Delle opere di Jacopo Bonfadio parte seconda

51쪽

wiri esis , feras etiam gentes , terras omnes somnia maria movere ς hanc , inquam, ego θο-dierno die vobis restiuo: ea ne vestris e mani- fas eripiatur , oe cum tam opportunum tempus vestrom conservandorum divinitus oblatum fit, ne mox , ubi effugerit manibus , votis id opta turi sitis , providete. Hac oratione habita , grata concionis admurmuratio secuta est , in

qua Francus Fliscus, qui in Duodecim - Vi ris principem locum obtinebat, de hac ipsa

re statim reserre coepit, ac quorundam nΟ- minatim sententias rogare : eo in hunc ser monem ingresso placitum est omnibus , ut Senatus haberetur.

Itaque postero die , qui civitati laetis

simus maximeque salutaris illuxit , publico consilio convocato, cum, magna futuri eventus exspectatione , cives frequentissimi convenissent, Doriae consilium una alacrique omnium assensione fan X erunt. Qua in re Baptistar Lumellini egregia virtus enituit , qui primus sententiam rogatus , non solum sui sensus testificatione illustri, verum etiam gravissima cohortatione ceteros excitavit ; ac , cum multa ornate praecla

reque dixisset de libertate , de concordia , de beata civium vita, & memorabilia multorum faeta ex omni priscorum Ligurum antiquitate collecta in medium attulisset ,

bene Dipiti od by Cooste

52쪽

Lis Est pRIMus. 2ue beneficentiae fontes aperuit , reique suae fa miliaris partem pro patriae communium. que fortunarum praesidio pollicitus est : cua jus exemplum pulcherrimae laudis studio complures secuti , eandem voluntatem praese tulerunt. Illud postremo non est silentio praetereundum, eo ipso die in tam frequenti conventu , neminem fuisse adversa valetudine tentatum ; cum antea per incautos vel solo attactu passim dira contagia serperent. Ita novum tranquillitatis ac concora

diae statum placidus & pacatus aer eXcepit , ex eoque tempore dies deinceps secuti sunt falubriores. Haec mihi perspicua erant brevitate perstringenda, quibus, tanquam fundamentis positis , ad operis mihi propositi sedi fiacationem accedam , haud sane multo cum artificio. Qui vero his temporibus in hoc scribendi genere magnifice versantur, si luminibus nostris obstruxerint , aequo animo feram , eorumque orationis altitudinem ad mirabor , dum illi ipsi norint , me non magnopere eXaggerationis laudem adamare , sed eam vehementer persequi, quae a simplici , sed non inculta tamen , Veritate proficiscitur.

Postquam igitur Genuensium libertast hoc Reipublicae fundamentum sibi constituit,

53쪽

26 AMNALIUM GENUENs Iu Miuit , resque cum fama ipsia , tum eorum literis late percrebuit , Italia tota ejus facti auspicia bonis ominibus prosecuta est , progreisumque illis optavit longe secundiorem : praesertim cum omnes intelligerent, Genuenses pacatam vitam degere cupientes , justitiam , non injuriam , rerumque

suarum conservationem, non alienarum Occupationem meditari. Eo tempore Franciscus Borbonius Regii exercitus imperator Ticinum urbem circumsidebat ad eum octavianus Saulius hujus rei nomine Ie-.gatus est , qui, expositis foederibus amicitiae , egregiaeque Genuensium in Regem voluntatis , demonstravit : eos non repentino aliquo motu in hanc mentem incidisse , tit dissidentes civium animos componerent , sed antiquam hanc illis fuisse curam , ad quam etiam ab ipso E ege, cum illo justis de causis re communicata , quodammodo invitast , leneque animati fuerante propterea Regi minime mirum videri debere , s id jam per-

fecusent , quod oe mi ipsis utile , ct cuiuis

bono reditam videri possit . Ouod vero ad novam Reipusticae constitutionem attinebat , liberorum hominum, inquit, esse proprium ita vivere , quomodo ipsis videtur esse maxime commodum , dum ne alteri noceant ; idcirco ne

mini se injuriam facere arbitrari , si , qui

antra Diuili od by Corali

54쪽

L1RER PRIΜUs. 27 antea aliorum fili patrocinium accersere consueverant , jam consiliorum ipsi suorum moderatores esse velint ; Regi amici , nemini hostes , omnibus arqui. BOrbonius , qui natura mitis, & Genuensium rebus haud infensus erat, pauca pro tempore questus , ct quae in rem suam facere videbantur , placide locutus , Saulium in honore habuit ; sed tamen eum ab se dimittendum non existimabat. Itaque diebus ibi aliquo e Consumtis , cum animadverteret diem ex die exspectari , reditumque suum diutius , quam ipse volebat , impediri , admonitus, ut sibi consuleret , tacite se subduxit , deviisque itineribus Genuam reversus est. Hoc in rerum statu Genuensibus defuturo eventu sollicitis , periculaque imminentia Ionge circumspicientibus , necessarium visum est, dare operam , ut ad hOstilem oppugnationem , quam jam jam futuram animis augurabantur , omnibus rebus essent parati. Quamobrem cum pecunia in primis quaerenda eslet , Centum &quinquaginta aureorum nummum millia a Procuratoribus Curiae Sancti Georgii mutua sumserunt, cui novis vectigalibus cautum est , quae primo domibus imposita ,

Cum eorum eXachio nimis acerba videretur, moX in falem translata sunt. Et quOniam

55쪽

18 AuugLtuM GgMullus tuuniam Duodecim - Viri, quorum prudentia Civitas regebatur , gravioribus curis distianebantur , quam ut rebus omnibus praesto

esse possent , quatuor Tribuni militares creati sunt, qui quaecunque ad rem bellicam pertinebant , omnia summa diligentia administrarent ; & quo tutius , faciliusque urbs custodiis , vigiliisque communiretur, ea quatuor in partes descripta, rotidem e praestantibus virtute civibus duetores delecti sunt, quorum separatim manaquisque stationem obtineret , ad eamque

propinquorum civium manu comparata nΟ-etii atque interdiu excubaret. Misit praeterea sunt quoquoversus belli , regionisque periti homines, qui quascunque possent cOpias contraherent: & quanquam ea res difficultatem habitura esse videbatur, propterea quod pestilentia robur & sobolem militum magnamque mortalium partem in Liguria consumserat ; tamen ex oppidis finitimis satis validam peditum manum in urbem adduXerunt; alii vero tum ex Etruria , tum ex Corsica in dies exspectabantur. Habebat praeterea in triremibus suis Andreas Doria Hispanos homines acres praeliisque assuetos , quos variis locis & temporibus captos, remiges esse jusserat; etenim

recentis direptionis, quam Hispani Genuensibus

56쪽

LI AER PRIMUs. 29sibus intulerant, altius in ejus animo mem ria insederat , eumque adversus omnem illam nationem reddiderat infensiorem . Hos,

quod & in ea fortuna diutius ipsos detineri haud aequum existimabat, ut qui ad partes Caesaris iam esset adjunctus, & quia ratio temporis ita postulare videbatur , Omnes solvi atque in armis esse jussit. His ita constitutis rebus , plurimum fiduciae ac spiritus omnibus accessit. Illud quidem a nonnullis haud recte dictum videretur, animum nostrum mala persaepe, bona vero minime unJuam praesagire : etenim vis

illa animi , quae cogitationes & consilia explicat , ubi , quae ab ipso consulta sunt, animadvertit optime procedere, videtque eventus sequi maxime secundos atque optatos , eam ipsam spe , qua nitebatur , multo etiam firmiorem facit , existimatque praepotentem justitiam , id est Deum ipsum in suam ipsius causam esse propensiorem; & propterea acriori voluntate ac sui-dio cetera prosequitur. ArX erat intra urbem in monte , qui Sanus appellatur ; inquam , ut supra demonstratum est, Trivultius se receperat ; haec in primis erat eXpugnanda. Rem suscepit Philippinus Doria, quam cum esset aggressus , in eoque negotio esset occupata civitas, interea de Fran

cita

57쪽

eisti Borbonii adventu fama perfertur, quare subito allata, variisque hominum sermonibus aucta , Omissa arcis oppugnatione ,

alacres universi adversus venientem hostem se confirmarunt : ac ne vel eruptionem e Narce tentantibus facilis eXitus esset , vel

advenientibus hostibus eo aditus pateret , ab ea parte, qua periculum imminebat ea ad Septentrionem vergit duplicem fossam

perduXerunt. In urbe , quae fuit militaris usus imperita , & vel propter aetatem , vel sexum infirmior multitudo , cujus magna pars , prout cuique Visum est , cum iis rebus, quae praedae cupiditatem invehere ple- Tunque consueVerunt , eo abducta est , ubi ab omni esset periculo tuta. Ad montes finitimos , locis ,& ad hostium iter observandum , & ad eos vexandos opportunis ; di Cpossitae sunt cohortes quaedam , atque in duas partes distributae , quarum alteri Bora sinus , alteri Grechetus Iustinianus praepositi sunt. Superaverant iam Galli montium juga , qua e X Gallia citeriori Genuam per Porciferam Vallem iter expeditius est. Ea est Vallis primo angusta , variisquc anfractibus inflexa , deinde directa mollique planitie se magis aperit , plurimis domiciliis distincta atque ornata , al-Iuiturque torrente, qui, nisi cum se majores

58쪽

ἱmbres e nubibus erumpunt , peramoena Ie nitate delabens influit in mare , duo ornabissima suburbia in litore intersecans, Cornelianum, & alterum magis ad urbem vergens , quod ab arena nomen accepit. Cum

Μorigallum perveni sient , qui pagus ab urbe abest millibus passuum quatuor, ibi conis

sederunt eodemque die , cum eorum nonnulli in proximos colles incautius processi Diant, circiter triginta capti sunt, remisque addicti. Erant in Gallorum exercitu Genuenses aliquot : his publica interposita fide , unius diei , & noctis spatium praefinitum est , quo ex adversariorum castris di scedere impune liceret : quod si in suscepta pertinacia permansissent, palam pronunciatum est , fore , ut eorum bona proscriberentur , ipsique in patriae proditorum censerentur loco. Id cum in castris esset auditum , paucis admodum consilii mutationem attulit: nam seu pudore adducti , seu quod ex suo ipsorum judicio atque animi conscientia sibi timerent , sive quod eX ploratam sibi vietoriam promitterent , ad suos

redire , utique temporis opportunitate negleXerunt : unus aut alter ex iis capti loco

perspicuo & nobili cum infami literarum inscriptione suspensi sunt . Postridie vero ejus diei, hoc est Lal instobris, audax Inter-

59쪽

nuncius, quem Heraldum vocant , a Fran. cisto Borbonio in urbem venit ; qui cum in Curiam, quam frequentissima hominum vis & multitudo compleverat , esset intro ductus , sine ulla orationis praemunitione r

go , inquit , Regii Legati nomine publicus

vel pacis , vel belli nuncius adveni. Si vos in Regis fidem ac potesatem resiluitis, pacem , summamque Regis indulgentiam vobis assem ; sin parere recusatis , bellum , incendium , omnesjue cruciatus atque acerbitates denuncio ; itaque , utrum placati Regis clementiam , an irati potentissimam manum ex teriri malitis , considerate. In tam frequenti armatorum celebritate , atque concursu , maximo strepitu , confusisque conclamantium vocibus tota Curia concrepabat. Qua

re Ambrosius Gentilis Sena rega publicus scriba , suggestium conscendere jussus , si . lentio indicto, hanc Galli orationem, quam

pauci in proXima tantum corona excipere potuerant , pleniori voce pronunciavit ;quod eo consilio factum esse comperio, ut, cum omnes intelligerent secum tam minaciter agi, verbis iis, quasi telis altius ad a. Elis, omnium aures ferientibus, eorum animi , quos jam concordia amorque libertatis concalefecerat, libera indignatione ma- sis etiam accenderentur. Sane mor atqui

60쪽

Li AER PRIMus. 33 iracundia duae sunt a natura datae homini faces , quarum utraque multum per se potens pollensque est Verum ubi altera alterius sibi auxilium assumsit, rapimur inflammati in Omne periculum , nullusque unquam terror tantus impendet, quem subire non simus parati. Ea audita oratione, parum abfuit , quin is Internuncius occideretur. Verum in multitudine irarum stimulis concitata adfuit quorundam prudentia moderatri X perturbationum , qua per summam contentionem factum est , ne jus in eo legationis violaretur : ubi vero clamor resedit, armatorumque concursus repressus est , Augustinus Pallavicinus , cui respondendi potestas est permissa , Regem ,

inquit, Gallorum haec civitas omnibus ossiciis ,

oe quibuscunque potuit studiis praecipue semper coluit , deque illius amplitudiηe oe majesare, quam ct salvam, o diuturnam esse cupit,

nihil unquam nisi amice atque honorifice cogitavit . Haec observantia oe voluntas nihil immutata es ; S quoad ille patietur, non immutabitur e sed rerum natura una in re nos disjungit, quod Regibus hoc fere es innatum, ut omnia suo ipsorum imperio subjecta esse velint, O si quae civitates eorum se tutelae ac fidei

commendant oe tradunt , in eodem item loco reponant f nos vero flibertati sudemus , atque