장음표시 사용
41쪽
eundus. Primo ergo espondes te non posse gentilium libro, resngere - ας τῆ si, Quasi vero nes in ob id maxime reprehendantur tui libri, quod e genti
lium pannis consarcinati sunt. Inqinbius Deus raro, sed Di ubique fere ephintur, nisi forte natelligatur unus ali uis aut e patriciis aut e plebe Deo tim, de qtio erit a ioci sermo. Itane vero misere nobis ini agitur, ut politia non possit institui Christiana: nisi hausta e putidis
gentilium lacunis aqua coenosa, tetramque exhalante ih. Vae pnitian potui, dices, sed non erat conlilium. Si ergo xoluisti ex genti turn libi ita doc trinam haurire ciuilem, aut potuisti sine illis machilis, turpiter secisti cum errore, cruod potuisses cum laudri aut non potuisti, nec propterea debebas id stulte egredi, quod non poteras sine culpa perficere Deinde sacrarum Scripturarum, i uiuit ud turpitudinem vestram tegendam arripis:&te Achiens. Diso ostensurum ais in Saeris libris Deos. Primo vellcm liben- viii N. ter scire,an quidquid licuit Dei Prophetis, id ellam tibi absque Deo viventi putes licere3Qtiemadmodiim non Sallust Iuguri omnibM ead metopienda es) olim dixit Metellus Mario ita nec ego omnibus omitia audenda puto Deinde, si veterem iteraturam alia as, ut prae te fers, audi hac de re Tertuli de Id Tertulliani piaescriptionem: Quod si Dcos dicendum is x eri , addiciendum est aliquid. quo appareat, I ita on ego Deo ἔdico, nam di Scriptura Deo nominat, sed adiiciti suos , l
t si nationum. yc uod si aliquando secis fit, i figurate
pMypotcltaribus aut regi b. ponuntur Atuu ubiq; nullo cliscrimine, Deos tuos prole minas: eorum thensas circumvectas statuis, rerborum ut ita dicam 'rupos i ponis inani numini votorum adoles suilitum. Quare Habet . . apage procul esto cum omnibus, quorum os iaculum est
vanitatem, dextera rerum, dextera iniciuitatis. Cie s. in Ver Magni m eii IreligionisJ in animos imperium. Religi ne omnes mollientiir,& Deos patrios, quos a maiori-
bus acceperunt, colendos sibi diligenter kretinendos
Phil Iud I issu nuabsunnue, hausta tr. educitur, quoniam sua cuique optima videtur, ut quae non ratione, sed affectu dijudicetur a singulis.
42쪽
Hae publice O niuatim baLenda. Omnia enim prosprea Liuata Leueniunt colentibus Deos, aduersi spernentibus. QSia babenda cum modo: ne at ii, Gens superstitioni Taeit. s. Hae obnoxia, religionibus aduersa.
Memineris Liplite supra religionem desiniuisse, ven
ctam cum L numiuisyc sisti, intellexisse iser J quia diuiso cultu in internum re externum, utrumque vero Deo dedisti. Iam ergo nisibis Sophista esse, maruem Verer tigionis m animos imperium intelligis & nos fatemur Se P quod id Ciceronis testimonio confirmas,est insipitam. Quid enim Dijs cum Deo, Religioni cum Idoloniania, superstitioni gentiliuni cum cultu, quem ipse pra scripti Deus λAt si superstitionis, idololatriar,denique qualis.cunq; religionis tantum est in animos imperium:quantum erit veraeῖ perinde quasi dicas, terram multo magis sata nutrituram,quam qua sponte patit cicutas aut aconita .Non nego religionis vere magnum esse imperium, non nego esie falsae sed nego propterea esse verae, quia est falsae. Quod si non vera tantum, sed religionis in yenere improbare sui tuum consilium non debebasa solis supeistitiosis quaerere argumenta,sed pijs etiam vere religiosis, a sacris scriptor bus. Hoc opinor quia uis sanae menis, quem non possidet praesudicata opinio, mecum censebit. Muriscunque ea bauga Ur eductis in t quid si inepta, talia, impia An principi non est educenda , aut certe strenue, ut educatur, nitendum Non addas enim, mee
public priuatim habenda Marco quas qualiscunque; alioquin dicendum fuisset Non qualiscunque cultus licet semel haustus, aegre educatur habendns est: N, C de Diu enim superstitione tollenda tollitu religi Sed verus ille vetali μri Dei asserendus stabili elidusque publiceri priuatim.
Omnia emmnsera eueniant colentibiti Deos 3 Falsum:quis docebitὸ Lipsius qui ait Lactantium ac Lipt In notis adserere, edeo mala omnia rebati humanis quotidie ingraueseere 3. politis. 3.
43쪽
quae erant, quaesiuit impiae illae religiones quae doc
bant non unum Deum, sed Deos colere sivestra, quae . non unum Deum mundi est Morem gubernatoremque, 'vidi coli, sed pro illo popanum, surruream ostam, cum Deo Angelos. Diuos id est animas defunctonim hac vita horninum molliarum animariam,vtita dicam, exutuas , corpora mortua, Offa, cinei es, ipserumque exutinas exiriuarum tunicas, Tonas, subuculas, soccos, calceos,&abiectussimas fascias vestra ergo, vestra est religio, imo superstitio, quae tantas turbas hodie comΤaeu. s. hist citat in nostro orbe. Sed habenda cum modo. JQuae est illa religio quae habenda est cum modo aut haec qualiscunque, aut illa vera At illa qualiscunque dispereat nisi sit vera. Sin vera est, tune vererisne aliquis supra modum habiturus uis Et tu quem modum vis praescribere in alieno regno λ Modum praescripsit ipse Deus,4 fines, Horat. se . suos ultra citraque nequit consipere rectum. lib. iis . , Quantum vellet, quantum nollet, i se docuit. Sed videamus rationcs. IO ia illus, Gens supersitιοni obnoxia, religionibi a
Mersed Si falsam resigionem intelligis, nimis absurde loqueris. Tantamdem enim cstac fidiceres, Superstitionem habendam cum modo, ne gens sit superstitioni obno-ixia cum contra, nullo modo stiperstitio sit habenda, ne, lihabeatur vel tantillum, deinceps gentem superstitioni penitus reddat obnoxiam. Idcirco cum Cicero Lact. instit. lib. intelligeret falDO quae homines adorarent, licet verutav GD cultum non videret Supersitionis dixit omnes stirpes et -- Π denda es. Instat enim vetes quocunque te Verteris, per
Italam sequitμr. Et quemadmodum olim fusa tergentes oppressit
omnium' r. animos, atque hominas imbeciditatem occupauit
non est dubitandum, quin cilinc, si nos ad Namus, quemadmodum vos hactenus oppressit, nos sit oppressura. Altera ratio cur superstitionem vis cum modo' beri est, ne gens sit re iambiu aduersa quasi ulla suerit, sit a situ a sit re- reuso, quae non alijssuerit, sit, sum sit aduersa.
44쪽
cipe ait Poeta, nostra Iuuen sat is Dira quod exemplumferitas produxerit auo Inter nitimos dira atque antiqua simultas: Immortale odium, i, nunquam sanabile viansu:
Ardet adhuc Ombos di Tentyra. Summsti,trinque Inde soror usto, quod numina misinoriam Odis uterque locus, cum Isis credit babentis
siret, quos ipse cotu. Illic cro codylus, hic accipiter colebatur. Hinc inter
urbium illarum ciues Irapuit capitalis, ut ultima diuideret mors. Horat sori. Vide Iudaeos Samaritanos, inter quos propter religionis discrimen, nullum crat commercium. Nonne nos vobiscum Mahumeta nos odimus, momnes hostes Trinitatis innios tamen propterea vos cligionibus
aduersos putatis quia illorum religionibus estis aduersi
non putatis,ncque nos eo nomine vos religionibus aduersos dicimus. Nonne vos omnem praeter vestram religionem auersamini mec tamene nomine vultis
religioni b. aduersi audire. Sed quia hic gentem nolle Aduersus Dialo Peligionibus Aduersam, alibi unam velle in uno reses' δm no religionem, aliquid contrarietatis habere videntur, altius mihi cssodienda est lix vena Quicunque vult nam religionem, oroculdubio aut is non utili alias, aut si vult, reuera nullam vult. Rursus qui non vult Gemtem aduersam Gligionibus, is vult eam fauere ijs,&lecti, aut eas pati sibi imponici qui hoc vult, non vult, nam religionem' itaque non video quomodo te Lipsi excusabii, quin ιπεναν ον admiseris inui&vis unam in uno regno religionem dc tamen gentem non vis religionibus aduertam, sed pronam ad eas ample-etentas. Quid ergo sibi volunt illa verba bilendarum modo, nefa Huc Gens superstitioni obnoxia religionibus aduersa,quasi iam dicas, opinor: Etsi simul in Gμ no regno nam volo religionem teneri, ita tamen ς teneri nolo mordicus, quin Gentem illius regni ae- quo animo alteri superuenienti religiones velim cede- re, ut Syrtium Leptitanarum facies ulcum venis Sallust Iutvicta. mutatur; ita relisionem cum tempore lege mutam O , ά. re,in quidqxud dicat Paulus quavis dossim saura Heb. it.ν. leuiter
45쪽
leuiter circumferri, killud Phoc yllidis
Temporibin serui nec contra flaminasara. inprimis meminisse. Is enim mihi se melior, qui semper omni Oct di que potest alienum sumere vultum ela sapiens erit, pro mea mente religiosus, qui me imitabitur, qvi dum Ienae essem, teituus sum apud Tilemannum es nusium me religionem Luthera , nam unam tanquam sinceram profiterici sed ubi transiri alia castra,Romanam illam,antiquam, germanam, unicam veram assero propugno' secvi ac patriis acer manus in arnin, Et sicut
omnis Aristi pum decuit colar statirari res, ita semper saxi, cui adhaesi, accepi colorem Riam cum his, inter quos ago, orbem e polline pro Deo colo , veneror imagines, quisquilias Lassulas quercus, in qua fixa sui imago B Virginis rin anathema ista diuorum tholis astigo. Haec nisi mecum plebs is ut gens iraeuis faciat, erit licet instar Iudaeorum, Jui populus erant Dei, &illum unum colebant, aui et ut Iudaei gens superstitioni obnoxia bellWDnibrua Mersa apud quosIdes obstinata, misericordia in promtri ,
qui mente sola 'numque umen intestingunt, cyprofanos, is qui Dei7m marines in species homilium es. 'siait habent.
Habeatur ergo ut iam dixi qualiscunque religio
cum modo imis vera, quam duae tabulae praecipiunt, is non solum ne sat illud,st ni superstitioni obuoxia, reli iaonibus aduessa sed etiam, ne dicatur Millud Hilpraeter nubes odi caeli mimen adorant. Haec tua Lipst,religio est politica: unam vis esse in uno regno, eamq;probam, sed ea quae sit, non vis definire, ne tibi ncn ut locus in posteru mutandi .Heae tua est religio nolle gentem aduersam esse religionibus.Sed quidni aduersetur, si nouit se veram habere3 Theodo maiore πersa Eugenii Urannide Eemam venis, incontemtum religis-mvim in animis omnium excitauit, oblicum sumturn quo faci
lius quasi sua sponte religiones pessiim irent abnuens. Haec tu non ignotas Lipsi, quippe qui in tuo de Vesta
46쪽
&Vestalibus synta mate ipse recites. Nonne qui contemtum religionum in antinis omnium excitauit, voluit omnes religiqnibu aduersos; voluit. Quid ergo tibi videtur Fuitne ille propterea superstitiosus, quia unam religionem veram voluit , caeteras aversatus Quidquid lentis, non audes superstitiosum vocare.Si itii non sitit,nec etiam plebs suit,in cuius animo religioanum contemtum excitauit, cui, ut religionibus aduersa foret, suadebat si non iam plebs supetistitiosa ruit,quia religionibus aduersa unum colebat Deum: quid si ante Imperatoris suasionem idem suu se animus pleHὸ Antum superstitiosa fuisset caue dicas Non enim Imper totas anta, tuit potestas, ut id non-superstitionem fac re posscet quod se superstitio. Quia quocunque i Lerne virium non Potest virtutem induere, nec vitium cite de sinere, quod vitium est. Potest ergo,addo, d l .gens religionibus aduersar Iussit ipse Deus Ista
i , cum in cetram Cananaeorum venirent, eorum a uertere, confringere statuas, lucosque succide
re. α sculptil a comburere. Et nos lege iubente, impijs supcistitionibus non aduersabimur sed nimis iam diu in hoc tua superstitionis mari agitatus sum superstiti ni diso, ut a de religione praecepta qui videbare dat rus, uiperstitionem Idololatriam docuisti. Ut merito illud Plauti in te possit torqueri: mnesta, illine causam dim. PIaut Memmia
AEgyptij sacerdotes per porci hieroglyphicum apost Vide Pieri Valetatos ophistas appositissit intelligi voluerunt. Nan: si eut immundum illud animal lutum bifida ungula divi dit, nec eo minus in luto semper est: ita hi, vique licet, de usque distinguant, suarum tamen vanitatum corrumentorum luto adhaerescunt. Quodis in te Lipsi, ne ilansis ambagibus utar,est cernere. Hic religiosum a si pessivioso, a superstitione religionem vis distinguere,
nec te tamen expedis Discrimen ex Varrone affers.
Verba eius agnoscimus stulte quidem ab illo dicta, fia
47쪽
pienter domerito ab Augustino reprehense, te crant irile. Sed propter sacrorum insignem veterum receii liorumque medios excipio Romanorum Isimilitudinem, non iniuria diacetam cognationem, non inepte possis videri opinione niti Varronis, neq; nos irem. merito quod olim Augustiniis in Varronem vibrauit,
onem a retroiane velle fetuti ere, sed, quomodo is sis, nisuenire'Nec id cuitiam rellaionem vestram excutientierit mirandum. Cum ab eodem sonteca pene omnis, veterumque Romanotum finarit Eetu, ni tallor, id satis agnoscis. Ouae .causa fortasse suit, cur de veteri illa Romana, aut nihil hactenus scri bere, aut scriptum, tali de Vesta syntagma es ausu, vulgare, In cuius limine, veste a veterisque Romanae res h ionis smilitudinem hon obscure fateris Verba tuati, sin inini e Se sint ibi H rmn s: manorum Neruesistrarisia de Vesta vesta sacrorum clua struetiam iis vervo: sacris faciunt dissipa lib. epist. M. Mais an ob dis ramictim, propter illam, quam dixi. eo nationem. Nec dubitamus iiiiiiii,si in vetere fila dea tegenda pergeres,Lupa vestrae Romanae recentro eoadem detraheres laruam labore. Sed non vis cama inam sat habes, si ad inciniam tuam firmandam nobis alicua
. a me a Si ex ruderibus Varronis aliquod saxum possis erue .re, ad politicum hoc aedificium persciendum. Videa- mus eroo an in eius verbis accersendis agas candisse ,
Uufam valida servisse pectore vulpon.
myonquam alter Proteus rint j i
Nos te orare recte nec nu religiolam n inperis stiti e in se &diffsnulas, malitiostis es. Sin secte distisi'in te tantulas put e da Venian inhaee nostra lectutis ea areis riain: te certo scio callere Ne ita sicco pede antiquitatis mare transella, qui nesciat
48쪽
nesciat augures&auspices&aruspices religionis pra stites religiosos habitos fuisse. Porro pro Auaure aritaspice aut auspice accepit Plautus superstitiorum, ciun
Superstiti Plauti euretes inare&uiperitatiosus pro reboioso ab eo capitur orex Contra ari vcteres pro super litione ponitur resi-gio Lucreuita: Hamana ante oculis Diae cum vita iaceret auo.lib. I. In terris oppressagrauiso religione. Et rursus: Confirmat Martinus Del-ri, Lucretiactat fg mili re. a.
- resido ponitur rosuperstitione Addo fi , qui re Rosia Antimi igiolum superstitiosum vni submittit iugo Romani Roma .ii: Drunt in Deorum cultusve stiti si miis religamimi ei se Hactenus de ipsisu'cabulis junc an verum sit religiosum vereri, non timere, videamus. Adsita ergo MMro e litem hanc dirime. Iam turn religio pauidos terrebat Wresti virQUE 3 Dir loci omium fatuam saxumoetimsiarii. 'Qui timebant isti, quibus incussa filii eligio loci se religiosi Contra ergo quam tu dicis, non dico quam sentis Lipsi religiosus timet. Haeres ergo adhuc in luci
luto me nansuccest, alia argrediendum es via. -
Iam placeat ille versu faniter intellectuν Religentem oportet esse, religiosum nefas.
Quot illis homo animos babet suam inconstans Con Pl me id . . stantiae doctori nunquam quiescit. λαιοῦ
sare loco nescit, nunc huc, nunc vertituritae.
ad omni in omnes partes est motalis , tHom ricus Achilles o 'io', ly-ύ 'darili abacili 2 M teri incumbeor, recubam ne qsesupinis:
49쪽
qui modMais modo negas, aliud stans dicis, aliud sedens 3 sed oblitus sum sectam hoc ubi permittere Stoicorum, qui semper tam inconstantes'erum, ut nisil ab his Lactat lassis d. Tum sit, quod non ab iisI fu rit uersum quod tu tibi b. quasi tuo iure vendicas. At quae est haec vetania Supe stitiosum me non vis esse, sed religiosum. Sed ne religiosum vis esse, sed rebunt At ita est, aut ciuis est re-lioensλHic nobis pro religione in uaciuiescamus. Ecem, in qua torqueamur, lixistiZItane illa tempoilad cermina tibi placuerunt, aut tanti sunt, ita ijsnobis tradendis, summa imis confundere sit tibi pro ludo An quidquid in tuos aduersariorum lacco congessist dici omne necesse est nos callida liqua praefatione, adiecti-- ηi ne,caucione huerpolatum, audiamus, videamus, an plectamur ri tra prue adeone .... .a ,- Possiti 1. Stiret maritas, nisi te scire bMsi Malor' Scilicet: Iuuen. t. Io. Vt pueris pilacera declamatis faι magis, quia Vt religione hominum mentes Imbuas.
Nam qui in Politicis primo religiosum vas, non supe stitiosum, deinde religiosum pio reticulo habes, teligentem vis hominem esse, idem in notis redis ad iratri perstiticinem,&illam spartam excolis,&ut diligens
agricola hunc superititionis agrum repaitinas, quia hic tantum ad atrium admisisti, in notis nos ducis ad ipsa adyta, ubivum a s Horrenda canis ambagest e. a. 24. in τα βαθη τοῦ σατανα, ut mox videbimus Pubi hoc prius lectorem monuero te inius noliticis non absimialem sortem illi date, de qua Apulatus Piso inquit . . . sMeriam nosin uasMaeninsibi comminiscum δῖψ ς h; a Uistis lusibi ti,Mata, consulentes de rebus rarη pis
rimos albune madum cauissantur. υπε- ctaterram roscindurab suis Vi in futurum lata germinentsata.
hiemadmodum enim illi pro cohsulentium nego. iijs ortem interpretabantur cita tu Lipli de cohiben- da excitandaque multitudine, noti tantam Cai- em ebri sed Aa a iam inuadendis propul- sandisque
50쪽
sandisque hostibus 'eterno principi excutiendo, rebus accisis reparandis conmientcs hac sorte mica varijs aedificii tui politici catulis enotata cauillaris:
Porro, quia varios experturus es lectores, perplexam invsubdis sententiam ρο vel abusi bac sepe miri principes. His, oui nihil pensi habent, quibus modis, quod optant, auc quantur, dicis,fri esse superstitione principes: At, quibus religio est aliqvid aggredi malis artibus, . , Item de Gallicana virgine, de qua setino in notis annuus. quia alij aliter sentiunt, tu ut omnibus satisfacias,in ora libra cripsisti: Metiuis Gallicaua enibusiamus siue dolso, ut quibus ista superstitio, oua illa imbuta fuit, placet, m-thusiamus as , quibus displicci,so . Cinerum quae de religione dixi superstitione, nol- Iem aliquem lac intcrpretari, quasi nullum inter hanc&illam discrimen putem : ego enim multo maximum existimo &ritiae dixi eo dixi, quod tuum ex Varronis depromtum penu, cum Angustino ineptum iudicem. Quod mitarer profecit,ex Varrone te potius votulisse, quam ex Christianis haurire, nisi te nimium antiquitati tui superstitiosae, a recentioribus, quibus adhaetarii, Romanis . ab seris reuocatae addictum viderem. Tu ab idololatra, si voles, falsum non sine crimine a superstitione religionis cliscrimen, ipse idololatrapete. Ego iam ex Christianis verum proponam. Supersitis inquit Lactantius vocantur, qui supersti Lactan. Institirem defunctorum memoriam colunt, aut ι' i parent κου fuis lib. - a . superstites, celebrant imagines eorum domi tanquam Deos