Institutiones historiae ecclesiasticae N.T.

111쪽

siam , ut proximum esse solet sed etiam calami tose. In expiabili enim Henricus concepta raude, magnis copiis in Italiam devenit honoris insigne, regiumque nomen sollemni ritu a Pontifico aximo impetraturus obvios dedit Paschalis ossiciiquo plenos Cardinales et Episcopos, se se autem arctissimis ut sertur, complexibus impertivit. At quam brevi immutata, quam tristis, quam atra rerum acies

Ex composito armata Germanorum legio Pontis cum ac suos circumsistit, et investituras profanis hominibus tradere recusantem, sacro exulum amictu sontium vinculis coercet, detinetque in Sabinis. Ita illustris pompa in latrocinium versa milites non sestae urbis custodes, sed atrocis audaciae satellites ac praesidiarii qui manus supplices dederat violentas injecit; qui novum sacrare debebat imperium,

expertus est sacrilegum. Perculsum jacentemque

Pontificem, dolis metuque obsidet enricus objectisque clericalis ordinis angustiis , urbis seditione in ea turbatum erat contra Henricianos schismatis impendentis periculo, investiturarum privile

gium per vim elicit 4 ij. Attamen subreptilium in-

44 Vide quae narrat otio Episcopus Frisingensis in chronico

Lib. 7. c. 44. p. 455. et seq. Basileae 1569 ubi de Romanorum caede haec habet . Populus etiam Romanus cum infinita erumpens multitudine Tyberim transeunt ac Regem Henricum pene ex imprO- viso, multis de exercitu in Urbe sive in agro manentibus, ante gradus cclosiae S. Petri invadunt. Rex ergo ut erat armis experien liS-Simus, cum paucis quos ibi habebat, in hostem ruit, diutissimeque ac acerrime suis jam adventantibus pugnans, occisis multis, celeros

112쪽

dultum plura corrigunt, adjecta nempe Ecclesiastica libertatis et continentiae commendatio, luculentissimae Paschalis ipsius epistola intemerati animi testes, advocati in eam rem piscoporum caetus anathematis paena in Contumacem Henricum, plaudente Concilio, anno iii 6 demum pronunciata Ceterum nova illius constantiae tempestas oblata est, Imperatore Romam minaciter regrediente, quo quidem discrimine Paschalis Beneventum perreXit, neque minus jactatus est iis fluctibus Gelasius lI, in pontificatu successor, et antequam eo sedare POSSet,

vivis ereptus fiat.

. XVII.

Tollitur Controversia sub Callisto Secundo.

Dedit immortale Numen Callisto II. Ut pertinaci tandem dissidio sublato, pacales dies posset constituere, quos ab inito pontificatu Conciliis peractis, et litteris ad Imperatorem disertissimis, maturabat Iussa ultro citroque conciliatrici legatione, et cor regis inclinante Domino Henricus AugustusAn n. tuu in ormatiens frequentique clericο-

in fugam vertit Romani fuga in ponte juxta castrum Crescenti coartati, Tyberi se committunt, pluresque aquis quam gladiis periisse narrantur.

42 Actus aerumnis quas ipsi pararunt Cencius Frangi paneus, Henricus Imperato su Braclia ei sis Archiepiscopus Mauritius Burdinus ab Ienrico coclei in Pontificem M. electus.

113쪽

CAP. I. s. XVII. io3

rum, et optimatum conventu Apostolicae sedis Α- pocrisiariis B admissis dolens in vestituras abdicavit. Utque res tam praeclara legum sacrandarum numero haberetUr sempiternoqUe extaret monumento, Callistus Lateranensi Concilio firmati

dam obtulit. In quo, Legatis comprobantibus, haec Synodo universae jussa rataque fuere episcopo rum videlicet et abbatum electio per teutonicum Imperium citra vim et avaritiae licentiam, adstantea protegente Imperatore, cui metropolitani et piscoporum provincialium consilium in litibus placandis presto esset seu dalia et principali jura, positis anulo et virga pastorali, per sceptrum conserenda, idque intra sex menses iis omnibus qui ex aliis Imperii regionibus sacris insulis initiati accederent. Hinc iterata per Legatos Caesaris submissio, ipse in fidem Pontificis confirmatus et ad christiana Sacra receptus 43 . S. XVIII.

Non injuria Romani Pontifices restitere.

Quod expetit salus Reipublicae ut libertatis de

turbatores depravatoresque morum coerceantur, id

45 Hac ratione investiturarum controversia consecta est quae per quinquaginta circiter annos Ecclesiae pacem turbaverat. s. ho- massinus in p. cit de veteri, et nova Ecclesiae disciplina 58. et seqq. P. 435 et Seq.

114쪽

sacro Ecclesiae moderamini dandum est, a quo membrorum omnium distinctio, et adspectabilis caetus incolumitas pendent Ouae igitur judicari potestas civilem tuetur Rempublicam, nec in Ecclesia defuit cui tradidit Dominus claves, non modo solvendi causa

sed et ligandi: Quia bona est, inquit Augustinus 4 4 ,

oindicandi justitia dedit Ecclesiae, ut quos inobsequentes, a Contumaces Sensisset, eos prosecto tamquam ethnicos et publicanos repudiaret, quod ipsius Doctoris ossati Grauius est quam si homo gladio δε-riretur, si flammis absumeretur, siferis subjiceretur: Praecisam autem libertatem suam a Principibus sacri honoris insignia deferentibus , dolere poterat Ecclesia , a qua sacerdotia exoriuntur, et in universitatem Omnem propagantur, Cum praesertim eos sibi audacter impositos videret, queis omni jure abnuisset, structas exinde mili lares civilis Reipublicae copias non Christianae, Caesaris, non bella Domini praeliaturas Perturbata Ecclesiae liberiale, quaerere velit nemo quae morum licentia in leviticum agrum patuerit, quae hominum colior nullum retinens Ecclesiastici ossicii morem, assueta mendaciis, simultationis artificio crudita Christianae plebi praeficeretur, vitiorum omnium exemplum suppeditans, auctoritatem praebens. Hinc romanus Ponti- se quem constituit Deus Dominum domus suae et

44 Lib. I. contra adversar legis et prophetarum col. 567. T. VIII opp. S. Aug. odit Maurinae Parisiis 688.

115쪽

Princ em Omnis ossessionis suae Ps. 104, 21. ut nempe pellat, et destruat, aedificet, et Iantet. Ier. C. I, IO. Sponsamque Ecclesiam exhibeat Christo Virginem castam i Cor . II, 2. potuit, tradita divinitus auctoritate, cui Reges etiam servire debent, cuique servientes Vere regnarunt Principes pientissimi Constantinus, Theodosius, Carolus Magnus, et Henricus Germanicus, potuit, inquam, gladio suo accinctus homines quantalibet dignitate elatos corrigere, pertinaces e sacris comunibus arcere, de civilibus non minus quam de Ecclesiae Tationibus eo

dem pacto promerens 45 .

S. XIX.

Romani Pontificis Creatio.

Initio periodi tertia electio et ordinatio suu consecratio Romani Pontificis libertate donabantur, cui neque adversari, neque deesse unquam Visa est Onsuetudo mittendi Legatos ad Caesarem qui utriusque potestatis concordiam, et electionem ipsam quolibet Viti carentem commendarent. Verum insciari haud licet subjectam deinde Imperatoria confirmationi

Pontificalem consecrationem, cujusce rei aeta S,CaUsae, et conditio innotescunt. Aetatem definiunt Annales Bertiniani ad annum 344. causa petitur ab implo-

45 Vid de investituris, dissertatio Christiani tipi inscripta de Laica Antistitum Investitura ext T. III opp. ejusd auctoris edit. Venet. 224.

116쪽

rata Irnperatorum auctoritate quae Gregorium IV.

Pontis cale fastigium prae admirabili animi demis

sione refugientem contineret, ac populi Ioluntates et studia comprobaret. Non minus ea autem in retribuendum est Lolliario Imperatori Hic dummodo Ludovicus pater in vivis fuit, novitati minime studuit eo autem mortuo, anno 84o, et sublato ad

superos Gregorio IV. annus agebatur 844. cum ab

ordine populoque romano Sergius Il. Ponti sex re nunciatus, et Caesare inconsulto, id ari sacra in

signitus fuisset, Ludovicum filium in Urbem misit qui ab Apostolica Sede impetraret, ne ante Legatorum adventum Antistes Maximus Ecclesiae daretur 46). Quod certum est nec Lolliarius ejusque

46 Ita habent annales Francorum Bertiniani apud D Chesne T. III p. 200. edit. Lut Paris. 164l ad an. 44. . Gregorius IV in

Romanae Ecclesiae Pontifex decessit. Cui Sergius succedens in eadem sede substituitur. Quo in Sede Apostolica ordinales, Lotharius filium suum II ludowicum Romam cum Dragone Mediomatricorum piscopo dirigit, acturos De deinceps decedente Apostolico quisquam illic praeier sui jussionem , Missorumque suo riam praesentiam , ordinetur An iisles. Qui Romam venientes honorifice suscepti sunt Peractoque negotio inludowicum Pontifex Romanus unctione in negem consecratum cingulo decoravit. η Ad Viennensis in Chronico, et praesertina Anastasius ibi in Vita Surgii II silc omnino de hac lege ni peratoria Romano Clero imposita quare inter commentitia ponenda esse quae eguntur in citi. An n. Beatinianis judicat Thomassinus in vet. et nov. Eccl. Disciplina Parte II. Lib. II. c. 25. p. 369. edit Lucae 4728. . Non temere ergo conjicimus i sic abc cit auctor ex eadem errorin scatebra , chronico nempe Sigeberti, conimentum hoc totum derioatum esse in Bertimanos et in 'inardi rimates, et in ollam Ludooici ii . asser innuem idem Thomassinus auctoritatelli

Flori bugdunensis Ecclesiae Diaconi qui sub Carolo Calvo '

117쪽

nalus Ludovicus, nec quisquam ex Germanorum

Principibus praescriptione aliqua per Gothos Orientalesque inperatores inducta id accipere , neque in jura principalia sed potius in Apostolicae Sed is

concessiones, ac senescia describere potuerunt. De

sui ejusmodi privilegium 7 decedente Ludovico

Lotharii silio Fecit eandem copiam Henrico Augusto Nicolatis II Pontifex an io 59. at quae rursus in imperatori jura minime transmitteretur, sed a Pontificali indulgentia ac benignitat omnino pende

tamen quin legem aliquam commemorare clero impositam quoail o dinationem Romanorum Pontificum , potius maximam exercuisse libertatem Romanum Clierum testatur hisce verbis: Sed et in Romana Ecclesia iisque in ' a sentem diem cernimus absque interrogatione principis, solo dispositionis judicio et fidelium suffragio legitime Pontifices consecrari, in lib. de electionibus Episcopor uni ext T. XIlI. Bibl.PP. Gallandi pag. 592. S. VI edii. Ven. 779. Quod servatum Semper sui in Romana Ecclesia. Immo Ludovicus Pius in diplomate Paschali I. R. . dato n. a P. loquens de nova Romanorum Pontificum electione, libertatem Ecclesiasticam sartam tectamque Voluit hisce verbis: Set sed liceat Romanis cum omni veneralione et sine aliqua perturbatione honorificam Pontifici suo exhibere sepol turam . et eum, quem divina inspiratione et Beati Petri intercessione omnes Romani uno consilio, atque concordia sine aliqua promissione ad Pontificatus ordinem legerint, sine aliqua ambiguitate, et contradictione more canonico consecrarici consecrare et dum consecratus fuerit legati ad nos vel ad successores nostros Reges Francorum dirigantur, qui inter nos et illos amicitiam et caritatem ac pacem socient. . PudCajelanum Cenni T. ΙΙ. Monumentorum dominationis Pontificiae p. 452. Romae 4764. Cis Anastasius in Vitis Romanorum Pontificum et Thomassinus loco cit.

47 Si vere extiterit.

118쪽

ret 48), et quae post multas et graves de investi

turis contentiones obliterata videtur. S. XX.

Ratio creandi Pontificis.

Aetate Ludovici ii Aug. Romanus Pontifex sacricolis Romanae Ecclesiae, nempe ex Presbyteris et Diaconis eligebaturi posteriori aeVo, cum a pristina consuetudine recederetur, Viri extra eum ordinem, et Pontificatu aucti ad id fastigii proserriceperunt. Primus administrationem Ecclesiae suae Cum maxima omnium Ecclesiarum sollicitudine post mortem Ioannis VIII. an. 88 u. commutasse traditur Maximus piscopus qui et Martinus I. idque ab omnibus tacitum tulit. At non absimilis electio Formosi, qui ab Episcopatu ortu ensi ad universam Ecclesiam regendam ab obitu Stephani VI doctrinae sanctimoniaeque commendatione translatus fuerat, sinem longe dissimilem, immane infandumque facinus, habuit. Immortali enim quo in extinctum Formosum flagrabat odio Stephanus VII coacto Romae concilio, majestatem loci legumque proterens, Sacra tantae dignitatis verendaque sepulcri jura perstingens, Formosum eXanimem e silentum sede, exturbari, Sacraque amictum est tamquam in judicium si-

48 Discordia sane quae electionem Romanorum Pontificum Perturbaverat aliquando, Legatorum Imperatoris praesentia comp0ui P0-

ierat.

119쪽

bi sister jubet, manus, que is Christianus populus amantea sollemniter lustrabatur, impia caedes abscindit, truncum, informe que cada Ver exprobrat, quod Portu ensis Antistes ad Ecclesiae regimen vivens accesserit 49ὶ Aversi omnium oculi a tanta laeditate

49 Habe lector, fragmentum Auxilii qui Presbyter suerat ordi

tus a Formoso u Stephanus qui tertius a Formoso extitit Papa eundem Formosum adeo reprobum esse iudicavit, ut cadaver ejus de tumulo extrahi, et in Concilium pertrahi saceret, ibique una pristinis vestibus denudantes, laico amictu velaverunt et erro duobus dextrue digitis amputatis, in quodam Peregrinorum tumulo sepelierunt, nec multo post in Tiberinum fluviunt praecipitarunt. . In lib. II. c. XXX. de sacris Ordinationibus p. 574. p. Ioan Morinum Congr. Oratorii in opere inscripto Commentetrius de sacris Ecclesiae ordinationi-btis etc. Parisiis 1655. Haec eadem leguntur apud Mabillonium in opere cui titulus - Vetera Analecta Parisiis 4725. Luit prandus qui saec. X. floruit historiam hanc hisce verbis resert Hoc in tempore senempe post fugam P idonii Formosus Papa religiosissimus a Romanis vehementer afflictabatur . . . Causa autem simultatis inter Formosum Papam et Romanos haec suit. Formosi praecessore desuncto Sergius quidam Romanae cclesiae Diaconus erat , quem Romanorum parSquaedam Papam sibi elegerat. Quaedam vero pars non infirma nominatum Formosum ortu ensis civitatis piscopum pro vera religione, diurnarumque Scripturarum et doctrinarum scientia Papam sibi fieri anhelabat, cum a Formoso defuncto, atque Arnulso in propria reverso, is qui post mortem Formosi papa constitutus est expellitur Gergiusque Papa per Adelbertum constituitur. Quo constituto ut impius, doctrinarumque Sanctarum inscius, Formosum e sepulcro extraherentque in sedem Romani Pontificatus, sacerdotalibus indumentis indutum collocari praecepit. Cui et ait: Quum Porti ensis esses Discopus, cur ambitionis Piritu Romanam universalem Sedem usurpastidiis expletis, sacratis mox exutum vestimentis, digitisque tribus abscissis,

in Tiberim actare praecepit, cunctosque, quo ipse ordinaVerat, gradu proprio depositos iterum ordinauit. In Hist. Luit prandi c. VIII. pag. 450. col. 2. T. II Rerum Italicar Ludovicioni. Muratorii Me-

120쪽

spectaculi , abhorrentes omnium aures atque animi qui humanitatem nondum abjecissent Atque supremi honoris successores Theodorus II et Joannes IX. factum illud scelestissimum execrati sunt, horumque alter ordinationes a Formoso habitas confir

mavit alie Stephani acta vehementer redarguens So

diolani 723. Flodoardus saec. . scriptor de Stephano VI. haec habet: Tum sextus STEPHANUS sacra regimina culmine carpit, Durus qui nostris, propriis ac durior inflat, Saeva quidem legat vivis, truciora sepultis Fulcoremque minis, Formosum concutit actis. Concilium gregat infaustum, cui praesidet troc: Praedecessorem abjiciens ponensque Patronum , etc. ap. Joan. abillonium, et Lucam 'Acher in op inscriptes Acta Sanctorum ordinis S. Benedicti etc. saec. III pari. 2. Venetiis 1754. pag. 48. apud Baronium ad an. 897. in notis agi pag. 488. T. V. edit Lucae 244. et apud Muratorium in o Rerum Italicar T. III. parte II col. 548. Mediol. 175 - Sigeberius Genablacensis, qui desinente saec. XI , et saec. XII. exordio florebat, in chronographia adan. 902 scribit . lephanus Romanae Ecclesiae l45. miraeus habet CXVI. praesidet mensibus quatuor. Hic primum a Formoso Papa

Episcopus Anagninae Ecclesiae orditiatus, ipsum Formosum persequitur, et ordinationes ejus omnes irritas esse deher decerni et alia horribilia dicit in eum secit. Legitur enim quia ipse, et non Sergius corpus Formosi a sepulcro in consilio protraclum et papali veste exutum laicali induit, et abscissis dii obus digilis exterae ninnias ejus in Ty- heri in praecipitari secit pag. 805. p. Pistorium in Hist. Rerum germanicarum T. I. parte II. Balis bona et 26. Univeisam hanc de Formoso narrationem silentio praeteriissem vel suspectam credidissem,

nisi me coaevorum auctoritas commoveret.

50 Videantur acta Concilii Romani a Joanne IX. celebrali, apud Labbeum T. XI. concit col. 699 ei seqq. Veneliis 250.