장음표시 사용
71쪽
64 HERBARII AMBO INENSIS Libra IV. i. XXXIV. CAPUT TRIGESIMUM QUARTUM.
CGu Siri arbor est alia ct crast, initis Metroside.
ri, quae PlurimM emittit longcra ramos flagello. sos, qui in plurinios iterum illividuntur ramulos, cx quibus tolia excrescunt litaria, quae hunc obser. vant ordinem, ut ex quovis solio alter obpositus cx. Lirgat ramulas, medii, vero directe ad finem excudi
Folia formam Siri soliorum reserunt, vel nostrae Europeae plantasinis latisoliae . sunt autem majora &firmiora, erino a quoque . decurrentibus hisce nervis totum lotium & stu petiolum coneurrentibus, in sup ore vero folii parte nervi hi in .enulas exsilico ur. ubi & folium per ipsos trisulcatuni in ἰ intentitia ubique multis & procu rantibus transve Sitivi venis pertexta sunt: Suntque haec folia superne obscure virentia seu nigramina, inferne cin rea, non splendentia, atque exesa. Manio mense ex λliorum alis breves dependent racemi, vix digiti articulum longi, ex quibus stores crescunt, qui parva primo fiunt capitula albicantia, quae sese aperiunt in culos suscos, post quorum lapsum racem diu remanem ac dependent instar ει- nulorum Siriboae. Si circa litus etestat, maiora gerit folia, sex se temve pollices longa, tres quatumve lata, laete vl-ridia. α parum splendentia: quae in Boetone crescit, neutiquam diveria est species. sed tantum varietas, majora gerens solia, Mirum nempe octove pollices longa, tres quatuorve lata, sensim angustata, uri Sirifolium, seu tastae apex: Bini laterales nervi non ad summam lii extenduntur partem , uti in Am in nissi, sed ab aliis binis lateralibus siuseipiuntur venis in apicem decurrentibus. Suprema selii is longior est illa quae petiolis infideli nullumquc mi item gerit saporem; Recens arboris lignumstavcscit, ac pellucidas lymphae exsundit guttas,ccum vero albescat seu pallidum gerit colorem, estque imum, solidum, & durum, ac caesu diuscite, immo adeo con te in frar tenet, in δ' re v. . . ia,in Uri, excideris truncum, Parvaque ejus remaneat portio, immo & totus decidat, ibi tamen non frangatur, sed mmentis fissis depem ate Rus cortex est tenuis, siccus.& externe .ature, ligno firmiter adhaerens: Vetustum vero lignum einereum quoque est, atque Am inense plerumque durius est 6: siccius Hoeronensi: Radire In plurimas divisae sunt radiculas tenues gracilesque,
mora Seser. in Merone A faro, in Horamohela Ame-laun is Dal, h. e. ruium fit re, quod nomen est nimis geaerale. Locus. Parva obeurrit copia in Amboina , plurimum in planis ae ventosis locis, circa litus sitis, immo in imo litore, ubi semper majora gerit solia: Majori oesicit copia in Boerone in sinu C Eesi, quae semisia habenda est. quum maiora di flaceidiora Pro. ducat scilia, ae mollius exhibeat lignum quam Am- inensis, uti plerumque hoc obsiervatur in plurimisar rihus in Boeronis planis ae humidis crescentibus Ioeis litoralibus. diu. Licet Iignum ejus si solidum ae durabile,
raro tamen caeditur ab Amboinensibus , caedendi la. borem fugientibus ob tena em rius subitantiam , umde Reures cito hebesseunt; saepe fit, ut ipsis Obstet, praesertim quum in silvis horti aream praeparare volunt, quum nullum aliud in usium vocare norint re. medium , nisi e lod ad radices ignem deponant, quas tam diu comburunt. donec cadant ar res.s ronenses nobis indiearunt egregios mavos ex hoc formari posse ligno. qui ab anno in Am- ina in usum suere adhibiti, quum lenti uimum sit lignum, nec sacile frangatur vel findatur, nautae vero nostrates conqueruntur nimis grave esse, licet pe-uitus siccum sit, praeserentea tarum hoc prae aliis sit. vestri.
72쪽
uestri alienis, antea in usum vorabantur, uti busib, ten, die maen is istoren daar Delebrante, altilli l DUM C arii. Birum erres, Ariumque, quin muri tam , m Arum, marthan 'ς rum prisum in breves sepe frangitur partes , hina, horter a referes, en de ι- ansere Dan sente sedi inque reliqua decollitationem non bene ferunt, quod Iec ver agen stomam, V mea num ruinam n γ Cujutamen in Siri solia seu Caiu Siri optime institui potest. Sor: τυι Men i K. M lenus hinus arboris ibi Ita seu nucllis apud . De tave rus eris visi sen de A. -- - μυεμ inmin sueharata vel instatoriae corbes ne- of eL Oroen duar mede te taetren, Hvindendactuntiar, quae in aqua marina seu salsa durabita sunt. dis duratii in Mur uiatre. Tenuibus hujus arsoris radicibus supra porphyritim G dume Murtiis tan drien bium obrino G Η, eum aqua contritis & propinatis utuntur Hiioenses incera a rem op rennem meι Minuo gr*rmen .en MaAethiopes contra inpas , quae proprie cholera est, dronio regens OP, rut gentri bet bora sed per hoc quoque nomen talicam ae Pleuritidem si ,- π ου amere disinu, ala
In Mmphii adpenate iura adduntur.
Supra indicarum fuit post storum lapsum raeemulos dependere instar mutulorum si Moae, ex quibus pinstea observavi veros exereχere fiuctus sequenti modo formatos, magnitudine nempe Cerasorum nur Ham , quorum unus alterve tantum ex racemo dependet, primo viridis, dein obscure lutcus, exterae mi
h obductus putamine, sub quo durum reconditur ossiculum uti in Cerasi, a sue in Me aquosus nucleus: Notandum porro est prima sareulorum seu arbus Iarum folia ex istis fiuctibus p erminantia ad ora esse latrata , qualis arbuscula ia adlecta depingitur
Αm inensim peculiarem Ses ι Deiunt meciem Ibeorcam: quae ita sese habeti minora gerie tolia quam terrestris, tres quatuorve pollices longa, binos lata , trinervia quoque, quorum nempe nervi per tollitu. . em decurrunt , fra bini laterales ad summum non extenduntur , lateralesque emittunt minores costas ad oras decurrentes, folia autem ipsa in brevem emteminantur apicem, ac laluaria locantur in ramulis, non ita praecisum obse ne ordinem ac illa verae Sesel. quod nempe e registe cujusvis solii surculuso natur. Fructus ludem ab illis verae sesel disserunt. haee enim species multo magis fragism est. ae mente Augusto ramuli plurimis ornati sunt fiuctibus inter &post folia , ac plerumque ab utraque cujusvis folii parte petiolus exerescit, ex quo bini tresve clependent minus magnitudine proeli mim silvestrium ,
eundem quoque colorem exterae praebent , primo nempe virides, dein caerulescentes, susco intermixto lore, similiquo vis sa repleti eame, sed fatua nee amara, lab hac came durus reconditur ae sortide albicans nucleus magnitudine circiter Cerasi, ex rineundo quadragonus, in durum ueta 2 apicem, an
guli autem illa laterales eleganter ineisi de striati sunt sere instar nucleorum Pegamaria, pro cujus specie de hane increm astiorem, Lemmorenses vero Sesti Laru dicunt esse opeciem.
73쪽
66 HERBARII ΛMBO INENSIS Liber IV. cap. XXXV. CAPUT TRIGESIM. QUINTUM.
AR ha magnassi habet convenientiam cum Rinto
ora π ultra, Rus vero truncus non est crinas,
ted altissimus & ercebis, in nullos notabiles divisius annulcri, altior est Binti; dira, ct crus circiter Crassus Mus trundus, comam serens pari am sed densam, ramulosque longos, quibus fodia insident solitaria a semino ad imum, quae Mansae bravae foliis similia lunt, angustiora de firmiora, inseri an stata, quorum in seriora quinque, superiora novem& decem pollices longa sunt, hi nos tresque digitos lata, tenuibus emexta venis parallelis, instar foliorum.Careophylli, minora vero inter istas venulas spati in anteriore parte aliis minoribus 2 intricatis repleta sunt venulis; Flores fructusque hucusque meiatent: Lignum vero album est, leve, lentum,&per longitudinem maxime striatum, instar istius Binet g - , iique adcurate conspiciatur, quasdam quasi pr. het fistura . N-n. Nullo alio innotuit nomine nisi Amboinensi
Laetis. In Am inae montibus crescis him inde, utti in partis Cerama. tis. Lignum hoc ob eius firmitatem ab ineolis multum adhibetur ad malos minorum navigiorum, ac maga quam illud Amrangorae, quum non sit graver Utraque vero ista ligna non multum inminuenda sunt, sed quam crasti etiam sint, nona servanda, nec non nisi leviter decorticanda quum ipsorum pars ex. trema quam maxime fima ut, quoque propius laueor ipsisrum perventum sit, eo mculiora sunt. L in hoe ad aedium tecta itidem adhibetur. ut 6: ad palos, quum juniores ardios quam citissime ex.eremat in quinque sexve um altitudinem, qua- .um innis decorticari per aliquot dies ad solem M.
cantur, antequam in uiam vocemur
P. s. duplex est, alba & rubra, quae Iore Iigni tantum distinguuntur, quod in posteriore in rem tendit Morem, quiaque multo gravis, D. nosius & thmbilius est, undeoc ad aedificoram tecta di cena maxime usitatum est : In aI otia aliis mdi aDant sincialitiaia ----- - - curam. ς vomunaervus medius Iu me protuberat. Ex stiliorum alis unum alterumve exerescit rapit. Ium viride , superius acuminatum ad magnitudinem medioeris olivae , coloris obscure lutei, quod nucleum continet iaci Gmmon: Maturi fructus menso Octobri Meron uriri vulnerato trunci cortice lae exstillat albiems, quot instar calcis extimatur.
Fraxini nostrata , quae prope radices alara elli os o ora den , mei vina en FI de uvm ubi & truneus ultra ulnam in diametro crassus es h ur, en den Iam vi ar semen renuatam inde rotate eortice obductus glabro, sicco, dc lentissimα dia, met eo me . dme, mater ma)efchoruse. eoma est densa, in plurimos longos ramulos De kru is digit. in ureis lange os eis in reu, divista, quorum quidam solitarii, quidam bini & ter- maar an a me en eid, rammige tuee adris is mis ni simul ex uno excrescunt ortu, litu & crassius tum λαπιτ saan. ωι em tarq sua, in usu em es, te formant geniculum, suntque virides, ex einereo pun- messema eu, poen, eri mei gracium misi hest . vra se ati, o itique supra sese invicem ex ramis excim boum mananderem Mn Mare Iaaten.
In his re longi, flagellis solia per paria sibi sunt ob. Aan dete lange Ur os Iaan de blatiren in tine menposita novem, decem, ae tam duodecim. illis Maxi- tegens mi Meren, mei negen, tire, en imatas ni similia quoque, sed minora, brevibusque insident dia van den E Rhen-b- iam γλ. Og mal alienderis petio is, inferius latissima, superius acuminata, instar o orte strarier, anter breetit, en mor toegeripis, regeaeum inati hastae sum, oris aequalibus, aliquando vero Y Der vin eis preti, mel emne tamen, of πα-
74쪽
ga , binos Iam digitoar Nervus magnus non directe iαr medium excurrit, aruerior enim solii pars semper latissima es , ae priam petiolum auriculata, e- contra altera para brevisr et minustior, costis latera. Ira latissime ditant inregulares Superior soliorum pars interris viridis est, gl ra, nee procuberantes geriteoltas.
Flores ex alis surculorum seu λli orum ramul rem proveniunt lango in racem podem & ultra longo, kn paucos latervies minoresque diviso petiolos, Sorum quivis racemum refert florum Alemnae, 'nari. similisve plantici Flores hi facillime deci eunt, si moveantur vel tangantur, unde Ω fructis ra
Trunci cortex in vetustis arboribus crassiusculum exsudat succum instar Papedae, sed in gummi non exsiccatur, qui saporis expers est, licet cortex Santali odorem Oiret, oc saporem fundat cum levi amari.
Fructus oblongae sunt haecae instar osseulorum vae seu decorticari Gnemmis, sed Patalo minores, ex. terius obscure virides ac demum nigricantes, cum quibusdam punctulis notatae, acti arena conspersae essent, hae in quinque dehiscunt partes, ae intus exhibent nucleum levem pentagonum , seu cancellum quinque alis ornatum, substantiae levis ac fungosae, inter has vero alas tanquam in cellula una alteraveaenuis locatur squama tu medio protuberans, ubi granulum instar Serumi continetur, quod verum est se
Recens trunci cortex separatus dulcem ae debilem sundit odorem fere instar Grani imiebati, vel Sintest, ted solia aeque ae cortex amaricant in diabent lapo rem, haud tamen ingratum: Lignum recens caetrum albicit, sed in rufium siccatμ colorem , in vetustis arboribus purpuras mem , magnasque gerit strias longitudinales instar Abietis ligni, est autem porro Icvissimum, siccum, sup sura, dc molle, nihilominus tamen dura te, si usui tur ac tractetur, debilem Santali fundit Odorem. In Ulialserensibus insulis haec arbor parvam praebet varietatem, sed forma haud multum a priore differt, excepto quod eius solia paulo sint minora a flaeel diora, nec ullam habeant notabilem amaritiem: Fru.ctus Quiam Cum priori sunt formae, ex Ionos rari
Lignum duplicem gerit colorem: Primum dc optu. mammaris habetur, 'uod ad oras pallide albescit, interne vero ruisum est ac leviter purpureum: Alterum levius est ae fumosius, navescens instar Abietis, in quibusdam vero Iocis russescit, hoc seminae habetur, ae sorte mccida gerit folia; Utraque Sandali spiranto reni. si recentia tractentur , non autem dolabra poliri possunt cila pilosam in rum substantiam, ad leni vero non finduntur, iuntque levissima ligna, quae in Am ina inveniuntur. Quotannis mensu Majo, seu sub initium pluviosorum mensium haec arbor sua dimittit folia petiolo que, ita ut fere nuda se, quod in paucis aliis Amboinae arboribus itidem obsiervatur; dein mense Iulio dc Augusto novi regerminant ramuli ae solia, quum fi res paulo post producit usque in Ianuarium. Νο- . Latine μι-: Malarce, Iavanice, sic M. inice Stirm. In Uliasserensibus intulis Am-hoinico in Lotimora I 3-Ulit seu L-- ι, h. e. solium Conrindrem In Burone inar dc Diras, in Ilii a D se, quod distinguendum est a supra descripto insidi, & ab alia arbore ADtit seu Convi--,
quod in Hiramohela vocatur, quae arbor Ianuginosa di mollia gerit folia, ac species est Capraria: verum autem nomen Ulia thrense est fsal, ubi ci stipitibus propalatur, ex erius ligno mo-noxyla formant, in Iluamoncla quoque obcurrit, ubΙDtala vocatur h. e. ar r tinnua, quum quotannia Mox dimittit fructus. quod in iis indicium est, tempus adeste Padey planta tuli. In Hamaria quoque Q.
Deus. Vera Surenus exotica est in Amboim di ad borealem sinus plagam circa Balcrensium quorundam ex invenitur, qui hanc per stipites pro ni, quod raro tamen succedit. Oum tenerum ae siccum ejus si lignum, quod Dcile perit: Uulgaris vero spe. rim, quae a genuina non in utrum differt, copiose satis in Uliasserenebas insulis, ita Ilonima, oc
75쪽
rentium intularum ineolis in arvis S laonis silvestribus de Inlariori in ae Us fers in ociare erum en Fosem1α coiiuir, ubi in vastam extenditur crassitiem, cujus li- mn te buvenci, en tot em di ti onem ret, ore aes ge-gnum in usum ab ipsi vocaturi torris van 'thol. Ps. Iricti Uliasserensium incolae hoc limum ,es,riaik. Gemaede re mendos tan de iniussera dfinmaxime expetunt , ex quo monoxyla sat eam levia, dit imi er, in siste minumn daar .m re uae non findantiar.& in aqua marina durabilia admo- nraten. Erereue tisi inn, Mes Ichetirem, en in tete uerum sunt, si crassas conquirere possint truncos, affe- ur. φα . Dete itiae hebben, maenete diraroo res ex iis formant costasque aedium prete i uarum, at- toxen en ribberivan tot Mare mere me trumn , Mucique hi niseres inserviunt quoque summae parti navi- orien te par omen tot de Moense de lan vin dei forum Gree Corren dictorum: Album ae spon im cirre rren. Iset Mitte en novieuete Nitit dient totum hujux arboris ii 'num oblongis eunducit clypeis, de tam reple Ictitam, en de boeci Herien tu Mutealxque ampPae crateribus. D m. Iavani ae Bal enses pluris faciunt hoe Il um, De Iaminem en Balven malan mur ver an duquod in tenues stant asseres, ex qui elegantos Emit, .ie bera tot cunne planis asen, en arva mare formant cistulas, eapsulas, ae scrinia, quae mearulo λθher, Osries, en avidorlues en, diis etemet sebui eleuanter norunt polire, tenuique obducere veritice, ren veren glia te Amen, en met ren eun verius se runde laete rubentem & eleganter venosum conquirunt aen, mar dore M litor-ν M. en Irasis ges eraseuno, colorem, quas levi sciitiales Chinenses vehenaenter ex. vin ueste Iille M'ει de non Melistiden.
Polla de cortex magnum habent in re Medica usum, De hladerem ensi sero et3n in m Ggehrun in de Is cum frusto enim Acori contusia in aqua. oc expresta dionre, quant mmd sorte mot cens- A rus met w propinantur febricitantibus, vel linimentum ex eon. ter, en druit hel dore, 't quia meo te strinum te is intrito cortice praeparatur . quo inursitur corpus pro de επιrtzen, V men maMι em past mn de grermem lrcstigerio: dem quoque modo usurpatur ad lienem sciWsse, en syrnt et Misam daar mede, em te eo Delen. linduratum . qui morbus Ireatu , Matur, quo in casu dezel e manser veri te dea rebrisu in em ge uepauea additur Put 6M & quantitas: In simplici. II. bcι Ora men de hoe of 1 eliatu noemi, in queuhus febribus optima sunt solia tantum in aqua contri- Leviat men em maeinu Pumock en Anys daar bo doct. ta. Urae in febris paro 'mo incipiente exhibetur, , en He ko rizaen is De Ui, das menseras da hiaderenremanens expres' a massia usin tur Mi empus frican- met et ter myst, het ratis o tet aan men der Hortetendum, in Anmcto autem lime ac febri hac ex cauς te dmniin gerit, en met de ui gehu te tap het laeta sa ortum ducente Ar Mur & Aeetum addenda sunt. Fessent, macie in de inrid--gi, of λωπι ἀων πιι on Cortex eum Pinanga mastieari quoque potest ac em flaix e. mbet men den Acoru m Atyn dare bis do turiri , odorem saporumque primo gerens Santali, Meri Em mi deIZBo se mei mann nommen en in re
Tabula Triges a Nona De negen- ω deri sti Plias l
CAPUT TRIGESIMUM XXXVII. H O O F D S T V K.
MA Hlar satis asta & erasia est arbor, quae divi- ' π Achillis is em re Hle MNe en diale boum, ere. ditur in marem & inmittam. ol dreti in manne is en viva o. 3famus mas seu angustilalia rectimi gerit Machilas ter manneue fiat
truncum .in daametro ulnam plerumque crassum, qui ten reptem sara, eenissem in D r die en . r. racorti in perit tenum, externe ex viridi ci cinereo Ichor eis duo, D un uit den emata n tumorem e mixtum, inteme misum, si um. & fragilem: Folia menet, hinnen , - , en hiseexssam, bet, Bb erengerit illis Sicci quam similia, sed paulo majora, quae die vin Sichir er νινr,d gnae algroster, Die in in ramulis arcte ubi adcrescunt, in storisuris vero & Due nr, digi mul aride r. aan ce Hoem en urtivit. frugiferis rariora. quatuor vel quinque pollices lon- Dagen e Miat 1 Are, vire en vas i mo tua ς , t ega. binos lata, subrotunda plerumque, seu in ob. Dees, Gemm me est rona, of met eeuso es reta, nuttulum desinentia apicem , paucissimis di obliquis M. Me en Merse 3me ruben, Dan onderen etur ti t. mo ham costis donata, subtus quam maxime protube- Dsenti. De nil es-zenu de is vincinderen x es, orantibu : Num iis medius subtus flavescii : Solitaria saan enatici en aian ranae ita sum, stas, en ritengia haec talia exerescunt in rotundis ramulis, scabra,&Deerius elabra. Flores binibus in racemis progerminari instar Cat. II et Aroeries uret etari ara Drte trosses, ah Tassat g. lang,.qua sunt sculi ex qi tuor concavis & viridi. dam us vitareen thene Hoempto vin Uer holis en grae bras Putaus e sint ii, quorum medium repletur sta- ne hisa et gema ι, 't mirarive stavi via orte en o e. minabu, brevibus & intense luteis. Mela draat M. Ρ ruam omnino similes sunt teneris glandibus, cali. De tractim on tantseb olyh de eer' begis Me e CItius quoquz contenti, non ita tam rugosis quam in helen, osa sit eu es s amis, dis zo ruta nul un in glan. aan
76쪽
glandibus, vix digiti minoris articuluin Io . primo
virides, glabri, parvisque albicantibus minctulis nuta. ei. dein rubentus, ac demum violacei icu nigricantes ruaturi ex Queibus decidunt initir glarulium, sub tenui putamine purpureus reconditur nucleus, qui, si secetur, adludret, in bina legmenta divisibilis: Fruinis vero hi solitarii, bini vel terni hrevibus in pedunculis circa ramos locantur uti Lauri fructu . Arboris lignum citrinum gerit colorem, seu flave scit , quo autem ad cor magis adcedit. co magis in-wnsu lutcum est. dc cx ruius conifat fibris. quodammodo fungi sum & molle, quodque serra & dolabra elaborari potest. sed non facile poliri, inter clabo randum vero aes alum sipirat odorem latar Sammaniae, α licet fungosum ae leve videatur lignum, dura. bile tamen et i in aediscit inservitque ipsorum sulcris, quum in terra dura hili in sit Metro idem.
Altera Mula ui semita seu latifolia . similis est arbor, qu:e salia quoque geris in longis stagellis inordinata, undique oc arcte sibi juncta. plerumque eiu dem sormae, quae mari , sed majora, iliis Siccii iast imitae similia, ini ualis longitudinis, quaedam enimo toti novem pollices lonP sunt, quaseam quinctust S sex, tres quatuorve pollices lata. glabra, mollia, vendentia, ae tenuiora illis maris: Ipsorum cystae
alternatim sibi obponuntur, ae nervus medius in in nimis est. Flores in majoribus progerminant racemis, illis ma-m ae crassioribus in pectioinulis. qui parum stellati
sunt. ex sex albis petatis formati, in quorum centro capitulum provenit, quod in fructum excrescit, qui plures stimul dependent forma & magnitudine prun tum Damasenoriam, sed angustiores , primo virides inibi r Olivarum, Mn ex Geruleo nigri cantes instar istorum P noriam et Nuilis continentur caliculis uti illi maris, rubrisque insident pedunculis. Carci exte ritu viridis quoque est uti prunorum, sed vix eulmun crassa, sub hae ingens reconditur nucleus ejus. dem cum fructu flarmae . qui tenui tegitur pellicula, albux. ct duram habens substantiam instar Cas lanea.
rum, sed ouae mucosa est, inpr i saporis, sique inebdatiis. risus it. In bina dividi potest segmenin , i
que rius centro gemma locatur, quae novam generata musculam: Cortex fragilis quoque est uti praecedentis, ae pluvioso tempore cutis pruritum excitat.
Qua liqnum mollius & pallidius est illo maris, pilosum admodum, fibrosum, S ieve. dimile quoque secari 2 perdolari potest, unde nec glabrum vel politum reudi potest, quum ejus sbia adeo Deile de-ciunt atque separentur. in aritiam exstructione non adhibetur, quum non sit durastrie, melius vero aquam
Anni tempus. Floret Ianuario, mutusque prosere Aprili Numen. Infine Mutatis Ur de femina. 4m inice in Hii a Ma elan, Marata, sic Mureiis. in Mytimorat Iahilan, item 'tassa. Locus. In Amtioinae montibus crescit in altis silvi . coniosius in L timora Mam in Hiloea, an in aliistim vieinis cresciit insistis non inquisivi, istam saltem
Usus. A d Am inci ses hoe lignum in vulgari estula ad ligna, tam ad aedium quam navium exsi uelio.
nem, maris nempe lignum. teminat enim non bene
elab ri potest. Ex mare postes observari suere prope eastellum Victoriam a vetustorum Pori allorum tempore jam ibi 'depositi. qui huc usque integri ocincorrupti erant , quod spatium est ultra sexaginta annorum: Asseres ex hoe etiam secantur aeque ae ex Siccio. ex quibus mono la fabricantur, qui tamen Deile finduntur, si diu Soli exponantur, aedificatio. ni autem hi melius inserviunt illis Siccii, quum non
facile comm generent, si modo arborex o irrerent
adeo crasse, ut ex iis satis lati asseres secari possint. san de L. Men oelaars em Iid van eo pini lant, e ens
77쪽
i 6 HERBARII A MBO INENSIS Liber N. eap. nos L
mnae alii Macili ob nunt insuper species, tertia nempe & citaria. Iretia est e--inter binas priores septa des pras. ae tequentem habet formam; rius rami in breves iuviduntur ramulos, ex ovibus solia excrescunt inordinata, quorum suprema α maxima novem aederem pollices sunt longa, quatuor lata, infima quin e ves sex longa, auinque lata, horum costae inferius in rotundos delinunt & cincurrunt sinus, suntque tenera st glabra. Flores huc usque ignoti sunt nee obsinati: Fra. otus vagi dependent bini vel terni unci ex racemo, cquivis ex peculiari longo petiolo, qui sub fructu immidus est, hae vero odior us est ac molis maculis notatus, coloris rubentis: Frestus vero parvam rin re glandem, sed peririmio non insidet uci in reli. quis macili speciebus, cstque primo viridis, dein pudi rascens. ac demum ex Geruleo nigricans instar maturi Prunt. intus repletur earne alba, aurius la , diviscosia, quae per medium in bina dividi potest semen. ta, quae amarum S ingratum dat saporem& o rem. Rus lignum flavescit, nodotim est.&plurimis intricatis venis pertextum . quod durabile est ec aptum non tantum ad aedium exstructionem. sed etiam ad F instrumenta, ac praesertim ad capulas. Quarta siems mininis est, meus rami obducti sunt rumis cortice, quorum laterales rami sim incurvi At uos, ex quorum summo solia exere strum arcte sibi
iuncta, inmolaria, Caryophylli soliis similis. sed, vioribus petiolis insidentia, quatuor pollices longa, unum lata. superius glabra & aequalia, inserius paucis & obliquis admodum costis pertexta & protube.
bliormn alis Ion iustulus ac tenuis provenit petiolus, qui pauca sustinet capitula, quae in flores sese aperiunt mihi hue inlue incognitos Fruct rorandae sunt haecae . Paulo majores Myrtillorum baccis, superius planae, α, sit erae, brevem gerentes apicem, exterius glabrae, bscure coeni. leae seu nigricantes, sub mueosa pellicula nucula re eonditur. tenui ligMoque putamini inclusia, quae ex nucleo formatur Difido, ct albam gerit iubstantiam instar recentium nucum avellanarum, saporis fatui, ad Violas laodam--' Heu .ut i ,--isaiae Di ictus plano inudet per arpio stellato ex quinque apicibus
Am inenses ejus lignum optimum tentem ad aedium & minorum navigiorum exstructionem. nig tura audere Meram, ra meian emiarin
78쪽
vasta erecta est actor salvestris, quae truncum gerit rotundum & altum, non alatum reortex est tutas, externe mollis, &quasi cariosus, crastus, siccus admodum ae fragilis, laque hiuvisso tractetur tem re, levem cutispruritum ev tr Rus ramuli sunt longi , rotundi, ct timi, quibus silia alternata insident, aliquando vero non istum servam ordinem: Sunt vero maxima, ae duplicem
runt formam, hinae enim huius arboris obcurrunt
species, Iatifolia nempe&angumlatia, lati&liae lon- 1 sunt octo & novem pollices, sex sepimn digitos sta. angusti hae folia eandem fere obtinent longi tudinem, immo saepe longiora sane. sed non ultra binos cum dimidio ae tres pollices lata, sunt porro utriusque speciei stabra, in eius lata, ae sensim an . tullata inis Vicis haste, superiae glabra &obscure viridia, inserae glauca ac cinerea; latifoliae rugosa quoque sunt, si tangantur, paueis obliquis pertexta
Fruttiis solitarii in ramis vagi dependent, paulo minores Pruno, superius lati, minibus Laurastra Am h nensis simillimi. primo glauci, dein nigri, sub externo, sicco, dc fragili putamine duriusculus reconditur nucleus simus. imense luteus 2 gratum spirans odorem instar illius Laurastri. in bina stamenta divisibilix: III fructus terram tar entes facillime Proget.. m Ria: producunt arbusculas.
Lignum duplex quoque est i illud lati soliae speciei pallidum seu Citrinum est instar illius Sureni, estque .vissimum lignum, in Amboina repetitur ,
milia natem constat u s. ac fungosum est, caesu. que facile, sed dasticulter dissecatur, dum fibroia ae piis substantia cuncta hebescere faciat instrumentri
Non i di perdolari aut poliri potest, licet
Iecens splendeat initar serici si vero eicis ramentum seu filamentum extrahatur sursum vel deorsum , magnum formae in lygno sulcum, unde plerumque incanta potandum est, Getesque, qui ex hoc eliguntur ligno, securi formandi sunt. Altera seu angustilalia species limum gerit maiysrusiam. soliditas, quodque tenuioribus constat fibris, sed in sile facile rugas agit, quod in primo non Observaturi Utraque sicca di elaborata debilem fundunt
Cain rae odorem . mesertim primum, qui odorem mam superest, u Occiusum conservetur. Utraque ad externam faciem ingrati de inelegantis sunt coloris, 111 A Et vilia videntur, nihilominus camendu ilia, quaeque nunquam colles generant, licet Soli, pluu , vel aqua marinae exponantur: Rus caput mortuum, ut ita dicam, in sit Vis pro sum, taretissime perit. si enim pluviola tempore id conspici eur, putridum refert lignum, sicco vero tempΩm, siccam repraesentat spo iam: atque pluvio tempore sortem insuper sinapios spirat odorem, seu instar Raphani majoris. His sise in densis obisvatur
silvis, nee quis facile detegat, uodenam hic odor. Fructus maturescunt Augusto. . N - α Latine Lignum lave, quum inter Am i
tigna levissimum sit: Ambiani in Leytim in voratur H ur, in Hitora Halavit Lariscilia speries cognominatur alba seu Rmina. Angustis otia
voeatur Halatu saxatilis. . Getis. In altis ac densis Ambomae crescit silvis, alia enim eius lora mihi sunt ignota.
in . Ex primae speciei ligno plurima Ieria labri.
cantur minia, ob Mus levitatem ac durabilitatem in aqua marina: Η- navigia talem tartiuntur qualita- tem, ut in terra soli exposita sese contrahant, mag- nas i praebeant alsuras, aquae vero imposta intu- tmeleant dc mesblidentiar: Ex altera specie, quum ejus sanum si duritis, aedium hostes formantur, qui ad em tamen rimas agunt, nihilominus adeo durabilessime, Mi in qai s- circa Castellum lora postes demonstrari potat, qui ultra mamin annos in D
79쪽
Ad ulteriorem hujus arboris notitiam haec subjun. xo: In Lemmoratres Halaur numerantur species, ab Ilito si pupra descripta . quodammodo diveriae: Primo itaque Hai aut genuina SNnsis. Marthaoσquoque dicia, lalia gerit sex septemve pollices lono, quatuor digitos lata, superi u glabra, inferius 'lice viridia, in obtusum apicem desinentia, multisque sinuosis costis infima protuberantibus pertexin, alter. natim posta, sud plerumque inordinata. Ex toliorum alis 2 inter ipsia parvi excrescunt racemi. viridia sustinentes capitula, magnitudine s. initiis Sina pios, quae sese aperiunt in flosculos albos quadripetalos, qui repleti sunt brevisci staminibus antheras luteas sterentibus. Frutius rari sunt 2 vagi, bini temive simul provenientes tam ex foliorum alis quam post ipsia, brevibus insidentes petiolis. rotundi iuuar illorum Datras Mail, qui in brevem desinunt apicem, suntque elabri, primo virides, dein nigricantes. Sub erasso de molli putamine duriusculus sed mucosus, reconditur nucleus ovisormis instar ovi Lacertae , in bina divisibilis segmenta, fortem spirans odorem. Seeunda species Hiisensum Halatir est tam latis Ita quam an stifolia, quae apud S enses vomcatur, cujus correx Cucis pruritum excitat, ejusque rigis fungosius est illo praecedentis. Tertia vcra est Luralia, quae illis saepe etiam H, tare dieitur, quae cum suis fructibus in sibsequeau stabitur capite.
'CAPUT TRIGESIM. NONUM. XXXIX. HOOFDST V K.
Convenam . vero cortex crassior est, a ma
gisque cinereus. Folia multo sunt minora, a sex ad octo & novem pollicos lonM , ejusdem formae aecoloris: Lignum eius est solidum , ac crassioribus constat fibris, quam praecedentis, in quo plurimae breves venae lineae conspiciuntur, aliquando etiam mericantes maculae instar lenticularum , caeter uin lidum est, & leve , lartemque et amariun fundie odorem & saporem, ti recens tractetur. ad Matric riam adcedentem: Serra & dolabra melius elaborari potest quam praecedens. ita ut asserculi et capsulae ex illo ormari possint, quae recentes splendent instar strici Bombieini densoris, sed non ita ac Italaul. N ex Latine Dinum lave alterum, Amboinaee in Lemmora Muassa. Hiicienses hanc arborem putant inarem esse ipserum Halaad, talique indigitant nomune, sed forma, lignique odor nimium ab inso differtimus. Cum praece nci potissimum crescit in Ley- timorae montibus. Qus. Hoc lignum non facile putrescit vel Cossoseontrahit, si ad aedes in si is adhibeatur locis, ex hoe quoque cistulae ct capsulae formari possunt, sed hoc raro fit, quum adeo ingratum det adspectum. P. S. Eu a lalia sunt solitaria in ramulis post a sex ad octo pollices longa. hinos lata, scabra, ia rusum apicem desinentia, superae penitur glabra, In me costis protuberantibus donata, ouae oblique& linuose decurrunt, illa vero Machili stilia referimi. Flumis vero Observantur vagi , ae plerumque s litalli in ramulis ineantur, magnitudine enucleata. rum macum avellanarum, qui pericarpio insident imstar glandium, seu fructuum Machill, coloris purpurei, si denutas sunt.
80쪽
H. arbor faciem prae se seri silvestris mei Rau,
sed humiliorem ac minorum gerit truncum, solia simili quoque modo in ramulis sibi lunt sita, non rugola vel pilosa uti Rau, sed pia
Dra, nula,&laete virentiar Corticem habet cinoroum 6 glabrum . qualis ci in ramis observatur punctulis quiousdam nota lux: Rami primum dividuntur in lonys, gnacilesque ramulos, qui firmas ac mi,
in emit ni raclaides, culmum crasso dc prope oditum genaculatas , vhi de soliola sipe erumpunt, suntque illae cruciatim positae , & quo magis ad summum, eo magis adunatae: In rachidi . solia loeantur ol' vita, magna habemtia intemstitia, deorsum parum simul in stertii, ac plerumque quavior vel quinque soliorum paria uni aderes tu rachidi, inpari extremum Claudente, suntque minora & tenuiora illis Biri Rau, oras vero sunt breviora, ut di illa, quae brevibus msident ramulis eirca florum ortum. Antequam flores erumpant, in raeemis magna ad irarent acuminata cap ta Jnstar fructuum latorum Cainici, prope apices incurvata in ramorum nammo progerminantia, quae sese in doriis aperiunt, flores-gue emitrunt tanquam ex excipulo, quod in petiolo iis supercit, licet fiores deciderint. I los optime illum Dutra refert, sed longior est de tenuior, i Umque gerit ac firmum collum, quinque pollices longum, ae supra sese instar calicis ape.m in quinque acuta lataque solia, in fundo coalita, quorum superior pars rugosa penitus di meeida est in retronexa, quae ad hasn gerunt di mirata dc Ardidealhentia stamina, in quorum centro pistillum locatur Iongius, eum petiolo nexum de pers stens, licet flos de dat, illud vero in fructum exciescit. Si se plenilunium . hi flores explicantur .sia non diu, totique decidunt. Fruinis sunt siliquae longae instar siliquarum cassiae, sed tenuiores, nec rotundae. nee suscae , sed ex cinereo virides. complanatae , ocincurvae instar acinacis, plurimae simul dependento, mongiosi, dc sicca potissimum repletae medulla, quae semina continet: LIaturae hae sidi quae bifariam dehi.
scunt, omnemque cum seminibus emittunt medullam, quae inanitae ex arbore dependentes remanent, apici hus diu connexae instar loricarum Ionorum . ultra
pollicem latae, hinas sinthamas lon . Toti vero him bax externe striati sunt, atque in longum desinunt apirem: si dehiscant, lotina observatur decurrens asi costa. sorma rugosiae inscium spinae, ex binis la, tis binisque anssistis alis eruciatim positis sumata, talique modo illiquae hae quadripartitae sunt. in his lentina oblonga continentur, illus Oacumitae similia, vel ramenta Ignosa reserentia , levissima , hac ex squamis constam nigricantibus, in medio protuberan. tinus . ubi vera arboris semina latitanti Lignum λrdide albicat, in medio ad rustum adce. dens colorem, sed liccum, ubique sero ex cinereo thieat: Vetusti arborum trunci laete rubens gerunt cor instar Stimi, quod siccum einereum etiam est, estque porro leve, molle, per longitudinem striatum
instar Abietini ligni, sed non ita profunde, facileque
elaborari potest, non vero admodum durabae est. Anni impus. In octia i stores observantur, quos mutus insequuntur.
Nomm. Latine Ugnum Equinum, iuxta Malay se u a. 6e Javanense is a Adjarari, sorte quum leve sit lignum , ex quo sacile cuncta puerilia lustria opera, ut equi, similiaque Drmari possunt. Am inice in Himea Tuolor Macassarice TM3ι. di stinguendum vero est hoc lignum a Cum Ctida Basei sium, quod nihil aliud est, quam Arbor exco
Metir. Vulgaris est athor in Ana ina, atque in Planis ac vaentosis crescit locis plurimum in Hiloea, lacassiara . & Iava, ibique potissimum ad ripas majorum nimiinum. I. n. III.