장음표시 사용
332쪽
in Columna Antoniana exculptae conspiciuntur, irae sertim memorabile illud factu mi omni admiratione dignum, siue egregium Christianae victori strophaeum repraesentatur, quod Marco Aurelio Christianae multitudinis precibus lic, bello Germanico,sive Marcomannico accidisse proditum est. Cum enim Marcus Aurelius in media Germania suo cum exercitu montibus undique conclusus, ingenti quae penuria laboraret, miraq. siti vexaretur, Christianos cohortatus est , ut opem a De peterent , atque aquam precibus impetrandam curarent . Quod quidem factum esse constat nondum enim Christiani orationibus finem imposuerunt,4 ecce tonitrua audiri, fulmina micare coeperunt. pluuia diuinitus missa, ex qua Romanorum exercitus sese recrearunt, hoste vero magna ex parte fulminibus tacti interier . Hinc de Romanorum hostibus illud Psalmi dici
poterat Intonuit de caelo Dominus, Altissimus dedit vo r. cem suam , grando, carbones ignisci misit se gittas suas,ridissipauit eos fulgura multiplicauit, conturbauit eos. De Romanis autem illux Apparuerunt fontes aquarum. Et: Di δι' Fulgura inpluviam feci . H. e res et fecit ut Marcus Aurelius Christianos mirum in modum commendaret,eamq. Christianorum multitudinem fulminantium nomine nobilitaret , vel eosdem saltem legioni eiusdem nominis aggregaret, Christianum q. nomen
Christianis crimini tempus in posterum haudquaquam fmret, ut ex eiusdem Imperatoris Epistola ad Senatum missa late pate . Huius generis Epistolari Graece in Latine conscripta reperitur apud probatissimos Auctores Latina vero quam infra apponere libet, in Bibliotheca Vaticana legitur
IMP. CAESAR. M. AURELIUS. ANTONINUS. AUGUSTvS PARTHICUS GERMANICUS SARMA TICV s. PONTIFEX MAXIMUS TRIBUNITIAE. POTESTATIS. XXVIII IMP. VII. COS. III. TER PATRIAE PRO COS. S. P. G R. S. D.
Certiores vos feci de consili j propositiq. mei magnitudine. quae in Germania mihi in discrimine atque oblidione, alia ea alijs csiderunt, quum in eius medio labore atque aestu consectus
333쪽
Maeoti confectus nivem. Sane dum Carnuti essiem, speculatoresno. Di,'HC bis indicarunt septuagintaquattuor hostium dracones pro-
Dracones, e nos nouem millibu cadesses idemq. Pompeianus, quem
Ε, si es Delio ducem praefecimus, quod nos quoque videbamus , re- 'f' ' nunclauit . Cumq in nostrorum militum exercitu haberemus tantum legiones Primam, Decimam, Geminam, Tretensem hostium vero nongentorum .septuaginta septem millia; measq. ipsius copias cum ingenti Barbarorum atque hostium exercitu comparassem , deos patrios votis susceptis rogaui. Sed cum ab eis negligerer meq. ab hostibus premianimaduerterema copiarum mearum paucitatem contemplatus,eos qui apud nos Christiani dicuntur, accersivi ac rogauia inueniq. magnam eorum multitudinem cillosq. minis compuli, quod minime decuerat, propterea quod postea
illorum vim ac potestatem cognoui . Itaque non ad telorum Praeparationem, non ad armorum , neque ad tubarum usum 1e contulerunt hoc enim illis facere Dei causa & nomine quem in conscientia gestant,gratum non est. Aequum igitur est, ut quos impios esse & a Deo alienos opinabamur eos existimemus Deo munitos ess . Cum enim se humi proieci Lsent, non solum precati sunt pro me, sed etiam pro toto hoc exercitu,vt famis,ac sitis, qua urgebamur,remedium aliquod afferretur quinque enim diebus aquam non sumpseramus, qudd ea non suppeteret. Eramus enim in media Germania montibus undique conclusi. Simul autem atque sese humi abiecerunt, ac Deum illum precati sunt, quem ego ignorabam : statim e caelo pluuia delapsa est in nos quidem frigidi sisima, in Romanorum vero hostes grando ignis specie ac similitudine,& fulmina: eorumq orationibus ac precibus statim praesto Deus fuit, qui neque vinci, neque expugnari potest. Quamobrem illinc exorsi, concedamus talibus, ut sint Christiani, ne qua arma eius generi contra nos petant, impetrent. Censeo autem neminem,'ubd Christianus sit, Euseb.m esse in crimen desin iudicium vocandum . Quod si quis inuentus fuerit, crimini dare cuipiam, quod Christianus sit ei
quidem qui in crimen vocatur , manite itum neci volo, si nihil aliud obiectiim est, quam quod Christianus tantum, dimitti: eum autem,qui Christianum accusauit, vivum exuri:
334쪽
illum vero, qui Christianum se esse professus fuerit, periculo
omni, quod ob eam rem ei intendebatur, liberatum cis, cui prouincia commissa est, nequaquam ad poenitentiam adigat, aut libertatem ei adimat . Haec autem S. C. etiam fan iis πιciri volo; atque hoc meum edictum in foro Diui Traiani pro Mur,rAponi, ut legi possit. Curae autem erit Vetrasto Pollioni Praefecto Vrbi, ut ad omnes prouincias haec constitutio mittatur: neque quisquam , qui eam exscribere, vel ipsa uti voluerit, prohibeatur. Valet . De hac huiusmodi historia Tertullianus apertam men Tertul. 6.tionem facit, dum ad Scapulam Carthaginis praesidem, vel tis V proconsulem scribens ait: Marcus Aurelius in Germanica ex Ann.Chripeditione Christianorum militum orationibus ad Deum a ' ctis imbres in siti illa impetrauit. De Marci Aurelij Episto-Ia, quam supra apposuimus, idem Tertullianus luculentum ινρuP.is praebet testimonium dicens hunc in modum: Si litterae Mar. 2 et ista ci Aureli j gr tuis limi Imperatoris requirantur , quibus illam
Germanicam sitim , Christianorum forte militum precationibus impetrato imbre discussam contestatur, sicut non palam ab eiusmodi hominibus poenam dimouit, ita alio modo palam dispersit, adiecta etiam accusatoribus damnatione, dc quidem tetrior . Haec Tertullianus. Huius item Epistolae meminit Iustinus Martyr , eam q. sub finem Apologiae se rusti uacundae scriptam reliquit. Idem Orosius lib. 7.cap. is Deliacia' i si
historia, vel Epistola testatur Eusebius lib. . hist Eccl. cap.ra.&43. De hac eadem historia testimonium protulit Apol linaris Episcopus Hierapolitanus in Phrygia. Idem Polyeu ADtumctus Martyr clarissimus, eiusdem Fulminatricis legionis mi- 22Ies, ut Metaphrastes ait , Idem Gregorius 'Tenus. Idem . .raa.
Niceph. lib. . hist. Eccl. cap. ra. Et Bapi Egnatius lib. s. zzz
cap. 7. Et Onuphr. Panu. lib.2. Fast. Et Caesar Baron in An tiari. nal Eccl. Anno Christi 1 6. Haec eadem historia ab Ethnicis scriptoribus enarratur, casis , nec est qui eam inficietur. Hi autem huiusmodi factum vel νεώ. magicae arti,vel Marci Aurelij precibus adscribunt. Et quamuis nemo fere illorum hominum sit, qui auxilium diuinitus Obtentum Christianis acceptum ferat, nemo tame Epistolam
illam confictam, & supposititiam esse ait Dion autem histo diis. ι; .
335쪽
as Ap PENDI BIBL. VATI C. ricus cognomento Cassius, patria Nicaeus, vir consularis, jui Romanam historiam libris lxxx comprehendit, copiose testatur unam Christiani nominis legionem illud pluuiae do-siadis, is num impetrasse. Suidas vero rem omnem ad magia praesti. α-- lias refert, iraesertim in Iulianum quendam Chaldaeum
Magum ei jcit , seu Amuph in Aegyptium philosophuri
magiae praesidio praepollentem , a quo exercitum Romanum risitis, C periclitantem conseruatum eis ait Sed Iulius Capitolinus in pu i Marco Philosepho id omne ipsi Imperatori M. Aurelio Antonino aperte tribuit. Nos autem agis Antonini Epistolae quam alijs Ethnicis fidem adhibere debemus nam de de eiusdem Epistolae nos dubitare no patitur Antonini constitutio, qua ille in huius rei memoriam gratitudinis ergo sanciuit.
Oh De si ii Triumphali Columna Iosephus Castalio, vir sane
eruditus Commentarium soluta cripsit oratione. De miraculo autem per Christum in Marci Aureli Imperatoris gratiam aduersus barbaros facto elegantem edidit Elegiari . Vt autem huic rei finem imponamus, ad columnam illam Antonini Cochlidem reuertamur dicentes, huius generi miraculum tam insigne, Christi virtute editum , ad perpetuam rei ni emoriam dicta in columna fui me exculptum , sed imagine quadam , quae Iouem Pluuium imbres,in fulgura demittentem, atque ex altera parte Romanos recreatos, ac lint abundos, ex altera vero Barbaros fulminibus occisos reprae-ς ' R. sentat , ut apud Caesarem Baronium Ecclesiasticae historiae IA u. a. non minus doctum, quam accuratum scriptorem videre est, qui huiusmodi imaginem in columna incisam , forma aenea diligenter exprimendam curauita. Ego vero ligneam formam hoc loco repraesentandam volui, ut in sequenti pagebla cernere liccta Quamula
336쪽
D. IN s CR PTI NI Bus. 23sQuamuis autem Marcus Imperator pluuiae munus Christianorum precibus diuinitus datum per publicas litteras confessus fuerit, Gentilitas tamen Ioui pluuio illud acceptum referens Iouis alatam imagine largientis pluviam, barba admodu prolixa, brachi j ex tesis expressam,in Columna ipsa exculpsit Christianae gloriae monimento praeclarissimo, sed propter Ethnica superstitione adiecta subobscurato. Hinc ob tale impietate , columna illam partim barbarico olim furore, Deo salte permittente, incensam, partim vero caelitus fulminet acta fuisse credendu est Verum ut impietas ipsa magis aboleretur, SI X Tvs V. Pontifex Max eam columna multis in locis fractari laceram, summo studio, magnaq impensa restauradam, in pristina formam restituenda,exorcizanda
337쪽
curauit, in eiusq. fastigio pro Marco Antonino Philosopho ἰ
pro Antonino Pio, eum, cinauratum simulacrum Sancti Pauli, qui verus Christianae fidei Philosophus,& Doctor
Gentium fuit, veramq. pietatem Christianam excoluit, &propagauit,collocari iussit, ut hoc item facto, veram non fuisse pietatem illam Antonino Pio tributam , Ob quam praest tim virtutem columna, ac statuam sibi a Marco filio erigendam comeruit,ostenderetur Virtutes enim,ut ait Sanctus Pa-S. Aug.lib. ter Augustinus . nisi ad verum Deum referantur, non virtu-
Iez es, sed vitia iudicanda sunt, iuxta illud Apostoli dicturr :Rom. 1. Quod non est ex fide peccatum est: nam a xommuni Theologorum schola, ut alias in hanc sententiam interpretationes post habeam, omnis vita infidelium peccatum nuncupatur ex quadam concomitantia, peccato scilicet infidelitatis con- comitante Omnes infidelium actiones. Infideles enim,quatenus infideles,efricere possunt aliquod opus bonum, quod de genere bonorum dicitur, illud tamen aurZRo opus bonum, ut eleemosyna,& id genus alia, ut Aegidius Ro- his, . n. manu S&ali Doctores inquiunt, si ad idolum, vel ad inanem a. q. a. gloriam referatur, peccatum omnino est: quia est opus bo- num , sed non bene factum essi autem non ad idolum , nec ad inanem gloriam illud referatur, sed naturali quadam pietate, non tamen est omnino bonum peccato inridelitatis conis comitante, formaq. operis, charitate scilicet, deficient . Et Aria lib. sicut teste Aristotele, iustus ille non est censendus, qui iuste z. non agit, etiamsi iusta faciat, iuxta illud praeceptum Iuste quod iustum est persequeris cita nec pius iudicandus est qui si pietatem quadam hoc vel illo modo praestat, peccato scilicet infidelitatis concomitante,quo saltem Antoninuitum suam eXercui Te pietatem, censendum est. Id quod alijs item Gemtilibus vera fide carentibus accidisse dicas Oporter, qui virtutes tanqua animae facultatum perfectiones, non tanquam ad optimum supremum finem , Deum verum, ordinatas c 3. -π gnouerunt. Quare sanctus Bona uentura recte ait, Philo δε-s, .' , pnos pennas habere struthionis qui etiamsi alas habeat, non tamen instar aliarum auium volare potest. Gentilium en in virtutes, quae vicem alarum in hominibus quodam modo gerunt,nec sunt fide illustratae, nec spe sustentatae,nec Christia
338쪽
Da DI AIECTI s. 29rna denique charitate informatae, hominem ad aeternae vitaeptaemium euare non queun . Quare huiusmodi pietate insigniti non vereiij, sed potius impi quadam ex parte dici possunt . Quam profecto rem SI X Qv INΤvs facto ipso explicauit, dum in columnae vertice verum pietatis cultorem, Gentium Doctorem in vas electionis Sanctum Paulum seu Pauli simulacrum collocauit, atque ita ut non insulse cecinerit Blancus in hanc verborum formaritae Parcis. Iure Antoninum Paulo vis , SI X E , subesse rNam vere hic pim est, impi- iste ius. Iure quidem Gna sicut haec columna a Marco Aurelio Phi--χώθ losopho fuerat dedicata Antonino Pio, seu potius impio, si fa r ης. r. sa religio spectetur Imperatoris, qui Sixto primo sedete impe 'rauit, ita a Sixto ipsi Paulo vere Pio, veroq. Christiano Philo. sopho, accentium Doctori erat consecranda, ut iniuria Deo illata ,dum Imperatori, qui temporibus Sixti primi vixit, C Oais .lumna dicatur, a Sixto quoque Optimo iure vindicaretur . Haec de Columna Antoniana,deq. Ethnicoru virtutibus de to da Paquibus alibi prolixiore habui sermone du quaerere , num Phi et loQphi in lage naturae saluari potuerint ubi multa in scitu I. P. Mquide digna de Platone recitantur. Nunc relictu est,ut cetera Ti, hi ad Bibliothecae Vaticanae Appendice pertinetia transeamus.
hoc est de varijs linguarum generibus.
Ad Im ego, iurrente quasi, ut dicitur, calamo, grauioribus negoti js distentus variarulinguarum characteres eorum q. inuentore S suo iam loco descripsi. Hinc de Dialectis Ap Ea hisua
pendicem hic conscribendam censui, ut quis Οι-
que maiorem inde, exactioremq. cognitioncm omadipisci valeat Gentes enim in linguas septuaginta quin que esse multi liac ratione ducti dixerunt quod Moyses scri G n. s. psit, Anima ex ijsse ex Iacob in uniuersum quinque deptua Exst. 3.ginta , quae in Aegyptum descenderunt vel ut alijs placet, septuaginta duas esse linguas e totidem capitibus Iami lia Ium s
339쪽
liarum, que nGenesi recensentur. Reliquae vero linguae multae ad unum genus commune, quod duas, aut tres, plure Suedia lectos contineat, referendae sunt. Hoc autem loco silentio praetereundum non est, cur in
Genesi,4 in Exodo septuaginta, in Actibus vero Apostolor si septuaginta quinque fuisse animas,quae in Aegyptum ingressae sunt, legatur i. Ad quam rem declarandam , subscribam β.NDrφη quae S. Hieronymus docet hisce verbis: Omnes animae in.
Ex Gen. runt de femoribus eius absque mulieribus illiorum Iacob ani. mae sexaginta sex. Fili autem Ioseph, qui nati sunt ei in Ae '' gypto, animae novem . Omnes ergo animae, quae ingressae sunt cum Iacob Aegyptum, septuagintaquinque, quod excepto Ioseph &ἘIijs eius,sexaginta sex animae, quae egressae sunt de femoribus Iacob, introierunt Aegyptum, nulla dubitatio est. Ita enim paulatim per singulos supputatus numerus approbat,in in Hebratis voluminibus inuenitur. Hoc autem quod in septuaginta Interpretibus legimus, Fili autem Ioseph, qui nati sunt ei in Aegypto, animae nouem, sciamus in phraim Hebraeo pro nouem esse duas. Ephraim quippe manasse se fit, i. antequam Iacob intraret in Ae guptum, famis tempus in-sπ grueret, nati sunt de Meneth filia Phutipharis in Aegypto.
Quinque Sed cillud, quod supra legimus, Facti sui aute filij Manasse,ibior quos genuit ei concubina Syra Machir,in Machir genuit Gaalaad, Fili aute Ephraim fratris Manasse Suthalaam Ethaam Fili vero Suthalaam Edom additum est . Siquidem id quod postea legimus, quali per anticipationem factum esse describitur Neque enim illo tempore, quo ingressus est Iacob A gyptum, eius aetatis erant Ephraimin Manasse, ut filios generare potuerint. Ex quo manifestum est, omnes animas, quae
ingrellae sunt Aegyptum de femoribus Iacob, fuisse septuaginta, dum sexagintasex postea ingressae sunt, repererunt in Aegypto tres animas Ioseph scilicet cu duobus ni js eius. 2'i. . Septuagesima autem ipse fuerit Iacob. Hanc rem ne videa,vi, ' mur aduersum scripturae auctoritatem loqui, etiam septua- Dc t. o. ginta interpretes in Deuteronomio transtulerunt, qu bd in septuaginta animabus ingressus est Iacob in Aegyptum. Si quis igitur nostrae sententiae refragatur, scripturam inter se con P trariam
340쪽
ttariam faciet. Ipsi enim septuaginta interpretes, qui hic septuaginta quinque animas per prolepsim cum Iosephini steris suis Aegyptum ingressas esse dixerunt, in Deuteronomio septuaginta tantum intrasse memorant. Quod si e con obiectio.
trario nobis id opponitur, quomodo in Actibus Apostolorum . I, in concione Stephani dicatur ad populum,septuaginta quinque animas ingressas esse Aegyptum, facilis excusatio est. Non enim debuit sanctus Lucas, qui ipsius historiae scriptor Resiposio.
est in Gentes Actuum Apostolorum volumen emittens,contrarium aliquid scribere aduersus eam scripturam, quae iam fuerat Gentibus diuulgata Et utique maioris opinionis illo duntaxat tempore septuaginta interpretum habebatur auctoritas, quam Lucae,qui ignotus illis,di non magnae fidei in nationibus ducebatur. Hoc autem generaliter est obseruandum,qubd ubicumque rivis liancti Apostoli, aut Apostolici viri loquuntur ad populos, ijs
plerumque testimoni j abutuntur,quae iam fuerant in Gentibus diuulgata , .: Haec S. Hieronymus loco supra citato Reliquum est ut ad Dialectos reuertamur. Dialectus est dictio quae peculiarem alicuius loci notam Distima praeseseri, vel propriam aut communem Gentis characterem ostendita. Hinc Graeci dialectorum suae lingua ditiarentias
quinque, Atticam scilicet Ionicam, Doricam, Eolicam, .: : e
Communem habere dicuntur. Voces autem harbarae a Grabeis usurpatae glossae dictis sunt, ut Clemens Alexandrinus te Clam. At
statur: idq. Galenus glossa Hippocratis, idest prisca,&i, sistet in eius libris vocabula proprio libro interpretatus est Dioscurias, Urbs in Colchide, munc deserta , quonda adeo
clara fuit, ut nonnulli prodiderint in eam trecenta S nationeS, mitis Aouae dissimilibus linguis uterentur, descendisse, sicut Plinius . - ' ait, deinde a Romanis centum triginta interpretibus negocia his, .
ibi gesta tu iss . --- Mithridatem Ponti regem duarumin viginti gentium Ore iri πα- loquutum constat, nec de subiectis gentibus vllum hominem Per interpretem ab eo appellatum quinquaginta sex annis 'quibus regnaui . Diodorus Siculus de fabulosis antiquorum gestis narrat, Di G.3. insulam quandam, Felicem dictam. tabere homines, qui non solum