장음표시 사용
301쪽
PE MUTATIONIBUS INTER , FIXAS . asImeratas fuisse in sola constellatione Orionis stellas quasi bis
Ex dietis in praecedenti Leictione constat , , quam salsa & Maiisti vana fuit veterum Philosophorum opinio, qui coelis nimium faventes quaedam lis privilegia sine rationα indulserunt; eos quippe ab omni mutatione immunes tatuebant, materia que coeli a Terremi specie diversam esse pronuntiabant, hanc corruptibilem esse , dc in varias formas mutabilem ; ill- iam non item , sed sub. eadem forma di facie semper permas nentem nullique mutationi obnoxiam praedicabant. Vidimus in Sole atque Planetis quotidie nova .c arp9ra generari, rursusque corrumpi , & Plane rum lacies varias mutationes subire . Nec 1olum in Terra nolim , aut In nostri systematis . corporibus locum obtinent mutationes, Verum longe .ulte. Bus porrigitur generationis & corruptionis Principium ; inter Gratioηh, stellas enim immotas longissime a nobis dissitas dominatur &mllum corpus est , quod ejus imperium non paIiatur. Perierunt enim stellae plures a veteribus conspeeta, novae re . nascuntur , ipsae etiam aliquando periturae. Quin etiam quo- 'Iundam siderum extinguuntur flammae , quae Post statam periodum rursus resplendescent. Inter stellas. has maxime cω lebris est illa , quae in collo Coeti videtur , quae Octo vel Π Vem anni mensibus inconspicua , reliquis quatuor vel tribus mensibus varia magnitudine se videndam praebet; hujus stellae saperficies corporibus opacig seu maculis maxima parte regi videtur aliqua tamen eFus portione lucida manem L, , - s uae dum circa suum axem convolvitur , modo hanc , modo 'lam partem nobis obvertit, ted & hujus stellae maculae quasdam mutationes subire videntur , non enim singulis a nis eandem obtinet ilella magnitudiuem , quandoque secum di ordinis Fixas superat magnitudine , aliquando inter tertium ordinem vix consillere videtur ; nec eodem semper temporis spatio sui copiam facit , nam saepe non ultra tre&menses continuos , saepe etiam per quatuor integros & a Pli . conspicitur , neque aequis temporum intervallis incrementa sumit. Praeterea ex Astronomaum observationibus conflat, sae-
302쪽
acla DE MUTATIONIBUS POR FIras
pius novas aliquas prius latentes emicuisse stellas, quae per
aliquod tempus lignes & maxime conspicuae apparuer . sed deinde paulatim decrescentes, tandem evanuere quin exstin fuissent. Harum stellarum una ab Hipparcho Auronomorum principe notata & observata fuit, eumque impulit ut Fixarum catalogum adornaret, posterisque traderet, ut ex eo facile diseerni possit an obirent, inciperentve stellae. Post plura deindae saecula, alia etiam nova Tychoni Br heo, ea usque temporis Astronomis in constellatione Cassiopeiae apparuit; quae non secus ab Hipparchea illa Tyehonem admonuit, opus esse ut novum conderet stellarum Catalo. gum r visa eu haec stella circa Novembris medium Anno I 17et; permansit eodem inter fixas loco toto apparitionis tempore , quod per menses circiter sexdecim duravit, tamdemque paulatim extincta fuit; magnitudo eius apparens LPram , aut Syrium inerrantium splendidissimas superabat,neris Per eae sere aemula , in meridie a non paucis visa es
Sed tandem sensim imminuta evanuit, nec ex eo tempore
in coelis in conspicienda. Leovicius ex historiis istius temporis tradit anno s*y regnante Othone imper tore stellam no vam in assiopeia apparuisse similem ei, quae suo tempore visa est anno et 37a. Aliud quoque adducit testimonium perantiquum , quot anno I 264 visa est in septentrionali coeli arte , circa constellationem Cassiopriam nova & maxima ella, quae nullum habebat motum proprium ; credibile est hanc & supra memoratam , quae anno 943 apparuit, eandem fuisse stellam cum ea, quae a Tychone visa tat. Anno rεω , & sequemi deprehendit Keplerus fiam n vam stellam in pectore Cygni, quae multos annos ibidem perstitit, & Hevelio apparuit tertiae magnitudinis , evanuit
tamen anno I 66o , indeque ad annum 3666 latuit, donec in mense Septembri eam denuo conspexit Hevelius nudo
Io , ut sellam sextae magnitudinis , & quidem in eodem loco , quo fuerat ab anno I I ad usque I 662.
Ex catalogis Fixarum liquet plures stellas fuisse 1 veteribus& etiam 1 Tychone observatas , quae nunc non amplius Conspiciuntur. Et speciatim Pleiades vulgo habentur numero, septem,
303쪽
DE MUTATIONIBUI INTER FIXAS. et
septem , at nunc in serena nocte non plures quam sex cerni possunt . Unde Ovidius Fastorum, . Quae septem dici , sex Camen esse sesent. 'Clarissimus Montanerus professor Mathematum Bononiae litteris. ad Societatem Regiam datis , Apr. 3o. I 67o sic scribit Desunt in eoelo duae sella 2da magnitudinis in puppi navis, ejusque transtris , MFero β ρο ν prope eanem majtarem ama 'aliis , occasione praesertim cometa Anni I 664 ohservatae ree gnitae ; earum disparitionem eui anno debeam non novi, Me indu bium est . quod is du ro. Apr. I 668 ne vestigium quidem illarum
adesse amplius obferis , emeris errea eas etiam tertia ct quarta imagnitudιπιε ιmmotis , plama de aliarum stinarum musationibus plusquam centenis ar non tanti ponderis notavi.
Credibile est stestis has maeulis, & corporibus opacis penitus obsitas & obrutas fuisse , & lucem exinde omnem amisisse ; quorum proinde Planetarum cohortes tenui iam dum reliquarum Fixarum luce tantum illustrantur.
PErlustrata cursorie Universali Mundi materialis Fabritii, traditisque quae de itellis Fixis comperta habuimus, al
i nostrum Solare accedamus Systema, cujus paries omnes accuratiore intuitu sunt contemplandae, nam circa corporumo in eo contentorum motus, motuumque phaenomem praecis pue versatur nostra Astronomia.
Et primo , Motu Terrae domicilii nostri, scit nobis
ipsis convenit ut incipiamus, nam ex nostro motu oritur in tus Soli apparens , sine quo reliquorum Planciarum phaen mena , nec expurari , nec computari possunt. ostensum est in praecedemthus, Solem nostri systematis corpus mariarum di nobilissimi- , suique generis unicum
304쪽
Centrum occupare , a quo ille undique diffundens radios, Planetarum corpora opaca luce sua illustrat, & calore fovet, atque vivificat, circa hunc aguntur in orbem diversiis p riodis , & ditantiis Planetae omnes, inter quos Tellus numeratur, quae periodum absolvit spatio unius anni, & i ct intaraa terea circa suum Axem vertitur spatio viginti quatuor hora- . Cumque distantia Fixarum a Terra , vel Sole sit ammodum immensa, respectu distantiae Terrae 1 Sole, eadem M. MD apparebit coeli stellati facies, idem manebit silus , atque ordo Fixarum ad se invicem , sive e Sole, sive h Terra aspiciantur L . . d.' astra . Sed cum corpora omnia longinqua ad coelum resera ι Terro. tur, Spediator in Sole locatus videbit Tellurem cireulum in eoeli stellati superficie maximum inter Fixas describere . . Motus Tem. Repraesenteti S Solem, ABCD Telluris orbitam in qua mo-
Tellus ab occidente in Orientem, scit. ab A per BCD. I ΑΗ. z. Spediator in S Terram in A politam ad stellam V reseret; R. I. cum Terra pervenerii in B , illam juxta stellam in ta aspiciet& cum ad C progressa fuerit in ,, videbit, in D vero delata Tellure, h Sole in A eam spectabit. Et in A periodum perficiens rursus in Y videbit eam . Hinc si plaiaum' orbitae Telluris ad fixas usque solend tur , efficiet in superficie coeli sphaerica concava circulum , Sem inter Fixas peragrare videbitur Tellus quolibet anno . ilia. irculus hic Ecliptica dicitur, & ab Astronomi in duode- cim aequales partes ; qu, signa appellantur dividitur ; qua-
. rum unaquaeque nomen sorutur a constellatione, quae tunc, temporis, quando nomina imposita haere, juxta illam partem Eer εἱ ivisa fuit. Panes illae sunt Aries v , Tauriar V , Gemini M , Canere S, a, , VINO', Libra Θ, Scorpio , Sagittarius , Capricornus , Aquarius - , Pisces IMMin Sh E sole ad Terram trafferatur spectator , & ponamus Te ram in C locatam , E qua Terricola Solem obsetvet, is quo- . ' Solem ad coelum refert , & cum Tellus est in orbitarpuneto C Sol in coelis videbitur in 'w , spe statorque ille motus annui particeps , Turras partes omnes in eodem ad se . invicem situ, & in eadem inb oculo dillantia manere videbit ; vi proinde motum illim sensibus percipero non poteti ;
305쪽
at Solem aspiciens . cum ad D perveneris Terra , Solem juxta stellam in ta videbit ' eum inter fixas locum mutas- , , se deprehendet, & ab V per se de s adis pertransissetex -' D vero ad A progrediens Terra , Sol ex ea conspicietur si . ' . . gna o L & percurrisse;-rursus dum semicirculum ABC. describit Terra, Sol per sex signa- h-η in supersi- cie coeli sphaerica deferri videbitur. Terricola igitur Solem loco revera immotum eundem in coelo circulum describere videbit, quem spectator in Sole Terram deprehendet per
currere ι' ' l. . . . t I 1 . . t u .
Hi ne oritur motus ille apparens Sohs versus stellas orieti taliores.Ut si stella qbservetur' prope Eclipticam una 'cum Sole oriri τ' aliquot interiectis diebus, Sol magis ver-- sus , orientem promotus videbitur , & stella ante Solem ori tur , citiusque occidet sic etiam quae nunc :post Solis oc- . hasum videtur stella 4n Ecliptica notabili satis intervallo 'h Sole distans . post aliquod intefjectum tempus , unk cum
- sola 'occidet , nec amplius noctu conspicietur . Hunc mo- tum motui diurno-eontrarium realem eme & Soli reverat competentem statuebait Ptolom ei sectatores : at illum apparentem tantum esse , & ex motu Terrae ortum hic ostensum
. Similes quoque motus reliquorum Planetarum Incolae in Sole observabunt . & unusquisque Ρlaneticola Solem circa se eundem orulum inter Fixas , & eodem tempore . descri-ibentem' aspicier . ' quem idem Ρlaneta , h Sole Spectatus , in coelo describere videtur ,r v. gr. Iovis Incola servabit Solem circa Iovem in orbem. agi, & circulum diversum quidem a nostra Ecliptica, & per diversas stellas transeun-
'tem percurrere , spatio duodecim annorum .
Eadem ratione ,& ob similes causas . Sol videbitur ex saturno alium diversum circulum circa ipsum absolvere spaulo triginta annorum , ciui tempus periodicum Saturni coni plent. Cumque. Impossi Dile sit, ut omnes hi motus si malunt in Sole , nec ratio 'excogitari potest , cui unus eorum potius quam reliqui Soli tribuatur ; dicendurn ei omnes es--se tantum apparentes & ex veris motibus Planetarui, ortos . 'piae
306쪽
Praeter.motum hunc Circulationia annuum Terra etiam circa suum Axem rotatur ab occidente in orientem, &pundia illa duo, in quibus Telluris Axis eius iuperficiei o currit , Telluris Poli dicuntur ; & si Atis utriaque ad coelum producatur signabit quoque in coelo duo puneta , quε poli coelestes nornitrantur: unumquodque autem punishum in Telluris superficie , polis exceptis, ex hujus rotationis natura describet circumferentiam circuli majorem vel min vem , prout punctum signatum plus minusve fuerit polis remotum , & poli erunt soli loci in superficie Telluris omnis rotaticinis expertes. Locus autem ille, .qui designatur a Pu cto aequaliter ab utroque reto remoto, maximum circulum describit, & is Telluris AEquator seu eremtus mutis dicitur; reliqui circuli minores paralleli appellamur. Porro si per punetum, in quo insistit speetator, auci inteungatur planum Tellurem tangen ad coelum usqueprotensum, planum in duas partes coelum dividet, & circulum in illa eskiet, qui Horizon dicitur coeli partem conspicuam &visu patentem ab illa infra depressam , ora propter Telluris opacitatem latentem , distinguensi. Hic Horizon est proprie Horimn sensibilis, a quo differt rationalis, qui transit per centrum Terrae sensibili parallelus . Hi duo circuli in coelo incidere censendi sunt, evanescente in tanta distantia ipi, Tum intervallo , seu Telluris semidiametro . Cum Terra cisca suum Axem rotetur, huic insistentem speetitorem uia1 cum horizonte suo simul in eandem plagami ML Orientem rotari necesse est, unde verius ortum p sita prius inconspicua retegentur, propter Horizontem in ha illa subsidentem , & alia versus occasum abstondentur , Horizonte supra illa elevato; & ideo spectator illa supra Horizontem ascendere sive oriri videbit, haec infra eundem Misendere; unde & Plagis istis talia nomina sunt impo. in . Ianc provenit motus ille apparens omnium corporum mundanorum Terrae non adhaerentium , quo coesum omne saereum te iniumquodque in eo pundium, praeter piam ci in Mem Telluris ad coesum productum , ab oriente in occudemem rapi , di circulos destribere videruur , maFres aut
307쪽
minores, pro majore aut minore ipsorum distantis apolis. qui poli ut puncta immota spectamur.' ι . s
layeselei Terrestris locus quilibet 1 qualibet steri
supra Horizontem Oonspicua illuminetur, illuliratici ramea - - sole facta tanta est, ut Sol presentia sua reliquaa omnes stellarum flammas extinguat, & diem essiciat; visentia autem Solis, ubi is insea Horizontem deprimitur, vel quod verius est, ubi Horizon supra illum attollitur, noctem essicit. Cumque Terra figuram Sphaericam & substantiam op cam obtineat, & Sole secundum medietatem laperficiei suae illuminetur , altera medietate tenebris operta manente et circulus ille in terra Maximus illuminatam Terrae faciem a tenebrosa distinguens Lucis ra Terminator dici potest . eiusque planum erit ad restiun jungentem centra tilis de uis is
Telluris normale. Te---Si Telluris Axis ad planum Eclipticae esset normalis, coincideret aequatoris' planum cum plano Edlipticae, di cir- μιν cuius lucis Terminator in eo casu semper polos ret, & AEquatorem omnesque ejus parallelos in paries aequa- ζζω les secaret; adeoque in eo .casu astra omnia una cum Sola u. tantundem temporis supra Horizontem fierent conspicua, quantum insta eum depressa laterent, diesque noetibia per totum Terrarum orbem perpetuo serent aequales 4 verum fixis Terrae non est ad Eclipticae planum perpendiculariter eredius, sed ad illud inclinatur angulo graduum s nec proinde coincidet planum AEquatoris cum Plano Eclipticae.. Et si planum AEquatoris ad coelum usque protendatur, -- ciet in coelo circulum , qui AEquator seu aequinoctialis coelestis nominatur, & hi duo circuli, AEquino ais vimmin& Ecliptica angulum constituunt 23I graduum . - Ita vero in tua orbita progreditur Tellus, ut Axem suum retineat sibi semper earallelum; hoc est, si ducatur linea quaevis Axi in quovis Mus stu parallela, Axis ille in omnibus aliis orbitae suae punctis eidem lineae parallelus manebit nee unquam directionem variabit, sed versas eanflem mandi plagam continuo dirigetur. Atque hoc uectario fiet,
308쪽
si Terra nullo alio motu praeter progressivum in orbitapria, & rotatione circa Axem ciatur. Sit enim corpuS cu, sus centrum in linea A B laratur, &in. A notetur diameter CD utcumque ad thaeam AB inclinata, si corpus Mullum alium praeter progressivum moriam. habe t. cum ἰ ad B pervenerit Diametet C D. in. situ e d priori C D parallelo invenietur, quod si eidem . corpori circa Axem C D rotatio imprimatur, omnes ejusdem corporis i diametri praeter Axem situs suo constanter mutabunt. . At Axis per rotationem iulam e statu 1uo non turbabitur, adseque parallelus, ut prius , sibi semper manebit . - . Hinc Constat non opus esse ut tertius quidam motu Terram exerceat, quo parallelumum Axis qui conservaret, ut quidam somniarunt i ad hoc enim nihil auiud requiritur , ouam ut soli praedicti duo motus Terrae imprimantur, nam H tertius nullus eidem insit , ,Αxis necessario erit perpetuo eidem redita parallelus cui semel parallelus erat . . Cum planum AEquatoris non colacidat. cum plano Eclipticae , nec dub plana se mutuo in recta linea secabunt, &communis eorum sectio sibi semper parallela trianebit ; ob
eandem scit. causam , qua Axis Terrae parallelismum coa- servare ostensus est . Seelio itaque illa ad duo oppolita Eclipticae panista semper dirigitur , easdemque semper. Univer
- Et circulus in coelo maximus per Polum AEquatoris.& COmni em illam intersectioneni transiens dicitur Cesurus; ubvomorum ; sicut alter, hunc ad rectos angulos in polo se cans , dicitur Cesurus Subtilio r- ; qui transiit per puncta , ubi Ecliptica ab AEquatore maxime distat, & tam . quatO- rem quam Eclipticam ad rectos angulos secat, adeoque per utriusqne circuli polum transii. Quatuor puncta, in quibus hi duo coluri Eclipticae occurrunt , Puncta Cardinalia appellantur , quod Sole in iis existente , quatuor anni Ca dines seu tempestates determinant. Et duae intersectiones colusi AEquinoctiorum cum Ecliptica dicuntur puncta AEquia noctialia , aliae duae , in quibus colurus Solstitiorum occurrit