장음표시 사용
71쪽
I adilationis templis, proposita repetita, oceasiones contemplas restituendi . mala , damna , calamitates, quas pa si sunt caeditores ob injustam dila
De radice obl0otionis restituendi . μοι sunt radises restitutionis rn. Licet communius Theologi dicant, quod radiees restilui IonIs duas sint,
nimirum res accepta, et injusta acceptio, ad majorem lamon claritalem dicoquatuor esse restitutionis radices, scilicet rem acceptam, injustam acceptionem, contractum, vel quasi eontractum, et damnum illatum. Per rem nu-lem acceptam intelligitur res aliena extans apud alium sine eius culpa; perinjustam vero acceptionem intelligitur quaevis injusta ablatio, aut deleutio rei alienae. Possessores honae fidei lonentur ex re aecepta, quando veniunt in malam fidem. Possessores malae fidei lenentur ex injusta acception . Venditores , Depositarii ele. tenentur ε'x contrai:, Cura lores , Tutores etc. ex quasi eontraelu. Incendiarii, homicidae, adulteri ole. tenentur ex damno illa lo
De masessore bonast, τεI malaestrii, et quomodo tenentur ad restistitionem. Possessor bona o sidei dieitur ille, qui in culpata conseientia detinet rem. eredens esse suam, ex qua fructus percipit, L. Io 9. D. de verb. sign. Possessor vero malae fidei , est ille, qui rem alienam laesa conscientia possidet. Q. Quaenam est disserentia inter possessorem δonae, vel malae Ideipn. Haec est: primus quando venit in malam fidem tenetur ad rem siexlat , secus in id , in quo factus est dilior, quia nemo locupletari debet mim alterius injuria, vel jactura Reg. 48. Jur: in VI. Soeundus tenetur ad rem si extat, et si non extat ad aequivalens, etiamsi in nihilo lactus sit
dilior. Primus non tenetur ad damna, secundus tenetur, primus potest uitheneficio praescriptionis , secundus vero non: primus tenelue serVare so indemnem, secundus Vero dominum.
O. Quomodo leneIur possessor bonae Idei ad restitutionem, et quid
tenetur restituere pR. Possessor honae fidei statim ae venit in malam fidem tenetur ad restitutionem, hoe est quando cognoscit rem, quam possidet, esse alienam , quia res clamat ad dominum. Dixi statim , quia si sit in mora culpabili , nequiparatur possessori malae fidei, adeoque omnes obligationes illius contrahit. Porro tenetur restituere rem eum fructibus , si extant, Vel quatenus inde loeupletior factus fiat, L. Bem, g. Praeter. D. de petit. haer dit. At si res durante bona fide periit easu , vel culpa , nihil leuetur re-Diuitiaso by Cooste
72쪽
dstituere , etiamsi cognoscat postea illam suisse alienam. comminiter i . . Quare tenetur ad rem si eae tat IR. Quia possessor bonae fidei tenetur ad restitutionem ex re accepta ,
ideoque si res accepta non existat, illam restituere non lenetur.
. Quare tenetur ad id, in quo saetus e3ι ditior, quando res non
eataι R. Quia in eo ineremento res aliena in virtute manet, L. Item veniunt S S. D. de petition. haeredit. , nam non absumitur, quod in corpore patrimonii retinetur, sive in seipsa , sive in aequivalenti , L. Idem aervandum 74. et fideicommissis 3.
. uando quis dicitur jactus ditior 8 . '
R. Quando pepercit rebus suis: uli si quis eonsumpsit vestem alienam sibi dona iam bona fido, valentem centum, et si eam non habuiSset, COn- Sum pSisset vestem suam valentem quinquaginta, tenetur ad quinquaginta, quia in quinquaginta factus est dilior, sicut eliam, si quis ad coenam furii-vam invitatus, cibos, et vinum optimum, ignorantia excusante absumpsit, veniendo in malum fidem, est obligatus domino solvere, quantum de Suo domi erogasset, si de coena furtiva non percepisSel.
Q. Quid disendum, si vestis illa non fuisset donata, sed bona Ide em' Ptu, vel ad coenam surtivam quis bona fide, sed solvendo Iustam Suam Portionem n. Quoad vestem possussorem bonae fidei ad nihil leneri, praeter ipsam
estem attritam restituendam, si adest: quoad coenam vero surtivam, etiam
Bd nihil leneri, quoniam uterque in nihilo factus est ditior, et proprium Pa
O. Ad quid tenetum, qui bona Ide, seu per synorantiam invincibilem
contractum celebravit, quem postea usurarium esse intelligit 2 R. Non plus leneri restituere, quam patrimonium suum auctum esse ani madvertit, seu rebus suis pepercit. Ubi dicondum etiam cst', quod etsi aliquis rem, quam bona fide accepit, postea intelligat injusto materiali scilicet injustilia) adquisitam esse, sed per ignorantiam in vincibilem restituendi
obligationem non animadvertat, ideoque rem consumat, non amplius deinde restituere tenetur, quam exinde patrimonium suum auelum reperit.
. Quid dicendum de Loro cessante, et damno emergente, quod GmAnus patitur pro resentione rei suos in manu possessoris bonae fidei pn. Ad lucrum cessans, et damnum emergens non teneri possessorem bonae fidei: ratio est, quia ipse non est injusta causa horum damnorum, ne que ex istis factus est dilor. Quin si alienam pecuniam bona s de possessa MeIPosuit negotiationi, non leuetur restituere fructus ex ista perceptos, quia In uiriusquo SicilIao Regno Leges Romanao, quas tum fructuum pereeplis ,
Nem, tum bonae, vel malao fidei posscssorem respiciunt, penitus confirmantur arto 477., et 488. Cod. LL. Civ., quibus caulum et Possessor bonae fidei est qui rem alionam,ut dominus titulo ad domin Ium iransferendum habili, cujus vitia ignorat, possidet. Is vom in mala fido constituitur eum dominus etiam conciliationis actione rem ipsam vindicat. Quamobrem p. . serfructus omnes bona fide perceptos sibi vindicat: superveniente vero domino 1n ma Ia fide constituitur, eumque omni in re iure careat, ad ipsam rem cum Iruciabus resstituendam adigitur.
73쪽
. Num dantur easus, in qussus possesstor bonae teneatur restimere damnum emergens, et lucrum cessana R. Maxime, et sunt l. Si venerit in malam fidem, et est in mora culpabili restituendi ; nam tune aequiparallir possessori malae fidei, ideoque tenetur ad omnia damna, uti patet ex Can. Si vitas caus. 33. q. I., ei R. II. Si institutus sit haeres universalis a possessore malas fidei; quia haeres defuncti personam repraesentat: minime vero, si institutus fuerit titulo legati, vel donationis etc. quia tune non est haeres, sed legatarius ete .lII. Si ierinliae personae rem bona fide vendiderit, quas ex tali ro reportat damnum , tune enim possessor bonae fidei lenetur huic de damnis, ei lucris, si res illan domino ovincatur, non ex re accepta, neque ex iniusta aeeeptione , sed ratione evictionis. Ln3man, aliique.
. Ad quid tenetur, qui consumpsia vestem alienam vadentem quingum stinis bona fide, et si eam non habuisset consu sisset vestem suam viniantem centum n. Teneri ad quinquaginta, tum quia dominus non debet reportare commodum ex restitutione, tum quia si consumpsisset vestem valentem centum, magis ornatus comparuisset.
. Num ad restitutionem feneatur, qui donavit vas argenteum alteri Iona Ide possessum, dato quod veniaι in malam Idem, vi vas non μιαι
R. Vel donasset aliud vas, et dico teneri, quia iacius ost ditior, vel aliud non donasset, et dico non teneri, quia in nihilo dieitur laetus ditior.
Q. An possessor bonaesdei, qui emiι rem furtivam, veniendo in malam Idem, possiι Migere pretium a moFrio domino pR. Maxime, quia non lenolur dominus rem suam emere. Hi ne late pretium non potest possessor bonae si dei exigero a domino rei, sed a venditore, contra quem ipse habet ne lionem. Vi4. D. Thom. s. R. q. 62. arl. 6.
Q. Ad quid tenetur malae ei, et iniquus possessor, es dumniscatoribustus 'B. Teneri restituere rem alienam, et si periit, ejus aestimationem, una eum ejus incrementis, in fructibus, L. 22. C. de rei vind., non tantum perceptis, sed otiam iis . quos dominus verisimiliter percepisset, nisi ipsa res ablata , vel injuste delenia sitisset. Quin etiam fructus omnes consumptos, dict. L. Na. Porro tenetur ad damnum emergens, Et lucrum cessans ratione injustaestino damnifieationis, quia ipse suit injusta horum damnorum eausa. Nola. Nos loquimur de possessore malae sdei stricte sumpto, scilicet, illoqui jam possidei rem alienam, sciens esse alienam, vel scire negligens taleius sibi non compeloro, non autem de possessore malae fidei improprie, scilicet illo, qui possidet rem, postquam in causa judicium deducta est, et lis contestata, L. Sed etsi D. de petit. haeredit. Ille enim cum causam dubiam octori flatim cedo re obligatus non sit, si aulea bona fide in posscssione suit, non tenetur, si causa cadit, nisi de fruelibus post litis contestalionem per-mptis. L. Ex diverso D. de rei vind. , vel de iis, quos negligentia sua perti pere intermisit. Frucius vero pereeptos aulo litis eouleslationem restitue-
74쪽
ro dihel, qualomis olant, L. Certum C. do rci vind. , vel qlia leniis factus sit dilior. Q. Au Possessor malae sdei teneatur a restitutionem rei alienae, piPeriis rapti d se, quese si stras sol upud dominum etiam periisseι pit. Vol peril uia orat apud ili in iiii ini lior alterius injuriam, V. g. surtum, rapinam cle. , et dico teneri ad restitutionem, quia sicut alius faciendo injuriam tenoretur restituera, ita et possessor malae fidei, qui praevenit lar tum alterius, tenetur ipse integre resarcire damnum, cum ipse fuerit injusta causa damni totius. Vel peritura erat apud dominum casu sori uilo, et videndum: vel res periit apud possessorem malae fidei dolo, vel injuria, quia vel consumpsit, alienavit, vel sua Megligentia, et eulpa amisit, et dico teneri ad restitutionem, quia ipse suit injusta causa interitus, et destructionis rei, quae vere per injuriam delenioris periit, et proinde ratione injustae laesionis , statim contrit hit obligationem restitutionis, quae subsequenti casu fortuito
Vol res periit apud eundem malae fidei possessorem easu fortuito, et denuo videndum: vel periit apud se eodem casu fortuito absque sua culpa, et eodem tempore, quo peritura erat apud dominum, uti hostium incursione, civitatis deflagratione, incendio ete. , et dico non teneri, quia ordo iustitiae petit solum , ne damnum alteri inseratur per injustam actionem, non vero quod res alterius in meliores ni statum reducatur. Licet alii aliter sentiant, ea ducit ratione , quia Possessor ab in illo injustae detentionis tenebatur restiluere: hine res sibi di periit, non Domino. Vel periit apud se, sed non eodem modo, ac tempore, quo erat peritura apud dominum, et dico teneri , quia sibi imputare debet, quod rapuil alienum animo retinendi, et sic eam obligationem restituendi.
Ex his doseendit. I. Quod si quis furetur aliquid de rebus, quas actu la
irones surantur, tenetur ad restitutionem; quia sie ut alii injuriam intulis sent, et damnum rein lianc auferendo, ita et ipse, furtum praeveniendo, iniuriam intulit, et damnum. II. Si Τilius una eum inercatoro navi vectus frumentum ab eo furatus est, et absumpsit, et postero die ob ortam tempestatem, navis submerea eSt, ipsis salvis ex nauseogio, letamur ad restitutionem; quia sempi contracta obligalio restituendi moreatori frumcntum injusto ablatum, et absumplum
subsequente fortuito eventu, non extinguiti r.
Neque obstat L. illi. D. ad Legem Rhod. de jaelu , ubi statuitur quod
si quis navem conduxerit ad merces suas eonvehendiis , ipse vero nauta , eou ductore invito , merces t jus in navem deleriorem transtulerit, in qua die tae merces perierint, teneatur illi de damno illato, si altera navis salva Cupserit, sed non teneatur , si ambae naves ea navigatione perierini, quia aequo merces illius in priori navi conducta periisset. Nam respondetur, quod in dicto Textu sermo non est de injusto posscssore , vel voluntario damnifiealore, qui rem alienam habet per injuriam , vel destruit, siculi est in nostro easu. Neque dicas nullum damnum ea in juria est illatum domino, eum eoo siet, eum ex easu fortuito non minus pri
Vandum fuisse re sua, quam si nulla fuisset ei illata injuria, ideoque nihil minus habeat, quam alias suisset habiturus; ergo ele. Resp. denuo; do'
75쪽
mnum domino illatum est, speetato statu, in quo privatin f t m sua per In juriam, cui per se obligalio restituesti di ad Iaexa est.
O. Quid disendi , si non sit omnino certum rem eodem eas or Imperatur fuisse apud domin- R. Tencri ad restitutionem, quia in dubio melior est conditio innocentis, et domini possidentis jus rem suam recipiendi. . Ad quid senemr ille, i rem alienam mi de surripuis, ptaem
Lor Iutura eraI, si ante augmentum consumat, v. s. iuratus Fulium equinum, urtulum eis. incendisti segetes, vineiam de vu3ιasIi, tempore in valebanι quinqua&inta, tempore vera collectionis vati cura erant centumst quodnam pretιum restituendum esι Τ R. Si dominus in priori statu consumpturus rem erat, minimeque ad me liorem servaturus, tunc teneris ad restitutionem secundum Valorem quenti habebat in priori statu, quia si dominiis vendidisseι vitulum in m statu, iaquo illum rapuisti, solum passus est damnum valoris quo in tali statu vitulus constabat. Intelligo tamen, si fur statim pullum equinum vendidit: ast si vendidit tempore incrementi ejusdem, lautum restituere debet, quanti Veu-didit, detractis expensis, ei laboribus. Si vero dominus servaturus res suP- replas erat usque adflatum majoris pretii, leneris pretium solvereseci ndum Ialorem illum, quem haberent res reservatae usque ad Staium meliorem, sed juxta Prudentuna aestimationem.
Q. Quid si quis auferat rem alienam, quae iace is, vel alio easti P
rtium erat GPud dominum, sed quia Rost elapsum Parieulum reddita Gmino non est, detivo seria apud dominum, num teneatar ejus valorenι atauere pR. Maxime teneri, quῖa res illa a perieulo liborata ad dominum perlῖno-hat, et sic si alim ei reddenda erat, quare si reddita non fuit, injuria domino facta est per injustam delentionem,ex qua eum ortum fuerit damnum, ideo
sine dubio compensandum. Coneina.
. Amn ille, qui posuit actionem, eae qua damnum obvenis alteri, ι neaIur illud restituere IR. Vol aetio mi mala , ei jam di elum est supra. Vol aetio illa mala non
est, sed utilis, et necessaria agenti licet periculosa et ei us actionis agendas jus habet agens, ol dico non teneri ad restitutionem, modo debitam ad hisbuerit diligentiam ad damnum alterius praecavendum, non videtur inju-rιam facere, qui utitur jure suo cap. 3r. de election; et ex L. I93. D. do
Reg. Jur. hal lit r. Nemo damnum Deia, nisi qui id feeit, quod Deerasus non habet. Quod si debitam non adhibuerit diligentiam, tenetur ex ju- Slitia curare, ne ex sua actione damnum eveniat alteri, et Proximus jus habet, ne damnum ei inseratur sino justa causa. Idem dicendum, si jus non habebat ponendi aetioncm illam, licet non malam. Hi ne si quis saeit itinerelavcam, lupi eapiendi causa, tenetur de damno, si inde sequatur. L. 28. D.
ad L. Aquit. Q. Quid E quis aetisnem mala per se damn scatisam posuit, sed dubitat num damnum sit seentum, necne, num teneatur ad realistitionem l
neri iuxta ratam dubii ad restitutionem, seu tantum tenetur restituere, quanti Restimatur portitin subeundi damni perieulum; quia sieuli sui lirilista causa Periculi, quod a Iler subiit patiendo damnum, nec constat illum Passum nou
76쪽
Eisse, Irnilii in est, iit ii in oceiis in tali dutio totum perientam subeat , aliter immunis sit a tali obligatione. A sortiori idem die, si damnum se-Qulum cerio est, sed dubitatur, num ex actione tua, vel mea. Idem die etiam de omissione injusta alicujus actionis ex justitia debilae, si dubitetur, num damnum ex tali omissione seculum sit. O. An ille, m solo eae lo move ι σι caciter alium adjurandum, veIdamnum inferendum, tenetur ad restitutionem in defertimine stilis R. Maxime, si piae viderit da innum eventi irum ex tali Suo pravo exemplo; nam potiendo talem aetionem malam, praevidens damnum secuturum, secit Proximo injuriam , qui jus habebat, ne. seret talis actio cum damno suo. uuin iste, qui exemplo suo alium movit, vere svit eausa damni, et qui caussam damni dat, damnum secisse videtur, L. 3o. D. ad Iam Aquil ., et eap. tili' do injur. Idem dicendum, si non praevidit, sed praevidere potuit, aedebuit. Ita Lar man, Anioine. . An ille, qui alterum suasione, aut exemplo ad peccandum indueti Mnetur eae Iusιuis ad ejus emendationem 'R. Non toneri ex justitia, sed ex sola caritale, quia volens, et eonsentienti nulla sit injuria; omne autem peccatum, siculi voluntarie admittitur, ita et voluntarie eo perseveratur. Excipe tamen , si quis alterum fraude, dolo, vel metu ad peccatum induxerit, quia lune tenetur ex justitia illum a pee- Cato revoeare , omniaque damna, si quae secula sunt, compensare, quia laesit jus illius: illo enim jus strietum habebat, ne alter indueerei se aὸ pee-eatum, per doliun, fraudem, aut metum eum damno suo spirituali, et lemporali.
R. Est illo qui possidet rem eum dubio, ei hoe dubium habebat vel anto possessionem , vel post adquisitam possessionem incorpii dubitare. Hi ne si . adquisivit rem eum q:ibia side, vocatur possessor dubiae fidei antecedentis, si post adquisitam reui evenit dubium, ei voeatur posscssor dubiae fidei com
. Ad quid tenetur possessor diatae dei pti. Vel est possessor dubiae sidet anteeedentis, qualenns sellieet a persona de surtis suspeela emit, vel alio modo a crepit, et dieo, quod primo lenetur diligenter inquirere ad dubium deponendum , quod si post diligentem in quisitionem dubium deponere non poterii, utrum res sit ialiena, necne , te netur secundum dubii proportionem restituere ei, de quo dubitat, vel si incertus sit, pauperibus. Dixi quod tenetur diliyentiam adhibere ad dubium de nendum; nam haec investigatio jure naturali exigiliar, ut unicuique , quod suum est reddatur , et ne exponatur periculo rem xptinendi alienam. Dixi, quod sibi non de orito, tenetur ad res ustionem ro rata dubii, quia huic non suffragatur sola possessio, quia est possessor dubiae sidet, ex allera vero parte , corius non est rem ad alterum pertinero, et Θ contrario dubitans habet aliquod jus in re ex titulo, v. g. empli ouis, dousiiovis, unde tenetur ad restitutioncm, uou integram . sed secundum ratam dubii. by Cooste
77쪽
Vol est possessor dubiae fidei eonsequentis, hoc est eoepit possidero bona fide, et postea incidit in dubium, et dico, quod etiam tenetur ex iustitia veritatem inquirere diligenter, uti stupra dixi, et interim rem conservare una cum ejus fructibus, ut domino restituatur, si inveniatur. Sili vero diligenti facta inquisitione, adhuc dubium persistat, et dico quod possit rem retinere, quia in tali dubio melior est condilio possidentis, reg. 65. jur. in 5 , nam po sessor praeter ejus dubium utrinque aequale habet jus certum actualis possessionis, quod quo jus attribuit ei possessionis. Ex his dictis potest inferri I. Possessor dubiae fidei eonsequentis, dubio non deposito post diligentiam, sicuti potest rem retinere, ita et eandem potest vendere, et alienare, admonendo tamen emptorem de tali dubio, utpote de vitio rei, ut nimirum eam domino, si comparuerit, restituat, unde minoris vendenda est. II. Possessor dubiae fidei eonsequentis, si adhibita diligentia, dubium non potuit deponere, et proinde rem retinuit, ac consumpsit, non lenetur ad rostitutionem, nisi ejus, in quo factus est ditior; quia habetur uti possessorhonae fidei. III. Possessor dubiae fidei eonsequentis tempore investigationis non potest uti re, vel fruelibus rei de qua dubitat, si res usu consumptibilis sit ;quia frustra diligentia adhiberetur. Si vero res uon est usu consumptibilis, uti potest, dummodo paratus sit solvere domino pretium usus, deductis exinpensis.
Ita sentiunt probabilistast, et nonnulli e probabilioribus: per alios vero probabiliores possessor dubiae s dei tenetur pro rata dubii ob sequentes rationes. I. Quia axioma illud melior est conditio possidentis, hoc sibi vult,
possessorem nempe non posse e possessione exturbari, nisi rationes in coci trarium appareant, nec leneri probare, non vero posse lotam rem rotinere.
Nam aliter non melior, sed optima esset possidentis conditio. II. Quia ex consuetudine non est acceptum axioma in adversariorum sensu, quia palet ex praxi nostri Tribunalis, ex qua Iudices decernero non solent, usquEdii maliqua ratio non paleat, et ex Theologis, qui eontharium tenent. III. Quia si ita aceipi deberet, possessor in dubio antecedenti teneretur totam r in res li- tuero, cum hoc casu possessio siet pro domino; quia her ipsos adversarios possessio sic incepta est vitiosa , quod asserere nou audent. Ergo non ostaxioma intelligendum, ut ipsi autumant, et propterea in dubio consequenti statuendum est, ut in antecedenti. Consectaria erga auctoris corrigenda sunt.
. Quid dicendum de possessore bonae ei, qui occurrenis dubio circa rei dominium, non e uiris dilictenter neruatem 'R. Peccare graviter, supposita maioria gravi, quod si postea certo cognoscat dominum verum rei, tenetur ei restituere rem, ut fructus rei perceptos ex eo tempore, quo incepit dubitare, imo non solum perceptos, sed otiam quos dominus non percepisset, L. 4. unde vi. Quia ex eo tempore C - . sit esse possessor malae fidei, quia non inquirendo facit domino injuriam. o fructibus vero. perceptis tempore bonae fidei, si praescripsit, nihil lene tur restituere, si non praescripsit, et exlant, tenetur restituero, si consum psit, id , in quo factus est ditior. At si, quia neglexit statim inquirere , n queat postea veritatem invenire, tenetur restituere pro rata dubii, nam omise l
78쪽
iendo diligentiam, feeit injuriam ei, do quo dubitabat ci aequiparatur possessori dubiae sidet anteco dentis. lla Lessius, Larmari; aliique. Q. Quid si quis sibilans , n m res sit aua , eam abstuliι α ponenora
in dubio, et pari causa potior erat conditio possessoris bonae sdei. l. Quid si quis dubitams an res au aliena , praeocomavit illius pos-
aestionem a nemine occupatam ΤR. Non comparente domino lenetur elargiri pauperibus , nam possessio capta cum dubia fido e sullo non facit conditionem meliorem possidentis.
. Num pecces ille, qui cum dubia fide an res sis aliena, illam aec pia luuio emptionis rR. Vel accipit eam animo,ut sibi absolute retineat, et dico peccaro contra iustitiam iuxta proportionem materiae graviter, vel leviter, nam se e ponit perieulo possidenti rem alionam invito domino. Vel accipit animo reis stiluendi eam domino si inveniat post susscientem diligentiam, et dico nota P ea re, quia sic domino praestat beneficium, dominus tamen non tenetur denuo Solvere pretium rei suas , nisi in casu , negotium utile fuerit ei gestum ab emptore. Hic autem emptor tenetur de culpa lata tantum si res sio Reeepta pereat; nam tenetur tanquam deposilarius illius rei. Vide quae dicta sunt de possess. dubiae fidei in Traelatu de conscientia, cap. 5. g. a. 1 .
De Restitutions structuum P. Quid venit sub nomine fruetus pti. Venit omnis utilitas, quae ex aliqua re colligi potest, deduetis impensis , quae fieri debent. o. uotvlicis seneris sunt fruetus ΤR. uuairuplieis generis , scilicet naturales, industriales, mixti, et civiales. Nammales sunt illi, qui ex natura proveniunt, ut in laudo segetes , Ducius, siliquae, uva, lea etc., in pecudibus lac, lana, Melus, pilus,s 37. instit. til. de adq. rer. dom. Industriales sunt ii, qui ex sola humana industria proveniunt, puta lucrum ex negotiatione pecuniae, ex rerum veudutione, ex artificioso usu alicujus instrumenti, cis. Misιi sunt ii, qui partim naturaliter, partim ex industria proveniunt, uti sunt fructus vinearum, segetes , ,ecturae navium etc. Civiles sunt redditus, qui ex certo iuro alicui eoncesso secundum leges percipiuntur, sic pensiones urbanorum praediorum, usurae, quae post litem contestatam debentur, vecturae jumentoruin iὶ Quaeritur: Ad quid loneatur qui emit rem a venditore cum dubio,an sit ejus, et deinde adhibita diligentia , voti talem delegere nequii r Aliqui dicunt leueti itulum eam restituere, aut ei, cuius dubital rem osse, aut pauperibus. Sed communius, et probabilius dicunt castropes. Ltiso Leas. et Salmant. , pro rata dubii di- idendam esse ; nam Ex una parte non potest tota retineri, dum nihil sibi prodest possessio dubia fido incoepta; contra aequum non est obligare eum ad restituendum totum cum dubium sit, an illa res sit aliena, an sua. Ea d. Lictorio novi.X. n. m. Pinet. IV. g. M. ii tred by Cooste
79쪽
raeterea Ductus alii sunt stantes, seu pendentes , et sunt illi, qui adhuc rei coerent: alii μeremti, et sunt illi, qui sunt separati a re, uti si spica sit caesa , vel olea excussa , L. I 3. D. qui b. inod. usu sis. Porro percepti dispeseuntur in eaetantes , et sunt ii, qui licet sunt separali a solo , tam ea extant apud eum, qui pereepit, et in consumptos , et sunt ii , qui amplius non extant, vel ille , qui percepit usus est, vel illos iu alium transtulerit , L. 3. C. de coudici. ex leg.
. Num possessor bonae dei, veI malaesdei teneatur ad fruetus per
ceFlos eae re aliena , vel percipiendos , vel pendentes 'R. Teneri ad fructus naturales, et mixtos in ea parte, qua sunt naturatos, tum percipiendos, tum perceptos, demptis expensis,et aestimatione la horis L. I metus. D. de rei vind. et L. Eae diverso D. eod. til. quia sunt seu eius rei, ideoque rem sequuntur. Dixi, demptis eae ensis, quia nemo debet locupletari eum aliena jactura, Reg. 28 Jur. in VI. Tamen non leuetue ad Ducius industriae, ideoque personam sequuntur, quae industriam feeite Ila ex communi. Layman. Neque dieas, nullam differentiam Intereedere inter possessorem bona fidei, et malae fidei, nam habetur maxima disserentia, quia possessor bonae fidei tenetur ad restitutionem praediciorum Dueluum quando extant, aut laetus est ditior, aut eos non praeseripsit, secus ad nihil lenetur, possessor vero malae fidei semper lenetur ad restitutionem, et nunquam potest eos Praescribere, L. 22. c. de rei vindie.
. Quid ad textum Iusιiniani in L. V uerus D. de usur. et L. 43. D. de adg. rer. dom. , ubi '. frucrus cum pereeρti, tum percipiendi, natura Ies, et misti dantur possessori bonae Idei sine onere restitutionis, dato quod veniat in malam Idem
R. IIos Testus intelligendos esse, vel do foro externo civili, non autem onscientiae, vel intelligendos esse, quando possessor bonae fidei in nihilo laetus est locupletior, tamquam illos allevaverit, vel consumpserit, quos si non habuisset, nihil alienasset. O. Quid si fruetus reperiuntur consumpti, rei distracti R. Possessorem malae fidei semper teneri ad frGlus naturales, et mi xlos, demptis expensis, L. 22. C. de rei vind. quia cum ipsa suerit injusta causa damni vero domino illati, illud debet domino compensare, possess rem vero honae sidet, dico teneri ad illud, in quo laetus est ditior, sea quantum rebus suis pepercit. L. Et si D. da petit. haeredit. , et ratio est , quia natura aequum est, nemine alterius detrimento fieri locupletiorem, L. I 4 D. de condici. indeb. Exeipe tamen si hic possessor bonae fidei per triennalem possessionem, titulo accedente, illos fructus praeseripserit.
o. Num po3aenor malae fidei teneatur restituere fruetur mere industrises pR. Minime, quia non sunt fruetus rei alienae, sed industrias propriae.
Debet autem compensare omne Iuerum cessans, ei damnum emergens, quod Passus est dominus ex ademptione rei suae, cap. Gravia de restitui. spo Iiat. . Hine fur, qui seminavit alienum triticum in agro suo, non tenetur Testituero fructus segelum, quia sunt industriales, et potius agri quam se
minis et omnis fructus non iure seminisi κd jure soli percipitur, L. 25. Da
80쪽
do usur. Verum hie sue tenuiue compensare omnia damn , qu e Nilone sui furti sustinuit dominus, et omnia luera, quae reporiasset dominus idemai frumentum ei non fuisset ablatum. . Num possessor bonae sidei teneatur restituere fructus, quos negligentia sua non peremit, sieeι percepisseι dominus rR. Minime, nam non tenetur dominum indem uem reddere, aut restitueruin pristinum flatum, cum illum a tali statu non detruserit eulpabiliter. Hi ne
non tenetur nec lucrum eessans, nee damnum emergens enmpensae .
. Quid de illo. qui asterius irrianensum in alium locum deportavit, ει majori pretio vendidit, pso minua non deFortasseι pR. Aligumentum non essu domino restituendum, quia est Duelus induin atriae, ita D. Tliomas, Larman, aliique; constare tamen eerto debet, quoadominus non esset illuc deportaturus. . Quid dicendum de fure, qui non perce Is uetus eae re aliena, quoseommuniter cilii percepissenι ZR. Teneri, si dominus percepisset, quia unusquisque possessor malae fidei tenetur ad id, in quo dominus est damniscatus, L. 35. D. de rei vindia Q. Quid disendum de illo, qui possidet rem alienam mala stae, eaeqva pereepisses dominue fuerus inhoneste, dato quod malaesdei posae ZOr eos non pereeperiar R. Non teneri ad restitutionem , quia dominus rei non censendus est rationabiliter invitus. Lessius, La1man, aliique. o. Quid de illo, qui pereeριι fructus per peccatum eae re aliena, quos non percepisseι dominus pR. Teneri ad restitutionem, modo non sit luerum mero industriate. II uepossessor malae fidei tenetur restituere domino pretium perceptum ex loca lione domus meretriei laeta ad meretricandum, L. Meillarum 3 o D. dapetit. haeredit.
De eae ensis a Pogressore sive bonae atra malae ei saetis. . Quom sieris generis sunι evensas pn. Triplicis generis,alias dicuntur neeessarias, aliae utiles, et aliae voluptuosae, seu voluntariae. Necessarias sunt illae, sine quibus non conservaretur res, vel delerioraretur, uti sunt animalium alimenta, resectio domus ete. Utiles sunt illae, quibus res pretiosior, vel utilior redditur, ut sunt plantatio arborum, sontes in agris eis. Volupιuosae sunt illas quaa nee ad conservationem rei, nec ad augendos fruetus requiruntur, sed in t tum ad recreationem, et ornatum, uti sunt viridaria, picturae etc. Nota. industria, labor, incommodum in rebus conservandis, in Duelibus colligendis, nomine expensarum veniunt, et hine est, quod quando saetenda
est restitutio hueluum intelligi debet, deduetis prelio operis laboris, et expensis, quae a domino fieri Lbuissent ad illos percipiendos ad conservationem rei, et ad eius melioramenta , quibus rei valor domino crevit, L. r. D. solui. matriai., quia bis dsuetio, dominus non patitur damnum ,