장음표시 사용
121쪽
cticorum agmen nobis ex tempore producis non aliter, ae
fabula olim gigantes I Cur leui imos quinque homines
supra veteres viri nomine indignos,velut colluuiem quadam in unum torrentem cogens , O verborum iIlecebri, magis, ac magis e sminatas nouam socinam condidistastute interim eorum amentia ad viItitatem tuam abutens,exeaque messe aciens
Io βuod in his SS. documentis quoque contradicis talis
enim est quorumdam Theomachia nec parturientem linguam ulla arte retinere potes,multa quoque alia , ct honorifica argumenta tibi suppetunt, ad qua morbii ista contradicendi,& nouandi, & arcana rimandi contra veteres , non ne fruge conuertere queas; Theologica linque: Pythagorae silentium, O fabas suas Orphicas insectare,ctc. Stoisorumsupercilium dejce, Cynicorum ingluuiem. 9 scurrilitatem impete ἰ vacutim illud nugarum cerre plenum incesse,&c. de mundo vel mundis phialosophare,de materia,ctc.in his enim argumentis scopum a qui utile est,ct aberrare minime periculosum,& nullum piaculum est contra veteres Philosophos aliquid innocare;in Theologia vero,ut inscitia veniam meretur, sic temeritas contra veteres in rebus graui
122쪽
Non pertinet ad depositum popuIorum sensus cum a DD. Ecclesiae discrepat, nec illis praeponendus,sed ab illo regulandus.
Si quidem ct de communibus sapere in Dei rebus scripsit Tertuli. de aresurr. carnis c. 3. Sed in testimonium veri, non in adiutoris ais, quod sit secundum diuinam, non contra diuinam dispositionem. Quaedam enim natura nota sunt, quaedam vero apud sapientes. In ijs quς apud omnes nota sunt, ex communi consensi populorum,adeo essicax est argumentum ut idem Tertullian. lib.de testimonio animae cap. I. ad probandam Dei existentiam , animorum immortalitatem ut communem etiam indocto. rum hominum aduersus Philosophos sensum produxerit dicens . Nouum testimonium advoco, imo omni sit. teratura notius omni doctrina agitatius,omni condition. euulgatius, to homine maius; Animam,simplicem,impolitam, no quς scholis formata. bliothecis exercitata,qus nec Academise, oporticibus Acticis sapientiam eructat, sed quam in animo legebat veritate impressam, ad christianae defensionis argumentum , & humanam incredulitatem ad fidem inclinandam, ita pronuntians Si Deus voluerit Deus dederis,Deo comendo meus red
123쪽
det, Deus inter nos iudieabi ut mirum sit co grande t stimonium veritatis quae dogmata Christiana suadeat, ct apud ipsa inmonia testem incit Christianorum .
a Qusdam vero nota sunt apud sapientes, a quibus imperiti & rudes, conceptiones communes habent , quae lumine quidem naturali sciri possunt, ab imperitis sciri tamen non possunt, credi tamen possunt , &conari debent, ut discere possint; qui cum non discunt nec maioribus se submittui, adeo obscuratur insipiens cor eorum, ut haec ipsa notissima apud plures ut quod anima sit immortalis , vel apud omnes sapientes, ut
quod Deus sit diffiteantur, ut si hinc conscietia populi
contestantis Deum,vel animarum immortalitatem,audiatur, ibi vox Athea insonet, non est Deus; de iterum apud Tertuli. de resurrectione carnis Mortuum,qnod mortuum, O visendum vivis, et post mortem omnia tuntur tunc ex his locutionibus,& si communes essent, meminero ruit Tertuli. cor vulgi cinerem Deo do putatum, O imam sapientiam Uculi stultitiam pronunciatam. Quisquis ergo sedem arguendo in erroribus popularibus sibi strueret, ut contra immortalitatem animarum,& huiusmodi Ethnicos Philosophos,vel vulgares locutiones attenderet insipientium;cum contra Dei dispositionem, hoc est diuini luminis impressione, haec omnia adstruantur in adiutorium falsi, non pertinerent hae sedes ad pietatis rudimenta, sed impietatis
elementa. Audi Tertuli. Si haereticus ad vulgi vitia,vel seculi ingenia confugerit, discede dicam ab Ethnico ser
sice,etyonum estis omnes,etc. redde illi suos se sus,quia
nec ille de suis instruitur. αuid esco duci inniterissio des/ quid vestiris is nudo fl Christianum induisti quid alieno uteris clueo,si ab Apostolo armatus es/ ille potius
124쪽
Populsensus an pertineat ad depos. 73 '
digeat a te earnis resurrectionem, immortalitatem an
morum conmeri , quam tu ab illo dis eri. Quiasi a
Christianis eam negare oporteret ,si ceret illis defisa scientia, non de vulgi ignorantia i Irui austri. subdit Haereticis,qua eum Ethnieis piunt, i descript ris lis uiant. sare nonpoterunt, & subdit ratione, omnes enim fessus plicitas i a commendat, O compassis, seu sympathia, vel mutuum reponsurn senten tiarum,& familiaritas opinionum, eoque fideliores exi simationes, quia nuda,ct aperta, ct omnibus nota do tum: facillime enim capiuntur mentes, de comm nione fauorabili sensuum et caeterum ratio diuina in medulla est,non in superficie, & pIeruque aemula manifestis: nam quae vulgaria sunt, sensui accomodata, mulcentia aures populorum, sensum, & imaginatione non transcendentia, & propterea notiora, & pla sibiliora; quq a vulgi capacitate remota sunt, altiora,' sublimiora,abstrusiora, reconditiora. Persequar ergo
propositum. Si communes vuIgarium sensus,atque consensus e limpido rationis sonte promanat, quae disensus quoque carnis corrigit, & emendat, certe malus est, qui eius testimonio non credit,tunc enim credens animae in sua puritate, Deo credis naturae authori,& animae credens,libi credis . Si vero phantasmatibus decepta anima, vel familiaritate opinionum, vel philautia passionum ex sympathia sententiarum aliquid sibi contra veritatem elegerit,quod a lumine naturali discordat, suspeetam habeas conuenientiam praedicationis. Quod si excedant eaedem conceptiones communes intelligentiam plebiam; quis rudis.
populi testimonium auun et ad corrigendos sapien
125쪽
3 In illis autem quaestionibus, quae lumine naturalieognosci nequeunt,sed ex diuina reuelatione dependent,distinguendum est. Quaedam enim res ita sunt ad fidem pertinentes, ut cum ad notissimam veritatis regulam pertineant,omnesque fideles ad ea credenda astringat, ex populi quoque sensu arguedi locum subministrant. H.nc quia Baptismi effectum omnes tenentur credere,ex populi voce, per baptismum dari peccatorum remissionem adnotat Augustinus depec. mer.& rem .lib. I .c. et ψ.Optiis Punici chri ianι,baptismum ipsum nihil aliud,quam lutem; ct Sacramentum Corporis Chriui, nihil aliud, quam vitam vocant. Et in communibus Christianae fidei capitibus, ait de utilit.cred.cap. I 7.idem,imperitum vulgus mariu ominarumqste in tam multis, ct diuersis gentibus , credit, O praedicat. Et Iuliano Pelagiano obijcient dogma de peccati originalis exilientia esse murmuν
populi, erudite respondit I. lib. cap.7.Non tib Icut ca- 'lumniaris,solumpopuli murmur opponimus,quamquam,
O ipse populus aduersum eos propterea murmuret, quia non est talis quaestio, qua possit etiam cognitionem populi effugere. Diuites,o pauperes, cel atque In rma, δε-cti,atque indocti,mares,ac smins nouerunt quid cuique genti in baptimate remittatur. Notissima enim regulaveritatis est,quam nec lamellas effugit,omnes nos co. cipi in originali peccato ,& baptismi Sacramentum esse necessarium ad puerulos quoque abluendos . Et S. Basilius lib.de Spiritu sancto cap. 29.ex populi sententia, qui hymnum ad accensionem iam padarum canere solebat,probat conglorificationem Spiritus sancti eum Patre, & Filio dicens . . di is autem fuerIt auissor illorum υerborum,qua dictitur ingratiarum actione pud
126쪽
Popul sensus an pertineat ad depos.
apud lucernas , dicere non possum Populus autem antiquam profert vocem, neque cuiquam visisunt impietatem committere, qui dicunt: laudamus Patrem ,-Fritium, Deum cum Spiritia sanctu. Item ex S. Aug. 2 2 . de civit. ca. 2 9. loquens de futuro aduentu Eliae ad iudicium ait. Celeberrimia es hoc in sermonibus cordibusq.
delium. Et de liberatione Adae a Limbo sic ait ep. 99. De illa quidem primo homine patre humani generis, quod eum ibidem oluerit, Eccle a fere tota consen I, quod eam non inaniter credidisse credendum est,etiam Escripturarum canonicarum expresse non proferatur au-
rhoritas. In his ergo fidei Catholicae notitsmis artuculis , cum populi sensus sit sui prototypi,nempe fidei maiorum,signum, & imago tunc est Apostolici depositi. Vnde sapienter Augustinus epist. 86. cum m&l statuit diuina Scripsura , mos Populi Dei, O insituta maiorum pro lege habenda sunt. Sapienter morem popul cum institutis maiorum suorum ab illis depende-tem, coniungens,sicut & in dogmate de originali peccato, quod ex sentent ijs Patrum probarat, consensum populi cum fide maiorum adiunxit dicens. In hoc fidei mi mo,ctantiqui s fundamento psa toto ombe distina,Me non discrepat multitudo, Oc. 4 At quaedam dogmata sunt subtilia,& difficilia , populi sapientia exuperantia,& tunc cum non subtiliora credere adstringatur , & in fide maiorum acquiescat tantum abest, ut ad populos recurrere debeamus, ut potius ipsos populos, quos non intelligendi uiuaci. las,sed credendi simplicitas tutissimos facit, in arcem fidei recludere debeamus , ad praelia,sipientissimis exeuntibus, ut pro eis iam tutissime posititi fortissima ratione pugnetur, ex August. epist. 6. vade cum Vul-
127쪽
cleph in subtilioribus dogmatibus populi consensum
urgeret,iale responsum a Thoma Vualdensi tom .a. c. - qq. reportauit. Non ego dedignor laicos petere quasi viles ,sed in subtilitatibus Mei desera incus incautos. Praeclare Nanet ianz.in Apologetico I .uuamuis multi ad montem acciti,aduocatique fuissent,inter quos Aaron etiam erat, duobusflliis ijsque Sacerdotibus comitatus
7O.SenIores, ceteros tamen omnes eminus adora
re tu os esse e Mosen solum proprius acces e , plebem vero ne mulquidem ascendisse, tanquam videlicet non euiusuis esset Deo proprius iurat,sed eorum dumtaxat, qui Dei gloriam Musis instar conciperest en/.Cumq. Moyses legem de manu Domini suscepit,fulgura, &tonitrua populos inferiori loco cohibebat, adeo,utpraia clare sectim agi arbitrarentur, qvodiolam Dei vocem audirent,idq. hac lege, ut se ipsos ante summa cura dii gentiaque purgarent, At Moyses ascendit, nubemque perrumpit ege q. Otabulas accipit, crassioribus quidem litterales, acutioribus autem spirituales . Quid ita I vepopulus ad suptilia rimanda no se intromitteret, nec auderet Sacerdotibus tabulas porrigere ,sed a Sacem
dotibus potius diuinam legem, eiusdemque intelligentiam susciperet. Quod ii auderet populus,vel de subtilitatibus fidei disserere, vel Sacerdotibus legem
cum intelligetia tradere,in illa tempora incideremus, quae deplorabatNanz. in eodem Apologetico. Metus omnis ex animispulseus est,in eiusq. locum subrogata impudentia. Cui uis es cientia, O proinunditates,& rursus. βui in plebeio ordine, grandiores atque praestansiores junt : quin potius bi, apertum quoque bellum S cerdotibus inferunt seu dium adperguadendum haben-ιe1ψιetatem . - Sed
128쪽
Popul. sensus an pertineat ad depos.
s Sed quale populi iudiciu sit, Chrysostomus, elegana
ter expressit dicens idom. a. in Ioan n. auid multitudinem esse arbitraris procul dubio de dem , O nulla
bonae rei deditam responderes. βuid autem an ex ilialius numero fieri optares I Si quis eundem iterum inte rogaret,non utique mihi assensurum persuadeo e Nonnὰ igitur maαλὰ ridiculum est gloriam eorum adde iud ciu aucupari, quorum ne ilis quidem esse velle ι I Si autem dixeris multos etiam conflanteae viros hac essententia dcirco longὸ magis contemnendos dicimus, na pontesva contemptibile unt, cum multi fuerint,maiorem in modum digni sunt, quι contemnantur: πα-lorum enim amentia Amul collecta multituatne iba sit auctior. Euamobrem st quis eos Apuatim castigaret, cum contra Patres,& Doctores locuntur, facile, quod vellet essequeretur: δε cunctos simul,nullus est correctioni locus,cum numero ipse stultitia cre at,o peeura more ducantur, quacumque inuicem seculastem gloriam atque opin. onem secuti.Quare bene deducit idem Sanctus lib a. de Sacerdotio. nequaquam vulgi opinionem veri aso praepositam esse vorἔuit, inscrtus dat rationem,namjepe usu venit,vr opinio vulgifalsassi, dqua tamen nihil per1culi exoriri possit, si res ipsa rota
per te prius exacte ac diligenter discina atq. examin ιafuerit.Praeclare Anacharis, ex Tertuli. in apol. c. I.
ignorantes musica deridebat de musicis serre iudiciu, multo magis, ait idem Tertuli. imprudenter damnasisti, si de prudentibus vidisset iudicare, cum ci lpabilior sit imprudentia,quam amusia. Certe nec Lycuringus a Lacaedemonijs,neque ab Atheniensibus bolon, nec Camillus a Romanis tantam iniuriam passi essent,
si integro iudicio fuisset populi multitudo , at ipsi ex
129쪽
perti sunt , quod scripsit Ennius.
Pellitur e mediosapientia, vigeritur res.
6 Nihil autem esset inconstantius fide nostra,si a populis de rebus ad fidem pertinentibus, iudicium esset expectandum, contemptis Ecclesiae Doctoribus, atque Magistris: Non dicam annua, sed menstrua, phi mera; esset fides,si populari sententiae esset subiecta. Aspice Iudaeorum populum Dei beneficiis allectum verum
Deum colentem , mox populari inconstantia, nouos recentes q. adorare Deos, quos non coluerunt Patres eorum. Eumdem intuere, Christum Dominum , tanquam Messam verum recipientem atque acclamantem, paulo post eundem Barrabar postpositum, morti adiudicatu. Paulo tanquam Mercurio, Barnabae, ceu Iovi, Lycaonici populi diuinos titulos cum immo lationibus obtulerunt Act. I . unius diei periodo immutati aduersus eosdem insurgunt,nam PauIum lapidibus obrutum semiuiuum reliquerunt . Alexandrinus populus Athanasio aduersus surorem Ar ij suit deuinctiis mus,attamen Petri loco,quem Athanasium
futurum Episcopum commendarat, populari nausea , di inconstantia Lucium Africanum suffecerunt, ex Socrate lib. I I. hist. cap. z.& eierata fide catholica ,
sub Arianorum vexillo militauit. Ipsi quoque Aria. ni eo clypeo suas haereses tuebantur, quod magnam populi partem suae sectae haberent obsequentem, Creuit autem scintilla haec in eam flammam, ex Sp-
crate lib. I . cap. I 9. de a. cap. a. SOZOmen. lib. 2. cap. 26.& 3 cap. a. Niceph. lib. 8. cap. 7.& 9. cap. a. quia pedetentIm euagaragrimum interfatellites, quipa latrum frequenIabant, deinde per multitudinIs animos, quι vrbem incolebant peruast harsis, Er illius mali coniagio ad
130쪽
Popul. sensus an pertineat ad depos. γρ
ad alias prouincias quoque, O ciuitates celeriter perinmeauit . quare eo titulo suos subornabant Ariani, quod maior ut iactabant. 9 esset pars sub eorum.castris, ea quae sub vexillis orthodoxorii militabat . Lutherus populum sibi conciliauit loquens carni, &sanguini placentia, cumque multitudinem callidus veterator inspiceret sibi applaudentem,iudicium plebis , populorumque adeo extulit,ut singulos Christianos de doctrina, & dogmatibus posse cognoscere, &iudicare audacter pronuntiarit de captiu. Baby. cap. II. Hinc Scholasticis contemptis,Patrum doctrinis explosis , Episcoporum subsellijs prostratis, tamquaonager liber vagans in vanitate sensus sui,rupit caelestium dogmatum sepem,& velut singularis serus de pastus est vineam Ecclesiae. Vtinam ij,qui contemptis Patribus Ecclesiae,& p Npulorum iudicium expectant,attenderent, quod scriptum est Exod. 23. Ne quaris turbam ad faciendum
iudicium ubi Glossa ibidem non populum sequendu ,
attine Doctames,qui licet paucioressint, fantoris tamen sunt consilij cx d. Q. ait Caelestinus ep. 3. cap. 3.doce π-dus estpopulus, non cluendus procul dubici de ore Sacerdotis,non populi expectandum, quid in rebus fidei sit tenendum, vel respuendum . Erito, dictum est Moysi. cap. I 8. Exodi,in populo In ijs, quae ad Deum pertinet, ut referas, qua dicuntur,ad eum, ienda ue populo caerimonias, ct ritum colendi , viamque per quam ingredi debeant, ct opus, quod facere debeant; populus vero timeat,& Sacerdotem vereatur, non legem pre figat, non suffocet Sacerdotem, ut secundum eius pia cita definiat. Timuitque populus Dominum, or credi