장음표시 사용
41쪽
Christi nomen se deleturum, uti cupiuerat,desperalset, poliquam sangularem Christianorum in morte conitantiam perspexistet. ille se magnis rebus geliis tanqua blandis fortunae obsequi js satiatu posthac in octo YDuere velle curis publicis vacuum prae se tulit . atq; huius decreti sui Max, mimum participem secit,eum: , licet reluctilem,obsciqui voluntati sitie coegit,ut Imperium, quod secu ceperat, ac secum admirabili concordia gesserat,secum irem eadem animi aequitate deponeret. Ita quino colit IQ, quod viventibus,pollerisq; omnibus dulcedinem Imperandi speciet usi ibi ummodo intuentibus plus allaturum admirationis erat, quam aemul ad tionis,explicito, Diocletianus Nicomediae Galerium, Maximianus Mediol lani Constantium Augustos ex Caesaribus declararunt XI. Kal. Mail, quo die vicesimus Diocletiano Imperi j annus absbluebatur. inde ambo o: eplum Iouis ingressi populis audientibus ita dixerunt: Recipe Iuppiter Irui perium,quod mihi commodasti. quod ego ita depono, ut resui rapturumno esse,sanctium tuum testatus numen adiurem. Atq, his dictis protinus
ipsis se Imperii insignibus, stupentibus hominibus potius,quam probantibus,exuerunt. CeterumMaximianum Romani Mediolanum decedentem retinere Voluerant, quasi et,quod futurum erat, moram in i jcere cupientes. Sic enim orator quidam poli ad eum loquutus eli:, Te rusus micesimo amo Imperatorem, octauo Consilem ita amplexu sitis Roma moluit detin re, ut videretur augurari iam, que timere,quod fallum est. suod uero merentibus
omnibus fecisti, id tu quidem fecisti non re . negligentis,aut laboris fuga, aut desidiae cupia late ductus,sed consili, olim, i res est,inter vos placiti constantia, IV pi ratestatem ne quem totius ilia,siummarum rerum frium semper habuisses, in alicuius facti communitate desineres. neue illius,uiderit quali,certe nouae latas cia res. sed profecto exegit hoc ipse varietas, gy natura fortunae, cui nihil mutare licue
rat,dum vos Imperium teneretis, it illa viginti annorum continua felicitas intem
uallo aliquo distingueretur. Hoc depositi Imperi j decus eo maius in Diocletiano eluxit, quod cum gloriae magnitudine humanum falligium antecederer,primus illud appeti j t. nisi forte si quis Sulla, qui se ultro dictatura
abdicauit, in horum numerii referre voluerit. His actis Diocletianus inde Salonam in patriam, Maximianus in Lucaniam,vita in octo traducturi se contulerunt, memorabile polleris moderati exemptu animi prodituri, nisi qua laude virtutis bene gerendo Imperio peperistent, in uniuersam iniuile Christianos vexado corrupissent. Diocletiani vero praecipua fuit
gloria, ut qui postea de ratione depositi Imperi j interrogatus, nihil difficilius esse, quam bene Imperare bono etiam , cautoq; Imperatori responderit. noua certe, quaecunq; ea suerint, in eo haec duo contigerunt, quod primus, ut oratores dixerunt, Imperium dc communicauit,& posuit.
42쪽
Liber Secundu S.CONs TANTIUS PIUS AUGUSTUS.
ONsTANT Ius inde,&Galerius Imperium,quod commune Diocletianus, & Maximianus habu rant, novo, ut Orosius dixit, exemplo inter se diuiserunt. Constantio Italia, Astica,Gallia, Hispania,& Britannia obtigit Galerio Asia,Ories, Aeguptus, & Illyricum. ex quibus Oriens Syriam, Armeniam, Arabiam, dc Mesopotamia comprehendit, Illyricum vem Thraciam, Moesiam, Daciam, Pannoniam, Macedoniam, Graeciam,& Dalmatiam.atque haec tum occidentalis, & Orientalis Imperii nomine comprehensa sunt. Constantius autem tantam animi moderationem adhibuit, ut Italiam, & Asticam Galerio ultro dimiserit. Quibus rebus actis ipse in Galliam, Galerius in Pannoniam abiit ad tuendos limites,qui violabantura barbaris. Eo uero postquam venerunt, suas uterque prouincias pro ingenio,iudicio m sito longe diuersa inter se ratione gerere miti terunt. Na Constantius, ne cui Chiuitianorum religionis gratia noceretur,edixit. Galerius in epta penequutionem in omnibus suis prouinciis crudeliter exercere perrexit. Itaque Victorem Maurum,cum Mediolani immolare abnueret, VIII Idus Maias necari praecepit. quem Maternus urbis episcopus pridie Idus Maii in sepulchro recondidit Romae V. Kal.Iulias Marcellus presbyter haudquaqua tristi Marcellini euentu deterritus delatam ecclesiae Romanae accepit admin lirationem. Sequenti anno Constantiu S: Galerius Augusti Kal.Ianu rii ambo quintum consillatum , pridie Idus Februarii Polluimus Titi nus urbis praefecturam intuit. Eo anno Galerio aduersiis Christianos acerbissime saeuiente,Conliantius cum si immam erga omnes humanitatem , tum maximam erga Chris ianos adhibuit. Etenim Galerius in eos praecipue se intulit, qui in Palatio versabantur, adeo ut ipsum famctis viris pro sus exhauserit. Constantius vero, ut quemque maxima apud se excellere pietate cognouit, ita amplissimis eum honoribus extulit . Itaque experiendae,quemadmodum Eusebius inquit,illaru fidei gratia quodam die optione omnibus data,hanc tulit conditione, ut aut immolando integram potestatem praeliandae sibi operae retinerent,aut, si lacrificare abnuerent, a consuetudine, congressuq; suo recederent.
43쪽
Cum autem alii tuendae illius gratiae caulla se lacrificaturos dixillent, alii in pristina Claristi colendi sentetia permaniissent,illos, raqquam Dei sui proditores grauissima oratione increpuit, hos ob syncera, constantemterga eundem voluntatem eximie collaudauit. atque illis amandatis, ut
qui ne sibi quidem praeitituri iidem essent,quam Deo fefellissent, hos regni sui custodes conitituit. Quin etiam,vt addit Eusebius, inanem multorum Deoru silperstitionei destituit, ac Deum unum omnium rerum moderatore sibi colendu s ulcepit,neque propter religione alicui negociuncessivit, ac propterea reliquu vitae beatis i medegit. Ex quo factu est, ut Gallia, Britania,& Hispania non solii possiaac clades persequutionis non senserint,lede an maxima felicitate Constantio imperate versatae lint. Postero anno, Collantio, de Galerio Augustis sextu costalibus, Galerius in Italia ex Illyrico reuersiis XI Kal. Martias duos sororum filios Cesares cooptauit, Seuerum,& Maximinu,atque illi Italia, & Africa, huic Orientem cum Alia,& Aegypto commisit. ipse veti, sibi Illyricum reseruauit.
ERANT tum sorte Thermae Diocletianae ad stam mu perductae, Verum nondum de more dicatae. Quare Galerius signis ornatas hoc demu anno dedicauit,atque ita inscriptit .Constantius, , Maximianus inuicti Augusti, Seuerus, V Maximinus Caesares Thermas dimauerunt,tν Romanissuas dedicaue runt. Κaledis Martiss Seuerus, de Maximinus Caesares colu les su flectu, XIIII Kal. Maias Annius Annullinus praefectus urbis. Gliscete inde persequutione X. Kal. Iulias martyriuile Timotheo sumptu est. Hic superiore anno Antiochia prosectus,Sylvestri, qui pollea Romanae ecclesiae prae' fuit, hospitio usus est. Cu aut Christit in urbe praedicaret,ac multos ad eutraduceret,uehementius oculos in se ministroru regioru couertit. Itaque in custodia traditus capitali supplicio est assectus. Cadauer eius, licet Obseruatu,ne sepulturae comitteretur,Sylvester noctis siletio sustulit, ac dinmu occulte deportavit Kal. Iuliis iniit Cornelius Anullinus vibis praelactus. Haec Romae. Interim Collatatius Augustus ex Gallia in Britannia contra Pictos, Caledonasq; mouentes traiecit. Erat adhuc Collantinus hi ius eius, ut diximus,apud Galeriti, ia annu aetatis tricesimum natus Is cuinsidias stibi parari argumentis non dubiis comperisset, opportune fuga arripuit,& ad frui landos insequentes publicis iumentis, quacunque iter
egit, occisis, stamina celeritate ad patrem redire contendit. Diuino au'tem consilio accidit, ut eadem hora, qua ille soluebat , accesserit, quo patri Imperatori propediem mori tuto succederet , qui institu tam in Occidente pacem Ecclesiae , ciuitatibus iustitiam , populi
44쪽
libertatem praestaret. si quidem Constantium , simulatq; Eboracum peruenit,grauissimus repente morbus inuasit. quo saeuiente, ut sensit, finem adesse vitae, rogatus a prauentibus, cui Imperium relinqueret, Con-itantino respondit, ac mox VIII Kal.Augusti decessit. Itaque Gallus orator merito pollea dixit ad Coni tantinum. Constanti' seprema illa es
ditio nisu Britannica trophaea, ut lio certum est, expetiuit,sis, Dist iam πω tibi, ad intimum terrarum limen ac sint. neque ille tot,tantisi rebusgestis, non dico Caledouum, aliorum i Pictorum sylvas, spaludes, si nec Hybe iamprox mam,nec Thylem ultimam,nec ipsas,si quae sunt, Fortunatorum insulas dignatur acquirere . sed, quod eloqtu hemim voluit,iturus ad Deos,genitorem illum Deorum ignea caeli asera repuentem prooexit Oceanum . it fructurus exinde luce perpetua iam iideret illic Aem pene continuum . quinimmo sententiam rogatus, cui Imperium decerneret, mi decebat, dixit Constantinum Pium. Iam tum caelestibus fuiss/a ys ad salutem re'. vocabaris, cum ad tempus ipsum, quo pater in Eritamniam transfretabat,clasti iam vela facienti repentinus tuus aduentus illuxit,ut non adiactus cur u publico, sed diuino quodam aduola se curriculo videreris . non enim illa Persarum, Cydonumve tela tam certis ictibus destinata fixere, quam tempestuus patri tuo terras relicturo abfuisti, omnes illius curas, quas praesaga, stes tacita mente voluebat, praesentiae u securitate laxarii. Praeter Conflantinum ex Helena , ut dixi, susceptum reliquit Constantius filios duos ex Theodora, Constantium,& Dalmatiuin, itemq; filias tres Constatiam, Eutropiam,& Anallasiam, vir cum propriis laudibus clarus, tum praecipue Constantini filii, quem Imperatorem instituit, imiis virtutis, ac pietatis insignibus merito memorandus.
CONSTANTINUS MAXIMUS AUGUSTUS.
CONSTANT IN Vs autem, poliqua patrem vita sunctum animaduertit,illum Gentilicio instituto in numerum Diuorum reserendum curauit. Inde funus eius pie adeo celebrauit, ut ipse etiam sordium, ac lacrymarum plenus praei uerit. Quem ut milites viderunt, Constantium libi restitutum exilii mantes, extemplo Augustum salutarunt, ac purpura, licet obluctantem , Crnarunt. quorum praerogatiuam senatus deinde a Collantino cos ultus suinino studio comprobauit. Quo nuncio accepto repente magno prouinciales omnes gaudio euecti sunt, quod Imperatorem ne breui quidem temporis momento desiderassent. Hoc facto laetatus Corallantinus Imperium ille quidem accepit, sed Augusti tamen arpellatione abstinuit. Quare orator ille idem sic adiecit: Di, boni quanta
Constautium Pium in exta Fofelicitate donactis. perator transiitum facturus D 3 in coelum
45쪽
in Gaetum mi lit, quem relinquebat heredem. illico enim atque ille terris fuerat exemptus, niversius in te consedit exercitus . te omnium mentes, oculis signarunt. O quanquam tu adseniores desumma re .quid nam fri placeret, rettulisti, praeuenerunt tamen studio , quod illi mox iudicioprobauerunt. purpuramstatim tibi, cum primus copiam tui fecit egrefus,milites militati rei p. magis, quam tuis asseclibus seruientes, iniecere Iacs manti. neque enim fas erat,diutius feri principem consecrarii. diceris etiam Imperator ardorem illum te deposientis exercitus fugere conatum equii calcaribus incita . quod quidem,mi merum audias, adolescentis errore faciebas.
atque his actis eximiam prouincialium erga se volutatem promereri singulari iustitia, comitateq; privstanda contendit In primis autem exemplo patris Christianorum neminem violari passus est, sed libera omnibus sacrorum,caeremoniarumq; potestatem , atque arbitrium ci I largitus . Quod Lactantius, credo, etiam significauit, cum illum appellans ita scri plit Cum dies ille felicissimus orbi terrarum illuxisset, quo te Deus summus ad beatum Imper 3 culmen evexit alutarem uniuersis, s V optabilem principatum au-θpicarus es, cum euersam, si iublatami iustitiam reducens teterrimum aliorum facinus expiasti. Constantium mortuum,& Constantinum a patre,atque ab exercitu Imperatorem substitutum, ubi fama primum,deinde imago etiaeius ad urbem de more milia in Italiam detulit, maximus extemplo Romae tumultus Seuero Canare Mediolani agenae,eli concitus. Maxentius Maximiani filius in Cesare cooptando a patre, ut dixi, praeteritus, in villa publica sexto ab urbe lapide priuatus itinere Lauicano degebat. Hic ira incensius,quod Constantii uis aut iniusto, aut certe humili matrimonio natus ad Imperium euasisset, ipse vero summi Imperatoris illius una cum illo priuatus in octo consenesceret, statim,ut haec audiuit, de vindicando sibi Imperio cbgitauit. Quare milites praetorianos,in quorum potestate iam inde ab Augusto Imperante urbs erat, per Marcellum, & Marcellianum tribunos militum ingentibus promissis ad se traducit,atque eoru
auxilio urbem ingressus Abellio presecti urbis vicario,qui se conatis suis obi ciebat, occiso Augustus appellatus, VII Kal. Octob. Imperiit arripit.
BENIGNE autem a ciuitate receptus ad firmandas opes primo se aequum ita uniuersis exhibuit, ut salutaria etiam Christianis edicta ediderit. atque eos litteris etia suis rectoribus comendarit. quae actio eo fuit insignior, quo acrius eos Galerius quinto iam coeptae persequutionis anno vexabat.) ac se constitem in reliquum anni constituit. Seuerus Gesar, postquam Maxentium Roma potitum, atque Augustiam acclamatum
46쪽
accepit, continuo certiorem Galerium auunculum fucit, atque Auguili nomine sum plo, illius consilio, atque auxilio usus ingentem conscriptis quoque Mauris exercitum comparauit. eunal ad urbem adduxit eo animo, ut aut acie cum Maxentio decertaret, si pedem portis esterret,aut, si bellum moenibus propulsaret,urbem in potet ateni assidendo redigeret. Verum obsidione opus non fuit. Maxentius Anul lino praefecto urbis libbi conciliato urbe egressus in certa me descendit . quo inito Seuerus haud magno negocio superatus, atque fugatus, Rauennam se rettulit,quae urbs erat opere, praesidioq; munita. Interim Maximianus Maxenti j pater his auditas ex Lucania priuatus accurrit,ut hos tumultus componeret. Que ubi Romani viderunt, Augustam quondam in eo maiestatem venerati, si immis precibus, ut Impetium resumeret,ac publica auctoritate laborantibus Romae, Italiaeq; rebus consuleret,obsecrarunt , eiq; , quos coscriptos habebant, milites tribuerunt. Quorum ille voluntati libes paruit, atque Augullatia ornamenta,vtinuitus dimiserat, sic studiose recepit. Verba, quibus ipsi ina Romani ad restimendum Im perium adduxerunt, in vetere Panegurico adhuc leguntur ad ipsiam dicto: Fecit Roma pro maiestate nominis sui, vi ostenderet, posse se etiam Imperatoribus imperare. abduxit exeγι- tussium, stu tibi reddidit, stu cum ad sedandos animos audioritatem priuati principis attuli ses, supplices tibi manus te, dens, me potius queribunda clamauit. G usilue M ximiane patiarime quati, te quiescere,mihi libertatem assim te urpare titi illicitam missionem ' An quod Dius Augurio post septuaginta aetatis, quin'quaginta Imperi y annos non licuit, tam cito licuit tibi Z ideo ne te mihi ille, cuius tot numina colo, Hercules dedit, it tu in suburbano otiosius sedens msium dicatae mihi
virtutis omitteres ' redde te gubernaculis meis. 2 , quoniam tranquillo mari portum intrare non properasti, made per siticius mei quidem amore solicitus, sed tua maiestate securus. imperasti rogatus afratre , rursus impera iussus a matre. conpotuisti sanetae illisu parentis resistere imperio, , te migili , cuius illis,quas vigin'ti annos expertu ueras,reddidisti. Cum igitur Maximianus Augustalia insignia receptilet, facile inde adductus est, ut nonum conlulatum cum Constantino Augusto sequenti anno inierit. Quo facto inde cum exercitu ad oblidendam Rauennam, ubi Seuerus se confirmauerat,ein progressias. Ccerta oppugnatione, postquam urbe vi se potiri non poste, ac maioris, quam putarat, negocij rem esse, animaduertit, Seuero, ut Romam lacramento incolumi tatis accepto repeteret, persuasit. Ita Seuerus MDximiani fidem sequutus Rauenna excessit, atque ad Tres tabernaS, quod
oppidum non longe ab urbe via Appia aberat,sese contulit, haud dubia spe ductus, urbem se Maximiani opera recepturum. Maximianus autem non ibium promissa non praestitit sed etiam exercitum eius solicitatum
47쪽
ad se conuertit. ipl unci; inlidijs circunuentu in mediis in castris extinxit.
cadauer eius sepulchro Galieni Imperatoris illatum est, quod in via Arpia nouem passuum millibus ab urbe dii Libat. Hi c mense Aprili acta. Galerius Auguitus,cum in oppido Pannoniae sit perioris Carnunto poli captam urbem, turpem exercitus defectionem, ac miseram Seueri necem audistet, ea inulta relinquere, dignitatis non esse sitae putauit. Itaque 1latim cum maioribus copiis,quam quas Scuerus habuerat, Romam uersiis proceisit, & se Maxentio holiem aduenis te,ostendit. verum mox, cude luas,& aduersariorum vires circunspectaret, metu attonitus in Illyricum ex proelio retrocessit. Quare in vetere Panegyrico ad Constantinudicto ita est: Duxit magnum Seuerus exercitum, tra hostem Humper uia deseditus armat ut . maiores postea copias Galerius Maximianus admotur. 6, ipse transefugis visius est prsere refugisse. Seuero dominandi cupiditate per dolum sublato,Galerios propuli b Maximianus inde ad Maxetium filium euertendum alienato ad Imperandi libidinem animo se conuertit. ac consilio cum familiaribus sitis composito,exercitu aduocato in tribunal ascendit,atque Maxentium tantis gerendis rebus imparem, & parum idoneuesse, docere coepit. Quam vocem cum milites iniquis auribus excepissent, longius progredi oratione conantem inhibuerunt. ac probra in eum tanquam Imperium sibi improbe vindicantem ingesserunt. ac durius etiam consulturos, si pergeret, ostenderunt. Quo ille periculo exanimatus confestim ex humeris purpuram detraxit, negans, se id, quod ipsisti spicabantur, in animo habu ille, sed militum animos, quemadmodum assecti erga Maxentium essent, periclitari voluisse. Itaque in antiquo Panegyrico illa si int: Ipse, qui pater Maxenti, credebatur, di cillam ab humeris ρurpuram detrahere coactus sensit, in illud dedecus fata sua transi M. Hoc conliselio irrito priuatus inde ad Diocletianum se contulit, qui forte, ut inquit Zolimus,erat Carnunti,atque ei, ut secum Imperium res tineret, pro re magna suadere inllituit. Quod Diocletianus se facturii cu magna moderati animi laude abnuit . atque ita adiecit: Si tibi videre liceret olera mea manu Salonae instituta, nunquam ut hoc a me pollulares, in animum induxisses. Hac spe depulsus inde ex Illyrico perrexit in Galliam . Eo anno Constantinus compositis Britanniae rebus in Galliam reuersus curegibus Francorum Asarico, & Gaisone bellauit. Hi violata pace,quam
cum Constantio patre pepigerant, Galliam illo abiente incurrerant. Coni lancinus autem rem indignam, neque ullo modo sit lentio praetereuclam ratus, exercitum Rhenum traduxit, atque in Francorum regionem irrupit. serant autem, ut inquit D. Hieronvmus,inter Saxones,& A lemanos locati.) ac proelio graui commisso reges cepit, ac diris ad proden -
48쪽
dum exemplum cruciatibuS edi tis in terrect t,ripam 'l; ipsam Rheni pacauit. Maximianum inde ad se venientein tanto honore , atque adeo magnifico prouincialium omnium occursu excepit, ut, ii Imperator hiisser, maiore excolere non potuerit. mox tam liberaliter in suo Palatio Treuiris habuit, ut penes se habitum, penes illum ius Imperi j residere Voluerit. sic enim in Panegyrico ad Constantinum dictum est: In niaximianum ab mde pulsem,ab Italia fugatum, ab Illyrico repudiatum tuu prouincys, tuis co-pys,tuo Palatio recepist. priuatum otium, oe regias opes dedisti. impensius etiam, quam tibi,occurrere obserelisia nostramantasti. omnibus i sis sicIturui obedire, Ut penes te habitus, penes illum potestas esset Imper . Veteri deinde necessitudini nouum quoque vinculti astinitatis accessit. quod Maximimus Faustam filiam in matrimonio Constantino nuptiis copulauit,& Constantino ipsi nomen Imperatoris ab eo usque deam diem repudiatum impertiit. Ea sponsalia hietissi inisanimis celebrata, ac magnifica oratione ab Aeduo oratore ita laudata, ut ocer i etiam, generi l , virtutes egregie comprehenderit: Certum esI mihi, inquit, ea praecipue isto sermone complesti, que fiunt huius propria laetitiae, qua tibi Caesari additum nomen Imperay,missarum caelestium nuptiarum secta celebrantur. quid enim rebus humanis contingere potuit aut nobilius ad gloriam, aut certius ad salutem, quam quod pristinae eprae concor-d lerpetuae , pietati hoc quoque pi mus accepisset summorum numinum arctissima contu bone et everabile, t Imperatori filiam collocauerit Lmperatori quidporro aut tu carius dare, aut tu carius accipere potui si, cum hae a pnitate vestra ἔν tibi,Maximiane, per generum iuuenta renouata si tris tibi, Chiantine, persocerum nomen Imperatoris accreuerat ii Maximas itaque uobis, Aeterni principes, publico nomine gratias agimus,quod suscipiendis liberis, optandisq. nepotibus seriem vestrasseveris propagando omnibus in futurum 1aeculis prouidetis, ut Romana res olim dis uersis regentium moribus fatisci iactata, tandem perpetuis domus mestrae radicibus coalescat,iamisit immortale illius Imperium,quam sempit a soboles Imperat
rum O diuinum tuum, Maximiane,iudicium, qtu hunctibi iure adoptionis nepotem, maiestatis ordine filium,in quem se prima illius iuuenta trans odit, in cuius ore caedestes illius vultus natura signauit,qui as eclum illius ad deorum concilia tran da ti adhuc desiderantibus nobis sust cit pro duobus. Neque enim forma in te tantum patris, Constantine ed etiam continentia, fortitudo, iustitia, prudentia se se votisgentium Pnsentat. seuo enim magis continentiam patris quare potuisti, quam quod te ab ipsosne pueritiae illico matrimoni1 legibus tradidisti. Fortitu Anem autem illius lain tum in princi yys consequiatus es. multa ille Francorum millia, qui Sata- tuam,abass cis Rhenum terras inuasierant, interfecit, depulit, abduxit. tu uim uis is eorum regibus auisticatus es.s ubi γε praetenta illorum scelera unisti, des t
nus 'entis lubricam fidem timore tinxim. Liberauit ille Britannias feruitute, tu
49쪽
etiam nobiles illic orien fecisti . cuius tanta maturitas est, Ut cum tibi pater Imperitum rebquisset, Osaris tamen appellatione tomentus expectare malueris, ut idem
te,qua illum,declaret Augusum. si 'uidem ipsum Imperium hoc fore pulchrius imicabas, si id non hereditarium ex successione cepisses,sed mirtutibus eius debitum asiummo Imperatore merui bes. neque enim dubium,quin tibi mature sacrum istud' ' finis diuime potestatis astruiret, qui te tam olim sibigenerum etiam ante, quam petere posses,*onte delegerat. Interim Rotnae. Kal. Iuliis Maxentius Augustus iterum cum Maximino Caesare iterum consulatum iniuit, ac rebus ad voluntatem fluentibus Italiam ad suum Imperium uniuersam adiunxit, ac VI Kal. Septembris praesectum urbis Tertullum constituit. Sub eosdem dies Orto temere in urbe incendio templum Fortunae con- stagrauit.ad quod extinguendum cum ingens multitudo populi aduolassset,plebs militem quendam, qui probris numen Fortunae incesserat, interfecit . Quo facto militum seditio tanta eii concitata, ut ad urbem in-ssam mandam concursiari suerint, nisi propere Maxentius occurrisset, ac miti oratione arti mos eorum exasperatos lenisset. Cum idem imaginem suam in Africam,tanquam in prouinciam,Seueri victoria,suam misisset, milites,qui Galerio dediti erant, ne circunserretur, obiliterunt. post autem cum Maxentium expeditionem adornare in Africam percepissent, timore perterrefacti Alexandriam discesserunt. verum in itinere a m iore manu oppressi Carthaginem redire coacti stant. Maxentius aduersis auspiciis, ne in Africam traiiceret, territus ad Alexandrum praesectumoritorio Africae sese contulit. & ab eo fidei caussa filium obsidem poliu-lauit . Alexander perfidiam hominis auersatus legationem repudiauit. qua de caulla occulto a Maxentio scelere appetitus est. Qua re.comperta milites defectione inita Alexandrum, hominem Phrygem, atque aetate prouectum purpura induerunt, Augullumq; consalutarunt. Et hoc
anno, qui fuit Christianae persequutionis sextus, Galerius in litvrico, Maximinus in Oriente vexationes Christianorum acerbe exercere perseuerarunt. Romae autem,& in Italia Christiani optatam pacem egerunt.
Nam Maxentius partim gerendis bellis, partim conciliandis populorum
animis occupatus omnino persequutioni pepercit. Itaque Marcellus Vr bis episcopus,cum multos ultro ad bapti sinum, & poenitentiam se conferre videret, Titulorum in urbe numerum auxit. Hos titulos Euarillus
sextus a S. Petro episcopus septem in urbe instituerat,eosq; singulis presbuteris dili ribuerat, ut in sua quisque aede sacra faceret, ac populum erudiret . Marcellus autem, ut consideret religioni eorum, qui baptismum frequentes poscebant, Titulos ad numerum quindecim redegit eosq; quali dicereses quasdam esse constituit. Quin etiam Priscillae: Lucillae matro
50쪽
sus locupletibus a uetor fuit, ut una coemeterium suis pecuni)s via balaria conderet, altera bonorum suorum heredem Dei ecclesiam institue ret. Ea de caussa ambarum inde nomen inter Christianos inclaruit. Kalendis autem Ianuarijs Galerius Augullus VII, & Diocletianus X, inde VII Kal. Maij Maxentius Auguitus III,& Romulus filius eius,quem Caesarem appellauerat, conita latum, Idibus Aprilis Statius Rufinus praefecturam umis, inierunt. Eo anno Conliantinus Augustus Bructeris Francorum populis regum suorum stipplicia deplorantibus intulit bellum. Exercitu repente Rhenum trans nisso hostes inopinantes inuasit, ne copiam, ut ante, rcfugiendi in sylvas haberent, atque homines, pecudes ciliquas nactus est, promiscue istrauit, vicos incendit, puberes,quos captiuoSabduxit, atque indignos venia iudicauit, munere magnifico edito belli js laniandos obiecit. Maxentius autem millo demum cum exercitu in
Africam Rufio Voluliano praefecto praetorio Alexandrum fugientem cepit, eos morte multato iuris sui Africam fecit Inde quaestiones acerbis lunae habitae,.acfurimi, tanquam Alexandri tyrannidis locis,in crimen vocati. ijdems aut vita spoliati, aut prors is fortunis euersi. Quibus rebus actis nobilem de Africa,& Alexandro victo Romae egit triumphu. Galerius,5c Maximinus septimo iam anno hostili persequutione Christianos in suis prouinci js fatigarunt. inter quos Pamphilus presbIter praecipue ab Eusebio praedicatur, qui cum duodecim alijs poli exquisitos cruciatus, quos constantissimo animo pertulerunt, glorioso demum Caesareae martyrio, Firmiliano iudicium exercente, donatus et . Pollero anno nulli in Imperio consules ordinari j extitere . ex quo hic annus pollconsulatum Diocletiani X, & Maximiani VII di itur, in tyrannide vero Maxentius Augustus IIII ,& Maximus inierunt. Hoc anno Maxentius Italia, Africas pacata, rebus secundis, ut in prauis euenire animis solet,
elatus mores mutauit, ac tyrannidem Romae. atque in Africa exercere,
in primisq; Christianos lacerare in i lituit. quippe prolapsus ad omnia scelera nullum impietatis, nullum intemperantiae genus omisit. Etenim sic se adulterijs dedidit, ut legitimas uxores viris ademerit, easq; ignominia affectas, ac corporis ludibria deplorantes reddiderit. in quo non o scuros solum homines, sed senatori j etiam ordinis viros laesiit. rapinas ita exercuit, ut bonorum eripiendorum caussa senatores diuites non exiliis solum, sed etiam morte multarit. aiullitia usque adeo auersu, fuit, ut paratos, qui aut insidiatos sibi, aut palam aliquid pro libertate conatos esse criminarentur, habuerit. denique Chri ilianos ea persequi atrocitute in i lituit, ut ne episcopo quidem urbis Marcello,sanctissimo viro,pepercerit. Hunc enim in ordinanda ecclesia occupatum cum comprehendisset,