jubet vulgarem sequi methodum. bourin, en em Det dere viam gmen; cog de gemorete Amor ita ove naec mineum gerit humilem, ineu . duriret m3 de gememissor te usum. vum, sinuolum, ae crassum, qui cortice obdueitur tret is geren dirae regre, mar eradiatim ,πHue nigro . nigosis, fisso, crasso,&fragili. Truncus vero stam, heue tu me ι em Imrte, rurge, telissem, diu e. te mox invidit in paucos, incurvos. & erassos ra. re rege sebrae. De Iam ver Kpetu straxin meim mos, qui ramulos gerunt curtos fragilesque: Folia Hi d en ci ει mum, en Mar acin I te uer , inopici duplieis sane formae , ut & ii, runt rampli, surculi en isse ruriens, dis itari sorae em De videren to enim teneri digitum erasti sunt, rotundi, vel ex m. an tu disse farram, ais mede Mare taram, mante tundo plani. oris acutis, glabri, ac quinque pedes DYεJὶbeaut Ineen Dinger dia, rotis, O fuit denrende' longi, ex quorum geniculis mila oriuntur bina sibi μιμοtu, met seberpe L m,glau .en meten Iane, muta, quae crucem obliquam exsormant, brevi- daar aan staan de blatiren in ieeden, tet e tegens n-busque 2 crassis insident petistis supra sulcatis. itandem. en m en Ichuyme massen, o carted Mevo ten, die Dum geg ut αγῆ. Folium illud notius Cinarii restri quam II hi IIel blad giant heterna die ean cimari an ven Manis 3 Iano, estque duodecim polliem longum, quatuor gi Mansi, dumen Ianil , inobreta, mei lem latum, in brevem emitrens apicem, supcrne glabrum, torte spus, bovin A ad , van onderen ta It de mido,
inferne autem nervus medius protuberat non acute, Mntri everreuit, met sc , arro et elle, de erris
sed rotunde, venae transversales incurvae ae sinuosae Meren impen Nebtig en Demos, radianus dat decurrunt, ita ut intra majores aliae minore intricatae de prosim andere nundere , Cer seu tegensant, atque alaematim locentur, inserius protu rantes. manander, en alle bene nitivu3lende. G mde bl - , et ista vero scilia breviora sunt, septem ac novem ren etyn horter, et en en negen dumen lans , drie en pollices longa, tres quatuorve iugitos lata, quorum cier vir err laeel , zomet e mei em horte ibus , te moquaedam in nrevem apicem. alia rotunde desii utito, me ird, somν, en mireen , di , flat, en de Monotusa & bifida, suntque crasti, scabra, ac Miso Man: Manei laserengelner,do de jonge; mant agier Σyneta foliis magis smilia, quam juniora: inserius enim ma- si Ut, en emarenι ι voisse op 't bren', aan de l-mos sunt an rata, ac superius latissima, saperna par- T de mode ovis en exen, a Gonde6te se unde boo te glabra & aequalia, inserna vero venae majores mari, aderen verre uit , die vat Nel saan, en intro de Arnu procoe Ut, quae rarae sunt, atque circa oras si . ten bogen mum, mei andere dun re dare t eben, duriuolae, aliis dinuioribus interpontis, nullum ordinem gemorderisum. τ'Raaria Isuste sudo Minen,
vi eo tibus, in ramorum vero summo locantur an uter mallander, en hoden geen order, Mer inter e vete sibi iuncta de inordinata, saporis quam maxime , a , en reum Me aptiat, tu mente Viseret. taxamaricaniis, nec sue um emittunt, si disrumnantur. den suos der araorste bio es Hrio Liae sebossori alis inseriorum &liorum longi exerescunt sustuli, τοπι, uit em runden piat es iam . silas, en meu a ex rotundo plani seu angulos , firmi, Insue horum ' --- Icoeuaser dies t re forese Maad surculorum rummo bina progerminant soliola tenera mr limgenes tegen mi auder risIMIen, ωι -met linguae. formia, sibi obponia ae incumbentia, aes vis- em leverigdoube stre rura aren, t meusto a decim. colo oleo ement obducta, quod digitis etiam adhae- geren ures, euesseens hisen etyn, hebbemae c- aariret, si tangantur, quodque , si tenerrima sint, in su- em bri ren eros van cie M . mar em tu Abraua prema ipsorum parte guttatim exsudat. Ubi vero talis De ereb 't textu Utaan, Nad a reditaris. observatur surculus , latium obpositum plerumque en de reserenue O Mergerem Pl. decidit, ramique pars superflua nodosa seu geniculata
Flores in laxis &extensis progerminant raeeml , in- Demem mi Ostraan Mela vine bis de Ga n. dis aequali modo decurrenti x, quorum unus supra alium viens serien meis LM 2D, te meten de een boveuelevarus est; flores vero primum oblonga uini capio δε Misere verbereo: De Flamen 2 eers languster Agerula, sese in stosculos aperientia inscrius angustato D VAG. Gar uit eram time l .vi et, beneden emac breves. superius sese in quinque parva & alba pe- ληι -6e hebbende, boven tu in v Ierne en mitis rata extendentes, quae Uero sensim sursum incurvantur, Maales vertielenda, emeiae e es mat uitob rem saan. odorix haud ingrati, in centro quiusue adparent bre. maiar mei de e den et siro QN rom o Maarit Do via stamina alta seu flaveseentia, in quorum medio m , nisi omes van reti et in de rviden uel menpii illum eripitur longius, quod post florum lapsum, arte d asser, et int of blee cleel. en negeen ιanger
Fructus oblon e sunt bactae ovilames magnitu m Quebun et D tang-rpis, O e formio bellis, indine grani Tritici, quae putamini inclusae primo sunt de gro te van em tamae- ori in mulso, ereurram virides, dein aurantii coloris seu instar Minii, sub Gar iis ora Ἀ-gmeme-ver l, do em d mode aentenui vero pellicula plurima reconduntur' semina ni- mes Dei juare zaad verbergende, ab M . Minya polygona instar arenularum. Ptagnum illud Hussur seu Ligni cornes refert. adem Her Mut g Iut uot na dat timet Hullar of Lignum . ius genus ti hane retero amorem; hujus vero lignum Comeum , o inerra m gle i n -m Frenter eramoribus constit fibris, ae per Ioneitudinem uria- Dot diu bia is tris Mure, in de linere gesreepi, Mertum est, durissimum, caesuque limite . sique recens bard en m oeda em te Dyθη; ala men 'ι verseti kapti incidatur, copiosa emuit lympha subflava,& amaris. Ioepi γν meritaed. emteetahte en 2ere bitter mater sima, quae etiam exstillat, licet postes ad domum de- uit, 'tuere nugal duint. M Me' -n cis3laniana 3sserantur, unde recens iam grave es , sed tamen im gedragen, Maar Dor V versve ra fumar Meri, epercile exsiccatur. arm γ Iet π.Radices more Mangi Mogi supra terram decuris Is απωen Isen in ost demam rean Manm Mangiarunt. sed non elevatae . sumque multo crastiores. bomen deaarde, Meniet bori, en et u υαι duin, endas quodque plurimae sint denudatae, ratulatur, quod hae 'er et mige ditior stran, sma mees duar Dor, deis ido itissimum arbores locis crescant praeruptis , atque υ Momen ait, aian Arte piavieten graven, in e fra a
65쪽
solo adglutinatae quasi videntur. unde&facile per foditiores eradicantur nimbos. intobri floret, luctus que subsequentibus maturescunt mensibus. Nomen. Latine Mansum Alu are. Malalee i angi Ut . Amboimce Masta his . Ternatice Lo tiru Lemma BaVa, quae omnia n mina candem seditiuntur significat nem. Amboinenses vero Lenim Dram inhalaitantes praeter haee nomina alia isui etiam inponunt. uti A inamran, Immisu,&Aym n Abbar. Tantam pom cum sub venti Ligno Sulis primo hahet convenientiam, ut multi hoe cum ipsit confvn. dant, lim soliorum disserentia ex sapore mox M. imatur. illa enim AInem an amaricant, quum haec, m Salu seu solii Midi grate acida sint cum parvaci edine. Loeus. Raro obcurrit, ae sere semper ad montium pedes declives & in locis praeruptis, in Leyum6 valdbus castello me vicinis&circa Criti Pin oras. udi montes in valles decurrunt in levibus silvis, in altis enim ac densis silvis non provenit. us. Lignum ejus raro ad ligna adhibetur , cum adeo grave sit, ae dissiculter c. atur, si vero recti ejus oucurrant minci . hi justo si crati modo ad aedi. fidia in usum vocari possunt, ad tecta nempe, non vero ad latum, quum clis ibi putrescat: Colorem gerit mellinum, illaque Mano Mangi simile est, siccatum vero flammam facile concipit, sed totum in albos
convertitur cineres, nullos relinquens earbones: F lia cum Curcuma contrita de forma Emplastri albo in larum Cades inposita, vermes enecant atque in. secta. quae cauilla sunt Prose emis hujus mali cutisque ues atae.
Folium acidum majus. Daun AEDU
CUm hinis praecedentibus arboribus magnam quo. quo adfinitatem gerit Furtini aridum, quod in majus ae minas dividitur, quorum primum hoc in emite describonius. Pimmo. Fossi Milum ninus seu latifuium mixtam habet IIussuri & 3Iuno Mano formam, non altum
gerens truncum, paucosque emitten pingues ramos,
quorum pars suprema quadrata est ac viridis. Hus otia sunt magna, at ue in genicillis per paria sibi sunt cruciatim obposin, sed rara, septem & Octo pollines longa, im quatuorve digitos lata, in obtusum desi. nentia apicem, quorum quaedam uini rotunda & bi. fida, glaberrima, Crassa, nullas notabiles gerentia costas, quae vero in inferiore parte parum protuberant, nervumque gerunt Crassum medium subtus a te tri-rnum α maxime elevatum, ipsorum sapor est remus quodammodo acidulus: Ex vulneratis ramis pau- eum exstillat lac flavum ae vumsum, quod cito ex. siccatur instar illius Som. rami autem intus molleae fungosum gerunt cor. Ex foliorum alis ab utrique parte bini excrescunt lingi petioli seu surculi, qui ante ortum medio via dentur adcubuisse petiolo, sunt enim Nani binas gerentes oras aeutas , medius vero petiolus sulcatus est, unde quadratus etiam est. In vetustis vero & adultis arboribus rami non amplius fiunt quadrati, sed parum striati, ramulique laterales plurimum sunt rotundi &ceniculatir Plurima etiam uecidunt iblia, reliquaque multo
66쪽
multo minora sum quam in antecedentibus seu junio. ribus ait oribus, immo quaedam haud multo majora inmetis stam, cras que suo petiolo parum rex
fluxa sunt. & a subsequenti Pru folia non facile distingui possunt nis crassitio ta stabritie. Loeo deci.
duorum soliorum parva excrescunt capitula viridia, supinax lata,& cruciarim inquatuor divisa sieginem quae sese parum aperiunt in quatuor firma putata, squalnosa, flosculi torruam reiosenlantia, quae in centi capitulum gerunt, quod in fructum excrescii, bis norum vero istorum capitulorum sibi adcumbenuum unum tantum ad maturitatem pervenit. Fructus pruni ma Nitudinem obtinet, nunc rotundus, gibbosus , ac tu rosus , nunc pyrisorinis ac supra umbilicatus, diu colorem servans viridem instar remi, dein vero rubescite Camem intus continet lentam O. succosam, plerumque aciduum. per maturitat cm odorem suadentem minorum quali semi putridorrum , quae cruda quodammodo Gulis est . iacujus centro glebae quaedam oblonga continentes semina instar illorum cucumeris locantur, ita ut omnes hujus amoris partes acidae sint, tcnerit vero juniorum arborum solia quam gratissima sunt sere instar vera Acriosae, vetustarum vero magis amara sunt ae proinde ingrata: Fructus etiam adia tarde mature. seunt, ac tam rari sunt, ut summa licet quis utatur patientia. vix tales invcniantur. Trunci cortex tenuis cst, exterae fuscus inter. mixto cinereo colore, interne flavo ac viscoso re fertus succo. Lignum flavescit seu ex stavo vitelli. num habet colorem, circa meditullium fungosum , radiatum , ac volvviis incumbentibus dii inctum, uti ambo praecedentia, sed tenuius ac solidius cithoelianum illo Huguri, grave porro est ac durum. Superiores supra terram denudatae elevantur radices, uti in Isau-gi Mangi, binorum digitorum crassilie, non aulem nigrae nec sinuosae. sed cineruae, magisque rotundae αgldrae, ac magis ci longius tensae, ita ut in insistere
possimus. Nomen. Latine Fuium artitum maius & Arbor acida
h. e. solium acidum ob ejus laporem: In Ilitora ΕΡde Ε ἰμι. , utraque nomina cum cognomine vel Besar λ. e. folium maius vel acidum ab ejus subsequenti usu. & ad distinctionem subsequentis minora speciei: ternatice Rhinumu, in Lunusic Noe, quod nomen commune est cum lubiu-quenti parvissilia arbore. L i. In Amboina obcurrit tam in planitie circa litora, quam in montibus, ubi potissimum crescit ac praesertim in Le timora circa Miam ad montium p des ut & ad oras silvarum levium arboris Cou Puti. In Gεrbis quoque crescit in montibus, ubi aqua stagnat miti vialis, ae pes es fiunt, unde et quidam hanc ha-t pro specie Mangit silvestris, de quo praeco mei actam capite, quodque non ita elevatas gerit Iccs; arbor autem est, quae loca amat frigida. M. Hoe lignum tigno inutile est, quum caelanimis durum sit, nec recti pali ex hoc formara possint, adhibetur autem aliquando ad postes aedium silve. strium . quae non diu durabiles csse debent: vulnus eius folia piscibus ad suum, ut condimenta sint acida, sed defectu meliorum foliorum: Tematenses Gel
lum inhabitantes contusas brius arboris radices, a corticem Samero insundunt potui, quem bibunt, antequam in pugnam eant, ut eo magis excandvicant, unde Sasu rus potus acidulus cst. Am menses bella temporibus in montibus occluis si , ita ut aquae marinae adcedere nequeant, ad bane refugium suum quaerunt arborem , cujus lignum, ranun , ac solia in cineres comburunt, quibus aquam adiundum . quam filirant, quae ipsis inseruit pro aqua marina ad cibos, ubique enim haec arbor admotitium declivia loea est obvia. In Temata haec quoque arbor vocatur P at Itala, quo alioquin nomine denotatur Rrulea aquosviri na, estque vulgare Oebat Sagueri apud Alphorenses Ge. lolum inhabitantes.
67쪽
ΡAmisi lium aridum haud multum differt a latifulia, π, Heeraliaue Folium acidum versebiu Mer vi ei, quum vero a vulgo pro peculiari habeatur arbo- L 1-groot indige, dog deurs 't de gemeenere, atque in div s erutinat locis, hinc peculiari- maumor ren o iere θωm inia, en is in te ter hie eam desicribam. Subdividitur iterum in majorem scia e Ganrin nro d. raras ut hem hier in 't oranderae mi rem speciem, differentia autem potissimum in besti m. II 3 merd uerauit in eren anne en groote fructibus consistit, unde & sub eadem forma hos deis et ris, Unde j onderisbeiamres inde Druebten te 2 in icribam. die hvicen a te mare em se ante best,men 2Al. Arbor magnitudinem ae crassitiem Limonii acidi De M- is in demovemdialeti eramure ramoen- obtinet: Rami dividuntur in binos achinos ramulos s- Momr De ta lentera Am mr in ivree en me suem hi ot molitos, qui exsus -rubent obducti fiunt ortieri t*en malaander , mel e en bru -r de scis e betieis, cumque stubsequenti pari crucem ei brmant, atque in die mel 't volgemis arserater eo irvs malen. en Mutunitaribus arboribus superius quadragoni sunt, ita ut, de io ge --m na vaoren tis rime mal vier aut , ubi bini laterales excrescunt ramuli, semper magis dant dra Gar de rixea et de taber suam , attra lauer plani sint reliqua parte, sumque porro in ampla ge' tan dan de tine anciere zmen, en cras in is de laedennieula divisi: Hisce fulta insident cruciatim sbi simi- .rederis: ma n saan de Haderen sia tine tegent per obposita: illa Gnmmis reserunt, statque mutanderen in buri, de Ietegeb odiet Gnemon, crassa, glabra, superiusque nullis fere protuberanti- et aetiit en hiau, aan de batem eschier Mnder ut si bus costis peteteria, nec medius etiam ne us Protu- ende ruben. en de mirael. remue bust ope niti ut, herat, qui sulcum tere efformat: Inferi vcmo hic ma enis stoier em se . Mande inder se is uetescidi a te protuberat, non Ulcm costae, quae Obliquis uit, mox de ribsentire MUN, en to n meth Drasnibus antrorsum ex raune, hinaque ac terna solis bMten na moren toe, mei tmee a crie par et aan em raserum paria uni insident ramulo. Inferiora vero sunt M. De agierse zyn rendo en De Uer,iner εα τύdu rotundiora & latiora, quatuor vel quinque polliera men lanx, roia te ende, mel em re Uuze, dris eis Ionga, tres quatuorve digitos lata, plerum' ue sinum et o viseera breta, gemereb ear bocbtig of rimpelimia ae rugosa, superiora lex septemve pollices lor mor 'e etyn etes en Mum dirimen lan g, me vinerer sunt, tres lata digitos, magisque extensa & glabrio- Meed, mere uti Hod en glassidis . alle er Onera, omnia brevissimis insidentia pedunculis, saporis fleet et, vansmara tauracbtu in D Meten, nisi m- acidi instar Jambosarum haud ingrati. Majoris species huc us majores sunt Limone Nipis, rtiritim van O gro e Morte tyn mym do gros ex rotundo plani, supinus atque inferius profunda in em l em n Nipis, uit dis ronden plat, iamn encompressi fovea. ad latera gibbosi, externet viridum onder mel em die' iubsisse, en aan de udo uuat divitie, pomorum gerentes colorem ; sub tenui 5 lento cor- vin burto προι grum. ondo ein dume en tanas tiee sue ta reconditur caro per maturitatem mollis ina emisotu a ch, in de rubeia mista en
est ingenti eongerie tenuium ac fanorum seminum em ποote . I di m euptiae titi enoetierativas . instar majorum Cucumerum. sed latiora sunt, cine- o te Alatrastin ierin, Og Deeder, gracium en inrelis rea, & granuloia . camique firmiter adhaerentia, quae auar aan 't Eliso vas havi, en men dierbuten a viis proinde exsugenda sunt, numero denario plerumque gen moer, men tali 'o ge en ε tu ν, reflaan ovi obcumine elevata, lateribus sibi invicem auliaerentia, e d. met de et en tegent mariandrrenvisent, ent nee quae simul binas uesve formant minores plebis: Fru- ου drie . I vires uit tende. De smaia is xuur, estg in otium sapor est Α- - - ,'i-post lapsim - M. dote t a MIen meri uri, sangmaam molleseunt, grate acidulus sere instar uVarum penu Ictier ati et ven die ten Moffitiuo νπ vn , en m mmaturarum, dentes autem itiae non t bes m. de lamis gemetinis oggerig.
Minoris speciei salia sunt pinguia de glabra, bina De uaderen van is ine zome et D mede vel regia
imo vix nervus medius subtus adparet, funcque vix tinno an , ja ce πώδει. ribbe Dan onderem, quatuor pollices longa, brnos lata digitos. AMart vier au nun ting en imis visors braed. Fructus minorem Limonem Nipti ineret, ex rotundo De voeti is au een inme Lemoen Nipis, vir a planus, exterae ex muci viridis, interae dura & acida mmdm psal, burim gaesar Mn, bimen hin ren bard en repletus carne . in qua quatuor vel quinque locantur mur inrescre, en daar in vire a ras kπla, sebi die ossicula instar illorum Min Blini bing. Utriusque speciei radices plurimae supra teream cle De -raesen van is de di-ten, saan mer memeis istae ae nudae adparent, uti in Praecedente instarcta OD Host dimen de sarda, gelah aan 't o pNaande, ultore a tum tensae, pollicem seu binos digitos crassae. in aren, in de diale an em dum os tine vitares. Numen. Latine Folium Atidum minus: Utraeque dia am. In Y Larru Folium Acidum minus. Menetiam haud inproprie Meto arbores appellari possenti et te υ οὐ Ga berae met os ih itannm nomen Ac In primo meo iistuto Arbor Frigoris mihi deceba, tosa Arbor. I te, hem in in mu reola antisrep ρο- tus, dum arbor sit acida ac frigida, quae in Di dis maret Arbor Frigoris, em l 't em tuine his ardige et eicit locis, ae tam tarde ejus maturescant fructust is, uuae Maatetm grae , en une Quebten ta Venim nomen Malai se huc usque ignotum est, quin tangetasm p maiat. De rechte Mantphe naam is
inen cum praecedenti commune in et In ansulis xων sisye, geniam mera het Do mande. In de Xula . Glum sissibus Funi vocatur. do nomi men hem Funi.
u. Frusius maturi habemur. quum sponte de- Gehresk. De Mureten -den v&1r rπ Lebotidem in eblunt, qui crudi edules sunt ad sitim sedandam, sa- ete oan te Ur aftessen, die men raamu an εeten in denporumque uvarum habent sere maturarum, dentes au- dorsi ιε versuian, vansmast in seu veri, dis Io massentern non hebesicum ab ipsorum usu. Caeteri ex ar- by op α'm, en matim de tanden gere svis emerig. Dobore dependentes pisciburs adeoquuntur . ut condi. acidere , ὸω aan den Mom nox MVen , moram o visse,nmento ac busculo gratum concilient saporem acidum, te oat, am de tv nonome murte te Levo, M
liuod ti solia ad a praestant: Plurima autem ir Ut mm t. mri de blateren O r. Her ωsenaees mersorum pars muria conditur instar inmaturarum Oi, in Maeli in onmpe οι en, en in de hos x gemet .varim, Cumque cibis ccitur.
68쪽
Ar, ris lignum durum est aptumque bipaliis: Ra- li pra terram elevatae ad oebat Sagueri adbibemur. ut & trunci cortex , sicuti de praecedcnti iupra fuit diutiim , illae vero saguurum neut quaIn amarum reddunt , uti verum G iat sitit ipsium addant acorem cum Parva ad uictione , nec ficile acescit.
CAPUT TRIGESIM. PRIMUM. XXXI. ΗΟΟFDST V K.
v linum Mu minia ab utrisque antecedentatas a' ribus differt, quae ab Hiioensibus etiam tan. quam Mix habentur, illud vero rectum, sed tonuem iterat truncum, ramique vieissim temi aeterni divisi lunt, quorum hini laturales medio adcu- eruat, sunt autem rotundiores ac sciniores quam praecedentium. Ita sibi invieem eruciatim sunt c,mposita, sex p. temve digitos longa, binos ae binos cum dimidio la. a. In junioribus arboribus haee acute di stibiitit et dentata sunt, ita ut sere spinosa sint, in vetustioribus vero rara istorum dentium adparent vestigia, suntque porro crassiuscula. glahra ac splenduntia, nul
las notaolles gerentra costas transversili siintque
illa rara in ramis. saporis fatui, igni injecta strepi. tum instar salis excitantia, unde & nomen sortita est haee arbor, cujus cortex ruitas est ec punctatus; Li. Zum vero albicat, durum. ct solidum est: Radices pra terram quoque elevantur, uti in praecedentibus, sed non rea si uenter. . iv omen. Latine Lignum Salis minus. Hiiciensibus
Artassi & A lautas Latin Matin seu nimi, quod idem denotat, Tuo enim Hiinensibus sal lignificat.
M. In Hito si crescit regione tam circa litus quam in ipsa regione, sed ubique in humidis solis, per quae rivuli Mnarrunt. a1. Licinum non peculiarem praebet ad tignausum: Miniopes eius solia urunt circa infantcs, Muci hi variolis laborant confiuentibus cum duris p stulis, quae ipsi x Sat ut citjam vocantur.
69쪽
62 HERBARI IAMBO INENSIS IV. cap. XXXII. CAPUT TRIGESIMUM SECUNDUM.
Utat est arbor forma ct magnitudine magno Li-nio similis, cujus truncus qu ue est angulosus, ct cinereo ductus eortice. instar illius&o sauciatus limium emittit succum inliarripedae pultis, qui vero mox exsiccatur in a mati. eam substantiam. . Folia brevibus insident petrolis simplicia & ini u-laria circa ramos illis curii similia, cum in iuniori. hus arboribus firmum gerunt apicem, ad oras profunde dentata sunt, inque ipinu,sios apices desnentia instar Rusci, sunt porro glabra, firma, ct subtus flavcsccntia , ubi di intermedia costarum interstitia venulis cancellatis pertexta sunt uti in Varinea, quinquusexue pollices longa, binos lata, qtiae in vetustioribus artis ibus minora sunt, nec vestigia spinosiarum orarum gerunt. ac solummodo in firmum cc acutum
Mense Malo parvos brevesque excrescunt tuli, ex quibus albi progerminant illasculi. quos pusilli m- uuntur fructus siinplices, haecis minoris varin simile . seu paulo magis oblongi, primo virides, dein nigri, intus nucleum Drentes mollem , cdule vero sunt tam erudi quam cocti instar Catiang. Recens arboris lignum vitellinum gerit eolorem, ad oras sopra memoratum viscum exsudans, siccum vero flavum est fere instar Buxi, tenui Hue constat fibris. est e solidum, grave. suscis ac nigricantibus macu. Iis, punctis, ac venulis hinc inde variegatum, in aliis vero locis non ita. Saepe etiam excavatum est, cari sum. atque emortuis corrupeum plagis, praecipue cir- ea esus cor in vetustis arboribus. ranu enim incurserunt incor p . quodque mirandum videtur, licet timum hoe adeo sit durum ac solidum, nequaquam ta-zen durabile est, ac lacile mos generat, atque cariosum est ab abundanti sorte succo, quo resertum est ae lente exsecatur. Expertus sum lignum hoc crescrete ilana eaesum non tantum post aliquod menses eorus Urerare, sed in insci recenter caeso nos detectos fuisse; optimum vero eaedem ΗΜ vitam tempus e a deme .ria. - . quumque fructus maturi lant, tumque arbor ad dimi. eium eaedenda est , talique modo per aliquod tem. rvis sun relinquenda, ut eius succus exstilὶet. Nomm. In Amboma nota est haec arbor nomine
Locus. in Am ina ignota est, nec crescit nisi una alterave in i litoes ora . majori numerra obcurrit innum oram seu Hua Bela, ubique non longe a li tore in locis saxosis. In Merone & Gelois quoque cre
Uytis. Hoe lignum ad tigna raro adhabetur, quum vix recta ex ipso formari possint segmenta & tam cito putrescat, Ceramenses tamen & Tematani illud Qte. bant adhibere ad aedium postes, s licto eaesum sit modo: se enim non cito costra generat . diu solidum est. durum, grave, ae durabile, unde & Me lignum intra dimidii anni spatium in usum non est vocandum, tum quoque tomiones ex hoc Cubilia formant a tum etiam est ad se rium manuhria, ut & ad M. choras ligneas parvorum navigiorum ob eius pondus.
Ramam exhibet actoris. quae L . 8e L is incolis
A. iamoris aristis ramaeam rem tu, mus lara dearata
70쪽
IVBoe .XX Imris. AMBO INSCII KR UYD BOEK. 6 CAPUT TRIGESIM. TERTIUM
An id humilis est arbor, haud multo altior LN
monto, sed citas truncus paulo crassior est: Ejus solia conveniunt eum illis Manlii Q uaris leumactae, stant , ero Raulo oblongiora & flaccidiora, 1uperius lara, inserius angustata, inseriora vero sunthreviora & rotunitiora, cumque illis mactat penitus conveaiunt, subrotunda nempe, quae vem in ramorum summo excrescunt, ansulitora Rint 2 acutiora, vetustis taeni foliis umilia. sique sicca, superius nigriis cant, inscrtiis cinerea sunti vulneratus trunci cortex succum exsudat lacteum albicantem & viscosum: Ex quavis soliorum ala tres pluresve minores dopendent baccae, perim io hisolio contentae, forma convenientes eum illis herberidis, oblongae nempe, a mnatae, ac virides.&ad ipsum qi uenamulorum ortum tales racemi bacciferi terniones plerumque
Intus reconditur nucleus hepatici coloris instar te. ml lanae, sub tenui pellicula siccam continens medul
Recem lignum luteum penitus est, sed siceum flavesele, estque substantiae innuis, o solistae, in quihusdam vero locis maculae quiam & venae adparent lividae ae fuscie, quarum posteriores illud ornant,
priores autem dedecorant, hae vero venae non obser via r ir il la in vetustis truncis.
Hu uen. Latiae Lignum Eurimm juxta Meronensedc . simiae . cujus de murationis origo ac ea sti me latetiraeus. In nullis Amboinae insulis trescit nisi in Bommae, in eius plaga Zephyrea circa in plaga boreali circa sinum cajelli, ubi regio est altata montosa: Iuxta Meronensium relatum in D moque aliisque incidentalibas crescit locis. Usus. Boeronenses hoc adhibenti Num ad pectines, et non admodum sit durum ac tacue, per longi lj-nem findatur. observavi quoque hoc lignum quam tardissime exsiccari, sique locis deponatur opacis, lividas contrahere strias , quae inelegantem ipsi conciliant colorem , Meronenses quoque vicunt apturatae ad telorum vaginas ex ipso formandas.
In Itambit Appen e haec adduntur.
Ad radiuum alas inmenta inveniuntur, quae molle, avum, ac durum priae nc lignum, ex quo, uti dictum fuit, pectines formamur, unde & a d Bostronentes O a Sistir, h. e. pectinum Iemin Malalee