Disquisitio de libertate civili apud veteres scripsit Barth. Jac. Lintelo de Geer

51쪽

Pli ilippus apud Cliaeroiicam Graecos vicisset, lacr)inaias sertur trece utorum illoruin cadavera adspexisse , qui mortem vitae in mia notatae Praeposuerant. Tanta fuit pudoris vis apud

Graecos , ne si mirum και δλην eos tanquam

Deas coluisse si . Sed apud Romanos quoque eadem ntii madvertimus, jus quiritiuin vinculum crat, quod ei ves coniunxit et illa φιλοτιμία ἐστι τοῖο καλοis summa apud eos suit. Regibus exactis, incredibile memoratu est, quantum civitus brevi creverit, tanta cupido gloriae incesScrat, gloriao. maximum certamen inter juvenes crat, sic quisque hostem serire, murum adseundere, conspici dum tale iacinus faceret, properabist, eas divitias, eam bonam famam, magnu ai I 'o nobilitatem putabant; laudis avidi, pecuniae liberales erant 2 , saepius inhonestam liacem Se natus reiecit et quos Hannibal ceperat redimet onoluerunt, quia eos arma de Seruisse non pu duexat , tantaque suit in Iulio Caesaro , ut Alexandri statuam adspiciens lacrynias Itoli

teneret S . Sic Platonica illa sentetitia j iis

et pudorem Vincula esse et ornamenta civi Lutis ipsa historia confirmatur, sunt cui in hae dotes ac facultates, hi sensus divini, quil, iis unus in creteris animalibus omnibus praeditus

13 Eus illius ad Iliad. T. IV. Edii.

52쪽

summa in illam hominis facilli; tum, Caliυnem, accedamus, ita tu civitate is uotiue haec exquirenda suerunt anteaquam ad legem, quasi ci vitatis est ratio, accedere licuit si . Haec de aiati tuae politicae viai versis priu-cipiis animadvertenda habui naris. ut ita. quae-DAm sequuti fuerint antiqui legislutores et politici in civitatum institutione , magis lγntexui. Ceterum uti in omni dispututionc de antiquis , ita maxime ubi de eorum arte civili agitur,

cavendum est, Du nostri aevi opiniones iis Oh- trudamus. Vive haut etaim ca aetate, qua genus humanum iuvenilum. ut ita dicam, actu tem attigisset, et . prout i homo tum maximo communitatis et nequalitatis studio flagraro solet , Summa Ine ducitur aemulationc et gloriae amore , eadem vigebant in antiquis civitatibus studia. Nuinquatu eo l ervo Derunt orientales , t tales respublicas cotiderent, vixerunt scIDIAEPsub unius imperio, sed i pud Graecos primum exarsit frateruae cujusdam conjuncti ODis studium, quod quo magis Athoni uiasiuiu, Spartanorum , Romanoruin regiminis formam attenderimus , eo magis nobis patebit.

53쪽

SECTIO ALTER A.

Antiqtiorum de Lege Naturas es fael opiniones. Multu in omnino abfuit, ut antiqui quaSVis facietidi quid aut omittendi uormas Leges reapse dicendas putare ut. Jam vero Cicero iti-quit, illud stultissimum, existimarc. omnia justa esse, quae scita sitit in populorum institutis aut legibus. Etiamne si quae leges sitit tri au-norum 2 Si triginta illi A the Dis impotiere Oluissent 2 Aut si omnes Athenienses t)ran uicis legibus delectarentur, num idcirco hae leges justae hiiberentur si Talia instituta veteres quovis stio ac Legum Domine dicend x arbitrabantur et . quique eos ab his liberassci, hune summis laudibus esterre solebant; non repetebant ius ab uti ius auctoritate, sed sontem in ipso homine exquirebant, in eius animo repe riebant justi iii iustique Dotionem. quam ex summa illa aeternaque Iege clerivantes, illam

54쪽

omnis juris Oiuii tui uiue legum sontem esse voluerunt. Jus una cum Pudore veteres vincula civitatis habuerunt. Nou cnim Omnis hominum coetus quoquo modo congrcgatus Populus est . ut ait Cicero. sed multitudinis coetus juris consensu et utilitatis communione sociatus si),

qua in re veteres pactum Cogitasse non videntur, sed multo magis illam justi notionem, quae homini inest et qua Omnes esse imbutos jam sabula Promethei as,i: d Platonem Dos do cuit, ubi Iupiter Mercurio respondet: nou

huic et alteri tribuas riis δίκηv τε καὶ ιειδῶ , ἀλλαεπι πάνταε καὶ πάντες μετεχόντων. omnibus igitur

haec iusti injustique noli O inest . ut eant Non Iegibus tantum et institutis acceperimus, sed in animo sponte sentiamus. Ac Naturae quidem ius est, inquit Cicero. quod nobis Donopinio sed quaedam innata vis asserat ' . atque nihil est profecto pracstabilius. suam plane intelligi nos ad iustitium esse natos . Deque opinione, sed natura essc jus s. 7. Hoc ius Naturale veteres Omni Constituto jure antiquius habuerunt illudque huius esse sontem et principium perhibuerurit, nec e juris notione subjectiυa, ejusdem notionem objeClibani, quae dicitur , explicuerunt, sed ortum illud di xu-

55쪽

Tunt non ex scitis aut jussis Populorum, sed ex lege illa sempiternu , ex ratione illa summa ira sita in natura, Piae jubet ea quac sacienda sint, prohibetque contraria I . Intellexeruiat ita jam veteres lianc justi notionem , quac iuati imo inest, cum ipsa ratione hominis maxime esse conjunctam, quia hace ejus appetitus et cupiditates retinere, eum ad justum incitare avocare ab injusto possit, imo hanc ipsam rationis nostrae actionem, qua illa ab eo, quod injustum est, nos abducat, respicientes de Lego Naturae ita loquuti sunt, ut eam Rationum dicerent. τις οἶv ἄρξει τού αρχοντος; Togat Plu

Sic non quis servo opus habui, qui eum ossicii sui admoneat, qualis quotidie regi Persarum

pCClamabat. eorum esset memor. quae ipsi Deus perage uda imposui Sset, του δῖ πεπαιδευμευου καὶ σωφρονουντος αρχοντος ἐντοs εςιν ὁ τούτο φθεκγό- μενος αεὶ και παρακελευο μενοε 6 . Sic factum, ut

56쪽

Veteros naturae legem vectam rationem Vo a rint, quae a Deorum numine tracta bonesta

imperat prohibetque contraria si) Cum sciliciti homo solus ex tot animantium generibus atque naturis particeps rationis sit et cogitationis , cum Divina natura maxime est Cognatus, quoniam enim ratione nihil est melius. ea et in homine et in Deo est, inter quos autem ratio, inter eosdem recta ratio communis est. quae Lex est 2 . Hinc factnm. ut a Deo hanc naturae legem repeterent, inque coelo eam natam perhiberent, imo eam mentem summi Dei omnia ratione jubentis aut vetantis dixerunt, atque hanc antiquitus celebratam sententiam videmus. eam aeternum esse quiddam, quod universum mundum regeret imperandi

prohibendique sapientia, principem hanc esse

legem et ultimam mentem omnia ratione cogentis aut vetantis Dei, quae non tum incipit

demum lex esse cum scripta est, sed tum cum orta est, orta autem simul est cum mente divina ' . 'Ο μῖ9 οἶν Zεῖς οὐκ τὸν Δίκην πάρεδρον ἀλλὰ, αυτ οε Δικη κάὶ και νομων δπρεσβύτατος κάι τελειοτατοι b.

Hae via antiqui de Lege naturae , tanquam recta ratione philosophati sunt, et imprimis Cicero multis locis eam celebrat. Eiusque Da

57쪽

qnaturam explicare studete Est enim non scripta Sud nata Lex , sic ad judices pro Milone dicens inquit, quam non dissicimus. accepimus, legimus; verum ex ipsa natura arripuimus, hausimus. expressimus; ad quam non docti sed iacti, noti instituti sed imbuii sumus si . Tum vero imprimis celebri illo fragmento, ubi divina paea in voce, ut Luctantius ait, hane coelestem legom depinxit: Est quidem vera

LEX recta ratio . naturae congruens , dissusa tu omnes. ConStaus, sumpiterna, quae vocet ad

ossici lini jubendo, vetando a fraude deterrcat, quae tamen neque probos frustra jubet aut vetat, nee improbos jubendo aut vetando movet. Huic legi nec obrogari fas est, ne luctderogari ex hac aliquid licet; neque tota abaeo gavi p6test. Nec vero aut per Senatum aut per populum solvi hac lego possumus, neque est clunerendus explanator aut interpres eius alius. Nec erit alia Lex Romae, alia Athenis, alia nunc . alia posthac; Sed et omnes gentes ut omni tempore una Lex et Sempiterna et immutabilis continebit, unusque erit communis quo si magister et imperator omnium

Deus. Ille hujus legis inventor, disceptator, lato P. cui qui non parebit, ipse se fugiet a naturam hominis aspernatus hoc ipso luet maximas poenas, etiamsi cetera supplicia, quae putantur, effugerit su).

13 Cieer. pro Milone e. 4. 23 Cicero de republ. II l. 22. I aeisiit diu. tristit. VI. 8.

58쪽

Pro secisse in liis multum Cicoro a Stoi eis licitur . qui accuratius de lege Daturae quam vocat, aut sunt pili losopliati , et sine dubiolia usit Cicero multa e Chrysippi alio minique scisi piis, in describenda hac lege vera atque principe si , verum signum Plato sustulerat qui τον θεῖον νομον jam celebravit sy), imo illo iam plane rem significavit c lebri illo Ioco, ubi hominem proponit, duo sibi opposita in animo habentem, voluptatem et dolorem, et prae- tui ea opiniones de rchus suturi S , quae modo huc modo ilinc eum abstrahere CODantur, επὶ

δε πεσι τούτοις, λογισμὸν, 3, τι ποτ' αὐτων ἄμειυον ἡ χεῖφου, γενόμενος δόγμα πελειοι κοινον, νομοσεπιωνξομαται fi). Tum vero humani animi ascetiis suuiculis comparat, quibus imagines moventur et quae Saepe in Contra tum Cas rapiunt , horum uni Plato dicit obsequendum

esse prae Omnibus aliis, τευτην τὴν τούλογι τμου ἀγωγὰ19 χρυσῆv και lapisu, τῆς πόλεωs κοι9ὸν νομον ἐπικαλουμέ v. Cum his autem si comparantur ea, quae Plato aliis locis dicit, Φι 39λογον momorans, Vix puto dubium fore, quin asta Stoici, a quibus sua Cicero, sed Plato-

ruelim ad Cieeron. de Legp. I. s. p. 32s. Εη. et in Apologia init. cf. Giatama de Cieer. I.ibr. de Iinae. o de rep. p. 15 sq. d' gelbroniter de loco Ciceron. qui est deIAEgg. P. 24 sqq. 23 Plato de I.ege. IV. p. 716 Α. ef. Wyti. ad Plui. de S. N. p. 73. de hoe Platonia loeo.

59쪽

tim Plato. suso ac libero disputavissent i . Et jam ante Platonem Sophoclcs celebravit

Sed vel sic tamen primus suit Plato. qiii rito huius logis vim et auctovitutem intolug ret. n qilo deinceps omnes profeceriirat qrii eam Exponcro conati sunt. Vidimus iam Ciceronis et Pint archi ossat in . sed invat etiam ex posterioribus unum Philonem citare . qui υόμοι

60쪽

γιαυοία- i). Licet autem maximi ex antiquitate viri, et jus esse quoddam naturaestatuerint . et id ex ratione humana exquirere si ut conati, tamen jam inter veteres haud de-- fuerunt, qui illud obstinate negarent et omnem objectivam iuris notionem tollere studerent. Hi ius ex scriptis legibus derivarunt, latis, ut vitae securitati consuleretur tu , eoque pro gressi sunt, ut justitiam ἀλλοτριον ἀγαθου, ο Λείαν

per liberent. Ρrimus, qui iustum nil OSSe natura, sed tantum Lege, perhiberet fuit Arcti elaus Sin, Socratis et Euripidis uti volunt mugister , et Sophistae deinde avide hoc arripuerunt. qui cum nihil justum dicerent, nisi

quod sortio ii expediat έ). utilitatis quamdam

disciplinam condiderunt, quae a Platone saepius explosa, deinde ab Epicuro assumta est, Statuente, ius esse τὸ συμφερον ἐν πρὸς αλληλους

κοινωνία 5b. Idem quoque Carneadi placuit 6ὶ ,

sed vehementissime in hos alii, imprimis Cicero, invecti sunt, ut jus natura esse defenderent. Non potest non ratio divina, inquit,