장음표시 사용
311쪽
Aspiciat iam ex obl uo oculus orbitam Terrae, cujus re praesentatio secundum leges Anis per ectivae erit figura R i. iis seu Ellipsu, in qua medium tenet PS, per Solis centrum ducatur recta Y S ita comuni Sectioni AEquatoris & Ecliptica parallela. Eclipticae in duobus punctis Y &. currens; &cum Tellus in utrovis horum punishorum invenitur, recta illa
quae Solis & Terrae centra conjungit cum communi
Planorum sectone coincidit, eritque perpendicularis ad Axem Terrae, utpote est in plano AEquatoris, sed & eadem re ita es Perpendicularis ad Planum circuli terminatoris lucis & umbrae; adeoque Terrae Axis erit in plano eiusdem circuli, & circulus terminator per polos Terrae transibit , dc AEquatoris parallelos omnes in partes aequales secabit. Terra igitur Initium in tenente, Sol videbitur in Y communi sectone plani AEquatoris cum plano Eclipticae, adeoque videbitur in circulo aequino- . ctiali coelesti, neque declinabit ad polum Boreum aut Austrium , sed inter utrumque medius inquinoctialem circulum Je motu diurno apparente describet, & in hoc situ illustratio Terrae a Sole facta ad utrumque polum Α & B pertinget, - V . di parallelos omnes , uti dictum est, aequaliter dividet, loculque Terrae quilibet, qui motu diurno aequaliter Circumvectus parallelum describit, tam diu in tenebris , quam in luce manebit, hoc est, per totum Terrarum orbem dies noctibus aequantur . Unde circulus , quem illo die Sol describere videtur , AEquinoctialis nomen est adeptus.' Terra motu annuo paulatim versus aclidelata, s
ctio planorum AEquatoris & Eclipticae sibi semper parallela
manens non amplius versus Solem dirigitur, sed in B facit, cum linea SP jungente Solis & Terrae centra,angulum rectum. Cumque linea illa SP non sit in AEquatoris,sed in Eclipticae plano, angulus B PS,quem cum eo facit Agis Terrae,non erit rectus sed acutus graduum,aequalis scit.inclinationi Axis Ter- 'arae ad Planum Eclipticae, Fiat angulus SP L rectus,& circulus in σlucis Terminator per punctum L transibit, &arcus Bia seu an-zΘ gulus B ΡL erit et 3I graduum, aequalis scit . complemento an- ρ guli BPS ad rectum. Fiat angulus B PF rectus,& recta PE erit fio Mi H- in AEquatoris plano. de ob arcum BE aequalem arcui L Taequali quadranti, erit ablato cismmuni B L arcus T E aequalis
312쪽
citur Tropicus cineri s , ille. Tropleus Cupris ni Te ra in hoc situ extiterae , Sol super pune iam Terrae Τ pe pendiculariter eminet; tu i maxime ad Boream ab .Equatore deesinat , & circulus , quem tunc temporis motu diu mo d scribere videbitur, su per circulum T directe eminet & proinde Tropicus G coelestis dicitur . Et propter revolutionem diurnam circa Axem lubilem omnia paralleli TC puncta per idem punctum T transibunt, & Soli directe obvertentui , tunc Sol in meridie fiet verticalis omnibus habitatoribus paralleli T C. Dumque Tellus hanc positiohem obtinet, manifellum et , Circulum Lucis Terminatorem ultra Polum B
realem B pertingere in L , & citra Aultrinum A des nere in F ; Per L & F describantur circuli AEquatori paralleli, circis tui P culi illi Polares dicuntur ; ille Arnticus , hic Antariaieur rior. . Telluris Tractus potari Arctico Κ L inclusus, non obitanti revolutione diurna , Continua in luce versabitur perpetuo que die fruetur ; E contrario , quae circulo Antainico concluditur Terrae portio , continuis tenebris & nocte involvetur. Patet porro, cuiuslibet circuli aequatori paralleli, inter hunc & polarem Arcticum interiecti, partem majorem in luce versari, cujusvis autem qui AEquatorem, & polarem Antareticum interjacet, partem maiorem tenebris obvolvi, &quidem partes illae majores erunt aut minores , prout circu-
sinus li' ab AEquatore magis minusve distant. Itaque in illo Telluris situ, cum Sol in apparet, Borealis nemisphaerii ina sis, colis longissimi fiunt dies, noctes brevissimae, adeoque il-Θεvissimi. Iis erit Hilas . Aut trahs autem Hemisphaerii incolae noctes
habebunt longissimas, dies brevissimos, & Hyemis frigora '
Et quidem cujusque loci Iongiores erunt dies longissimi:& breviores noctes brevissimae , 'prout loeus ille ab AEquatore remolior eli. Vidimus etiam ex omnibus parallelis soluin AEquatorem circulum utpote maximum secari in partes aequales a Terminatore lucis, adeoque incolae, qui in aequatore degunt , soli habebunt per totum annum dies noctibus
313쪽
Procedente Terra a a, per λ ad V quo tempore Sol Ggnata L & peragrare videtur , Sol paulatim versus AEqa torem revertitur , & cum ad Y WVenerit Terra , Mi vid in Apsa εχ tur in in, ubi comul unis intersectio AEquatoris, & E ipticie tω ν sibi parallela manens per Solem transibit Sol in AEquatore coelesti conspicietur, ubi rursus dies noctibus aequalesessiciet, pari modo, quo factum ell, dum Terra erat in o , de σθη πραε in eo denuo situ circulus lucis Terminator per polos transibit, adeo ut polo B, quo Tellus ita reliquit, nimirum per semestre spatium perpetua fuit dies , quippe qui in luce versabatur , licut A polus semestri premebatur noetia. Terra porro per signa: Vου & mota, Sol interim per apparenter incedens paulatim ab AEquatore versus aultrum declinare videbitur.& Terra revera in G existente Sol inter fixas in videbitur . Et cum Axis B Α non mutaverit inclinationem , sed sibi parallelus manserit, aspectum & eositionem respectu Solis Terra habebit omnino similem ei, quem obtinebat dum occupabat. Sed cum hac differentia , ' quod 'cum circulus Κ L , dum Terra A te. V - 'nebat, una Cum tractu Terrae intus contento totus suit in luce, iam Terra in ta exiliente totus tenebris tegitur. Et
oppositus FG jam totus est in luce, qui prius tenebris suit involutus .
- Ex parallelis inter AEquatorem & polum B arcus illumi-riati seu diurni minores sunt tenebrosis, seu nocturnis , Crius Contrarium prius acCiderat; ex alteris versus polum A jacentibus parallelis , arcus diurni jam sunt 'maiores nocturnis .crius oppositum laccidebat in priori Terrae positione . Sol
quoque verticalis dictus erit Tropici MN habitatoribus &clascendet versus austrum a parallelo TC ad parallelum MN .EΣΣτper arcum CaN-7 graduum . Hinc Sol in quolibet ultra Tropicos versus 3lterutrum Polum loco altius observabitur icit: z hmeridiano, seu proprius ad verticem accedet per 47 integros Tropi gradus uni anni tempestare, quam in bpposita, atque l) ec I omnit mulario non proficiscitur ex eo, quod Terra de pri Izipitur, aut elevatur, std contra ex eo, quod nusquam desiti- ηira in '
314쪽
& statum respectu Universi, Solem tantummodo cir miens, Ri positus est in medio sere istius orbitae , quem describit
Haec omnia oculis fient manifesta , si in loco obscuro a ... z eendatur candela, quae Solem repraesentet, & Globus com-ν---- paretur, cuius diameter sit duorum aut trium digitorum , in quo sisnentur Poli, AEquator, eiusque Paralleli aliquot, & i Meridiani; deinde ita teneatur Globus , ut ejus fixis non fiat ad Horizontem qui hic loci Eclipticae planum refert perpendicularis , sed ad illum aliquantulum inclinatus; deinde iPri md in eo litu ponatur Gl'bus , ut Polorum unus plagam 'coeli Boream respiciat, & lumen candelae ad utrumque talum exacte pertingat, hoc est circulus Lucis & Umbrae Terminator per Polos transeat ; & probe notetur Axis positio , seu plaga mundi ad quam dirigitur; tandem circa candelam iacirculo Horizonti parallelo ita seratur Globus , ut Axis ejus candem plagam scit. Boream semper respiciat; & tunc vid re licebit flammam candelae eodem prorsiis mcdo illumi re Globum , Polos, aequatorem eiusque Parallelos, quo Terra a Sole revera illustratur. & eadem prorsus conspicientur Phaenomena , quae prius de Sole & Terra declaravimus .
Piraenomenis ex vertigine Terrae ortis , similia observari possiant ex alio quovis Planeta circa Axem rotato; in gr. cum Iupiter circa Axem suum vertitur spatio decem hor rum , Iovis incola videbit coelum omne sidereum & Terram noli ram una cum Sole circa ipsum eodem tempore motu rapidissimo revolvi. At cum Iovis Axis ad planum suae orbitae sit normalis, Circulus Lucis Terminator semper & ubique per Polos transibit, unde in Iove dies noctibus sunt perpetuo aequales , & Iovis incola uniformem per totam periodunia sentiet temperiem , nec aestatis calores aut Hye mi, stigor
Si per Telluris , Solisve centrum perinde enim est , cum haec duo puncta e coelo stellato spe stata coincidere videntur --: erigatur meta ad planum Eclipticae perpendicularis,& ad coelum usque producatur ; dicitur haec ' linea Axis Ecliptica ,
putastumque quod in coelo ossendit erit Ecliptisa Polus Quod
315쪽
Quod si per hunc Polum , & quaslibet stellas traducantur
circuli maximi , erunt ex natura sphaerae omnes ad Eclipticam perpendiculares, secundarii Eclipticae seu Latitudinum circuli nominantur. Et Arcus ejusmodi circuli inter ilillam qIamvis & Eclipticam interceptus dicit ut i litius mi L. stellae Latitudo, seu dii antia ab Ecliptica . Sicut Arcus titudo. Eclipticae inter initium & eius intersectionem cum Secun- L gitudo
dario per stellam transeunte dicitur Longitudo stellae. Similiter si per Polum Telluris seu AEquatoris & quaelibet loca in superficie Telluris traducantur circuli, erunt omnes ad aequatorem perpendiculares , & secunditii AEquatoris nominaptur; Locorum vero respectu Meridiani dicuntur . quia cum Sol in Plano alicujus Meridiani videtur , incolis sub illo Meridiano degentibus fit Meridies. Arcus secundarii inter Locum quemlibet & AEquatorem interceptus dicitur loci L ritu , quae est distantia ejus ab AEqualore . Et arcus AEqua- raraias toris i Aterceptus inter sectionem ejus cum AEquatore, & punctum aliquod in AEquatore fixum dicitur Loci Longitudo .
De Variis atiis Phaenomenis ex morti Terrae Pendentibus.
CVm Terra circa Solem ita feratur , ut eius Axis sibi
sernu er parallelus maneat, necesse erit ut Axis ille di- verus anni temporibus ad diversas Fixas dirigatur; &stella seu punctum coeli, ciuod directe supra Polum terrestrem imminet in aetiate , in nyeme non directe eidem dilo in- ὸ ζι.cumbet; sed punctum , cui hyeme dirigitur fixis, a. prio re dilutat intervallo diametri orbitae Terrae . Sit enim A C B D orbita Terrae , in cujus centro sit Sol S, cum Terra est in Α , Axis ejus dirigitur ad stellam Ε , quae directe supra Polum imminet, at cum ad oppositum Orbitae punctum B pervenerit Terra, Axis in positione priori parallela non ad E dirigitur sed aliam stellam F, quae duae Fixas distabunt a se invicem intervallo aequali A B diametro orbitae Telluris, Λngularis autem seu observabilis stel-s i
316쪽
larum distantia erit angulus E B F , cui aequalis est angulus A E B per zy St. L, vi est angulus , sub quo videtur diameter orbitae, quam orbem Magnum appellant Astronomi, - E Fixa E conspecta . Angulus ille E B F vel A E B PMMIam '. 33 xis orbis magni dicitur ; & si is observari poterit, daretur Fiaxae E distantia a Terra respectu Solis distantiae ab eadem . Nam in triangulo E Α B datur angulus E aequalis E B F, --
servatione scit. noto ; datur etiam angulus E A B, qui in AEquinoeliis est rectus , in Solilitiis autem est aequalis inclinationi Axis Terrae ad planum Eclipticae , dc universaliter est ubique aequalis complemento declinationis Solis . Unde dabuntur omnes anguli de latus Α Β, & proinde per Trigono Pinari si iuΠotescet latus A E distantia Fixae.. is Verum tanta est Fixarum distantia , ut angulus ille E B Pgni viso exquisitissimis instrumentis vix deprehendi possit; & qui ei
investigando quam maxime insudarunt , semper uno minu- Mariam to primo minorem invenerunt; Et cum in tam parvis angu-di ηtis . lis capiendis error facile admitti possit, qui error in computo maximas dillantiarum disterentias producet , istiusmodi ob servationibus vix tiub fidendum erit. Nam si cum Flamst dio parallaxis observata 41 seeundorum statuatur, dc error inobservando admissus sit 23 secundorum in excessu peccans , qualis error haud facile vitari potest , distantia Fixarum plusquam dupla erit eius , quae ex observatione prodit. Et si minus accurate laetae fuerint observationes , ita ut intra min tum primum non consistant quales pleraeque sunt , in immentum a se invicem , & a veritate aiscedent distantiae ex t . libus observationibus computatae. Huc usque posuimus , Axem Τelluris positiones stabi- seroatoae. lem & perfectum parallelismum semper tentrisse , neque habuisse motum quam illum , quo circa Solem in or- isti . hem motu annuo desertur . At ex plurium annorum obse vationibus deprehenderunt Altronomi, Αxem illum a parallelismo paululum deflectere , motu quidem lentissimo , ita 'ut aberratio a parallelismo intra duos tresve annos facti vix sensibilis evadat; plurium lamen annorum decursu latis notabilis invenitur . Adeoque dum Phaenomena unius anni
317쪽
explicanda erant , de tantilla aberratione omnino tacendum fuit, utpote quae λaenomena tradita minima turbaret , quae lamen remporis progressa sensibilis mvenitor , & directionem Axis motari vidimus , quamvis elux inclinatio ad planum Eclipticae tinnium, hs maneat . Unde Telluris Axi necessario competit alius quidam motus , Clitus modu& hic exponen
Sit Iinex DCH portio orbitae Telluris , sitque centrum ΤARas.
Terrae in C , & ex C erigatur tecta C E ad planum Eclipticae normata superficiei coeli occurrem in E et recta C Κ est Eclipticae Axis, & punctum E Polus Eclipticae . Sit C r g nois Axis Terrae , qui ad coelum productus signatui in luperficie
coeli purustum P dilum coelestem seu Polum mundi, circa quem sidera omnia motu murno revolvi videntur . Per E& Ρ traducatur circulus maximus EΡ Α Eclipticae occurren in Α ; hic circulus, cum transsi tam per Polum AEquatoris quam Eclipticae Polum , erit ad utrumque circaeum rectux arcus P Λ metuar angulum ΡCH inchoationem Axis Terrae ad planum Eclipticae , quae est 66ἰ mo. , unde erit ar SE Ρ eis complementum aci quadrantem 23I graduum, &arcus ille metitur angulum si C P, quem Axis Terrae facit cum axe Eclipticae L Polo E Der P describatur circulus minoe P F G , qui erit Eclip cae parallelus , & cum is is Terrae eunctem semper iaciat cum Axe Eclipticae immutabitem angulum , scit. Ex graduum tum undi Pita peripheria circuli P FG semper locari necesse est inetiam si eandem quoque clite monem immutabilem retineret is , quoties Terra in orbitae suae puncto C invenitur , Ρ Ius Muci in puncto immoto P semper c spiceretur οῦ π 1um observatam est, Polum ita periphetia P F G locum com m rimis tinuo mutare; & Axia Terrae, qui prius ad P dirigebatur post septuaginta & cluos annos ad punctum Q disi tur uno Iistiea.
gratam a P versm anteriora remotus, ita ut Aius Telluris sinem a motu conino seratur seu delaritat supertatem Goni, cujus vertex est Terrae centrum C , Bi basis circulus P FG;
at Itilus P sempeτ sertur in periphetia P F G motu lantissumo , & retrogiado , sive ab orieme in occidentem , & peri
318쪽
riodum absolvit in peripheria PFG oon nisi post asseto annos , poli auod tempus Polus a stella in P digressus ad eundem rursus dirigitur . Atque hinc sequitur stellam in P , quae hodie cum Polo coincidit, post lasso annos semiperiodum nempe motus dili) per integros pradus 47 ab eodem Polo dimotam ire , scit. cum Polus est in a Circulus maximus ΕΡΑ, cum transiit per Polos tam E lipticae ciuam AEquatoris, erit ad utrumque circulum pedipendicularis . Ac proinde est coturus Solstitiorum , & Mlipticae punctum A erit Solstitium seu punctum Eclipticae omnium maxime ab AEquatore declinans; cum Λxis Terrae productus pervenerit ad situm C Q. , si per Polos Eclipticae E dc AEquatoris a ducatur circulus maximus E Q. B, hic cim lus erit ad utrumque circulorum Eclipticae nimirum &AEquinoctialis , perpendicularis ; adeoque fixe Terrae hunc situm tenente, erit circulus ille E Q B coturus Sol stitiorum , & B erit Solilitii punctum , adeoque semper una cum Polo regredientur Solstitia , & quidem aequaliter . Nam cum motus Poli in peripheria P F G fuerit Ρ Q. unius v. gr. gradus , erit A B regressus Solstitii unius quoque gradus , sunt enim arcus Q. Ρ, B A cum sint paralleli simi-
Hine Solstitii puncta I stellis Fixis continuo recedunt, adeo ut si punishum Eclipticae Solstitiale sit hodie iuxta stel- .lam A , post sest,tuaginta & duos annos Solstitium erit in B ,
uno gradu a stella versus occidentem dimotum . Cum ita . que puncta Soli itiorum continuo regrediantur , necesse erit. ut puncta AEquinoctialia omniaque reliqua Eclipticae puncta isimili & aequali motu retrocedant, quippe quae a Soli litiis dato intervallo distant. Nempe cum inter puncta AEquinoctialia & Solstitia νο gradus semper interjaceant, quando. Solstitia per unum gradum regressa fuerint, necesse erit ut tantundem retrorsum ferantur AEquinoctialia puncta; ali quin non maneret eadem semper distantia eorundem a se invicem . Puncta itaque AEquinoctialia cum omnibus reliquis iEclipticae punctis continuo regrediuntur , qui motus dicitur. fieri in Antecedentia , seu ad occidentem & contra teriem
319쪽
gnistrum I t sicut alter morus , quo Terra de Planetae omnes laruntur circa Solem ab occidente iti orientem, druitur fieriri civis uentia', Iive juxta ordinem signorum ab V ad se is , die. s Motus 4lleis Ei sui metitum . retrorsiam dicitur ii rum; . quas in praecedentig seu antecedentia. signorum se
'Quna stellae Rixaesimmobilas maneant , di retrocedat communis Sectio aequatoris de Eclipticae , necesse est ut Fixarum diiunria punctis equinoctialibus continuo mutetur , & ilallae ab iisdem puncti, verius orienter, magis: quotidiae promOreri videantur ; .uraecipiarum. longitudines,, quae in Ecliptica ab initio Arietis live intersectione Eclipticae & AEquato, ris vernali computantur i,ic Mnuo crescant et Fixae iam nes videntur ferri in consequentia signorum , non quod revera in orientem moventur , sed quo coάtrario motu resteditur
punctum aequinocti vernalis, a qu5 ilaturum longitudines
Hinc siit, . qinia constellationes omnes mutaverunt loca, quie tenebant Idum a primis Astronomis observatae fuerunt ; et conliellatio Arietis , quae tetmpore Hipparchi prope inter- sedilonem Eclipticae de AEquatoris vernalem visa ruit , eidem- e. Eclipticae poetioni nomen suum communicavit ς nunca eadem digrinia signo Tauri commoratur ; sicut & Tamri cohitellatio Geminorum sedem occupat , Geminique in Cancrum promoti fiant. , de Cancer Leonem ex sede expulit. & hic Virginem E loco detrusii . Ita uti unaquaeque Co sellatio eY illa tempore E suo in proximae tramvir locum. Quamvis autem Conisellationes h locis migearunt Eclipticae tamen portiones seu Doderatas oriae tempore Hipparchi tenebant sidera , nomina ab iisdem sideribus designa ta adhuc retinent ; at ut distinguantur, Portiones Eclipticae vocantur signa Aa ra , Constellationes vocamur signa Pal
Veteres quidam Astronomi sectiones Ecspikae dc AEqua toris Fixas & immobiles istatuebant; M.quoniam stellas ab hisce punctis dillantias continuo mutare observarunt ν Fixarum sphaeram si ra talos Eclipticae lentissimo motu volubi-
320쪽
tem posuerunt- Ita ut omnes circuitus in Ecliptica aut eius parallelis absolvant spatio 23sm annorum, post
quod tempus Fixae ad pristinas sedes rellituentur. csaod Temporis spatium , quod aetatem Mundi quinquies superat.
Annum magnum vocabant quo demum finito res omnes eodem ordine renasci voluerunt . .
messionum re noeliorum Causam Physicam ante Neuurionum Astronomorum nemo vel coniectura assequi Mut ; at ille perpensis motus fic Gravitatis legibus , hfigura Telluris sphaeroidica motum illum oriri demo*stravit. Et figura splueroidiea ex vertigine. Terrae ortum
mulsi Terra ita circa Solem motu an a seratur, ut aequalibus semper temporibus periodos absolvat, motus tamen ejus in sua orbita per totam periodum aequabilis non est , sed nunc gradum accelerat, nunc remittit; in aliquibus orbirae suae locis velocius incitatur , in aliis remissius ;adeoque motus apparens Solis in Ecliptica uniformia non erit; neque ille quidem conspicitur aequam Eclipticae portio Vnem singulis diebus describere ; aestate nostra segnius; incedit, hyeme incitatius ferri videtur: & tanta quidem est motuum differentia , ut locus ejus in Ecliptica aliquando antecedat duos iere gradus locum , quem teneret, si aequabili motu latus: esset, aliquando per tantidem spatium ab eo deficiat. Praeterea Sol observatur in sex signis Borealibus diutius comis morari per octo integros dies, quam in sex Australibus adeo ut ab AEquinoctio vernali ad autumnale sint dies', quo tempore unam Eclipticae semissem motu apparente deiscribere videtur ; at ab AEquinoctio autumnali runt tantum dies I78ζ, Quo tempore alteram Eclipticae semimem & signa Australia Sol videtur percurrere. Observationes quoque ollendunt diametrum Solis apparentem lempore hyberno, ubi motus eius est velocissimus, maiorem esse . quam in aesta re , ubi Sol tardissimus incedit. Et differentia quidem tan
ta est , ut hyeme, ubi Sol maximus apparet, videatur sub angulo 32' de ', at aestate ubi minimus, eius diameter est