장음표시 사용
331쪽
dei ut, in Ellipsim projicitur; MDe hinc data Elongatione D.hia. Lunae a Sole , facile exhibetur Phasis , sub qua Luna nane- temporis apparet Repraesentet circulus C O B P Lunae cliseum E Terra spectabilem , o P metam in quam projicitur ii. as semicirculus O M P, hanc ad re stos angulos secet alia dia.. D. mereri B C , & posito L P radio, capiatur L F aequalis con- A., sinui elongationis Lunae a Sole , & ase Majore B C , & Ω-miaxe minore aequali L F, describatur semiellipiis BF C, ah scindet illa ex Lunari Disco partem illuminatam B F C P B ETerra spectabilem . Cum posito L P radio, L F sit consinus Elongationis Lu- - M. nae a Sole , erit P Fi sinus versus eiusdem Elongationis; est- η tm sue B F C linea quae tene olam Lunaris Disci partem --
illuminata dividit semiellipsis, cujus axis maior aequalis TAB. an est Lunae diametro, semiaxis autem minor aequalis est Lu-'
nae semidiametro diminutae sinu verso Elongationis Lunae a Sole . Sit iam O B Ρ C Lunae Discus Terrae obversus, B F Clamiellipsis illuminatam Irisci partem. tenebrola dividens; ducatur quaevis re dita GHN Agi minori Parallela , di aximajori: occurrens in Mi Eaci natura Elli psis & circuli, erit , P . ad LF , ut M G, Ω MH; ad que per divisionem mationis L Ρ ad PF ut G M ad GH ,.& auplicando anteceden tes PO ad PF, ut G N ad GH ; idem de alia quavis retita G N Axi minori parallela de monitrabitur, adeoque Per IaElement', ut PO. ad PF, ita omnes G N ad omnes G H. , Sed omnes G N I unt Lunae Discum Terrae obversum , dioni a GH faciunt partςm disci illuminatam, adeoque erit 'P O ad Ρ F seu diameter circuli ad sinum versum elon8 tionis Lunae a Sole , ut totus Lunae Discus ad partem eius illuminatam . Hinc illustratio i quolibet tempore a Luna i ista est ad ejus illvi rationem maximam tempore plenilunii, ut sinus verius Hongationis Lunae ad circuli diametrum . , τὰ istae.
Sicut Luna me Solis reflexa Terram illuminat, & sic de Terra plus quὲm par pari referens, vicissim solarem lucem reflectendo, Lurue superficiem mula maiore luce perfundit ;siquidem cum Terrae superficies sit quindecies circiter major lunari, si Luna & Terra aeque in reflectendo polleant, haec
332쪽
quindecies plus thaeis ad Lunam tremittet, quam ab illa a cipit. Et Lunicolis. quindecies maior apparet Terra , quam nobis Luna videtur In noviluniis illvi irata Terrae tacies tota Luitae obvertitur, & tenebrosam Lunae superficiem l ce illulirans Lunicolis Plenitererem essicit. Hinc oritur luculla illa , quae in Luna nova veterique praeter argentea Co nua apparet, reliquum Lunae discum tenebrosum licet , Conspicuum exhibens. Cum autem Luna ad oppositum S lis pervenerit, Terra. h Luna in conjunctione cum Sole videtur , ejusque tenebrosa facies Lunae obvertitur , in quo situ e Luna videri nequit, sicuti in noviluniis nos non videmus Lunam , & ut verbo dicam ,ii Phases Terrae E Luna
ipicuae per tam ni a sunt similes iis,qua nobis in Luna Oh-
ri aramvis Luna Terram circumeundo , orbitam suam de scribat spatio dierum 27 , horis circiter septem , quod te pus Mensis appellatur,tempus tamen qim impendit Luna, dum ab una coniunctione cum Sole ad Noximam per
nisi Mori Mensis 'nc diem, seu Lunatio dicitur, mense ει- riodico ma .cs . Nam dum Luna in propria orbita peri dum absolvit , interea Tellus ejusque comes Luna. tiam stis orbita circa Solem eundis, intestro fere signo versus orientem promotae sunt, & punctum Orbitae, quod i6 priore situ iareeti centra Terrae & Solis jungente iacebat , nunc Sola Pau- Io Occiaentatior. ολ , adeoque cnm Luna ad ii Ius punctum
fur venerit , nondum in contusamone cum Sole invenitur.
Sit enim A B portio orbitae Telluris, Terra T, S Sol ,
AGI. ortara Lunae, de cum Terra et in T si Luna in L ita conjunctione cum Sole , & dum Luna ab L digreditur , orbitamque propriam L A C D describit , Tellus interea per arcam Tt desertur , & cum Ad t venit , orbita Lunae situm ac d obtinet, ponis tumque orbitae L erit in recta r , priori TL patallela, unde patet, ad I di venia Luna, eam totam orbitam percurrisse , sed nondum ad conjune ionem cum Sole pervenisse, sed opus esse , ut ulterius progrediatur Luna, de arcum Iin describat, priusquam Solem assequatur ; & cum tu orbitam absolvat diebus viginti septem , horis circiter
333쪽
septem , Terra hoe tempore describet arcum T t viginti septe in circiter graduum , cui similis eli arcus I M ob angulum It M aequalem angulo M S L ; at verb opus et ut majorem arcum quam ι M Luna describat ob motum Terrae interea iactam γ , priusquam ad conjunctionem csim Sole perveniat,
inde fit ut Lunatio tota Seu Tempus ab uno novilunio ad proximum , non nisi diebus as , horis circiter duodecim compleatur, & separetur Luna Igole die im angulo graduum Ahisa Lu-.xa & aliquot minutorum,qui morus is Sole diisnus nuncupatur. λSi planum orbitae Lunaris coincideret, cum plano Eclipti- 'cae , in .est si orbita Lunae circa Terram , & orbita Terra circa Solem in eodem jaceroni plano, semita motus Lunae in elis. ε terra vita eadem esset , quae est motus Solis apparens, seu eundem omnino circulum , Eclipticam nempe , quam Sol spatio unius anni conficere apparet, Luna mense quolibet percurrere videretur ; verum orbitae Lunaris fanum non Lis, M coincidit cum plano Eclipticae , sed se mutuo intersecant haec Eetipti duo plana in linea per centrum Terrae transeunte, eorumque inclinatio angulam quinque circitor graduum constituit., Sit A B portio orbitae Telluris, T Terra, circulus C D E F ΤAB. 37.
Lunaris orbita, cujus centrum est centrum Terrae T, eodem centro T describatur in plano orbitae Telluris circulus CGH, cujus diameter aequalis tit diametto orhitae Lunae: Hi duo circuli, cum idem habeant centrum , in recta per Terram transeunte se interlambunt, & Lunaris orbitae medietas una C E D supra planum circuli .C G H attolletur in Boream, altera medietas DFG deprimetur in Austrum; recta CD communis circulorum intersectio Linea Nodorum dicitur ; & an- Lisis M.
guli C & D Nodi a dicuntur; & quidem Nodus C, ubi Luna
ascendit supra planum Eclipticae verius Boream , nodus ascendens , & capra Draeonis nuncupatur, & brevitatis eausa sic 'notatur ; alter Nodus D , ubi Luna in Austrum descendit, Nodus defendens & eauda Draeonis nominatur , cujus signum est e , & si Linea Nodorum immobilis esset, hoc eli non alium haberet motum praeter illum , quo circa Solem fertur,
ad idem Eclipticae punctum semper dirigeretur , utpote tibi semper parallela 'manens , sed linea Nodorum continuo T suum
334쪽
situm mutare deprehenditur , & ab Oriente in incidentem contra seriem sisnorum motu retrogrado fertur , circulumque absolvit spatio annorum fere novemdecim , post quod tempus Nodus utervis ab aliquo Eclipticae puncto digressus aclidem redit, seu in eodem, quo prius, lipticae gradu ε Terra videtur ouualibet periodo atur, in aliis o iplica dista is,
Ex diciis constat Lunam non nisi bIs Iu in EcIiptica videri, scilicet cum in Nodis vertbitae suas locis nunc magis nunc minus ab MI prout codorum alicui remotiorem aut propriorem esse conti- serit ; maxime autem ab Ecliptica distat Luna , eum est in E vel F , quae media sunt a Nodis puncta , & Limites v eantur . Diitantia Lunae ab Ecliptica ejus Latitudo vocatur, hanc metitur arcus circuli per locum Lunae in coelo transeuntis , & ad Eclipticam perpendicularis , arcus inquam illa i ter Lunam & Eclipticam interceptus metitur Lunae ab Ecli tica distantiam seu Latitudinem ; & idcirco tales Circuli ad Eclipticam perpendiculares citetiti Latitudinum dicuntur , de Latitudo Lunae , cum maxima est ut in g vel F , a qualis est quinque gradibus cum octodecim minutis primis, ei que illa
Latitudo mensura angulorum ad Nodos .
De Inaequalitate motuum Lunarium ; de Luna faeie . . ejusque Mortibus , O Vallibus . : Astronomorum observationes testantur, Lume distantiam a Terra multum variari, & nunc propius nobis acced re Lunam, nunc longius recedere ; hoc ideo fit, quod Luna non in Orbita circulari circa Terram sertur, sed in Euliptica , qualem repraesentat figura AB PD, cujus focorum auterum tenet Terra, & Axis Ellipseos maior A P est linea Apmdum , T C Excentricitas . Punctum Α lana ma Αplis vocatur Apogeon Lunae , ubi scilicet maximh Terra distat; Pu elum P ima Apsis . ubi maxim E ad Terram accedit, Persegion nominatur. Et si Orbita Lunae non alium haberet m
337쪽
tum praeter illum , quo circa Solem sertur, Axis Ellipseos sibi semper Parallelus maneret, & ad idem coeli punishum Limperi dirigeretur, ad quod cum perveniret Luna eandem sempet a Terra dillantiam obtineret; sed Linea Apsidum est etiam mobilis sicut Linea Nodorum , & motu Angulari circa Terram fertur secundum seriem signorum seu ab occidente in orientem Circulum ablatuit haec linea , & ad evndem situm redit annis ferre novem .
Motus Lunae eiusque orbitae multiplici afficiuntur inaequalitate ; nam Prim3 cum Tellus Apheliori tenet. ubi una culnLuna longissinio a Sole distat, motus Lunae aliquantulum acceleratur ; Tellure autem ad Perihelion delata, ubi pro-Lnaa. xime ad Sesem accedit Luna , aliquantulum retardatur eius motus; unde fit ut minore tempore Luna suam ori itam per--Tat, Neviusque sit tempus Periodicum Terra Aphesion tenente , quis cum eadem in Perihelio versatur , & menses Periodici neutiquam sint inter se sequales e et o Luna in SP
aigiis id is , cum aest in linea quae iungit centra Solis de
Terrae, caeteris patibus gelerrivi movetur; in Quadraturis tardissime . 3 ' pro varia distantia Lunae .a Syetigiis, hoc est ab conjunctione seu oppositione ejus motus inaequabilis reddiuir , motus enim in primo mensis quadrante , sive pergente Luna a conjunctione ad quadraturam proximam retur; in secutido acceleratur dum aendit a inadratura ad oppositionem ; in aertio retardatur rursus ; & in quarto iterium acceleratur ; hanc inaequalitatem in motu Lunae primus deprehendit Tycho, & Variationem Lunae appellavit, Um lat. 4. Cum Luna in Ellipsi moveatur , rejus umbilicum tenet terra, circa suam Areas describit temporibus proportionales, oportet Planetarum primariorum more, ut in Ap geo suo tardius incedat, in Perigeo vesocius seratur ..
orbita etiam Lunae est continuo mutabilis, & ejusdem γει enon eadem manet species, aut figura, sed excentricitas nunc augetur is nunc minuitur ; & maxima quidem est cum linea rasse,in
Apsidum est in uetigiis, hoc est cum coincidit cum recta quae
centra 'Solis & Terrae cositu imita minima autem cum hanc rerum normaliter secat; disserentia inter maximam & mi-Τ a nimam
338쪽
nimam excentricitatem tanta est, ut illa semissem ExcentrI- citatis minimae superet.
6. 0 Ipsum Apogeum Lunare inaequabili fertur motu ; uando enim est in Syetigiis cum Sole progreditur , in ciu raturis regreditur , & progressus de regressus illi non sunt aequabiles , sed Luna in quadris versante tardius progreditur, vel forsan etiam regreditur , in Sytigiis versante Luna Apogeum celerius progreditur . 7. ' Nodorum motus retroruam
est minime aequabilis, nam Nodi in Syzigiis positi penitus
quiescunt, dum vero quadratum ad Solem obtinent aspectum , velocissime in Antecedentia feruntur. Harum omnium inaequalitatum causas primus & Solus detexit sagacissimus Neuvvlonus, easque secundum leges Mechanicas ex Theoria Gravitas oriri demonstravit . Mirum videtur, quod etsi Luna sit corporum coelestium omnium nobis maxime propinqua , ad eam tamen accessus patet maxime dissicilis, cum non sine multo labore & longis annorum observationibus illius irregulares excursus investigari possiui. Solus in Luna motus aequabilis est ille , quo circa Memsuum rotatur , in eodem praecise tempore, quo circa tellurem periodum absolvit, unde tit ut eandem fere sui faciem Terrae ostendat, sed ea ipsa aequabilitas causa est apparentis inaequali- ratis, quod Luna videtur E Terra super Axem suum nunc ab ortu in Occasum , nunc ab occasu ad ortum paululum liberari , &partes quaedam in limbo occidentali Lunae per quodam sp
tium modo recedunt, modo accedunt, quaedam antea visae Occultantur , ac deinde rurius in conspeetum veniunt, talisque motus Libratio dicitur ; oriturque ex motu Lunae inaequali inperimetro Ellipseos; nam si Luna in circulo moveretur, cuius centrum teneret Terra, di circa axem spatio temporis diriodici. rotaretur, eiusdem meridiani Lunaris planum semper per Terram transiret, de eadem ubique Lunae facies Terrae obverteretur ; at cum Luna in Ellipti feratur, in cujus umbilico seu foco locatur Terra , εc convertio Lunae circa Axem aequabilis est seu quod idem est , datum quolibet Lunare meridianum angulos temporibus proportionales describit, illud planum non, ubique per Terram transibit.
339쪽
Sit enim ALP orbita Lunae, cuius lacum tenet Terra in T, TAB. .& cum Luna est in A,ejus meridianus MN productus per Ter- fg. x ram tranteat. Sι Luna in orbita absque Conversione lata esset, idem meridianus sibi semperi Parallelus maneret, & cum Luna ad L perveneri meridianus MN esset in situ PQ ad MN Parallelo ; verum per rotationem aequabilem Meridianus MN 1itum mutat, angulosque describit temporibus proportionales, di tempore Periodico quatuor rectos absolvit, unde ierit insitu ni L n tali, ut angulus GL nsit ad rectum, ut tempus,quo Luna consecit arcum AL,ad quartam partem temporis periodici; sed tempus, quo Luna consecit arcum AL, eli ad quartam Partem temporis periodici, ut area ATL ad aream ACL, scit. Juλrtam partem Areae Ellipleos, unde erit angulus Q Ln ad re- tum angulum in eadem ratione; est autem area ATL maiora rea ACL,unde angulus n recto major erit;sed est angulus Tacutus,maior itaque est angulus n angulo T;adeoque Meridianus MN, cujus planum, cum Luna fuit in A, per Terram transibat, nunc Luna ad L delata versus Terram non dirigitur , unde constat Lunae Hemisphaerium in L e Tellure visum aliquanto esse diversum ad hemisphaerio, quod ε Terra videtur cum Luna suit in A,partesque ultra nunc retegi, quae prius Luna in Α existente fuerunt inconspicuae . At cum Luna ad Perigeum P pervenerit, in eo tempore Meridianus m n semicirculum absolvit , rursusque ejus planum per Terram transibit ut eadem Lunae iacies e Tellure conspiciatur , quae prius in A vi- .sa fuit; hinc patet hanc Lunae liberationem bis in quovis mense periodico rellitui, scilicet cum Luna ei in Apogeo & Perigeo. Si Lunae superficies tersa & polita esset, ni in speculis , illa viis . . non lucem undequaque reflecteret, sed Solis imaginem exi- .guam admodum instar puncti splendidissime micantis , tantum ostenderet, verum sicut in corporibus terrestribus, sic in Luna Aspera & scabra est ejus superficies , qua fit ut lu- .cem solarem undequaque diffundat & corpora Terrei ria illuminet.
At non tantum inaequalis & aspera est Lunae superficies, sed altissimis montibus profundissimisque vallibus tota obsi- ' ta : nam si nullae in Luna extiterint eminentiae , sive partes re-
340쪽
liauis altiores, linea recta in Dictatomia , aut Elliptica iureliquis Phasibus semper disterminaret confinia lucis & umbrae. Verum si tubo optico aspiciatur Luna, confinium illud in nulla regulari linea , sed dentatum , serratum , multisque anseactibus intereisum apparet. Quin etiam in tenebrosa Lunae iacie partes aliquae a confinio non multam distantes ce nuntur Solis Luce illustratae: Et die circiter quarto post N vilunium in tenebrosa Lunae facie quaedam cuspides lumin se , tanquam scopuli aut parvae insulae , apparent, quae non multum a confinio illustratae & tenebrosae partis distant; aliae item dantur illuminatae parti adhaerentes areolae, paulatim sormam figuramque cum lumine crescente mutantes , donec parti illustratae omni ex parte annectantur, & cum locis vicinioribus lumine prorsus imbuantur . Mox quam plurimas iterum novas in illa tenebrosa parte orientes cernimus , & ia
locum antecedentium succedentes . Contrarium autem accidit in phasibus Lunae decrescentibus , ubi lucidae areolae, quae nunc confinio & parti illustratae adhinent, paulatim avelluntur , & confinio relicto diutius tamen con)piciuntur , quod impossibile foret, nisi areolae illae essent partibus reliquis altiores , ut Solis lux illas stringeret. Punicta itaque illa , extra
lucis confinium micantia , sunt cuspides & vertices pratilli rum montium , quae cum altiora sunt quam reliqua loca vicina , citius a Sole illustrantur , seriusque ab ejus lumine su ducuntur . praererea multae nigri cantes maculae in parte illuminata conspiciuntur , quae lunt ingentes caevitates seu cave nae , in quibus cum Sol illas oblique irradiat , ejusque lux limbum externum tantum attingit, profundiores partes O sturae manebunt; at Sole ascendente plus lucis hauriunt, &quo altius super illas attollitur Sol, eb vallium umbrae magisse comprimunt , brevioresque evadunt, usque dum Sol punctum attingit verticale , quo tempore totam illustrat cavernam , umbra penitus evanescente ; & praedictae valles aeque Clare ac montium vertices conspiciuntur , immo multo illis lucidiores . Lunae itaque super&les praeruptis montibus profundissimisque vallibus ubique scatet. Montes Lunares nostris Terrestribus Ionge excelsiores de