장음표시 사용
41쪽
tres Davidis majores secutos esse Saulem in Ca- Ibis., Davidem vero abiisse , ne pasceret gre gem patris fui in Bethlehem . Non mirum igi
tur , si quum postea ven t ad fratres in Castra , non agnovit Davidem Saul, qui eum primam id erat furore correptbs , & fortasse alithr in
Tertio Opponit Hobes illa capitis VII. libri I. versu is . : Iudicabat quoque Samue ι Israelem c .ctis diebus vitae fisae . dat ait , nonnisi post obitum Samuelis scribi potuerunt. Rei pondeo , sensum horum vel borum posse esse multiplicem: primus , quem obtrudit Ho hes, quali Samuel toto vitae suae curriculo judicaverit Israel : & hic non est idoneus : certamen in eli in pueritia non iudicasse . Secundus Edepotest, judicasse ab obitu Heli Sacerdotis atqueri ad id tempys, quo haec scribebat Samuel, etiam postquam Regnum adeptus est Saul . Ita quam Saul vivum cepisset Agag Regem Amalec, con tra praeceptam Domini, qui pugnare utque ad internecionem jusserat, illuni Samuel in frusta concidit I. Regum XU. iuxta Prophetiam Ba
laami Numerorum XXIV. Σo. Prancipium geu rivm Ghnalec , cujus extrema perdentur ὁ ω
ita intelligitur lucus Actuum Apostolorum capi te XIII. a I., ubi dicitur regnasse annis qua draginta , scilicet conjunctis. annis , quibus &Samuel, & Saul rexerunt Israel . Tertius sensus
esse potest , eunctis diebus vitae suae , hoc est asesidua cur l. nufi ρ die vacuo, non intermisso la bore. Praeter Primum igitur, quem optat An illus
42쪽
LIBERI. a glus, quivis alius est commodior sensus. Tertium , & quartum librum Regum agnovit Christus in Evangelio Lucae cap. IV. a . . Iu veritate dico. vobis , multae viduae erant iudiebus Eliae , cte. Et multi leprosi erant in saeι sub Elisaeo Propheta , &c.: & Apostolus ad Romanos II. ad eosdem libros respexit . dum ait: An nescitis in Elia, quid dicit Ceriptura, ctc. Paralipomenon liber unus est apud Judaeos; a nostris in duos divisus oh magnitudinem: ab illis autor fertur Esdras : nostri dubitant . Nomen ipsum Paralipomenon , hoe est , Praetermissio-νium significur in his libris suppleta fuisse plura, quae de silerabantur in libris sacris, maximbuero in historia Regum Iuda. De hoc, unum Pro omnibus erit Hieronymi testimonium: Paralipomenon liber , idest Iisstrumenti Veteris Epithomelautus , ac talis ess, ut absque ii υ si quis si utiam sibi Scripturarum voluerit arrogare , ses'ipsum ir
Sequuntur Lbi i Estrae duo , quorum secundus dicitur Nehemiae . Fuit autem Nehemias de Tribu Juda , hsdrae coaetaneus, licet tredecim annos post reditum Esdrae in Judaeam redierit, Vixit autem te mi Ore Artaxerxis Longi mani. Librum, sibi cognominem ipsum,Nehemiam scripsit se, Interpretes consentiunt ., I res ipsa indicat
id enim est initium libri. Verba Nehemiae filii
He Iehiae : quomodo consueverunt libros suos auspicari eius aevi scriptores, Herodotus, Thucy- dides , Timaeus, & alii. Hos libros seu stth reiiciunt Anabaptistae, quam . in Hebraeorum canone recepti sunt , μὲ septui I
43쪽
24 INsTITUTIONEs TuEOLOGIAEginta Interpretibus Graech versi . Nec obstat, quod Isulo rus libro VI. originum cap. a. scri bit, secundum librum Esdrae aptid Hebraeos non haberi , sed inter apocophos rejici . Didic Cratenim ille ex Hieronymo, apud Hebraeos Esdrae,& Nuhemiae sermones in unu in coarctari, quia d& Ilidorus fatetur et sensit itaque alii s librias , qui lub nomine Κsdrae serebantur , Il. IlI. , NIV. non est e in Canone, sed apocrvphos cen
Tobiae liber in Catione Hebraeorum non est Hoc autem ejus autoritatem non convellit ἔnam licht Esdras Canunis autor studiosus fueri s& diligens, non potuit tamen omnes gentis suae historias, & veteris memoriae monumenta a PO Polaribus suis scripta , colligere : Judaei enim ii cet Patriae , libertatique restituti, eo tamen tem pore maximis rerum disti cultatibus premeban tur . quουm autem postea repertus est hic liber ab aliis, non potuit locum habere in Cano ne id mclauis , & obsignato . Idemque dicimus de ii bro Iudith: unde Athanasius in Synopsi eos re Censet inter libros, qui non sunt in Cano ne ssed leguntur . Idem de libro Sapientiae , Ecclesia stici, & Machabaicis dictum est. Probabile autem est, Tobiae librum partima Tobia Patre , hoc est priora duodecim capita, partim a Tobia Filio, hoc est, usque ad finem, conscriptum fuisse , quae est constantior Inte
Pretum sententia . Duos autem ultimos versus,
quibus Tobiae silii mors continetur, ab incerto autore , vel ab aliquo ex Nepotibus adjectos putant Suadetur hoc eX cap. XII. ao. ait enim
44쪽
L I E Ba. aseatim Angelas Raphael t Vos autem benedicito Deum, is narrate omisa mirabilia ejus . In Graeca versione est; Scribite in libro quaequunque
Historiae Iudith incertus est autor , & i
certum tempus . Censet autem Petavius lib.XILde Doctrina Temporum cap. 16.post Bellarminum& Suarium , hoe factum incidere in teDpora Ma-nήissis Regis Iuda . Quod autem Grotius conaturoitendere , hunc librum esse meram Parabolam,
& Judith esse gentem Iudaicam, Bethuliam Templum Dei, Gladium Iud th preces Sanctorum,
Nabuchodonosor Diabolum,&c.,repetua est canti lena Lutheri , Chytraei , aliorumque Novatorum, qui historiam Iudith poeticum figmentumst tragaediam appellant; At si Iudith ad Hebraeam
gentem allegorich fgniscat adam assumitar, cffris ci iur uxor Manasses, filia Merariὸ Holopher nis nomen Grotius ex Hebraico derivat ned Per scae est originis, perindb ut Tifafernes , Inta-fernes , Pharnaces, &c. : non igitur haec swmbolica est , sed verax narratio. εDubius quoque autor est Iibri Ester. Epiis phanius, de August inus lib.XUUI.de civitate Dei cap. 36. Esdrae adscribunt. Eusebius in Chronico recentiorem Putat. Ν onnulli 1 Mardochaeo scriptum volunt, inter quos Clemens Alexandrinus lib. I. Stromatum : adferunt verha illa' capitis IX. vers ao. : Seripsit itaque Mordo obae omnia baee, ct uteris comprehensa mi t addaeos : & cap. XII. 4. Sed ct Mardochneus memoriam sisteris tradidit . Sed haeς potius contrarium Probant ; quomodo enim pol τ Mae-
45쪽
26 INsTITUTioNEs THEOLOGIAE dochaeus scribere, se scripsisse librum, misisse ad Judaeos, ab iis susceptum, & omnia In eo man data peracta fuisse ρ oportuit, priusquam haec omnia serent, librum suisse scriptum . Talma distae putant, esse, opus Synagogae magnae . Quidvis dicatur , modo salva sit libro auto' ritas et Nam & in Canone Hebraico locum ha- . bet, & in eo fit mentio Festi Pθυrim, fi vh FOrtium , quae etiam solemnia Amanea , & Mar -cbaica dicta sunt, eaque diu a Judaeis Cbirva' ta fuisse testatur lex Iudaeos 18. Codics Theo'dosiani de Judaeis. Quis enim , nisi insanus, Cre dat Festum siem, & Anniversariam celebritatem Profluxisse ex tragicomaedia, ut Lutherani qui dam loquuntur , ejusdem vecordiae sectatores δε nabaptistae, qui historiam hanc fictitiam esse a ς' hitrantur ξ Dictus autem est dies Phurim a Voce lPbur , quam non Hebraeam, sed Persicam esse notat Aben Erra , significatque sortem , quia Aman Judaeorum hostis miserat sortes in V rnam, qua perderet, ac deleret Iudaeos; quum autem
Esther Regina su aisset Assuero fuit hic Cambises
Rex Persarum , ut ex .Iosepho colligit Petavius lib. IV. Rationarii temporum cap. I. ut re Vo caret Edictum de occidendis Judaeis: festus dies eius memoriae celebrandae causa institutus est, seu potius Bacchanalia Iudaeorum , ut ait Pater Lamy in Apparatu Biblico lib. I. cap. 6 Liber Iob certum autorem non habet , sed quot sunt Interpretes, tot sententiae . Uer1 smile est, eum a Moyse scriptum ad solatium Hem Aegyptia servitute preme dentur.
Rabbinorum doctissimos, admisisse
46쪽
videtur Hieronymus in Epistola ad Paulinum, ubi sacros libros recentens, post Pentateuchum subjicit librum Job ante librum Iosue . Ana baptistae
censent, huius operis fictum esse argumentum, ad exhibendum Draelitis invictae patientiae exemplum ἱ quae Opinio Religioso homine indigna est. Credibile tamen est, hanc etsi veram historiam, poetich tamen a Moyse fuisse descriptam. Quum enim bona pars vel fibus conitet; quis fibi persuadeat Iob, in maximis animi, & corporis cruciatibus uxorem, & amicos versibus alloquutum fuisse/ aut ilics, virum tot malis oppressum metrica oratione alloquutos pPorro libri antiquitas ex eo colligitur, quod in multis Scripturae libris fit ejus mentio, in libro Tobiae , in Prophetia Erechielis, & alibi . In novo Tu stamento citat illum Apostolus I. ad Corinthios III. I9. dum ait : Sapientia hujus mundi stultitia es apud Deum , Seri-
ptum es enim et Comprehendam Sapientes ius astu. tia eorum . Qui locus est apud Job cap. U. i 3. Qui apprehendit sapientes in assutia eo-riam . Et Jacobus in Epistola cap. V. II. Sofferentiam Job audi is, ct sinem Domini Aldi sis ,
quoniam nissericors Dominus, ct miserator. Psalmorum librum ab uno Davide suisse compositum, censuere Chrysostomus , TheodOretus, & Ambrosius; adeo ut Philastrius Bi ixi ensis Episcopus inter haereticos locet eos, qui ccntra sentiunt . De ea tamen re quidam dubita runt, ut Augustinus: alii express h fAterkur, non
omnes Psalmos , Davide scriptos esseῆ ut Atha nasus, Hilarius , & HieronTmus, qui iri Epi stola
47쪽
a 8 INsTITUTIONEs INEOLOGIAE stola ad Cyprianum ait, errare eos , qui omnes Psalmos David arbitrantur , Cr non eorum nominibus inscripti stini. Probabile autem est , hos
Platinos, quos Esdra collegit, & Ordine digei sit, esse reliquias ingentis numeri Psalmorum, qui a plurimis viris piis, ab usquis tempore Moysis , dc fortasse ante Diluvium compositi, ad ervabantur in Tabulario Templi,& quo a Chaldaeis incentis perierunt . 4pparet e vim ex Sacra Pagina , Salomonem supra quinque milia carminum
Complures autem Psalmos alium k Davide autorem habere , argumento est principium
Psalmi 13 6Juper sumina Ba lonis illic sierimus ,
ct sevimus , quum recordiaremur Sion . Qui Iereni ia e tem 'Oribus convenit. ab eoque scriptus Vi detur . Ralmus quoque 5 . hunc titulum praefert : Canticum Feremiae , ct Ezechielis populo tra flaigrationis , quum inciperent exire . Ieremias autem, Davide quingentis fere annis iunior est . De captivitate Babylonica e iam loqui videtur Psalmus 78. Deus venerunt gentes 'in be- reditatem tuam , pollueruἹt.Templum sanctum tuuin. De liberatione vero, Psalmus Ias . In convertendo. Dominus captivitatem Sion , &c. Censuit quidem Augustinus lib.XUIl.de Civit cap. 4. haec a D: fide per vaticinium indiCata . Sed nulla est necessitas recurrendi ad miracula , illa qse opinio praeferenda semper videtur , quae rationibus pugnat ei, quae ad prodigia , & Prophetiam recurrit.
Oppones. Ait Christus Lucae XX. 42. Et ipsi Dav d dicit in libro Psalmorum. Dixit Dominus
48쪽
L I B E R ' I. asDomino meo, cte. : vicletur ergo totum Psalterium Davidi tribuere.
Respondeo,Davidis nomine librum inscribi, quia Da id Plalmorum delectum, & musicum instrumentum prae omnibus adornandum curavit,
vel qui braecipuam ejus liri partem ipse condidit . Sic volumen Epistolarum , quod Ciceroni tribuitur, plui imorum continet Epistolas , illius tamen nomen gerit, quod m3ximam partem scripse iit, vel quia lichi liber non sit solius Uavidis , ille tamen Psalmus cente si mus nonus, quem Chiistus citat, Davidis est , adeoque ait et
Ipse David dicit in libro Psalmorum.
Secundo Oppones: in calce Psalmi 7 i. legitur et Defficerunt laudes David filii Psse . Igitur sequentes P almi Davidis non sunt , sed tactum superiores. Praeterha Il.Regum XXII.qumn chcinisset David Psalmum : Diligam te Domine fortitudo mea, quieti Psalmus i . : eo completo ain historicus initio capitis XXIII. Haec iste uis verba David novissima . Ergo David iiDn plures, quam decem &septem Psalmos lucubravit. Respondeo ad primum . Illud P almi r.extremis tempor hus , Davide composisunt fulsese, quum tala jam moriturus, Salcmoni Regnum traderet; at ordo Psalmorum non est ordo tem porum : fortasse enim Esdras sequutus est seriem, qt a Psalmi in Templo canebantur, prout Vel anniversariae Festivitates, vel sacrorum ratio Po-istulabat . Ad secundum dico , annotationem. i iam historici , haec fune verba David novi sima , non pertinere ad antecedentia, quasi ille Psalmus suerit Davidicorum ultimus , sed ad se
49쪽
- e3o INsTITUTioNEs THEOLOGIAEquentia, ut ex lectione fit manifestum. Proverbiorum liber Salomonis est, non tamen omnes Parabolae in eo continentur,suerunt enim tria millia, ut habetur III.Regum Ul.loquutus es quoque Salomon tria millia Parabolas . Quamquam Hieronymus in Quaestionib ebrat . cis Putar, constare hunc librum versibus 9 1 f., in quibus continentur tria millia Parabolae , quod tamen aliis non est .perlua libite . Neque vero Omnes Parabolae, quae ibi reperiuntur Salomonii sunt . Sic enim incipit caput XXV. Hae quoque Parabolae Salomonis , quas transtiterunt viri Ezechiae Regis Iuda, & cap. XXX. congregantis Inlii Vomentis ; quae tamen ita erant tranSferenda verba Agur filii Iachae , qui fortasse fuit Hebraeorum Magister, sub sequioribus Regum temporibus . Ex hoc loco putant Hehraei, Aristotelem multa decerpsisse. Librum Ecclesia ites Talmu distae adscribunt Ezechae, Grotius Zorobabeli; quod nihil aliapst, nisi Herculis cothurnos aptare infanti ', est enim liber Salomonis, ne qae potest alteri ab illo convenire, quod dicitur ibidem cast. I.ver. I 6. L scutus fum in corde meo, dicens: Ecce magnus
fectus sum , ct praece δῖ omoes Sapientia , qui
fuerunt ante Ierusalem . Multa quoque sparsi in eo inveniuntur de ejus gloria , divitiis , potentia , quae in Salomonem ita quadrant, ut ς expressi iis notari non potuerit: nam ipse Deus .fatetur III. Regum cap. III. I a. & I3. se dedisse Salomoni sapientiam , opes, & gloriam supra cunctos alios Reges, qui fuerunt, quique in turi erant.
50쪽
Lutherus in sermonibus Convivalibus tem lentiam suam aperth prodit, dum inquit: Eccisis snsies Liber nullam habet perscctam sententiam . equitat in arundine longa ,scut O ego dum eram in Monasterio . Quid enim gravius illo exordio p Dixit Ecclesiastes, Vanitas vanitatum, O omnia vanitas. Quid illa peroratione Sanctius p Deum time , ct mandata Has observa , hoc est enim omnis homo . Satis est librum inspicere , ut quis
sacrum esse , & 1 sapientissimo virorum esse conis scriptum manifesth intelligat , ut Observat Bese larminus libro I. de verbo Dei cap. s. ' 'Cantica Canticorum a Salomone adolescen te composita , centent Hebraei ; unde proverbium apud ipsos , Iuvenum proprias esse cantilenas , v rorum parabolas , senum sermones de vanitate ro. rum . Quidam haeretici, qucs memorant Theodoretus . & Philastrius, quibusque aceesserunt Anabaptistae ,& Sebastianus Castalio , hune librum profanum putant, non Dei Spiritu , sectcupidinis afflatu scriptum, in eoque nihil aliud,
quam colloquia amatoria Salomonis cum uxore,
Pharaonis filia, exhiberi. At qui constat inter pios, &sanctos Izmines, quae ibi dicuntur, mystich de Ecclesia dici quam Deus per Incarnationis Mysterium sibi sponsam
elegit . Neque enim certae foeminae c9nvenire Possunt, quae ad eius formam laudandam arces.serunt. In cap. VII.Caput tuum si Carmelus I N
fas sicut Turris Libani . cillum νηλώ, Oculi sicut piscinae in Hesebon, dentPut grex ovium,
erc. Ft quamvis quaedam de Regiua dicta videri possint, ut i Iuam pulcri sunt gressus tui lac,