장음표시 사용
361쪽
. 'si' C ARIA. minoris Asiae Regio suam dialedium habet, Gra , cis nominibus admixtam non paucis, ut Philippus Cari-ndisini ricarum rerum conscriptor testatur . Homerus autem in Ca- thalago, Cares priuatim αρβαροφωνους, non quia Cariae lingua breuissima sit, sed eos barbaros appellatos censeo, qudddifficulter aspere, ac duriter loquerentur , ut blaesos balbosq. dicimus Cares enim siue Cari per totam Graeciam erra Uerunt stipendia merentes: in Aliam profecti, ibi sine Graecis vivere non potuerunt. Hinc cum Graecis male Graecissantes id est corrupte aut vitiose loquentes, barbari dicti sunt Barbarismus enim est contra sermonis legem dictio vitiose scri-Pta , aut pronunciata. Idq. fit vel unius litterae, vel stllabae adiectione, detractione mutationes, siue transpositione Velsi, exempli caussa , in Latino sermone Guerra pro bello dice- GaIIdib. s. retur Soloecismus autem est inconueniens partium orati Vt ' nis compositura, seu prauitas orationis tortuosa, quae nunc a Latinis imparilitas, a vetustioribus vero stri bligo, tanquam Di se sterobligo quaedam dicebatur Soloecismi nomen a Solone .is sit deductum Laertius testatur, qui cum in Cilicia Urbem a suo Φotomi nomine Soloecondidisset, pauci ex Atheniensibus , quos in ea reliquit, no multo interiecto tempore, corrupto patrio sermone, in conuenienti partium structura loqui coeperunt: fitq. soloecismus in oratione, ut si vitiose dicatur Nos lego , Tucurritis, ego libris, alia id genus innumera , Batharisimus autem fit in dictione tantum ijs modis, quos commem rauimus Carios igitur corrupte loquente barbaros appel-stra, si latos fuisse dicendum est De Carijs, eorum q. lingua corrupta, siue barbarismo multa Strabo conscripsit. Haec hactenus. Carni, Galliam togatam inhabitantes, quos Veneti Che scis vocant, Carniolani, Carinthi j Illyrice loquuntur Garnia vulgo Carniola, a Ptolemaeo supra forum Iuli j 5 Con
Cassibi, at Cassubitae Illyrice loquunturi .
Celtica lingua. Vide in Gallica dictione. CHAL.
362쪽
HALDAEA, Asiae maioris Regio, Arabiae contermina. plana, flantium indiga, in qua Babylon ciuitas magna . Chaldaeo Arpha sat instituit. Haec Regio suam habet dialeiactum, quaein Aramara, Syrorum, nuyriorum, labis Ioniorum vocatur. Hac lingua in Aegypto,in Aethiopia eruditiores utuntur, ut amatis accepi. Hebraicae confinis est, nec multo magis quam Dorica a Graeca communi differt. De litteris Syriacis & Chaldaicis, earumq inuentore satis v νε dictum reor, cum de Abrahamo loquuti sums,ri characte res ordine Alphabetico recensuimus, multarum linguarum Originem enarrantes Hinc ad ceteras linguas accedendu eae Circa si circa mare Caspium , ωMama luchi etiam dicti Illyrice loquuntu G. . . t t Circassi circa mare Hyrcanum bellicosissimi ex claum rum Gente oriundi clauonica utuntur lingua,&Christi si 'dem secundum ritum Graecum sequuntum.
Colchis lingua eadem quae Aegyptijs, ut ait Eustathius. Corali Illyric loquuntur . Di . . Crestoniatae ab Urbe Thraciae, quae Cresson dicitur, c gnominati Pelasgice loquuntu . Cretenses Insulam in medio Ponto,test Virgilio, Graeco Ex Nerao sermone utuntu . Hi etiam Apostolos Hierosolymis in die a. st; i. sancto Pentecostes sua dialecto loquentes audierunt, ad
Cloati,in Culmi Illyrice loquuntur. Curorum linguam in Britannica lingua videre et t. Cypri Insulam in sinu Issico Graece loquuntur etiam. num, sed corrupte . Cyrnij Insulani in mari ligustico, rnum,idest Corsicam incolentes. - longissimo aevo propter mellis usum utentes lingua exules, seu profugi balari dicuntur. E Pausania.
363쪽
H. . Da ea A, Scythiae Europa Regiis, hosti e diuisa in Transyx
Plin. γ uaniam, Tipseriandram Rasciam, Serviam, Septem castra in Bulgariam. Transylvania vero Hungariae item no mine censetur,in qua mirabilis diuersarum, nec unius linguae gentium mixtura est. Dacicae aliquot stirpium nomenclaturae Ieguntur inter eas, quae Diostoridi attribuuntur, ex qui bus,qualis haec lingua sit,conijci non potest, ut ab eruditis ac--M. Γb cepi Dacorum autem Getarum sermo idem iudicatur, ut Straboni placet .
V ALMATIA, quam Sciationiam dicunt,Illyria pars, Li- tumiae contermina, suam habe dialectum, quae Datimatica, siue Illyrica, vel Sclauona nuncupari solet. Haec ab Illyriea illa , quae Serulana dicitur non distat characteres autem sunt omnino diuersi, ut supra videre est ubi utriusque linguae Alphabet conscripta cernuntur Dalmati earum si---εση ue des avonicarum litterarum inuentorem sanctum Hieronymum fui ite superiori loco diximus, ubi de hac lingua sermonem habuimus, licet eum non Da Imatam, veI Illyricum, sed Iulianum Stridonense scilicet fuisse, ibidem a nobis de monstratum sit. Quamuis autem Sclauonicios characteres a sancto Hieron3mo inuemos fuisse , passim dicatur Ioannes Damra tamen III in Epistola ad Ssento pulchrum, eas a Consta
L. imo quodam Philosopho inuentas esse narrat dicens :ssentatist ' Litteras denique clauonicas a Constantino quod a Philo- 2:- ς' sopho repertas, quibus Deo laudes debita resonent, iure lau-aeae R.ν,a damus,ae in eadem lsngua Christi Domini nostri praeconia αμ 4 U-ψε opera enarrentur, iubemus. Neque enim tribus tantu,sed omnibus linguis Dominum laudare auctoritate sacra monemur, DL aha qua praecipit, dicetas laudate Dominum omnes gentes &collaudate eum innnes populi. Et Apostoli replati Spiritu Act. e. a. ancto locuti sunt omnibus linguis magnalia Dei. Hinc&Philipp. i. Paulus coelestis quoque tuba insonat, monens: Omnis lingua conti eatur: lilia Domitru S noster Iesus Christus in gloria est aalaria Dei Patris. De quibus etiam linguis in prima ad Corinthios epistola sati si maui teste nos admonet, quatenus lingui clois
su evitas Ecclesiam Dei aeculicemus . Nec lane fidei v ebdoriri
364쪽
nere situ e sacrarum Euangelium vel lectiones diuinas noui civeteris testamenti bene transsatas & interpretatas legere, aut alia horarum ossicia omnia psallere: Quoniam qui fecit tres linguas principales, Hebraeam scilicet, Graecam, Latinam, ipse creauit Malias omnes ad laudemin gloriam suam. Pu bemus tamen ut in omnibus Ecclesij terrae vestrae propter maiorem honorificentia Euangelium Latine legatur, postmoduEclauonica lingua translatum in auribus populi Latina verba non intelligentis, ad nuncietur. Sicut in quibusdam Ecclesij fieri videtur. Et si tibi, & iudicibus tuis placet Missas Latina lingua magis audire, praecipimus, ut Latine Mil-sarum tibi sollemnia celebrentur. Data .. Iun. Indici. XII L. Haec Ioannes Papa huius nominis v III. Quid autem hac Iingua de sacris rebus a S. Hieronymo conscriptum sit,quidve de eadem lingua impetratum sit, eodem loco supra citato Cernere licet. De altera vero Illyrica , quae Serui an adicitur, ερ - supra item satis dictum pato infra vero alia explicabimus, cum de Illyricis sermonem habebimus. Haec hactenus. Pag. ινμD EORVM LINGUA.
TU MAE R in nomina quaedam humana , quaedam diuina facit diuina autem nimiru illa ab eodem Homerbnun- Cupantur , quae quam rectissime , eu verissime facta sunt, ut fluuius,quem Xanthum a dijs vocari ait,ab hominibus vero Scamandrum inuis, quam dij Chalcidem, homines Cy min- dies: Urbs, quam tum Bati eam , tum Myrinem appellari canit. Idem Filium Hectoris Scamandrium a mulieribus , a viris Prectius nimirum Astyanactem vocari ait Haec ex Pla pia, istone, in Cratylo, ubi hae voces ab eo examinantur De hac Cr visis
Deorum lingua plura quaere apud Homerum, Scholia stem Odysseae, ex ijs, quae narrauimus paulo superius, ubi multa de spirituum locutione dicta sun . Dibriorum sermo Illyricus est .
IOMERus, ut alijs Graecae lipguae dialectis, teste Pluta cho, ita e tua Dorica vius est lingua, quae a Doria Achaiae
365쪽
gis APPENDI BIBL. AT'. parte Athenis propinqua,& Dori pro Achivis, mutato nomi Plato Iib. Iae,appellati sunt, ut ait Plato. Haec dialectus utitur frequen- ς ter dictionibus in fine mutilatis per figuram apocopen , vel hi medio per jncopen litteris vel sullabis detractis. Solent etiam Dori transponere litteras, futura circumflectunt, in secundis personis Iota omittunt,in Alpha pro Ita ητοι pinnere ijs frequentissimum est Theocritus Poeta vi Timaeus Ηινοδε- locrus de natura Dorice scripserunti, Lacedemoni Croesi temporibus, Herodoto teste, excelluerunt inter Doros qui a Cat. h. Graecis incessiuntur qubd iusto frequentius in dictionibus Al-
- pha ingerere soleant, ut Rhodiginus ait. ELAMITARUM LINGUA.
EL A M PT AE , Arabiae populi, Apostolos Hierosolymis in die sancto Pentecostes lingua sua loquentes admirabunda audiuit 1.
Epirotarum lingua Illyrica est Epirus autem regio est Graeciae finitim . Etruscam linguam vide in dictione, Hetrusca .
νβη .s ' A L Area A minoris Asiae Regio, Phrygiae contermina, cu us incolae Galatae appellatur, Gallograeci, quod ex Gallis&Graecis coaluerint, suam habet dialectum. Sunt autem qui velint Galatarum in Asia eandem esse aut fuisse linguam,quae in Europa Gallorum est, aut fuit Plura vide mox in Gallica lingua de Galatis, ad quos sanctus Paulus Epistolam scripsit.
ALLIA, Europa pars, candore populi diei a Gala enim lac Latine dicitur triplex est, Togata scilicet, O C se lib. mata,&Brachata Togata ab Alpium radicibus Rubicone i. o. . e fluuio incipiens Cisalpiha dicta e 1t. Comata vero cognomi-1nmi natur omnis Transalpina Gallia, ut Plinius ait,&in Belgica, Celticam, Aquitanica diuiditur, ut Caesar testatutae idemq. Comatae
366쪽
D VDIA 1ECTIs 3 is Comatae nomen reliquae Galliae, ut Brachata, quae Francia nuncupatur, a villos vestis genere, quo LPopuli utebantur, dicta, videtur conuenire, Prouincia Narbonensi exceptaia.
Ex Henrico Glareano, & alijs. ALLIAE lingua duplex censetur, vetus scilicet, acrecens, hinc de veteri primum, deinde recentiori verba n. ciemus. Sunt qui velint veterem fui me eam , qua Heluet ij dc Galli Iuli Caesaris tempore usi sunt, ut Aegidio Schudo, &Henrico Glareano placet, qui hanc rem multis rationibus QT: μ' coniecturis probare student. Ali autem Gallicam 'linguam
Veterem tunc neque cum Germanica neque cum Francia,qua
hodie Galli utuntur , communi calle, sed propriam extitisso linguam volunt. Nos autem huius generis controuertiam breuitatis caussa , praetermittendam hoc loco censemus. Dicendum tamen videtur, Belgicam, Galliae Regionem , aleb Iis, quibus fatigata est, quae q. nunc Flandriam sicardiam solum comprehendit, dictam , necnon Aquitaniam, et Celti Casi iacam, institutis, legibus, ac lingua inter se differre Scriptores aftirmant, et praesertim C. Iulius Caesar suis in Commentarijs. s.ll. GALCeltas vero non solum Gallos, sed etiam Germanos a veteri in pri hus praesertim Graecis, communi nomine appellatos multis testimonij approbari potest, qua hoc in loco, ne multis immorer , praetermittenda dijudicaui, ut de veteri lingua Gaulica loquamur dicentes, Gallorum linguam multis de causis ea melle, ut multi a stirmant, qua hodie Rhenus utitur, maximeq. Helvetij, et Sequani Rhenani Primum enim constat Caium Caesarem bello Gallico per interpretem loquutu G.
fuisse cum Gallis. Deinde eam quidem linguam, qua nodie τιτ 2
Francia utitur, Romanam eme,quamquam corruptam, ut in ara. ma
fra dicemus nemini dubium videri debet, quippe adhuc us 'r que de prisca lingua Gallica innumeras retinentem dictiones, quas recensere longum esset. Non igitur Francica lingua Olim Galli loquuti sunt, sed alia , Verisimillimum autem est, ea loquutos lingua, qua adhuc ij utuntur Galli. qui Fran-Cice non loquuntur, ut omnes populi circa Rhenum , proximi autem Rheno, Heluetij, Rauraci, Sequani, Eliatici, Trishocchi,
367쪽
hocchi, Vangiones, et tota fere Belgica Ad hane rem eo m. liis, probandam Henricus Glareanus multis utitur rationibus, et Giareanu exemplis, quibus satis liquet Helvetiorum linguam ac Rheni vere Gallicam, nisi quod Germani quaedam miscuerunt, maxime infra Argentinam Spirae enim Vormatiae, M guntiae, atque in circumiacentibus ea Rheni parte populis mixtus est sermo ex Germania, atque Celtica linguis neque enim pure Germanice neque pure Celtice loquuntur. Helueti autem, Rauraci, Sequani Rheno proximi, Brisgoenses, s sis is et Eliatici magna e parte mere Celtice loquuntur. Non mi-- Pνοαm rum igitur est,qubd S. Hieronymus scriptum reliquerit Gala- o. 't,as, ad quos scripsit sanctus Paulus, quieti a Celtis descen-
Liuius si derunt, ut audior est Liuius, eadem loquutos suo tempore linet: ' ' gua, qua Treuiri utebantur. Quis autem nescit Trevirorum linguam esse antiquam, nec multo a Germanorum lingua di-Ftrabo M. uersam Et si concedi oportet quod Strabo ait Germaniae vocabulum Romanoru elle; quam aliam causam fuisse credi. mus Romanis, quod eos germanos appellarint, quam quod vel lingua et moribus magnam cum Gallis haberent communionem 3 et,quod quidem non absurde argumentantur, ab ipsa inter ipsos appellationes Fratres enim sese etiamnum hac tempestate in rebus serijs ac bellis vocant. Id Romani siue per se de Germanis resciverint, siue a Gallis didicerint, porum constat, neque huius est negotij. Quod aute Helvetioru lingua vere sit Gallica, ut diximus, id no paruu est argumentu, quod Latini auctores multa Gallicae linguae vocabula recensent, quae etiamnu in Helvetiorusunt lingua, quam qua a Romanis scriptoribus partim male scripta, partim male percepta, ut pote quae quod barbara non magnopere curarent obiter duntaxat in operibus constri huntur. Quae tamen ipsa nobis argumento sunt,Gallicam linguam in aliqua apud eos fuisse existimatione . Itaque Caesar Gallorum propria et maxime Helvetiorum nomina miro torsit, omissis saepe ac mutatis litteris aliquot, ut Latinae de-νὶ;- ra Clinationi apta fierent, de quibus paulo post dicturi sumus.
IIT . Idem Plinius fecit, qui Gallus nit, ex ipsa Gallia Cisalpina.... istas Romani loquuntur, natus quem ista scisse linguam, atque , ο ιν, eam magni fecisse,dubium non est: quippe qui in tam nobile, DC
368쪽
De Natura opus inserere voluerit,ea tamen verba temporum
iniuria ad hanc usque diem magis deprauata apud eum leguntur, nemine de ea lingua mille ab hinc annis curante. Id
clarum fit ex eo praesertim loco, in quo Plinitis aratra rotulis instructa Gallicum inuentum , P gnit recte nominauit via a. s. tamen codices, Plummarat, alij mnaras, habent. Quidam ve- - ro, ut se prorsus ineptos ostenderent, in Planetam mutarunta .
Idem Plinius Boiuncum Padum fluuium, hoc est fundo ca νμιά, rentem, Gallica lingua: Liguribus dictum ait. Idem ibidem . a. o. oppidum eodem tractu esse odincam Cum vetusto nomine ' 'nu Rupatum dicita rata apud Suetonium in Galba praepin so/j--.guis Gallice Gris intelligitur, seu potius vitulus: nam ita homo praepinguis,atque obesus,per iocum Vitulus vocatur Et I. . Eecco rostrum apud eundem in Vitellio Belgae nostra aetates sua lingua adhuc habent sicut Itali. Multa his similia enuis merat Aegidius schudus, qui etiam hodiernam Francorum linguam ex duabus linguis constare ait,ex prisca lingua Celtica Romana An qua tamen Romana dominatur lingua Nomina item Gallice desinentia Caesar in desinentiam et formam conuertit Latinam, ut PQG, Castichus, Sequanus is cis Regis filius: innota, Arioniadus EmR, Ernestiis Germa Dr L norum Rex, quod postea nomen corruptum est in Ariovi τ' Lastum Orgentorix vel Orgetorix Helvetiorum princeps apud -- 'ira Helvetios per quandam listeram Graecam detinebat hoc mo. s. i. o Leo,, nunc vero per X terminatur,ut etiam Dumnorix, et aliata genus permulta quibus constat veterem linguam Callicam eamdem fuisse Germanis Rursus Celtas Gallos veteribus eoiae esse Germani sinveterem Gallicam Germanicam ex Annalium Scriptoribus colligitur, sicut Ephorus Sc Strabo graues in primis Aucto. Testradunt. Cato praeterea, Plinius, Sextus, Russus, Festus ' Pompeius, Diodorus Siculus Gallicam linguam , quae modo
Teutonicorum siue Germanorum est, eam vocari affirmant', docetes apud eos t Padum pro picea, Pondicum pro fundo, Bul tPλλι. gam pro sacco scorteo, vel cor iaceo erramum pro Montana / urbe, Cimbrum pro latrone Vel pugnaci, Empore miro equorum domitore Rhedam pro curru,vel rota Pyrenem pro combusto, Cerui mi pro potu ex lIordeo valere: ibus vocabu-
369쪽
sa APPENDI BIBL. VATI C. Iis Teutones adhuc utuntur. Adde etiam, ut ijdem tradunt scriptores, quod omnia nomina populorum, Regum,4 Ducum, Germanica Teutonicaq. unt,in ad hanc usque diem usurpantur quae breuitatis causa praetermitto. Multa item probatissimorum scriptorum in hunc sensum congerere possem si vellem loca, quibus linguam veterem Gallicam Heluetijs, Teutonicis, aut Germanis eandem fuisse,amrmari potest sed ea dictam ob causam subiicenda sunt. Haec igitur de lingua veteri Gallica, ut ad recentiorem perueniamus
ATINAE linguae propagines, sed tempore in vulgi im-
peritia valde corruptae sunt tres, hodie vulgares linguae Italica Hispanica,& Gallica Prima minus, ut pote Latinae linguae proximi secunda magis , tertia maxime corrupta, hoc est terminationibus, uitietas, stilabis q. mutata , atque diltorta:& insuper vocabulis mixta alienis ab eo nimirum tempore, quo Gothi non modo regna: regiones vastare, sed etiam lingua imperio suo peruertere coeperunt. Gallica igitur lingua plurimas habet Latinas voces, quasda habet, thicas, quascia vero Germanicas nam Franci,qui ceteris eiu de Regionis populis imperant, a Francis Germanis descende rut quaedam vero habet de suari vetere Gallica lingua,ut ratio ipsa postulat. Hinc dialectis variat non parum est enimalia tersior in parte,quae priuatim Francia dicitur aliae crassiores, ut Prouincialis Lotharingica , Burgundica in id genus reliquae crassistima vero harum omnium Sabaudica in amatis, aliae linguae circa Alpes, Italiae cistines. Haec ex Aegidio scu- do Menrico Glareano . Gallica in lingua, ut ceteris ple-
..a,. lique omnibus barbari , metra tantum homoeoteleuta
rythmos vulgo vocant nulla prosodiae habita ratione olim
condebantur . nunc vero huius etiam ratio a quibusdam habetur, ut ego ipse vidi. Haec de Gallica lingua recentiore
Z cum gentes, quae hodie Abgazari,in Abga- Zelli a Graeci vocantur, necnon Mengrelli, Circas
370쪽
D DIAL g. 321 si habitant versus mare Hyrcanunta Apud hasce Gentes. Tartari Savolenses tela, Malia comparant necessaria. Hi autem omnes ex Sclauorum gente originem sumpsereri ininguaq. utuntur Sclauonica Christi fidem secundum ritum Graecum sequuntur .
Eo RGIANA, Asiae Regio a Tartaris subacta, cuius ἰμι .populi ab agricultura nomen sortiti Georgi dicti sunt
vel, ut a Turcis vocantur, Iuciani , Graeca lingua utitur in DLaaat.
sacrisci vulgaris autem eius lingua Tartaricae o Armenicae media est.
Gepidis in usu est sermo Illyricus. Vide infra, Hungaris. GERMANIC LINGUA.
V E GERMANICA lingua, quam veteri Gallica eandem fuisse aliqui affirmant, iam supra dictum fuit, praesertim quod ad vetera nomina propria item in Anglica nonnihil.
Germanorum autem nomen antiquius esse, quam Alemanorum, cum alias constat,tum ex Flauij Vopisci Proculo. Mul mis. Mia de Germanica Meluetica lingua, necnon de Germanicae linguae vetustate dicenda forent, sed qui haec scire cupit, ad Regidium scudum confugiat Dicam tamen Germanorum Aecidius quattuor esse genera , Teutones scilicet, Venedos, Cimbros, δε-- με Vuagros, qui non solum lingua,verum etiam institutis ac re P. ligione disterre dicuntur. Num vero inter Germanos Picti populi Septemtrionales Hannoni j Lothar inglii Burgundiones, Allobroges, Eabaudienses annumerandi sint, dubita tur sunt tamen medij inter Celtarum, Germanorum q. minperia, Germanis obtemperantes Imperatoribus, ut docent Historici De Venedis, Iu agris suo loco dicetur nunc de Teutonibus 'ac Cimbris loquendum est. Teutones, siue Teutoni ita dicti a Teutone sive Tuistone Com. Ta-